REKABET BÜLTENİ HAZİRAN 2012



Benzer belgeler
Piraye Erdem. Özgeçmiş

REKABET HUKUKUNDA TAZMİNAT TALEPLERİ

4054 SAYILI REKABETİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN ŞERHİ

CEZA YÖNETMELİĞİ * Şamil PİŞMAF REKABET KURUMU. TÜSİAD Rekabet Toplantıları 29 Ocak 2010

REKABET KURUMU REKABET RAPORU ÖZETİ Ahmet ÇELİK

REKABET HUKUKUNDA TAZMİNAT TALEPLERİ

REKABET KURULU KARARLARINA KARŞI BAŞVURULACAK YARGI MERCİ

2002/2 SAYILI DİKEY ANLAŞMALARA İLİŞKİN GRUP MUAFİYETİ TEBLİĞİ

REKABET HUKUKU ve KOBİLER. Neşe Nur Onuklu

Rekabet Kurumu Rekabet Kanunu. Doç. Dr. A. Barış BARAZ

Editör Prof. Dr. H. Ercüment ERDEM GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ TİCARET HUKUKU ANABİLİM DALI E. ÖĞRETİM ÜYESİ HUKUK POSTASI 2017

AKARYAKITTA SERBEST FİYAT UYGULAMASI

TEBLİĞ PİYASA BOZUCU EYLEMLER TEBLİĞİ (VI-104.1)

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ

REKABET KURULU KARARI

Hukuk ve Danışmanlık

YÖNETMELİK. MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, 9/5/2013 tarihli ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.

Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yönetici Sorumluluk Teminatı. GÖZDE KARATOPAK Manager, FINPRO Practice

Dr. Hediye BAHAR SAYIN. Pay Sahibi Haklarının Korunması Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı

REKABET KURULU KARARI

TÜRK SANAYİCİLERİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ

Dr. Özge Ay OTOMOTİV SEKTÖRÜNDEKİ DAĞITIM SÖZLEŞMELERİNDEN KAYNAKLANAN HUKUKİ İLİŞKİLERİN REKABET HUKUKU DÜZENLEMELERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

2017/3 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği ve Tebliğin Açıklanmasına Dair Kılavuz

REKABET KURULU KARARI. Dosya Sayısı : (Menfi Tespit) Karar Sayısı : 03-76/ Karar Tarihi :

REKABET KURULU KARARI

Sanal ortamda. şirket. itibarının. korunması. Kurumsal İtibar: Farklı Bakış Açıları (II) Oturumu Ceyda CİMİLLİ AKAYDIN

TÜRKİYE DE TÜM YÖNLERİYLE ATIK YÖNETİMİ PANELİ. Rekabet Hukuku Kapsamında Yetkilendirilmiş Kuruluşlar

T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü GENELGE NO: 2007/02....VALİLİĞİNE (Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü)

ELEKTRİK DAĞITIM ŞİRKETLERİNİN LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ BAŞVURULARI KAPSAMINDAKİ İŞLEMLERİNE KARŞI AÇILACAK DAVALARDA GÖREVLİ YARGI MERCİİ

Av. Hikmet Koyuncuoğlu - İstanbul Barosu Tüketici Hakları ve Rekabet Hukuku Merkezi Başkan Yardımcısı

TÜRK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE BEKLENTİLERİMİZ

Süleyman Sevinç. Özgeçmiş

Basit rafineri niteliğindeki ATAŞ, 2004 yılı sonlarında dönüşüm ünitesine yönelik yatırımın maliyetini yüklenmeyerek,

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu nun tarih ve 2010/DK-07/87 sayılı Kararı ile;

REKABET KURULU KARARI

AİHM İçtihatları Kapsamında Medeni Haklar ve Yükümlülükler

C. ÖNLİSANS VE LİSANS TADİL BAŞVURULARI İLE BİRLEŞME-BÖLÜNME VE PAY DEVİRLERİNDE SUNULMASI GEREKEN BİLGİ VE BEGELER LİSTESİ

Sirküler Rapor /70-1 ANAYASA MAHKEMESİNİN ÖZEL USULSUZLUK CEZASIYLA İLGİLİ BAŞVURUYA İLİŞKİN KARARI

GÜMRÜK SİRKÜLERİ NO: 2012/50

2017 DİYARBAKIR BAROSU ASGARİ ÜCRET ÇİZELGESİ

REKABET KURULU KARARI

REKABET HUKUKUNDA TEMEL KAVRAMLAR. Mert Karamustafaoğlu (LL.M.) Erdem&Erdem Ortak Avukatlık Bürosu Rekabet ve Uyum Uzmanı

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /18-21

REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : (Devralma) Karar Sayısı : 09-33/ Karar Tarihi :

TİCARÎ SIR, BANKA SIRRI VE MÜŞTERİ SIRRI HAKKINDA KANUN TASARISI

REKABET KURULU KARARI

ANAYASA MAHKEMESİNDEN VERGİ USUL KANUNUYLA İLGİLİ BİREYSEL BAŞVURUYA İLİŞKİN YETKİSİZLİK KARARI

ÖNEMLİ NİTELİKTEKİ İŞLEMLER. Prof. Dr. Veliye Yanlı İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi

