RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRMESİ Özet: Riskin mevzuattaki yeri ve uygulama kurallarının Yönetmeliklerle belirlenmesi, Riskin mantığı, tehlikelerin genel tanımları, etkileri, tehlike tespit ve analiz yöntemleri, riskin kantitatif (nicel) ve kalitatif (nitel) değerlendirmesi, Riskin örneklerle hesaplama yöntemleri İçerik Risk Değerlendirilmesi ve yönetimi dersi, aşağıda belirtilen bölümlerde belirtilen konuları içermektedir. Derslerde ilgili örnekler ayrıca eğitim sırasında verilmektedir. I- MEVZUAT (RİSK İLE İLGİLİ MEVZUAT MADDELERİ) AMAÇ: Kazaların önlenmesinde, mevzuattan kaynaklanan sorumluluklarımız görevlerimiz ve yetkilerimiz hakkında bilgilendirme ve bilinçlendirme II- RİSKİN MANTIĞI AMAÇ: Neden? Risk analizi ve yönetimi, Kazayı önlemede Risk analizinin önemi, alınan önlemlerin devamının sağlanmasında Risk yönetiminin sistematiği III- TEHLİKELER VE TESPİTİ AMAÇ: İşyerlerinde Tehlikelerin tespiti için uygun yöntemlerin uygulanması, tespit edilen, yok edilemeyen tehlikelerin risklerinin hesaplanması ve Düzeltici, Önleyici Faaliyetlerin yapılıp takip yöntemlerinin belirlenmesi. IV- RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ-I AMAÇ: Tespit edilen tehlikelerin yok edilmesi, değiştirilmesi veya Risk değerlendirilmesinin belirlenen metotlarla yapılması, metotlar hakkında bilgi verilmesi V- RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİ-II AMAÇ: İşyerlerinde Tehlikelerin tespiti için uygun yöntemlerin uygulanması, L tipi, FMEA ve Fine Kinney Risk analiz yöntemleri örneklerin guruplar ile çözülmesi, Örneklerin guruplar ile risklerin hesaplanması VI- TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ (NİCEL) Kantitatif risk analiz yöntemleri FTA Hata ağacı analizi, ETA Olay ağacı analizi, PHA Ön Tehlike Analizi, PRA Birincil risk analizi CCA Neden-Sonuç Analizi, KAZA Oran hesaplamaları, BALIK KILÇIĞI METODU Neden sonuç analizi, SWOT Analizi, PARETO Analizi Nİ1508307 Sayfa 1 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
I- MEVZUAT (RİSK İLE İLGİLİ MEVZUAT MADDELERİ) AMAÇ: Kazaların önlenmesinde, mevzuattan kaynaklanan sorumluluklarımız görevlerimiz ve yetkilerimiz hakkında bilgilendirme ve bilinçlendirme 6331 Sayılı Kanun RG 30.06.2012-28339 Madde 3 Tanımlar Madde 4 İşverenin genel yükümlülüğü RG 29.12. 2012-28512 İSG Risk değerlendirmesi yönetmeliği Madde 4 Tanımlar Madde 5 İşveren yükümlülüğü Madde 6 Risk değerlendirmesi ekibi Madde 8 Tehlikelerin tanımlanması Madde 9 Risklerin belirlenmesi ve analizi Madde 10 Risk kontrol adımları Madde 11 Dokümantasyon Madde 12 Risk değerlendirmesinin yenilenmesi Madde 17 Risk değerlendirmesi rehberleri 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Kabul Tarihi: 20.06.2012 (RG 30.06.2012-28339) MADDE 4 İŞVERENİN GENEL YÜKÜMLÜLÜĞÜ (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. (2.466.-TL 2015) b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır. (2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz Nİ1508307 Sayfa 2 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
MADDE 3 TANIMLAR (1) Bu Kanunun uygulanmasında; (2) İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yönetiminde görev alan işveren vekilleri, bu Kanunun uygulanması bakımından işveren sayılır. (SSK kanununda: İşveren nam ve hesabına iş yapan kimselere «işveren vekili» denir) 4857 sayılı İş Kanunu Kabul Tarihi: 22.5.2003 (RG 10.06.2003-25134) Md 2-Tanımlar İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir. İşveren vekilinin bu sıfatla işçilere karşı işlem ve yükümlülüklerinden doğrudan işveren sorumludur. Bu Kanunda işveren için öngörülen her çeşit sorumluluk ve zorunluluklar işveren vekilleri hakkında da uygulanır. İşveren vekilliği sıfatı, işçilere tanınan hak ve yükümlülükleri ortadan kaldırmaz. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Kabul Tarihi: 31.05.2006 (RG 16.06.2006-26200) Sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar işverendir. İşveren adına ve hesabına, işin veya görülen hizmetin bütününün yönetim görevini yapan kimse, işveren vekilidir. Bu Kanunda geçen işveren deyimi, işveren vekilini de kapsar. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete 29.12. 2012-28512 TANIMLAR MADDE 4 (1) Bu Yönetmelikte geçen; f) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin, analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları, g) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini, Nİ1508307 Sayfa 3 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
