TC MALYEE BAKANLII BÜTÇE VE MAL KONTROL GENEL MÜDÜRLÜ ÜÜ MAL YÖNETM VE KONTROL MERKEZ UYUMLATIRMA BÜLTEN 2012 1 2012
KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM ÇALIŞMALARI değerlendirme sonuçları web sayfamızda yayımlanmıştır. Mali yönetim ve kontrol merkezi uyumlaştırma görevi çerçevesinde Bakanlığımız tarafından hazırlanan ve 26/12/2007 tarihli ve 26738 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği ile kamu idarelerinde iç kontrol sisteminin oluşturulması, uygulanması, izlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla (18) standart ve bu standartlar için gerekli (79) genel şart belirlenmiştir. 04/02/2009 tarihli ve B.07.0.BMK.0.24-150/4005-1205 sayılı Genel Yazı ve ekinde yayımlanan Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi ile de kamu idarelerinin iç kontrol sistemlerinin Kamu İç Kontrol Standartları ile uyumlu hale getirmek için yapılması gereken çalışmalar belirlenmiş ve kamu idarelerinin Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planlarını, Kamu İç Kontrol Standartları çerçevesinde en geç 30/6/2009 tarihine kadar hazırlayarak üst yönetici onayını müteakip bir ay içinde Bakanlığımıza göndermeleri gerektiği belirtilmiştir. 2011 yılında da büyükşehir ve il belediyeleri ile mahalli idare birlikleri tarafından gönderilen Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planları değerlendirilmiş ve değerlendirme sonuçları web sayfamızda yayımlanmıştır. Bunun yanı sıra web sayfamızda, eylem planı gönderen ve göndermeyen kamu idareleri ile kamu iç kontrol standartlarına uyum eylem planı hazırlama ve revize çalışmalarına ilişkin öneriler de yayımlanmıştır. Bu çerçevede kamu idareleri tarafından hazırlanan toplam 2648 adet Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Bakanlığımıza gönderilmiştir. Genel bütçeli idareler, yükseköğretim kurumları, diğer özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumları ile il özel idareleri tarafından gönderilen Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planları 2010 yılında değerlendirilmiş ve Ayrıca, eylem planlarını web sayfalarında yayımlayan kamu idarelerine bilgilendirme amaçlı olarak web sayfamızda yer verilmektedir. 2 1
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Değişiklik Çalışmaları Mali yönetim ve kontrol sisteminin uygulama etkinliğinin ve sistemin idari kapasitesinin artırılmasına yönelik mevzuat değişiklikleri ile diğer düzenlemelerin yapılması temel hedeflerimiz arasında yer almaktadır. Bu çerçevede, 2011 yılının ilk 7 ayında, 5018 sayılı Kanunun tüm hükümleri değerlendirilerek gerekli görülen değişiklikleri içeren bir taslak hazırlanmıştır. 2012 Yılı Programında da yer verildiği üzere, 2012 yılında, 5018 sayılı Kanunda değişiklik öngören Kanun Tasarısı çalışmalarının tamamlanarak 5018 sayılı Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun çıkarılması hedeflenmektedir. edilmesi ve kullanılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi adına yapılacak denetimleri, Sayıştay ın yapısı ve işleyişini, düzenleyen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu 19.12.2010 tarihli ve 27790 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yeni Sayıştay Kanununda Sayıştay ın düzenlilik ve performans denetimi yapması ve düzenlilik denetimi kapsamında da kamu idarelerinin mali yönetim ve iç kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi öngörülmektedir. Sayıştay Kanunuyla Getirilen Yenilikler Kamuda hesap verme sorumluluğu ve mali saydamlık esasları çerçevesinde, kamu idarelerinin etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak çalışması ve kamu kaynaklarının öngörülen amaç, hedef, kanunlar ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olarak elde edilmesi, muhafaza Bu çerçevede Sayıştay Başkanlığınca, Sayıştay mevzuatı ve genel kabul görmüş uluslararası standartlar dikkate alınarak Düzenlilik Denetim Rehberi hazırlanmış ve web sayfasında yayımlanmıştır. Rehberde iç kontrol sisteminin değerlendirmesine geniş yer verilmiştir. 2 3