ÇIKAR ÇATIŞMASI POLİTİKALARI v1

REKABET KURULU KARARI

T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK)

REKABET KURULU KARARI

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

2018 DİYARBAKIR BAROSU ASGARİ ÜCRET ÇİZELGESİ

6- REKABET POLİTİKASI

ĐKV DEĞERLENDĐRME NOTU

SEZİN EZGİ SARIAKÇALI ALKAÇ AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİ

ENERJĠ PĠYASASI DÜZENLEME KURUMU TÜRKĠYE LPG DERNEĞĠ SEKTÖR DEĞERLENDĠRME TOPLANTISI. 14 Mart 2008

2-12/2016 KKTC Rekabet Kurulu 62/2017 REKABET KURULU KARARI

Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI

Yönetici Sorumluluk Sigortası

Mert Karamustafaoğlu Özgeçmiş

REKABET KURULU. 2003/3 ve 2007/2 sayılı Rekabet Kurulu Tebliğleri ile Değişik, Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği 1 Tebliğ No : 2002/2

İTİRAZ USULLERİ. BMMYK Kasım 2014

C. BİLDİRİMDE : İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş. Göktürk Merkez Mah. İstanbul Cad. Kayın Sok. No:1/B K:4-5 Eyüp/İstanbul

REKABET KURULU KARARI

ANONİM ORTAKLIKTA ESAS SÖZLEŞMESEL BAĞLAM

e) Disiplin Kurulu: İşbu talimat hükümlerine göre disiplin cezası verme hususunda yetkili kılınmış olan kurulu,

ANAYASA MAHKEMESİ NE BİREYSEL BAŞVURU YOLU AÇILDI

Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi C Grubu Pay Sahiplerinin Belirlenmesine İlişkin Süreç

REKABET HUKUKU UYGULAMALARINDA PARA CEZALARI ve PİŞMANLIK PROGRAMLARI

PİYASA BOZUCU EYLEMLER TEBLİĞİ (VI-104.1)

Rekabet Kurumu - Gerekçeli Kurul Kararları

İKİNCİ DAİRE KABUL EDĠLEBĠLĠRLĠK HAKKINDA KARAR

İZAHA DAVET UYGULAMASI E-BÜLTEN.

TEBLİĞ İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2006/32) BİRİNCİ KISIM Genel Bilgi ve İşlemler

ĐKĐNCĐ DAĐRE KARAR. Đclal KARAKOCA ve Hüseyin KARAKOCA v. TÜRKĐYE (Başvuru no /11)

REKABET KURULU KARARI

DÜNYA DA BU HAFTA ARALIK 2015

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/6 İŞYERİ DEVRİ İŞYERİ DEVRİNİN İŞÇİ ALACAKLARINA ETKİSİ

YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞU

Bazı makalelerde, bu iptal kararı ile kanuni temsilcilerin geçmişe yönelik sorumluluklarının kalktığına dair yorumlar okuyoruz.

MURAT ORUÇ Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi HAKSIZ REKABETTE MADDİ TAZMİNAT DAVASI

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ

FİDECON. Regülasyon ve Rekabet Danışmanlığı

ANAYASA MAHKEMESİNDEN KATMA DEĞER KANUNUYLA İLGİLİ BİREYSEL BAŞVURUYA İLİŞKİN YETKİSİZLİK KARARI

1998/3 SAYILI MOTORLU TAŞITLAR DAĞITIM VE SERVİS ANLAŞMALARINA İLİŞKİN GRUP MUAFİYETİ TEBLİĞİ


REKABET HUKUKUNDA HAKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASI AÇISINDAN İNDİRİM SİSTEMLERİ VE INTEL KARARI

MEHMET SUAT KAYIKÇI PETROL PİYASASI HUKUKU

İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATI ÖDENMESİ HALİNDE KAZANÇ TESPİTİ NASIL YAPILIR?

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRE. ZEYTİNLİ/TÜRKİYE (Başvuru no /04) KARAR STRAZBURG. 26 Ocak 2010

REKABET KURULU KARARI

GÜMRÜK SİRKÜLERİ Tarih: 31/07/2014 Sayı: 2014/43 Ref : 6/43

YILDIRIM v. TÜRKĐYE KARARIN KISA ÖZETĐ

GÜMRÜK SİRKÜLERİ Tarih: 07/11/2014 Sayı: 2014/84 Ref : 6/84. Konu: İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN 2014/34 SAYILI TEBLİĞ YAYIMLANMIŞTIR

KONUT SEKTÖRÜNÜN VERGİ YÜKÜ VE ÖNERİLER

GÜNLÜK FOREX BÜLTENİ - 11 Temmuz 2014

PETROL SEKTÖRÜNDE RİSK VE RİSK YÖNETİMİ. İSTANBUL Ekim 2009

Transkript:

