MİCROSOFT EXCEL 2003 DERS NOTLARI Excel programı çalışma alanına girilen veriler üzerinde hesap yapabilme, verileri tabloya dönüştürebilme tablolar içindeki verileri grafiklerle destekleyebilme, verileri karşılaştırıp sonuç üretebilme özelliğine sahip; tablolama, grafik oluşturma, veri yönetimi ve hesaplama amaçlı kullanılan Office paketinin en önemli programlarından biridir. Bu programla matematiksel işlemlerin yanı sıra grafik oluşturma, hücreleri biçimlendirme gibi özellikleri de kullanılabilir. Microsoft Excel programını çalıştırmak için Başlat/Programlar/Microsoft Office/Microsoft Office Excel 2003 yolu izlenir. Excel programı çalıştığında Şekil 1 deki standart Excel penceresi ekrana gelir. Şekil 1 Hücre Adresi/İsmi Satır Numarası Formül Çubuğu Aktif Hücre Hücre Tutamacı Sütun Başlığı Çalışma Sayfaları Excel Kullanırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Excel programında bütün veriler hücreler içerisine yazılır. Hücrelere girilen verileri onaylamak için, veriler girildikten sonra Enter tuşuna veya yön tuşlarına ya da Tab tuşuna basılır. Girilen veriler onaylanmadan veri girilmiş olmaz. Veri onaylanmak istenmezse Esc tuşuna basılır. Hücreler üzerinde işlem yapmak için öncelikle hücrelerin seçilmesi gerekir. Bir hücreyi seçmek için hücre üzerine fare ile tıklamak yeterlidir. Birden fazla hücreyi seçmek için birinci hücre tıklanır, farenin sol tuşu basılı olarak seçilmek istenen hücreler üzerinde sürüklenir ve bırakılır. Seçili olan hücrelerin arka plan renkleri siyah renk ile boyanır. Veri girilmeden önce veri girilecek olan hücre aktif hale getirilmelidir. Bir hücre üzerine tıklandığında hücre aktif hale gelir. Aktif hücrenin kenarlıkları kalınlaşır. Hücrelerin içerisindeki verileri silmek için hücre ya da hücreler seçilir klavyedeki Del/Delete tuşuna basılır. Bir hücrenin içindeki verinin bir kısmı değiştirilmek istenirse; hücre içerisine çift tıklanır, veri üzerinde değişiklik yapılır veya hücre seçilir klavyede F2 tuşuna basılır, veri üzerinde değişiklikler yapılır ya da hücre seçilir, araç çubuğundaki formül çubuğundan veri değiştirilip Enter tuşuna basılır. Excel e veri olarak; sayı, metin, tarih, parasal değerler, formüller girilebilir. Sütun: Çalışma sayfasındaki dikey kısımlara sütun denir. Sütunlar harfler ile gösterilir (A, B, C ). Excel içerisinde her bir çalışma sayfasında 256 adet sütun bulunur. Satır: Çalışma sayfasındaki yatay kısımlara satır denir. Satırlar sayılar ile gösterilir (1, 2, 3 ). Excel içerisinde her bir çalışma sayfasında 65536 adet satır bulunur. Hücre: Satır ve sütunların kesiştiği dikdörtgen kısımlara hücre denir. Veriler hücreler içerisine girilir. Excel içerisinde her bir çalışma sayfasında 256x65536 adet hücre bulunur. Her bir hücre içerisine 256 karakterlik bilgi girilebilir. Her bir hücrenin bir ismi vardır. Hesaplamalar bu isimler kullanılarak yapılır. Hücrelerin isimleri hücreyi oluşturan satır ve sütunların isimlerinin birleşmesinden oluşur. Örneğin A sütunu ile 4. satırın kesişerek oluşturduğu hücrenin ismi A4, D sütunu ile 58. satırın kesişerek oluşturduğu hücrenin ismi D58 olur. Bu isimler hesaplamalarda kullanılır. Örneğin A1 hücresi ile C20 hücresindeki sayılar toplanıp B10 hücresine yazılacaksa, B10 hücresine veri olarak =A1+C20 girilmelidir. Çalışma Sayfası: Excel dosyalarına Çalışma Kitabı adı verilir. Excel çalıştırıldığında Kitap1 adında boş bir çalışma kitabı ile açılır. Çalışma kitaplarının içerisinde, hücrelerden oluşan çalışma