Türkiye nin Amerika Birleşik ş Devletleri Pazarındaki İhracat Performansının Farklı Açıdan Analizi i ve Türkiye İçin Öneriler
Açıklama Bu analizde kullanılan ithalat verileri ABD nin gümrük giriş tarife cetvelinin 1-97 nci fasıllarında yer alan eşyaları kapsar. 98 nci ve 99 uncu Fasıllar özel düzenlemeleri içerir; örneğin geri gelen eşya, fuar kapsamında gelen eşya, diplomatik muafiyet kapsamında gelen eşya vb. İthalata ilişkin veriler gümrüklemesi yapılmış ithalat yani kati mal ithalatı içindir. 13 Mayıs 2011 Cuma 2
Tespit-1: ABD nin İthalat Politikası Korumacı Değildir ğ ve Şeffaftır ABD nin genel koruma oranı (gümrük vergisi oranı) çok düşüktür. FOB kıymet bazında; 2008 yılında %1,27; 2009 yılında %1,41; 2010 yılında %1,40 CIF kıymet bazında; 2008 yılında %1,23; 2009 yılında %1,37; 2010 yılında %1,36 ABD gümrük vergisini eşyanın FOB kıymeti üzerinden tahsil etmektedir. Türkiye CIF kıymet üzerinden tahsil eder. ABD 2010 yılı gümrük ük giriş ii tarife kitabında tanımlı olan 18.118118 adet dt eşyanın %91,6 sından ithal yapmıştır. ABD nin ithalat mevzuatı ve ithalatına ilişkin veriler kamuya açıktır ve elektronik ortamda ulaşılmaktadır. 13 Mayıs 2011 Cuma 3
Tespit-2: Çok Sayıda Eşya İçin Gümrük Vergisiz İhraç İmkanı ABD ye gümrük ük vergisiz ii olarak ihracat edilebilecek Türkiye menşeli eşya sayısı 11.924 Adettir. ABD nin gümrük ük giriş ii tarife cetvelinde tanımlanan eşyaların %65,8 i Türkiye menşeli olması durumunda gümrük vergisi oranı Serbest tir. Gümrük vergisine tabi olmayan Türkiye menşeliş eşyalarda ABD nin ithalatınındeğeri (Milyar $) 2008 2009 2010 Türkiye 3 2 2,5 Çin 220 233 290 Genel 1.300 1.090 1.244 13 Mayıs 2011 Cuma 4
Tespit-3: Gümrük Vergisiz Eşyalarda Olumsuz İhracat Performansı 2010 Yılında ABD ye ithalatta gümrük vergisine tabi olmadığı halde ABD ye Türkiye den ithal edilen eşya sayısı: 2.309 Adet. Gümrük vergisine tabi olmayan Türkiye menşeli eşyaların sadece %19. GSP programı kapsamında olan Türkiye menşeli eşyaların sayısı: 5.205 Adet. Türkiye nin ABD ye ihraç ettiği GSP statüsündeki eşya sayısı: 1.161 Adet. GSP programında olan eşyaların sadece %22 sinden ABD ihracat yapılamıştır. 13 Mayıs 2011 Cuma 5
Tespit-4: ABD nin Geniş İthalat Portföyü İçerisinde Türkiye nin Görüntüsü Yetersizdir ABD nin ithalatı Ülkebazında Kalem sayısı Ülke 2008 Kalem 2009 Kalem 2010 - Kalem Çin 13.028 12.992 13.181 Almanya 10.357 10.004 10.159 Kore 7.475 7.288 7.470 Meksika 8.604 8.516 8.607 Brezilya 5.527 5.086 5.101 Türkiye 3.829 3.807 4.004 Arjantin 2.644 2.305 2.285285 Genel 16.681 16.626 16.623 13 Mayıs 2011 Cuma 6
