T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SU KALİTESİ YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Benzer belgeler
İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI

GEDİZ HAVZASI Gediz Nehri nin uzunluğu 275 km 175 km si Manisa ili 40 km si Kütahya ili 25 km si Uşak 35 km si İzmir

T.C. MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

Denizlerde Kurulan Balık Çiftlikleri

PROJE - FAALİYET KISA VADE ORTA VADE UZUN VADE 1 HAVZA KORUMA EYLEM PLANI STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMASI

Marmara Kıyıları Hassas Alan Yönetimi

T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ ve PLANLAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

(Değişik:RG-12/5/ ) EK 1

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

Su Çerçeve Direktifi ve Genel Kavramlar. Ülkemizde Yapılan Çalışmalar. Belirli kirleticiler ve ÇKS leri. Alıcı ortam bazlı deşarj standartları

Kirlenmiş Saha Temizleme ve İzleme Teknik Rehberi Prof. Dr. Kahraman Ünlü O.D.T.Ü. Çevre Mühendisliği Bölümü

SÜREÇ YÖNETİMİ SİSTEMİ

Veri Toplama. Technical Assistance for Conversion of River Basin Action Plans into River Basin Management Plans

MESLEK KOMİTELERİ ORTAK TOPLANTISI 11 Eylül 2015

HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI EYLEMLERİ

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIKSU YÖNETİMİ

GÜDÜMLÜ PROJE DESTEĞİ

Dünyadaki toplam su potansiyeli. Dünyadaki toplam su miktarı : 1,4 milyar km 3 3/31

AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE NEHİR HAVZASI YÖNETİM PLANI. Huriye İNCECİK CEYLAN Orman ve Su İşleri Uzmanı

Ergene Havzası Koruma Eylem Planı 15 başlıktan meydana gelmektedir.

Sunum İçeriği. Avrupa Birliği Projeleri Devam Eden. Avrupa Birliği Projeleri Planlanan. Ulusal Projeler Tamamlanan ve Devam Eden

KAYISI ARAŞTIRMA İSTASYONU MÜDÜRLÜĞÜ EK 3.9 TOPRAK SU KAYNAKLARI BÖLÜMÜ

SYGM ÇEVRE MÜHENDİSİ SEMİH EMLEKÇİ

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE DE ATIKSU YÖNETİMİ

AVRUPA BİRLİĞİ ÇEVRE FASLI MÜZAKERE SÜRECİ

PGD KONUSUNDA GENEL BİLGİ. Ürün Güvenliği Nedir?

2013 YILI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Tehlikeli Kimyasal Nedir Tehlikeli Kimyasalların Sucul Çevre Açısından Önemi ve Kontrolü Çevresel Kalite Standartları Yasal Dayanak Yürütülen

2

Yıllar PROJE ADIMI - FAALİYET. Sorumlu Kurumlar. ÇOB, İÇOM, DSİ, TİM, Valilikler, Belediyeler ÇOB, İÇOM, Valilikler

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI 2023 YILI HEDEFLERİ

AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR

ULUSAL SU VE SAĞLIK KONGRESİ

YERÜSTÜ SU KAYNAKLARINDA SU KALİTESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ İÇİN ÇEVRESEL HEDEFLERİN BELİRLENMESİ

Yeşil Satın Alım Kavramı. 08 Ocak 2013 Gaziantep

Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Çalışmaları

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELE ÇALIŞMALARI. Umut AKBULUT Jeoloji Mühendisi

EGE SERBEST BÖLGESİ KULLANICI FİRMALAR İÇİN ATIK VE ATIK SU YÖNETİMİ EL KİTABI Bu kitapçık, Ege Serbest Bölgesinde faaliyet gösteren firmaları

TEBLĐĞ Çevre ve Orman Bakanlığından: KENTSEL ATIKSU ARITIMI YÖNETMELĐĞĐ HASSAS VE AZ HASSAS SU ALANLARI TEBLĐĞĐ ĐKĐNCĐ BÖLÜM

İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÖDEMİŞ SONUÇ RAPORU

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME

AKARÇAY HAVZASI KURAKLIK YÖNETİM PLANI HAZIRLANMASI PROJESİ 3.ÇALIŞMA GRUBU TURİZM, ENERJİ VE SANAYİ SEKTÖRLERİ

YÖNETMELİK. b) Alt havza: Havza sularını denize boşaltan ana akarsuya bağlı, daha küçük akarsular veya göller için su toplama alanını,

KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ YÖNETİM KOMİTESİ (CDEG) Avrupa Konseyi Kadın Erkek Eşitliğinden Sorumlu. 7. Bakanlar Konferansı TASLAK EYLEM PLANI

El koyduğu trafik kazalarında trafik kazası tespit tutanağı düzenlemek,

ARİFE ÖZÜDOĞRU Şube Müdürü V.

SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ

TEKİRDAĞ SU VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TESKİ

Doç. Dr. Cevat Yaman. Gebze Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü

TC T.C. ULAŞTIRMA BAKANLIĞI

DENİZLİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ EMLAK VE İSTİMLÂK DAİRESİ BAŞKANLIĞI NIN TEŞKİLAT YAPISI VE ÇALIŞMA ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK

IV. OSB ÇEVRE ZİRVESİ

SONDAJ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar

Atıksu Arıtımı Eylem Planı ( )

KARTALKAYA BARAJI HAVZASI ÖZEL HÜKÜMLER

Sayı: TİM.00.GSK.INO.2016/ İstanbul, 26/5/2016 Konu: İnovasyon Odaklı Mentörlük Projesi Hk. TÜM ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ

Öncelikli Kimyasallar Yönetimi Şube Müdürlüğü Faaliyetler ve KOK Projesi

YILLAR KISA VADE ORTA VADE UZUN VADE

DOĞAL KAYNAKLAR VE EKONOMİ İLİŞKİLERİ

İÇME SUYU ELDE EDİLEN VEYA ELDE EDİLMESİ PLANLANAN YÜZEYSEL SULARIN KALİTESİNE DAİR YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNÜNDEN TEFTİŞ ESASLARI

Taşkın Tehlike Haritalandırma Çalışmaları için bir Rehber ve Genel Şartname İhtiyacı

Kentsel Atıksu Yönetimi

Sağlıkta Yılında Başlamıştır. Dönüşüm Programı

1 HAVZA KORUMA PLANI ADIMLARI

ATIKSU YÖNETİMİ VE YENİLİKÇİ YAKLAŞIMLAR. IV. OSB ÇEVRE ZİRVESİ Recep AKDENİZ Genel Müdür Yardımcısı Bursa 2016

Sekizinci ve Son Toplantı BaĢkentte

USBS Ulusal Su Bilgi Sistemi Projesi

CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Türkiye deki Atıksu Altyapısı ve Atıksu Mevzuatı

KENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI. Dr. Tuğba Ağaçayak

TÜRKİYE DE KENTSEL ATIKSU YÖNETİMİ VE PLANLAMASI

İZMİR DE EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) UYGULAMALARININ YAYGINLAŞTIRILMASI PROJESİ KAPSAMINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR. Sibel ERSİN, İZKA PPKB Birim Başkanı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIĞIN GELİŞTİRİLMESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

AVRUPA BİRLİĞİ TARAFINDAN FİNANSE EDİLEN PROJE LİSTESİ

SUNUM İÇERİĞİ GİRİŞ AFET YÖNETİM MERKEZİNİN KURULMASI İHBARLAR VE İŞLEYİŞ AFETİN ETKİLERİ SONUÇ VE ÖNERİLER

İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KİRAZ SONUÇ RAPORU

SU KALİTE ÖZELLİKLERİ

12 Mayıs 2016 PERŞEMBE

SAYI :B.18.0.ÇYG /010-05/ GENELGE ( 2006/15 )

1- KONTROL ORTAMI. Eylem Kod No. Öngörülen Eylem veya Eylemler KOS 1.3-E1. verilecektir. İlgili personele eğitim. KOS 1.2-E1 verilecektir.

