KERNBERG GÜNLERİ II III Aktarım Odaklı Psikoterapi Otto F. KERNBERG, MD, FAPA Frank E. YEOMANS, MD, PhD
Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları: 60 Kernberg Günleri II-III Aktarım Odaklı Psikoterapi ISBN 978-605-5548-59-9 Copyright Özak Yayınevi (Psikoterapi Enstitüsü) Tüm hakları saklıdır. Yayıncının izni olmaksızın tümüyle veya kısmen yayımlanamaz, kısmen de olsa çoğaltılamaz ve elektronik ortamlarda yayımlanamaz. Birinci baskı: Aralık 2011 Editör: Dr. Tahir Özakkaş Çeviren ve Yayıma Hazırlayan: Menekşe Arık Baskı: İklim Ofset Nişanca Mah. Arpacı Hayrettin Sok. No:21 Eyüp/İstanbul Tel: 0212 577 77 45 www.iklimmatbaa.com PSİKOTERAPİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM ARAŞTIRMA SAĞLIK ORGANİZASYON VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ. Eğitim ve Kongre Merkezi: Bayramoğlu Mahallesi Fatih Sultan Mehmet Caddesi Mehtap Koyu Sitesi No285 Darıca-İZMİT Tel : 0262 653 6699 Fax : 0262 653 6698 Merkez: Bağdat Caddesi İmrençer Apartmanı No: 540/8 BostancıİSTANBUL / TÜRKİYE Tel : 0216 464 3119 Fax : 0216 464 3102 www.psikoterapi.com - www.psikoterapi.org - www.hipnoz.com ii
KERNBERG GÜNLERİ II - III Aktarım Odaklı Psikoterapi 28 Ekim 2 Kasım 2011 Psikoterapi Enstitüsü iii
SUNUŞ Psikoterapi enstitüsü olarak başlattığımız Aktarım Odaklı Psikoterapi eğitiminin 2. ve 3. ayağını da gerçekleştirmekten mutluluk duyuyoruz. Psikodinamik Psikoterapiye ilgi duyduğumuz günden bu yana S. Freud ve arkadaşlarından sonra gözümüz üç büyük bilim devinin üzerinde olmuştur. Bu isimler sizlerinde bildiği gibi; büyük eğitim amfimize ismini verdiğimiz Otto Kernberg, küçük eğitim amfimize ismini verdiğimiz Heinz Kohut ve kokteyl salonuna ismini verdiğimiz James Masterson dır. Ne mutlu bizlere ki üç büyük bilim devin ikisinden eğitim almak nasip oldu. Otto Kernberg ile kurduğumuz temaslar sonucunda Aktarım Odaklı Psikoterapi nin Türkiye deki ruh sağlığı profesyonellerine öğretilmesine ve eğitilmesine aracılık edebileceğimizi ifade ettik. Kendileri de Cornell Üniversitesi Weil Tıp Fakültesi Kişilik Bozuklukları Enstitüsü olarak bu eğitimi organize edebileceklerini belirttiler. Karşılıklı mutabakatlaşmalardan sonra Aktarım Odaklı Psikoterapi eğitimini birinci basamağını değerli John Clarkin ile 16 17 Ekim 2010 da gerçekleştirdik. Bu eğitimle birlikte dört aşamalı olarak planlanan eğitimin 2. ve 3. ayağını da gerçekleştirmiş bulunuyoruz. Eğitimin 4. Etabı olan süpervizyon kısmının da en kısa sürede gerçekleştirileceğine inanıyoruz. Aktarım Odaklı Psikoterapi nin uğraştığı alan ağırlıklı olarak kişilik bozukluklarıdır. Kernberg nevrotik ve psikotik tablolar arasındaki bantta yer olan, bölünmüş nesne ilişkileri özellikleri taşıyan tüm klinik yapıları Borderline Kişilik Örgütlenmesi olarak tanımlamaktadır. Borderline Kişilik Örgütlenmesi ni yüksek ve düşük seviye olarak iki kategoriye ayıran Kernberg, kişilik yapılarını da içe dönük ve dışa dönük olanlar olarak da bir çizgiye yerleştirmektedir. Bu v
