YÖNETİM KURULU BAŞKAN SMMM Selahattin İlker ÖZOKCU BAŞKAN YARDIMCISI SM Halim ARI SEKRETER SMMM Serpil KARAER SAYMAN SMMM İbrahim EKİZÇELİ ÜYE SM Ersin KARAKOÇ DENETİM KURULU Nejla ÜMRE Ali Haydar ERYÖRÜK Murat ALPAN DİSİPLİN KURULU Oktay KÖSE Güzin TÜRKTAN Servet ONURLU Aysel YİĞİTEL Murat ALPAN SMMM SMMM SM SMMM SMMM SMMM SM SM ÜST BİRLİK DELEGELERİ S.İlker ÖZOKCU Ural TURAN Selim HANAY Kazım YILDIZ Mehmet YÜZGEÇ Ali Rıza ASUTAY Ali TÜRKAN Cahit CANARSLAN Ramazan AKCAN Cemal ŞAMKAR Enver KARAGÖZ Yusuf ÜRKER Halil HANCI Mehmet ORHAN Aynur UYKUN Hasan ERÖKSÜZ Aysel SARILARLI Levent BİÇER Muzaffer GENÇYILMAZ Neşet ERTOY İsa BERBER Kadir KODAK Oğuz KIRAL Arif Erkal SÜRDEMİR Erhan GÜVENİR Hakan UYGUR Özgün YILDIRAL Bekir KIR Emine YILDIZ Tuncay ALTINTAŞ TESMER ESKİŞEHİR ŞUBESİ YÖNETİM KURULU BAŞKAN SMMM Selahattin İlker ÖZOKCU BAŞKAN YARDIMCISI SMMM Mustafa UÇKAÇ SEKRETER SMMM Serpil KARAER SAYMAN SMMM Murat KAPLAN ÜYE SMMM Neşet ERTOY
DANIŞMA MECLİSİ S.İLKER ÖZOKCU HALİM ARI SERPİL KARAER İBRAHİM EKİZÇELİ ERSİN KARAKOÇ ALİ HAYDAR ERYÖRÜK NEJLA ÜMRE MURAT ALPAN OKTAY KÖSE GÜZİN TÜRKTAN SERVET ONURLU MURAT AZİREK AYSEL YİĞİTEL MUSTAFA UÇKAÇ MURAT KAPLAN MELDA KORKMAZ URAL TURAN SELİM HANAY KAZIM YILDIZ MEHMET YÜZGEÇ ALİ RIZA ASUTAY ALİ TÜRKAN CAHİT CANARSLAN RAMAZAN AKCAN CEMAL ŞAMKAR ENVER KARAGÖZ YUSUF ÜRKER HALİL HANCI MEHMET ORHAN AYNUR UYKUN HASAN ERÖKSÜZ AYSEL SARILARLI LEVENT BİÇER MUZAFFER GENÇYILMAZ NEŞET ERTOY İSA BERBER KADİR KODAK OĞUZ KIRAL ARİF ERKAL SÜRDEMİR ERHAN GÜVENİR HAKAN UYGUR ÖZGÜN YILDIRAL BEKİR KIR EMİNE YILDIZ TUNCAY ALTINTAŞ MÜRSEL PAZARKAYA BİRSEL NEGİZSOY İHSAN AVCI KEMAL İŞGÖRDÜ FİKRİ KIRBAŞ
DÜNYA EKONOMİSİ Finansal piyasalarda bir yıldan daha uzun süren bir karmaşanın ardından 2008 yılının Eylül ayında patlak veren bankacılık krizi esasen belirtileri bir süre önce ortaya çıkmış olan makroekonomik alandaki aşağı yönlü döngüsel (cyclical) hareketi daha da keskinleştirmiştir. A.B.D., Avrupa ve gelişmekte olan ülkelerde çok sayıda banka ve finans kurumunun iflas etmesiyle finansal koşullar giderek ağırlaşmış, gelişmekte olan ülkelere akmakta olan uluslar arası sermaye hemen tümüyle kurumuş ve menkul ve gayrimenkul varlıkların piyasa değerlerinde devasa kayıplar meydana gelmiştir. Giderek etki alanını genişleten küresel mali kriz 2008 yılının Eylül ayında A.B.D. nin önde gelen yatırım bankalarından Lehman Brothers ın iflas başvurusunda bulunmasıyla yeni bir evreye girmiştir. Krizin erken aşamalarında finansal kuruluşlar arasındaki borçlanma piyasalarında likidite sorunu olarak ortaya çıkan olumsuz görünüm, giderek finansal kuruluşlara olan güvenin sarsıldığı bir aşamaya gelmiştir. Bu olumsuz gelişme tasarruf sahiplerini ve diğer yatırımcıları başta A.B.D. devlet tahvilleri olmak üzere daha güvenilir yatırım araçlarına yönlendirmiştir. A.B.D. Dolarının hızla değer kazanmasına yol açan bu eğilim, aynı zamanda finansal varlıkların yeniden fiyatlandırılmasına ve finansal kıymetlerin piyasa değerlerinde büyük düşüşler yaşanmasına yol açmıştır. Bankacılık sistemine olan güvenin sarsılması ile birlikte yatırımcıların daha güvenli yatırım araçlarına yönelmeleri, bankalarca sahip olunan menkul ve gayrimenkul kıymetlerin değerinde meydana gelen büyük kayıplar, başta A.B.D. olmak üzere İngiltere, İsviçre, Fransa, Rusya ve bazı Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerinde bir çok bankayı iflas durumu ile karşı karşıya getirmiş ve bu ülkelerde hükümetler bankacılık sistemini işler durumda koruyabilmek amacıyla yüz milyarlarca Dolar tutarında kaynak aktarmak ve bazı bankaları millileştirmek durumunda kalmışlardır. Finansal kriz bir taraftan yol açtığı likidite sıkışıklığı yoluyla reel ekonomileri olumsuz yönde ciddi biçimde etkilerken, düşen varlık fiyatlarının yarattığı negatif servet etkisi ve azalan tüketici güven duygusu A.B.D. nden başlayarak tüm dünyada tüketim ve yatırım talebinde önemli daralmaya yol açmış, bu durum azalan üretim düzeyine bağlı olarak gelir düzeyini düşürürken, işsizlik hadlerini ciddi biçimde tırmandırmıştır. Azalan gelir ve istihdam düzeyi ve tüketici ve yatırımcı güven duygusu reel ekonomilerde başgösteren krizi kendi kendini besleyen bir süreç içine sokmuştur.
