İlkokullarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Oyun Ve Fiziki Etkinlikler Dersi İle İlgili Görüş Ve Uygulamaları Uğur ŞENTÜRK, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Çanakkale, Türkiye. ugur_senturk@mynet.com., Bilal ARAKOÇ, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Çanakkale, Türkiye. adabilal@gmail.com. Erdal DEMİR, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Çanakkale, Türkiye. erdaldemir23@hotmail.com., Kadir KOYUNCUOĞLU, 4Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Çanakkale, Türkiye. kkoyuncuoglu45@gmail.com Ümmühan BEKTAŞ Beden Eğitimi ve Spor öğretmeni, Çanakkale, Türkiye. ummuhanbektas3@hotmail.com., ÖZET Amaç: Bu Araştırmanın Amacı İlkokullarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Oyun Ve Fiziki Etkinlikler Dersi İle İlgili Görüş Ve Uygulamalarını İncelemeyi Amaçlayan Betimsel Bir Çalışmadır. Bu Çalışmada Nicel Araştırma Yöntemlerinden Olan Tarama Modeli Deseni Uygulanmıştır. Araştırmanın Örneklemi Çanakkale Ticaret Borsası, Çanakkale Onsekiz Mart, Çanakkale Atatürk Ve Çanakkale Ömer Mart İlkokullarında Sınıf Öğretmeni (N=93) Oluşturmaktadır. Yöntem Veri Toplama Aracı Olarak Anket Yöntemi Belirlenmiştir. Araştırmada Tortop (2010) Tarafından Sınıf Öğretmenlerinin Eğitsel Oyun Uygulamalarına Yönelik Görüş Ve Uygulamalarını Belirlemeye Yönelik Geliştirilmiş Olan Anket Formu Kullanılmıştır. Bu Çalışmada Anket İle Elde Edilen Verilerin Betimsel İstatistik Analizi Yapılmıştır. Bulgular: Araştırmaya Katılan Sınıf Öğretmenlerinin; İzleyici Veya Sağlık İçin Sporla İlgilenme % 79.6, Oyun Ve Fiziki Etkinlik Dersinin Amaçlarından Bir Tanesi De, Genel Eğitimin Amaçlarına Hareket Yoluyla Katkıda Bulunmaktır. % 73.1, Oyun Ve Fiziki Etkinlik Dersi Diğer Dersler Kadar Önem Verilip, Amacına Uygun Olarak Uygulanmaktadır. % 12.9, Oyun Ve Fiziki Etkinlik Dersi Saatleri, Diğer Derslerdeki Açıkların Kapatılabilmesi İçinde Kullanılabilmektedir. % 54.8, İlkokulların Tüm Sınıflarında Oyun Ve Fiziki Etkinlik Derslerini Branş Öğretmeni Yürütmelidir. % 65.6, İlkokullarda Oyun Ve Fiziki Etkinlik Dersine Gerekli Önemin Verildiğine İnanıyorum. % 8.6, Oyunla Eğitimi Gerçekleştirebilmek İçin, Yeterli Seviyede Bilgi Ve Beceri Birikimine Sahip Olduğumu Düşünüyorum. % 10.8 Oranında Tespit Edilmiştir. Sonuç: Sınıf Öğretmenlerinin Oyun Ve Fiziki Etkinlik Dersinin Amaçlarından Eğitimin Amaçlarına Katkı Sağladığı, Sınıf Öğretmenlerin Dersi Amacına Uygun Olarak Uygulanmadığını, Oyun Ve Fiziki Etkinlik Dersi Saatlerinin Diğer Derslerdeki Açıkların Kapatılabilmesi İçinde Kullanıldığı, Sınıf Öğretmenlerine Yönelik Uygulamada Pratiklik Kazandırılması Açısından Seminerlerin Yetersiz, Dersle Yeterli Seviyede Bilgi Ve Beceri Birikimine Sahip Olmadıkları, Kadın Öğretmenlerin Uygulamada Kendilerini Erkek Öğretmenlere Göre Daha Yetersiz Buldukları, İlkokulların Tüm Sınıflarında Oyun Ve Fiziki Etkinlik Derslerinin Branş Öğretmeni Tarafından Yürütülmesi Gerektiği, Derste Malzeme, Yer Vb. Konularda İdarenin Desteğini Görmediklerini Belirtmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Oyun Ve Fiziki Etkinlik Dersi