Bir organizmanın doğal olarak yaşadığı ve ürediği yere denir. Kısacası habitat bir organizmanın adresidir.

Su Çerçeve Direktifi nin Uygulanması ve Nehir Havza Yönetim Planlarının Hazırlanması Konusunda Eğiticilerin Eğitimi

ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK

SAYDAMLIĞIN ARTIRILMASI VE YOLSUZLUKLA MÜCADELENİN GÜÇLENDİRİLMESİ EYLEM PLANI

MALZEMELERİN GERİ DÖNÜŞÜMÜ. Prof.Dr. Kenan YILDIZ

Karacadağ Kalkınma Ajansı, ulusal kalkınma plan ve programlarında öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak Diyarbakır ve Şanlıurfa illerinin

Türkiye de Ulusal Politikalar ve Endüstriyel Simbiyoz

Şehirsel Teknik Altyapı. 8. Hafta Ders tekrarı yeni eklemeler

TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER

İçme Suyu Kaynağı Olarak Sapanca Gölü nün Bütünleşik Yaklaşımlı Havza Yönetimi İle Korunması Ve Güvenli Su Temini

ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE KOMİSYONU

Özet. Giriş. 1. K.T.Ü. Orman Fakültesi, Trabzon., 2. K.Ü. Artvin Orman Fakültesi, Artvin.

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. Su ve Toprak Yönetimi Dairesi Başkanlığı. AB Çevre Müktesebatının Yerel Yönetimlere Uygulanması

talebi artırdığı görülmektedir.

T.C. AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ STRATEJİK PLAN YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler

KALKINMA KURULU ŞANLIURFA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA VE ÇEVRE MAYIS 2016 TRC BÖLGE PLANI KOORDİNASYON VE İZLEME KOMİSYONLARI

BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ. Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü

Transkript:

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SU KALİTESİ YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

İçindekiler SU KALİTESİ...2 SU KALİTESİ YÖNETİMİ...3 ORGANİZASYON ŞEMASI...4 GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLAR...5 PROJELER...6 TAMAMLANAN PROJELER....6 DEVAM EDEN PROJELER... 10 PLANLANAN PROJELER... 16 MEVZUAT ÇALIŞMALARI... 18 YAYIMLANAN MEVZUAT... 18 TASLAK MEVZUAT.... 23 FAALİYETLER... 24 HEDEFLER... 40 1

SU KALİTESİ Su kalitesi; suyun fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin göstergesidir. Su kalitesi standartları suyun farklı kullanım maksatlarına (içme suyu, tarım, sanayi, enerji vb.) ve su sınıflarına (nehir, göl, kıyı-geçiş suları ve yeraltı suları) göre belirlenmektedir. Ayrıca, bütünsel bir yaklaşımla tüm su kaynaklarının iyi durum a ulaşması için daha genel su kalitesi standartları belirlenebilir. Bu kalite standartları; alıcı ortam standartları ve deşarj standartları olarak ikiye ayrılmaktadır. Deşarj standartları, sektörel faaliyetler sonucu oluşan deşarjların kalite açısından kontrol altına alınması için belirlenmektedir. Alıcı ortam standartları ise kirleticilerin su kaynaklarında aşması gereken limit değerler olmakla birlikte, su kaynaklarının kalitesinin korunması için etkin olarak kullanılmaktadır. Deşarj standartları ile de su kaynaklarının olacak kirlilik etkenlerinin kontrolü, alıcı ortam standartları ile de mevcut kalite kontrolü sağlanmaktadır. 2

SU KALİTESİ YÖNETİMİ Su kaynakları yönetimi; su kalitesi, su miktarı ve sucul ekosistemlerin tamamen birbirine bağlı olduğu büyük oranda bütünleşmiş bir çevreyi kapsamaktadır. Faydalı, eşit ve sürdürülebilir bir su yönetiminde; su kalitesi, su miktarı ve sucul ekosistemlerin beraberce değerlendirilmesi gereklidir. Su kalitesi yönetimi ise su kaynakları yönetiminin temel bileşenidir ve su kaynaklarının mevcut kirliliğin kaynağında önlenerek yeniden kirletilmesinin engellenmesi için gerekli tedbirlerin belirlenmesi ve uygulanması olarak tanımlanabilir. Kalitesi düşük olan bir su kaynağı için iyi durumdaki sucul ekosistemden bahsetmek mümkün olamayacaktır. 3

SU KALİTESİ YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI ORGANİZASYON ŞEMASI Su kaynaklarımızın kalite olarak yönetimini sağlayacak ve bu kaynakları korumak için alınacak kararlara mesnet teşkil edecek teknik ve yasal altyapıyı kurmak üzere Su Kalitesi Yönetimi Dairesi Başkanlığı teşkil edilmiştir. Yerüstü Suları Kalite, Hassas Alanlar, Yeraltı Suları Kalite, Arıtma ile Göller ve Sulak Alanlar olmak üzere 5 Şube Müdürlüğü mevcuttur. SU KALİTESİ YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Yerüstü Suları Kalite Şube Müdürlüğü Hassas Alanlar Şube Müdürlüğü Yeraltı Suyu Kalite Şube Müdürlüğü Arıtma Şube Müdürlüğü Göller ve Sulak Alanlar Şube Müdürlüğü 4

GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLAR Su kaynaklarının çevresel kalite hedeflerinin tespiti ve en uygun kullanımlarının belirlenmesi çalışmalarını yapmak ve yaptırmak, alıcı ortam özelliklerine göre kalite sınıfına karar vermek. Faaliyetlerin, su kaynaklarına olabilecek biyolojik, kimyasal ve hidromorfolojik etkilerini belirlemek. Öncelikli olarak kabul edilen tehlikeli maddelerin su kütlelerinde sebep olduğu kirliliğin giderilmesi ve diğer maddelerin sebep olduğu kirliliğin azaltılması için planlar hazırlamak. İçme suyu alanları, hassas su alanları ve nitrata duyarlı hassas alanları belirleyerek çevresel kalite hedefleri ve politikaları oluşturmak. Çevresel kalite hedeflerinin belirlenmesi ile ilgili araştırma ve geliştirme çalışmalarını yapmak. İçme ve kullanma suyu arıtma tesislerinin tasarım esaslarını, normlarını ve kriterlerini belirlemek, projeleri onaylamaya yetkili kurum ve kuruluşları tespit etmek, tesisleri işletecek elemanların eğitimlerini temin etmek, sertifikalarını vermek. 5

