YENİ BİR DERS BAŞVURUSU Not: Bu başvuru tek başına bir ders anlamına gelmemektedir. Onun yerine, uzmanlaşmada kullanılacak (beş modüllü) bir müfredatın bir parçasıdır. Modüller/müfredat, bir yandan var olan genel ya da özellikli bir eğitim disiplininin içine yerleştirilebilir. Diğer taraftan da, modüllerin bir tanesi ya da tümü öğrencilerin aralarından istediklerini seçebildikleri bir eğitim programını oluşturabilir. Bundan sonraki bölümlerde, bu hatırlatmalar ışığında ders ifadesi kullanılacaktır. I. KURUM VE YENİ DERS KONUSU 1. Dersi isteyen kurum ve onaylanması durumunda dersin verileceği yerleşke/mekan: a. Kurum adı İzmir Ekonomi Üniversitesi b. Özel/Devlet Kurumu Vakıf Üniversitesi c. Adres Sakarya Cad. No:156 35330 Balçova/İzmir d. Dersin verileceği yerleşke/mekan Sakarya Cad. No:156 35330 Balçova/İzmir e. Üniversite Telefon/ Fax Tel: +90 232 2792525 Fax: +90 232 2792626 f. Üniversite E-mail adresi helpdesk@ieu.edu.tr g. Üniversite Web sitesi www.ieu.edu.tr h. Sorumlu kişi adı ve pozisyonu Doç. Dr. Nesrin Oruç Ertürk i. Sorumlu kişi telefonu +90 232 4888174 j. Sorumlu kişi e-mail adresi nesrin.oruc@ieu.edu.tr 2. Dersin adı: Eğitim & Cinsiyet 3. Yeni dersin dili: İngilizce 1
4. Avrupa Birliği Çerçeve Programına Göre Seviyesi: Lisans Düzeyi (6. seviye) 5. Yeni Dersin hedef çıktıları: Farklı eğitim sistemlerinin tarihsel gelişimlerini cinsiyet bakış açısıyla ayrıt edebilir. Cinsiyet temelli eylemin hedeflerini ve görevlerini analiz edebilir. Okul içinde ve dışında meydana gelen cinsiyet-temelli eylemleri tanımlayabilir. Avrupa ülkelerini cinsiyet-temelli eylemleri açısından analiz edebilir ve kıyaslama yapabilir. Cinsiyet ve kimlik, cinsiyet ve cinsellik, cinsiyet ve çok kültürlülük ve cinsiyet ve yaşam stili konularında bilgi sahibidir. 6. Alanı: Öğretmen Eğitimi 7. Türkiye için yeni bir ders mi?: Evet 8. Özellikle bu alan için yeni bir ders mi?: Evet 9. Yeni dersin toplam kredisi: 15 AKTS-kredisi (5 x 3 AKTS) 10. Dersin katkı/mezuniyet sağlayacağı alan/diploma: Lisans düzeyi 11. Lisansüstü (gerekli nitelikler/kayıt koşulları): Bu bir lisansüstü dersi değildir. 12. Kabul edilmesi durumunda dersin verileceği akademik yıl: 2014/15 akademik yılı devamında 2015/16 akademik yılı. 2
II. DERSİN UYGUNLUĞU HAKKINDA BİLGİ 1. Türkiye de bu kurumda hali hazırda verilen derslere yeni dersin dahil edilmesi süreci: Eğitim ve cinsiyet adlı bu yeni ders, İzmir Ekonomi Üniversitesinde 4 yıllık eğitim veren fakültelerden birinde ya da hepsinde seçimlik derslere dahil edilebilir. Bu proje kapsamında hedeflenen bu dersin eğitim fakültesi öğrencilerine verilmesi idi fakat üniversitemizde bu fakültenin olmaması bu dersin diğer bölümlerde uygulanamayacağı anlamına gelmemektedir. Öğrenciler eğitimlerinin ilk iki yılında seçilen 2 ya da 3 alandaki teorik ve pratik eğitimin yanında, pedagoji, eğitim ve gelişimsel ve sosyal psikoloji alanlarında temel eğitim alırlar. Farklı alanlarda sunulan zorunlu dersler, öğrencilere edindikleri bilgileri derinleştirmelerini ya da daha geniş bir perspektif edinmelerini sağlar. Varolan programa Eğitim ve Cinsiyet dahil edilecektir. Bu durum sosyal gelişimlerinin ve pedagojik ve eğitimsel koşulların kurulumuna katkı sağlayacak ve yeni nesil öğretmenleri okulların mevcut sistemlerine hazırlamaya yardımcı olacakltır. Şunu da belirtmek gerekir ki, bu modüller ya da farklı modüller zaten varolan programlara dahil edileceği için öğrencilerin eğitim süreleri bundan etkilenmeyecektir. 