Kabil Caddesi 1335. Sokak No: 20/10 Aşağıöveçler / ANKARA Tel: 0312 481 33 73 (Pbx) Faks: 0312 481 45 85 selininsaat@selinltd.com.

TEİAŞ TÜRKİYE İ ELEKTRİK İ İLETİM İ A.Ş. 380 kv PERVARİ HES TM-PERVARİ HAVZA TM 380 kv SİİRT TM-PERVARİ HAVZA TM ENERJİ İ İLETİM İ HATTI Siirt İli, Pervari, Şirvan, Merkez ve Aydınlar İlçeleri ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu Kabil Caddesi 1335. Sokak No: 20/10 Aşağıöveçler / ANKARA Tel: 0312 481 33 73 (Pbx) Faks: 0312 481 45 85 selininsaat@selinltd.com.tr ANKARA 2013

Proje Sahibinin Adı : TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü Adresi : Nasuh Akar Mah. Türkocağı Cad. No: 2 Çankaya 06520 / ANKARA Telefonu ve Faks Numarası : 0 312 203 86 12 / 0 312 203 87 17 Projenin Adı : 380 kv Pervari HES TM-Pervari Havza TM 380 kv Siirt TM-Pervari Havza TM EİH ÇED Raporu Proje Bedeli : 25.000.000 Proje İçin Seçilen Yerin Açık Adresi : Siirt İli, Pervari, Şirvan, Merkez ve Aydınlar İlçeleri Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları, Zone Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri (Sektörü, Alt Sektörü) Raporu Hazırlayan Kuruluşun/ Çalışma Grubunun Adı Raporu Hazırlayan Kuruluşun/ Çalışma Grubunun Adresi, Telefonu Ve Faks Numaraları Raporu Hazırlayan Kuruluşun Yeterlik Belgesi No'su, Tarihi Raporun Sunum Tarihi (Gün/Ay/Yıl) : 15/04/2013 : : Pafta No: M47-b2/L47-c3/L48-d4/M48-a2/M48-b1/M48-b2/M49-a1 Some Noktalarının Koordinatları SOME NO ZON DOĞU KUZEY ZON ENLEM BOYLAM 380 kv PERVARİ HES TM-PERVARİ HAVZA TM EİH ND.1 287487.92 4204372.70 37.960559 42.580913 S.1 287905.80 4203740.07 37.954960 42.585853 S.2 288025.32 4202625.24 37.944949 42.587540 S.3 287709.04 4202227.17 37.941290 42.584061 S.4 287274.18 4202106.96 37.940106 42.579152 S.5 286383.66 4201634.52 37.935643 42.569167 S.6 285932.51 4200801.98 37.928040 42.564285 UTM_ED-50 DOM45_ZON38 S.7 285327.25 4200612.30 37.926189 42.557461 S.8 283827.13 4200741.56 37.926998 42.540369 ND.2 281580.14 4202025.43 37.938022 42.514436 380 kv PERVARİ HAVZA TM-SİİRT TM EİH ND.1 279897.06 4201766.48 37.935284 42.495379 S.1 266373.37 4201683.63 37.931163 42.341670 S.2 258620.73 4201636.99 37.928718 42.253566 S.2A 258014.51 4202231.14 37.933906 42.246476 S.2B 257690.96 4202439.40 37.935694 42.242729 S.3 257542.10 4202694.16 37.937948 42.240951 S.4 256848.08 4202895.76 37.939578 42.232994 S.4A 251563.92 4206323.28 37.969003 42.171746 S.4B 251079.38 4206661.85 37.971918 42.166119 S.4C 250808.58 4206813.24 37.973206 42.162987 S.5 250443.92 4207049.78 37.975236 42.158759 S.6 249089.25 4207275.19 37.976891 42.143275 S.7 248013.01 4207517.26 37.978772 42.130951 S.8 244543.40 4210877.22 38.008046 42.090299 S.9 240278.85 4213643.64 38.031734 42.040784 S.10 235746.80 4214120.88 38.034719 41.989037 S.11 233701.29 4213463.21 38.028201 41.966005 S.12 232042.21 4210246.22 37.998759 41.948330 S.13 231979.23 4209511.20 37.992125 41.947888 S.13A 231990.54 4209304.61 37.990269 41.948094 S.13B 232048.98 4208841.39 37.986118 41.948931 ND.2 232195.87 4207430.98 37.973467 41.951127 UTM_ED-50 DOM45_ZON38 EK-I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Madde 32-154 kv (kilovolt) ve üzeri gerilimde 15 km den uzun enerji iletim tesisleri (iletim hattı, trafo merkezi, şalt sahaları). : SELİN İnşaat Turizm Müşavirlik San. ve Tic. Ltd. Şti : : Kabil Caddesi 1335. Sok. No:20/10 Aşağıöveçler / ANKARA 0 (312) 481 33 73 (Pbx) / 0 (312) 481 45 85 selin@selinltd.com.tr Veriliş Tarihi: 30.01.2013 Yeterlik No: 05 Karar No ve Tarihi :.. / COĞRAFİ WGS 84 COĞRAFİ WGS 84