Tespit-5.1: Bazı Eşyalarda Türkiye nin Fiyatları Rekabetçidir 2008 Yılında, Türkiye 633 kalem eşyayı ABD ye Çin den daha düşük birim fiyat ile ihraç etmiştir. Bunun; Türkiye menşeli olanlarının değeri: 1,4 Milyar $ Çin menşeli olanlarının değeri: 14,7 Milyar $ Çin in, ABD ye daha pahalıya ihraç ettiği 633 kalem eşyayı Türkiye ABD ye ihraç etmiş olsaydı,türkiye nin elde edeceği ilave ihracat geliri: 9,5 Milyar Dolar (FOB) 13 Mayıs 2011 Cuma 7
Tespit-5.2: Bazı Eşyalarda Türkiye nin Fiyatları Rekabetçidir 2009 Yılında, Türkiye 640 kalem eşyayı ABD ye Çin den daha düşük birim fiyat ile ihraç etmiştir. Bunun; Türkiye menşeli olanlarının değeri: 1,3 Milyar $ Çin menşeli olanlarının değeri: 10,0 Milyar $ Çin in, ABD ye daha pahalıya ihraç ettiği 640 kalem eşyayı Türkiye ABD ye ihraç etmiş olsaydı,türkiye nin elde edeceği ilave ihracat geliri: 6,2 Milyar Dolar (FOB) 13 Mayıs 2011 Cuma 8
Tespit-5.3: Bazı Eşyalarda Türkiye nin Fiyatları Rekabetçidir 2010 Yılında, Türkiye 688 kalem eşyayı ABD ye Çin den daha düşük birim fiyat ile ihraç etmiştir. Bunun; Türkiye menşeli olanlarının değeri: 1,5 Milyar $ Çin menşeli olanlarının değeri: 14,6 Milyar $ Çin in, ABD ye daha pahalıya ihraç ettiği 688 kalem eşyayı Türkiye ABD ye ihraç etmiş olsaydı,türkiye nin elde edeceği ilave ihracat geliri: 9,7 Milyar Dolar (FOB) 13 Mayıs 2011 Cuma 9
Tespit-6.1: Pazar Büyük, Arz Kısıtlı 2008 Yılında ABD 3.608 kalem eşyayı hem Türkiye den hem de Çin den ithal etmiştir. ti Sözkonusu eşyaların; Türkiye menşeli olanlarının ithalatın değeri : 4 Milyar Dolar Çin menşeli olanlarının ithalatın değeri : 194 Milyar Dolar Tüm ülkelerden ithalatın değeri : 748 Milyar Dolar 13 Mayıs 2011 Cuma 10
Tespit-6.2: Pazar Büyük, Arz Kısıtlı 2009 Yılında ABD 3.574 kalem eşyayı hem Türkiye den hem de Çin den ithal etmiştir. Sözkonusu eşyaların; Türkiye menşeli olanlarının ithalatın değeri : 3,2 Milyar Dolar Çin menşeli olanlarının ithalatın değeri : 179,2 Milyar Dolar Tüm ülkelerden ithalatın değeri : 617,0 Milyar Dolar 13 Mayıs 2011 Cuma 11
Tespit-6.3: Pazar Büyük, Arz Kısıtlı 2010 Yılında ABD 3.809 kalem eşyayı hem Türkiye den hem de Çin den ithal etmiştir. ti Sözkonusu eşyaların; Türkiye menşeli olanlarının ithalatın değeri : 3,7 Milyar Dolar Çin menşeli olanlarının ithalatın değeri : 219,7 Milyar Dolar Tüm ülkelerden ithalatın değeri : 734,0 Milyar Dolar 13 Mayıs 2011 Cuma 12
Tespit-6.4: Pazar Büyük, Arz Kısıtlı Türkiye nin ABD ye ihraç ettiği ihraç kalemleri bazında ABD nin toplam ithalatının değeri Türkiye nin toplam milli geliri ile kıyaslanabilecek büyüklüktedir. Türkiye nin, Çin e kıyasla ABD ye daha uygun fiyat ile ihraç ettiğiihraç kalemlerinin %75 ini Çin miktar olarak ABD ye daha fazla ihraç etmektedir. 13 Mayıs 2011 Cuma 13