2. Dersin sosyal boyutu: Avrupa Birliği nin Eğitim ve Cinsiyet üzerine yayınladığı bir raporda, sonuç bölümünde eğitim programlarının cinsiyet eşitliği üzerine bir müfredatın yerleştirilmesi vurgulanmıştır. Böyle bir müfredat ya da ders bir Avrupalıya hem değer katacak ve aynı zamanda eğitime dahil edilmek istenen Avrupalı boyutuna katkı sağlayacaktır. Bu ders diğer ülkelerde de verildiği için, içerik ulusal bir boyutun çok ötesindedir. Birçok araştırma sonuçları gösteriyor ki cinsiyet-temelli eylem konusunda oldukça farklı uygulamalar söz konusudur. Bu dersin var olan müfredata dahil edilmesi Türkiye de doğru cinsel eğitime ve Avrupa da eğitim ve öğretim ortamlarının bütünleşmesine katkı sağlayacaktır. Cinsiyet temelli konuların nispeten daha gelişkin olduğu ülkelerin bilgi ve deneyimleri Türkiye de ki belli koşullar için ışık tutacaktır. Toplumda meydana gelen değişiklikler, değişen değer yargıları ve normları, yeni ve farklı toplumsal rol tanımlamalarını, farklı iletişim yapılarını, aile içerisinde dönüşüme uğramış yeni organizasyonları ve aynı zamanda artan bir şekilde okul ortamlarında kendini ifade edememeye yol açmıştır. Tüm bu gelişimler öğretmen ve eğitimcilerin profesyonel tavır ve davranışlarında bir çeşit artan belirsizliğe ve tatminsizliğe sebep olmuştur. Aynı zamanda, bilimsel olarak yapılmış çalışmalar böyle bir dersin sosyal gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmaların sonuçları, diğerlerine ilaveten, gösteriyor ki: Erkek çocuklar uluslararası performans değerlendirmelerinde kız çocuklarından daha 3
az başarılıdırlar (PISA); Anoreksiya, bulumiya ve kendine zarar verme gibi bazı olaylar genellikle kızlar ve kadınlarda görülmektedir; Konuşma, okuma ve yazma bozuklukları kızlar ve erkekler kıyaslandığında daha çok erkeklerde ortaya çıkmaktadır; Erkek çocukları kızlarla kıyaslandığında dört kat daha fazla kekelemektedir; Davranışsal problemler ve şiddete olan meyil her iki cinsiyette de artış göstermektedir; Kızlar ve erkekler genellikle okulu herhangi bir yeterlilik ve vasıf edinmeden bırakmaktadırlar. 3. bu dersin uygulanmasının nedenleri: Yukarıda madde 2 de belirtilen sosyal gereklilik böyle bir dersin konulmasının önemli bir nedenidir. Yeni nesil öğretmenler böyle bir ders sayesinde bütünleştirici çalışma ve cinsiyet temelli sorunlara doğru yaklaşım becerileri edineceklerdir. Böylelikle, bunu uygulayan kurum ulusal ve Avrupalılık beklentilerini ve gerekliliklerini yerine getirmiş olacaktır. 4. Dersin verileceği kurumun profiline ne denli uyduğuna dair açıklama: Kurumun profili bağımsız bir çalışma programı ile (yukarıda da belirtildiği gibi) genişletilmeyecektir, fakat zorunlu seçimlik bir dersle desteklenecektir. Bu yüzden de kurumun profili değişmeyecektir. Öğrenciler şu an için 2 farklı dersi seçebilmektedirler. Yeni 5 modül ders programının bu bölümüne eklenecektir. Var olan 2 dersin AKTS kredileri 5 ten 4 e düşürülecek ve her biri 3 kredi olacaktır. Bu şekilde zorunlu kredi 9 da kalacaktır. Bunun sonucunda ise öğrenciler sunulan modüllerin en az bir tanesini almaya mecbur olacaklardır. Türkiye için bu durum, öğretmen yetiştirme alanında ilk kez uygulanacaktır. 5. Yerel ve bölgesel düzeyde kurumlar arası ilk iletişimlerin açıklanması: Bu uyarlama ve akreditasyon isteği 12 Avrupa ülkesinde 13 kurumun karşılıklı anlaşmalar doğrultusunda paralel araştırma ve çalışma alanlarında beraber çalıştığı çok taraflı bir Comenius projesi olan EDGE: Eğitim ve Cinsiyet projesinin sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu 13 kurumun birçoğu yine bir Comenius projesi olan Küçük Kahramanların İhtiyacı Var (Socrates II) adlı projede ortak çalışmışlardı. Müfredattaki bazı içerik eksikliklerinin eğitimcilerin sınırlı kapasitesine neden olduğu bu projede de belirtilmişti. Ve bunun sonucunda öğretmen yetiştirme alanında müfredata cinsiyet temelli içerik eklenmesi gerekliliği vurgulanmıştı. Projenin gerçekleştirilmesiyle, yaşam boyu öğrenmenin güçlendirilmesi kültürler arası diyalogların geliştirilmesi ve cinsiyet eşitliği yönünde aktif bir katılım sağlanmıştır. Projenin tamamlanmasıyla, müfredat içeriğinin yanı sıra (ki bu içerik burada sunulan dersin de içeriğini oluşturmaktadır) cinsiyet temalı öğretici materyaller, öğretmen yetiştirme ve diğer eğitim alanlarının programlarının hali hazırda var olan içeriğini genişletmeyi amaçlamıştır. 4