Gelişmiş ülkelerin finans piyasalarında 2007 yılı ortasında likidite sıkışıklığı şeklinde baş gösteren ve 2008 yılı Eylül ayında Amerikan Lehman Brothers yatırım bankasının iflasıyla yeni bir boyut kazanan kriz, etkisini gelişmekte olan ülkeler ile başta Merkezi ve Doğu Avrupa ülkeleri olmak üzere yeni yükselen piyasa ekonomileri üzerinde de göstermiştir. Likidite sıkışıklığı ve artan risk algılamaları sonucu gelişmekte olan ülkelerden hızlı bir sermaye çıkışı gözlemlenmiş, düşen dış talep bu ülkelerin ihracat hacimlerini ve üretim düzeylerini ciddi biçimde olumsuz yönde etkilemiştir. Diğer taraftan Uluslararası Para Fonunca (IMF) Kasım ayında güncellenerek yayınlanmış olan Dünya Ekonomik Görünümü Raporunda, küresel büyümeye ilişkin beklentilerin, finansal sektörde borçluluk oranı düşürme sürecinin devam ediyor olması ve üreticiler ile tüketici kesimde güven duygularının biraz daha kötüleşmesi nedeniyle, daha da olumsuz bir görünüm kazandığı ileri sürülüyor. Bu kapsamda dünya hasılasının 2009 yılında sadece yüzde 2.2 oranında büyüme göstereceği, ancak gelişmiş ekonomilerde hasılanın İkinci Dünya Savaşını izleyen dönemde ilk kez daralma sergileyeceği tahmininde bulunuluyor. Yeni yükselen piyasa ekonomilerinde ise 2009 yılında ekonomik büyüme hızının önemli ölçüde gerileyeceği, bununla beraber bu ülkeler genelinde büyümenin ortalama yüzde 5 düzeyinde gerçekleşeceği belirtiliyor. Bu şekilde küresel ekonomik büyüme hızının 2007 yılında gerçekleşen yüzde 5 oranından, 2008 yılında yüzde 3 ¾ e, 2009 yılında da yüzde 2 nin biraz üzerinde bir düzeye gerileyeceği tahmininde bulunuluyor. Gelişmiş ülkelerde hasılanın 2009 yılında yıllık bazda yüzde ¼ oranında daralması bekleniliyor ki, Savaş sonrası dönemdeki ilk yıllık bazdaki daralmayı oluşturan bu küçülme 1975 ve 1982 yılında yaşanan ekonomik küçülmelerle kıyaslanabilir bir nitelik taşıyor. A.B.D. nde ekonomi, tüketicilerin reel ve finansal varlıklarının uğradığı önemli değer kaybı ve finansal koşullardaki sıkılaşmaya olan tepkileri nedeniyle daralırken, Euro Bölgesinde ekonomik hasıla finansal koşullardaki sıkılaşma ve güven duygularında meydana gelen kötüleşme nedeniyle yavaşlayacak. Japonya da ise net ihracatın büyümeye olan olumlu katkısının düşmesi etkili olacak. Yeni yükselen piyasa ekonomileri ile gelişmekte olan ülkelerin büyüme hızlarında beklenen olası yavaşlamalardan en çok, temel emtia ihracatçısı ülkelerle, dış finansman ve likidite sorunları yaşayan ülkelerin etkilenmesi bekleniliyor. Çin dahil Doğu Asya ülkelerinin küresel
ekonomik yavaşlamadan daha hafif biçimde etkilenecekleri tahmin ediliyor. Bunda bu ülkelerin finansal durumlarının daha güçlü durumda bulunması, düşen emtia fiyatları sonucu ulusal ticaret hadlerinin iyileşme göstermesi ve bu ülkelerin halen makroekonomik genişletme çabalarına girişmiş olmaları başta gelen nedenler olacak. Diğer taraftan güncelleştirilmiş Dünya Ekonomik Görünümü raporunda zayıflayan küresel talebin emtia ve petrol fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturduğuna değiniliyor ve IMF nin 2009 yılı temel petrol fiyatı projeksiyonunun Ekim ayında verilen 100 Dolar/varil düzeyinden 68 Dolar/varil düzeyine çekilmiş olduğu belirtiliyor. Ayrıca istikrar kazanan emtia fiyatlarının ve güç kazanan ekonomik durgunluğun, 2009 yılında enflasyon düzeyinin düşük düzeyde gerçekleşmesinde önemli katkıları olacağı hususu vurgulanıyor. Finansal krizin bugün geldiği noktada piyasaların bir varlık borçluluk oranı düşürme (deleveraging) fasit dairesi içine girdiği, kredi faiz farklarının (spread) dayanılmaz bir şekilde yükseldiği ve belli başlı hisse senedi fiyatlarında sadece Ekim ayında yüzde 25 oranında düşüş meydana geldiği hususlarına yer veren rapor, yeni yükselen piyasa ekonomilerinin daha da olumsuz bir baskı altına girmiş olduklarına dikkat çekiyor. Ekim 2008 ayı başından buyana hükümet borçları üzerindeki faiz farklarının ikiye katlanarak 2002 yılı düzeyine ulaştığı belirtilen raporda, sözkonusu ülkelerin üçte birinin eşik EMBIG endeksinde işlem gören dış borçlarının faiz farklarının 1.000 baz puanın üstüne çıktığı ve ulusal paralarının yaygın biçimde değer kaybına uğraması sonucu yeni yükselen piyasa ekonomilerinde menkul kıymet piyasalarının değerlerini, ulusal para cinsinden üçte bir oranında, Dolar cinsinden ise yüzde 40 oranında kaybetmiş oldukları vurgulanıyor. Tüm bu olumsuz görünüme rağmen IMF, küresel ekonomik görünümün ortaya koyduğu istisnai nitelikteki belirsizliğe dikkat çekerek küresel finansal koşulların ciddi boyutta aşağı yönlü riskler taşıdığı uyarısında bulunuyor. Aşağıda güncelleştirilmiş IMF Ekonomik Görünüm raporunda küresel ve önemli ekonomik bölgeler ile ülkelere ilişkin olarak yer verilen makroekonomik büyüme projeksiyonları Tablo halinde gösterilmektedir.
