ÖZET Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde,3 oranında artmış ve yıllık enflasyon sınırlı bir yükselişle yüzde 7,9 düzeyinde gerçekleşmiştir. Döviz kurunun gecikmeli etkileri sonucu çekirdek enflasyon göstergelerinde belirgin bir yükseliş gözlenmiştir. Gıda fiyatlarındaki olumsuz seyir ve döviz kuru hareketlerine bağlı olarak enflasyon göstergelerinin bir süre daha yüzde 5 hedefinin üzerinde seyredeceği tahmin edilmektedir....değerlendđrmeler... Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde,3 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 7,9 a yükselmiştir. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı önceki aya kıyasla sırasıyla,93 ve, puan artarak yüzde,3 ve yüzde,3 ile tüketici yıllık enflasyonunun üzerinde gerçekleşmiştir. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, temel mal ve hizmet gruplarının katkısı sırasıyla,31 ve, puan artarken gıda ile enerji gruplarının katkısı sırasıyla,19 ve,1 puan azalmıştır. 1 1 TÜFE Đşlenmemiş Gıda, Al. Đç. ve Tütün Dışı TÜFE TÜFE ÖKTG-H ÖKTG-I..13.13.13.13 1.13.1..13.13.13.13 1.13.1 Şubat ayında hizmet fiyatları yüzde,77 oranında artarken grup yıllık enflasyonu,3 puanlık yükselişle yüzde,3 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon, haberleşme dışındaki tüm alt gruplarda artış kaydetmiştir. Özellikle, lokanta-otel grubunda (yiyecek hizmetleri fiyatlarına bağlı olarak) yıllık enflasyon yüzde 11,7 ile 9 yılının ilk çeyreğinden bu yana en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Yiyecek hizmetleri fiyatlarının seyrinde son dönemde belirli gıda ürünleri fiyatlarında kaydedilen yüksek artışların da katkısı gözlenmektedir. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet grubu enflasyonunun ana eğilimindeki yukarı yönlü seyrin Şubat ayında da sürdüğüne işaret etmektedir. Temel Mal Hizmet 9 9 3 3-3 Diğer Hizmetler Ulaştırma Hizmetleri Lokanta ve Oteller Haberleşme Hizmetleri Kira..13.13.13.13 1.13.1..13.13.13.13 1.13.1 I
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Şubat ayında 1, puanlık belirgin bir artışla yüzde,39 a yükselmiştir. Bu gelişmede, Türk lirasındaki değer kaybının yansımaları ile yükselen dayanıklı tüketim malları fiyatları belirleyici olmuştur. Otomobil ve beyaz eşya fiyatları yüksek oranlı artış eğilimini koruyarak bu dönemde sırasıyla yüzde,5 ve 1,99 oranında artmıştır. Giyim fiyatları ise mevsimsel ortalamalarının altında azalmış, grup yıllık enflasyonu yüzde 5,5 ye yükselmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış veriler temel mal grubu enflasyonunda önceki aya kıyasla daha yüksek bir ana eğilime işaret etmiştir. 1 5 1 Otomobil Elektrikli ve Elektriksiz Aletler Mobilya 1 5 - - Giyim ve Dayanıklı Hariç Temel Mallar Giyim Dayanıklı Mal Altın Hariç -5..13.13.13.13 1.13.1..13.13.13.13 1.13.1 Şubat ayında enerji fiyatlarında belirgin bir değişim gözlenmemiştir. Su fiyatlarındaki yüzde 1,13 lük artışa karşın, tüp gaz ve yurt içi akaryakıt fiyatlarında düşüş kaydedilmiştir. Sonuç olarak, enerji grubu yıllık enflasyonu üç aylık artışın ardından, puan azalarak yüzde,73 e gerilemiştir. 1 Gıda Enerji 5 Đşlenmemiş Gıda Đşlenmiş Gıda 1 5-5..13.13.13.13 1.13.1..13.13.13.13 1.13.1 Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon, puanlık düşüşle yüzde 1,5 e gerilemiştir. Bu gelişmede Ocak ayında oldukça yüksek bir oranda artan işlenmemiş gıda fiyatlarında kaydedilen kısmi düzeltme belirleyici olmuştur. Đşlenmemiş gıda fiyatlarında bu dönemde kaydedilen yüzde 1,7 oranındaki azalışta sebze fiyatları etkili olurken, sebze dışında kalan işlenmemiş gıda fiyatları olumsuz bir görünüm çizmiştir. Taze meyve-sebze dışı işlenmemiş gıda fiyatlarında yıllık artış oranı yüzde,1 olmuştur. Son dönemde mevsim normallerine kıyasla düşük seyreden yağışların etkisiyle benzer bir görünüm (aylık bazda yüzde 1,5 oranında artan) işlenmiş gıda fiyatlarında da görülmüştür. Bu grupta, fiyat artışlarının ekmek-tahıl, katı-sıvı yağ ve işlenmiş et ürünlerinde daha belirgin olmakla birlikte, alt grupların geneline yansıdığı dikkat çekmiştir. Sonuç olarak, işlenmiş gıda fiyatları yıllık enflasyonu 1,1 puan artarak yüzde 9, ye yükselmiş, işlenmiş ve işlenmemiş gıda enflasyonu arasındaki fark azalmıştır. II