d) Ramak kala olay: İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı, e) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini, İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜĞÜ MADDE 5 (1) İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. (2) Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. (3) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilere risk değerlendirmesi ile ilgili ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve belgeyi temin eder. RİSK DEĞERLENDİRMESİ EKİBİ MADDE 6 (1) Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur. a) İşveren veya işveren vekili. b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri. c) İşyerindeki çalışan temsilcileri. ç) İşyerindeki destek elemanları. (Asli görevinin yanında İSG-yangın özel görevlendirilmiş donanımlı ve eğitimli kişi) d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar. (2) İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir. (3) Risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu işveren veya işveren vekili tarafından ekip içinden görevlendirilen bir kişi tarafından da sağlanabilir. (İSG Uzmanı şartı yok) (4) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz. Nİ1508307 Sayfa 4 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
(5) Risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişiler işveren tarafından sağlanan bilgi ve belgeleri korur ve gizli tutar. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI MADDE 8 (1) İşyeri bina ve eklentileri, faaliyetler ile iş ve işlemler, Üretim süreç ve teknikleri ve İş ekipmanları. Kullanılan maddeler, Artık ve atıklarla ilgili işlemler. Organizasyon, görev, yetki, sorumluluk ve çalışanların tecrübe ve düşünceleri, İşe başlama öncesi mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri. Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları, İşyeri, iş ekipmanı zararına ilişkin durumlar, ramak kala olaylar, Malzeme güvenlik bilgi formları, Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları, Genç, yaşlı, engelli, gebe özel politika gerektiren grupların durumu ve İşyerinin teftiş sonuçları, Meslek hastalığı kayıtları, İş kazaları, Varsa daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları, acil durum planları. Sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı gibi belirli işyerlerinde hazırlanması gereken dokümanlar. İSG İlişkin işyeri tehlike sınıfları Tebliğ A-Tarım, ormancılık ve balıkçılık B-Madencilik ve taş ocakçılığı C-İmalat RG 28509-26.12.2012 NACE kodları tebliğ D-elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı E-su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri F-İnşaat G-Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı H-Ulaştırma ve depolama Nİ1508307 Sayfa 5 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
I-Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri J-Bilgi ve iletişim K-Finans ve sigorta faaliyetleri L-Gayrimenkul faaliyetleri M-Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler N-İdari ve destek hizmet faaliyetleri O-Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik P-Eğitim Q-İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri R-Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor S-Diğer hizmet faaliyetleri T-Hane halklarının işverenler olarak faaliyetleri; hane halkları tarafından kendi U-kullanımlarına yönelik olarak ayrım yapılmamış mal ve hizmet üretim faaliyetleri U-Uluslararası örgütler ve temsilciliklerinin faaliyetleri V-Kendi adına menkul sermaye iradı faaliyetleri (temettü, banka faizi, iştirak kazançları vb.) RİSK KONTROL ADIMLARI MADDE 10 Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır. a) Planlama b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması: c) Tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması, 2) Tehlikelinin, az tehlikeli olanla değiştirilmesi. 3) Riskler ile kaynağında mücadele edilmesi. a) Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Nİ1508307 Sayfa 6 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
DOKÜMANTASYON MADDE 11 (1) Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir. a. İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı, b. Gerçekleştirenin isim ve unvanı iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri. c. Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi, ç. Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her birinin adı. d. Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler. e. Tespit edilen riskler. f. Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler. g. Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları, ğ) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi. (2) Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak; gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve işyerinde saklanır. (3) Risk değerlendirmesi dokümanı elektronik ve benzeri ortamlarda hazırlanıp arşivlenebilir. MADDE 12 RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN YENİLENMESİ (1) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir. RİSKLERİN BELİRLENMESİ VE ANALİZİ MADDE 9 Tespit edilmiş olan tehlikelerin her biri ayrı ayrı dikkate alınır ve mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur. işletmenin faaliyetine ilişkin özellikleri, işyerindeki tehlike veya risklerin nitelikleri, uluslararası standartlar esas alınarak seçilen yöntemlerden biri veya birkaçı bir arada kullanılarak analiz edilir. birbirinden farklı işlerin yürütüldüğü bölümlerinde her biri ayrı ayrı dikkate alınır, Ayrı ayrı bölümler için yapılması halinde bölümlerin etkileşimleri de dikkate alınarak bir bütün olarak ele alınıp sonuçlandırılır. Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir. MADDE 12 (2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir. a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması. b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi. c) Üretim yönteminde değişiklikler olması. Nİ1508307 Sayfa 7 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi. d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması. e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi. f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması. RİSK DEĞERLENDİRMESİ REHBERLERİ MADDE 17 (1) İşverenlere, risk değerlendirmesi ile ilgili yükümlülükleri bakımından yardımcı olmak veya yol göstermek amacıyla risk değerlendirmesi rehberleri hazırlanabilir. Rehberler işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin bulunduğu tehlike sınıfı göz önüne alınarak; sektör, meslek veya yapılan işlere özgü olabilir. 6 DİJİTLİ NACE KOD ÖRNEKLERİ A 02.40.04 Ormanı zararlılara (böcek ve hastalıklar) karşı koruma faaliyetleri Çok Tehlikeli A 02.40.05 A 02.40.06 Ormanı yangın ve kaçak kesime (izinsiz kesim) karşı koruma faaliyetleri Ormanı koruma ve bakımı amaçlı orman yolu yapımı ve bakımı faaliyetleri Tehlikeli Tehlikeli B 05.10.01 Taş kömürü madenciliği Çok Tehlikeli B 05.20.01 Linyit madenciliği Çok Tehlikeli B 06.10.01 Ham petrolün çıkarılması Çok Tehlikeli C 10.32.02 Konsantre meyve ve sebze suyu imalatı Az Tehlikeli C 10.39.01 F 41.10.01 Sebze ve meyve konservesi imalatı (salça, domates püresi dahil, patatesten olanlar hariç) Bina projelerinin geliştirilmesi (satışa yönelik bina projeleri için mali, teknik ve fiziksel araçların bir araya getirilmesi suretiyle konut veya diğer amaçlı kullanıma yönelik bina projelerinin organize edilmesi) (yapı kooperatifleri hariç) Tehlikeli Az Tehlikeli F 41.10.02 Konut yapı kooperatiflerinin faaliyetleri Çok Tehlikeli M 69.10.01 Bilirkişi faaliyetleri (hukuki konularda) Az Tehlikeli M 69.10.02 Hukuk müşavirliği Az Tehlikeli Nİ1508307 Sayfa 8 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
II- RİSKİN MANTIĞI AMAÇ: Neden? Risk analizi ve yönetimi, Kazayı önlemede Risk analizinin önemi, alınan önlemlerin devamının sağlanmasında Risk yönetiminin sistematiği HEDEF SIFIR KAZA OLMALIDIR. Tüm kazalar ÖNLENİLEBİLİR, YETER Kİ Tehlikeleri görelim İş Sağlığı ve Güvenliği kurallarını Çalışmalarımızın tüm aktivitelerinde uygulayalım İŞ KAZASI OLUŞ NEDENLERİ ENERJİ TEORİSİ William Haddon tarafından ortaya atılan teoriye göre, Kazalar enerji boşalması veya enerji transferi esnasında meydana gelir. Bu enerji boşalmasının oranı önemlidir çünkü enerji boşalması ne kadar büyükse, (Kütle ve hız ) hasar boyutu da o kadar büyüktür. Kontrol edilemeyen enerji veya enerjinin transferi kazanın potansiyelidir SIFIR KAZA, KALİTE İLE MÜMKÜNDÜR. KALİTE Uygulanmış ve çözümlenmiş detayların çokluğu ile ölçülür. Kanun, yönetmelik ve Standartlardaki talimatlar, Firmada çıkarılmış istatistik bilgiler ve kaza kayıtları, Şirket ve çalışanların tecrübeleri, Uygulanabilir yöntemlerle tüm tehlikelerin tespiti, Firmada belirlenmiş yöntemlerle risklerin hesabı, DÖF lerin periyodik takibi ve kontrolü Kaliteye götürecek birer DETAY örnekleridir, İş Sağlığı Güvenliği Tehlike tespitinde yapılan çalışmalarda İSG çalışmalarında Sorumluluğumuz ve Yetkimiz ile çalışanlarımızı eğitebiliriz, Nİ1508307 Sayfa 9 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