İÇİNDEKİLER SAYFA NO BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI... 1 (Proje Konusu Faaliyetin Tanımı, Ömrü, Hizmet Amaçları, Pazar Veya Hizmet Alanları Ve Bu Alan İçerisinde Ekonomik Ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge Ve/Veya İl Ölçeğinde Önem Ve Gereklilikleri)... 1 BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 15 II.1. Hat Güzergahı ve Trafo Merkezinin Arazi Kullanım Haritası Üzerinde Gösterimi, Yerleşim Alanlarına Mesafesi, Mevcut Arazi Kullanım Haritası veya Kroki Üzerinde Gösterimi, Hat Güzergahı ve Yakın Çevresinde Bulunan Tarım, Sanayi ve Koruma Alanlarının, Sağlık Koruma Bandı nın Harita Üzerinde Gösterilmesi, Mesafelerin Belirtilmesi, Alanın/Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması,... 15 II.2. Hat Güzergahı ve Trafo Merkezi İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatifleri,... 22 II.3. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün İdari ve Sosyal Ünitelerin, teknik alt yapı ünitelerinin ve varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi).... 24 BÖLÜM III: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI... 36 III. 1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Finans Kaynakları,... 36 III.2. Proje Bedeli... 36 III.3. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu,... 36 III.4. Projenin Fayda Maliyet Analizi,... 37 III.5. Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşmesine Bağlı Olarak, Yatırımcı Firma veya Diğer Firmalar Tarafından Gerçekleştirilmesi Tasarlanan Diğer Ekonomik, Sosyal Ve Altyapı Faaliyetleri,... 37 III.6. Kamulaştırma, (Kamulaştırılacak alanların 1/25.000'lik harita üzerinde gösterimi, mevcut kullanım ve mülkiyet durumu, istimlak ve izin irtifak hakkı ile ilgili bilgi verilmesi)... 37 III.7. Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler)... 38 III.8. Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması, Zamanlama Tablosu... 39 III.9. Diğer Hususlar.... 40 BÖLÜM IV: PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALAN İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI... 41 IV.1. Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi, (Etki Alanının Nasıl ve Neye Göre Belirlendiği Açıklanacak Ve Etki Alanı Harita Üzerinde Gösterilecek)... 41 IV.2. Fiziksel Ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri Ve Doğal Kaynakların Kullanımı,... 43 IV.2.1. Hat Güzergahı Ve Trafo Merkezinin Jeolojik Özellikleri (Tektonik hareketler, topoğrafik özellikler, mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluşumlar, Çığ, sel, kaya düşmesi vb. 1/25000'lik jeoloji haritası ve kesitler),... 43 IV.2.2. Hat Güzergahı Ve Trafo Merkezindeki Yeraltı Ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su seviyeleri, miktarları emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri halen mevcut ve planlanan kullanımı), 62 IV.2.3. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrolojik Mevcut Ve Planlanan Kullanımı (İçme, kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri istihsali, su yolu ulaşımı tesisleri, turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya kıyı kullanımları, diğer kullanımlar) (1/25000 lik topoğrafik haritada gösterilmesi),... 63 IV.2.3.1. İletim Hattının Şirvan Barajı Rezervuarında, Alkumru Barajı Kuyruk Kısmında Kaldığı Ve Siirt İçme Suyu Hattına Yakın Geçtiği Tespit Edildiğinden, Maksimum Su Kotları Verilen Barajların (Alkumru: 647 m, Şirvan: 688 m) Durumu Dikkate Alınarak Baraj Rezervuarlarına Denk Gelmeyecek Şekilde Geçirilmesi.... 71 IV.2.4. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprağın arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, mera, çayır, toprağın mevcut kullanım durumları vb.), (5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanununa Göre Gerekli İzinlerin Alınması)... 76 IV.2.5. Tarım Alanları (Tarımsal gelişim proje alanları, Özel mahsul plantasyon alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları),... 85 IV.2.5.1. Mera Vasfında Olan Yerler mevcutsa 4342 Sayılı Mera Kanunu Hükümleri, Zeytinlik Olan Yerler Için 3573 Sayılı Zeytinlerin Islahı Ve Yabanilerinin Aşılattırılması Ve Ek 4086 Sayılı Zeytincilik Kanunu Hükümleri Ile 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu Hükümlerine Göre Irdelenmesi.... 86 IV.2.5.2. Arazi Vasfı İle İlgili Bilgiler (Tapu Kayıtları), 1/25.000 Ölçekli Ve 1/5.000 Ölçekli Alanların İşaretlenmiş Olduğu Onaylı (Koordinatlı) Harita Ve Vaziyet Planı... 86 IV.2.6. Orman Alanları (Orman Alanı Miktarı (m 2 ), Ağaç Türleri Ve Miktarları, Kapladığı Alan Büyüklükleri Ve Kapalılığı, Bunların Mevcut Ve Planlanan Koruma Ve/Veya Kullanım Amaçları, 1/25.000 Ölçekli Meşcere Haritası, Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü İle ÇED İnceleme Değerlendirme Formu, 6831 sayılı Orman i

Kanununun 17/3. Maddesi Gereğince İzin Alınacağının Girilmesi v.b.) (Projenin Orman Alanlarından Geçen Bölümündeki Direk Sayısının Belirtilmesi)... 87 IV.2.7. Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Korunma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Arkeolojik, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri, Mer'a Kanunu kapsamındaki alanlar)... 97 IV.2.8. Flora ve Fauna (Türler, endemik özellikle lokal endemik bitki türleri, doğal olarak yaşayan hayvan türleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların yaşama ortamları, av hayvanlarının adları, popülasyonları ve bu türler için alınan 2012 2013 Merkez Av Komisyonu Kararları) Proje alanı üzerindeki vejetasyon tiplerinin ve örnekleme alanlarının bir harita üzerinde gösterilmesi, projede faaliyetten etkilenecek canlılar için alınması gereken koruma tedbirleri (inşaat ve işletme aşamalarında), (flora ve fauna arazi çalışmasının hangi tarihlerde ve kim tarafından yapıldığının belirtilmesi)... 110 IV.2.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 25.09.1978 tarih ve 16415 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırlandırılmış alanlar vb.),... 143 IV.2.10. Diğer Özellikler.... 143 IV.3. Sosyo Ekonomik Çevrenin Özellikleri... 144 IV.3.1. Ekonomik özellikler (Enerjinin iletildiği yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler),... 144 IV.3.2. Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler),... 149 IV.3.3. Yöredeki sosyal altyapı hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumu)... 151 IV.3.4. Proje Alanı ve Yakın Çevresindeki Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları (Yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, konutlar, turizm alanları vb.),... 153 IV.3.5. Diğer Özellikler.... 178 BÖLÜM V: PROJENİN BÖLÜM IV'TE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 179 (Bu Bölümde Projenin Fiziksel Ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri Tanımlanır Bu Etkileri Önlemek En Aza İndirmek Ve İyileştirmek İçin Alınacak Yasal, İdari Ve Teknik Önlemler V.1 Ve V.2 Başlıkları İçin Ayrı Ayrı Ve Ayrıntılı Şekilde Açıklanır.)... 179 V.1. Hat Güzergahı Boyunca ve Trafo Merkezi Alanında Arazinin Hazırlanması, İnşaat Ve Tesis Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel Ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri Ve Alınacak Önlemler... 179 V.1.1. Arazinin Hazırlanması İçin Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde Ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Sırasında Kullanılacak Malzemelerden Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli Ve Toksik Olanların Taşınımları, Depolanmaları Ve Kullanımları,... 179 V.1.2. Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum Vb Maddelerin Nerelere Taşınacakları Veya Hangi Amaçlar Için Kullanılacakları,... 180 V.1.3. Nakil Hatlarına Ait Servis Yollarının Inşası Ile Ilgili Işlemler; Kullanılacak Malzemeler, (yapılacak yolların yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde eksvatörle ve orman alanı içinde B Tipi orman yolu standartlarında yapılması)... 180 V.1.4. İletim Hatları ve Trafo Merkezi Inşası Ile Ilgili Işlemler,... 181 V.1.5. İnşaat Esnasında Kırma, Öğütme, Taşıma Ve Depolama Gibi Toz Yayıcı Işlemler,... 189 V.1.6. Proje Kapsamında Oluşacak Katı Atık Miktarı Ve Özellikleri, Nasıl Bertaraf Edileceği,... 191 V.1.7. Proje Kapsamında Kullanılacak Su Miktarları, Nereden Ve Nasıl Temin Edileceği, Bu Suların Kullanımı Sonucu Oluşacak Atık Suların Hangi Işlemlerden Sonra Hangi Alıcı Ortama Nasıl Verileceği Ve Bu Suların Özellikleri,... 192 V.1.8. Enerji Iletim Hatlarında Yapılacak Topraklama Ile Ilgili Işlemler,... 193 V.1.9. Arazinin Hazırlanması Ve Tesislerin Inşası Sırasında Yapılacak Işler Nedeni Ile Meydana Gelecek Gürültünün Kaynakları Ve Seviyesi,... 193 V.1.10. Arazinin Hazırlanması Ve Inşaat Alanı Için Gerekli Arazinin Temini Amacıyla Ortadan Kaldırılacak Tabii Bitki Türleri Ve Ne Kadar Alanda Bu Işlerin Yapılacağı,... 194 V.1.11. Arazinin Hazırlanması Ve Inşaat Alanı Için Gerekli Arazinin Temini Amacıyla Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Bunların Arazi Kullanım Kabiliyetleri Ve Tarım Ürün Türleri, Tarımsal Amaçlı Arazi Kullanım Izni,... 195 ii