KONFERANSLAR, TOPLANTILAR, SEMİNERLER VE EĞİTİMLER Yükseköğretim Kurumları Strateji Geliştirme Daire Başkanları Toplantısı Bakanlığımız ve Gaziantep Üniversitesinin işbirliğiyle, "Yükseköğretim Kurumları Strateji Geliştirme Daire Başkanları Toplantısı" nın üçüncüsü, 17-19.03.2011 tarihlerinde Gaziantep te düzenlenmiştir. BÜLBÜL tarafından " 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 5 Yılı ve II. Dalga Mali Reform Çalışmaları" konulu sunum yapılmıştır. Toplantıda, stratejik planlama, performans programı, bütçe hazırlama ve uygulama, faaliyet raporu, iç kontrol, harcama süreci ve ön mali kontrol, iç denetim ile strateji geliştirme birimlerinin organizasyon yapısı görev ve sorumlulukları konuları; 4 farklı grup tarafından atölye çalışmalarında ele alınmış, ortaya çıkan tespit ve öneriler paylaşılmıştır. 5018 sayılı Kanunun öngördüğü sistem ve araçların oluşturulması ve işletilmesi sürecinde en önemli rolü üstlenen strateji geliştirme daire başkanlarının bu süreçte elde ettikleri deneyimlerden ortaya çıkan öneriler, II. Dalga Mali Reform Çalışmaları için önemli veri sağlamıştır. Toplantıya, Maliye Bakanlığı Müsteşarı Sayın Naci AĞBAL, Müsteşar Yardımcısı Sayın Genç Osman YARAŞLI, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürü Sayın İ. İlhan HATİPOĞLU, Gaziantep Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Mehmet KORUK, Maliye Bakanlığı ve Gaziantep Üniversitesinin yönetici ve uzmanları ile Üniversite ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri Strateji Geliştirme Daire Başkanları katılmıştır. Açılış konuşmalarıyla başlayan toplantının birinci günü sabah oturumunda Bakanlığımız BÜMKO Mali Yönetim ve Kontrol Dairesi Başkanı Sayın Mehmet 4 3
Maliye Bakanlığının, özellikle üniversite üst yöneticilerinde konu ile ilgili farkındalık yaratmak, ortak algı düzeyini geliştirmek için eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapması (bölgesel toplantılar vb.) Söz konusu atölye çalışmalarında ortaya çıkan başlıca hususlara aşağıda yer verilmiştir: Detayları ikincil mevzuatta tanımlanmak üzere, 5018 sayılı Kanuna risk yönetimi ve süreçlerinin işleyişine yönelik hükümler konulması MYK MUB un görev ve yetkilerinin açık bir şekilde tanımlanması ve bu birimin daha etkin bir rol üstlenebilmesi için teşkilatlanmasına yönelik düzenleme yapılması Üniversitelerde Strateji Geliştirme Birimlerinin üst yönetici olan Rektörlere doğrudan bağlı olarak faaliyet göstermesi Mali hizmetler Uzmanlarının sayısının ve niteliklerinin artırılarak üniversitelerde istihdamının sağlanması. Tüm kamu kurumlarında harcama sürecinde kullanılmak üzere bir harcama rehberinin oluşturulması Eğitim çalışmalarının kurumların üst yönetici, harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlilerini de kapsayacak şekilde düzenlenmesi ve bunun bir sistematiğe kavuşturulması 4 5
2011 Yılı Strateji Geliştirme Birim Yöneticileri Toplantısı Bakanlığımızca 28-29.04.2011 tarihlerinde III. Strateji Geliştirme Birim Yöneticileri Toplantısı düzenlenmiştir. organizasyon yapısı görev ve sorumlulukları konuları; 4 farklı grup tarafından atölye çalışmalarında ele alınmış, ortaya çıkan tespit ve öneriler paylaşılmıştır. Afyonkarahisar da gerçekleştirilen ve Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürü Sayın İ. İlhan HATİPOĞLU nun açılış konuşmaları ile başlayan toplantıya, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü yönetici ve uzmanları ile kamu idarelerinden toplam 125 strateji geliştirme birim yöneticisi katılmıştır. Söz konusu atölye çalışmalarında ortaya çıkan başlıca hususlara aşağıda yer verilmiştir: "Mali Hizmet Uzmanlığı yerine Strateji Uzmanlıklarının getirilmesi." Faaliyet Raporlarında performans programındaki faaliyetlere odaklanmanın sağlanması amacıyla ilgili mevzuatında değişiklik yapılması III. Strateji