PROJELER TAMAMLANAN PROJELER SU ORTAMINDAKİ TEHLİKELİ MADDE VE MADDE GRUPLARI BELİRLENİYOR Daire Başkanlığımızca yürütülen 3 büyük proje kapsamında su ortamında olması muhtemel noktasal ve yayılı kaynaklı tehlikeli madde ve madde grupları belirlenmiştir. Bu kapsamda; 2011-2013 yılları arasında yürütülmüş olan Tehlikeli Madde Kirliliğinin Kontrolüne İlişkin Proje ile Konya Kapalı Havzası, Ergene Havzası ve Susurluk Havzası nda yüzeysel sulara deşarj edilen evsel ve endüstriyel atıksularda bulunması muhtemel tehlikeli maddeler tespit edilerek, bu maddeler için çevresel kalite standartları belirlenmiştir. Ülkemiz Kıyı ve Geçiş Sularında Tehlikeli Maddelerin Tespiti ve Ekolojik Kıyı Dinamiği Projesi 2012-2014 yılları arasında yürütülmüş olup, kıyı ve geçiş suları için risk teşkil eden tehlikeli madde ve madde grupları üzerine çalışmalar yapılmıştır. 6

Söz konusu proje tamamlanmış olup, proje ile; Ülkemiz kıyılarında bulunan endüstriyel tesislerde üretim proseslerinde ve atıksu arıtma proseslerinde kullanılan kimyasalların belirlenmesi, Kıyı ve geçiş sularına doğrudan deşarj yapan kentsel/endüstriyel atıksularda ve nehir ağızlarında bulunan ve bulunması muhtemel tehlikeli maddelerin tespit edilmesi, Tespit edilen tehlikeli maddelerin ekosisteme ve su kalitesine olan etkilerinin değerlendirilmesi, Ekolojik yapı ve kıyı dinamiklerinin de ortaya konularak çevresel kalite standartlarının belirlenmesi, Alıcı ortam bazlı deşarj standartlarının belirlenmesinde uygulanacak olan metodolojinin ortaya konulması çalışmaları gerçekleştirilmiştir. 7

Bitki Koruma Ürünlerinin Kullanımı Neticesinde Meydana Gelen Su Kirliliğinin Tespiti ve Madde veya Madde Grubu Bazında Çevresel Kalite Standartlarının Belirlenmesine İlişkin Proje ile; Türkiye de pestisitlerin kullanımı sonucu kıta içi yüzeysel sular ile kıyı ve geçiş sularında oluşan kirlilik tespit edilmiş ve bu kirleticiler için çevresel kalite standartları belirlenmiştir. Proje, 2012-2014 yılları arasında Büyük Menderes Havzası, Seyhan-Ceyhan Havzası ve Fırat-Dicle Havzası ile Amasya, Manisa ve Sakarya pilot illerinde yürütülmüştür. 8

ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI İŞLETMELERİNDEN KAYNAKLANAN ATIKLARIN ENTEGRE YÖNETİMİNE GEÇİLİYOR Susurluk Pilot Havzasında Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı İşletmeleri Atıklarının Entegre Yönetiminin Araştırılması projesi ile Susurluk Havzasında zeytin ve zeytinyağı üretimi sonrası ortaya çıkan katı ve sıvı atıkların merkezi entegre atık yönetimi tesislerinde toplanarak entegre yönetimi araştırılması hedeflenmiştir. Proje kapsamında salamura sularının membran sistemler ile arıtılması, pirina atıklarının gazlaştırılması yoluyla ısı ve elektrik elde edilmesi, elde edilen bu ısı enerjisiyle karasuların buharlaştırılması sağlanarak ortaya çıkan katı ve sıvı atıkların sıfır atık yaklaşımıyla uygulanabilirliği araştırılmıştır. Proje doğrultusunda ortaya çıkan yaklaşımın ülke geneline yaygınlaştırılması çalışmalarına başlanılacaktır. 9

DEVAM EDEN PROJELER ÇEVRESEL HEDEFLER BELİRLENİYOR TÜBİTAK-KAMAG Programında yer alan ve 2013-2016 yılları arasında yürütülecek olan Yerüstü, Kıyı ve Geçiş Suları için Çevresel Hedeflerin Belirlenmesine Yönelik Metodolojinin Geliştirilmesi: Büyük Menderes Havzası Pilot Çalışması Projesi ile, pilot havzada yer alan tüm yerüstü su kütlelerinin mevcut durumları ortaya konulacak, su kalite sınıfları belirlenecek, iyi kalite durumuna ulaşma koşullarının ortaya konulacak, AB Su Çerçeve Direktifi ile uyumlu biçimde yerüstü, kıyı ve geçiş suları için, su kütlesinin kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi maksadıyla mevcut ve gelecekteki çevresel hedefler belirlenecek, diğer havzalara uygulanabilecek metodoloji geliştirilecek ve pilot bölge özelinde önlemler programı oluşturulacaktır. 10

HASSAS SU ALANLARI YÖNETİMİ Hassas Su Alanları; ötrofik olduğu belirlenen veya gerekli önlemler alınmazsa yakın gelecekte ötrofik hale gelebilecek doğal tatlı su gölleri, diğer tatlı su kaynakları, haliçler ve kıyı suları, önlem alınmaması halinde yüksek nitrat konsantrasyonları içerebilecek içme suyu temini amaçlanan yüzeysel tatlı sular ve daha ileri arıtma gerektiren alanlardır. 2012 yılında başlayan Türkiye de Havza Bazında Hassas Alanların ve Su Kalitesi Hedeflerinin Belirlenmesi Projesi kapsamında, 25 havzada 1814 nehir su kütlesi, 656 göl su kütlesi olmak üzere toplam 2470 adet su kütlesi belirlenmiştir. Her bir su kütlesinin fiziksel özelliklerine göre sınıfı (tip) belirlenerek nehir su kütleleri için 56 farklı tip, göl su kütleleri için ise 23 farklı tip tespit edilmiştir. Su kütlelerindeki kentsel, endüstriyel ve tarımsal faaliyetlere bağlı olarak oluşan baskılar ve havza bazında kirlilik yükleri tespit edilerek potansiyel hassas alanlar belirlenmiştir. 25 havzada 73 adet göl su kütlesi, 542 adet nehir su kütlesi olmak üzere toplam 615 adet Potansiyel hassas alan belirlenmiş ve bu alanlarda fiziko-kimyasal ve biyolojik izleme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. İzleme çalışmaları sonucunda yüzey sularında hassas su alanları, nitrata hassas su alanları ve nitrata hassas bölgeler tespit edilecektir. Su kalitesinin iyileştirilmesi için su kalitesi hedefleri ve bu hedefler doğrultusunda alınacak tedbirler belirlenecektir. 11

GÖLLER VE SULAK ALANLAR YÖNETİMİ Küresel iklim değişikliğinin etkisinin daha fazla hissedileceği süreçte yenilenebilir olmasına karşın, yok edilebilir bir doğal kaynak olan sucul ekosistemlerin yaşam ortamı olan su kaynaklarımızın korunması ve doğru kullanılması büyük önem arz etmektedir. Bu amaçla, Göl ve sulak alanların su kalitesi ve hidrolojisinin belirlenmesi, Hidrolojik karakterlerindeki değişimlerin izlenmesi, Göl ve sulak alanlara etki eden tarım, sanayi ve kentsel nedenlere dayanan hidrolojik, hidromorfolojik, ekolojik ve kimyasal baskıları belirlemek, Göl ve sulak alanların su kalitesinin Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifine göre kalite hedeflerini oluşturulması, Göl ve sulak alanların su kalitesinin ve hidrolojisinin iyileştirilmesi için gerekli tedbirlerin alınması, Ülkemizin çok yağış almayan kapalı havzalarında ve diğer havzalarında mevcut yağış koşulları (havzanın yenilenen su kaynağı) dikkate alınmadan yapılmakta olan tarımsal faaliyetler bu havzalardaki göllerin hızlı bir şekilde su kaybetmesine neden olmaktadır. Bunun için göl ve sulak alanların su bütçesinin oluşturularak kullanımlarının da yapılan bütçe hesabına göre gerçekleştirilmesi gerekmektedir. 12