REKABET BÜLTENİ HAZİRAN 2012 KAYSERİ İLİNDEKİ BOSCH BAYİLERİNE REKABET CEZASI Rekabet Kurulu Kayseri il merkezinde Bosch Bayiliği yapan on teşebbüs hakkında 09.06.2011 de açtığı soruşturmayı 12 Haziran 2012 tarihinde yapılan sözlü savunmanın ardından nihai karara bağladı. Teşebbüslerin Bosch markalı ürünlerin satış fiyatlarının belirlenmesine yönelik anlaşma yaptıkları soruşturma neticesinde tespit edildi. Fiyat anlaşmasına katılan teşebbüslere cirolarının 5 i oranında para cezası verildi. Soruşturma kapsamındaki 10 teşebbüsle toplam 72.000 TL para cezası verildi. YKM NİN BOYNER TARAFINDAN DEVRALINMASI İŞLEMİ NİHAİ İNCELEMEYE ALINDI YKM nin yüzde 63 hissesinin Boyner Büyük Mağazacılığa devredilmesini sağlayacak anlaşma Şubat ayında imzalanarak Rekabet Kurumu ndan izin alınması süreci başlatılmıştı. Ancak YKM nin kontrolünün, hisse devri yoluyla Lale Güven TUĞLU, Ali Fethi AĞRALI, Kemal Tuğrul AĞRALI, Fuat Turgay AĞRALI, Nuşin ORAL, Murat Emir KUNT ve Esin TABOĞLU ndan Boyner Büyük Mağazacılık A.Ş. ye devrine ilişkin başvuru, Rekabet Kurulu nun 31.05.2012 tarihli kararı ile nihai incelemeye alındı. Devir işlemine YKM nin Tan Ailesine mensup ortaklarının itiraz ettiğine dair haberler daha önce basın yoluyla ortaya çıkmıştı. Bu itirazların rekabet hukuku ile ilgisi ve işlem sonucunda Boyner Grubu nun hakim duruma geçip geçmeyeceği nihai inceleme neticesinde anlaşılabilecek. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun un 7. maddesi ile piyasalarda rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak birleşme ve/veya devralma işlemlerini denetlemekle görevlendirilen Kurul, incelemenin derinleştirilmesi için nihai inceleme başlatabiliyor. Bu kapsamda işlem rekabete etkilerinin araştırılması amacıyla nihai incelemeye alındı. Nihai inceleme sürecinde birleşmenin onaylanıp onaylanmayacağı veya bazı taahhütlerin gerçekleşmesi şartıyla onaylanması gibi sonuçlardan hangisinin kabul edileceği belirsiz olduğundan işlem askıda kalıyor. Bununla birlikte 1

işlemin nihai incelemeye alınması, izin verilemez nitelikte olduğu anlamına da gelmiyor. Hisse devri sürecinde Boyner, YKM nin üç hissedar grubundan ikisiyle anlaşmıştı. Şöyle ki; YKM yi 1950 li yıllarda kurarak ülkenin ilk çok katlı mağazası haline getiren Nuri Güven hisselerini kızları Lale ve Gülay Güven ile Ankara mağazasının başındaki ortağı Fethi Ağralı ya bırakmıştı. YKM de hâlihazırda Lale Güven Tuğlu ve Fethi Ağralı ailelerinin yanı sıra Gülay Tan ve ailesinin hisseleri bulunuyor. Boyner Tan ailesi dışındaki diğer iki hissedar ailesi ile sözleşme imzalamıştı. Buna karşılık Gülay Tan satış sürecinin kendilerinden habersiz gerçekleştiğini, haklarının ihlal edildiğini bu nedenle satışın iptalini istediğini ve yargısal koruma talep ettiğini açıkladı. Boyner Grubu ise bu iddiaları Rekabet Kurulu nun onay sürecini olumsuz yönde etkilemeye yönelik bir girişim ve itibar kaybı hedefleyen bir beyan olarak nitelendirdi. Tartışmalara son noktayı incelemenin ardından nihai kararını alacak olan Rekabet Kurulu koyacak. AKARYAKITTA TAŞLAR YERİNDEN OYNADI 2008 yılında başlayan süreçte Rekabet Kurulu akaryakıt sektöründe dikey anlaşmalar kapsamında yapılan intifa ve kira sözleşmelerinin rekabet yasağı etkisi doğurduğunu ve bu nedenle 5 yıllık süre sınırına tabi olduğunu kararlaştırmıştı. Bu doğrultuda akaryakıt dağıtım şirketleri 18.09.2005 tarihinden önce yapılan ve süresi 5 yılı aşan anlaşmaların 18.09.2010 tarihinde; 18.09.2005 tarihinden sonra yapılan anlaşmaların ise yapıldıkları tarihten itibaren 5. yılın sonunda uygulanmalarına son vermek zorunda kalmışlardı. Beklenen tarihten önce akaryakıt dağıtım şirketi ile anlaşmasını sonlandıran bayiler yeni dağıtım şirketleri ile anlaştı, böylece piyasada bir transfer dalgası yaşandı. Süreç pazar payını büyütmek isteyen küçük ölçekli dağıtım şirketleri lehine işledi, büyük dağıtıcılarınsa tamamı pazar payı kaybetti. EPDK 2010 yılı Petrol Piyasası Sektör Raporu nda yer verilen bilgilere göre toplamda 7 bini aşkın bayi ile imzalanan dikey anlaşmalar yenilendi yahut sonlandırıldı; süreç içerisinde toplam 1156 bayi, yeni dağıtım şirketleri ile anlaştı. 2010-2012 pazar payı rakamlarına göz atarsak en büyük atılımı Türkiye Petrolleri (TP), Milan, Asya (Full) ve Aytemiz yaptı: 2