Geliştirme Birim Yöneticileri Toplantısı nda, kamuda daha etkin bir kaynak yönetiminin sağlanması için yapılacak düzenlemelere esas olmak üzere, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 5 yıllık uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, stratejik planlama, performans programı, bütçe hazırlama ve uygulama, faaliyet raporu, iç kontrol, harcama süreci ve ön mali kontrol, iç denetim ile strateji geliştirme birimlerinin 5018 sayılı Kanunda Performans Programına ayrıca yer verilmesi ve süreçte yer alan birimlerin sorumluklarının açık olarak ifade edilmesi İç Kontrole ilişkin İyi uygulamaların tespit edilerek diğer kurumlara önerilmesi Strateji Geliştirme Birim çalışanlarına Maliye Bakanlığınca daha fazla destek ve eğitim verilmesi İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların revize edilmesi, 6 5
Maliye Bakanlığı tarafından kamu kurumlarına yönelik aktif bir ortak paylaşım alanının oluşturulması, Strateji Geliştirme Birimlerinin; bakanlık, genel müdürlük ile özel bütçeli kurum ve kuruluşlar düzeyinde organizasyon yapılarının standart hale getirilmesine yönelik çalışmalar yapılması, konferans düzenlenmiştir. Maliye Bakanlığı BÜMKO Mali Yönetim ve Kontrol Daire Başkanı Sayın Mehmet BÜLBÜL ün konuşmacı olarak katıldığı konferansa Sayıştay, mensupları katılmıştır. Merkezi Uyumlaştırma Biriminde irtibat noktası olarak her bakanlık veya kurumlardan sorumlu kişilerin belirlenmesi Milli Savunma Bakanlığı Toplantısı Toplantının ikinci gününde, Bakanlığımız Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Sayın Mehmet BÜLBÜL, Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Çalışmalarının Değerlendirilmesi hususunda katılımcılara bilgi sunmuştur. Kamu İç Kontrol Sistemi ve Değerlendirilmesi Konferansı Sayıştay Başkanlığınca 2011 Yılı Hizmet İçi Eğitim Faaliyetleri kapsamında 19.07.2011 tarihinde Kamu İç Kontrol Sistemi ve Değerlendirilmesi konulu 27-30 Eylül 2011 tarihlerinde Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarının Başkanlığında Bakanlığımız, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları temsilcilerinin katılımıyla İç Kontrol Sistemi Semineri gerçekleştirilmiştir. Bakanlığımız BÜMKO Daire Başkanları Sayın Mehmet BÜLBÜL ve Sayın Cüneyt GÜLER in katıldığı seminerde; Milli Savunma Bakanlığında 5018 sayılı Kanunun öngördüğü iç kontrol ve iç denetim sisteminin geliştirilmesi adına bugüne kadar yapılan çalışmalar ele alınmış ve silahlı kuvvetler bünyesinde yer alan Denetleme Başkanlıkları, Teftiş Dairesi Başkanlığı ve İç Denetim Biriminin fonksiyonları ile bunların 6 7
görev ve rol ayrımına ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır. Üst Düzey Yönetici Eğitimi Sertifika Programı Milli Güvenlik Akademisi tarafından düzenlenen Üst Düzey Yönetici Eğitimi Sertifika Programı çerçevesinde 06.06.2011 tarihinde 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hakkında eğitim verilmiştir. Maliye Bakanlığı Merkez ve Taşra Personeli Mevzuat Eğitimi KURUMLARA VERİLEN EĞİTİMLER Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter ve Yardımcıları ile Daire Başkanları Eğitimi Türkiye Belediyeler Birliği Tarafından Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter ve Yardımcıları ile Daire Başkanları için düzenlenen eğitim programı çerçevesinde 12.03.2011 tarihinde İç Kontrol ve İç Denetim Sisteminin İşleyişi hakkında eğitim verilmiştir. Maliye Yüksek Eğitim Merkezi Başkanlığı tarafından Maliye Bakanlığı merkez ve taşra personeline yönelik olarak düzenlenen mevzuat eğitimi çerçevesinde 12.09.2011 ve 19.09.2011 tarihlerinde 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hakkında eğitim verilmiştir. Adalet Bakanlığı Yargının Mali Yönetimi Toplantıları Adalet Bakanlığı başsavcı, mahkeme başkanları, yüksek yargı kurumlarının üst düzey yöneticilerine yönelik olarak düzenlenen Yargının Mali Yönetimi Toplantıları çerçevesinde 13.10.2011, 17.10.2011 21.10.2011 ve 25.10.2011 tarihlerinde Mali Yönetimi ve Kontrol Sistemi ve uygulamaları hakkında eğitim verilmiştir. Belediye Müfettişleri Bilgilendirme Toplantısı Türkiye Belediyeler Birliği tarafından Belediye Müfettişlerine yönelik olarak düzenlenen bilgilendirme toplantısı kapsamında 24.11.2011 tarihinde İç Kontrol ve İç Kontrol Standartları ve Denetimle İlişkisi hakkında eğitim verilmiştir. 8 7