sınıflandırmaya göre; nevrotik seviyedeki kişilik yapılarına Obsessif Kompulsif, Depressif Mazoşistik ve Histerik kişilik yapılarını dahil etmiştir. Yüksek seviye Borderline Kişilik Örgütlenmesi grubuna ise Bağımlı, Sadomazoşistik, Çekingen, Narsisistik ve Histriyonik kişilik bozukluklarını dahil etmiştir. Düşük seviye Borderline Kişilik Örgütlenmesi grubuna ise: Hipokonriyakal, Şizotipal, Paranoid, Şizoid, Hipomanik, Borderline, Antisosyal ve Malign (Habis) Narsisist kişilik bozukluklarını dahil etmiştir. Kişilik Bozukluğu tesbit edilen ve divana alınamayan hastalarla yüz yüze yapılan Psikanalitik Psikoterapilerle Aktarım Odaklı Psikoterapi uygulanarak şimdi ve burada ilkesi perspektifinde terapi odasındaki aktarımla çalışılmaktadır. Terapistle canlanan aktarım Netleştirme, Yüzleştirme ve Yorumlamalarla geçmişle bağlantılandırılır. Haftada 1-3 seansla yüz yüze sürdürülen ve yıllarca sürebilecek olan bu terapilerde tam nesne ve tam kendilik ilişkileri yeniden kurulduğunda danışan nevrotik seviyeye ulaşmıştır. İkili ilişkiler üçlü ilişkiye dönüşmüştür. Bu eğitimler bu sürecin kilometre taşlarını bizlere tek tek göstermek için tasarlanmıştır. Teorik bilginin yanında özellikle pratik uygulamalar üzerinden yürütülecek bu eğitimler katılımcılara büyük yararlar sağlayacaktır. Otto Kernberg in başkanlığında Cornell Üniversitesi Weil Tıp Fakültesi Kişilik Bozuklukları Enstitüsü Ekibi klinik direktör yardımcısı J. Clarkin ve Frank E. Yeomans, MD, Eve Caligor, MD, Kevin Meehan, PhD, Monica Carsky, PhD, Mark Lenzenweger, PhD, Jill Delaney, MSW, Kenneth Levy, PhD, Diana Diamond, PhD, Mallay Occhiogrosso MD, Eric Fertuck, PhD, Barry Stern, PhD, Pamela A. Foelsch, PhD, Michael Stone, MD ve Kay Haran, PhD teşekkürlerimizi borç biliriz. Dr. Tahir ÖZAKKAŞ Psikoterapi Enstitüsü Başkanı vi
İÇİNDEKİLER SUNUŞ... v ATÖLYE ÇALIŞMASI PROGRAMI...9 REFERANS OKUMALAR...13 POWER POINT SUNUM AKTARIM ODAKLI PSİKOTERAPİ Borderline ve Diğer Kişilik Bozukluklarında AOP...19 Narsisizm ve Borderline Patolojisi...89 HAKKINDA...131 vii
ATÖLYE ÇALIŞMASI PROGRAMI KERNBERG GÜNLERİ II 28 Ekim 09:00 10:30 Aktarım Odaklı Psikoterapi: Genel Bakış ve Güncelleme 10:30 11:00 Kahve Arası 11:00 12:30 Borderline Kişilik Patolojisinin Psikanalitik Psikoterapisinde Yorumlama Süreci 12:30 14:00 Öğle Yemeği 14:00 15:30 Borderline Kişilik Bozukluğu 15:30 16:00 Kahve Arası 16:00 17:30 Borderline Kişilik Bozukluğu 29 Ekim 09:00 10:30 Yapısal Görüşme ve Karşı Aktarım 10:30 11:00 Kahve Arası 11:00 12:30 Neredeyse Tedavi Edilemez Narsisistik Hasta 12:30 14:00 Öğle Yemeği 14:00 15:30 Narsisistik Kişilik Bozukluğu 15:30 16:00 Kahve Arası 16:00 17:30 Narsisistik Kişilik Bozukluğu 9