2010 Pazar payı % 2012 Pazar payı% PO 25,1 23,1 Shell 20 16,2 Opet 16,7 14,9 BP 11,1 9,7 TP 0,4 6,6 Total 5,9 5,8 Altınbaş 2,6 2,5 Milan 1,5 2,1 Lukoil 1,5 1,9 Aytemiz 0,3 1,7 Asya (Full) 0,1 1,7 Tablodan da görüldüğü gibi, 2010 yılında pazarın en büyük 5 teşebbüsünün payı % 78,8 iken, bu oran 2011 yılında % 70,5 e geriledi. Ayrıca ilk beş firma arasında bulunan Total, 2011 yılında altıncılığa düştü. Petrol Ofisini özelleştirdikten sonra akaryakıt dağıtımı sektöründen çekilen devlet, TP ile bu sektöre yeniden giriyor. Aslında 1963 te kaçak akaryakıtın piyasaya girmesini önlemek amacıyla kurulan TP 2007 de dağıtım lisansı alarak işe başladı ve 107 istasyona ulaştı. Elbette hızlı büyümesinde fueloil dağıtımından ve kamu alımlarından elde ettiği pay etkili oldu. Şirket 2020 ye kadar 750 istasyona ve % 10 pazar payına ulaşma hedefine doğru ilerliyor. Moil markasını 2010 da devralarak Milan adıyla yola devam eden Milangaz da bir ivme yakaladı. 2010 da Moil olarak pazar payı % 1,5 iken 2012 de Milan adıyla bu rakam 2,1 e yükseldi. 2008 de sahip olduğu Akpet markasını Lukoil e satan İsmail Aytemiz ise sektöre geri döndü ve eski bayilerinin bir kısmını geri kazanarak en fazla Lukoil den pazar payı çaldı. Lukoil in 2008 de sahip olduğu % 4,7 pazar payından geriye % 1,9 luk bir pay kaldı. Bir diğer yükseliş ise Full istasyonlarının sahibi Asya Akaryakıtın lisans almasıyla başladı. Geçen yıl Petrol Ofisi ni Avusturyalı OMV ye 1 milyar Avro ya satarak akaryakıt dağıtımından çekilen Doğan Holding, Full ile anlaşarak yeniden sektöre dönüyor. Doğan Holding, Full ün yüzde 60 ını satın almak için anlaşmaya vardığını açıkladı ancak henüz devir işlemi ile ilgili süreç başlamadı. Bu çerçevede, Kurulun akaryakıt sektöründeki dikey anlaşmalara yönelik olarak almış olduğu kararlar, sektördeki büyük oyuncuların belirli oranlarda pazar kaybına 3

uğratmış görünüyor. Ama bu durumun sektördeki yoğunlaşma oranlarını değiştirdiğini söylemek için henüz erken. FUTBOLDA ŞİKE REKABETİ BOZUCU ANLAŞMA SAYILIR MI? Rekabet Kurulu 2010-2011 yılı Türkiye Futbol Federasyonu Süper Ligi futbol karşılaşmalarında futbol kulüplerinin karıştığı şike iddialarının suç oluşturmanın yanı sıra aynı zamanda rekabet ihlal eden anlaşma niteliği taşıdığı şeklindeki şikayeti Ekim 2011 de aldığı bir kararla reddetmişti. 27.10.2011 tarih, 11-54/1385-495 sayılı kararın gerekçesi açıklandı. Kulüplerin bilet satışı, yayın haklarının satışı, reklam ve sponsorluk haklarının satışı ve futbolcu transferi gibi alanlardaki faaliyetleri, doğrudan mal veya hizmet satışına yönelik iktisadi faaliyet olarak kabul edildi. Dolayısıyla spor kulüplerinin bu alanlardaki faaliyetleri esnasında teşebbüs statüsüne sahip olduğunu belirlendi. Bununla birlikte, spor kulüplerinin söz konusu faaliyetleri gerçekleştirirken teşebbüs statüsüne sahip olmasının, bu kuruluşların sporla ilgili tüm faaliyetlerinde teşebbüs statüsünü taşıyacağı anlamına gelmediği ifade edildi. Spor kulüpleri tarafından gerçekleştirilen sportif müsabakalar birer iktisadi faaliyet olarak kabul edilmedi ve bu nedenle spor müsabakalarına şike karıştırıldığı iddiaları da piyasadaki rekabeti bozacak eylemler sınıfına dahil edilmedi. Gerekçe olarak spor müsabakalarının şampiyonluk primi elde etmek veya yayın havuzundan daha fazla pay almak gibi birtakım kazanç beklentilerini içinde barındırsa bile söz konusu kazançların doğrudan mal veya hizmet üretimi, satımı veya pazarlanması neticesinde elde edilen kazançlar olmadığı gösterildi. Öte yandan, spor kulüplerinin sportif performansı ile iktisadi performansı arasında dolaylı bir ilişki olduğu ve herhangi bir sportif olaya ekonomik bazı sonuçlar izafe edilmesinin, o olayı ekonomik faaliyet olarak nitelendirmek için yeterli olmadığı kabul edildi. Bu çerçevede, yapılacak herhangi bir sportif müsabakanın sonucunu kulüplerden birinin lehine çevirmeyi amaçlayan şike anlaşmalarının yapılması esnasında, ilgili kulüplerin teşebbüs statüsü ile hareket etmediği varsayıldı. Dolayısıyla, şike anlaşmalarının rakip teşebbüsler arasında gerçekleştirilen iktisadi rekabeti bozucu bir anlaşma olarak değerlendirilmesinden ziyade, spor etiğine aykırı ve sportif rekabeti bozucu eylemler olarak değerlendirilmesinin daha uygun olacağı kararlaştırıldı. Buna karşılık karara muhalefet eden Kurul üyelerinin karşı oy gerekçeleri incelendiğinde şike iddialarının rekabet ihlali olarak incelenebileceğine dair çok sayıda argümanın bulunduğu görülüyor. Şikayetçinin karşı oy gerekçelerini de dikkate alarak açacağı dava rekabet hukukunun kapsamı bakımından ilgi çekici sonuçları barındırabilecek nitelikte olacaktır. 4