IMF Güncelleştirilmiş Dünya Ekonomik Görünümü Projeksiyonları (Kasım 2008) 2006 2007 2008 2009 Dünya hasılası (% değişim) 5.1 5.0 3.7 2.2 Gelişmiş Ekonomiler 3.0 2.6 1.4-0.3 A.B.D. 2.8 2.0 1.4-0.7 Euro Bölgesi 2.8 2.6 1.2-0.5 Almanya 3.0 2.5 1.7-0.8 Japonya 2.4 2.1 0.5-0.2 İngiltere 2.8 3.0 0.8-1.3 Yeni yükselen piyasa ve gelişmekte olan ekonomiler 7.9 8.0 6.6 5.1 Afrika 6.1 6.1 5.2 4.7 Merkezi ve Doğu Avrupa 6.7 5.7 4.2 2.5 Bağımsız Devletler Topl. 8.2 8.6 6.9 3.2 Gelişmekte olan Asyaülkeleri 9.8 10.0 8.3 7.1 Çin 11.6 11.9 9.7 8.5 Hindistan 9.8 9.3 7.8 6.3 Orta-Doğu 5.7 6.0 6.1 5.3 Batı Yarımküresi 5.5 5.6 4.5 2.5 Brezilya 3.8 5.4 5.2 3.0 Dünya ticaret hacmi (mal ve hizmetler) 9.4 7.2 4.6 2.1 Uluslar arası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn 21 Ocak 2009 tarihinde yaptığı bir açıklama ile; gelişmiş ekonomilerde derinleşen ekonomik durgunluğun Çin, Hindistan ve Brezilya gibi başlıca yeni yükselen ekonomilere yayılmakta olduğu konusunda uyarıda bulunarak, IMF nin, Kasım ayında yayınlanmış olan ve yukarda verilen güncelleştirilmiş büyüme rakamlarını önemli ölçüde aşağı çekeceğini açıklamıştır. Kasım ayında yayınlanmış olan Güncelleştirilmiş Dünya Ekonomik Görünüm raporunda hernekadar, önde gelen yeni yükselen ekonomilerde beklenilen büyüme sayesinde dünya hasılasının 2009 yılında yüzde 2.2 oranında büyüme kaydedeceği tahmin edilmiş ise de, son birkaç aylık dönemde ekonomik görünümün daha da kötüleştiği, bu nedenle IMF nin Ocak ayı sonunda yapacağı bir açıklamayla 2009 yılı büyüme rakamlarını aşağı çekeceği bildirilmiştir. Diğer taraftan Ekonomik İşbirliği ve kalkınma Örgütü (OECD) tarafından Kasım 2008 ayı içinde yayınlanmış olan Başlıca Birleşik Göstergeler, önde gelen 7 gelişmiş ekonominin ve başta Çin, Hindistan ve Rusya olmak üzere OECD üyesi olmayan başlıca ekonomilerin derin bir ekonomik durgunluk yaşadığına işaret etmektedir. OECD nin Kasım ayında yayınlanmış olan Başlıca Birleşik Göstergeler i 1.3 puan düşürülmüş olup, bu değer Kasım 2007 de yayınlanmış olan değerden 7.3 puan daha düşük bulunmaktadır.
TÜRKİYE EKONOMİSİ Genel Makroekonomik Denge Ülkemizde tasarruf eğilimi düşüktür, kamu kesimi uzun yıllar boyunca önemli boyutlarda tasarruf açığı vermiş ve bu durum finansman kaynaklarının kamu kesimince kullanılmasını zorunlu kılarak, reel faiz hadlerinin yüksek düzeyde seyretmesine ve özel kesimin yatırım heves ve olanaklarının azalmasına neden olmuştur. 2001 yılı ekonomik krizini izleyen dönemde ise özellikle 2003 yılından başlayarak, Türk Lirası nın değer kazanımı süreci ithal malları için satınalma gücü artışı sağlayarak özel kesimin tüketim eğilimini kamçılamış, yatırım mallarını göreli olarak daha ucuz hale getirmiş, diğer taraftan küresel likidite bolluğunun olanaklı kıldığı düşük faiz hadleri yatırım harcamalarını canlandırmış ve sonuçta sözü edilen dönemde Türkiye nin, özel kesim ve kamu sektörünün birlikte verdiği önemli boyuttaki tasarruf açığını gösteren cari işlemler hesabı açığı 2007 yılı itibariyle GSYH nın yüzde 5.7 sine ulaşmıştır. Bankacılık dışı özel kesimin uzun vadeli dış borcu 2002 yılı sonundaki 29.1 milyar Dolar düzeyinden 2008 yılı üçüncü üç aylık dönem sonu itibariyle 144.9 milyar Dolara yükselmiş, ancak finansal piyasalardaki sıkışıklık sonucu Kasım ayı sonu itibariyle 137.2 milyar Dolara gerilemiştir. Bankacılık kesimi dahil özel sektörün kısa vadeli dış borcu ise Kasım ayı sonu itibariyle 8.6 milyar Dolardır. Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Esas itibariyle dış borçlanmaya dayalı iç tüketim ve yatırım artışından güç alan ve uzun dönemde sürdürülebilirliği olmayan 2001 yılı sonrası büyüme süreci 2007 yılı II. çeyreğinden itibaren (2008 yılı I. çeyreğine ilişkin beklentilerin üzerindeki yüzde 6.7 oranı hariç tutulursa) belirgin bir yavaşlama süreci içersine girmiştir. 2001 yılında yüzde 5.7 oranında küçülmesinin ardından hızlı bir büyüme süreci içersine giren ve 2002-2006 döneminde sırasıyla yıllık yüzde 6.2, yüzde 5.3, yüzde 9.4, yüzde 8.4 ve yüzde 6.9 oranında (1998 yılı bazlı GSYH serisine göre) büyüme gösteren GSYH da 2007 ve 2008 yıllarında gerçekleşen büyüme dönemler itibariyle aşağıda Grafik halinde verilmektedir. GSYH (gayrisafi yurtiçi hasıla) büyümesi 2007 yılının tamamı itibariyle yüzde 4.6 oranında gerçekleşirken, 2008 yılının ilk dokuz aylık dönemi itibariyle yüzde 3.0 olmuştur. Son bir yıllık dönemde ise GSYH büyüme oranı yüzde 3.1 olarak gerçekleşmiştir.
Gerçekten düşük düzeyde gerçekleşen 2008 yılı III. Çeyrek dönem büyümesine talep yönünden göz atıldığında, özellikle not edilmesi gereken bir husus I. çeyrekte yüzde 6.5, II. çeyrekte yüzde 3.4 oranında büyüyen özel tüketim harcamalarının sözkonusu dönemde sadece yüzde 0.3 oranında büyümüş olması ayrıca, önceki iki dönemde sırasıyla yüzde 6.3 ve yüzde 2.8 oranında genişlemiş olan toplam yurtiçi özel tüketim talebinin yüzde 0.2 oranında küçülme göstermiş olmasıdır.. Yine bu çeyrekte özel yatırım harcamaları yüzde 10.0 ve özel kesim makine teçhizat yatırımları da yüzde 8.4 oranında önemli boyutta küçülme sergilemiştir. Kamu kesiminde ise yine yılın üçüncü çeyreğinde tüketim harcamalarının yüzde 7.7, yatırım harcamalarının ise yüzde 22.2 oranında genişlediği gözlemlenmektedir. Yılın üçüncü çeyreğinde kamu tüketim ve yatırım harcamalarında meydana gelen genişlemenin, özel kesim harcamalarında yaşanan daralmayı kısmen telafi ettiği görülmektedir. Dönemler İtibariyle GSYH Büyümesi (Yüzde Olarak) 2008 yılı üçüncü çeyreğinde toplam tüketim içinde yüzde 66.7 oranında bir paya sahip olan özel tüketim büyümeye 0.2 puan katkıda bulunurken, toplam yurtiçi özel tüketim talebi negatif 0.2 puan olumsuz katkıda bulunmuştur. Toplam harcamalar içinde yüzde 13.9 oranında bir paya sahip olan özel yatırım harcamaları yüzde 10.0 oranında önemli bir daralma göstererek, büyüme oranını 2.1 puan aşağı çekmiştir. Üçüncü çeyrek toplam harcamaları içinde sırasıyla yüzde 12.1 ve yüzde 4.2 oranında paya sahip olan kamu kesimi tüketim ve yatırım harcamaları ise büyümeye 0.7 ve 0.8 puan pozitif katkıda bulunmuştur. Sonuç itibariyle üçüncü çeyrekte yatırımlar ekonomik büyümeye (-) 1.3 puan etkide bulunmuştur.