Tespit-7: Aynı Eşyaların İhracatında Süreklilik Sorunu 2006 yılında ABD ye ihraç ettiğimiz eşyaların 1.239 adeti (742 Milyon Dolar), 2007 yılında ABD ye ihraç edilememiştir. ş 2007 yılında ABD ye ihraç ettiğimiz eşyaların 1.059 adeti (177 Milyon Dolar), 2008 yılında ABD ye ihraç edilememiştir. i i 2008 yılında ABD ye ihraç ettiğimiz eşyaların 1.011 adeti (916 Milyon Dolar), 2009 yılında ABD ye ihraç edilememiştir. 2009 Yılında ABD ye ihraç ettiğimiz eşyaların 868 adeti (134 Milyon Dolar), 2010 yılında ABD ye ihraç edilememiştir. 13 Mayıs 2011 Cuma 14
Tespit-8.1: Türkiye den Yetersiz İlgili Firma İthalatı ABD nin ithalatının çok önemli kısmı ilgili firmalarca (alan ve satan firmaların sahipleri aynı gerçek veya tüzel kişiler) yapılmaktadır. İlgili firmalarca 2010 yılındayapılan ithalatın toplam ithalata oranı %48,6 dır. Ülke İlgi Firma İthalatı (Milyar $) Ülke İthalatı İçindeki Payı % Kanada 138 50,2 Meksika 140 59,4 Çin H. C. 107 29,4 Japonya 94 78,3 Almanya 54 66,7 Kore 29 61,1 İngiltere 29 58,6 İrlanda 28 82,8 Suudi Arabistan 24 77,1 Fransa 20 51,55 Brezilya 9 36,3 Türkiye 1 27,4 Genel 922 48,6 13 Mayıs 2011 Cuma 15
Tespit-8.2: 2:Eşya Gurubu Bazında İlgili Firma İthalatı ABD nin 2010 yılı ilgili firma ithalatınıneşya gurubu bazında dağılımı Eşya Gurubu İlgi Firma İthalatı (Milyar $) Ülke İthalatı İçindeki Payı Bilgisay ve elektronik eşyalar 204 62,8 Ulaşım Ekipmanları 180 74,8 Kimyasallar 134 71,4 Petrol ve Gaz 80 35,33 Petrol ve Kömürden eşyalar 55 53,5 Makinalar (Elektrikli olanlar hariç) 54 51,3 Muhtelif İmal Edilmiş Eşyalar 36 37,2 Elektrikli Aletler, Beyaz Eşyalar 33 48,9 Ana Metal Ürünler 27 33,8 Geri Dönen Eşya (Kanada ya gönderilenler) 20 48,1 13 Mayıs 2011 Cuma 16
Tespit-9.1: Türkiye ile ABD Arasında Yetersiz Doğrudan ğ Sermaye Yatırımı 2009 yılı sonu iib itibariylei ABD li firmaların başka ülkl ülkelerdeki dkidoğrudanğ d sermaya yatırımlarınındefterdeğeri 3,5 Trilyon Dolar. Hollanda ya 472 Milyar Dolar Avusturalya ya 106 Milyar Dolar İngiltere ye 471 Milyar Dolar Japonya ya 104 Milyar Dolar Kanada ya 260 Milyar Dolar Meksika ya 98 Milyar Dolar Almanya ya 117 Milyar Dolar Brezilya ya 56 Milyar Dolar İrlanda ya 166 Milyar Dolar Hong Kong a 50 Milyar Dolar Çin e 50 Milyar Dolar Güney Kore ye 27 Milyar Dolar Türkiye ye 6 Milyar Dolar 13 Mayıs 2011 Cuma 17
Tespit-9.2: Türkiye ile ABD Arasında Yetersiz Doğrudan ğ Sermaye Yatırımı 2009 yılı sonu iib itibariylei ABD ye gelen doğrudanğ d sermaya yatırımlarının defter değeri 2,3 Trilyon Dolar. İngiltere nin 454 Milyar Dolar Japonya nın 264 Milyar Dolar Hollanda nın 238 Milyar Dolar Kanada nın 226 Milyar Dolar Almanya nın 218 Milyar Dolar Fransa nın 189 Milyar Dolar Güney Kore nin 12 Milyar Dolar Türkiye nin İhmal edilebilir seviyede 13 Mayıs 2011 Cuma 18