PİŞMANLIK YÖNETMELİĞİNİN UYGULANMASINI AÇIKLAYAN BİR KILAVUZ HAZIRLANIYOR Rekabetin Korunması Hakkında Kanun un 16. maddesine göre ihlalin ortaya çıkarılması amacıyla Kurum ile aktif işbirliği yapanlara, işbirliğinin niteliği, etkinliği ve zamanlaması dikkate alınarak ve gerekçesi açık bir şekilde gösterilmek suretiyle ceza verilmeyebileceği (bağışıklık) veya verilecek cezalarda indirim yapılabileceği düzenleniyor. Bu düzenleme doğrultusunda Kurul tarafından kabul edilen Kartellerin Ortaya Çıkarılması Amacıyla Aktif İşbirliği Yapılmasına Dair Yönetmelik (Pişmanlık Yönetmeliği), 15.02.2009 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Bu defa ise Pişmanlık Yönetmeliği nin uygulanmasında karşılaşılabilecek tereddütleri gidermeye yönelik olarak hazırlanan Kılavuz Taslağı Rekabet Kurumu nun internet sitesinde kamuoyunun görüşlerine açıldı. Kurul Pişmanlık Yönetmeliği nin uygulanmasında görev almak üzere Kartel ve Yerinde İnceleme Destek Birimi ni kurmuştu. Taslak hali yayımlanan Kılavuz bu birimin Pişmanlık Yönetmeliği ile ilgili uygulamasını ve başvuruda bulunanlara tanınan hak ve güvenceleri açıklıyor. Böylece şeffaf bir ortam yaratılarak başvuruda bulunanların karşılaşacakları prosedür ve dezavantajlı bir konumda bırakılmamalarına dair esaslar ortaya konuyor. Kılavuz, Yönetmelik te geçen bazı hükümleri ayrıntılı olarak yorumluyor. Örneğin cezalardan bağışıklık kazanabilmenin bir koşulu olan diğer teşebbüsleri ihlale zorlamama unsuru açıklanıyor. Buna göre sadece fiziksel şiddet veya piyasa dışına çıkartma olasılığı çok yüksek olan toplu boykot gibi şiddetli bir iktisadi baskının sağlam delillerle ortaya konulması halinde bu varsayımın gerçekleşmiş sayılacağı belirtiliyor. Ayrıca pişmanlık programına başvuranlar arasında menfaat çatışması doğması nedeniyle aynı avukat aracılığıyla savunma yapamama, bağışıklık kazanma şartlarının sağlanamaması halinde cezada indirim kazanma, başvuruların soruşturma raporunun tebliğine kadar gizli tutulması gibi sonuçlar da açıklanıyor. Geçen ay sonuçlanan sodyum sülfat soruşturmasında iki teşebbüs arasında kurulan kartelin Kurum tarafından ortaya çıkarılmasından sonra teşebbüslerden birinin pişmanlık programına başvurmasıyla cezasında 1/3 oranında olmak üzere 272.867 TL indirim yapıldı. Bu kapsamda indirim nedeniyle Sodaş Sodyum Sanayi A.Ş. 818.603 TL yerine 545.735 TL ceza aldı. Soruşturmada kartel kurulmasına belirleyici etkisi saptanan şirket çalışanlarına da bireysel para cezası verildi. Anılan teşebbüsün Genel Müdürüne şirketinin pişmanlık başvurusunda bulunması nedeniyle yapılan indirim sonucunda 16.372 TL yerine 8.186 TL ceza verildi. 5