SAKARYA HAVZASINDAKİ GÖLLERİN BATİMETRELERİNİN ÖLÇÜLMESİ, ENVANTER ÇALIŞMALARININ YAPILMASI VE GÖL KÜNYELERİNİN TASARIMI Göller dinamik ve değişken ekosistemlerdir. Göllerin uzun dönemli olarak izlenmesi ekosistemde meydana gelen değişimlerin anlaşılması, yorumlanması ve rehabilitasyon önlemlerinin alınması açısından büyük önem taşımaktadır. 2014 yılı içerisinde gerçekleştirilen söz konusu proje ile; Su Çerçeve Direktifi nin uygulanmasına temel oluşturacak şekilde Sakarya Havzasında bulunan göllerin morfometrik özelliklerinin (ortalama derinlik, kot, yüzey alanı, hacim, vb.) tanımlanması gerekmektedir. Havzada yer alan göllerin batimetri haritalarının düzenlenmesi ile morfometrik özellikleri belirlenmiştir. Proje kapsamında Sakarya Havzasında bulunan Ilgın, Mogan, Eymir, Çubuk, Sünnet, Acarlar, Büyük Akgöl, Küçük Akgöl, Poyrazlar, Sapanca ve Taşkısığı Göllerinin batimetrik ölçümleri yapılmış, Göllerin mevcut fizikokimyasal özellikleri (sıcaklık, iletkenlik, tuzluluk, ph, çözünmüş oksijen, Secchi derinliği) belirlenmiş, Göllerin mevcut biyolojik özellikleri (fitoplankton, zooplankton, makroomurgasız, makrofit, vb.) derlenmiş, Göllerin yüzeysel drenaj alanları belirlenmiş, Göller konusunda toplumsal farkındalık oluşturmak üzere belli başlı özelliklerini içeren veriler derlenerek, oluşturulacak göl künyeleri gölü ziyaret edenlerin, görebileceği uygun bir yere yerleştirilmesi planlanmıştır. 13

ARITILMIŞ ATIKSULARIN SULAMADA KULLANILMASI İÇİN ÇALIŞMALAR YAPILIYOR Ergene Havzası ndaki nüfusu 10.000 ve üzeri ilçe belediyelerinin evsel atıksularının arıtım sonrasında sulamada kullanılabilirliğinin araştırılarak, bu atıksuların sulamada kullanılabilmesi için arıtma prosesi gerekliliklerinin tespit edilmesi maksadıyla Ergene Havzasında Arıtılmış Atıksuların Sulamada Kullanılmasının Uygulanabilirliğinin Araştırılması Projesi gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında; mevcut ürün deseni için gerekli olan sulama suyu kalitesi ve atıksu karakterizasyonu dikkate alınarak arıtma ihtiyaçları tespit edilmiştir. Ayrıca arıtılmış atıksuların doğrudan sulamada kullanılması ve uygun alanlarda depolanması gibi alternatifler değerlendirilmiştir. Bundan sonraki süreçte proje çıktılarının ülke genelinde uygulanabilirliği açısından örnek teşkil etmesi hedeflenmektedir. 14

SULARIMIZDA TOKSİK ALGLERİN ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ İÇİN ÇALIŞMALAR YAPILIYOR 2014-2016 yılları arasında yürütülecek olan Yüzeysel Sular ile Yüzme ve Rekreasyon Amacıyla Kullanılan Kıyı Sularında Siyanobakteriler İçin Alarm Seviyelerinin ve Limitlerin Belirlenmesi, Müdahale ve Mücadele Yöntemlerinin Geliştirilmesi Projesi ile su kaynaklarında siyanobakterilerin çoğaldığı potansiyel alanlar belirlenerek bu alanlarda uygulanacak adımları içeren mücadele ve müdahale yöntemleri ile birlikte siyanobakterilerin çoğalmasını engellemek maksadıyla alınacak önlemlerin ortaya konulması ve siyanobakteriler için standart ve kılavuz değerlerin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Proje kapsamında pilot alanlar için geliştirilen yöntemler, daha sonra 25 havzada tüm alanlara uygulanmak üzere yaygınlaştırılacaktır. 15

PLANLANAN PROJELER 2015 YILINDA BAŞLAYACAK ULUSAL PROJE ÇALIŞMALARIMIZ GAP Bölgesinde Sulamadan Dönen Suların Kontrolü ve Yeniden Kullanımı İçin İyileştirilmesi Projesi Yeraltı Sularının Miktar ve Kalite Özelliklerinin Ortaya Konması ve Değerlendirilmesi Konusundaki Uygulamalar: Gediz Havzası Örnek Çalışması Günlük Maksimum Toplam Yük Yaklaşımının Gediz Havzası nda Uygulanması Projesi Tehlikeli Maddeler için Ekotoksikolojik Veri İhtiyacı Projesi 2015 YILINDA BAŞLAMASI PLANLANAN ULUSLARARASI PROJE ÇALIŞMALARIMIZ IPA kapsamında yürütülecek olan Türkiye deki İçme Suyu Kaynakları ve Arıtma Tesislerinin Değerlendirilmesi Projesi kapsamında; içme suyu sektörünün mevcut yasal ve kurumsal durum değerlendirmesi yapılarak Türkiye de içme suyu elde edilen tüm yerüstü su kaynakları ve arıtma tesislerinden ayrıntılı bilgiler toplanacak ve veri tabanı oluşturularak içme suyu kalitesi yönetiminin daha verimli olması sağlanacaktır. Ayrıca proje ile içme suyu kaynaklarında ve arıtma tesislerinin çıkışında 41 parametrenin analizi yapılacak ve ülkemizde kullanılan arıtma teknolojileri değerlendirilerek revizyon ihtiyacı tespit edilen 5 tesis için tasarım önerileri sunulacaktır. Yeni gelişmeler, mevcut en iyi teknolojiler, arıtma tesislerinde kimyasalların kullanımı ve kimyasalların etkileri araştırılacaktır. Proje 2015-2017 yılları arasında yürütülecektir. 16

Türkiye de Yeraltı Suyu Yönetiminde Kapasite Geliştirme Projesi, Avrupa Birliği ESEI 2012 Programlamasında yer almakta olup projenin ihalesinin birinci aşaması tamamlanmak üzeredir. Projenin 2015 yılının ikinci yarısında başlaması planlanmaktadır. 2016 YILI İÇİN ÖNERİLEN ULUSAL PROJE TEKLİFLERİMİZ Sucul Çevre için Risk Teşkil Eden Endokrin Bozucu Kimyasalların Belirlenmesi ve Bu Kimyasallar için Uygun Arıtma Teknolojilerinin Araştırılması Projesi Aksaray, Ankara ve Konya İllerinin İçme Sularında Dezenfeksiyon Yan Ürünlerinin (DYÜ) Oluşumunun Önlenmesi ve Giderilmesi 2015 YILI IPA-ESEI PROGRAMINA ÖNERİLEN ULUSLARARASI PROJE TEKLİFLERİMİZ 2013/39/EU sayılı AB Direktifi, 2008/105/EC sayılı AB Direktifi ve Su Çerçeve Direktifine (2000/60/EC) göre Tehlikeli Maddeler için Çevresel Kalite Standartlarının Uygulanabilirliğinin Analizi Projesi IPA Programı na sunulmuştur. Türkiye de Belirlenen Hassas Su Alanlarının Kalitesinin İyileştirilmesi için Yapılacak Yatırımların Uygulanabilirliğinin Analizi Projesi IPA Programı na sunulmuştur. Türkiye de Balık Direktifi (2006/44/EC) Konusunda Kapasite nin Geliştirilmesi Projesi Avrupa Birliği ESEI Programı na sunulmuştur. 17