Özel yatırımların 2001 yılı ekonomik krizinden buyana ilk kez büyümeye negatif katkıda bulunduğu gözlemlenmektedir. 2008 yılı üçüncü çeyreğinde talep ve harcama alanında gözlemlenen olumsuz gelişme doğal olarak etkisini ekonominin üretim sektörleri üzerinde icra etmiştir. Üretim gelişmelerine göz atıldığında büyümenin yavaşlamasında en önemli etkenin, bir önceki yılın aynı dönemine göre, sanayi, inşaat ve ticaret sektörlerindeki katma değer düşüşlerinin olduğu görülmektedir. Yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre, tarım sektörü katma değeri yüzde 2.2, madencilik, taşocakçılığı üretimi yüzde 3.9, elektrik, gaz üretimi yüzde 4.1, mali aracı kuruluşlar katma değeri yüzde 7.2, ve gayrimenkul kiralama sektörleri yüzde 7.3 oranında büyüme sergilemişlerdir. 2008 yılı üçüncü dönem ekonomik büyümesi en çok, döneme ilişkin GSYH değeri içinde yüzde 15.1 oranında bir paya sahip olan imalat sanayiindeki yüzde 1.1 oranındaki, yüzde 11.7 oranında bir ağırlığa sahip olan ticaret sektöründeki yüzde 1.8 oranındaki daralmalar ile yüzde 4.4 oranında bir paya sahip olan inşaat sektöründeki yüzde 4.3 oranındaki küçülmeden olumsuz yönde etkilenmiştir. Bu şekilde büyümeyi önemli kalemler olarak tarım (0.28 puan) ve mali hizmetler (0.20 puan) yukarı çekerken, imalat sanayii (0.17 puan), inşaat (0.19 puan) ve ticaret (0.21 puan) aşağı çekmiştir. Talep ve büyüme hızındaki yavaşlama etkisini ithalat hacmi üzerinde de gösteriyor. Üçüncü çeyrekte ihracat sabit fiyatlarla yüzde 1.5 oranında genişlerken, ithalat yüzde 4.2 oranında daralma göstermiştir. İhracattaki genişleme büyümeye 0.37 puan katkıda bulunurken, ithalattaki daralmanın katkısı da 1.13 puan olmuş ve dolayısıyla dış talebin ekonomik büyümeye üçüncü dönem toplam katkısı 1.5 puanı bulmuştur. Bu şekilde üçüncü dönemde ihracat hacmindeki büyüme özel toplam yurtiçi talepteki küçülmenin büyüme üzerinde yarattığı olumsuz etkiyi telafi etmiştir. İstihdam Küresel finansal krizin yol açtığı likidite sıkışıklığı ve başta gelişmiş ülkelerde olmak üzere büyüme hızında tanık olunan keskin düşüş ve daralma ülkemiz üzerinde etkisini sermaye çıkışı, likidite sıkışıklığı ile dış ve iç talep daralması yoluyla göstermiş ve başta ihracat ağırlıklı sektörler olmak üzere üretim düzeylerinde önemli gerilemeler meydana gelmiştir. Azalan likidite ve risk primi ile faiz farklarının artışı geçmiş yakın dönemde yoğun biçimde
dış borçlanmaya gitmiş olan şirketleri olumsuz biçimde etkilerken, bankaların kredilendirmede daha seçici ve ihtiyatlı bir tutum takınmaları, şirketleri azalan taleple birlikte üretim düzeylerini düşürmeye ve istihdam hacimlerini daraltmaya zorlamıştır. Bu gelişmeler sonucu Ağustos 2008 dönemi itibariyle 2 438 bin olan işsiz sayısı Eylül döneminde 2 548 bine ve Ekim döneminde de 2 687 bine yükselmiştir. 2007 yılı Ekim dönemi itibariyle yüzde 9.7 olan işsizlik haddi, 2008 yılı Ekim ayı dönemi itibariyle yüzde 10.9 a yükselmiştir. Sınai Üretim Kredi sıkışıklığı, iç ve dış talep daralması Ağustos 2008 ayından başlayarak sınai üretim faaliyetini de giderek ağırlaşan biçimde olumsuz yönde etkilemiştir. Temmuz ayına kadar olan dönemde bir önceki yılın aynı ayına göre daha yüksek gerçekleşen aylık toplam sanayi üretim endeksi Ağustos ayıyla birlikte düşüşe geçmiş ve önceki yılın aynı ayına göre Ağustos ayında yüzde 3.5, Eylül ayında yüzde 4.1, Ekim ayında yüzde 7.2 ve Kasım ayında da yüzde 13.9 oranında düşüş kaydetmiştir. En keskin üretim düşüşünün yaşandığı Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı üretimi yüzde 0.9 oranında artarken, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 15.5 ve elektrik, gaz ve su sektörü üretim endeksi de yüzde 4.7 oranında daralma sergilemiştir. Ana sanayi grubu olarak Kasım ayında en büyük üretim düşüşü yüzde 29.1 oranı ile sermaye malları grubunda yaşanmıştır. Yine bu kapsamda aramalı imalatı yüzde 16.9, dayanıklı tüketim malı imalatı yüzde 8.7 oranında daralma göstermiştir. İmalat sanayii alt grupları içinde Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre en büyük üretim kaybı yüzde 41.2 ile motorlu kara taşıtı ve römork üretiminde yaşanmıştır., Kamu Maliyesi 2008 yılında Merkezi Yönetim Bütçe giderleri 225 milyar 967 milyon YTL., Bütçe gelirleri ise 208 milyar 898 milyon YTL. olarak gerçekleşmiş ve Bütçe açığı, hedeflenen düzeye göre yüzde 5.3 oranında bir daralmayla 17 milyar 69 milyon YTL. düzeyinde kalmıştır. 2008 yılında Faiz Dışı Fazla ise 33 milyar 592 milyon YTL. olmuştur. Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (Milyon YTL. Olarak)
2007 Yılı 2008 Yılı 2008/2007 Gerçekleşmesi Hedeflenen Gerçekleşme Değişim % si Bütçe Giderleri 204 068 222 553 225 967 10.7 Faiz hariç Giderler 155 315 166 553 175 306 12.9 Faiz Giderleri 48 753 56 000 50 661 3.9 Bütçe Gelirleri 190 360 204 556 208 898 9.7 Bütçe dengesi (-)13 708 (-)17 997 (-)17 069 24.5 Faiz Dışı Denge 35 045 38 003 33 592 (-) 4.1 Kamu Borç Stoku 2007 yılında azalma eğilimi içine giren Merkezi Yönetim toplam borç stoku 2008 yılında yeniden önemli bir tırmanma göstererek 2007 yılı sonundaki 333.5 milyon YTL. düzeyinden 2008 yılı Kasım ayı sonu itibariyle 379.5 milyon YTL. düzeyine çıkmıştır.. kamu net borç stoku ise 2007 yılı sonundaki 248.3 milyon YTL düzeyinden, 2008 yılı III. Üç aylık dönem sonu itibariyle 241.7 milyon YTL. düzeyine gerilemiştir. Merkezi Yönetim Toplam Borç Stoku (Milyon YTL. Olarak) 2005 2006 2007 2008 Kasım İç Borç 244 782 251 470 255 419 273 816 Dış Borç 86 738 83 580 78 175 105 726 Toplam Borç 331 520 345 050 333 485 379 542 2008 yılında dış borç stokunda gözlemlenen önemli artışta YTL. nin Dolar ve Euroya göre olan değerinde meydana gelen düşüş etkili olmuştur. Para Politikası Gelişmiş ülkelerin finans piyasalarında 2007 yılı ortasında likidite sıkışıklığı şeklinde baş gösteren ve 2008 yılı Ağustos ayında A.B.D. subprime mortgage piyasasında yaşanan iflaslarla keskin bir tırmanma içine giren ve Amerikan Lehman Brothers yatırım bankasının iflasıyla yeni bir boyut kazanan kriz, etkisini gelişmekte olan ülkeler üzerinde de göstermiştir. Likidite sıkışıklığı ve artan risk algılamaları sonucu gelişmekte olan ülkelerden hızlı bir sermaye çıkışı gözlemlenmiş, düşen dış talep bu ülkelerin ihracat hacimlerini ve üretim düzeylerini olumsuz biçimde etkilemiştir. Ülkemizde de, likidite elverişliliği ve dış talep daralmasına bağlı ihracat ve sanayi sektörü üretim düşüşü ve bunun işsizlik haddi, gelir düzeyi, tüketici güven duygusu ve beklentiler üzerindeki olumsuz yansımaları ile karşı karşıya kalınmıştır.