REKABET KURUMU GÖREV ALANINA GİRMEYEN BAŞVURULARI NASIL DEĞERLENDİRİYOR? Rekabet Kurumu internet sitesinde yer verdiği duyuru ile Rekabet Kanunu kapsamında olmayan tüketicinin korunması, haksız rekabet veya ilgili idari otoritelerce düzenleme yapılmış sektörler e ilişkin başvurular hakkındaki süreci açıkladı ve kapsamına girmeyen başvuruların doğru adrese iletilmesi gereğine dikkat çekti. Örneğin yanlış ve yanıltıcı reklamların Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Reklam Kurulu na şikayet edilmesi gerektiği belirtildi. Ayıplı mallara/hizmetlere ilişkin şikayetlerin ise Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri ve/veya Tüketici Mahkemeleri tarafından çözümlenebileceği açıklandı. Sıklıkla karşılaşılan bir diğer yanlış anlaşılma da düzeltilerek haksız rekabetin rekabet hukuku kapsamında değil ticaret hukuku kapsamında olduğu vurgulandı. TTK nın 54. ve devamındaki maddelerinde düzenlenen haksız rekabet, rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar şeklinde tarif ediliyor. Yapılan açıklamada haksız rekabet hallerinde Ticaret Mahkemeleri ne başvurulması gerektiği ve bu konudaki başvurularla ilgili olarak, başvuru sahibinin bilgilendirilmesiyle imkanlar dahilinde yetkili mercilere yönlendirildiği ifade edildi. Son olarak diğer düzenleyici kurumların görev alanına giren örneğin avukatlık ya da eğitim-öğretim faaliyetleri gibi reklam yasağı bulunan çeşitli meslek gruplarında bu yasağa aykırı davrananlar hakkında, sigorta işlemlerinde sigorta bedelinin ödenmemesi ya da geç ödenmesi konusunda, bankaların müşterilerinden tahsil ettiği hesap işletim ücreti ya da kredi kartı ücretleri konusunda, kamu ihalelerinde ihaleyi düzenleyen kurumun yeterince rekabetçi ihale şartları belirleyememesi, belirli teşebbüs veya kesimleri kayıracak nitelikte ihale şartnamesi hazırlanması gibi hallerde ilgili düzenleyici kurumlara başvurulması gerektiği belirtildi. Kurum un görev alanına girmeyen başvuruların doğru adrese yönlendirilerek hem Kurum un mesaisini görev alanındaki işlere yoğunlaştırması hem de ilgililerin şikayet ettikleri konuda zaman kaybetmeden sonuca ulaşabilmeleri sağlanmaya çalışılıyor. 6

KOMİSYON ALMAN DEMİRYOLU FİRMASI HAKKINDA SORUŞTURMA BAŞLATTI Almanya da raylı taşımacılık sektörünün en güçlü firması olan Deutsche Bahn AG ve iştiraklerini kapsayan bir soruşturma başlatıldı. Firma hakkındaki hakim durumunu kötüye kullandığı ve sunduğu altyapı hizmetlerinin fiyatlarında ayrımcılık uygulayarak rakiplerinin maliyetini yükselttiği iddiaları araştırılacak. Almanya da raylı taşımacıkta kullanılan elektrik şehre verilen şebekeden değil ayrı bir dağıtım kanalından sağlanıyor. Bu elektriğin tek sağlayıcısı ise Deutsche Bahn AG nin bir iştiraki olan DB Energie GmbH. İddialar elektriğin fiyatlandırmasında yapılan indirim uygulamasının bazı rakipleri dışlayacak şekilde tasarlandığı yönünde. Öyle ki rakiplerin aldıkları elektrik fiyatının üzerine diğer maliyetlerini ve kar marjını eklediklerinde piyasada dezavantajlı bir konuma düştükleri öne sürülüyor. AB GENEL MAHKEMESİ DOSYAYA GİRİŞ HAKKINI KORUYAN BİR KARARA İMZA ATTI AB Komisyonu Ocak 2007 de sonuçlanan (elektrik akımını düzenleyen) şalt cihazları kartel soruşturması neticesinde fiyat tespiti, pazar paylaşımı, ihalelerde danışıklı hareket edilmesi gibi eylemleri ortaya çıkarmıştı. Aralarında Mitsubishi, Toshiba, Alstom, Areva ve Siemens in bulunduğu taraflara toplamda 750 milyon Avro para cezası verilmişti. Soruşturmada ABB ve Siemens pişmanlık programına başvurmuş ve yaptıkları işbirliği sayesinde ABB cezalardan bağışıklık, Siemens ise indirim elde etmişti. Kararın ardından bir Alman elektrik firması Energie Baden-Württemberg (EnBW) kartelden zarar gördüğü için tazminat davası açmak istedi. Uğradığı zararı kanıtlamak üzere Komisyon dan soruşturma sürecinde elde edilen belge ve delillerin bir kopyasını dosyaya giriş hakkı çerçevesinde talep etti. Ancak Komisyon Haziran 2008 de bu talebi dosyadaki 1900 adet civarındaki belgenin birçoğunun ticari sır içerdiği ve dolayısıyla dosyaya giriş hakkı kapsamında bulunmadığı gerekçesiyle reddetti. Ayrıca talebin geniş kapsamlı olması nedeniyle her bir belgenin ayrıntılı olarak dosyaya giriş hakkı kapsamında olup olmadığının değerlendirilemeyeceği gerekçesi de öne sürüldü. Ayrıca Komisyon pişmanlık programına başvurarak delil sağlayan teşebbüslerin sağladığı belgelerin onlar aleyhine tazminat talebine esas teşkil etmesinin orantısız olacağını ve teşebbüsleri pişmanlık programına başvurmaktan vazgeçireceğini ret gerekçesi olarak sundu. EnBW nin talebini reddeden kararı yargıya intikal ettirmesinin ardından mahkeme kararını geçen ay açıkladı. Davada en çok üzerinde durulan konu pişmanlık 7