İçişleri Bakanlığı 96. Dönem Kaymakamlık Kursu İçişleri Bakanlığı tarafından kaymakam adaylarına yönelik olarak düzenlenen kurs kapsamında 12.12.2011 tarihinde Kamu Mali Yönetimi- Kaymakamların Harcama Yetkililiği ile ilgili Görev, Yetki ve Sorumlulukları-5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve Uygulama Örnekleri hakkında ders verilmiştir. Başbakanlık Uzman Yardımcıları Temel ve Hazırlayıcı Eğitim Programı Başbakanlık Merkez Teşkilatında Uzman Yardımcısı olarak görev yapan personele yönelik olarak düzenlenen Temel ve Hazırlayıcı Eğitim Programı kapsamında 13.04.2011 tarihinde "5018 sayılı Kamu Mali Yönetim Kontrol Kanunu hakkında eğitim verilmiştir. MALİ HİZMETLER UZMAN YARDIMCILARININ MESLEĞE ALINMASI VE EĞİTİMLERİ Mali Hizmetler Uzman Yardımcılığı Özel Yarışma Sınavında Başarılı Olan Adaylar Özel Yarışma Sınavındaki Başarı Sıraları ve Yaptıkları Tercihlere Göre Kamu İdarelerine Yerleştirilmiştir. Mali Hizmetler Uzman Yardımcılığı Özel Yarışma Sınavının yazılı kısmı 12 Aralık 2010 tarihinde Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılmış olup, sözlü sınav mülakatları da 24-28 Ocak 2011 tarihlerinde Maliye Bakanlığı tarafından gerçekleştirilmiştir. Yazılı ve sözlü sonucunda başarılı olan adaylar, özel yarışma sınavındaki başarı sıraları ve yaptıkları tercihlere göre ÖSYM tarafından kamu idarelerine yerleştirilmiştir. Maliye Bakanlığı Personeli Temel Düzey İç Kontrol ve Risk Yönetimi Eğitimi Bakanlığımız personeline yönelik olarak Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Kapsamında 30 Mayıs-24 Haziran 2011 tarihleri arasında düzenlenen Temel Düzey Eğitim Programı çerçevesinde iç kontrol ve risk yönetimi konularında eğitim verilmiştir. Mali Hizmetler Uzman Yardımcılığı Özel Yarışma Sınavında başarılı olup, herhangi bir idareye yerleştirilemeyen adaylar arasından; tercih edilmediği için yerleştirme yapılamayan boş kadrolar için de bir defaya mahsus olmak üzere ÖSYM tarafından ek yerleştirme yapılmış olup ek yerleştirme sonuçları 18.05.2011 tarihinde ilan edilmiştir. Birinci ve ek yerleştirme sonuçlarına göre toplam 352 aday çeşitli kamu idarelerine yerleştirilmiş olup, söz konusu adayların önemli bir kısmı ilgili kamu idarelerine mali hizmetler uzman yardımcısı olarak atanmıştır. 8 9
"TÜRKİYE'DE KAMU MALİ YÖNETİM VE KONTROL SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ EŞLEŞTİRME PROJESİ 2011 FAALİYETLERİ Belediyelerde Görev Yapan Mali Hizmetler Uzman Yardımcılarına Mali Hizmetler Uzmanlığı Yönetmeliğinin 14 Üncü Maddesi Kapsamında Eğitim Verilmiştir. Belediyelerde görev yapan mali hizmetler uzman yardımcılarına yönelik olarak Mali Hizmetler Uzmanlığı Yönetmeliğinin 14 üncü maddesi kapsamında Türkiye Belediyeler Birliği tarafından organize edilen eğitim programı çerçevesinde 10-19 Ekim 2011 tarihlerinde; 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Harcama Yetkilileri Hakkında 1 ve 2 Seri Numaralı Tebliğler, İç Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar, Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği, Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi, Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Konularında eğitim verilmiştir. 