The Opinions And Implementations Of Primary School Classroom Teachers Regarding The Game And Physical Activities Course ABSTRACT Aim: This is a descriptive study which aimed to examine the opinions and implementations of primary school classroom teachers regarding the game and physical activities course. The screening model as one of the quantitative research methods was used in the study. Sample of the study consisted of 93 classroom teachers serving in the Primary Schools of Çanakkale Ticaret Borsası, Çanakkale Onsekiz Mart, Çanakkale Atatürk and Çanakkale Ömer Mart. Method: The questionnaire method was selected as a data collection tool. We utilized the questionnaire form which was developed by Tortop (2010) to determine the opinions and implementations of classroom teachers regarding educational games. The data obtained by the questionnaire were subjected to descriptive statistical analysis. Findings:The following rates were determined based on the opinions of the classroom teachers who participated in the study: Interest in Sports as a Spectator or for Health (79.6%); One of the objectives of the game and physical activities course is to contribute to the purposes of the general education by movement (73.1%); The game and physical activities course is heeded as much as other courses and it is performed in compliance with its objective (12.9%); The game and physical activities course hours are also used to close the gaps from other courses (54.8%); Branch teachers should conduct the game and physical activities course in all classrooms of primary schools (65.6%); I believe that sufficient care is shown for the game and physical activities course in primary schools (8.6%); I think that I have sufficient knowledge and skills to perform education by game (10.8%). Results: It is concluded based on the statements of the classroom teachers that the game and physical activities course contributes to the goals of general education, that the hours of the game and physical activities course are also used to close the gaps from other courses, that there are not sufficient seminars to provide classroom teachers with practicability of implementation, that they do not have sufficient knowledge and skills for the course, that the game and physical activities course should be conducted by branch teachers in all the classrooms of primary schools, and that classroom teachers do not have the support of the administration for the course such as in terms of course materials, course space, etc. Keywords: Game and physical activities course GİRİŞ Oyun ve fiziki etkinlikler öğrencinin bütüncül eğitiminde önemli bir potansiyele sahiptir. Öğrenciler oyun ve fiziki etkinliklere katılırken fiziksel, duygusal, sosyal, zihinsel vb. özelliklerini geliştirme ve bunlara bağlı sağlığını iyileştirme fırsatlarını elde etmektedir. Bu nedenle, öğrencilerde ilkokuldan itibaren oyun ve fiziki etkinliklere düzenli katılım alışkanlığı geliştirme ve bunlara bağlı bilgi birikimini edinme, genel eğitimin önemli hedeflerinden biridir.
Oyun ve fiziki etkinlikler dersi ilkokul 1 4. sınıflarda okuyan öğrencilerin oyun oynama, fiziki etkinliklere katılma ve bu süreçlerde bedensel, zihinsel, kişisel, duygusal ve sosyal becerilerini geliştirmelerine katkı sağlayacak tüm eğitim süreçlerini içerir (MEB,2012). Bu araştırmanın amacı ilkokullarda oyun ve fiziki etkinlik derslerini yürüten sınıf öğretmenlerinin oyun ve fiziki etkinlik dersi ile ilgili görüş ve uygulamalarını incelemektir. BULGULAR Tablo 1 de araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin cinsiyet ve toplam sayılarına göre frekans ve yüzde değerleri verilmiştir. Tablo 1.Cinsiyete Göre Araştırmaya Katılan Sınıf Öğretmenlerinin Frekans ve % Değerleri Cinsiyet f % Kadın 49 52.7 93 Erkek 44 47.3 100.0 Tablo 4. Sınıf öğretmenlerinin oyun ve fiziki etkinlik dersine yönelik görüşleri Kesinlikle Fikrim Çok Az Kesinlikle Yok Katılmıyorum 1.Oyun ve fiziki etkinlik dersinin amaçlarından bir tanesi de, genel eğitimin amaçlarına hareket yoluyla katkıda bulunmaktır. 