Soru 1 2 3 4 5 6 7 8 Toplam Puan 20 10 15 15 10 10 10 10 100 Aldığınız (+) Kaybettiğiniz (-) SORULAR 1) [20 Puan] Durum: Son yıllarda teknik imkânlar gelişmiş, e-devlet uygulamalarının somut faydaları ve küresel bilgi akışının desteklediği toplumsal farkındalıklar ön plana çıkmıştır. Bu durum, e-devlet kavramını, önemli bir kamu reform aracı olarak politika gündemlerinde üst sıralara taşımıştır. Bu doğrultuda, dünyada sayısız e-devlet uygulamaları projelendirilmiş ancak büyük oranda istenen başarı sağlanamamıştır. Örneğin, ülkemizde Kurum A, başlattığı e-devlet projesinde başarılı sonuç elde edememiş ve kaynak israfı söz konusu olmuştur. Yukarıda verilen tespit çerçevesinde, Kurum A da, başlatılan e-devlet projesindeki bu başarısızlığın kurumsal düzeyde olası sebeplerini açıklayınız. 1 / 9
2) [10 Puan] Bilgi Toplumu ve e-devlet kapsamında günümüzdeki yetkili olan kurumları ve e-devlete ilişkin görev alanlarını kısaca anlatınız. 2 / 9
3) [15 Puan] Güney Kore, İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya gibi ülkelerdeki e-devlet üst yapılanmalarını incelediğinizde, öne çıkan ortak özellikler nelerdir? 4) [15 Puan] e-devletin faydalarını temel eksenlerde örneklerle açıklayınız. 3 / 9
5) [10 Puan]Ortak veri merkezinin faydaları ve riskleri nelerdir? Küresel yaklaşımlarda, geçmişten günümüze ne gibi gelişmeler izlenmiştir, gelecek hedeflerde bu konudaki küresel yaklaşım, hangi sebeplerle hangi yöndedir? 6) [10 Puan] G2C ile G4C arasındaki yaklaşım farkını örneklerle anlatınız. 4 / 9
7) [10 Puan] e-devlet hedefleri kapsamında e-devlet kapısı ne gibi katkılar sağlamaktadır? Sizce e-devlet kapısı e-devlet in ne kadarını temsil etmektedir? Gerekçeleriniz ile birlikte açıklayınız. 8) [10 Puan] e-devlet projelerinin yaşam döngüsünde olması gereken adımlar nelerdir? Ülkemizde uygulamada hangi adımlar tam olarak uygulanmamaktadır? 5 / 9
CEVAPLAR 1. Başarısız e-devlet projelerine sahip kurumlar incelendiğinde genelde göze çarpan eksiklikler şunlar olmaktadır: a. Kurumun e-devlet projelerini sadece BİT projesi olarak görmesi b. Projeye kurumun en üst yöneticisinin benimsememesi ve/veya sahiplenmemesi c. E-Devlet projesinin fizibilitesinin gerçek anlamda yapılmaması ve projenin doğru modellenmemesi d. Proje boyunca, proje yönetim standartlarının ve yaklaşımlarının kullanılmaması e. Proje gereksinimleri belirlenirken iç ve dış paydaşların gereksinimlerinin yeterli şekilde toplanmaması, merkez teşkilatın öngörülerine gore projenin modellenmesi f. Projede izleme ve koordinasyon sürecinin yapılmaması: i. projenin hedefe yönelik olup olmadığının, zaman ve kaynak planlamasının ölçülmemesi ii. Proje için diğer kurumlar ile ihtiyaç duyulan işbirliği ve koordinasyonun sağlanamaması g. E-Devlet projelerine bir e-dönüşüm projesi olarak bakılıp çok eksenli olarak ele alınmaması h. Mevzuatta gerekli düzenlemelerin yapılamaması sebebi ile projenin hayata geçirilememesi i. Projeye ilişkin iç ve dış paydaşlardaki olası dirençlerin dikkate alınmaması, iletişim ve değişim yönetimi uygulanmaması j. Proje ele alınırken, kurumun hizmet modelinin de güncellenmesi hususunun atlanması k. Projenin hazırlanma, geliştirilme ve işletme süreçlerinde, kurumda yeterli miktar ve yetkinlikte insan kaynağı bulunmaması 2. [BİL588 Dersi Sunumu, Slide 100-103] Kalkınma Bakanlığı Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı: Bilgi toplumuna ilişkin politika, hedef ve stratejileri hazırlamak, bu alanda kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve özel sektör arasındaki koordinasyonu sağlamak ve uygulamayı etkin bir biçimde yönlendirmek Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Haberleşme Genel Müdürlüğü: Bilgi toplumu politika, hedef ve stratejileri çerçevesinde; ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlayarak e-devlet hizmetlerinin kapsamı ve yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu hizmetlere ilişkin eylem planlarını hazırlamak, koordinasyon ve izleme faaliyetlerini yürütmek, gerekli düzenlemeleri hazırlamak ve bu kapsamda ilgili faaliyetleri koordine etmek. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü: Ekonomik kalkınma, sosyal gelişme, rekabet yeteneğini güçlendirme ve milli güvenlik hedefleri doğrultusunda bilim, teknoloji, araştırma, geliştirme ve yenilikçilik politikalarını ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak belirlemek, uygulamak, uygulanmasını sağlamak, izlemek, koordine etmek ve sonuçlarını değerlendirmek. Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı: Kamu yönetiminin geliştirilmesi ile ilgili hedeflerin, politikaların ve tedbirlerin tespiti için inceleme ve araştırmalar yapmak ve yaptırmak, bunları değerlendirmek ve teklifler hazırlamak, Kamu yönetiminin geliştirilmesiyle ilgili konularda görevli kuruluşlarla sürekli temas halinde bulunmak ve bunlar arasında koordinasyonu sağlamak, İdari usul ve işlemlerin kolaylaştırılması ve sadeleştirilmesi için gerekli araştırma ve çalışmalarda bulunmak 6 / 9
TÜRKSAT: kamu hizmetlerinin elektronik ortamda, ortak bir platformda ve vatandaş odaklı sunumu için iş süreçlerinin gözden geçirilmesi, içerik yönetimi, entegrasyon ile ilgili standartlar ve gerekli hukuki düzenlemeleri yapmak (Bu çerçevede tüm kamu kurum ve kuruluşları, Türksat Uydu Haberleşme ve Kablo TV İşletme A.Ş. nin talep edeceği her türlü bilgi, belge ve desteği sağlamak ve işin yürütülmesine dair önerilerine de uymakla yükümlüdür.) 3. [BİL588 Dersi Sunumu, Slide 107-110, Detay: 112-132] Belirtilen ülkeler incelendiğinde; e-devlet üst yapılanmasında göze çarpan temel prensipler şunlardır. Siyasi Liderlik: e-devlet projeleri, devletin en üst yöneticinin (başkan veya başbakan) liderliği, benimsemesi ve sahiplenmesi ile ilerlemektedir. E-Devlet politikaları da bu siyasi lider himayesinde geliştirilmektedir. Bürokratik Sahiplik:e-Devlet anlamında başarılı ülkelerde, bu konudan sorumlu olan ve tüm bakanlıklara karşı yetkilendirilen bir üst idare (bakanlık, kurul vb.) bulunmaktadır. Kurum içi sorumluluk: Her bakanlığın içerisinde, e-devlet konusundan sorumlu ve yekili bir üst düzey bürokrat (CIO) yer almaktadır. Teknik Uzmanlık: Kamuya e-devlet projelerinde teknik uzmanlık ve danışmanlık hizmeti sağlayan bir kuruluş / konsey veya buna ilaveten özel sektör ve STK lar ile işbirliği göze çarpmaktadır. 4. [BİL588 Dersi Sunumu, Slide 18-45] e-devletin temel eksenleri ve bunun alt örnekleri şu şekilde ele alınabilir: - Üretkenlik / Verimlilik o Maliyetlerin azaltılması (mali tasarruf) o Kurum içi süreçlerde hızlanma (zaman tasarrufu) o Aynı işi daha az çalışan ile yürütme (işgücü tasarrufu) o Verimlilik artışı o Personelin her yerden çalışabilmesi o Veri bütünlüğünün/tutarlılığının sağlanması o Üst yönetim için stratejik Karar destek sistemlerinin oluşması - Yolsuzlukla Mücadele o Şeffaflık o Hesap verebilirlik Haksız kazancın engellenmesi Haksız yardımın engellenmesi o Daha objektif hizmet o Daha sistematik hizmet o İnsiyatifi asgariye indirme (insan faktörünün minimize edilmesi) - Yaşam Kalitesi o Bürokratik süreçte azalma o Aracı kurumların kaldırılması o Hizmete her zaman erişebilme o Hizmete her yerden erişebilme o Hizmete her ortamdan (bilgisayar, cep telefonu, kiosk, internet cafe vb.) erişebilme o Toplumsal katılım (yönetişim) 7 / 9