2010 Yılı Proje Faaliyetlerine İlişkin Özet Açılışı 22 Nisan 2009 da Bilkent Otel de gerçekleştirilen Türkiye'de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi Eşleştirme Projesinin 1. Bileşen çalışmaları kapsamında Mali Yönetim ve Kontrol alanında bir yol haritası oluşturulması amacıyla Boşluk Analizi Raporu ve Eylem Planı hazırlanmıştır. Projenin 2. Bileşeni kapsamında, MYK Sisteminin etkili bir şekilde uygulanması için MYK MUB ve Pilot Kuruluşların idari kapasitelerinin güçlendirilmesi amacıyla; Temel ve ileri düzey eğitim müfredatı ve dokümanları hazırlanmış, MYK MUB ve Pilot Kuruluşların temsilcilerine temel ve ileri düzey eğitimler verilmiş, MYK MUB ve Pilot Kuruluşların temsilcilerinden oluşan eğitici havuzu oluşturulmuş, AB üyesi ülkelere çalışma ziyaretleri ve stajlar gerçekleştirilmiştir. Projenin üçüncü bileşeni kapsamında da MYK MUB ve Pilot Kuruluşların temsilcilerinden oluşan çalışma grupları tarafından Mali Yönetim ve Kontrol (MYK) Rehberi ile MYK MUB çalışanları tarafından da Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma Birimi (MYK MUB) El Kitabı taslakları hazırlanmıştır. 10 9
Türkiye de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi Eşleştirme Projesi Kapsamında Yürütülen eğitim Faaliyetleri Projenin Pilot Kuruluşları ile Diğer Kamu İdarelerinin Üst Düzey Yöneticilerine Yönelik Seminerler Düzenlenmiştir. Türkiye'de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi Eşleştirme Projesinin pilot Kuruluşları ile diğer kamu idarelerinin üst düzey yöneticilerine yönelik olarak seminerler düzenlenmiştir. Proje Kapsamında Hazırlanan Eğitim Paketi Revize Edilmiştir. Türkiye de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi eşleştirme projesi kapsamında daha önceden uygulanmış olan ileri düzey iç kontrol eğitim paketi gözden geçirilmiş ve revize edilmiştir. Avrupa Birliği Ülkelerinde Yapılan Stajlar ve çalışma ziyaretleri Kurumsal Yönetişim ve İç Kontrol, Risk Yönetimi ve İletişim ve İzleme konularında düzenlenen seminerler 25 Nisan- 13 Mayıs 2011 tarihleri arasında Ankara Vilayetler Evinde gerçekleştirilmiştir. Söz konusu seminerlerde gerçekleştirilen sunumlar web sayfamızda yer almaktadır. AB üye ülkelerinin mali yönetim ve kontrol sistemlerinin yerinde incelenmesi ve üye ülke iyi uygulama örneklerinin tespiti amacıyla 2010 yılında İsveç, Finlandiya, Polonya, Macaristan ve İspanya ya çalışma ziyaretleri, Kuzey İrlanda da da bir aylık staj programı gerçekleştirilmişti. 2011 yılında da Birleşik Krallık/İngiltere ve Galler de staj programı gerçekleştirilmiştir. Türkiye de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi projesi kapsamında gerçekleştirilen tüm çalışma ziyaretleri ve stajlara; 10 11
6 Başbakanlık Uzmanı ve Uzman Yardımcısı, 14 Devlet Bütçe Uzmanı, 1 Devlet Muhasebe Uzmanı, 2 Muhasebat Kontrolörü, 3 Maliye Uzmanı, 6 Planlama Uzmanı, 5 Hazine Uzmanı 7 Mali Hizmetler Uzmanı 1 Başbakanlık Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri ve 1 Maliye Bakanlığı Daire Başkanının katılımı sağlanmıştır. Birleşik Krallık/İngiltere ve Galler de gerçekleştirilen staj programlarına ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır. Staj programı çerçevesinde kamu kaynaklarının kullanımı, harcamalara ilişkin yetkiler, sorumluluklar, Parlamentoya raporlama, üst yöneticinin rolü gibi konularda bilgiler edinilmiş ve hazine bünyesinde yer alan çeşitli kamu hizmet birimlerinden sorumlu ekiplerle birebir görüşme ve çalışma imkânı elde edilmiştir. Birleşik Krallık/İngiltere Stajı Birleşik Krallık kamu mali yönetim ve kontrol sisteminin incelenmesi ve edinilen tecrübeler ışığında ülkemiz uygulamalarına katkı sağlanması amacıyla Londra da 03-28 Ocak 2011 tarihleri arasında staj programı gerçekleştirilmiştir. Birleşik Krallık/Galler stajı Eşleştirme Projesi kapsamında, Galler de 14 Mart- 03 Nisan 2011 tarihleri arasında staj programı gerçekleştirilmiştir. 12 11