III. YENİ BİR DERSİN SUNULMASININ SEBEPLERİ Sunulan yeni dersin genel kalite ölçütleri ve değerlendirme esaslarına göre tanımlanması. 1. Uygun Seviye: Bu seviye, uyum ve uluslar arası bakış açısı ve güncel gelişmeleri yansıtmaktadır. Lütfen yukarıdaki uygulamalara (uluslar arası bakış açısı) bakınız! Bu çalışmayla araştırılan ve beş modülün tekil AKTS kredilerinden alınan yeterlilik düzeyine de gönderme yapılmıştır. 2. Öğrenme süreci: Öğrenme süreci öğrencilerin arzulanan amaçlara ulaşmasını hedeflemektedir. a. Programın şematik Eğitim & Cinsiyet müfredatı beş modülden oluşmaktadır. Her açıklaması modül yaklaşık 90 saatlik bir çalışma paketini ve dolayısıyla üç çalışma puanı (AKTS) kapsamaktadır. Toplamda, öğrenciler tüm müfredatı çalışmaları durumunda 15 AKTS kazanabilirler, fakat bu müfredatın tek başına çalışılması gerekliliği anlamına gelmez. Her ne kadar, her bir modülün içeriği diğer modülerle bağlantılı olsa da tüm modülleri çalışmak gerekli olabilir. Müfredat aynı zamanda modüller yerine kullanılabilir. b. Program içeriğinin tanımlanması (AKTS puanları) Her bir modül için hazırlanan içeriğin daha detaylı bir tanımlanması için, AKTS puanlarına referans yapılmıştır. Temel modül: Avrupa da Cinsiyet temelli eğitim ve bakım Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Estonya, İspanya, Macaristan, Hollanda, Norveç, Polonya, Türkiye 5
ve Birleşik Krallıkta cinsiyetlere göre eğitim ve yetiştirme 12 Avrupa ülkesinde cinsiyetlere göre eğitim ve yetiştirme kıyaslama çalışması Modül: Cinsiyet ve Kimlik Sosyalleşmenin teorik temelleri Cinsiyet temelli sosyalleşme Akran grupları arasında ve içinde sosyalleşme Ergenlerde bedensel algılama Avrupa da yabancı dil öğretiminde kullanılan ders kitaplarında kadın ve erkeklerin ve kız/erkek çocuklarının temsili Ders kitabı analizi Ergen dilinde iletişim ve kimlik çözümlemeleri Kimlik ve dijital medya Modül: Cinsiyet ve Cinsellik İlişkiler ve cinsellik eğitimi Cinsiyet ve sağlık eğitimi Cinsiyet ve cinsel sosyalleşme Cinsiyet ve özel ilişkiler Okul, cinsiyet ve cinsellik eğitimi Modül: Cinsiyet ve Çok kültürlülük Cinsiyet temelli ve kültürler arası eğitimsel bakış açıları: ulusal müfredatın incelenmesi 8. Sınıf tarih kitaplarında kültürler arası etkileşimin incelenmesi Öğretmen eğitimi - kültürler arası bir ortam sağlanıyor mu? Kültürler arası yeterlilik Eğitimin kadınsallaşması: ilköğretim kadınların dünyası mı oluyor? Modül: Cinsiyet ve yaşam stili Duygusal selamet: Cinsiyet ve gençlik Gelenekler ve akımlar Doğa, Kimlik ve Cinsiyet Yetişkinlik yolunda: okuldan profesyonel yaşama giden yol Beden Algısı çocukluktan yetişkinliğe geçişte önemli bir 6
konum mu? Cinsiyet, yaşam stili ve sosyal ağlar: genç muhit, kişisel tanıtım c. Kadronun Bu ders, öğretmen eğitimi alanında çalışan ve yukarıda bahsi tanımlanması geçen EDGE projesine dahil olan meslektaşlar tarafından verilecektir ve bu meslektaşların Bir yandan (özellikle) proje ortakları tarafından üretilen ve geliştirilen materyal Diğer yandan (genel olarak) cinsiyet konusu hakkında bilgi sahibi olması beklenir. d. Ortakların profesyonel Bu durum Türkiye için geçerli değildir. alanla ilişkileri (eğer uygunsa) 3. Değerlendirme: Çalışma, ders hedef çıktılarının gerçekleşip gerçekleşmediğini kontrol etmek için kullanılabilen değerlendirme kılavuzuna sahiptir. İzmir Ekonomi Üniversitesi Bolonya süreci kapsamında değerlendirme kılavuzu hazırlamıştır. Bu kılavuzda belirtilen gereklilikler her bir modülün değerlendirme metotlarına yansıtılmıştır. Aynı zamanda, önceden bahsedilen AKTS kataloğuna referans yapılmıştır. Buna göre her bir modül uygun değerlendirme süreçlerinden geçecektir. IV. Türkiye için özel kriter Yoktur 7