Ancak, Çalışanlar İş körlüğüne düşebilir, Hayatta UNDO yapma şansı da yok Ortamda alınacak önlemleri kontrol ve izleyen olarak; Tehlikeyi gören, İkaz eden, hatırlatan, önlem alınmasına yardım eden çalışanların yardımlarına ihtiyacımız olduğunu da Unutmamalıyız İSG DE PLANLAMA Önceden tehlikeleri görülüp Riskin hesaplanması ve önlemlerin alınmasında Zaman planlaması, Kaynakların değerlendirilmesi ve diğer bileşenleri de Görev, Sorumluluk tanımı ve yetkilendirme Tanımlanması ile kontrol altına alınmasını planlayarak sağlamalıyız, İSG çalışmaları, senin, benim, onun, bizim... Hepimizin işi... olmalıdır. Yeter ki herkesin görevi, sorumluluğu ve yetkisi yazılı belirlenmiş olsun İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK (RG 29.12. 2012 28512) MADDE 4 f) İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanı, BAŞTA KENDİ GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARIMIZI BİLELİM VE DUYURALIM MADDE 9 İş güvenliği uzmanlarının görevleri MADDE 10 İş güvenliği uzmanlarının yetkileri MADDE 11 -İş güvenliği uzmanlarının yükümlülükleri MADDE 12 -İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri MADDE 9 İş güvenliği uzmanlarının görevleri b) Risk değerlendirmesi; 1) İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak, MADDE 10 İş güvenliği uzmanlarının yetkileri a) Hayati tehlikelerde işyerinin bağlı bulunduğu çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne bildirmek. b) İşi durdurmak Nİ1508307 Sayfa 10 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
c) Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araştırma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek. d) Diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak 2) Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen iş güvenliği uzmanları, çalıştıkları işyeri ile ilgili mesleki eğitim, seminer ve panele katılmak, bunun için bir kesintiye uğratılamaz MADDE 11 İş güvenliği uzmanlarının Yükümlülüğü 3) (2) İş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur. 4) (3) Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen iş güvenliği uzmanının yetki belgesinin geçerliliği altı ay süreyle askıya alınır. 5), malullüğün belirlenmesinde ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 25 inci maddesindeki (Meslekte kazanma gücünün %60 kaybettiğinde Malül sayılır) kriterler esas alınır. MADDE 11 İş güvenliği uzmanlarının Yükümlülüğü 6) (2) İş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur. 7) (3) Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen iş güvenliği uzmanının yetki belgesinin geçerliliği altı ay süreyle askıya alınır. 8), malullüğün belirlenmesinde ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 25 inci maddesindeki (Meslekte kazanma gücünün %60 kaybettiğinde Malül sayılır) kriterler esas alınır. 9) MADDE 3 Bölüm 2 (2) İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yönetiminde görev alan işveren vekilleri, bu Kanunun uygulanması bakımından işveren sayılır. İşverenin genel yükümlülüğü MADDE 4 (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. Nİ1508307 Sayfa 11 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır. (2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. (3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez. (4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz. MADDE 6 (1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren; MADDE 17 (1) İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar. Risk değerlendirmelerinde eski ve yeni yaklaşım RİSK DEĞERLENDİRİLMESİ VE YÖNETİMİ ESKİ UYGULAMA YENİ UYGULAMA 1 TESPİT BAZLI REAKTİF RİSK BAZLI PROAKTİF 2 SINIRLI NOKTADA ÇALIŞAN KATILIMI HER KONUDA GENİŞ ÇAPLI ÇALIŞAN KATILIMI 3 SERTİFİKASIZ UZMAN VE YETERSİZ KATGI SERTİFİKASYON VE GENİŞ UZMAN DESTEĞİ 4 SINIRLI BİLGİLENDİRME HABERDAR ETME VE DİĞER KİŞİLERİ KAPSAMA 5 YETERSİZ EĞİTİM PROGRAMLI VE NİTELİKLİ EĞİTİM 6 SADECE KORUMA ANLAYIŞI ÖNLEME VE KORUMAYA DAYALI ANLAYIŞ RİSK DEĞERLENDİRİLMESİNDE 5 ADIM 1. TEHLİKELERİN BELİRLENMESİ 2. TEHLİKELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 3. RİSKLERİN DERECELENDİRİLMESİ 4. KONTROL ÖNLEMLERİNİN UYGULANMASI 5. DENETİM İZLEME VE GÖZDEN GEÇİRME İŞ GÜVENLİĞİ BİRİMİNDEN BEKLENEN Nİ1508307 Sayfa 12 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