Staj programı çerçevesinde Galler Ulusal Meclisinde yerinde incelemelerde bulunulmuş; yasama, yürütme ve yürütmenin denetimi ile ilgili bilgiler edinilmiştir. Mali Yönetim ve Kontrol Rehberi ve Merkezi Uyumlaştırma Birimi El Kitabı Hazırlık Çalışmaları Mali Yönetim ve Kontrol Rehberi ve Merkezi Uyumlaştırma Birimi El Kitabının Pilot Uygulamaları Gerçekleştirilmiştir. Türkiye de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi Eşleştirme Projesinin 27 Ocak 2010 tarihinde başlamış olan Üçüncü Bileşen faaliyetleri kapsamında, Mali Yönetim ve Kontrol (MYK) Rehberi ile Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma Birimi (MYK MUB) El Kitabı taslakları hazırlanmış ve pilot uygulamalar yürütülmüştür. Bu kapsamda 2011 yılında; Taslak MYK Rehberinin anlaşılır ve kullanılabilir olup olmadığını test etmek üzere Projenin pilot kuruluşlarında, 31 Ocak-11 Şubat 2011 tarihleri arasında ilk pilot uygulama, 28 Şubat- 4 Mart 2011 tarihleri arasında ikinci pilot uygulama gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulamalar yabancı uzmanlar eşliğinde çalışma grupları tarafından yürütülmüş olup sonuçlar ve tavsiyeler rapor halinde sunulmuştur. Söz konusu sonuçlardan yararlanılarak taslak rehberde gerekli değişiklikler yapılmıştır. 10-31 Mart 2011 tarihleri arasında yürütülen proje faaliyetleriyle yine 12 13
çalışma grupları tarafından, rehber taslağı daha önceden belirlenen kriterler doğrultusunda edit edilmiştir. Taslak rehber hâlihazırda değerlendirilmekte olup, rehberin 2012 yılında kamu idarelerinin görüşüne sunulması, görüş ve öneriler çerçevesinde revize edilerek yayımlanması hedeflenmektedir. 2010 yılı Ekim ayı itibariyle hazırlanmış olan MYK MUB El Kitabı taslak çalışmasını değerlendirmek ve revize etmek üzere 2011 yılında faaliyetler yürütülmüştür. Bu çerçevede, taslak metin bölümler ve geneli açısından değerlendirilmiş, görüş ve öneriler doğrultusunda yabancı uzmanlar ve MYK MUB uzmanlarından oluşan bir çalışma ekibi tarafından yeniden ele alınmıştır. El Kitabında genel olarak; MYK MUB un misyon ve vizyonuna, düzenleme, kapasite geliştirme, izleme, işbirliği ve iletişim fonksiyonlarına ilişkin bilgilere; MUB un Yıllık İş Planı ve Raporu, MUB memnuniyet anketi, eğitimlerle ilgili anketlere ilişkin şablonlara yer verilmektedir. Taslak El Kitabının revizyonu, çalışma ekibi tarafından pilot uygulaması gerçekleştirilerek tamamlanmış olup 2012 yılında uygulamaya konulması amaçlanmaktadır. Türkiye de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi Eşleştirme Projesinin Kapanış Konferansı Türkiye'de Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi Eşleştirme Projesi nin kapanış Konferansı 17 Mayıs 2011 de Rixos Grand Ankara Otel de gerçekleştirilmiştir. Konferansta eşleştirme projesinin çıktıları katılımcılarla paylaşılmış ve proje kapsamında düzenlenen eğitimlere katılanlara sertifikaları verilmiştir. 14 13
AB VE ULUSLARARASI KURULUŞLAR İLE İLİŞKİLER 2011 Yılı İlerleme Raporu Avrupa Komisyonu Tarafından Yayınlanmıştır. Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğünce Türkiye'nin AB'ye uyum sürecinde son bir yıllık ilerlemesi ile ilgili olarak hazırlanan İlerleme Raporu 12.10.2011 tarihinde açıklanmıştır. Söz konusu Raporun 32. Mali Kontrol Faslı bölümünde kamu iç mali kontrolündeki ilerlemelere değinilmiştir. Raporun ilgili bölümü aşağıda yer almaktadır: Kamu İç Mali Kontrolü (KİMK) konusunda bazı ilerlemeler kaydedilmiştir. İç Denetim Koordinasyon Kurulu, Türkiye de iç denetim işlevini güçlendirecek adımları belirleyen 2011-2013 Kamu İç Denetimi Strateji Belgesini yayımlamıştır. Kurul, ayrıca, iç denetim konusunda iyi uygulamaların yaygınlaştırılması amacıyla bazı etkinlikler düzenlemiştir. Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma Birimi, bir boşluk analizi gerçekleştirmiş ve mali yönetim ve kontrol uygulamalarının iyileştirilmesi için bir eylem planı hazırlamıştır. Eylem planı henüz kabul edilmemiştir. 