Finansal koşullarda ortaya çıkan ileri düzeydeki sıkılaşmayı bertaraf etmek amacıyla kısa vadeli faiz oranlarında Merkez Bankasınca 200 baz puanı Ocak 2009 ayında olmak üzere Kasım ayından buyana toplam 375 baz puan indirime gidilmiş, çeşitli önlemlerle piyasanın fonlanması suretiyle likidite sağlanmıştır Dış Ticaret 2008 yılı Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 38.0 oranında çok hızlı bir genişleme gösteren ihracat, dış talepteki keskin daralmanın etkisiyle Ekim ayından itibaren belirgin bir gerileme eğilimi içine girmiş ve önceki yılın aynı aylarına göre Ekim ayında yüzde 1.7 ve Kasım ayında da yüzde 17.5 oranında küçülme sergilemiştir. Küresel krizin yansımaları derin etkisini ithalat faaliyeti üzerinde de göstermiş ve 2008 yılının Ocak- Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 35.8 oranında genişlemiş olan Türkiye ithalatı Eylül ayından itibaren önceki yılın aynı aylarına göre küçülmeye başlamış ve Eylül, Ekim, Kasım aylarında sırasıyla yüzde 6.4, yüzde 9.0 ve yüzde 48.8 oranında daralma sergilemiştir. Ocak-Kasım döneminde önceki yılın aynı dönemine göre ihracat yüzde 27.4 oranında artarak 124.3 milyar Dolar olarak gerçekleşirken, ithalat aynı dönemler itibariyle yüzde 23.8 oranında bir genişlemeyle 190.5 milyar dolar düzeyine yükselmiş ve Ocak-Kasım dönemi dış ticaret açığı yüzde 17.5 oranında bir artışla 66.3 milyar Dolar olmuştur. Ocak Kasım Dönemi Türkiye Dış Ticareti (Milyon Dolar Olarak) İhracat İthalat Dış Ticaret Açığı 2007 2008 2007 2008 2007 2008 97 548 124 253 153 943 190 527 56 395 66 274 Ödemeler Dengesi ve Cari İşlemler Hesabı Eylül ayından itibaren dış ticaret hacminde ve özellikle dış ticaret açığında gözlemlenen daralma etkisini cari işlemler hesabı üzerinde de göstermiş ve 2008 yılı Ocak-Ağustos döneminde aylık ortalama 3.8 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşen cari işlemler hesabı açığı Eylül ayında 926 milyon Dolara, Ekim ayında 2 milyar 554 milyon Dolara ve Kasım ayında da 559 milyon Dolara gerilemiştir. 2008 yılının Ocak-Kasım döneminde cari açık 2007 yılının aynı dönemine göre yüzde 17.6 oranında bir artış göstererek 33 056 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir.
Ödemeler dengesi hesaplamaları çerçevesinde 2008 yılı Ocak-Kasım döneminde dış ticaret açığı 50 385 milyon Dolar olarak gerçekleşirken, hizmetler hesabı 16 660 milyon Dolar fazla vermiştir. Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kaleminden oluşan gelir hesabı 2008 yılının ilk on bir aylık döneminde net 7 995 milyon Dolar çıkışla sonuçlanmıştır. 2008 yılı Ocak-Kasım döneminde finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi 2007 yılının aynı dönemine göre yüzde 117.9 oranında bir artışla 36 481 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu kapsamda doğrudan yatırımlar kaleminde 2008 yılı Ocak-Kasım döneminde gerçekleşen net sermaye girişi önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18.7 oranında bir küçülme ile 13 677 milyon Dolar olmuştur. 2007 yılının Ocak-Kasım döneminde 110 milyon Dolar net sermaye girişi gerçekleşen portföy yatırımlarında ise 2008 yılının aynı döneminde 4 945 milyon Dolar net çıkış gerçekleşmiştir. Diğer yatırımlar kapsamında ise 2008 yılı ilk on bir Aylık döneminde 30 089 milyon Dolar net giriş olmuştur. 2007 yılı Ocak-Kasım döneminde 6 779 milyon Dolar tutarında artış gösteren resmi rezervlerde 2008 yılının aynı döneminde 2 340 milyon Dolar yükselme gerçekleşmiştir. Fiyat Gelişmeleri Yakın geçmiş dönemde iç ve dış talepte gözlemlenen daralma ve petrol ve temel emtia fiyatlarında yaşanan gerilemeler, özellikle Ağustos ayından başlayarak üretici ve tüketici fiyat gelişmeleri üzerinde etkisini göstermiş ve enflasyon haddinde yavaşlamaya neden olmuştur. Ancak bu gelişmeye rağmen 2008 yılı üretici ve tüketici fiyat endekslerindeki artış oranları 2007 yılı düzeylerinin üzerinde gerçekleşmiştir. Aralık 2008 ayı itibariyle tüketici fiyatları endeksi TÜFE, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8.11 oranında artarken, on iki aylık ortalamalara göre artış yüzde 10.44 olmuştur. 2007 yılında TÜFE artışı sırasıyla yüzde 8.39 ve yüzde 8.76 olmuştu. Aralık 2008 ayı itibariyle üretici fiyatları endeksi ÜFE, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10.06 oranında artarken, on iki aylık ortalamalara göre artış yüzde 12.72 olmuştur. 2007 yılında ÜFE artışı sırasıyla yüzde 5.84 ve yüzde 6.31 olmuştu. ESKİŞEHİR SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI 01.05.2008 31.12.2008 DÖNEMİ FAALİYET RAPORU