programına katılarak belge ve delil sağlayan teşebbüslerin sunduğu belgelerin dosyaya giriş hakkı kapsamında olup olmadığıydı. Mahkeme dosyaya giriş talebini ayrıntılı olarak inceleyip somut ret gerekçeleri sunmak yerine talebi toptan reddettiği ve daha az kısıtlayıcı bir önlem araştırmadığı için Komisyon u haksız buldu. Dosyaya giriş hakkı kapsamında talep edilen belgelerin ticari sır vs. gibi muafiyetlerden yararlanıp yararlanmadığını tespit etmenin doğurduğu işyükü ise talebin reddi için makul bir sebep olarak kabul edilmedi. Mahkeme daha önce Hidrojen Peroksit karteli davasında da dosyaya giriş taleplerini reddedebilmek için yüksek bir eşik belirlenmesi gerektiğine karar vermişti. Diğer yandan pişmanlık programı kapsamındaki belgelere erişim konusunda ise Pfleiderer davasında benimsenen ulusal yargının izin verdiği ölçüde erişim sağlanması prensibi geçerliliğini korudu. Kararın hemen ardından toplanan Avrupa Rekabet Ağı üyesi Rekabet Otoriteleri başkanları yaptıkları ortak açıklama ile pişmanlık programlarının etkinliğini korumak adına bu kapsamda elde edilen belgelerin açıklanmaması yönünde inisiyatif alacaklarını açıkladı. KOMİSYON SIEMENS İN NÜKLEER TEKNOLOJİ PAZARINA GİRİŞİNİ ENGELLEYEN DÜZENLEMELERİ KALDIRDI 2001 de Areva ve Siemens ortak girişimi olan ve nükleer teknoloji sektöründe faaliyete geçen Areva NP nin kuruluş sözleşmesinde taraflara süresiz ve ortak girişimin faaliyet konularını aşan kapsamda rekabet etmeme yükümlülüğü getirildiği ortaya çıkmıştı. Komisyon durumu 2011 de fark etmiş ve bu rekabet yasağının aşırı olduğu gerekçesiyle inceleme başlatmıştı. Siemens nükleer enerji santrallerinde kullanılan bazı ürünlerini söz konusu rekabet yasağı hükümleri nedeniyle doğrudan satamıyor, Areva NP nin aracılığı ile piyasaya sürebiliyordu. Siemens in 2009 da ortak girişimdeki hisselerini ortağı Areva ya devrederek ayrılmış olmasına rağmen halen aynı sektöre girişini başlangıçta imzaladığı ortak girişim sözleşmesinin engellediği gerekçesiyle taraflardan durumu düzeltici taahhüt sunmaları istendi. Bunun üzerine rekabet yasağının kapsamını daraltan ve ortak girişimin sona ermesinden sonra 3 yıl süreyle sınırlandıran yeni bir rekabet etmeme yükümlülüğü tasarlanarak Komisyona sunuldu. Komisyon teşebbüslerin sunduğu taahhüt üzerinde uzlaşma sağlandığını açıklayarak dosyayı kapattı. 8