alanlarının bulunduğu Sayfa1, Sayfa2, Sayfa3 adlarında çalışma sayfaları bulunur. Excel de işlemler bu sayfalar üzerinde yapılır. Sayfaların isimleri, isimler üzerine çift tıklanarak değiştirilebilir. Sayfa isminin olarak sayfanın içerisindeki veri ile ilgili olması kolaylık sağlayacaktır. Excel de 256 tane sayfa açılabilir. MENÜLER: Excel de birçok işlem menüler kullanılarak yapılır. Şimdi bu menülerin ve seçeneklerin nasıl kullanılacağına bakalım. Dosya Menüsü ve Seçenekleri Yeni: Yeni bir Excel Çalışma Kitabı (Dosyası) oluşturmak için kullanılır. Aç: Daha önceden kaydedilmiş olan bir Çalışma kitabını açmak için kullanılır. Seçildiğinde ekrana gelen pencereden dosya seçilip Aç tıklanır. 1
Kapat: Aktif olan dosyayı kapatmak için kullanılır. Kaydet: Excel de dosyayı ilk defa kaydetmek için ya da dosya üzerinde yapılan değişiklikleri dosya içerisine kaydetmek için kullanılır. Seçildiğinde ekrana gelen pencerede, dosyanın kaydedileceği klasör açılır, dosyaya bir isim verilir. Kaydet düğmesine tıklanır. Farklı Kaydet: Önceden kaydedilmiş, açık olan bir dosyayı farklı, yeni bir adla kaydetmek için kullanılır. Seçildiğinde ekrana gelen pencerede, dosyanın kaydedileceği klasör seçilir, dosyaya yeni bir isim verilir. Kaydet düğmesine tıklanır. Sayfa Yapısı: Excel deki dosyanın kenar boşlukları, kağıt boyutu vb. kağıt ile ilgili özellikleri ayarlamak için kullanılır. Baskı Önizleme: Hazırlanan dosyanın yazıcıya gönderilmeden önce, kağıt üzerinde nasıl görüneceğini görmek için kullanılır. Yazdır: Hazırlanan dosyayı, yazıcıya göndermek için kullanılır. Dosyayı kağıda aktarmak için kullanılır. Çıkış: Excel programından çıkmak için kullanılır. Seçildiğinde eğer dosya üzerinde kaydedilmemiş değişiklikler varsa, Yapılan değişikliklerin kaydedilmesini isteyip, istemediğiniz sorulur. Evet düğmesi, dosyayı kaydeder. Hayır düğmesi, kaydetmez. İptal düğmesi, hiçbir işlem yapmaz. Düzen Menüsü ve Seçenekleri Geri Al: Yapılan son işlemin geri alınmasını sağlar. Hata yapıldığında, yapılan hatayı geri almak için kullanılabilir. Yinele: Yapılan son işlemi yinelemek için kullanılır. Hücreleri Taşımak: Buradaki işlemler nesnelerin de taşınması için geçerlidir. Taşınacak hücreler seçilir. Düzen menüsünden Kes ( ) seçilir. Hücrelerin taşınacağı yere tıklanır. Düzen menüsünden Yapıştır( ) seçeneği seçilir. Hücreleri Kopyalamak: Buradaki işlemlerin nesnelerin de kopyalanması için geçerlidir. Kopyalanacak hücreler seçilir. Düzen menüsünden Kopyala seçilir. Hücrelerin kopyalanacağı yere tıklanır. Düzen menüsünden Yapıştır( ) seçeneği seçilir. Temizle: Hücre içerisinde bulunan verileri, biçimleri siler. Hücredeki verileri silmek için klavyeden Delete tuşu da kullanılabilir. Sil: Seçili olan, hücre, satır ya da sütun u silmek için kullanılır. Sayfayı Sil: Aktif olan çalışma sayfasını siler. Sayfayı Taşı veya Kopyala: Aktif olan çalışma sayfasını taşımak ya da kopyalamak için kullanılır. Seçildiğinde ekrana gelen pencerede, sayfanın taşınacağı yer seçilip tamam düğmesine tıklanır. Penceredeki Kopya Oluştur seçilerek sayfa kopyalanabilir. Bul: Dosya içerisinde kelime ya da kelime gruplarını aramak için kullanılır. Değiştir: Dosya içerisinde kelime ya da kelime gruplarını bulup, başka kelime ya da kelime gruplarıyla değiştirmek için kullanılır. Görünüm Menüsü ve Seçenekleri Bu menü, Microsoft Excel penceresi ve bu pencerede bulunan öğelerin görünümünü ayarlamak için kullanılır. Araç Çubukları: Pencere içerisinde bulunan araç çubuklarına