V.1.12. Arazinin Hazırlanması Ve Inşaat Alanı Için Gerekli Arazinin Temini Amacıyla Kesilecek Ağaçların Tür Ve Sayıları, Meşcere Tipi, Kapalılığı, Orman Alanları Üzerine Olası Etkiler Ve Alınacak Tedbirler, Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Tedbirler,... 195 V.1.13. Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Faaliyete Açılmasına Dek Yerine Getirilecek Işlerde Çalışacak Personel Için Kurulacak Şantiye Alanı Ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı Ihtiyaçlarının Nerelerde Ve Nasıl Temin Edileceği,... 198 V.1.14. Hat güzergahı, Trafo Merkezi ve yakın çevresinde yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) materyal üzerindeki etkilerinin şiddeti ve yayılım etkisinin belirlenmesi,... 199 V.1.15. Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Faaliyete Açılmasına Dek Sürdürülecek Işlerden, Insan Sağlığı Ve Çevre Için Riskli Ve Tehlikeli Olanlar,... 199 V.1.16. Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler (09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Başbakanlık genelgesinin (2006/27) ilgili hükümlerine uyulacağının taahhüt edilmesi (derelerin üzeri kapatılmayacak, dere yataklarına hafriyat, molozlar ve her türlü atık malzemenin dökülmeyeceği) (Enerji iletim hattının dere yatağından geçtiği yerlerde yeterli sayıda uyarı levhaları ve işaretleri konulması)... 203 V.1.17. Diğer faaliyetler.... 204 V.2. Projenin İşletme Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel Ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri Ve Alınacak Önlemler... 205 V.2.1. Hat Güzergahı ve Trafo Merkezindeki Temel Yapıların (Direkler, izolatörler, iletkenler, kuleler vb.) Diğer Ünitelerin Özellikleri, Boyutları, Kapasiteleri vb. Diğer Bilgiler,... 205 V.2.2. Hat Güzergahı ve Trafo Merkezinin Bakımı Için Ne Gibi Işlemler Yapılacağı, Kullanılacak Malzemeler, Çıkacak Atıkların Tür Ve Miktarları, Özellikleri, Boyutları, Özellikleri Ve Nasıl Bertaraf Edileceği,... 207 V.2.3. Trafo Merkezinin Kaç Adet Olduğu, Tipi Ve Özellikleri, Ne Kadar Alanı Kaplayacağı, Bakımı, Arıza Ve Kaza Durumlarında Oluşacak Trafo Yağı Vb. Maddelerin Yaratacağı Kirliliğe Karşı Alınacak Önlemler,... 209 V.2.4. Trafo yağının kimyasal özellikleri,... 209 V.2.5. Hat ve Trafo Merkezinden Kaynaklanan Elektrik Ve Manyetik Alan Şiddetleri, Etkileri, Ulusal Ve Uluslararası Standartlar Ile Kıyaslanması, Olası Etkilerinin Insan Sağlığı Ve Çevre Açısından Değerlendirilmesi Ve Alınacak Önlemlerin Belirtilmesi,... 209 V.2.6. Hattın Haberleşme Ile Ilgili Tesislere (PTT Hatları, Radyo, TV Vericileri vs.) Etkileri,... 216 V.2.7. Orman Alanlarına Olabilecek Etki Ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Tedbirlerin Tanımlanması, Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Önlemler,... 216 V.2.8. Hat ve Trafo Merkezinin Bölgedeki Sulak Alanlara Etkileri, (Proje alanı içindeki mevcut olan derelerin yatakları korunmalı, bu dere yataklarına hiçbir şekilde müdahale yapılmayacağının taahhüdü)... 217 V.2.9. Diğer Faaliyetler.... 218 V.3. Projenin Çevresel Fayda Maliyet Analizi... 219 BÖLÜM VI: İŞLETME FAALİYETE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER... 220 VI.1. Arazi Islahı,... 220 VI.2. Diğer Çalışmalar,... 220 BÖLÜM VII: PROJENİN ALTERNATİFLERİ... 221 (Bu bölümde yer seçimi, teknoloji ve alınacak önlemlerin alternatiflerin karşılaştırılması yapılacak ve tercih sıralaması yapılacaktır.)... 221 BÖLÜM VIII: İZLEME PROGRAMI... 222 VIII.1. Faaliyetin Inşaatı Için Önerilen Izleme Programı, Faaliyetin Işletmesi Ve Işletme Sonrası Için Önerilen Izleme Programı Ve Acil Müdahale Planı (Doğal Afetler Riski İçin Ne Gibi Önlemler Alınacağı)... 222 VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri" Başlığının Dördüncü Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi Ile Ilgili Program.... 225 BÖLÜM IX: HALKIN KATILIMI... 226 (Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamaların ÇED Raporuna yansıtılması)... 226 BÖLÜM X: YUKARIDAKİ BAŞLIKLAR ALTINDA VERİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ... 232 (Projenin inşaat ve işletme aşamalarında yapılması planlanan tüm çalışmaların ve çevresel etkiler için alınması öngörülen tüm önlemlerin, mümkün olduğunca basit, teknik terim içermeyecek şekilde ve halkın anlayabileceği sadelikte anlatılması)... 232 iii

BÖLÜM XI: SONUÇLAR... 234 (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme, proje kapsamında alternatifler arası seçimler ve bu seçimlerin nedenleri).... 234 Ekler: (Raporun hazırlanmasında kullanılan ve çeşitli kuruluşlardan sağlanan bilgi, belge ve tekniklerden rapor metninde sunulamayanlar) Notlar ve Kaynaklar: ÇED Raporunu hazırlayanların tanıtımı (Adı Soyadı, Mesleği, 1 kişi için 1 sayfayı geçmeyecek şekilde hazırlanmış kısa özgeçmiş, Referansları ve Rapordan sorumlu olduğunu belirten imzası) (Bilgilenme Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısında ÇED Raporunun, başvuru dosyasını hazırlayan meslek grubuna ilave olarak Ziraat Mühendisi ve Elektrik Mühendisi eklenmesine karar verilmiştir. iv