6331 Sayılı İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU MADDE 3 Bölüm 2 SORUMLU PERSONEL YAZILI TAAHHÜT ÖRNEĞİ (2) İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yönetiminde görev alan işveren vekilleri, bu Kanunun uygulanması bakımından işveren sayılır. İşverenin genel yükümlülüğü MADDE 4 (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır. (2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. (3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez. (4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz. MADDE 6 (1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren; MADDE 17 (1) İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar. Yukarıda belirtilen 6331 sayılı kanun maddeleri gereği, Yapmakta olduğum işlerle ilgili çalıştırdığım personelin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymasını sağlayacağımı, uygunsuz davranışta bulunan personeli çalıştırmayacağımı, Yapılacak işlerde çalışanların öncelikle Risk analizi yapmaları ve imzalı formların vermelerini sağlayacağımı, Kıl payı atlatılan olaylar da dâhil her türlü uygunsuzluğu iş sağlığı ve güvenliği uzmanına bildireceğimi veya emrimde çalışanların bildirmelerini sağlayacağımı, Çalıştırdığım işçilerin can güvenliğinden doğrudan sorumlu olduğumu, yaptırdığım işler esnasında personelin kullandığı kişisel koruyucu donanımların ve önlemlerin yeterliliğini çalıştığım süre içerisinde sürekli kontrol edilmesini sağlayacağımı ve gerek işçilerimden gerekse kendi tespitlerim doğrultusunda her hangi bir olumsuzluk tespitinde işi durdurup derhal gerekli önlemin alınmasını sağlayacağımı, Kabul, beyan ve taahhüt ederim. Tarih: Adı Soyadı: Görevi: İmza Nİ1508307 Sayfa 13 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
KAZANIN SONUÇLARI BİR İŞ YERİNDE EĞER RİSK ANALİZİ YAPILMAMIŞ VE İŞ GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ ALINMAMIŞSA HASARSIZ NETİCE KAZAYA RAMAK KALA OLAYI İş kazası İNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN ÇEVREYE ZARAR Çalışma Ortmı HASARI GEÇİCİ İŞ GÖREMEMEZLİ SAKATLI K ÖLÜM ILO ya Göı e Kaza Tanımı: Uluslararası Çalışına Örgütü (ILO) tarafından iş kazası; belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan önceden planlanmamış beklenmedik bir olaydır olarak tanımlanmıştır WHO ya göre Kaza Tanımı: Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) tarafından ise iş kazaları önceden planlanmamış çoğu zaman, kişisel yaralanmalara, makinelerin, araç ve gereçlerin zarara uğramasına, üretimin bir süre durmasına yol açan bir olaydır olarak tanımlanmıştır. OHSAS 18001 Yönetim Sistemine göre tanımlar TEHLİKE: İnsanların yaralanması, hastalanması, malın, çalışılan yerin zarar görmesi veya bunların birlikte gerçekleşmesine neden olabilecek potansiyel kaynak veya durum KAZA: İnsanların yaralanması, hastalanması, malın, çalışılan yerin zarar görmesi veya bunların birlikte gerçekleşmesi durumu TEHLİKELİ ORTAM: İnsanların yaralanmasına, hastalanmasına, malın, çalışılan yerin zarar görmesine veya bunların birlikte gerçekleşmesine neden olabilecek kaynak veya durum TEHLİKELİ DAVRANIŞ: Tehlikeli bir ortamda kazaya sebep olan hareket, davranış veya olay Nİ1508307 Sayfa 14 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
Kazanın meydana gelme analizi Tehlikeleri azalt Sistemi Kontrol et ve Yönet TEHLİKELİ ORTAM Ortamda tehlikeleri yok edici veya azaltıcı önlemler alınır Kontrolün doğru uygulanmaması Kontrolün kaldırılması 1 2 3 4 5 6 İş kazası KAZA SONRASI ANALİZİ Bu kaza mahallinde daha önce; Risk analizi yapılmış mı? Kaza neden meydana geldi? Kabul edilebilir riskten mi? Kaynaklandı Görülemeyen bir tehlikeden mi? Kaynaklandı Kurulan sistemden mi? kaynaklandı Kaza maliyet analizi yap TEHLİKELİ DAVRANIŞ Eğitimler verilir Prosedürler yazılır Talimatlar yazılır Kontrol edilir İşbaşı eğitimleri verilir Algılamada azalma Umursamama Bir anlık dalgınlık Olayları irdele Kazanın kök nedenini Araştır, 40 sene çalıştım ve sadece tek 1 kaza ile karşılaştım Sadece tek 1 kaza ile karşılaştım diyen usta, Acaba her zaman kurallara uygun mu davrandı? Yoksa şifreli kilidin açılmamış bir numarası mı kaldı? HER KAZANIN BİR KULUÇKA DÖNEMİ VARDIR KÖK NEDENLER HER KAZANIN BU KULUÇKA BİR KULUÇKA DÖNEMİ DÖNEMİ İÇİNDEDİR VARDIR Kaza Tehlikeli ortam ve/veya Tehlike davranışın olması ile meydana gelebilecek Kazanın önlenmesi için Ortamda tehlikeleri yok etmek için, Tehlikeler tespit edilir, Önlemler alınır, Periyodik olarak Kontroller yapılır. Tehlikeli davranış önlemek için çalışanlara, Eğitimler verilir Prosedürler yazılır Talimatlar yazılır Kontroller yapılır İşbaşı eğitimleri verilir Kontrollerin sağlıklı yapılmaması gibi durumlar ortamdaki tehlikelerin yeniden meydana gelmesini, verilen eğitimlerle kazanılan algılamanın azalması, umursamazlığın başlaması aynen kilit RİSK şifreleri DEĞERLENDİRİLMESİNDE tamamlanıp kilidin açılması gibi bir durum ortaya çıkar ve kaza olasılığı artar. Nİ1508307 Sayfa 15 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