yenilerini eklemek ya da bulunanları gizlemek için kullanılır. Formül Çubuğu: Formül çubuğunu görünür yapar ya da gizler. Yakınlaştır: Çalışma alanını yakınlaştırarak ya da uzaklaştırarak ayrıntıları görmeyi sağlar. Ekle Menüsü ve Seçenekleri Hücreler: Çalışma sayfası içerisine hücre eklemek için kullanılır. Hücre eklendiğinde hücrenin eklendiği yerdeki hücreler aşağıya kayar. Satır: Çalışma sayfasına satır eklemek için kullanılır. Üzerine satır eklenmek istenen satır seçilip, bu seçenek seçildiğinde seçili satırın üzerine yeni satır eklenir. Birden fazla satır seçilerek, bir defada birden fazla satır eklenebilir. Sütun: Çalışma sayfasına sütun eklemek için kullanılır. Soluna sütun eklenmek istenen sütun seçilip, bu seçenek seçildiğinde seçili sütunun soluna yeni sütun eklenir. Birden fazla sütun seçilerek, bir defada birden fazla sütun eklenebilir. Çalışma Sayfası: Çalışma kitabı içerisine yeni bir çalışma sayfası eklemek için kullanılır. Grafik: Excel içerisine girilip, seçilen verilerin Grafiğini çizmek için kullanılır. Seçildiğinde Grafik çizimini sağlayan, Grafik sihirbazı ekrana gelir. Simge: Klavyede olmayan simgeleri dosyaya eklemek için kullanılır. İşlev: Excel içerisinde çeşitli aritmetik ve mantıksal işlemlerin yapılmasını sağlayan fonksiyonların (işlevlerin) eklenmesi için kullanılır. Resim: Resim seçeneği seçildiğinde, açılan alt menü kullanılarak, Küçük Resim, Resim dosyası, Otomatik şekil ve WordArt eklenebilir. Biçim menüsü ve Seçenekleri Hücreler: Seçili olan hücrelerin biçimini değiştirmek için kullanılır. Seçildiğinde Şekil 2 deki pencere ekrana gelir. Bu pencere üzerindeki Sayı, Hizalama, Yazı Tipi, Kenarlık, Desenler ve Koruma sekmeleri kullanılarak her türlü biçim verilebilir. Sayı Sekmesi: Hücreye girilecek verinin türüne göre herhangi bir biçim seçilebilir. Hizalama Sekmesi: Hücreye girilen verinin hücre içerisindeki konumunu belirlemek için kullanılır. Aynı zamanda seçili hücreler birleştirilebilir, hücreye girilen verilerin sımayan bölümlerinin otomatik olarak kayması sağlanabilir. Yazı Tipi Sekmesi: Hücreye girilen verilerin Yazı tipi, boyutu, rengi vb. özellikleri değiştirilebilir. Kenarlık Sekmesi: Seçili olan hücrelere kenarlık eklemek için kullanılır. Kenarlık eklenmemiş olan hücrelerin etrafında bulunan soluk çizgilere klavuz çizgisi denir ve bu çizgiler kağıt üzerine aktarılmazlar. Desenler Sekmesi: Hücrenin arka plan rengini değiştirmek için kullanılır. Koruma Sekmesi: Hücrelerin içerisindeki verilerin değiştirilemez olmasını sağlamak için kullanılır. Satır: Seçili olan satırın, yüksekliğini değiştirmek için kullanılır. Seçili olan satırları gizlemeye ya da gizli olan satırları görünür hale getirmek için kullanılabilir. Sütun: Seçili olan sütunun, genişliğini değiştirmek için kullanılır. Seçili olan sütunları gizlemeye ya da gizli olan sütunları görünür hale getirmek için kullanılabilir. 2
Sayfa: Aktif olan sayfanın adını değiştirmek için, Sayfayı gizlemek için, Gizli olan sayfayı görünür hale getirmek için, Sayfanın arka plan rengini değiştirmek için kullanılır. Koşullu Biçimlendirme: Hücre içeriğine göre hücrenin biçiminin değişmesini sağlar. Burada kontrol tamamen kullanıcıya aittir. Örneğin; hücrenin değeri 0 ve 1 olduğunda hücrenin yazı renginin kırmızı olması sağlanabilir. UYGULAMA 1- Microsoft Excel i çalıştırınız. Aşağıda verilen şekildeki verileri, şekildeki gibi hücrelere giriniz. Eğer veriler sütunlara sığmaz, taşarsa, ilgili sütunun, sütun başlığının sağındaki çizgiden tutup, sütun genişliğini artırabilirsiniz. 