TABLOLAR SAYFA NO Tablo 1: Planlanan EİH Inşaatında Yapılacak Işler, Süreleri ve Kişi Sayısı... 6 Tablo 2: Proje Güzergahında Bulunan Some Noktalarının Baştan Mesafeleri, Ara Mesafeleri ve Hat (Kırılma) Açıları... 7 Tablo 3: Hat Güzergahında Yer Alacak Some Noktalarının Koordinatları... 15 Tablo 4: 380 kv Pervari HES TM Pervari Havza TM 380 kv Siirt TM Pervari Havza TM Enerji Iletim Hattı Güzergahı Güncel Arazi Kullanım Durumu... 18 Tablo 5: Enerji Iletim Hattı Güzergahında Bulunan Yerleşim Yerleri ve Hat Güzergahına Mesafeleri... 19 Tablo 6 : Projenin Zamanlama Tablosu... 36 Tablo 7: Aktif Fayların Enerji Iletim Hattına Mesafeleri Ve Yönü... 59 Tablo 8: Enerji İletim Hattı Güzergahı Arazi Kullanım Durumu... 79 Tablo 9: Arazi Kullanım Haritası na Göre Proje Alanı Ait Toprak Özellikleri ve Arazi Kullanım Durumu... 81 Tablo 10: Proje Alanının Korunan Alanlara Olan Mesafe ve Yönleri... 105 Tablo 11: Pervari HES TM Pervari HAVZA TM, Pervari Havza TM Siirt TM EİH Floristik Listesi... 116 Tablo 12: Proje Alanı İkiyaşamlı (Amphibia) Türleri ve Koruma Statüleri... 127 Tablo 13: Proje Alanı Sürüngen Türleri (Reptilia) ve Koruma Statüleri... 128 Tablo 14: Proje Sahası Sınırları İçerisinde ve Yakın Çevre Kuş (Aves) Türleri, Koruma Statüleri... 129 Tablo 15: Proje Sahası Sınırları İçerisinde ve Yakın Çevrede Yaşayan Memeli Hayvan Türleri (Mammalia) ve Koruma Statüleri... 133 Tablo 16: Siirt İli Hayvan Mevcudu... 145 Tablo 17: Siirt İli Ekonomik Veriler... 147 Tablo 18: Siirt İli İstihdam Durumu... 147 Tablo 19: Siirt İli Nüfus Bilgileri... 150 Tablo 20: Siirt İli Eğitim Durumu... 151 Tablo 21: Dicle Bölgesi Sağlık Sektörü Gelişmişliği... 153 Tablo 22: Etki Alanındaki Yerleşim Yerlerinin Nüfusu (2011)... 154 Tablo 23: Planlanan EİH Inşaatında Yapılacak Işler Ve Süreleri... 181 Tablo 24: Toz (PM10) Ölçüm Sonuçları... 190 Tablo 25: Enerji İletim Hatlarının Bakımında Kullanılacak Malzemeler Ve Özellikleri... 208 Tablo 26: Elektromanyetik Alan Sınır Değerleri... 211 Tablo 27 : 50/60 Hz Elektromanyetik Alana Maruz Kalma Süreleri (IRPA / INIRC, 1990)... 211 Tablo 28 : Hava Hattı Iletkenlerinin En Büyük Salgı Durumunda Üzerinden Geçtikleri Yerlere Olan En Küçük Düşey Uzaklıkları... 212 Tablo 29 : Hava Hattı Iletkenlerinin En Büyük Salınımlı Durumda Yapılara Olan En Küçük Yatay Uzaklıkları 212 Tablo 30 : Hava Hattı Iletkenlerinin Ağaçlara Olan En Küçük Yatay Uzaklıkları... 213 Tablo 31 : Yüksek Gerilimli Elektrik İletim Tesislerinden Kaynaklı Elektrik ve Manyetik Alanlar (Elektrik Alanları ve Manyetik Alanlar, TEİAŞ Çevre Dairesi Başkanlığı)... 213 Tablo 32 : Güvenli Yaklaşım Için Gerekli Düşey Mesafe... 214 Tablo 33 : Güvenli Yaklaşım Için Gerekli Yatay Mesafe... 214 Tablo 34: Fayda/Maliyet Analizi... 219 Tablo 35 : İzleme Programı... 223 v

ŞEKİLLER SAYFA NO Şekil 1: Enerji İletim Hattı Güzergahını Gösterir Pafta Indeksi... 3 Şekil 2 : Enerji İletim Hattı İnşaatı İş Akım Şeması... 6 Şekil 3: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari HES TM Pervari Havza TM_ND.1 S.5)... 9 Şekil 4: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari HES TM Pervari Havza TM_S.2 S.8)... 9 Şekil 5: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM)... 10 Şekil 6: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM Siirt TM_S.1)... 10 Şekil 7: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM Siirt TM_S.1 S.3)... 11 Şekil 8: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM Siirt TM_S.3 S.4B)... 11 Şekil 9: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM Siirt TM_S.4B S.8)... 12 Şekil 10: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM Siirt TM_S.8 S.9)... 12 Şekil 11: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM Siirt TM_S.9 S.10)... 13 Şekil 12: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM Siirt TM_S.10 S.13)... 13 Şekil 13: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM Siirt TM_S.13 ND.2)... 14 Şekil 14: Yer Bulduru Haritası... 16 Şekil 15: Proje Inceleme Alanı Ve Çevresindeki Yerleşim Yerlerini Gösterir Harita... 21 Şekil 16: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari HES TM Pervari Havza TM_ND.1 S.5)... 25 Şekil 17: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari HES TM Pervari Havza TM_S.2 S.8)... 26 Şekil 18: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari Havza TM)... 27 Şekil 19: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari Havza TM Siirt TM_S.1)... 28 Şekil 20: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari Havza TM Siirt TM_S.1 S.3)... 29 Şekil 21: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari Havza TM Siirt TM_S.2B S.4B)... 30 Şekil 22: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari Havza TM Siirt TM_S.4B S.8)... 31 Şekil 23: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari Havza TM Siirt TM_S.8 S.9)... 32 Şekil 24: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari Havza TM Siirt TM_S.9 S.10)... 33 Şekil 25: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari Havza TM Siirt TM_S.10 S.13)... 34 Şekil 26: Hat Güzergahını Gösterir Vaziyet Planı (Pervari Havza TM Siirt TM_S.13 ND.2)... 35 Şekil 27: Planlanan EİH Güzergahı İnceleme ve Etki Alanını Gösterir Kroki... 42 Şekil 28: Bölgede Izlenen Allokton Konumlu Kaya Birimlerine Ait Basitleştirilmiş Stratigrafik Sütun Kesitler. 44 Şekil 29: Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası... 57 Şekil 30 : Proje Alanını Gösterir Deprem Haritası... 58 Şekil 31 : EİH Güzergahı ve Çevresini Gösterir Aktif Fay Haritası 1... 60 Şekil 32 : EİH Güzergahı ve Çevresini Gösterir Aktif Fay Haritası 2... 61 Şekil 33: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (ND.1 S.4)... 64 Şekil 34: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (S.1 S.8)... 64 Şekil 35: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (S.8 ND.2)... 65 Şekil 36: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (Pervari Havza TM ND.1)... 65 Şekil 37: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (ND.1 S.1)... 66 Şekil 38: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (S.1 S.2)... 66 Şekil 39: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (S.1 S.4)... 67 Şekil 40: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (S.4 S.6)... 67 Şekil 41: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (S.6 S.8)... 68 Şekil 42: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (S.8 S.9)... 68 Şekil 43: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (S.10 S.11)... 69 Şekil 44: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (S.11 S.13A)... 69 Şekil 45: Enerji İletim Hattı Inceleme Alanı Içerisinde Yer Alan Yüzeysel Su Kaynakları (S.13B ND.2)... 70 Şekil 46: EİH Baraj Geçişlerini Gösterir Kroki 1... 72 Şekil 47: EİH Baraj Geçişlerini Gösterir Kroki 2... 73 Şekil 48: Siirt İçme Suyu Projesi Kapsamında Yer Alan İsale Hatları 1... 74 Şekil 49: Siirt İçme Suyu Projesi Kapsamında Yer Alan İsale Hatları 2... 75 Şekil 50: Pervari HES TM Pervari Havza TM Arası Arazi Kullanım Haritasına Göre Arazi Kullanım Durumu... 76 Şekil 51: Pervari Havza TM Siirt TM Arası Arazi Kullanım Haritasına Göre Arazi Kullanım Durumu... 76 Şekil 52: Pervari HES TM Pervari Havza TM Arası Çevre Düzeni Planına Göre Arazi Kullanım Durumu... 77 Şekil 53: Pervari Havza TM Siirt TM Arası Çevre Düzeni Planına Göre Arazi Kullanım Durumu... 77 vi