5. [BİL588 Dersi Sunumu, Slide 76-80] Ortak veri merkezinin faydaları: - Arttırılmış Bilgi Güvenliği (Siber tehditlere karşı merkezi yapılanma) - Kamu Ortak Ağı için Altyapı - Kamu Bulutu için Altyapı - Kamu Ortak Felaketten Kurtarma Merkezi ve Kamu Ortak İş Sürekliliği Merkezi o Hizmet kesintisinin minimuma indirgenmesi o DDoS gibi güçlü altyapı gerektiren saldırıların daha kolay engellenmesi - Kamu BİT Yatırımlarında ve İşletilmesinde verimlilik ve tasarruf o Kurulum maliyeti tasarrufu o Enerji tasarrufu o Nitelikli personel ihtiyacında tasarruf Nitelikli İK temin edememe İK temin edildiğinde yüksek ücret sağlayamama Daha az sayıda İK ile tüm sistemi idame ettirebilme - Kamu kurumları arası merkezi veri paylaşımı Ortak veri merkezinin Riskleri: - Arıza, saldırı ve altyapı gereksinimlerine karşı tek nokta olmanın getirdiği riskler (Single Point of Failure) [Buna karşılık FKM ve İş Süreklilik Merkezi fonksiyonu ile bu risk minmize edilmektedir] Küresel Eğilimler: Geçmiş dönem özel sektör ve kamu kurumları açısından incelendiğinde, ilk dönemlerde, daha çok ve geniş hizmet verebilmek amacı ile veri merkezlerinin sayısının hızla arttığı görülmektedir. Ancak, artan veri merkezi sayısı sebebi ile, daha sonradan bu veri merkezlerini yönetmeye ilişkin zorluklar ve işletme maliyetleri fark edilerek bu merkezlerin konsolide edilmesi çalışmaları başlamıştır. Bu farkındalık ve ilerlemenin önce özel sektörde başladığı, yakın dönemde hükümetler tarafından da gündeme alındığı görülmektedir. 6. [BİL588 Dersi Sunumu, Slide 6] G2C, devletin vatandaş için ve kendi sağlayabildiği hizmetler kapsamında elektronik hizmeti sunmasıdır. G4C de ise, devlet, vatandaşın talepleri doğrultusunda ve etkileşimli bir yaklaşımla hizmet üretmeye yönelmiştir. G2C de yönetim, G4C de yönetişim daha çok ön plandadır. 7. [BİL588 Dersi Sunumu, Slide 102,179] e-devlet kapısı, kamu kurumlarının vatandaşa vereceği hizmetlerde (ilgili Bakanlar Kurulu kararı ifadesinde kamu hizmetlerinin elektronik ortamda, ortak bir platformda ve vatandaş odaklı sunumu ) merkezi bir kimlik doğrulama ve merkezi portal hizmeti verme kapsamında oluşan bir teknik yapıdır. Herhangi bir bilgi depolama fonksiyonu yoktur. Kurumların sağladığı web servislerinin buradan diğer kurumlarca alınabilmesi veya kapıda geliştirilen bir uygulama ile vatandaşın bu bilgilere tek yada iki yönlü olarak erişmesi sağlanmaktadır. Şu an itibarı ile e-devlet kapısına, 14,4 milyonun üzerindeki vatandaş kayıtlıdır, buradan 85 den fazla kurum 670 civarı hizmet vermektedir. 8 / 9
Bu kapsamda e-devlet kapısı, bir ülkenin mevcut e-devlet servislerinin tek merkezde verildiği bir fonksiyon ile ülkenin e-devlet yapısı içerisinde (teknik, hukuki, farkındalık, idari, eğitim vb.) bütünün çok mütevazi bir bölümünü oluşturmaktadır. 8. [BİL588 Dersi Sunumu, Slide 197] Mevcut Adımlar: Strateji, Eylem Tanımlama, Projelendirme, Geliştirme, Hayata Geçirme Uygulanmayan Adımlar: Proje Fizibilite Değerlendirme, İzleme / Koordinasyon, Teknik Danışmanlık, Hizmet Modeli, Mevzuat Desteği, Uygulanmasını Sağlama, Yurtdışı Tanıtım 9 / 9