2- Dosyayı, SINIF LİSTESİ adı altında, masaüstüne kaydediniz. Microsoft Excel i kapatıp, Masaüstünden dosyayı, üzerine çift tıklayarak açınız. 3- Listenin sonuna, sınıfınızdan herhangi birinin bilgilerini giriniz. Ardından dosyayı kaydedip, Excel i kapatınız. Excel i çalıştırıp, Excel içerisinden dosyayı tekrar açınız. 4- Açtığınız dosyadaki listenin sonuna, sınıfınızdan herhangi birinin bilgilerini girip, dosyayı SINIF BİLGİ LİSTESİ adı altında farklı bir ad ile masaüstüne kaydediniz. Microsoft Excel i kapatıp, Masaüstünde, SINIF LİSTESİ ve SINIF BİLGİ LİSTESİ adında iki Excel dosyasının bulunduğunu görünüz. 5- SINIF BİLGİ LİSTESİ dosyasını açınız. Dosya/Sayfa Yapısı seçeneği ile dosyanın kenar boşluklarını 1 er cm olarak ayarlayınız. Baskı Önizleme seçeneği ile, tablonun kağıt üzerinde nasıl görüneceğini kontrol ediniz. 6- Listenin birinci satırındaki bilgileri seçiniz (A2 hücresinden D2 hücresine kadar olan hücreler seçilecek). Seçili olan hücreleri listeni sonuna kopyalayınız (Kopyalama ve taşıma işlemleri için Düzen menüsündeki Kes, Kopyala, Yapıştır seçeneklerini kullanınız, bu işlemlerin nasıl yapıldıklarını bilmiyorsanız, Sayfa 2 deki Düzen menüsü ve seçenekleri kısmına bakınız). Kopyalama işleminden sonra kesikli çizgileri yok etmek için klavyeden Esc tuşunu kullanabilirsiniz. Birinci kişinin bilgilerini seçip, Delete tuşu ile siliniz. Listenin sonuna kopyaladığınız kişinin Sıra no bilgisini 15 yapıp, bilgileri eski yerine taşıyınız. 7- Listenin sonunda bulunan kişinin bilgilerini seçip, bu hücreleri siliniz. Bunun için Düzen/Sil seçeneğini kullanabilirsiniz. Doğum tarihinin bulunduğu sütunun tamamını seçip, Düzen/Sil seçeneği ile sütunu silin. 8- Sayfa3 adlı çalışma sayfasını aktif hale getiriniz (Bunun için Sayfa3 çalışma sayfasının ismine bir kez tıklayın). Sayfayı siliniz. 9- Sayfa1 e geçiniz. Adı ve Soyadı ile Sınıfı bilgilerinin bulunduğu sütunlar arasına Yeni bir sütun ekleyip, Baba adı bilgilerini giriniz. 10- Ekle menüsünü kullanarak, dosyaya yeni bir sayfa (Sayfa4) ekleyiniz. Eklediğiniz sayfanın adını, sayfanın adı üzerine çift tıklayarak ya da Biçim/Sayfa/Yeniden Adlandır seçeneğini kullanarak SINIFLAR olarak değiştiriniz. 11- SINIFLAR sayfasına Okulunuzun adını, WordArt olarak ekleyiniz. Yazının her sol tarafına bir Gülen Yüz otomatik şeklini çiziniz, çizdiğiniz otomatik şekli yazının sağına kopyalayınız. 12- Sayfa1 deki bütün verileri seçip, SINIFLAR adlı sayfanın A1 hücresinden başlayarak kopyalayınız, sütun genişliklerini ayarlayıp, hücrelere kenarlık ekleyiniz. Bütün uygulamaları tam olarak yaptığınızda, aşağıdaki şekildeki görüntüye benzer bir görüntü elde etmeniz gerekmektedir. 3
ARAÇLAR Menüsü ve Seçenekleri Yazım Kılavuzu: Yazılan metin içerisinde, Türkçe ye uymayan, yazım yanlışlarını, imla hatalarını bulmak ve düzeltmek için kullanılır. Koruma/Sayfayı Koru: Aktif olan çalışma sayfasında değişiklik yapılmasını engellemek için kullanılır. Koruma altına alınan sayfa üzerinde değişiklik yapılamaz. Otomatik Düzeltme Seçenekleri: Yazı yazarken sık yapılan yazım yanlışlarını otomatik olarak düzeltmek için kullanılır. Örneğin; yanlız kelimesi yazıldığında Excel otomatik olarak bu kelimeyi yalnız olarak değiştirecektir. Ayrıca sık yaptığınız kelime hatalarının yanlış ve doğrularını da ekleyebilirsiniz. Özelleştir: Araç çubuğu ekleme, araç çubuklarına yeni araç düğmeleri eklemek için kullanılır. Seçenekler: Excel programının