Odamızın 03 Mayıs 2008 tarihinde yapılan 18 nci Olağan (Seçimli) Genel Kurulu ve 04 Mayıs 2008 tarihinde yapılan seçimleri, siz meslek mensuplarımızın yoğun ilgi ve katılımı ile gerçekleşmiştir. Genel Kurulumuzca gerçekleştirdiğimiz tarih itibariyle 3568 sayılı meslek yasamızdaki bazı madde ve bunlara bağlı uygulamaları, değiştirilmesi gündemde idi daha doğrusu bu değişiklikler meclisten geçmişti. Daha sonrasında Cumhurbaşkanımızca tekrar görüşülmek üzere veto edildi ve değişiklikler yapılarak 26 Temmuz 2008 tarih ve 26948 sayılı Resmi Gazete`de yayınlandı. Bu değişikliklerin mesleğimize kattığı kazanımlar olduğu kadar ilerleme ve gelişme sürecimize etki edecek hükümleri de içerdiği ortadadır. Ancak bizler her zamanki kararlılık ve bağlılıkla bunların üstesinden geleceğimizi ortaya koymaktayız. Bu değişikliklerden biride Serbest Muhasebecilik unvanının kaldırılması ve bundan sonra Tic. Mes. Lis. ile Ön Lisans mezunu adayların staj başvurusu yapamayacak olmasıdır. Mevcut Serbest Muhasebeci unvanına sahip üyelerimiz oluşturulacak bir eğitim programı sonrasında sınava tabi tutularak, başarılı olmaları durumunda SMMM unvanı alacaklardır. Bu uygulamaya katılmayan ya da katılmasına karşın başarılı olamayan üyelerimiz mevcut unvanlarını koruyacaklardır. Bu uygulamaya ilişkin gerekli düzenlemeleri içerir, yönetmelik değişiklikleri için çalışmalar devam etmektedir. Bu yasal düzenlemelerden biri de Oda ve Birlik Kurul seçimlerine ilişkindir. Yapılan yeni düzenleme ile Oda ve Birlik Kurulları 3 (üç) yıllığına seçilmiş ve Genel Kurullarında bu süreç sonrasında, yapılacağı belirtilmiştir. Son Genel Kurulumuz sonrasında başlayan yeni sürece ilişkin faaliyetlerimizi sizlere sunmak amacıyla yine meslek yaşamımızda yapılan düzenleme gereğince de 01.05.2008-31.12.2008 dönemine ilişkin faaliyetlerimizi sizlerle paylaşmak üzere bu çalışma yapılmış faaliyetlerimiz ve mali tablolarımız Odamız web sayfasında yer almıştır. Meslek camiamız ve meslek mensuplarımızla ilgili tüm gayretlerimiz mesleğimizin her zaman bir adım daha önde olması, meslek mensuplarımızın toplumda, gerek mesleki bilgi gerekse şahsiyet olarak saygın bir yerinin olması içindir. Geçirdiğimiz süreç içerisinde bununla ilgili önemli yol kat ettik. Bu çabalarımı mesleğimizin çıtasının yükselmesini sağlamıştır.
Bu gelişim içerisinde; mesleğimiz ve meslek camiamızın adını kötüleyerek mesleki gelişim, ahlak ve etiğine uygun davranmayan meslektaşlarımızla mücadelemizde yoğun bir şekilde devam ettirildi. Ayrıca mesleğimizi icra hakkı ve yetkisi olmayan kişiler ile de mücadelemiz devam etmektedir. Bu konuyla ilgili olarak oluşturulan komisyonda görev alan meslektaşlarımız büyük bir özveri ile çalışmalarını yürütmektedirler. Meslek yasamızın bizlere verdiği yetki dahilin de bu tür davranış içerisinde olan kişilerle mücadelemiz devam edecektir. Göstermiş olduğumuz gayret neticesinde bu olumsuz davranışları sergileyen kişi sayısı ve Odamıza bu konularla ilgili olarak yansıyan şikayet sayısı azalmıştır. Mevcut şikayet konuları da Yönetim Kurulumuzca değerlendirilmekte, gerekli görülen durumlarda Disiplin Kuruluna sevk işlemi yapılmakta, gereğinde yasal yaptırımlar kullanılmak üzere dava açılmaktadır. Disiplin Kurulumuz kendilerine intikal eden olayları yasal çerçevede değerlendirerek gerekli disiplin uygulamalarını yapmaktadır. Yönetim kurulumuz; üyelerimizin gelişimi ve bilgilendirilmesi çalışmalarına önem vermiş, yapmış olduğumuz bilgilendirme ve eğitim faaliyetleri; beklenen faydalanılan çalışmalar olmuştur. Bu sonuca erişimde; Kurullarda görevli tüm arkadaşlarımız ile bu tür çalışmalara hiçbir beklentisi olmaksızın katkı sağlayan, görev alarak yerine getiren arkadaşlarımızın gayretlerinin çok büyük payı vardır. Odamız bütün faaliyetlerinin kalitesini her geçen gün arttırmış, bunun sonucu olarak da yapmış olduğumuz faaliyetler meslek camiamız ve şehrimizin gündeminde yer almıştır. Bunun sonucu olarak ilimizde adından sıkça bahsedilen, sadece kendi camiası için değil, gerek ilimizin sorunları gerekse, Ülkemizin sorunları üzerinde çalışmalar yapan, yapılması gerekenler konusunda faaliyet ve gayret içerisinde olan bir oluşum olduğunu kanıtlamıştır. Odamız, odamız üyeleri ve camiamız için gerçekleştirdiğimiz tüm mücadeleyi yasal hak ve yetkilerimiz çerçevesinde yapmaktayız. Tüm kurullarımız çalışmalarını bu bağlamda gerçekleştirmiştir. Meslek mensuplarımızın bilgi ve hizmet kalitesini yükseltme çalışmalarımızın yanı sıra, Oda olarak sizlere sunduğumuz hizmetlerinde kalitesini arttırmak için gerekli çalışmalar yapılmaya devam edilmiştir. TESMER Şubemizin mesleğimizle ilgili herkese açık olan eğitim, bilgilendirme çalışmaları devamlılığını sürdürmüştür. Ülke sorunlarının en büyük nedenlerinden birinin doğru ve yeterli eğitimin verilememesinden kaynaklandığının farkında olan yapımız,