HER KAZANIN BİR KULUÇKA DÖNEMİ VARDIR, KÖK NEDENLER BU KULUÇKA DÖNEMİ İÇİNDEDİR Kaza nedenleri araştırılırken kaza öncesi gelişen olayları araştırıp kazaya götüren sebepleri araştırmak gerekir. KÖK NEDEN ARAŞTIRMASI BİR KAZADA KÖK NEDEN AŞAĞIDAKİ SORGULAMALARLA YAPILABİLİR Başlangıçta İSG dikkate alınmadan yapılan planlama var mı? Görülemeyen veya umursanmayan Tehlikeli Ortamlar hangileridir? Uyarı levhalarının eğitimi veya eksikliği var mı? Ergonomik olmayan Ortamda çalışma olmuş mu? Vücudun işe uygun kullanılmaması (Yanlış Ergonomik Davranış) var mı? Çalışanın sağlık durumunun işe uygunluğunun kontrol edilmemesi olmuş mu? Çalışanın gücünün işe uygun olmama durumu var mı? Çalışanın karakter yapısı (aceleci, dikkatsiz, sinirli veya dalgın kişiliği) etken olmuş mu? Yaptığı iş hakkında bilgi ve Deneyim Eksikliği var mı? Kıl payı atlatılan olayların dikkate ve kayda alınmama durumu olmuş mu? KÖK NEDEN ÖRNEKLERİ OLAY -İş Yaparken geriye dönüp açık bırakılan inen merdivenlerden bodruma düşen hanım, SEBEBİ: Dalgınlık ve dikkatsiz davranış denilebilir mi? İnsanların İNSAN HATA YAPABİLİR düşüncesiyle. İnsanlar dalgın olsa bile düşmeyi önleyecek önlemler Alınmalı idi. Ne olabilirdi? İNSAN HATA YAPAR İNSANLARIN DİKKATSİZ VE TEDBİRSİZ DAVRANABİLECEĞİ VAR SAYILARAK GEREKEN ÖNLEMLER ALINMALIDIR 1. Aşağıya iniş merdivenin burada yapılmaması gerekirdi, 2. Yapılması zorunlu ise, o zaman kapak açıldığında bir gözcü olabilirdi, 3. Kapak düşmeyi önleyecek tarafa açılıp dik durumda olması sağlanabilirdi, 4. Kapak açıldığında yanlarından mekanik kollarla çıkan korkuluklar olabilirdi, Nİ1508307 Sayfa 16 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
ÖRNEK OLAYLAR OLAY 1-Tav fırınlarına LPG borularını döşerken işçiler Kanalda sigara içmek isteyince meydana gelen patlama sebebiyle Bir işçi ölmüş bir işçi yaralanmıştır. NEDENİ: Raporda, Tedbirsiz davranış olarak rapora yazılmış, Doğru mu? KÖK NEDEN: Alınmamış olan önlemler LPG tesisatında çalışan işçilerin, Kanalda gaz birikmesini önleyecek önlemler alınması gerekir, Gaz devrelerinin kapatılıp kilitlenmesi gerekir Ölçüm yapılmadan çalışma izni verilmemesi gerekir. Sigara, çakmak vb eşyaları ile çalışması yasaklanması gerekir, Çalışma sahasına giriş kontrolü ve uyarıları yapılması gerekir, OLAY 2-Sapan kopması sebebiyle Tavan vinç operatörünün bandın altında kalarak ölmesi NEDENİ: Raporda, Yüke uygun ve sağlam sapan kullanmaması olarak raporlanmış. Doğru mu? KÖK NEDEN: Eksik eğitim ve halat hasar kontrol formlarının ve bağlantı açılarında halata gelen yük hesabı bilinmemesi Yükün altında durulmasının yasak olduğu eğitimlerde verilmeli idi, Sapan üzerinde görülür şekilde kaldırabileceği yükün değeri yazılmalı İkili sapan ile kaldırmada sapana gelen yük listeleri çıkarılmalı, (Bağlantı açıklığı sapan boyuna eşitse sapana gelen yük % 1,75 tir). Periyodik kontrolleri yapılıp sapan üzerinde aylık renk kodları ile belirtilmeli Eskimiş Sapanlar saklanmayıp kesilip atılmalı OLAY 3-Çatı tamiri sırasında şoförün çatıya çıkıp işçi ile beraber düşmesi Sonucu Birinin ölmesi diğerinin ağır yaralanması NEDENİ: Raporda, izinsiz ve KKD Kullanmadan çatıya çıkılması olarak yazılmış, yeterli bir bulgu mu? KÖK NEDEN: Nİ1508307 Sayfa 17 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
Çalışma sahasına kontrolsüz giriş çıkışın engellemesi gerekir. Görevlilerin dışında hiç kimsenin çalışma sahasına sokulmaması gerekir Çatıya çalışmadan önce hayat halatlarının gerilmesi gerekir Çatıya önce güvenlik halatı çekilmesi gerekir, Emniyet kemerlerinin kontrol edilerek verilmesi gerekir İş izni yapılıp gerekli önlemler alındıktan sonra çalışma müsaadesi verilir İŞ KAZALARI MALİYET ANALİZİ İş Kazalarının Gerçek Maliyeti Görünen Maliyet Tedavi harcamaları, İki günlük ücret, Kaza sonucu ödenen tazminatlar, Dava giderleri, mali mesuliyet sigorta Kazada hasar gören tesis onarımı Gizli Maliyet Kaza araştırma maliyeti Ekibin morali, verim ve zaman kaybı, Yerine geçen işçinin öğrenme süresi, Fazla mesai, Yöneticilerin harcadıkları zaman, Ölüm varsa işe ara verme, Soruşturmada üst düzey zaman kaybı, İşletmenin prestij kaybı İŞ KAZALARI MALİYET ANALİZİ İş Güvenliği konularında alınacak önlemler için İş kazalarının mali boyutlarını hesaplanabilmesi gerekir. Kaza maliyetleri hesaplanarak üst yetkililerine sunulup olası kaza kayıpların önlenebilmesi için istenecek desteğin boyutu ile mukayese edilebilme imkânını gösterecektir. Bu hesaplamanın yapılabilmesi için aşağıda belirtilen verilerin belirlenmesi ile Bilgisayar ortamında (örneğin excel de yapılacak program ile) hesaplama yapılabilir. Burada meydana gelmiş kazaların hesaplanması ile proaktif olarak belirlenecek olası benzer kazanın maliyetini çıkarmak mümkündür. Dolayısıyla alınacak önlemin maliyeti ile olası kazanın maliyeti mukayese edilebilecektir. Nİ1508307 Sayfa 18 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