2002 Kamu İç Mali Kontrol (KİMK) Politika Belgesinde, mevcut sorunlar ele alınmamaktadır. Bu nedenle, Politika Belgesi ve ilgili Eylem Planının güncellenmesi gerekmekte olup, bu husus, bu fasıldaki müzakereler bakımından kilit unsurdur. Bu belgelerde, yönetsel hesap verebilirlik, kontrol, denetim ve teftiş görevlerinin tanımlanması ve iç denetim için daimi bir merkezi uyumlaştırma biriminin kurulması gibi konuların düzenlenmesi gerekecektir. İç kontrol ile ilgili bir operasyonel el kitabı hazırlanmıştır. Maliye Bakanlığının reform sürecini yönlendirme rolünün daha fazla güçlendirilmesi gerekmektedir. Bu konuda AB müktesebatına uyum ileri düzeydedir. İkinci Bölgesel Kamu İç Mali Kontrol Konferansı Slovenya da gerçekleştirilmiştir. İlki 27-29 Ekim 2010 tarihlerinde Zagreb de düzenlenen Aday ve Potansiyel Aday Ülkeler İçin Bölgesel Kamu İç Mali Kontrol Konferansı nın ikincisi 21-23 Eylül 2011 tarihlerinde Slovenya nın Portoroz kentinde gerçekleştirilmiştir. Söz konusu konferansa ülkemiz adına Müsteşar Yardımcısı Sayın İsa Coşkun, BÜMKO Genel Müdürü Sayın İlhan Hatipoğlu, BÜMKO Daire Başkanı Sayın Cüneyt GÜLER ve AB Uzmanı Sayın Ayşenur ONUR katılmışlardır. Katılım sağlayan diğer ülkeler ve kuruluşlar ise Hırvatistan, Arnavutluk, Bosna Hersek, Makedonya, Kosova, Karadağ, Sırbistan, Slovenya, AB Komisyonu ve OECD/SIGMA dır. Konferansta; MYK ve iç denetimin uygulanmasında karşılaşılan başlıca zorluklar ve iç denetim ve mali teftişin rolleri, farklılıkları ve 14 15
uygulama yaşanan sorunlara ilişkin sunumlar gerçekleştirilmiştir. Katılımcı ülkelerde KİMK alanındaki son gelişmeler paylaşılmış ve Arnavutluk MYK uygulaması çalışma grupları eşliğinde değerlendirilmiştir. Aday ve Potansiyel aday ülkelerin Merkezi Uyumlaştırma Birimlerinin işleyişi düzenlenen anket çerçevesinde ele alınmıştır. Üst yönetim risk yönetimini uygulamaya yönelik sorumluluklarının farkında değildir ve/ veya uygulamak istememektedir. Orta kademe yöneticiler risk yönetimini uygulamaktan korkmaktadır. Çünkü mevcut çalışma düzenlerindeki riskleri/zayıflıkları kabul etmek istememektedir. Risk yönetimi uygulanan yerlerde ise genellikle iç kontrol süreçlerinin başında değil sonunda uygulanmaktadır. Yerel seviyede iç denetim yeteri kadar değer görmemektedir ve çok zayıftır. Hem mali teftişin hem de iç denetimin görev ve sorumlulukları açık ve net bir şekilde tanımlanmalıdır. Konferansta ortaya çıkan başlıca hususlar aşağıda yer almaktadır. Bazı üst yöneticiler, her şeyi en ince ayrıntısına kadar kontrol ederek hesap verebilirliği sağlayacaklarını düşünmektedirler. Söz konusu yöneticiler çağdaş bir MYK sisteminin kurumlarında yönetişimi geliştirebileceğine ikna edilmelidir. Kaynakların kullanılmasında mevzuata uygunluğa daha fazla dikkat edilmekte, kaynakların uygun yerlerde harcanması göz ardı edilmektedir. Mali teftiş, sadece olası yolsuzluk, dolandırıcılık veya başlıca mali istismar(bir belediyenin iflası gibi)risklere odaklanmalıdır. Türkiye hariç toplantıya katılan bütün ülkelerin Merkezi Uyumlaştırma Birimleri; KİMK sistemi ile ilgili olarak düzenli raporlar hazırlamaktadır. Arnavutluk ve Hırvatistan da KİMK sistemi ile ilgili olarak hazırlanan raporlar kamuoyuna açıklanmaktadır. Merkezi Uyumlaştırma Birimlerinin koordinasyon rolünün güçlendirilmesi gerekmektedir. 16 15
Sayıştay, Maliye Bakanlığı ve iç denetim birimleri arasında işbirliğinin güçlendirilmesi gerekmektedir. Belediyelerde MYK ve iç denetim konusunda farkındalık ve kapasitenin arttırılması gerekmektedir. DİĞER MERKEZİ UYUMLAŞTIRMA BİRİMİ FAALİYETLERİ Strateji geliştirme birimlerinin web sayfaları değerlendirilmiştir. Web sayfası bulunan strateji geliştirme birimlerinin söz konusu web sayfaları Taslak MYK MUB El Kitabında belirlenen kriterler çerçevesinde değerlendirilmiştir. Söz konusu kriterlerden bazıları aşağıda belirtilmiştir: 1. Birimin güncel organizasyon yapısı yayımlanmış mı? 2. Birimin, alt birimlerin ve personelin görev tanımları, yayımlanmış mı? 3. Birimin misyon ve vizyonu ana sayfada yayımlanmış mı? 4. Birimin hedefleri yayımlanmış mı? 8 No lu Gümrükler Vergilendirme Uyuşturucu Kaçakçılığı ve Kara Paranın Aklanması Alt Komitesinin Onuncu Tur Toplantısı Brüksel de gerçekleştirilmiştir AB Komisyonu tarafından düzenlenen 8 No lu Gümrükler Vergilendirme Uyuşturucu Kaçakçılığı ve Kara Paranın Aklanması Alt Komitesinin Onuncu Tur Toplantısı 30 Kasım 2011 tarihinde Brüksel de gerçekleştirilmiştir. Toplantıda Maliye Bakanlığı BÜMKO Mali Yönetim ve Kontrol Daire Başkanı Sayın Mehmet BÜLBÜL tarafından Türkiye de KİMK sisteminde son bir yıllık süreçte ortaya çıkan gelişmeler aktarılmıştır. 