Tespit-10: Yüksek Taşıma Gideri Türkiye nin ABD ye yaptığı ihracat için ödenen navlun gideri Çin in ABD ye yaptığı ihracattaki navlun giderine göre 2008 yılında %22,1, 2009 yılında %20,2 ve 2010 yılında %5,7 daha yüksek olmuştur. Türkiye nin ABD ye yaptığı ihracat için ödenen Navlun/Taşıma gideri Meksika nın ABD ye yaptığı ihracattaki navlun giderine göre 2008 yılında %560, 2009 yılında %425 ve 2010 yılında ise %434 daha yüksek olmuştur. 13 Mayıs 2011 Cuma 19
SONUÇ Gümrük vergisi Serbest olan eşyaların %81 i ABD ye ihraç edilmiyor/edilemiyor. i i Pazar çok büyük ancak kapasite/arz yetersiz. ABD ye ihraç ettiğimiz eşyalarda ABD nin genel ithalatı Türkiye nin milli gelirine yakındır. ABD pazarına arz edilen ürünlerde devamlılık sorunu vardır. Her yıl bir önceki yıla göre yaklaşık 1.000 adet eşya pazaraara sunulmuyor. Giderilmesi gereken mevzuat uyumu sorunu vardır. Örneğin, Türkiye menşeli et ve et ürünlerinin ABD ye ihracı için gıda güvenlik sistemi denkliğinin alınması amacıyla teknik dosyanın Türkiye tarafından hazırlanıp ilgili ABD makamına verilmesi gerekmektedir. ABD ye ihracatta taşıma+sigorta+diğer masraflar gideri yüksektir. Çin e göre %20 daha pahalı. 13 Mayıs 2011 Cuma 20
Öneriler-1 Ürettiklerimizi ABD ye ihraç etmeye çalışmak yerine, ABD nin ithal ettiği eşyaların üretilmesine odaklanılmalıdır. ABD ye ihraç ettiğimiz eşya sayısı çeşitlendirilmelidir. 2010 Yılında gümrük ük vergisine ii tbi tabi olmayan 9.615 eşyada ABD ye ihracat yapılamamıştır. Bunun nedenleri araştırılmalı ve buna göre politikalar tespit edilmelidir. ABD li firmaların Türkiye de imalat sektöründe yatırım yapmalarının sağlanması üzerinde odaklanılmalıdır. ABD nin ih ithalatının yaklaşık k %48 inii ilgiliili firmalar yapmaktadır. 13 Mayıs 2011 Cuma 21
Öneriler-2 Taşıma giderlerinin i i azaltılması l gerekmektedir. k Türk firmaların ABD de fiziken bulunmaya özendirilmelidir. Firmalar mallarını kendileri ithal edip müşterisinin deposuna teslim edebilmelidir. ABD nin ithalatının %48 i ilgili firmalarca yapılmaktadır. Ticaret Müşavirlerinin ithalatçılar ile temasta olması sağlanmalıdır. Türkiye den ithalat yapan firmalar Müşavirliklerce ziyaret edilmeli ve daha fazla ithalat yapmaları için ne gibi şartlar gerektiği müşteriler ile temas edilerek araştırılmalıdır. Bu amaçla merkezden Ticaret Müşavirliğineş ğ ithalatçı, ihracatçı ve madde bazında bilgi akışış sağlanmalıdır. 13 Mayıs 2011 Cuma 22
Öneriler-3 Skö Sektörelbazda profesyonel yerel uzmanlar istihdamihd edilmelidir. lidi ABD ye ihracat yapan firmalara lojistik destek sağlanmalıdır. ABD deki belirli serbest bölgelerde antrepo kiralanıp ihracatçılarımız tarafından kullanılması özendirilmelidir. Önemli maliyet unsurlarından olan enerji (benzin, mazot, doğalğ gaz, elektrik gibi) fiyatı, ihraç pazarlarımızda rakiplerimiz olan ülkelerdeki fiyat seviyesine indirilmelidir. 13 Mayıs 2011 Cuma 23