ayarlarını değiştirmek için kullanılır. VERİ Menüsü ve Seçenekleri Sırala: Veri tablolarını istenilen sütuna göre sıralamak için kullanılır. Filtre Uygula/Otomatik Filtre Uygula: Veri tablolarını çeşitli kriterlere göre filtreleyerek, kritere uygun olan hücreleri listeler. Doğrulama: İstenilen hücrelere belli özellikler dışındaki verilerin girilmesini engellemek için kullanılır. Örneğin; seçilen bir hücreye sadece sayı girilmesi, ayrıca sayının belli bir aralıkta olması istenirse doğrulama seçeneği kullanılır. Eğer hücreye istenen özelliklerde veri girilmezse, istenilen bir mesaj gösterilebilir. PENCERE Menüsü ve Seçenekleri Yerleştir: Açık olan dosyaları ekrana çeşitli şekillerde yerleştirerek, hepsini birden görmeyi sağlar. Bu seçenek kullanılarak, birden fazla dosya üzerinde kolayca işlem yapılabilir. Gizle: Aktif olan dosya penceresini gizler. Eğer gizli bir pencere varsa Göster seçeneği aktif olur. Böl: Çalışma sayfasını ikiye ya da dörde bölerek, sayfa üzerinde işlem yapmayı kolaylaştırır. Bölmeyi Dondur: Böl seçeneği ile bölünen sayfadaki, bölüm çizgilerini dondurarak, yerlerinin değiştirilmesini engeller. YARDIM Menüsü ve Seçeneği Microsoft Office Excel Yardımı: Excel programında kullanılan, hemen her şey için yardım bilgisine ulaşmak için kullanılır. Microsoft Office Excel Hakkında: Kullanılan Excel in sürümü ve programın üreticisi hakkında bilgi sunar. MİCROSOFT EXCEL PROGRAMINDA SIK KULLANILAN FONKSİYONLAR ve İŞLEVLERİ Excel programında İşlemler: Microsoft Excel programında dört işlem için fonksiyonlar kullanılabileceği gibi işlem operatörler (işaretler) de kullanılabilir. Microsoft Excel programında kullanılan işlem operatörleri şunlardır: + : Toplama işlemi için kullanılır. - : Çıkartmak işlemi için kullanılır * : Çarpma işlemi için / : Bölme işlemi için kullanılır. ^ : Üs alma işlemi için kullanılır. ( ) : İşlem önceliği için Excel programında operatörler arasında işlem önceliği vardır. İşlem öncelik sırası Parantez içi, Üs alma, Çarpma, Bölme, Toplama, Çıkartma şeklindedir. Örneğin: = (A1+B1)*2-5 formülünde önce parantez içerisindeki A1+B1 işlemi yapılır, 2 ile çarpılır, elde edilen sonuçtan 5 sayısı çıkartılır. 5*6 Örnek Problem 1: Şeklindeki işlem Excel de = (5*6) / (6-3) şeklinde yazılmalıdır. Eğer =5*6/6-3 şeklinde 6 3 yazılırsa işlem sonucu yanlış hesaplanacaktır. Bu şekilde yazıldığında 5 ile 6 çarpılacak, çıkan sonuç 6 ya bölünecek ve sonuçtan 3 çıkarılacaktır. Normalde sonucun 10 çıkması gerekirken, bu şekildeki bir yazımda sonuç 2 çıkacaktır. İşlem önceliğinde eşitlik varsa, = işaretine en yakın işlemin önceliği fazladır. 3 20 7 Örnek Problem 2: 2 şeklinde verilen problemin Excel de yazımı şöyledir; =( (20+7) / (3^2) ) ^ 3 Verilen 3 problem çözülürken önce 20+7 işlemi yapılmalı, çıkan sonuç 3 2 ye bölünmeli.elde edilen sonucun da 3. dereceden üssü alınmalıdır. Burada öncelik sırasının parantezler kullanılarak yapılması gerekmektedir. Bu şekilde formüller yazılırken, açılan parantezler mutlaka kapatılmalıdır, ne kadar parantez açılmışsa o kadar parantez kapatılmalıdır. 3 10 5 Soru: işlemi Excel programında nasıl yazılmalıdır? 