Kıbrıs Türk toplumunun ekonomik kalkınmasını teşvik etmek amacıyla mali destek aracı oluşturan ve Avrupa Yeniden Yapılanma Ajansı na ilişkin 2667/2000 sayılı Konsey Tüzüğü nü değiştiren 27 Şubat 2006 tarihli ve 389/2006 sayılı Konsey Tüzüğü Avrupa Birliği Konseyi, Avrupa Topluluğu nu Kuran Antlaşma ve özellikle söz konusu Antlaşma nın 308. maddesini, Komisyon un önerisini, Avrupa Parlamentosu nun görüşünü ve aşağıdaki hususları göz önünde tutarak bu Tüzüğü kabul etmiştir. (1) Avrupa Konseyi, yeniden birleşmiş bir Kıbrıs ın katılımı yönündeki tercihini birçok kez vurgulamıştır. Şu ana kadar kapsamlı bir çözüme ulaşılamamıştır. (2) 26 Nisan 2004 tarihli Konsey, Kıbrıs Türk toplumunun Avrupa Birliği içinde bir gelecek arzu ettiğini açık bir şekilde ifade ettiğini dikkate alarak, Kıbrıs ın kuzey kesimine yönelik fonların, bir anlaşma sağlanması durumunda bu toplumun izolasyonuna son verilmesi ve başta Kıbrıs Türk toplumunun ekonomik kalkınması, adanın ekonomik entegrasyonu ve iki toplum arasındaki ve AB ile ilişkilerin iyileştirilmesini teşvik ederek, Kıbrıs ın yeniden birleşmesinin kolaylaştırılması için kullanılması gerektiğini tavsiye etmiştir. (3) Kıbrıs ın AB ye katılımını takiben, 2003 yılı Katılım Antlaşması nın 10 numaralı Protokolü nün 1(1). maddesi uyarınca, Kıbrıs Cumhuriyeti Hükümeti nin etkili bir denetime sahip olmadığı Kıbrıs Cumhuriyeti bölgelerinde müktesebatın uygulanması askıya alınmıştır (bundan sonra bölgeler olarak bahsedilecektir). (4) 10 numaralı Protokol ün 3(1). maddesi uyarınca, Protokol deki hiçbir hüküm söz konusu bölgelerin ekonomik kalkınmasının teşvik edilmesine yönelik tedbirler alınmasını engellemeyecektir. (5) Bu Tüzük kapsamında finanse edilecek tedbirler istisnai ve geçicidir ve özellikle, Kıbrıs sorunun çözümünü takiben, uygun olması halinde, söz konusu bölgelerde Topluluk müktesebatının tam uygulanmasının kolaylaştırılmasını amaçlamaktadır. (6) Mali desteğin en etkili ve hızlı şekilde tahsis edilmesi için söz konusu desteğin faydalanıcılara doğrudan verilmesinin sağlanması arzu edilmektedir. (7) Desteğin iyi mali yönetim ilkelerine uygun olarak verilmesini teminen, Komisyon un bu Tüzük kapsamındaki desteğin uygulanmasını, Avrupa Yeniden Yapılanma Ajansı na devredecek durumda olması gerekmektedir. Bu nedenle, Avrupa Yeniden Yapılanma Ajansı na ilişkin 2667/2000 sayılı Konsey Tüzüğü nde 1 değişiklik yapılması gerekmektedir. (8) Özellikle enerji ve ulaştırma, çevre, telekomünikasyon ve su tedariki alanlarındaki altyapının geliştirilmesi ve yeniden yapılanması, uygun olması halinde, adanın tümünü içine alan bir planlamayı göz önünde bulundurmalıdır. (9) Bu Tüzük kapsamında mali destek sağlanan faaliyetlerin uygulanmasında, mal edinme hakkı ve mülkiyet hakkı dahil, gerçek ve tüzel kişilerin haklarına saygı duyulmalıdır. (10) Bu Tüzük teki hiçbir madde, söz konusu bölgelerde Kıbrıs Cumhuriyeti Hükümeti dışındaki herhangi bir kamu otoritesinin tanındığını ima etmek amacını taşımamaktadır. (11) Komisyona verilen uygulama yetkilerinin kullanılmasına ilişkin usulleri belirleyen 1999/468/EC sayılı ve 28 Haziran 1999 tarihli Konsey Kararı nın 2. maddesine uygun olarak 2, bu Tüzüğün uygulanmasına ilişkin tedbirler, söz konusu Karar ın 4. maddesinde öngörülen yönetim usulü uygulanarak kabul edilmelidir. (12) Yukarıda belirtildiği gibi, bu Tüzüğün uygulanması Topluluk hedeflerine ulaşılmasına katkı sağlayacaktır; ancak Antlaşma, bu Tüzüğün kabul edilmesi için Madde 308 de belirtilenlerin dışında hiçbir yetki vermemektedir. 1 RG L 306, 1.12.2000, s. 7. Son olarak 2068/2004 sayılı Tüzük ile değiştirilmiştir (RG L 358. 3.12.2004, s.2). 2 RG L 184 17.7.1999 s. 23 1