meslektaşlarımızın mesleki eğitimi ve bilgilenmesi konusunda önemle durmaktadır. Özellikle mesleğimizle ilgili yasal mevzuatın siyasal ve politik fikirlere kurban edilerek sürekli ve karışık düzenlemeler ile güncellenmeye çalışılıyor olması bu çalışmanın gerekliliğini ortaya koymaktadır. Meslektaşlarımız, bu yasal düzenlemelere ayak uydurabilmesi, üzerlerindeki sorumluluğun hafifletilebilmesi, çalışma ve mesleği icra konusunda yaşadıkları sorunların azaltılabilmesi için imkanlarımız kullanılarak çalışmalarımız devam ettirilmektedir. Bu dönem içerisinde mesleki eğitim ve bilgilendirme çalışmalarımızda aşağıdaki gibidir. 06 Haziran 2008 LUCA Ba-Bs Formları bilgilendirme Toplantısı. 14 Haziran 2008 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunundaki Değişiklikler konulu eğitim çalışması. 01-02 Ağustos 2008 Transfer Fiyatlandırması konulu eğitim çalışması. 07.10.2008 27.11.2008 tarihleri arasında hafta içi grubuna yönelik yapılan Muhasebe Standartları konulu eğitim çalışması 11.10.2008 29.11.2008 tarihleri arasında hafta sonu grubuna yönelik yapılan Muhasebe Standartları konulu eğitim çalışması 26 Eylül 2008 Sosyal Güvenlik Reformu konulu eğitim çalışması. 18 Kasım 2008 İlimiz Sosyal Güvenlik Kurumu Müdürlüğü ile ortaklaşa hazırlanan Sosyal Güvenlik Kanunu Uygulaması konulu eğitim çalışması. BAĞIMLI TABLO I BAĞIMSIZ
BAĞLI OLDUĞU YER SMMM SM SMMM SM MERKEZ 215 141 205 164 725 BEYLİKOVA --- 1 --- 1 2 ÇİFTELER 1 --- 1 3 5 GÜNYÜZÜ --- --- --- --- --- MAHMUDİYE 1 --- --- 2 3 MİHALIÇÇIK --- --- --- 1 1 MİHALGAZİ --- --- --- 1 1 SARICAKAYA 1 --- --- 1 2 SEYİTGAZİ --- 1 --- 2 3 SİVRİHİSAR 1 1 1 4 7 İNÖNÜ --- 1 --- --- 1 219 145 207 179 750 Odaya ilk kez kaydını yaptıran meslek mensupları, TABLO II SMMM 19 SM --- SM den SMMM ye geçen meslek mensupları, SM den SMMM ye Geçenler TABLO III 1 Nakil gelen meslek mensupları, TABLO IV SMMM 1 SM --- Nakil giden meslek mensupları, TABLO V SMMM 1 SM 1 Çalışanlar Listesine kaydolan meslek mensupları, TABLO VI SMMM 12
SM 2 Çalışanlar Listesinden kaydını sildiren meslek mensupları, TABLO VII SMMM 6 SM 3 Kaydını sildiren ve/veya silinen meslek mensupları, TABLO VIII SMMM 3 SM 3 01.05.2008 31.12.2008 ÇALIŞMA DÖNEMİ STAJ BAŞVURU TABLOSU TABLO X LİSANS STAJ BAŞVURU yada DÖNEMLERİ YÜKSEK LİSANS AĞUSTOS 2008 41 41 ARALIK 2008 33 33 82 74 01.05.2008 31.12.2008 ÇALIŞMA DÖNEMİ STAJA BAŞLAMA DEĞERLENDİRMESİ KATILIM TABLOSU TABLO XI LİSANS SINAV TARİHİ TİC.MES.LİS. ÖN LİSANS Yada YÜKSEK LİSANS 21 Haziran 2008 3 1 117 121 08 Kasım 2008 --- --- 137 137 3 1 254 258 01.05.2008 31.12.2008 ÇALIŞMA DÖNEMİ STAJA BAŞLAMA DEĞERLENDİRMESİ BAŞARI TABLOSU TABLO XII SINAV TARİHİ TİC.MES. LİS. ÖN LİSANS LİSANS Yada YÜKSEK LİSANS 21 Haziran 2008 --- --- 9 9 08 Kasım 2008 --- --- 11 11 --- --- 20 20 GENEL STAJYER TABLOSU TABLO XIII
STAJ BAŞLAMA DÖNEMİ TİCARET MES.LİS. ÖNLİSANS LİSANS yada YÜKSEKLİSANS EYLÜL 2003 1 1 MAYIS 2004 1 1 MAYIS 2005 1 1 EYLÜL 2005 1 1 OCAK 2006 1 1 MAYIS 2006 1 1 2 OCAK 2007 1 1 MAYIS 2007 9 9 EYLÜL 2007 12 12 OCAK 2008 1 7 8 MAYIS 2008 15 15 EYLÜL 2008 10 10 OCAK 2009 9 9 5 3 63 71 STAJ TÜRÜ STAJYER DAĞILIM TABLOSU TABLO XIV TİCARET MES.LİS. ÖN LİSANS LİSANS yada YÜKSEK LİSANS Meslek Men. Yanında 5 3 33 41 Gözetim ve Denetim --- --- 30 30 Meslek Yasamızın 6/b Hükmüne Göre --- --- --- --- 5 3 63 71 01.05.2008 31.12.2008 ÇALIŞMA DÖNEMİ SMMM lik MESLEKİ YETERLİLİK SINAVLARI KATILIM CETVELİ TABLO XV SINAV TARİHİ SINAV DÖNEMİ İLK KEZ SINAVA KATILAN ADAY DAHA ÖNCE SINAVA KATILAN ADAY 19 20 Temmuz 2008 2008/2. Dönem 9 19 28 22-22 Kasım 2008 2008/3. Dönem 9 19 28 18 38 56 01.05.2008 31.12.2008 ÇALIŞMA DÖNEMİ A-B GRUBU STAJ ARA ve C GRUBU STAJ BİTİRME DEĞERLENDİRMESİ KATILIM CETVELİ SINAV TARİHİ TABLO XVI A SINAV DÖNEMİ GRUBU B GRUBU C GRUBU
12 Temmuz 2008 58. Dönem --- 1 1 2 15 Kasım 2008 59. Dönem --- 2 --- 2 --- 3 1 4 01.05.2008 31.12.2008 ÇALIŞMA DÖNEMİ A-B GRUBU STAJ DEĞERLENDİRMESİ KATILIM CETVELİ (E-Use) TABLO XVII A B SINAV TARİHİ SINAV DÖNEMİ GRUBU GRUBU 27 Nisan 2008 2008/1 3 1 4 3 1 4 Meslek camiamızla ilintili olan mesleki birliğin, beraberliğin, ve bağın ortaya konduğu çeşitli konulardaki gerek eğitim, gerek bilgilendirme ve gerekse sosyal amaçlı faaliyetlere iştirakimiz bu süreç içerisinde de faaliyetlerimiz arasında yer almıştır. 15-16 Ağustos 2008 TESMER Merkez Kurul Toplantısı. 10 Eylül 208 51. Başkanlar Kurulu Toplantısı. 09-11 Ekim 2008 İstanbul SMMM Odası Oda Otomasyon Projesi konulu toplantı. 06 09 Kasım 2008 Sakarya SMMM Odası Maliyet ve Yönetim Muhasebesi Sempozyumu 26 30 Kasım 2008 İzmir SMMM Odası Türkiye Muhasebe Standartları Sempozyumu XII 04 Aralık 2008 52. Başkanlar Kurulu Toplantısı. 17 Aralık 2008 TESMER Başkanlığı PİBMER, Fonlardan Yararlanma ve Proje Teklifi Hazırlama konulu toplantı. Eskişehir SMMM Odası ve Kurulları yeni süreç içerisinde de çalışmalarına aralıksız devam etmiştir. Genel olarak mesleğimiz ve camiamızın yaşadığı sıkıntılarla ilgili görüşlerimizi içinde olduğumuz tüm grup ve çalışmalarda dile getirmekten çekinmedik. Sorunları kabullenmekten çok sorunun aşılması için yapılması gerekenleri uygulamak için çaba sarf ettik. Bunları yaparken de yıkıcı olmak yerine yapıcı, sorunları ve mantıklı