3 5 2 Excel de hücre adresleri kullanılarak temel işlemler şu şekilde yapılabilir: = A1 + B1 = A2 B2 = A3 * B3 = A4 / B4 = A5^2 ya da = A5^B5 =(A1+B4+C3)/(A2*B2) Fonksiyonların Genel Kullanımı: Her fonksiyonun kendi kullanımı olsa da, genel olarak fonksiyonlar şu şekilde yazılmaktadır. = FONKSİYONADI(Birinci parametre; ikinci parametre; üçüncü parametre) Fonksiyonların bazıları bir tane parametre isterken bazıları, iki, üç ya da daha fazla parametre isteyebilir. Parametre olarak uygun olursa Hücre adresi verilebilir. Ayrıca doğrudan sabitler de kullanılabilir. Örnek fonksiyon kullanımı: =TOPLA(A1:B1; A5:B10) şeklinde yazılan TOPLA fonksiyonu ile A1, B1 ve A5 den B10 a kadar olan hücrelerdeki sayılar toplanır. Fonksiyonun yazımından sonra bu hücrelerde değişiklik yapılırsa, fonksiyonun da sonucu otomatik olarak değişecektir. = TOPLA(10;20;30) şeklinde yazılan TOPLA fonksiyonu ile 10, 20, 30 sayılarının toplamı hesaplanmış olur. Böylece hücrelerden bağımsız, sabit sayılar kullanılarak işlem yapılabilir. = TOPLA(A1;B1;30;40) şeklinde yazılan TOPLA fonksiyonu ile A1 ve B1 hücrelerindeki sayılar ile 30 ve 40 sayıları toplanır. Burada hem hücre adresleri hem de sabitlerin kullanılabildiği görülmektedir. Eğer A1 ve B1 in içeriği değişirse sonuç da değişir. Birden fazla fonksiyon iç içe de kullanılabilir. Bu durumda önce en içteki fonksiyon hesaplanır, çıkan sonuç bir dıştaki fonksiyonda kullanılır. Kullanım = FONKSİYON1ADI(FONKSİYON2ADI(birinci parametre; ikinci parametre)) yazımında önce FONKSİYON2 girilen parametrelere göre sonuçlandırılır, elde edilen sonuç FONKSİYON1 e parametre olarak aktarılır. Örnek: 4
=COS(TOPLA(A1:B10) formülünde, önce A1:B1 aralığındaki sayılar toplanır, sonuç COS fonksiyonuna parametre olarak aktarılır. Parametrenin Cosinüsü hesaplanıp hücre içerisinde gösterilir. SIK KULLANILAN FONKSİYONLAR VE KULLANIMLARI (Alfabetik Sırada) Fonksiyonlara parametre olarak verilen değerlerle ilgili olarak kullanılan terimlerin anlamı şudur; Sayı: Sayı parametresi olarak fonksiyona, bir sabit sayı verilebilir (1 3 4 gibi), bir hücre adresi verilebilir (A1 gibi), hücre aralığı olabilir (A1:B5 gibi). Metin: Bir metin parçası verilebilir ( Cumhuriyet gibi metinler (Çift tırnak) içerisine alınmalıdır. Metin içeren bir hücre adresi ya da hücre aralığı verilebilir. BAĞ_DEĞ_DOLU_SAY(Hücre_Aralığı): Belirtilen hücre aralığındaki dolu olan hücrelerin sayısını verir. BİRLEŞTİR(Metin1;Metin2; ): Birden fazla metni birleştirip tek bir metin haline getirir. BİRLEŞTİR( Ali ; Gel) = AliGel BOŞLUKSAY(Hücre_Aralığı): Belirtilen hücre aralığındaki boş olan hücrelerin sayısını verir. BOŞLUKSAY(A1:B5) BUGÜN(): Geçerli olan tarihi hücre içerisine yazar. Her yeniden hesaplamada güncellenir. BÜYÜK(Hücre_Aralığı;k): Hücre aralığındaki k. en büyük değeri verir. BÜYÜK(A1:B5;2) A1:B5 aralığındaki 2. Büyük sayıyı BÜYÜKHARF(Metin): Verilen metnin bütün harflerini büyük harfe çevirir. ÇARPIM(Sayı1;Sayı2; ): Verilen sayıların çarpımlarını hesaplar. ÇARPINIM(Sayı): Verilen sayının faktöryelini hesaplar. ÇARPINIM(3) = 3! = 6 sonucunu üretir. DÜŞEYARA(bakılan_değer; hücre_aralığı; sütün_indis_sayısı): Verilen hücre aralığının en sol sütununda, bakılan_değeri arar, bulduğunda aynı satırda belirtilen sütun_indis indeki değeri verir. DÜŞEYARA(40;A1:D10;2) 40 değerini A1:D1 hücre aralığının A sütununda arar, bulduğunda bu aralıktaki aynı satırda bulunan B (2. sütun) sütunundaki değeri döndürür. EBOŞSA(Hücre): Verilen hücre boşsa DOĞRU sonucunu verir. EMANTIKSALSA, EMETİNSE, EMETİNDEĞİLSE, ESAYIYSA fonksiyonlarının kullanımı da aynıdır. Fonksiyondaki ifade sağlanırsa, DOĞRU sonucunu verir. EĞER(mantıksal_sınama;eğer_doğruysa;eğer_yanlışsa): Belirtilen koşul DOĞRU olarak değerlendirilebiliyorsa eğer_doğruysa bölümü, YANLIŞ olarak değerlendirilebiliyorsa eğer_yanlışsa bölümü işleme