MEVZUAT ÇALIŞMALARI YAYIMLANAN MEVZUAT Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik 07.04.2012 tarihli ve 28257 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği 30.11.2012 tarihli ve 28483 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik 29.06.2012 tarihli ve 28338 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Çalışma Grupları Yönetmeliği 28.01.2012 tarihli ve 28187 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Alabalık ve Sazan Türü Balıkların Yaşadığı Suların Korunması ve İyileştirilmesi Hakkında Yönetmelik 12.01.2014 tarihli ve 28880 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Durgun Yerüstü Kara İç Sularının Ötrofikasyona Karşı Korunmasına İlişkin Tebliğ 26.02.2014 tarihli ve 28925 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer Tehlikelere İlişkin Görev Yönergesi 14.03.2013 tarihli ve 56 sayılı Olur ekinde yayımlanmıştır. Yeraltı Suyu Yönetimi Eylem Planı 11.07.2013 tarihinde 2013/5 sayılı Bakanlık Genelgesi ekinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 18

YÜZEYSEL SU KALİTESİ YÖNETİMİ YÖNETMELİĞİ Yönetmelik ile temel olarak tüm su kaynaklarının korunması maksadıyla; Kirletici kaynakların belirlenmesi (baskı-etki), Çevresel Kalite Standartlarının (ÇKS) lerin belirlenmesi, Kalite sınıflandırmasının yapılması, Kıyı suları dâhil yüzeysel sularda trofik seviyenin belirlenmesi Hassas alanlara özel şartların ortaya konulması, Ekolojik Kalite Oranlarının (EKO) ların hesaplanması, Kirliliğin önlenmesi, Çevresel hedefler ve bu hedeflere ulaşmak için alınacak tedbirlerin bir program dâhilinde belirlenmesi, yönünde usul ve esaslar belirlenmiştir. 19

YERALTI SULARININ KİRLENMEYE VE BOZULMAYA KARŞI KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik in 07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile birlikte Su Yönetimi Genel Müdürlüğü ve DSİ Genel Müdürlüğü yönetmeliğin uygulama adımlarının gerçekleştirilmesi maksadıyla koordinasyon içerisinde çalışmalara başlamıştır. Yönetmelik, iyi durumda olan yeraltı sularının mevcut durumunun korunması, yeraltı sularının kirlenmesinin ve bozulmasının önlenmesi ve bu suların iyileştirilmesi için gerekli esasları belirlemektedir. Bu yönetmeliğin temel çalışma konuları; Yeraltı suyu kütlelerinin belirlenmesi ve karakterizasyonu çalışmalarının yürütülmesi, Yeraltı sularının kirlenmesine ve bozulmasına neden olabilecek baskı ve etki unsurlarının ortaya konması, Yeraltı sularının miktar ve kimyasal açıdan durumunun değerlendirilmesi, Yeraltı sularının izlenmesi, kirleticilerin belirlenerek aşılmaması gereken eşik değerlerin oluşturulması, Yeraltı sularının kirlenmesini ve bozulmasını önlemek, kontrol etmek ve iyileştirmek için tedbirlerin belirlenmesi ve uygulanmasının sağlanmasıdır. Söz konusu yönetmeliğin uygulanabilirliğinin daha etkin ve verimli bir şekilde sağlanması ve ileriye dönük uygulama süreçlerinin planlanması için Yeraltı Suyu Yönetimi Eylem Planı hazırlanmıştır. 20

İÇME SUYU ELDE EDİLEN VEYA ELDE EDİLMESİ PLANLANAN YÜZEYSEL SULARIN KALİTESİNE DAİR YÖNETMELİK 29.06.2012 tarihli ve 28338 sayılı İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik kapsamında içme suyu kalite kriterlerine göre su kalitesi kategorilerinin belirlenmesi ve arıtma sınıflarının tespiti Su Yönetimi Genel Müdürlüğü uhdesindedir. Yönetmelik kapsamında; içme suyu temin edilen yerüstü su kaynaklarında, Büyükşehir Belediyeleri ve DSİ tarafından yapılan izleme neticelerine göre kalite kategorileri ve arıtma sınıfları belirlenmektedir. Belirlenen kalite kategorisine uygun arıtma uygulanmayan su arıtma tesislerinin revizyon ihtiyacının belirlenmesi çalışmaları devam etmektedir. 21

ALABALIK VE SAZAN TÜRÜ BALIKLARIN YAŞADIĞI SULARIN KORUNMASI VE İYİLEŞTİRİLMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK Doğal çeşitlilik gösteren balık türlerinin yaşadıkları tatlı suların kalitesini korunması, iyileştirilmesi ve bu sularda izleme ve kirlilik azaltma programlarının oluşturulmasını amaçlayan yönetmelik; İyileştirme ve koruma gerektiren alabalık zonu ve sazan zonundaki suların su kalite parametre değerlerinin belirlenmesi, İzleme programları oluşturularak bu suların parametre değerlerine uygunluğu ve korunması, Kirlilik yükünün azaltılmasına yönelik program oluşturulması, uygulanması ve denetimi, ile ilgili hususları kapsamaktadır. Yönetmeliğin uygulanması amacıyla hazırlanan Eylem Planına ilişkin çalışmalar devam etmektedir. 22

DURGUN YERÜSTÜ KARA İÇ SULARININ ÖTROFİKASYONA KARŞI KORUNMASINA İLİŞKİN TEBLİĞBALIKLARIN YAŞADIĞI SULARIN KORUNMASI VE İYİLEŞTİRİLMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK Tebliğ kapsamında göl, gölet ve baraj göllerinin ötrofikasyona karşı korunması maksadıyla; Alıcı ortamın trofik seviyesinin belirlenmesi, Trofik seviyenin iyileştirilmesi için alınması gereken tedbirler, Özümleme kapasitesinin belirlenmesi, İzleme çalışmalarının yapılması, Ötrofikasyonun önlenmesi için balık yetiştiriciliği tesislerinin uyması gereken hususlar, ile ilgili usul ve esaslar belirlenmiştir. Tebliğin uygulanmasına yönelik olarak bir Eylem Planı hazırlanmıştır. TASLAK MEVZUAT Sulama Sularının Kalitesi ve Kullanılmış Suların Yeniden Kullanılması Hakkında Yönetmelik Taslağı Dezenfeksiyon Teknik Tebliğ Taslağı Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı 23

FAALİYETLER AKKAYA BARAJ GÖLÜ HAVZASI EYLEM PLANI Akkaya Baraj Gölünde meydana gelen kirliliğin ve barajda biriken çamurun bertarafı için Eylem Planı hazırlanmış ve uygulanmıştır. Niğde Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi yeniden işletmeye alınmıştır. Baraj Gölü Taban Çamurunun temizlenmesi işlemleri tamamlanmıştır. Erozyonla mücadele edilmesi kapsamında ağaçlandırma çalışmaları tamamlanmıştır. Niğde AAT giriş ve çıkış suyu kalitesi ile Akkaya Barajı su kalitesinin alıcı ortam ve deşarj standartlarına uygunluğu, DSİ tarafından yapılan düzenli analizlerle kontrol edilmektedir. 24