Madde 1 Genel Hedefler ve Faydalanıcılar 1. Topluluk, adanın ekonomik entegrasyonu, AB ve iki toplum arasındaki ilişkiyi geliştirme ve müktesebat için hazırlık konularına özel önem vererek, Kıbrıs Türk toplumunun ekonomik kalkınmasını desteklemek suretiyle Kıbrıs ın yeniden birleşmesini kolaylaştırmak için yardım sağlar. 2. Yardımdan, diğerlerinin yanı sıra, yerel kurumlar, sivil toplum işbirlikleri ve temsilcileri, özellikle sosyal taraf kuruluşları, iş dünyasını destekleyen organizasyonlar, bölgelerdeki genel çıkara yönelik faaliyet gösteren kurumlar, yerel ya da geleneksel topluluklar, dernekler, vakıflar, kar amacı gütmeyen kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler yararlanır. 3. Böyle bir yardımın verilmesi, söz konusu bölgelerde, Kıbrıs Cumhuriyeti Hükümeti dışında herhangi bir kamu makamının tanınması anlamına gelmez. Madde 2 Hedefler Yardım, diğerlerinin yanı sıra, aşağıda sıralanan hususların desteklenmesi için kullanılır: - özellikle kırsal kalkınma, insan kaynaklarının geliştirilmesi ve bölgesel kalkınmaya ilişkin yeniden yapılandırma da dahil olmak üzere sosyal ve ekonomik kalkınmanın desteklenmesi, - özellikle enerji ve ulaştırma, çevre, telekomünikasyon, su tedariki alanlarında altyapının geliştirilmesi ve yeniden yapılandırılması, - uzlaşma, güven oluşturma önlemleri alınması ve sivil topluma destek, - diğer faaliyetlerin yanı sıra, Avrupa Birliği nin siyasi ve hukuki yapısıyla ilgili bilgi sağlanması, insanlar arasındaki iletişimin ve Topluluk burslarının desteklenmesi yoluyla Kıbrıs Türk toplumunun Birlik ile yakınlaştırılması, - Kıbrıs sorununa kapsamlı bir çözümün yürürlüğe girmesini takiben, müktesebatla uyumlu yasal metinlerin derhal uygulanabilmesi amacıyla hazırlanması, - Katılım Antlaşması nın 10 numaralı Protokolü nün 1. maddesi uyarınca, askıya alma uygulamasının kaldırılması halinde, müktesebatın uygulanması için hazırlık yapılması. 1. Komisyon yardımın idaresinden sorumludur. Madde 3 Yardımın Yönetimi 2. Komisyon, 3906/89 numaralı Tüzüğün 3 9(1). maddesi nde belirtilen, Üye Devletlerin temsilcilerinden oluşan ve Komisyon temsilcisinin başkanlık ettiği Komite den yardım alır. 3. Komite, 5 milyon nun üzerindeki taslak finansman kararlarına ilişkin görüşünü bildirir. Komisyon, Komite nin görüşüne başvurmaksızın, bu Tüzüğün 4(3). maddesi kapsamındaki destek faaliyetlerine ilişkin finansman kararlarını ve programın hedefleriyle uyumlu finansman kararlarına getirilen ve ilgili kararın mali paketinin %15 ini geçmeyen değişiklikleri onaylayabilir. 4. Üçüncü Paragraf uyarınca, Komite ile istişare edilmeyen finansman kararları alınması halinde, Komisyon, söz konusu kararların alınmasını takiben bir hafta içerisinde Komite yi bilgilendirir. 5. Bu Tüzüğün amaçları bağlamında, 1999/468/AT sayılı Karar ın 4. maddesinde ortaya koyulan yönetim usulü, aynı Karar ın 7(3). maddesine uygun olarak uygulanır. 3 Merkez ve Doğu Avrupa daki belirli ülkelere ekonomik yardıma ilişkin 28 Aralık 1989 tarihli ve 3906/89 sayılı Konsey Tüzüğü (RG L 375, 23.12.1989, s.11). Son olarak 2257/2004 sayılı Konsey Tüzüğü tarafından değiştirilmiştir (RG L 389, 30.12.2004, s.1) 2