konur. Birden fazla sınama için EĞER fonksiyonları iç içe kullanılabilir; ancak en fazla 7 EĞER iç içe kullanılabilir. Örnek kullanımlar: EĞER(A1>100; A1 100 den büyük ; A1 100 den küçük) A1, 100 den büyük olursa hücreye A1 100 den büyük yazar, değilse A1 100 den küçük yazar. =EĞER(TOPLA(A1:B5)<=60;ÇARPIM(A1:A5);ORTALAMA(B1:B5)) Eğer A1:B5 in toplamı 60 dan küçük ya da eşit ise, A1:A5 in ÇARPIMI, değil ise, B1:B5 in ortalaması hesaplanıp, hücreye yazılır. EĞER(A1>4,49; TAKTİR ;EĞER(A1>3,49; TEŞEKKÜR ; HİÇBİRŞEY )) Eğer A1, 4,49 dan büyükse hücreye TAKTİR yazılır, değilse ikinci eğer sorgulanır, Eğer A1, 3,49 dan büyük ise TEŞEKKÜR, değilse HİÇBİRŞEY hücreye yazılır. EĞERSAY(hücre_aralığı;ölçüt): Ölçüte uyan hücreleri sayar. EĞERSAY(A1:B5; >10 ) 10 dan büyükleri sayar. ENÇOK_OLAN(sayı1;sayı2; ): En sık kullanılan ya da en çok yinelenen değeri verir. ENÇOK_OLAN(A1:B5) GEOORT(sayı1;sayı2; ): Sayıların Geometrik ortalamasını verir. GO = n y 1. y2. y3... yn şeklinde hesaplanır. KAREKÖK: Verilen sayının karekökünü hesaplar. KAREKÖK(25) = 5, KAREKÖK(A1) A1 deki sayının karekökünü verir. KOMBİNASYON(sayı;sayı_seçilen): Verilen öğelerin sayısı için kombinasyon sayısını verir. KUVVET(Sayı;Üs): Verilen sayının belirtilen üs sünü hesaplar. KUVVET(5;2) = 25 KUVVET(2,3)=8 KUVVET(A1;5) A1 5 KÜÇÜK(hücre_aralığı;k): Hücre aralığındaki en küçük k. değeri verir. KÜÇÜK(A1:B5;2) En küçük 2. değeri verir. KÜÇÜKHARF(metin): Metindeki tüm büyük harfleri küçük harfe çevirir. KÜÇÜKHARF( ALİ ) = ali LOG(sayı;taban): Sayının belirtilen tabandaki logaritmasını alır. LOG(100;10) = 2 LOG(A1;3) A1 in 3 tabanındaki log. alır. LOG10(sayı): Bir sayının 10 tabanındaki logaritmasını alır. LOG(100)=2 LOG(A1) A1 in 10 tabanındaki log. alır. MAK(sayı1;sayı2; ): Verilen sayılar içerisinde en büyük değeri verir. MAK(A1:B5) MAK(A1:B5;C3:D10) MİN(sayı1;sayı2; ): Verilen sayılar içerisinde en küçük değeri verir. MİN(A1:B5) MİN(A1:B5;C3:D10) MOD(sayı;bölen): Bir sayının bir bölen tarafından bölünmesinden sonra kalanı verir. MOD(10;3)=1 MOD(A1;5) MUTLAK(sayı): Sayının mutlak değerini verir. NSAT(sayı;sayı_rakamlar): Bir sayıyı ondalık ya da kesir kısmını kaldırarak bir tamsayıya yuvarlar. Sayı_rakamlar, ondalık kısımda alınacak basamak sayısını gösterir. NSAT(1,25) =1 NSAT(1,6289;2) = 1,62 NSAT(A1;3) A1=4,46217 => 4,462 olur ORTALAMA(sayı1;sayı2; ): verilenlerin ortalamasını hesaplar. ORTALAM(A1:B5) ORTALAMA(A1:B5;C3:D10) PERMÜTASYON(sayı;sayı_seçilen): Tüm nesnelerden seçilebilecek olan verilen sayıda nesne için permütasyon sayısını verir. Pİ(): Pi değerini verir. Örnek: =Pİ()*(5^2) formülü yarıçapı 5 olan dairenin alanını verir. S_SAYI_ÜRET(): 0 ya da 0 dan büyük ve 1 den küçük bir sayıyı rasgele üretir. =S_SAYI_ÜRET()*10 formülü 1-10 arasında rasgele bir sayı üretir. Çıkan sayı yuvarlanarak tamsayı değerler bulunabilir. Yeniden hesaplamalarda yeni bir sayı üretilir. 5
ŞİMDİ(): Güncel tarihi ve saati, tarih ve saat biçiminde verir. TAMSAYI(sayı): Sayı ondalıklı bir sayı ise tam sayı kısmını alır. TAMSAYI(2,679) = 2 TAMSAYI(A1) TOPKARE(sayı1;sayı2; ): Verilen sayıların karelerinin toplamını verir. TOPKARE(2;3;4) = 2 2 + 3 2 + 4 2 = 29 TOPLA(sayı1;sayı2; ): Verilen sayıların toplamını verir. TOPLA.ÇARPIM(hücre_aralığı1;hücre_aralığı2; ): Verilen aralık ya da dizilerde birbirine karşılık gelen sayısal bileşenleri çarpar ve bu çarpımların toplamını verir. TOPLA(A1:A10;B1:B10) = (A1*B1) + (A2*B2) +. Şeklinde hesaplanır. UZUNLUK(metin):Bir metindeki karakter sayısını verir. UZUNLUK( ALİ GEL ) = 7 UZUNLUK(A1) YAZIM.DÜZENİ(metin): Metindeki her sözcüğün ilk harfini büyük harfe, diğer tüm harfleri de küçük harfe dönüştürür. YAZIM.DÜZENİ( ali GEL ) = Ali gel YAZIM.DÜZENİ(A1) YUKARIYUVARLA(sayı;sayı_rakamlar): Verilen sayının ondalık kısmını yukarı yuvarlar. YUKARIYUVARLA(2,43;0)=3 YUVARLA(sayı;sayı_rakamlar): Verilen sayıyı, belirtilen sayı_rakamlar kadar yuvarlar. YUVARLA(2,5487;0) =3 YUVARLA(2,42165;0)=2 YUVARLA(2,456;2) = 2,46 YUVARLA(2,456;1) = 2,5 YUVARLA(A1;3) 6