MAMASIN BARAJ GÖLÜ HAVZASI EYLEM PLANI Mamasın Baraj Gölünde meydana gelen kirlenme ve koku probleminin çözümüne yönelik Eylem Planı hazırlanmış olup, eylemlerden sorumlu olan tüm kurum ve kuruluşlar ile gerekli koordinasyon sağlanarak uygulamaların takibi yapılmaktadır. Eylem Planında Bulunan Eylemler; şeklindedir. Evsel Atıksuların Arıtılması Tarımsal Kirliliğin Önlenmesi Katı Atıkların Düzenli Depolama Sahalarına Bertarafının Sağlanması Baraj Gölü Taban Çamurunun Temizlenmesi Jeotermal Sulardan Gelen Kirliliğin Önlenmesi Erozyon Kontrolü ve Ağaçlandırma Çalışmaları Özel Hüküm Belirleme Çalışmaları 25

ULUABAT GÖLÜ ALT HAVZASI SU KALİTESİ EYLEM PLANI Plankton ve dip canlıları, sucul bitkiler, balık ve kuş populasyonları açısından ülkemizin en zengin göllerinden biri olan Uluabat Gölü sığ, bulanık ve ötrofik bir tatlısu gölüdür. Uluabat Gölü nün ekolojik önemini yitirmemesi ve su kalitesinin iyileştirilmesine yönelik Uluabat Gölü Alt Havzası Su Kalitesi Eylem Planı hazırlanmış ve 2014 yılı Eylül ayı itibariyle uygulamaya konulmuştur. Söz konusu eylem planında, gölün kirlenmesine neden olan tüm baskı unsurları bütüncül bir yaklaşımla ele alınmış ve ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içerisinde yürütülecek 7 eylem belirlenmiştir. Bu eylemler aşağıda listelenmektedir: 1. Evsel Atıksuların Arıtılması 2. Endüstriyel Atıksuların Arıtılması 3. Katı Atıkların Düzenli Depolama Sahasına Taşınması 4. Düzensiz Depolama Sahalarının Rehabilitasyonu 5. Tarımsal Kirliliğin Önlenmesi 6. Ağaçlandırma ve Erozyonla Mücadele 7. Saz Kesim Planlarının Oluşturulması 26

MOGAN - EYMİR GÖLÜ HAVZASI EYLEM PLANI Ankara Çayı Alt Havzasında yer alan Mogan ve Eymir Göllerinin su kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla hazırlanan Mogan Eymir Gölü Havzası Eylem Planı 2014 yılı Ekim ayı itibariyle uygulamaya konulmuştur. Bu eylem planında, göl su kalitesini etkileyen unsurlar bütüncül olarak ele alınmış ve ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içerisinde yürütülecek 8 eylem belirlenmiştir. Bu eylemler aşağıda listelenmektedir: Rusubat Kontrolü, Dere ve Kanal Temizliği Göle Giren Su Kaynaklarının Kontrolü Göl İçi Mekanik Temizleme ve Rehabilitasyon İşlemleri Havzadaki Evsel ve Endüstriyel Kirliliğin Önlenmesi Tarımsal Kirliliğin Önlenmesi Ağaçlandırma ve Erozyonla Mücadele Çevre ve Altyapı Düzenlemesi İzin ve denetim 27

NİLÜFER ÇAYI ALT HAVZASI SU KALİTESİ EYLEM PLANI Bursa ilinde yer alan Nilüfer Çayı nın kalitesi iyileştirilmesi çalışmaları kapsamında Nilüfer Çayı Alt Havzası Su Kalitesi Eylem Planı 2014 yılı itibariyle uygulamaya konulmuştur. Söz konusu eylem planında, su kalitesini etkileyen unsurlar bütüncül olarak ele alınmış ve ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içerisinde yürütülecek 15 eylem belirlenmiştir. Bu eylemler aşağıda listelenmektedir: Kanalizasyon ve kollektör hatlarının inşa edilmesi Yağmur suyu kanalları ile atıksu kanallarının ayrılması Kanalizasyon hattının tamamının arıtma tesisine giden hatlara bağlanması ve bu atıksuların arıtılması Müşterek çamur bertaraf tesislerinin kurulması Nüfusu 2000 den büyük yerleşim yerleri için atıksu arıtma tesislerinin yapılması Islah OSB lerin kurulması Müşterek atıksu arıtma tesislerinin kurulması Deşarj standartlarında kısıtlamaya gidilmesi Sanayi tesislerinin temiz üretim teknolojilerini uygulamaya yönlendirilmesi Bölgedeki sanayileşmenin planlanması Yeraltı suyunun kullanımının azaltılması için sanayiye yerüstü sularından su tahsisi yapılması Denetimlerin sıklaştırılması Tarımsal kirlilik yönetimi Dere ıslahı, taşkın ve sel kontrolü çalışmalarının yapılması Ihlamur-Çınar Vadisinin oluşturulması 28

SACIR DERESİ VE NİZİP ÇAYI TEMİZLENİYOR Gaziantep ilinde yer alan Sacır Deresi ve Nizip Çayı nın mevcut su kalitesi IV.sınıf olup, Genel Müdürlüğümüz tarafından yerinde yapılan inceleme ve denetleme çalışmaları sonucunda Sacır Deresi ve Nizip Çayı nın su kalitesi ve iyileştirmesine ilişkin eylem planları hazırlanmıştır. 3 Mayıs 2013 tarihinde uygulamaya konulan eylem planlarında yer alan eylemler şunlardır: Sacır Deresi Eylem Planı Eylem 1. Kollektörlere deşarjların sağlanması Eylem 2. Kollektörlerin kırılmasının engellenerek korunması Eylem 3. Sulama yapılan tarım alanlarının Gaziantep Merkez AAT ye kadar kısmının imara açılması Eylem 4. Dere boyunca ıslah çalışmalarının yapılması ve oksijenasyonu sağlayacak yapıların kurulması Eylem 5. Gaziantep Atıksu Arıtma Tesisi nde nutrient giderimi sağlanması için ileri arıtma kurulması ve AAT çıkışında sulama suyu kriterlerinin sağlanması Eylem 6. Dere yatağı boyunca tarım alanlarındaki pestisit ve gübre kullanımının kontrol altına alınması Eylem 7. Sacır Deresi ve Kayacık Barajı Su Kalitesinin İzlenmesi 29