5. 5018 sayılı Kanunu ve ikincil mevzuatını da kapsayan mevzuat bölümü yayımlanmış mı? 6. Strateji Geliştirme Biriminin faaliyet raporları yayımlanmış mı? 7. İdarenin kamu iç kontrol standartlarına uyum eylem planı yayımlanmış mı? 8. Kamu iç kontrol standartlarına uyum eylem planlarının gerçekleşme sonuçları yayımlanmış mı? 9. Birimce yürütülen faaliyetler(eğitim, proje vb.) yayımlanmış mı? 16 17
Web sayfası değerlendirme sonuçlarının web sayfamızda yayımlanması planlanmaktadır. Kamu idarelerinin iç kontrol ve ön mali kontrol düzenlemeleri değerlendirilmiştir. Kamu idareleri tarafından İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların 27 nci maddesi gereğince Bakanlığımıza gönderilen iç kontrol ve ön mali kontrol düzenlemelerinden 24 adedi değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonuçlarının web sayfamızda yayımlanması planlanmaktadır. STRATEJİ GELİŞTİRME BİRİMLERİNDEN HABERLER İçişleri Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı İçişleri Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından 24.03.2011 tarihinde Hata, Usulsüzlük, Yolsuzluk ve Ayrımcılığın Önlenmesi konulu genelge yayımlanmıştır. Genelgede hata, usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesi, bildirimi ve bildirimde bulunanların korunmasına ilişkin düzenlemeler ve birimlerce yapılması gereken işlemlere yer verilmiştir. Ayrıca genelge ekinde Yolsuzluğun Bildirilmesine İlişkin Kılavuz İlkeler de yayımlanmıştır. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Maliye Bakanlığı Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planında yer alan 2.6.1 ve 11.3.1 no.lu eylemler kapsamında, hassas görevlerin birimler ve alt birimler düzeyinde belirlenmesine yönelik bilgilendirme yapmak amacıyla Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından Hassas Görev Broşürü hazırlanmıştır. Broşürde hassas görevin ne olduğu ve neden belirlenmesi gerektiğine, hassas görevlerin nasıl belirleneceğine ilişkin bilgilere ve hassas görev örneklerine yer verilmiştir. Broşür Strateji Geliştirme Başkanlığının web sayfasında da yer almaktadır.(www.sgb.gov.tr) veya (http://www.sgb.gov.tr/kontrol%20eylem% 20Plan/Hassas%20Görev%20Broşürü.pdf) 18 17
Ulaştırma Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Ulaştırma Bakanlığı Kamu İç kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı çerçevesinde; İç Kontrol El Kitabı, Ulaştırma Bakanlığı İletişim Rehberi, Etik Değerler El Kitabı, İş Sürekliliği Planı Hazırlama Rehberi, Ödüllendirme Rehberi, Öneri Sistemi Rehberi, Personel Performansı Değerlendirme Anket Formu Rehberi, Süreç Kartı Doldurma Rehberi, İş Devir Teslim Raporu Şablonu, İç Kontrol Sistemi Öz Değerlendirme Anket Formu Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından Kamu Hizmetlerinin Sunulmasında Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, merkez ve taşra birimleri tarafından sunulan hizmetlerin daha hızlı ve etkili hale getirilmesi amacıyla Bürokrasinin Azaltılması ve İdari Basitleştirme Çalışmaları konulu Genelge yayımlanmıştır. Genelgede, çalışmaların koordinasyonu, izlenmesi ve kontrolüne ilişkin hususlara yer verilmiştir. Ayrıca Başkanlıkça Sağlık Bakanlığına bağlı döner sermayeli işletmelerin 2010 yılı bütçe gelir-gider gerçekleşmeleri ile 2011 yılı öngörülerinin kurum yöneticileri ile paylaşılması amacıyla Ankara İlinde bilgilendirme ve değerlendirme toplantıları yapılmıştır. hazırlanarak yürürlüğe konulmuştur. 18 19
UYUMLAŞTIRMA WEB SAYFASI www.bumko.gov.tr/kontrol