KERNBERG GÜNLERİ III 30 Ekim 09:00 10:30 AOP Strateji, Taktik ve Teknikleri 10:30 11:00 Kahve Arası 11:00 12:30 Tedavi Sözleşmesinin Oluşturulması 12:30 14:00 Öğle Yemeği 14:00 15:30 Borderline Kişilik Bozukluğu 15:30 16:00 Kahve Arası 16:00 17:30 Borderline Kişilik Bozukluğu 31 Ekim 09:00 10:30 Yorumlama Süreci 10:30 11:00 Kahve Arası 11:00 12:30 Teknik Tarafsızlığın Korunması 12:30 14:00 Öğle Yemeği 14:00 15:30 Borderline Kişilik Bozukluğu 15:30 16:00 Kahve Arası 16:00 17:30 Borderline Kişilik Bozukluğu 10 KERNBERG GÜNLERİ II - III
1 Kasım 09:00 10:30 Karşı Aktarımın Yönetilmesi 10:30 11:00 Kahve Arası 11:00 12:30 Terapinin Evrimi 12:30 14:00 Öğle Yemeği 14:00 15:30 Şizoid Savunmalar 15:30 16:00 Kahve Arası 16:00 17:30 Şizoid Savunmalar 2 Kasım 09:00 10:30 Narsisizm ve Borderline Patoloji 10:30 11:00 Kahve Arası 11:00 12:30 Narsisistik Patolojide AOP 12:30 14:00 Öğle Yemeği 14:00 15:30 Narsisistik Kişilik Bozukluğu 15:30 16:00 Kahve Arası 16:00 17:30 Narsisistik Kişilik Bozukluğu Program 11
REFERANS OKUMALAR
Kernberg, O.F.: Severe Personality Disorders: Psychotherapeutic Strategies. New Haven, CT: Yale University Press. 1984. Ağır Kişilik Bozukluklarında Psikoterapötik Stratejiler. (Uzm. Dr. Ali Algın KÖŞKDERE, Çev.) İzmir: Odağ Psikanaliz ve Psikoterapi Hizmetleri. 2008 Psikiyatri alanındaki sorunlardan birisi de ayırıcı tanıdır ve en büyük sıkıntı hastada sınırda kişilik bozukluğu olasılığı varsa yaşanır. Sınırda durumların bir yandan nevrozlardan ve nevrotik kişilik patolojisinden, diğer yandan psikozlardan, özellikle şizofreniden ve majör duygudurum bozukluklarından ayrılması gerekir. Tanıda hem belirtilerin ve gözlemlenebilir davranışların üzerine yoğunlaşan tanımlayıcı yaklaşım, hem de akıl hastalıklarında hastanın soygeçmişine dikkati çeken katılımsal yaklaşım önemlidir. Özellikle majör duygudurum bozuklukları ve şizofrenide ikisinin de yararı görülür. Ama tek tek ya da beraber bile kullanılsalar, her ikisi de kişilik bozukluklarına uygulandıklarında yeterince işe yaramazlar. Sınırda kişilik örgütlenmesi olan hastaların, betimleyici tanıyı temel alan ölçütlerle birlikte intrapsişik yapısal özelliklerini belirlemenin, tanısan kesinliği çok artıracağına inanıyorum. Tanı görüşmesini yapan klinisyenlerin deneyimli ve uygulama yapmış olması gerektiğinden yapısal tanıyı koymak biraz daha güç gözükse de ve bazı yöntemsel zorluklara sahip olsa da, nevrotik ya da psikotik hastalıkların ana sınıflamalarından birine kolayca girmeyen hastalara tanı koyulmasında yararları vardır.... Referans Okumalar 15
Journal of the American Psychoanalytic Association, 55: 503-539, 2007. Tedavi Edilmesi Neredeyse İmkansız Narsisistik Hasta Otto F. Kernberg Weill Cornell Tıp Fakültesi Kişilik Bozuklukları Enstitüsü ndeki klinik deneyimler göstermektedir ki, borderline kişilik örgütlenmesi ve narsisistik kişilik örgütlenmesi olan hastaların seyri borderline düzeyde işlev gösteren diğer bütün kişilik bozukluklarından daha ciddidir ve üstüne kayda değer antisosyal davranış gösterenlerin seyri daha da kötüdür (Clarkin, Yeomans ve Kernberg 1999; Stone 1990). Bu olumsuz eğilimin sonucunda ortaya antisosyal kişilik