Şekil 54: Pervari HES TM Pervari Havza TM Arası Meşcere Haritasına Göre Arazi Kullanım Durumu... 78 Şekil 55: Pervari Havza TM Siirt TM Arası Meşcere Haritasına Göre Arazi Kullanım Durumu... 78 Şekil 56: Siirt İçme Suyu Hattı Koruma Alanları ve Projenin Etkisi... 100 Şekil 57 : Korunan Alanları Gösterir Harita (Orman ve Su İşleri Bakanlığı Coğrafi Bilgi Sistemi)... 107 Şekil 58: Proje Alanını Gösterir Açık ve Kapalı Alanlar Haritası (Kaynak: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü)... 108 Şekil 59: EİH Güzergahının Maden Sahalarına Göre Konumunu Gösterir Kroki... 109 Şekil 60: Pervari Havza TM Siirt TM_ND.1 S.1 Noktası (Doğal ve ağaçlık karakterli korunacak alan)... 114 Şekil 61: Pervari HES TM Pervari Havza TM_S.1 S.2 Noktası (Ekolojik öneme sahip alan)... 114 Şekil 62: Siirt İli Arazi Kullanım Şekli... 145 Şekil 63: Proje Etki Altında Kalan Yerleşim Yerlerinin Kırsal Nüfus Oranı... 150 Şekil 64: Siirt İli Göç Durumu... 151 Şekil 65: Siirt İli Okuma Yazma Durumu... 152 Şekil 66: Siirt İli Eğitim Durumu... 152 Şekil 67: Enerji İletim Hattı İnşaatı İş Akış Şeması... 182 Şekil 68: Temel Kazma Işlemini Gösterir Örnek Fotoğraf... 183 Şekil 69: Temel Kazma Işlemini Gösterir Örnek Fotoğraf... 183 Şekil 70: Alt Montaj Işlemlerinin Gösterir Örnek Fotoğraf... 184 Şekil 71: Alt Montaj Işlemlerinin Gösterir Örnek Fotoğraf... 184 Şekil 72: Üst Montaj Işlemini Gösterir Örnek Bir Fotoğraf (a)... 185 Şekil 73: Üst Montaj Işlemini Gösterir Örnek Bir Fotoğraf (b)... 186 Şekil 74: Tel Çekme Işlemini Ve Kullanılan Ekipmanları Gösterir Örnek Bir Fotoğraf... 187 Şekil 75: Tel Çekme Işlemini Gösterir Örnek Bir Fotoğraf... 188 Şekil 76: 3 Fazlı Iletkeni Gösterir Şematik Çizim (A 1. faz, B 2. faz, C 3. faz)... 206 Şekil 77 : 3 Fazlı Iletkeni Gösterir Örnek Fotoğraf (A 1. faz, B 2. faz, C 3. faz)... 207 Şekil 78 : Ulusal Gazete İlanı... 227 Şekil 79 : Yerel Gazete İlanı... 228 Şekil 80: Projeyi Tanıtıcı Broşür... 229 Şekil 81: Halkın Katılımı Toplantısına Ait Fotoğraflar 1... 230 Şekil 82: Halkın Katılımı Toplantısına Ait Fotoğraflar 2... 231 vii

BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI (Proje konusu faaliyetin tanımı, ömrü, hizmet amaçları, pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri) TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından Siirt İli, Pervari, Şirvan, Merkez ve Aydınlar İlçeleri sınırları içerisinde, yaklaşık 66 km uzunluğunda 380 kv Pervari HES TM-Pervari Havza TM - 380 kv Siirt TM-Pervari Havza TM Enerji İletim Hattının (EİH) yapılması planlanmıştır. Söz konusu proje kapsamında herhangi bir trafo merkezinin inşası söz konusu olmayıp, iş bu ÇED Raporu na konu olan yatırım; enerji iletim hatlarının yapılmasıdır. 154 kv ve üzeri gerilime sahip ulusal enterkonnekte sisteminden sorumlu tek yetkili kuruluş olan TEİAŞ Genel Müdürlüğü, ulusal enterkonnekte sisteme bağlantı yapacak olan üretici ve tüketicilerle Sistem Bağlantı Anlaşması yapmaktadır. Bu bağlamda, Pervari Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. ile TEİAŞ Genel Müdürlüğü arasında 31.05.2011 tarihinde Sistem Bağlantı Anlaşması yapılmış olup söz konusu bağlantı anlaşması ÇED Raporu ekinde (Bkz. EK-11) sunulmuştur. TEİAŞ Genel Müdürlüğü nün prosedürü gereği, TEİAŞ Genel Müdürlüğü ile sistem bağlantı anlaşması yapan firmalar tarafından ÇED Raporu Hazırlanması işi finanse edilmekte ancak, sistem bağlantı anlaşması ile birlikte hattın mülkiyeti TEİAŞ Genel Müdürlüğü ne geçmektedir. Projenin gerçekleşmesi ile enterkonnekte sistem ile enerji ihtiyacı bulunan bölgelere enerji imkanı sağlanacaktır. Planlanan hat ile Türkiye genelinde tüketicilere 380 kv gerilim kademesinde daha güvenli, kesintisiz ve kaliteli elektrik beslenmesi amaçlanmıştır. Dolayısıyla projenin tesis edilmesi, hem bölge ekonomisini hem de Türkiye ekonomisini olumlu yönde etkileyecektir. Yapımı planlanan enerji iletim hattında Pervari HES TM ile Pervari Havza TM arasında 2 x 954 MCM, Pervari Havza TM ile Siirt TM arasında 954 MCM kesite sahip iletkenli tel kullanılacaktır. Bu tellerden 380.000 volt gerilimde enerji taşınacaktır. Planlanan EİH nın Pervari HES TM den Pervari Havza TM ye kadar olan kısmı 9.520,50 m, Pervari Havza TM den Siirt TM ye kadar olan kısmı ise 56.667,34 m olup, proje kapsamında planlanan EİH nin toplam uzunluğu 66.187,84 m dir. Projenin Amacı, Önemi, Ekonomik Ömrü 380 kv Pervari HES TM-Pervari Havza TM 380 kv Siirt TM-Pervari Havza TM Enerji İletim Hattının tesis edilmesindeki amaç, Pervari HES te üretilecek enerjinin Pervari Havza TM ve Siirt TM ye aktarılarak enterkonnekte sisteme verilmesini sağlamaktır. Yapılması planlanan projenin ekonomik ömrü 30 yıldır. Pervari Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. tarafından Siirt İli, Pervari İlçesinde elektrik enerjisi üretmek amacı ile 400 MWe gücünde Pervari Barajı Hidroelektrik Santrali (HES) Projesi yapılması ve işletilmesi planlanmaktadır. Söz konusu HES projesinin inşaatı henüz başlamamıştır. Pervari Barajı ve HES projesi için Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 31.05.2010 tarih ve 4948/32466 sayı ile ÇED Olumlu kararı (Bkz. EK-16) verilmiştir. Planlanan enerji iletim hattı ile Pervari HES tesislerinde üretilecek enerji, yaklaşık 9,5 km lik 380 kv Pervari HES TM-Pervari Havza TM EİH ile planlanan Pervari Havza Trafo Merkezi ne aktarılarak, buradan yaklaşık 56,7 km lik 380 kv Pervari Havza TM - Siirt TM EİH ile planlanan Siirt Trafo Merkezi ne aktarılmak suretiyle enterkonnekte sisteme verilerek ülke kullanımına sunulacaktır. 380 kv Pervari HES TM-Pervari Havza - 1 -

TM 380 kv Siirt TM-Pervari Havza TM Enerji İletim Hattına ait onaylı güzergah planı rapor ekinde (Bkz. EK-9) verilmiştir. Söz konusu proje, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.06.2011 tarih ve 27980 sayı ile değişiklik yapılan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği nin EK-I 32. Maddesi 154 kv (kilovolt) ve üzeri gerilimde 15 km den uzun enerji iletim tesisleri (iletim hattı, trafo merkezi, şalt sahaları) uyarınca; Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler listesinde yer almaktadır. Hat güzergahını gösterir 1/25.000 ölçekli topoğrafik harita, someler arasında kalan direk yerlerini gösterir topoğrafik harita ve hat güzergahının gösterildiği fotoğraflar rapor ekinde (Bkz. EK-1, EK-8 ve EK-17) verilmiştir. Enerji sektöründe temel amaç, artan nüfusun ve gelişen ekonominin enerji ihtiyaçlarının sürekli ve kesintisiz bir şekilde ve mümkün olan en düşük maliyetlerle karşılanabilmesidir. Enerji üretimi, tüm gelişmiş dünya ülkelerinde olduğu gibi, hızla gelişmekte olan ülkemizde de önemli bir ihtiyaçtır. Ülke enerji kaynaklarının en verimli şekilde kullanılması ve ülke enerji ihtiyacının karşılanması açısından yeni projelerin gerçekleştirilip, hizmete geçmesi önem kazanmaktadır. Enerji kaynağı olarak hidroelektrik enerjinin büyük bir önemi vardır. Enerji tüketimleri günün belli saatlerinde artma ve azalma göstermektedir. Bu sebeplerle talepleri anında karşılayabilmek ve taleplerin azalması halinde de, anında devreden çıkabilme özelliğine sahip enerji üretim tesislerinin başında, hidroelektrik enerji santralleri gelmektedir. Hidroelektrik santrallerde üretilen enerjinin ülke ihtiyaçları için kullanılabilmesi için enerji iletim hatları vasıtasıyla enterkonnekte sisteme bağlanmaları gerekmektedir. Pervari Barajı ve HES tesislerinde üretilecek enerjinin, Pervari Havza TM ve Siirt TM ile enterkonnekte sisteme bağlantısının yapılması amacıyla söz konusu proje planlanmıştır. İnceleme ve Etki Alanı; Kesin proje çalışmaları sırasında, kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri doğrultusunda ve teknik gerekçeler nedeni ile EİH güzergahında yapılacak olası değişiklikler de göz önüne alınarak; güzergahın sağından ve solundan 2,5 km olmak üzere toplam 5 km lik koridor proje inceleme alanı olarak belirlenmiştir. Yaklaşık 66 km uzunluğundaki güzergahın çevresel etkilerinin irdelenmesi açısından ise, sağından 150 m solundan 150 m olmak üzere toplam 300 m lik koridor proje etki alanı olarak kabul (Bkz. EK-1) edilmiştir. Planlanan EİH güzergahı, Siirt İli, Pervari, Şirvan, Merkez ve Aydınlar İlçeleri sınırlarında kalmakta olup iletim hattının güzergahı M47-b2, L47-c3, L48-d4, M48-a2, M48-b1, M48-b2 ve M49-a1 paftalarında (Bkz. Şekil 1) yer almaktadır. - 2 -