Nizip Çayı Havzası Eylem Planı Eylem 1. Gaziantep OSB de bulunan sanayi tesislerinin temiz üretim teknolojilerini uygulamaya yönlendirilmesi Eylem 2. Gaziantep OSB AAT de renk gideriminin sağlanması Eylem 3. OSB AAT çıkış suyu kalitesinin sulama suyu kriterlerine uygun hale getirilerek izlenmesi Eylem 4. Gaziantep OSB deşarj standartlarında kısıtlamaya gidilmesi Eylem 5. Nizip Evsel AAT nin inşaatının hızlandırılması ve işletmeye alınması Eylem 6. Nizip AAT sine su veren sanayilerin ön arıtma (yağ tutucu dahil), kimyasal arıtma veya gerektiğinde anaerobik arıtma sistemlerinin kurulması. Eylem 7. Dere yatağı boyunca tarım alanlarındaki pestisit ve gübre kullanımının kontrol altına alınması Eylem 8. Mevsimlik üretim yapan fıstık işleme, zeytinyağı ve sabun üretimi tesislerinin atıksularının kanalizasyona verilmeyip sızdırmasız lagünlerde biriktirilerek buharlaştırılması Eylem 9. Samözü Deresi ve Nizip Çayı dere yatağında birikmiş olan çökeltinin sıyrılması Eylem 10. Hancağız Baraj Gölü taban çamurunun taranarak temizlenmesi ve çıkan çamurun analizinin yapılması Eylem 11.Sanayi tesislerinin sıkı denetimi Eylem 12. Nizip Çayının ve Hancağız Barajının Su Kalitesinin izlenmesi Eylem 13. Samözü Deresi ve Nizip Çayı boyunca hem koku kontrolü hem de sudaki canlı hayatı açısından suyun havalandırılarak oksijen konsantrasyonunun yükseltilmesi 30

BOĞAZKÖY BARAJ GÖLÜ ALT HAVZASI SU KALİTESİ EYLEM PLANI Bursa ili sınırları içerisinde yer alan ve Yenişehir Ovası nın sulanması amacıyla inşa edilmiş olan Boğazköy Baraj Gölü ve barajı besleyen su kaynaklarında su kalitesinin iyileştirilerek barajda sulama suyu seviyesine ulaşılması amacıyla hazırlanan Boğazköy Baraj Gölü Alt Havzası Su Kalitesi Eylem Planı 2014 yılı Eylül ayı itibariyle uygulamaya konulmuştur. Söz konusu eylem planında, su kalitesini etkileyen unsurlar bütüncül olarak ele alınmış ve ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içerisinde yürütülecek 7 eylem belirlenmiştir. Bu eylemler aşağıda listelenmektedir: 1. Kanalizasyon sisteminin tamamlanarak ileri arıtım yapılması 2. Sanayi tesislerinin renk ve tuzluluk giderimi yapmaları 3. İnegöl OSB nin iletkenlik giderimi yapması 4. Tekstil sektöründe temiz üretim teknolojilerinin kullanılması 5. Havzada sanayi planlamasının yapılması 6. Katı atık sızıntı sularının toplanması 7. Endüstriyel deşarj standartlarında kısıtlamaya gidilmesi 31

MELEN ALT HAVZASI NDA SU KALİTESİNİN TAKİBİ VE İYİLEŞTİRİLMESİ Melen Çayı Alt Havzası, İstanbul iline içme suyu sağlayan Büyük Melen Projesi havzasını oluşturmaktadır. Büyük Melen Su Sistemi, İstanbul un 2020 yılı sonrası içme ve kullanma suyu ihtiyacının büyük bir bölümünün karşılanacağı önemli bir proje olması sebebiyle, Havzanın su kalitesini ve miktarını bütüncül ve sürdürülebilir bir şekilde koruma-kullanma dengesi gözetilerek muhafaza etmek ve iyileştirmek maksadıyla Havza Koruma Eylem Planı hazırlanarak yürürlüğe konulmuştur. Hazırlanan Melen Çayı Alt Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında, Havzadaki baskı ve etkiler ile Havzanın genel durumu değerlendirilerek belirlenen eylemlerin; Bakanlığımız koordinasyonunda; mesul Bakanlık, kurum ve kuruluşlar tarafından, hassasiyetle ve bütün imkânlar seferber edilerek disiplinli bir şekilde uygulanması büyük önem taşımaktadır. Bu çerçevede belirlenen tedbirler ilgili Bakanlık, kurum ve kuruluşların görüşlerine alınarak son haline getirilmiş olup, Başbakanlık Genelgesi ekinde yayınlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir. Melen Çayı Alt Havzası Koruma Eylem Planı nda yer alan her bir eylem kapsamında üstlenilen görev ve sorumluluklar, mesul kurum ve kuruluşlar tarafından hassasiyetle ve zamanında yerine getirilecek ve Eylem Planının, ilgili kurum ve kuruluşlarca uygulanması, Bakanlığımız tarafından sistemli ve düzenli olarak takip edilerek; değerlendirilecektir. 32

BURDUR GÖLÜ HAVZASI YÖNETİMİ EYLEM PLANI Burdur Gölünde meydana gelen su çekilmesinin önlenmesi ve havzanın su kalitesini kirlenme risklerine karşı korumak üzere gerekli eylem planlarının hazırlanması çok büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple Burdur Havzası ayrıntılı olarak incelenmiş, havzanın su kaynakları, yapıları, arıtmalar, deşarjlar ve arazi kullanımı çıkarılmış ve havzada su kalitesi ile miktarının iyileştirilmesi, çevrenin korunması ve geliştirilmesi için yapılması öngörülen ve planlanan eylemler belirlenmiştir. Bu minvalde gölün su kalitesini ve miktarını bütüncül ve sürdürülebilir bir şekilde koruma-kullanma dengesi gözetilerek muhafaza etmek ve iyileştirmek maksadıyla Burdur Gölü Havzası Yönetimi Eylem Planı hazırlanarak yürürlüğe konulmuştur. Söz konusu eylemlerin hayata geçirilmesi bütün ilgili kurum ve kuruluşların sürekli işbirliği ve koordinasyon içerisinde olması ve eşgüdümlü çalışmasına bağlıdır. Burdur Gölü Havzası Yönetimi Eylem Planı nda yer alan her bir eylem kapsamında üstlenilen görev ve sorumluluklar, mesul kurum ve kuruluşlar tarafından hassasiyetle ve zamanında yerine getirilecek ve Eylem Planının, ilgili kurum ve kuruluşlarca uygulanması, Bakanlığımız tarafından sistemli ve düzenli olarak takip edilerek; değerlendirilecektir. 33

SU KALİTE YÖNETİMİ STRATEJİ BELGESİ VE EYLEM PLANI (2015-2023) Eylem Planı nın maksadı; Su kalitesi yönetiminde idari, hukuki ve teknik boşlukların tespiti ve giderilmesi, Kurumsal altyapının ve kapasitenin güçlendirilmesi, Su kalitesi alanında ihtiyaç duyulan mevzuatların hazırlanması ve mevcut mevzuatın revizyonunun yapılması, Su kalitesi ile ilgili kurumlar arasında koordinasyonun temin edilmesi, Ülke genelinde su kalitesinin belirlenmesi, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi ve İyi su kalitesine ulaşmaya yönelik tedbirlerin belirlenmesi ile takibinin yapılmasıdır. Su Kalite Yönetimi Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2015-2023) ile kurumsal ve yasal çerçevenin çizilerek, ilgili kurumlarla eşgüdüm ve işbirliği içerisinde, ülkemizdeki su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı sağlanmış olacaktır. İlgili kurum ve kuruluş görüşleri doğrultusunda revize edilen Strateji Belgesi ve Eylem Planı, onaylanmak ve yayımlanmak üzere Su Yönetimi Koordinasyon Kurulu nun düzenlenecek olan ilk toplantısına sunulma aşamasındadır. 34