JOHNSON & JOHNSON VE SYNTHES İN BİRLEŞMESİNE AB NİN ARDINDAN ABD DE DE ŞARTLI İZİN VERİLDİ ABD menşeli Johnson & Johnson ile İsviçre menşeli Synthes arasındaki birleşme işlemine Kasım 2011 den bu yana devam eden inceleme neticesinde geçen ay AB Komisyonu ndan izin çıkmıştı. İşlem, ortopedik tıbbi cihazlar pazarında hakim durum yaratma riski taşıdığı gerekçesiyle incelemeye alınmıştı. Taraflar Komisyon un problemli olarak gördüğü travma sonrası kullanılan tıbbi cihazlara ilişkin iş kolunu AB ekonomik alanında birleşme kapsamı dışında tutmayı taahhüt ederek endişeleri gidermiş, bu taahhüt üzerinde de izin verilmişti. ABD de de devam eden inceleme aynı sonuca bağlandı. ABD de birleşme devralma işlemlerini onaylayan FTC nin travmatik kazalar sonrası kullanılan tıbbi cihazlara dair iş kolunun birleşme sonrası yüzde yetmiş oranında pazar payına ulaşacak olması bir problem olarak algılanmıştı. Bu nedenle söz konusu işkolunun aynı alanda görece zayıf bir rakip olan Biomet Inc. ye devredilmesi şartı ile işleme izin verdiği açıklandı. Bu şekilde riskli görülen alanda rakip bulunması sağlanarak fiyatların yükselmesi veya inovasyonun düşmesi riski karşılanacak. AB KOMİSYONU YENİLENEBİLİR ENERJİ VE ATIKLARIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ ALANLARINDA HEDEFLERİNİ TAKİP EDİYOR 2020 yılı için AB ekonomik hedefleri arasında yer alan AB nin enerji tüketiminde yenilenebilir enerjinin payının %20 ye yükseltilmesi ve %20 oranında enerji verimliliği sağlanması hedefi de bulunuyor. Bu hedefin gerçekleştirilmesinde ana araçlar karbon kaynakları yerine yenilenebilir kaynakların kullanılmasının teşvik edilmesi ve ulaşım sektörünün yenilenmesi olarak belirlenmişti. Bu hedefler doğrultusunda AB Komisyonu AB nin enerji kullanımında yenilenebilir kaynakların payının yükseltilmesi için gerekli adımların atılması çağrısında bulundu. Diğer yandan AB Konseyi kullanılmış elektronik aletlerin toplanması, tekrar kullanımı ve geri dönüşümünü iyileştirmeyi amaçlayan Atık Elektrik - Elektronik Aletler Yönetmeliği ni onayladı. 9

DÜNYA REKABET OTORİTELERİNDEN HABERLER Hindistan Rekabet Otoritesi kartel kuran on bir çimento üreticisine toplam 836 milyon Avro para cezası verdi. Bu rakam otoritenin bugüne kadar açıkladığı en yüksek ceza olma özelliğini de taşıyor. Ukrayna Rekabet Otoritesi kerestecilik karteli soruşturması sonucunda 14 teşebbüse ve bunların kurduğu birliğe 41 milyon Avro para cezası verdi. Diğer yandan Otorite alkollü içkiler üreten kamu şirketi Ukrspirt e hakim durumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle 20 milyon Avro para cezası uyguladı. Hollanda Rekabet Otoritesi biber ve soğan üreticisi tarımsal işletmelerin kurduğu karteli çökerterek 23 milyon Avro para cezası verdi. İspanya Rekabet Otoritesi elektrik altyapı sektöründe faaliyet gösteren Endesa ya rekabeti bozucu uygulamaları nedeniyle 5,5 milyon Avro para cezası verdi. Karar sektörel düzenlemeler ile rekabet hukukunun kesişim alanlarında hangisinin uygulanacağına dair tartışmaları alevlendirdi. Fransa Yüksek Mahkemesi cep telefonu karteline katıldığı için Orange a verilen 41 milyon Avro para cezasını onayarak uzun süredir devam eden yargı sürecine son noktayı koydu. Yunanistan Rekabet Otoritesi un üreticisi bir firmaya yerinde incelemeyi engelledikleri gerekçesiyle ilk defa 200 bin Avro para cezası verdi. İtalya Rekabet Otoritesi ülkenin en büyük iki sigorta şirketi olan Unipol ve Fondiaria Sai arasındaki 1.1 milyar Avro değerindeki birleşme işlemine koşullu izin verdi. Teşebbüsler sorunlu görülen bazı alanları birleşmenin kapsamına dahil etmemeyi ve bazı konularda rakiplerle bağlarını koparmayı taahhüt etti. Ayrıca Milan Noterler Birliği ve Alitalia nın WindJet i devralması işlemlerinin de rekabeti kısıtladığı iddiasıyla soruşturma başlatıldığı açıklandı. Hong Kong Borsası nın (Exchanges and Clearing) Londra Metal Borsası nı 1.3 milyar Sterlin e devralması konusunda anlaşmaya varıldığı açıklandı. İşlem rekabet otoritelerinin onayına sunulacak. Ancak daha önce AB Komisyonunun New York Stock Exchange ile Deutsche Borse arasındaki birleşmeyi yasaklamasından sonra bu işleme nasıl bakacağı merak konusu. ABD de süt ürünleri üreticisi Dean Food sun üye olduğu fiyat tespiti kartelinden zarar görenlerce açılan tazminat davası 140 milyon Dolarlık uzlaşma anlaşmasıyla kapatıldı. İngiltere Rekabet Otoritesi ticari araç üreticileri arasındaki bir kartel soruşturmasını AB Komisyonu na bildirerek konunun Birlik ölçeğinde incelenmesini istedi. Motorola Mobility ABD de kullandırmak zorunda olduğu patent haklarını rakiplerine eşit şartlarda kullandırmadığı ve bu şekilde rekabeti ihlal ettiği iddiasıyla incelemeye alındı. Japon Rekabet Otoritesi endüstriyel rulman karteline katılan yedi gerçek kişi ve üç firma hakkında kriminal soruşturma başlattı. 10