bozukluğu olup pratik olarak tedavi edilemez bir hasta grubu çıkar ve bunlar patolojik narsisizmin en ağır vakalarını oluşturur. Öte yandan, açık borderline düzeyde işlev gösteren ve kayda değer antisosyal özellikler sergileyen ama tam olarak antisosyal kişilik bozukluğu olmayan ağır narsisistik kişilik bozukluğu hastaları zaman zaman tedaviye yanıt vermekte bazen de vermemektedir. Burada incelenen bu hastalardır; yardımcı olduğu kanıtlanmış belirli psikoterapötik tekniklerin yanı sıra bu teknik yaklaşımların sınırlarına da odaklanılmaktadır.... 16 KERNBERG GÜNLERİ II - III
Int J Psychoanal, 89:601 620, 2008 Aktarım Odaklı Psikoterapi: Genel Bakış ve Güncelleme Otto F. Kernberg, Frank E. Yeomans, John F. Clarkin ve Kenneth N. Levy Bu makalede ağır kişilik bozuklukları olan hastalar için özel bir psikanalitik psikoterapi, bu psikoterapinin teknik yaklaşımı ve etkinliğine ampirik kanıt sunan belli araştırma projeleri anlatılmaktadır. Bu tedavi, Menninger Vakfı Psikoterapi Araştırma Projesi bulgularından çıkarılmış olup kuramsal temelinde çağdaş psikanalitik nesne ilişkileri kuramı bulunmaktadır. Makalede bu tedavinin alternatif psikanalitik yaklaşımlardan, diğer psikanalitik psikoterapi türlerinden ve standart psikanalizden ve yanı sıra borderline hastaların tedavisinde yaygın, analitik olmayan üç alternatif tedaviden farkları anlatılmaktadır, bu üç tedavi diyalektik davranış terapisi, psikanalitik kurama dayalı destekleyici psikoterapi ve şema terapisidir. Makalenin sonuç bölümünde, yaklaşımın etkinliğinin ampirik yönden kanıtlanmasını sağlayan bir dizi araştırma projeleri sırasında evrimleşmiş klinik deneyimlerden çıkarılmış bu özel terapötik yaklaşımın endikasyonları ve kontrendikasyonları belirtilmektedir.... Referans Okumalar 17
Journal of the American Psychoanalytic Association, 57:271-301, 2009 Borderline Kişilik Patolojisinin Psikanalitik Psikoterapisinde Yorumlama Süreci Eve Caligor, Diana Diamond, Frank E. Yeomans and Otto F. Kernberg Çatışma alanlarındaki, özellikle aktarım gerilemesi ortamındaki psikolojik işlevselliklerinde bütün hastalar daha somut hale gelirken, ağır kişilik patolojisi olan hastaların tedavisinde bu süreç özel bir klinik güçlük sunmaktadır. Genel olarak ağır kişilik patolojisi, özel olarak borderline kişilik bozukluğu olan hastaların psikanalitik psikoterapisinde, yorumlama süreci birden çok işlev görmektedir. Bu süreç, hastayı, öznelliği hakimiyeti altına alan ve istila eden tek, ayrıntılandırılmamış ve somut aktarım deneyiminden analistin ayrıntılandırılmış, karmaşık, istikrarlı ve bütünleşik tasarımlarına ve terapistin hastanın iç dünyasında uyandırdıklarına götüren bir dizi adım veya evreden oluşur.... 18 KERNBERG GÜNLERİ II - III
POWER POINT SUNUM Borderline ve Diğer Kişilik Bozukluklarında Aktarım Odaklı Psikoterapi
Power Point Sunum / Aktarım Odaklı Psikoterapi 21
22 KERNBERG GÜNLERİ II - III
Power Point Sunum / Aktarım Odaklı Psikoterapi 23