çözümlerini ortaya koyan, yasal bağlamdan ayrılmayan bir yol izledik. Bunlarla ilgili görüşlerimizi TÜRMOB ve nezdinde ilgili kurumlara ilettik. 18-19 Ekim 2008 tarihlerinde yapılan TÜRMOB 19 ncu Olağan (Seçimli) Genel Kurulunda Eskişehir SMMM Odası ve üyeler en iyi şekilde temsil edilmiştir. Sosyal konulardaki çalışmalarımız; Odamızı, ilimizin saygın sivil toplum kuruluşlarından biri yapmıştır. Sosyal sorumluluk bilincinde imkanlar doğrultusunda yardım çalışmaları yapılmıştır. Odamızın ilimizdeki kamu kurum ve kuruluşları ile olan ilişkileri, diğer meslek ve esnaf odalarıyla olan ilişkileri sağlam temeller üzerinde yükselmektedir. Ayrıca ilimiz ve Ülke genelini ilgilendiren konular, toplumun bilinçlenmesi, bakış açılarının genişlemesi, farkında olması, hak ve hürriyetlerini koruyabilmesi, iyi ve kötü gelişmelere gerekli tepkiyi verebilmesi için gündeme taşınarak görüşlerimiz ortaya konmaya çalışılmaktadır. Bu konuda ilimiz basın kuruluşları ve çalışanları bizleri yalnız bırakmayarak görüşlerimizi değerli kılıp gündeme taşımışlardır. İlimiz diğer Kamu Kurumları ve sivil toplum kuruluşları ile ilişkilerimiz devam etmiş gerek mesleki gerekse sosyal içerikli konular, ortak oluşum ve çalışmalar yapılarak bunlara destek olunmuş kamuoyunun dikkati şehrimiz, Ülkemiz ve Dünya üzerindeki gelişmelere çekilmeye çalışılarak bilinçli bir toplum oluşumu için çaba harcanmıştır. Bu çalışma ve bağı ortaya koyan görüşmeler, toplantılar ve etkinliklerimiz aşağıda sıralanmıştır. 13.05.2008 İlimiz Vergi Dairesi Başkanı Sayın Fethi AYGÜN ün Odamızı ziyareti. 13.05.2008 TÜRK-İŞ Bölge Başkanı Sayın Necat KILIÇ Odamızı ziyareti. 02.06.2008 Cumhuriyet Halk Partisi Eskişehir Millet Vekili Sayın Murat SÖNMEZ in Odamızı ziyareti. 04.06.2008 Nazım Hikmet Etkinlikleri Duyurusu Basın Açıklaması 10.06.2008 Yönetim Kurulumuzu SGK Müfettişlerini ziyareti. 12.06.2008 Halk evinin ekmek zammına ilişkin Basın açıklamasına iştirak.
17.06.2008 Doğançayır Belediye Başkanı adayı Sayın Kemal ULUKOCA nın Odamızı ziyareti. 18.06.2008 SGK İl Müdürü Sayın Nurettin KOTUK un Odamızı ziyareti. 30.06.2008 TÜRK-İŞ de yapılan Basın açıklamasın a iştirak. 01.09.2008 1 Eylül Dünya Barış Günü konulu eyleme iştirak. 18.09.2008 Türkiye Kominist partisi Eskişehir İş Başkanı Sayın Oktay YOLSEVER in Odamızı ziyareti. 15.10.2008 Halkevi nin Odayı ziyareti. 05.11.2008 tarihinde İlimiz Vergi Dairesi Başkanı Sayın Fethi AYGÜN ün ziyareti. 05.11.2008 Sanayi Ticaret İl Müdürü Sayın Mahmut YILMAZ ın Odamızı ziyareti. 14.11.2008 SES Eskişehir Şubesi İş Bırakma eylemine destek. 25.11.2008 Eğitimsen in Odamızı ziyareti. 20.12.2008 Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığı ile yapılan toplantı. Odamız İktisadi İşletmesi faaliyetleri de devam etmektedir. Ücretli olarak yapmakta olduğumuz eğitim çalışmalarının ve yayın satışlarının sorumluluğunu alan bu kuruluşumumuz; ücretli eğitim çalışmalarımızın daha kaliteli, tatminkar ve uygun eğitim koşullarında gerçekleşmesini sağlamıştır. Bu dönem içerisinde İktisadi İşletmemiz kanalıyla gerçekleştirdiğimiz eğitimler aşağıda sıralanmıştır. Meslek mensuplarımızın ve firmaların kalifiye elaman ihtiyaçlarını karşılamak, mesleğimize girme düşüncesi içerisinde olan ama mesleki tecrübesi olmayan kişilere yönelik olarak hazırladığımız Yardımcı Eleman Yetiştirme Kursu nun ilki 07 Temmuz 2008 29 Ağustos 2008 tarihleri arasında toplamda 96 saatlik uygulama ve teori derslerinden oluşan kurs düzenlenmiştir. İkincisi 17 Kasım 2008 tarihinde başlamış olup, 01 Şubat 2009 tarihinde bitecektir. Bu dönem içerisinde yer alan ve Staja Başlama Değerlendirme sınavlarına hazırlık amacıyla düzenlediğimiz kursumuz 06 Eylül 2008 02 Kasım 2008 tarihleri arasında toplamda 150 saatlik bir program çerçevesinde yapılmıştır.
Bizler, tüm meslek camiamız ve TÜRMOB olarak 1989 (Meslek yasamızın yayınladığı yasal statüye kavuştuğumuz tarih) yılından bugüne geldiğimiz süreç boyunca birçok zorluk ve eksikliği bertaraf etmeyi başardık. Elde ettiğimiz haklar ve kazanımlar yanında üzerimize ağır sorumluluklar düştüğünün de farkında olarak, mücadelemize devam etmekteyiz. Mesleğimiz ve meslek camiamızın haklarını korumak, geliştirmek, almış oldukları sorumlulukların karşılığı, kazanımlarını arttırmak için, Ülkemizin, medeniyet seviyesinin yükselmesi, sosyal, kültürel, ekonomik bağlılıklarının azalması, kendi siyasi politikalarının oluşması, Ülke insanının yaşam kalitesinin artması, yönlenen değil yönlendiren olması için M. Kemal ATATÜRK ün değer ve yargılarına sahip çıkmaya ve bunları her koşul altında dile getirerek, savunmaya devam edeceğiz.