Şekil 1: Enerji İletim Hattı Güzergahını Gösterir Pafta Indeksi - 3 -

Yapılması planlanan EİH güzergahına yönelik, floristik ve faunistik özellikleri, jeolojik ve hidrolojik özellikleri, bölgenin mevcut çevresel özelliklerini belirlemek amacıyla belirlenen koridor boyunca arazi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda planlanan projenin çevreye olası etkileri ile öngörülen önlemlerini ortaya koymak ve projeyi boyutları ile tanıtmak üzere, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın 07/01/2013 tarih ve 234 sayılı yazısı ekinde verilen özel formatı dikkate alınarak iş bu Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanmıştır. Proje özel formatı, ÇED Raporu ekinde (Bkz. EK-20) sunulmuştur. Proje alanını içerisinde bulunduran 1/100.000 ölçekli Mardin-Batman-Siirt-Şırnak- Hakkari Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planı na (Bkz. EK-4) göre EİH güzergahının bir kısmı çayır-mera, bir kısmı tarım alanı, bir kısmı orman ve az bir kısmı da kayalık-taşlık alan ve kumul alan üzerinde kalmaktadır. Ayrıca EİH güzergahı yer yer, bu alanlar üzerinde belirlenmiş olan ekolojik öneme sahip alan, doğal ve ağaçlık karakteri korunacak alan, plan-proje aşamasında olan baraj sınırı ile hava alanı mania sınırı içinde de kalmaktadır. SİİRT_ND.2 some noktası ise planlanan OSB sınırları içinde kalmaktadır. Proje güzergahının işlendiği Arazi Kullanım Haritası na (Bkz. EK-2) göre EİH güzergahının bir kısmı orman, bir kısmı mera, bir kısmı fundalık, bir kısmı nadaslı ve nadassız kuru tarım alanları ve az miktarda ırmak taşkın yatakları ile terkedilmiş (hali) arazi üzerinde kalmaktadır. TEİAŞ tarafından, Kamulaştırma Kanunu gereğince, kamulaştırma planı doğrultusunda gerek mülkiyet gerekse irtifak tesisi için istimlak komisyonu marifetiyle kamulaştırmalar yapılarak, hak sahiplerine arazi bedelleri ödenecektir. Planlanan EİH güzergahının üzerinden geçtiği orman alanları için kamulaştırma söz konusu olmadığından bu alanlarda 6831 sayılı Orman Kanunu nun 17. maddesi gereğince izin alınacaktır. Proje güzergahı üzerinde kalan tarım arazileri ve çıkması durumunda bağ, bahçeler için gerekli koruma tedbirleri alınacak ve hattın inşaatına başlamadan önce; 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile 15.12.2005 tarih ve 26024 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Yönetmeliği uyarınca Siirt Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü nden Tarım Dışı Amaçla Kullanım İzni alınacaktır. Ayrıca kamulaştırma sırasında Mera vasfında olan yerlerin çıkması durumunda 4342 sayılı Mera Kanunu hükümleri ile 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu uyarınca gerekli izinler alınacaktır. İzin alınmadan faaliyete başlanmayacaktır. Projenin uygulanması sırasında çevreye, mera ve tarım arazilerine zarar vermeyecek tedbirler alınacaktır. Proje kapsamında işletme aşamasında enerji iletim hattından kaynaklanacak önemli bir çevresel sorun oluşmayacaktır. Sadece geçici olarak inşaat aşamasında çevresel etkiler doğabilir. Bu etkiler de; ilgili mevzuatlar ışığında alınacak tedbirler ile ortadan kaldırılacak veya en aza indirgenecektir. Orman ve Su İşleri Bakanlığı nın resmi web sitesindeki Coğrafi Bilgi Sistemi nden temin edilen korunan alanlara ait haritaya göre (Bkz. Şekil 57), 1/100.000 ölçekli Mardin- Batman-Siirt-Şırnak-Hakkari Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planı göre (Bkz. EK-4), arazi gözlemlerimiz ve literatür çalışmalarımıza göre, Siirt İli, Pervari, Şirvan, Merkez ve Aydınlar İlçeleri sınırları içerisinde yer alan Proje alanı ve çevresinin, 17.07.2008 tarihli 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.06.2011 tarih ve 27980 sayı ile değişiklik yapılan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-V Duyarlı - 4 -

Yöreler kapsamında değerlendirilmesi Bölüm IV.2.7 de verilmiş olup, yapılan inceleme ve araştırmalar sonucunda planlanan Enerji İletim Hattı güzergahı üzerinde; Milli Park, Tabiat Parkı, Tabiat Anıtı, Tabiat Koruma Alanları Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, Yaban Hayvanı Yerleştirme Sahası, Özel Çevre Koruma Alanı, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Turizm Alan ve Merkezleri, Tohum Meşcereleri, Gen Koruma Alanları, Arkeolojik Sit Alanları, Doğal Sit Alanları, bulunmadığı tespit edilmiştir. Çevre düzeni planına göre Pervari HES TM-Pervari Havza TM EİH nın S.8 some noktasının yaklaşık 350 m kuzeyinde Doğa Turizmi alanı bulunmaktadır. Korunan alanlar haritasına göre planlanan enerji iletim hattı güzergahına en yakın korunan alan yaklaşık 23,8 km kuzeybatıda yer alan Veysel Karani Tabiat Parkı dır. Planlanan enerji iletim hattı güzergahının çevresinde yer alan koruma alanları, hatta olan mesafeleri ve yönleri ile birlikte Bölüm IV.2.7 de (Bkz. Şekil 57) verilmiştir. Diğer taraftan yapılması planlanan yatırım kapsamında; Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü nden görüşler alınmıştır. Söz konusu görüş yazılarına aşağıda değinilmiş olup ilgi yazılar ÇED raporu ekinde (Bkz. EK-19) verilmiştir. - Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün 10.10.2012 tarih ve 46742 sayı ile gelen görüş yazısında, söz konusu EİH boyunca dere geçişlerinde gerekli tedbirlerin alınması, akış yönlerinin değiştirilmemesi, enerji iletim hattının inşası esnasında güzergah üzerinde bulunan flora ve faunanın en az zarar görecek şekilde tedbirlerin alınması, projenin uygulanmasında doğal ve kültürel peyzaj değerlerinin korunmasına gerekli hassasiyetin gösterilmesi kaydıyla güzergahın uygun mütalaa edildiği belirtilmiştir (Bkz. EK-19). - Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü nün 21.11.2012 tarih ve 14104 sayı ile gelen görüş yazısında, proje alanının bir kısmının Siirt Havalimanı Mania Planı kapsamında kaldığı, planlanan EİH direklerinin yüksekliklerinin, Siirt Havalimanı Mania Planı kriterleri ile SHGM nin genelgesinde belirtilen hususları ihlal etmemesi şartıyla yapılmasının uygun mütalaa edildiği belirtilmiştir (Bkz. EK-19). - Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü nün 03.12.2012 tarih ve 252893 sayı ile gelen görüş yazısında, EİH proje alanının, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca ilan edilen herhangi bir Turizm Merkezi veya Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi kapsamında kalmadığı ifade edilmiştir (Bkz. EK-19). Planlanan proje kapsamında Kamu Kurum ve Kuruluşlarından alınan diğer görüşler ÇED Raporu ekinde (Bkz. EK-19) sunulmuştur. - 5 -