2.Oyun ve fiziki etkinlik dersi diğer dersler kadar önem verilip, amacına uygun olarak uygulanmaktadır. 3.Oyun ve fiziki etkinlik dersi saatleri, diğer derslerdeki açıkların kapatılabilmesi içinde kullanılabilmektedir. 4.Oyun ve fiziki etkinlik derslerini severek işliyorum. 5. Müfettişleri diğer derslerde olduğu gibi, oyun ve fiziki etkinlik dersinde de yeterli düzeyde rehberlik yapmaktadırlar. 6.İlkokulların tüm sınıflarında oyun ve fiziki etkinlik derslerini branş öğretmeni yürütmelidir. 7.Oyun ve fiziki etkinlik dersi uygulaması üzerine teorik olarak kendimi yeterli buluyorum 8.Oyun ve fiziki etkinlik dersini uygulamada kendimi fiziksel olarak yeterli görmüyorum. f % f % f % f % f % 68 73.1 22 23.7 - - 1 1.1 2 2.2 12 12.9 23 24.7 - - 50 53.8 8 8.6 9 54.8 51 9.7 - - 18 19.4 15 16.1 51 54.8 22 23.7 2 2.2 16 17.2 2 2.2 10 10.8 32 34.4 12 12.9 12 12.9 27 29.0 61 65.6 9 9.7 7 7.5 8 8.6 8 8.6 22 23.7 34 36.6 9 9.7 22 23.7 6 6.5 15 16.1 33 35.5 - - 19 20.4 26 28.0
9.İlkokullarda oyun ve fiziki etkinlik dersine gerekli önemin verildiğine inanıyorum. 10.Haftada 5 ders saati olan oyun ve fiziki etkinlik dersinin daha fazla olması gerektiğine inanıyorum. 11.Milli Eğitim Bakanlığınca, sınıf öğretmenlerine yönelik, oyun ve fiziki etkinlik derslerinin yeni bilgilerle güncelleştirilmesi ve uygulamada pratiklik kazandırılması açısından seminerler düzenlemelidir. 8 8.6 20 21.5 2 2.2 43 46.2 20 21.5 4 4.3 25 26.9 5 5.4 21 22.6 38 40.9 36 38.7 37 39.8 1 1.1 7 7.5 12 12.9 Tablo 6. Sınıf öğretmenlerinin oyun ve fiziki etkinlik dersi öğretimi ve uygulama durumlarında karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri 24.Oyun ve fiziki etkinlik derslerinde malzeme, yer vb. konularda idarenin desteğini sürekli görüyorum. 25.Hava şartlarından dolayı, uygulamalı dersleri okul bahçesinde çok az yapabiliyorum. 26.Oyun ve fiziki etkinlik derslerini, hava şartları nasıl olursa olsun, çoğunlukla sınıfta yaparım. 27.Fiziksel yetersizliklerden ( spor saha, salon ve malzemeleri vb.) dolayı eğitsel oyunlara yeteri kadar yer veremiyorum. 28.Oyun esnasında ve sonrasında çocukların hastalanmaları endişesiyle, oyunla eğitime fazla yer vermiyorum. Kesinlikle Fikrim Yok Çok Az Kesinlikle Katılmıyorum f % f % f % f % f % 20 21.5 13 14.0 6 6.5 13 14.0 41 44.1 24 25.8 46 49.5 3 3.2 15 16.1 5 5.4 7 7.5 21 22.6 29 31.2 36 38.7 11 11.8 35 37.6 11 11.8 24 25.8 12 12.9 6 56.5 24 25.8 13 14.0 33 35.5 17 18.3
Tablo 7. Sınıf öğretmenlerinin derslerinde kullandıkları öğretim yöntemleri dağılım Hiç Nadiren Ara Sıra Sıklıkla Her Zaman 29-Derslerimde kendini değerlendirme 30-Derslerimde komut 31-Derslerimde alıştırma yöntemini kullanırım 32-Derslerimde iş birliği yöntemini kullanırım 33-Derslerimde katılım 34-Derslerimde gösteri 35-Derslerimde problem çözme 36-Derslerimde yönlendirilmiş buluş 37-Derslerimde öğrencinin başlatması f % f % f % f % f % - - 3 3.2 19 20.4 38 40.9 33 35.6 - - 8 8.6 16 17.2 45 48.4 24 25.8 - - 3 3.2 16 17.2 59 63.4 15 16.1 - - 2 2.2 23 24.7 42 45.2 26 28.0 - - 3 3.2 32 34.4 34 36.6 24 25.8 - - 3 3.2 33 35.5 34 36.6 23 24.7 3 3.2 11 11.8 39 41.9 23 24.7 17 18.3 8 8.6 25 26.9 26 28.0 20 21.5 14 15.1 3 3.2 16 17.2 45 48.4 25 26.9 4 4.3 SONUÇ Araştırma sonucunda uygulama hareketlerinin gösterilmesinde yetersiz kalıyorum sorusuna erkek sınıf öğretmenlerinin 21 inin (%19.53) kesinlikle katılmıyorum, kadın öğretmenlerin 13 ünün (%12.09) kesinlikle katılıyorum