İŞ KAZALARI MALİYET ANALİZİ YÖNTEMİ Bölüm 1 Özlük bilgiler Bölüm 2 Kaza hakkında bilgiler Bölüm 3 Kaza nedeni ve sonuçları Bölüm 4 Kazalıya/kazalılara yapılan ilk müdahale sonucu durum Bölüm 5 Fabrika çalışma maliyetleri Bölüm 6 Tedavi için harcanan toplam masraf Bölüm 7 Kazadan dolayı iş kaybı hesabı Bölüm 8 Kaza nedeniyle kazalı ile beraber çalışanların iş kaybı maliyeti Bölüm 9 Diğer harcamaların toplamı Bölüm 10 Beyaz yakalı personelin kaza nedeniyle zaman kaybı hesabı Bölüm 11 Hasarlanan malzemeninin/ekipmanın yenilenme maliyeti Bölüm 12 İş kazası sonucu üretim kaybının maliyeti Bölüm 13 Diğer Bölüm 14 Kaza maliyetleri ve genel maliyetler toplamı Özlük bilgiler BÖLÜM 1 ( KAZA GEÇİREN HER İŞÇİ İÇİN AYRI DOLDURULACAK) (1) Adı soyadı :... (2) Sicil No: (3) Çalıştığı Bölüm (FR/ ). (4) Görevi: (A/...).. (5) Çalıştığı kısım : (6) Görev süresi:(b/ ) (7) Öğrenim durumu : (C/...) (8) Yaş Grubu : (D/ ).. (9) Medeni Durumu : (E/...) (10) Bakmakla yükümlü kişi : (F/...) Nİ1508307 Sayfa 19 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
BÖLÜM 2 KAZA HAKKINDA BİLGİLER (11) Kazanın olduğu tarih:... (12) Kaza günü: (13) Kaza yeri. (14) Kaza oluş saati.. (15) Revirde harcanan dakika: (16) Revirde verilen istirahat gün: (17) Sağlık kurulunda verilen istirahat gün: (18) Toplam Kayıp Gün:.. (19) Günlük ortalama çalışma saati :. (21) Grubu:... (22) Kazanın yeri: (23) Kazanın tipi:. (24) Yaralanma türü:.. (25) Etkilenen Kısım: (26) Tehlikeli davranış: (27) Ergonomik yanlışlık:.. (28) Ortam Ergonomik değil: BÖLÜM 3 KAZA NEDENİ VE SONUÇLARI BÖLÜM 4 KAZALIYA/KAZALILARA YAPILAN İLK MÜDAHALE SONUCUNDA DURUM (1) İşbaşı, (2) İstirahat, ( 3) Hastaneye sevk, (4) Ölüm I- Kazalıya yapılan İlk Yardım sonucu :. II- Kazalıya yapılan İlk Yardım sonucu :. III- Kazalıya yapılan İlk Yardım sonucu :. Nİ1508307 Sayfa 20 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
BÖLÜM 5 FABRİKA ÇALIŞMA MALİYETLERİ (30) I. Kazalının iş yerine günlük maliyeti TL:... (31) II. Kazalının iş yerine günlük maliyeti TL:... (32) III. Kazalının iş yerine günlük maliyeti TL:... (33) Beyaz yaka (Müh. Dr.) ort. Gün Maliyeti:.. (34) Beyaz yaka (Üst yönetim) ort. Gün Maliyeti:.. (35) Ortalama üretim saati maliyeti: (36) Fabrikanın genel. Günlük işletme maliyeti: (37) Fazla mesai ortalama saat maliyeti:.. BÖLÜM 6 TEDAVİ İÇİN HARCANAN TOPLAM MASRAF (40) Kaza için ilk yardım için kullanılan malzeme gideri TL:.. (41) Kazada yaralananlar için revirde yapılan diğer giderler TL:... (42) Revirde yapılan müdahalede harcanan Dr. ve Hemşire AxS TL: Toplam kayıp gün X Beyaz yaka günlük ort. Maliyet (42)=(17)x(33) (43) Sağlık merkezinde kazalılar için verilen tedavi masrafları toplama TL Revirde (ilkyardım malzeme + diğer malzeme +harcanan zaman) (43)=(40)+(41)+(42) (44) İşverenin ödediği kazalının evine veya hastaneye gönderme taşıt gideri TL Kazalının tedavi için veya evine gönderildiğinde verilen taksi, özel araç için ödenen bedellerin toplamı (45) İşveren tarafından yapılan özel tedavi giderleri toplamı TL Kazalının özel nedenlerden dolayı tedavi için gönderdiği özel hastane Dr. Ambulans gibi giderlerin toplamı (46) İşverence ödenecek İşçilerin yapacakları tahmini masraflar toplamı TL İşçinin tedavi süresince yapacağı masraflara işverenin yapacağı katkı miktarı toplamı (47) TEDAVİ İÇİN HARCANAN TOPLAM MASRAF TL (47)=(42)+(43)+(44)+(45)+(46) BÖLÜM 7 KAZADAN DOLAYI İŞ KAYBI HESABI (50a) I. Kazalının işten uzak kaldığı kayıp zaman Saat:... (50b) II. Kazalının işten uzak kaldığı kayıp zaman Saat:... Nİ1508307 Sayfa 21 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
(50c) III. Kazalının işten uzak kaldığı kayıp zaman Saat:... (51) Kazalının Sağlık merkezine götüren refakatçilerin kayıp zamanı AxS: (52) Yardım veya merak nedeniyle kaza yerine gelen çalışanların kayıp AxS (53) Kazalının ve diğer işçilerin kaza nedeniyle çalışamaması nedeniyle üretim kaybı TL [( I.İşçinin kayıp zamanı X günlük ücreti) + ( II. İşçinin kayıp zamanı X günlük ücreti) + ( III. İşçinin kayıp zamanı X günlük ücreti)]/(günlük otlm. çalışma saati) + ( Refakatçilerin AS kaybı X Ortalama üretim saat maliyeti) + ( Diğer çalışanların kaza yerinde kayıp zamanı X Ortalama üretim saat maliyeti) (53)={[(50a)X(30)+(50b)X(31)+(50c)X(32)]/(19)} + (51)X(35)+(52)X(35) (54) Kaza yerinin temizlenmesi için harcanan AxS (55) Kaza yerinin temizlenmesi için harcanan zamanın bedeli TL (Kaza ortamı temizliği için harcanan zaman)x(ortalama üretim saati maliyeti (55)=(54)X(35) (56) Sigortanın kazadan dolayı indirim kaybı ve prim yükselmesi TL: (57) İşverenin ödediği tazminatlar tutarı TL: (58) İşverenin ödediği mahkeme ve avukatlık