YERALTI SULARININ KİRLENMEYE VE BOZULMAYA KARŞI KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK UYGULAMA PLANI HAZIRLANDI VE 2013/5 SAYILI BAKANLIK GENELGESİ EKİNDE YAYIMLANDI Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik 07.04.2012 tarihli ve 28257 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup bu yönetmeliğin uygulamalarına yön vermek maksadıyla hazırlanan Yeraltısuyu Yönetimi Eylem Planı ise 2013/5 sayılı Bakanlık Genelgesi ekinde 11.07.2013 tarihinde imzalanarak yürürlük kazanmıştır. Bu yönetmelik ile ülkemizde yeraltı suyu yönetimine yeni bir yaklaşım getirilmiş olup yönetmelikte tanımlanan uygulama adımları ve süreçlerin detaylandırılması maksadıyla oluşturulan Eylem Planı nda yönetmelikte yer alan uygulamaya ilişkin faaliyetler eylemlere, süreçler ise ayrıntılı zamanlama tablolarına dönüştürülmüştür. FAALİYETLER SÜREÇLER EYLEMLER AYRINTILI ZAMANLAMA TABLOLARI 35

YERALTI SULARININ KİRLENMEYE VE BOZULMAYA KARŞI KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK YÖNLENDİRME GRUBU Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik çalışmalarının takibi maksadıyla ilgili kurum ve kuruluşlardan katılımcıların da dahil olduğu Yönlendirme Grubu kurulmuş olup; ilk toplantısı Temmuz 2012 de olmak üzere günümüze kadar toplam 14 toplantı gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma kapsamında; Ülkemizde yapılan çalışmaların Yönetmeliğin ihtiyaçlarını karşılayacak hale getirilmesi, Avrupa Birliği Rehber Dokümanları ve çalışmalarından hareketle yeraltı suyu yönetimi konusunda ülkemizin kendine has bir yaklaşım oluşturulması, Uygulamalara şekil verilmesi ve kirlenme baskı ve etkileri ve diğer faktörler de dikkate alınarak önceliklendirmenin yapılması, Yönetmeliğin uygulanabilirliğinin daha etkin ve verimli şekilde sağlanması ve DSİ Genel Müdürlüğü ve ilgili diğer birimler/ kurumlar ile istişarelerin arttırılması hedeflenmektedir. Bu çalışma kapsamında kararlar alınmış ve bu kararların uygulamaya geçirilmesi yönünde çalışmalar yürütülmüştür. Bu kararlar temel olarak; Avrupa Birliği Rehber Dokümanları ve çalışmalarından hareketle yeraltı suyu yönetimi konusunda ülkemizin kendine has bir yaklaşım oluşturulması, Uygulamalara şekil verilmesi, kirlenme baskı ve etkileri ile diğer faktörler de dikkate alınarak önceliklendirmenin yapılması, Bütün havzalarda yeraltı suyu izlemesinin önceliklendirilmesi ve izleme programlarının oluşturulması, şeklindedir. 36

AKARÇAY HAVZASI YERALTI SUYU KALİTE İZLEME NOKTALARI BELİRLENİYOR Yeraltı Suyu Yönlendirme Grubu toplantılarında alınan karar doğrultusunda Akarçay Havzası için bir Yeraltı Suyu Kalite İzleme Programı oluşturulması maksadıyla izleme noktalarının konumları ve izlenecek parametreler Genel Müdürlüğümüz ve DSİ Genel Müdürlüğünce yapılan çalışmalar neticesinde belirlenmiştir. Söz konusu taslak noktaların fiziksel olarak izlemeye uygunluğunun tespit edilebilmesi için bir alan çalışması gerçekleştirilmiş olup Akarçay Havzası İzleme Programı na ilişkin çalışmalar tamamlanmış ve izleme çalışmalarına başlanılmak üzere DSİ Genel Müdürlüğü tarafından 18. Bölge Müdürlüğü ne gönderilmiştir. 37

EVSEL ATIKSU ARITMA TESİSLERİ NORMLARI BELİRLENDİ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ TASARIM REHBERİ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ NORM REHBERİ 2013 2013 Atıksu arıtma tesislerinin tasarımı, normları ve kriterlerini ihtiva eden Atıksu Arıtma Tesisleri Tasarımı Rehberi ve atıksu arıtımında yalnızca normların bulunduğu Atıksu Arıtma Tesisleri Norm Rehberi hazırlanmıştır. Bu rehber kitapların; başta alıcı ortam kirliliğinin önlenmesi, yeni kurulacak atıksu arıtma tesislerinin ulusal/uluslararası standart ve normlara uygun olarak boyutlandırılarak inşa edilmesi ve akabinde kurulan tesislerin işletilmesi açısından önemli bir başvuru kaynağı olacağı beklenmektedir. Söz konusu rehberler, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü nün www.suyonetimi.gov.tr internet sitesinde yayımlanmaktadır. 38

SU ARITMA TESİSLERİNİN TASARIM VE İŞLETME ESASLARI BELİRLENDİ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SU ARITMA TESİSLERİNİN TASARIM VE İŞLETME ESASLARI İçme suyu arıtma tesisleri için DIN, TSE, BS, ASTM vb. normlar ve içme suyu arıtımına ilişkin literatür dikkate alınarak normlar belirlenmiş olup, günümüzün bilgi ve teknolojisi ile uyumlu, ihtiyaçlara cevap verecek nitelikte Su Arıtma Tesislerinin Tasarım ve İşletme Esasları rehber kitabı hazırlanmıştır. Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoloji Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoloji Transfer Merkezi A.Ş. 2013 ÜLKEMİZDE 25 SU HAVZASINDA SU KALİTE RAPORLARI HAZIRLANIYOR Ülkemizde 25 su havzası için Su Kalite Raporları hazırlanarak güncellemeleri yapılmaktadır. Söz konusu Su Kalite Raporlarında, kıyı ve geçiş suları dâhil tüm yerüstü su kaynaklarında yapılan izleme sonuçlarına göre kirlilik göstergesi parametrelerin yönelim analizi gerçekleştirilmektedir. 39

HEDEFLER Su kalitesi yönetimi ile ilgili mevzuatı hazırlamak, Kıyı ve geçiş suları dâhil tüm su kaynaklarının mevcut kalite durumunu ortaya koymak, Kıyı ve geçiş suları dâhil tüm su kaynaklarında fiziksel, kimyasal ve biyolojik kaliteyi kapsayan sınıflandırma çalışmalarını tamamlamak, Kıyı ve geçiş suları dâhil tüm su kaynaklarına deşarj edilen kimyasallar için ayrı ayrı çevresel kalite standardını belirlemek, Besin elementleri açısından hassas su alanlarını ve bu alanları etkileyen bölgeleri belirlemek, Mikro kirleticiler için kirlilik azaltma çalışmalarını yaparak çevre dostu üretim çalışmalarını özendirmek, Baskı ve etkileri sektörel bazda kirletme oranları ile birlikte belirlemek, İçme suyu kaynaklarının kalitesini ve arıtma sınıfını tespit etmek, geliştirilecek sistem ile yapılan işin sürekliliğini sağlamak, İçme suyu arıtma tesislerinin revizyon ihtiyaçlarını tespit etmek, İçme ve kullanma suyu ile atıksu arıtma tesisi normlarını mevzuat olarak yayımlamak, Yeraltı sularının korunması ve kirlenmesinin önlenmesi maksadıyla çalışmalar yürütmek. 40

http://suyonetimi.ormansu.gov.tr CTA LTD. (0312) 222 66 77 Beştepe Mah. Alparslan Türkeş Cad. No: 71 Yenimahalle/ANKARA Tel: (0.312) 207 50 00 Faks: (0.312) 207 51 00