cevabını verdikleri tespit edilmiştir. Verilen cevaplara göre kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre uygulama hareketlerinin gösterilmesinde kendilerini daha yetersiz gördükleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin %53.8 i oyun ve fiziki etkinlik dersinin değer dersler kadar önem verilip amacına uygun olarak uygulanmadığını düşünmektedir. Sınıf öğretmenleri oyun ve fiziki etkinlik dersi ile ilgili sorunu en çok idarenin desteğini görememe konusunda yaşamaktadır. Sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlardan bir tanesi de hava şartlarından dolayı, uygulamalı dersleri bahçede çok az yapabilmeleridir. Araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin % 63.4 ü öğretim yöntem ve tekniklerinden en fazla alıştırma yöntemini sıklıkla, en az ise % 41.9 u problem çözme yöntemini ara sıra kullanmaktadır. Sınıf öğretmenlerinin % 54.8 i oyun ve fiziki etkinlik dersi saatlerinin diğer derslerdeki açıkları kapatabilmek için kullanmaktadır.
ÖNERİLER Araştırma sonucunda yapılacak öneriler aşağıda yer almaktadır. 1.Eğitim Fakülteleri nin sınıf öğretmenliği bölümünde öğrenim gören öğrencilerin spor tesis, araç-gereç ve malzeme imkânlarından gerektiği gibi yararlanabilmeleri sağlanmalı ve aktif spor yapabilmelerinin önü açılmalıdır. 2.Okul idarecilerinin oyun ve fiziki etkinlik dersi saatlerinde, diğer derslerin yapılmaması konusunda hassasiyetle durmaları, oyun ve fiziki etkinlik dersinin verimliliğini arttıracaktır. 3.Oyun ve fiziki etkinlik dersinin amacına ulaşabilmesi için müfettişlerin sınıf öğretmenlerine yönelik denetim ve yönlendirmelerinde daha dikkatli davranmaları etkili olacaktır. 4.Sınıf öğretmenlerine oyun ve fiziki etkinlik dersi uygulamaları konusunda gerekli hizmet içi eğitim seminerlerinin verilmesi faydalı olacaktır. 5.İlkokullarda oyun ve fiziki etkinlik derslerinin branş öğretmenlerinin yürütmesi sağlanmalıdır. KAYNAKÇA Aral N, Gürsay F, Köksal A., (2000) Okul öncesi eğitiminde oyun, İstanbul: Yapa Yayınları. Çiçek, R. (2008). Uşak Karahallı İlçesi İlköğretim Okulları Birinci Kademesinde İşlenen Beden Eğitimi Derslerinin Sınıf Öğretmenleri Tarafından Değerlendirilmesi, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi Ve Spor Anabilim Dalı),Ankara Çöker, H.N. (1991), Ankara İlkokullarında Beden Eğitimi Etkililiğinin Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi,Hacettepe Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü), Ankara Doğan, E. (2000), Sınıf Öğretmenlerinin Beden Eğitimi Dersi Uygulamalarının Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi,Afyon Kocatepe Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü), Ankara Demirci, N., Toptaşdemirci, P. (2006). İlköğretim I. Kademe Sınıf Öğretmenlerinin Oyunla Eğitimin Önemine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi, 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, 3-5 Kasım, Muğla, 615-618. Grıneski, S. (1996). Beden Eğitiminde İşbirliğiyle Öğrenme, Çev:Yeniçeri, S., Ed:Kasap, H., İstanbul, Beyaz Yayınları, 98,99. Hazar, M. (1996). Beden Eğitimi ve Sporda Oyunla Eğitim, Ankara, Tubitay Yayınları, 7,11,14,17,18 MEB, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, (2012). Oyun Ve Fiziki Etkinlikler Dersi (1-4. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: M.E.B yayınları 7-11 Tortop, Y. (2005), Sınıf Öğretmenlerinin Beden Eğitimi Dersi Ve Eğitsel Oyun Uygulamaları, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi,Sağlık Bilimleri Enstitüsü,Beden Eğitimi Ve Spor Anabilim Dalı), Afyon