bedeli TL: (59) Kazadan dolayı iş kaybı hesabı TL: (Kazalı ve diğer çalışanların AS kaybı)+(kaza yeri tem. Maliyeti)+(sig.ind.kaybı ve prim yükselmesi)+ (işverenin ödediği tazminatlar)+((işverenin ödediği mahkeme ve avukatlı ücretleri) (59)=(53)+(55)+(56)+(57)+(58) BÖLÜM 8 KAZA NEDENİYLE KAZALI İLE BERABER ÇALIŞANLARIN İŞ KAYBI MALİYETİ (60) Yaralanan işçi/işçiler için harcanan AxS: (61) Yaralanan işçi/işçiler için harcanan ulaşım gideri TL: Yaralanan işçi/işçiler için ilkyardım, ulaşım, hastaneye refakatçi olarak giden işçilerin maliyeti (61)=(60)X(35) (62) Kaza yerine gelen diğer çalışanlar kaybettikleri üretim kayıp AxS (63) Kaza yerine gelen diğer çalışanlar kaybettikleri üretim maliyeti TL (63)=(62)X(35) (64) Kaza yerindeki hasarın onarılması için harcanan işçilik AxS: (65) Kaza yerindeki hasarın onarılması için harcanan malzeme bedeli TL: (66) Kaza yerindeki hasarın onarılması için harcanan işçilik bedeli TL (66)=(65)X(35) (67) Kaza yerindeki hasarın onarılması için harcanan işçilik bedeli TL (67)=(61)+(63)+(66) BÖLÜM 9 DİĞER HARCAMALARIN TOPLAMI (70) Yaralanan işçinin yerine fazla mesai ile çalıştırılan işçi toplam AxS: (71) Ödenen fazla mesai toplam ücreti TL: (71)=(70)X(37) Nİ1508307 Sayfa 22 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
(79) Ödenen fazla mesai toplam ücreti TL: (79)=Σ(71)+ +(78) BÖLÜM 10 BEYAZ YAKALI PERSONELİN İŞ KAZASI NEDENİYLE ZAMAN KAYBI HESABI (80) Mühendis ve/veya Teknisyenlerin yaralanan işçi için harcadıkları toplam süre AxS (81) Mühendis ve/veya Teknisyenlerin kaza yerinin eski hale getirilmesi için harcanan toplam süre AxS (82) Mühendis ve/veya Teknisyenlerin vizite kağıdı ve kaza raporu için harcadıkları toplam süre AxS (83) Kaza geçirenin yerine alınan işçiye, işin öğretilmesi için verilen eğitimler nedeniyle harcanan toplam süre AxS (84) Kaza nedeniyle gelen polis veya jandarmaya yapılan açıklamalar nedeniyle harcanan toplam süre AxS (85) Kaza nedeniyle gelen ÇSGB ve müfettişlere yapılan açıklamalar nedeniyle harcanan toplam süre AxS (86) Beyaz yakalı personelin iş kazası nedeniyle zaman kaybı hesabı (86)={[(80)+(81)+(82)+(83)+(84)+(85)]/19} x (33) BÖLÜM 11 İŞ KAZASI SONUCU HASARLANAN MALZEMENİN/EKİPMANIN YENİLENME MALİYETİ (90) Zarar gören malzemenin yerine yenisinin temin maliyeti TL: (91) Zarar gören ekipmanın yerine yenisinin temin maliyeti TL: (92) Zarar gören ekipmanın kaza mahallinden taşınıp atılması için harcanan toplam AxS:. (93) Zarar gören ekipmanın kaza mahallinden taşınıp atılması için harcanan toplam AxS:. (94) Kaza mahallinin eski haline getirilmesi için harcanan toplam AxS: (95) İş kazası sonucu hasarlanan malzemenin/ekipmanın yenilenme maliyeti (95)=(90)+(91)+{[(92)+(93)+(94)]/(19)}x(37) BÖLÜM 12 İŞ KAZASI SONUCU ÜRETİM KAYBININ MALİYETİ (100) İş kazası nedeniyle ara üretim malzeme gecikmesi nedeniyle üretim üretim bandının durma süresi AXS (104) İş kazası sonucu üretim kaybının maliyeti TL:.. (104)= Σ(100+ +103)x(36)/(19) Nİ1508307 Sayfa 23 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
BÖLÜM 13 DİĞER KONULAR (110) Sair nedenlerden dolayı kayıp TL:. (113) Diğer konulardan dolayı ek maliyet TL:.. (114)= Σ(110+..+113) BÖLÜM 14 14-KAZA MALİYETLERİ VE GENEL MALİYETLER TOPLAMI (14)=(47)+(53)+(59)+(61)+(63)+(65)+(71)+(86)+(96)+(101)+(111) (47) Tedavi için harcanan toplam masraf TL (53) Kazalının ve diğer işçilerin kaza nedeniyle üretim kaybı TL (59) Kazadan dolayı iş kaybı hesabı TL: (61) Yaralanan işçi/işçiler için harcanan ulaşım gideri TL: (63) Kaza yerine gelen diğer çalışanlar kaybettikleri üretim maliyeti TL (65) Kaza yerindeki hasarın onarılması için harcanan işçilik bedeli TL (71) Ödenen fazla mesai toplam ücreti TL: (86) Beyaz yakalı personelin iş kazası nedeniyle zaman kaybı hesabı TL (96) İş kazası sonucu hasarlanan malzemenin/ekipmanın yenilenme maliyeti TL (101) İş kazası sonucu üretim kaybının maliyeti TL:.. (111) Diğer konulardan dolayı ek maliyet TL:.. Nİ1508307 Sayfa 24 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx
3.331 olayda % 90 % 0,3 % 0,7 % 9 1 30 300 3000 * W. Heinrich (1931) Majör kaza Can kaybı Minör kaza basit yaralanma Makine teçhizat kaza sayısı Kıl payı atlatılan olay 641 olayda % 0,15 % 1,5 % 4,68 % 93,6 1 10 30 600 Davranışlar Modfied By P&G (1969) Majör kaza Can kaybı Minör kaza basit yaralanma Makine teçhizat kaza sayısı Kıl payı atlatılan olay 641 olayda % 4,68 % 0,15 % 1,56 1 10 30 Ağır yaralanmalı kaza sayısı Hafif yaralanmalı kaza sayısı Makine teçhizat kaza sayısı % 93,6 600 Frank Bird Jr (1969) Kıl payı atlatılan olay Nİ1508307 Sayfa 25 / 25 0-Risk Yönetimi ve Değerlendirilmesi notları.docx