TEKNİK ANLATIM Yapımı planlanan enerji iletim hattında Pervari HES TM ile Pervari Havza TM arasında 2 x 954 MCM, Pervari Havza TM ile Siirt TM arasında 954 MCM kesite sahip iletkenli tel kullanılacaktır. Bu tellerden 380.000 volt gerilimde enerji taşınacaktır. Enerji iletim hattı inşaatı direk temel kazılarının ve temellerin atılmasının yapılacağı alt montaj, üst montaj ve tel çekiminden oluşacaktır. Planlanan EİH inşaatına ait iş akım şeması Şekil 2 de verilmiş olup, projenin inşaat süresi Tablo 1 de verilmiştir. Şekil 2 : Enerji İletim Hattı İnşaatı İş Akım Şeması Tablo 1: Planlanan EİH Inşaatında Yapılacak Işler, Süreleri ve Kişi Sayısı Aşama İnşaat Süresi (Gün) Çalışacak Kişi Sayısı Kazı Temel İşleri 120 40 Montaj İşleri 160 50 Tel Çekme İşleri 140 65 Enerji iletim hattının inşası sırasında yapılacak ilk işlem direklerin yerleştirilmesi için çukur açılmasıdır. Bir direk için, her ayağa bir tane olacak şekilde, dört çukur açılacaktır. Bu işlem kapsamında temel kalıbı hazırlanacak, beton demirleri ve montaj elemanı yerleştirilecek, beton dökülecek ve sonra temel dolgusu yapılacaktır. Açılacak çukurun dibine topraklama elektrotları yerleştirilecektir. Direk temellerinin atıldığı alt montaj işlemlerinin tamamlanmasına müteakip çelik kontrüksiyonların örüldüğü üst montaj işlemleri gerçekleştirilecektir. Alt ve üst montaj işlemlerinin tamamlanması ardından iletken tel çekilecektir. Enerji iletim hattının tamamlanması ile birlikte, Pervari HES de üretilecek enerji Pervari Havza Trafo Merkezi ve Siirt Trafo Merkezi vasıtası ile enterkonnekte sisteme verilecektir. - 6 -

İş bu ÇED Raporunda incelenen 380 kv Pervari HES TM-Pervari Havza TM 380 kv Siirt TM-Pervari Havza TM EİH projesi kapsamında bir trafo merkezinin inşası söz konusu değildir. Proje alanına en yakın yerleşim yeri; Pervari Havza TM-Siirt TM EİH nın S.5 S.6 some noktaları arasında hatta yaklaşık 150 m mesafede yer alan Yatağan Mahallesi dir. Diğer taraftan hattın S.7-S.8 some noktaları arasında yer alan 94 ve 95 no.lu direkler arasında kalan bölümü, Hacıhalit evlerinin üzerinden geçmektedir. Ancak söz konusu muhitte herhangi bir yerleşke olmayıp bulunan evler harabe niteliği taşıyan yapılar olarak kalmıştır. İşletme aşamasında beklenen en önemli etki elektromanyetik alan etkisi olup, TEİAŞ Genel Müdürlüğü bu konuda TÜBİTAK ile EİH ndan kaynaklı manyetik alan konusunda mevcut hatlarda çalışma yaptırmıştır. Bu çalışmalar kapsamında Türkiye deki çeşitli EİH daki manyetik alan ölçümleri yapılmış ve sonuçlarına göre kaynaktan uzaklaştıkça manyetik değerin azaldığı tespit edilmiştir. Yine söz konusu EİH, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ne göre tesis edildiğinden yatay ve düşey mesafeler manyetik alanın etkilemeyeceği şekilde ayarlanmıştır. Enerji iletim hattı üzerinde toplamda 4 adet nihayet direği, 28 adet some noktası bulunacaktır. Direklerin, 380 kv 2 x 954 MCM İletkenli Pervari HES TM-Pervari Havza TM Enerji İletim Hattında S1, S2, S3, T1, T2 ve T3 tipinde; 380 kv 954 MCM İletkenli Pervari Havza TM-Siirt TM Enerji İletim Hattında ise 3A1, 3B1, 3C1, 3D, 3E ve 3F tipinde olması planlanmıştır. Yatırımı planlanan 380 kv Pervari HES TM-Pervari Havza TM EİH na ait ND.2 nihayet direği ile 380 kv Siirt TM-Pervari Havza TM EİH na ait ND.1 nihayet direk yerleri, TEİAŞ yatırım programında olan Pervari Havza TM nin fider çıkışlarının belli olması neticesinde netlik kazanacak olup, EİH projesine yönelik tespiti yapılan direk tevzi listesi, rapor ekinde (Bkz. Ek 9) sunulmuştur. Proje güzergahında bulunan some noktalarının baştan mesafeleri, ara mesafeleri ve hat (kırılma) açıları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 2: Proje Güzergahında Bulunan Some Noktalarının Baştan Mesafeleri, Ara Mesafeleri ve Hat (Kırılma) Açıları 380 kv PERVARİ HES TM-PERVARİ HAVZA TM EİH NOKTA NO BAŞTAN MESAFE ARA MESAFE HAT (KIRILMA) AÇISI ND.1 0+000,00 758,09 S.1 0+758,09 230,3635 1121,07 S.2 1+879,16 249,5421 508,35 S.3 2+387,51 240,0869 451,11 S.4 2+838,62 186,1192 1007,94 S.5 3+846,56 162,6662 946,79 S.6 4+793,35 249,0522 634,20 S.7 5+427,55 224,8057 1505,46 S.8 6+933,01 227,5751 2587,49 ND.2 9+520,50-7 -

380 kv PERVARİ HAVZA TM - SİİRT TM EİH NOKTA NO BAŞTAN MESAFE ARA MESAFE HAT (KIRILMA) AÇISI ND.1 0+000,00 13520.93 S.1 13+520,93 199,9930 7750.51 S.2 21+271,44 249,7433 848.56 S.2/A 22+120,00 187,0457 384.66 S.2/B 22+504,66 229,9243 294.96 S.3 22+799,62 151,6639 704.12 S.4 23+503,74 218,6340 6296.26 S.4/A 29+800,00 202,1930 590.89 S.4/B 30+390,89 193,6267 310.53 S.4/C 30+701,42 204,1804 433.08 S.5 31+134,50 173,8633 1372.77 S.6 32+507,27 203,5877 1102.71 S.7 33+609,98 234,8927 4827.94 S.8 38+437,92 187,6559 5081.10 S.9 43+519,02 170,0435 4555.05 S.10 48+074,07 173,5165 2147.63 S.11 50+221,70 150,1177 3617.85 S.12 53+839,55 175,1291 737.34 S.13 54+576,89 191,0787 206.80 S.13/A 54+783,69 195,4915 466.31 S.13/B 55+250,00 201,3835 1417.34 ND.2 56+667,34 Proje güzergahını gösterir uydu görüntüsü ve üç boyutlu uydu görüntüleri rapor ekinde (Bkz. EK-6 ve EK-7) verilmiş olup güzergahın bölümler halinde gösterildiği uydu görüntüleri aşağıdaki şekillerde verilmiştir. - 8 -

Şekil 3: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari HES TM-Pervari Havza TM_ND.1-S.5) Şekil 4: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari HES TM-Pervari Havza TM_S.2-S.8) - 9 -

Şekil 5: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM) Şekil 6: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM-Siirt TM_S.1) - 10 -

Şekil 7: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM-Siirt TM_S.1-S.3) Şekil 8: Proje Alanına Ait Uydu Görüntüsü (Pervari Havza TM-Siirt TM_S.3-S.4B) - 11 -