Aylık Yüzde Değişim Yıllık Yüzde Değişim Şubat 1 Şubat 13 Şubat 1 Şubat 13 TÜFE,3,3 7,9 7,3 1. Mallar,9, 7,75,9 Enerji -,1,,73 11,75 Gıda ve Alkolsüz Đçecekler,13,9 1,5 5, Đşlenmemiş Gıda -1,7 1,5 1,3 1,7 Taze Meyve-Sebze -,5 1,11 -,39,79 Diğer Đşlenmemiş Gıda 1, 1,,1 1,7 Đşlenmiş Gıda 1,5,35 9,,39 Ekmek ve Tahıllar 1,9 1,1 11, 1,7 Diğer Đşlenmiş Gıda 1,51 -, 7,95,99 Enerji ve Gıda Dışı Mallar,5 -,37 7,3, Temel Mallar,1 -,5,39, Dayanıklı Mallar 3,7 1,5 11,9,5 Dayanıklı Mallar (Altın Hariç) 3,9 1,7,75,9 Alkollü Đçecekler ve Tütün,,3 3,11 1,31 Altın 3,3 -, -1, -,. Hizmetler,77,1,3 7,1 Kira,3,3,5 5,55 Lokanta ve Oteller 1,,9 11,7 9,5 Ulaştırma Hizmetleri,3,53,3 7,5 Haberleşme Hizmetleri,11,, 7, Diğer Hizmetler*,77,1 1,71, 3. Temel Göstergeler Đşlenmemiş Gıda, Al. Đç. ve Tütün Dışı TÜFE,7,1 7,1 7,1 ÖKTG-H,7,,3,9 ÖKTG-I,7 -,,3 5, Kaynak: TÜĐK, TCMB. *Diğer hizmetler: Kira, lokanta ve oteller, ulaştırma ile haberleşme hizmetleri dışında kalan hizmet endeksi. YĐ-ÜFE YĐ-ÜFE Şubat ayında yüzde 1,3 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu 1, puan yükselerek yüzde, olmuştur. Türk lirasında gözlenen değer kaybının gecikmeli etkilerine bağlı olarak imalat grubu geneline yayılan fiyat artışları yavaşlamakla birlikte sürmüştür. Bu dönemde özellikle, gıda, tekstil, motorlu kara taşıtları ve petrol ürünleri fiyatlarında yüksek oranlı artışlar gözlenmiştir. Petrol ve ana metal hariç tutulduğunda da imalat sanayi enflasyonu ana eğiliminin yükseldiği gözlenmiştir. III
1 1 1 YĐ-ÜFE Đmalat 1 Ana Metal ve Petrol Hariç Đmalat..13.13.13.13 1.13.1..13.13.13.13 1.13.1 Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde Şubat ayında tüm alt grupların yıllık enflasyonundaki yükseliş devam etmiştir. Özellikle, dayanıksız ve sermaye malı yıllık enflasyonları son beş yılın en yüksek seviyelerine (sırasıyla yüzde 11,95 ve,9) ulaşmıştır. Sonuç olarak, özellikle Türk lirasındaki değer kaybıyla 13 yılının ikinci yarısından itibaren imalat sanayi fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artış eğilimi, önümüzdeki dönemde tüketici fiyatları üzerinde maliyet yönlü baskıların sürebileceğine işaret etmektedir. 1 1 1 1 Ara Malı Sermaye Malı 1 Dayanıksız Tüketim Malları Dayanıklı Tüketim Malları 1 - - -..13.13.13.13 1.13.1..13.13.13.13 1.13.1 IV
...TABLOLAR Şubat Ayı TÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim) Ağırlık 1 13 Aylık Yıllık Aylık Yıllık TÜFE 1,3 7,9,3 7,3 Gıda ve Alkolsüz Đçecekler,5,13 1,5,9 5, Alkollü Đçecekler ve Tütün 5,9, 3,11,3 1,31 Giyim ve Ayakkabı 7,17-5, 5,59 -,3, Konut 1,1,,,5 1,31 Ev Eşyası 7,5 1,33,77 1,1 5,3 Sağlık,,7,,3 1, Ulaştırma,5,9, 1,3 5,7 Haberleşme,7,19,3,1, Eğlence ve Kültür 3,3,3 7, -,3 1,9 Eğitim,,1 9,7,3 5,1 Lokanta ve Oteller,5 1, 11,7,9 9,5 Çeşitli Mal ve Hizmetler, 1,1,3 -,1 7,9 Kaynak: TÜĐK. Şubat Ayı YĐ-ÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim) Ağırlık 1 13 Aylık Yıllık Aylık Yıllık YĐ-ÜFE 1 1,3, -,13 1, Madencilik 3,97 1,9 1,53,9 7, Đmalat 5,93 1, 13,1,7,13 Elektrik, Gaz Üretimi ve Dağıtımı 9,31 -,97,9-13,93 11,1 Su Temini,79 1,,1 1,1 11,3 Kaynak: TÜĐK. Bu rapor, fiyat istatistiklerinin Türkiye Đstatistik Kurumu (TÜĐK) tarafından yayımlanmasını izleyen iş günü içinde yayımlanmakta ve TCMB nin bir önceki ayın enflasyon rakamlarına ilişkin ilk görüşlerini ifade etmekte olup, resmi fiyat istatistiklerinin açıklanması ile Para Politikası Kurulu toplantısı arasında geçen süre zarfında aylık enflasyon gelişmelerinin kamuoyu tarafından daha sağlıklı biçimde yorumlanmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. V