EXCEL DE GRAFİKLER VE GRAFİK ÇİZME Grafik: Çeşitli sayısal verilerin, analiz edilmelerini kolaylaştırmak için şekillerle görsel olarak gösterildikleri tablolardır. Microsoft Excel kullanılarak verilerin çeşitli tipte grafikleri çizilebilir. Bunun için veriler bir çalışma sayfasına düzenli bir şekilde girilir. Grafiği seçilmek istenen veriler seçilir. Ekle menüsünden Grafik seçeneği seçilerek grafik çizilmesini kolaylaştıran Grafik Sihirbazı (Şekil 3) ekrana getirilir. Grafik sihirbazı 4 adımdan oluşan işlemler sonucunda grafik çizilmesini sağlar. Şekildeki 1. adımda çizilmek istenen grafik türü belirtilip, ileri düğmesine tıklanır. 2. Adımda (Şekil 4) grafiği çizilecek verilerin sütunlarda mı yoksa satırlarda mı yazılı olduğu seçilip ileri düğmesine tıklanır. 3. Adımda (Şekil 5) grafiğin başlığı, X, Y ve Z eksenleri için başlıklar girilebilir, pencerenin üst kısmındaki Eksen, Klavuz Çizgileri vb. sekmeler kullanılarak grafik görünümü değiştirilebilir. Gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra ileri düğmesi tıklanır. 4. Adımda (Şekil 6) Oluşturulan grafiğin dosyaya nasıl ekleneceği seçilir. Üstteki seçenek (Yeni Sayfa Olarak) seçilirse, grafik yeni bir sayfa olarak eklenir, alttaki seçenek (Nesne Olarak) seçilirse grafik, aktif sayfa içerisine nesne olarak aktarılır (Bu seçenek tavsiye edilir). Son düğmesi tıklanarak, grafik çizme işlemi tamamlanmış olur. Excel de grafiği çizilen veriler değişirse, grafik de otomatik olarak değişir. Grafik üzerinde herhangi bir öğenin biçimi değiştirilmek istenirse, ilgili öğe üzerine çift tıklayarak, öğenin her türlü biçimi değiştirilebilir. Bir grafiği ya da bir öğesini silmek için silinecek grafik/öğe seçilir ve klavyeden Delete tuşuna basılır ya da sağ tuşla tıklanıp Temizle seçeneği seçilir. Bazen çizilen grafiğin türü değiştirilmek istenebilir, örneğin çizilen bir sütun grafik çizgi grafiği haline dönüştürülmek istenebilir. Bunu yapmak için grafik üzerine farenin sağ tuşu ile tıklanır, açılan menüden Grafik Türü seçilir. Yapılacak değişiklik yapılıp tamam düğmesine tıklanır. Şekil 3 Örneği Görüntülemek için Basılı Tutun Şekil 4 7
Şekil 6 Şekil 5 8
UYGULAMALAR Grafik Çizimleri ile ilgili uygulamalar: 1. Aşağıdaki şekilde verilen verileri ilgili hücrelere girerek, verilerin Sütun Grafiğini çiziniz. Grafik başlığı olarak Başarı Durumu, X ekseni için Sınıflar, Y ekseni için Öğrenci Sayısı yazınız. Çizim sonunda yan taraftaki grafik oluşmalıdır. Başarı Durumu 40 Öğrenci Sayısı 30 20 10 0 11-A 11-B 11-C 11-D Kalan Geçen Sınıflar 2. Aşağıdaki şekilde verilen verileri ilgili hücrelere girerek, verilerin Özel türlerden 2 Eksenli Çizgi Sütun grafiğini çiziniz. Çizim sonunda yan taraftaki grafik oluşmalıdır. Buraya; birinci uygulamayı gerçekleştirirken yaptığınız işlemleri ayrıntılı olarak yazınız. İşlem basamaklarında hangi seçenekleri seçtiyseniz açık bir şekilde belirtiniz. Bu sizin uygulamayı doğru bir şekilde yapıp/yapmadığınızı gösterecektir. 9