un değirmenlerinde kademeli metil bromid dışlanmasından sonra ileri tahıl depolama teknolojileri ve küresel zorluklar Prof. Shlomo Navarro Green Storage Ltd. İsrail e-mail: snavarro@green-storage.co.il 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 1
Ozon tabakasında delik var mı? Dünyanın ozon tabakası, tüm canlıları güneşin zararlı ışınlarına karşı korur. 2Nisan 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 2
Hayatı kurtarmak İnsanların UV ışınlarına aşırı maruziyeti cilt hasarı (cilt kanseri ve erken yaşlanma), göz hasarı (katarakt vb), imün sistem supresyonu dahil olmak üzere bir dizi sağlık ve çevresel etkilere neden olur. 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 3
Metil bromid, ozon tabakasını incelten yaygın maddelerden biridir. Metil bromid, dikim öncesinde ve hasat sonrası saklama ortamlarında zararlı ve hastalıkları kontrol etmede kullanılan bir fumiganttır. 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 4
Montreal Protokolü ve Temiz Hava Anlaşması kapsamında, üretimden ve ithalattan metil bromidin aşamalı olarak çıkartılması için aşağıdaki takvim takip edilmiştir : 1993 to 1998 1999 to 2000 2001 to 2002 2003 to 2004 1991 deki başlangıç düzeylerini dondurma (ABD de tüketim~25,500 Metrik Ton) (tüketim = üretim + ithalat - ihracat) Başlangıç düzeyine göre %25 azalma Başlangıç düzeyine göre %50 azalma Başlangıç düzeyine göre %70 azalma Müsaade edilen istisnalar: 1) Karantina ve Sevkiyat Öncesi (QPS) istisna,: amaç karantina zararlılarını ortadan kaldırmak, 2) teknik veya ekonomik açıdan uygun alternatifleri olmayan zirai kullanıcılar için tasarlanmış Kritik Kullanım İstisnası (CUE). 2005 Montreal Protokolü Taraflarınca mutabık kalınan kritik durumlarda kullanım için tanınan istisnalar hariç %100 aşamalı olarak metil 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 5
Yıl Yıl Sonu Envanter Miktarı (sadece ABD) (Metrik Ton) Dünya (Metrik Ton) 1991 64,200 1998 60,000 2003 16,422 2004 12,994 2005 9,974 11,470 2006 7,941 2007 6,458 2008 4,271 2009 3,064 2010 1,803 2,565 2014 158 2016 140 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 6
Sorun 1: tahıl piyasasında önemli küresel değişiklikler. Artan Dünya nüfusu Artan biyo-yakıt talebi Artan tahıl fiyatları 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 7
Sorun 2: Yeterli gıda üretmeye devam edebilecek miyiz? Artan yakıt kullanımı Küresel ısınma İklim değişikliği 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 8
Sorun 3: Dayanıklı mahsüllerin hasat sonrasına dair önemli küresel değişiklikler Böceklerde direnç gelişimi (fosfin direnci). Çevresel koruma (2005 e kadar (kalkınmış ülkelerde) kademeli olarak MB nin kaldırılması ve (kalkınmakta olan ülkelerde) 2015 e kadar). Zararlı ve pestisitten ari ürünlere dönük tüketici talebi. Fumigan tescil ve düzenleyici kurumların katı icraatları. 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 9
Fumigantlar Metil bromid (CH 3 Br) Fosfine (PH 3 ) Sulfuril florid (SO 2 F 2 ) Propilen oksit (C 3 H 6 O) Karbonil sülfit (COS) Etil format (CH 3 CH 2 OCHO) Hidrojen siyanür (HCN) Karbon disülfit (CS 2 ) Metil iyodür (CH 3 I) Siyanojen (C2N2) Ozon (O 3 ) Yüksek basınçlı Karbon dioksit (CO 2 ) 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 10
Kimyasal pestisit kullanımı olmadan hala gıdalarımızı koruyabilir miyiz? 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 11
Kimyasal işlemlerin yerini tamamen alan fiziki metotlara dair birkaç örnek 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 12
Isı değişikliği Soğuk Isı 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 13
Havalandırma 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 14
Tahıl soğutma üniteleri 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 15
Isının böcekler üzerinde etkisi 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 16
Termal dezenfestasyon 1.Un değirmenleri 2.Boşluk bırakma işlemi (siloları boşaltma ) 3.Ahşap paletler 4.Kurutulmuş hurma 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 17
Un değirmenlerinde kullanılan sanayi tipi ısıtıcılar 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 18
Binalarda termal işlem, en ümit vaadeden alternative çözümdür 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 19
İsrail de boş bir siloda termal dezenfestasyon uygulaması 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 20
Rezidüsüz gazlı işlemler, modifiye atmosfer atmosferik gaz oluşumunda değişiklikler düşük veya yüksek basınçlar Atmosferik basınç 1. Vakum 2. Yüksek basınç CO 2 1.Modifiye atmosferler (hermetik) 2. Kontrollü atmosferler 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 21
Chengdu da düz bir depoda, mofidiye atmosferde tahıl depolama, Çin 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 22
Biyolojik yöntemlerle oluşturulmuş Atmosfer Nedir? Sızdırmaz bir depolama ortamında canlı organizmaların ekolojik sistemde solumasıyla, oksijen-yoksun ancak karbon diyoksit-açısından zengin intersitiyal bir atmosfer oluşturulmasıdır. 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 23
Ruanda da mısırın hermetik depolanması için tasarlanmış GrainPro koza (mısır, 12 yıl boyunca mükemmel sonuçlar verecek şekilde depolanmıştır) 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 24
hermetik plastik silotorbalı depolama sisteminde saklanan tahıl Silotorbaların uzunluğu 60 m, çapı ise 2.70 m, kalınlığı ise 230-250 mikrondur. Yaklaşık 200 ton tahıl (buğday, mısır, ay çiçeği ve soya fasülyesi) 6 ila 8 ay boyunca saklanabilir. 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 25
Ambarda hermetik depolama -Ürdün 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 26
SONUÇLAR Hasat sonrası tahıl kayıpları ve un değirmenlerinde böcek kontaminasyonu azlatmak için 1.Fumigasyon, sızdırmazlığı çok iyi sağlanmış yapılarda sağlanmalıdır. 2.Metil bromide alternatif, fiziki metodlar vardır. 1.tahıl depoları için kışın havalandırma, yazın soğutma uygundur. 3.Un değirmenlerinde termal dezenfestasyon. 4. MA veya hermetik depolama, son derece ümit vaadedici kalite koruma ve böcek kontrol teknolojileridir. 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 27
Teşekkürler: Prof. Dr. Hamit KOKSEL, Vural KURAL, Genel Sekreter, Hande BOYACIOĞLU, Organizasyon Sekretaryası Koordinatör ve Türk Un Sanayicileri Federasyonu Yönetim Kurulu na bu sunumu yapmak üzere beni davet ettikleri için teşekkür ederim 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 28
Dikkatiniz için teşekkür ederim!!! 2April 2016 grain storage & phase out MB - Antalya 29