Madde 4 Yardımın Türleri 1. Bu Tüzük altındaki yardım, diğerlerinin yanı sıra, kamu ihaleleri sözleşmelerini, faiz oranı sübvansiyonu da dahil hibeleri, özel kredileri, kredi garantilerini ve mali yardımı finanse edebilir. 2. Bu Tüzüğün hedeflerini yerine getirmek için gerekli olması ve gerekçelendirilmesi halinde, yardımın tamamı bütçeden karşılanabilir. 3. Yardım, aynı zamanda, özellikle ön çalışmalar ve karşılaştırmalı çalışmalar, eğitim, yardımın hazırlanması, değerinin belirlenmesi, yönetilmesi, uygulanması, denetlenmesi, kontrol edilmesi ve değerlendirilmesi gibi faaliyetler ile bilgilendirme ve görünürlük faaliyetlerinin desteklenmesine ilişkin maliyetler ve personelin desteklenmesi, gayrimenkul kiraları ve ekipman tedariki ile ilgili maliyetleri karşılamak amacıyla kullanılabilir. Madde 5 Yardımın Uygulanması 1. Bu Tüzük kapsamındaki faaliyetler, Avrupa Topluluklarının genel bütçesine uygulanabilir Mali Tüzük hakkındaki 25 Haziran 2002 tarihli ve 1605/2002 sayılı Konsey Tüzüğü nün (AT, Euratom) 4 2. bölümündeki IV numaralı başlıkta yer alan kurallara göre uygulanır. Bu Tüzük kapsamında sağlanan yardım ile ilgili tüm bireysel yasal taahhütler, bütçesel taahhüdü takip eden üç yıl içerisinde sonuçlandırılır. 2. 2667/2000 sayılı Tüzüğün (AT) 2(5). maddesi uyarınca alınan herhangi bir karara halel getirmeksizin, Komisyon, 1605/2002 sayılı Tüzüğün (AT, Euratom) 54. maddesinin belirlediği sınırlar içerisinde, kamu makamlarının özellikle uygulamaya ilişkin görevler olmak üzere görevlerini, Avrupa Yeniden Yapılanma Ajansı na veya söz konusu Tüzüğün 54(2). maddesinde listelenen diğer kurumlara tevdi etmeye karar verebilir. 54(2). maddenin c bendinde listelenen, kurumların seçimine ilişkin kriterler aşağıdaki gibidir: - uluslararası tanınırlığa sahip olma, - uluslararası tanınırlığa sahip yönetim ve kontrol sistemleri ile uyum, - Üye Devletlerden birine ait bir kamu makamı veya uluslararası bir örgüt/kurumun gözetiminde olma. 3. Bu Tüzük kapsamına giren faaliyetler, 1605/2002 sayılı Tüzüğün (AT, Euratom) 2. bölümünün I ve II numaralı başlıklarında yer alan kurallara uygun bir şekilde, ortak yönetim altında uygulanabilir. Madde 6 Aşağıdaki paragraf, 2667/2000 sayılı Tüzüğün (AT) 2. maddesine eklenir: 5. Komisyon, Kıbrıs Türk toplumunun ekonomik kalkınmasını teşvik etmek amacıyla bir mali destek aracı oluşturan ve Avrupa Yeniden Yapılanma Ajansı na ilişkin 2667/2000 sayılı Konsey Tüzüğü nü değiştiren 27 Şubat 2006 tarih ve 389/2006 sayılı Konsey Tüzüğü* çerçevesinde, Ajans ı, Kıbrıs Türk Toplumu nun ekonomik kalkınmasını teşvik etmeye yönelik yardımın uygulanması ile görevlendirebilir. ------------------ * RG L 85, 07.03.2006, s. 5. Madde 7 Gerçek ve Tüzel Kişilerin Haklarının Korunması 1. Komisyon, bu Tüzük kapsamında finanse edilen faaliyetlerin uygulanmasında, mal ve mülkiyet hakları dahil olmak üzere, gerçek ve tüzel kişilerin haklarına saygı gösterilmesini sağlar. Bu bağlamda, Komisyon, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihat hukuku ile uyumlu hareket eder. 2. Üye Devletlerin muhtemel mülkiyet hakları ihlallerine ilişkin her tür bilgiyi Komisyon a iletmelerini sağlamak amacıyla, Komisyon, mülkiyet haklarını etkileyebilecek her türlü mali karar taslağını, mali kararın alınmasından iki ay önce, 3(2). maddede atıfta bulunulan Komite ye sunar. 4 RG L 248, 16.09.2002, syf. 1. 3
Madde 8 Topluluğun Mali Çıkarlarının Korunması 1. Komisyon, Avrupa Topluluklarının mali çıkarlarının korunması hakkındaki 18 Aralık 1995 tarihli ve 2988/95 sayılı Konsey Tüzüğü (Euratom, AT) 5, hile ve diğer usulsüzlüklere karşı Avrupa Topluluklarının mali çıkarlarını korumak amacıyla Komisyon tarafından yürütülen yerinde denetim ve incelemeler hakkındaki 11 Kasım 1996 tarihli ve 2185/96 sayılı Konsey Tüzüğü (Euratom, AT) 6 ve Avrupa Hile ile Mücadele Ofisi (OLAF) tarafından yürütülen incelemeler hakkındaki 25 Mayıs 1999 tarihli ve 1073/1999 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü (AT) 7 uyarınca, bu Tüzük kapsamında finanse edilen faaliyetlerin uygulanması sırasında, Topluluğun mali çıkarlarının, hile, yolsuzluk ve diğer usulsüzlüklere karşı korunmasını sağlar. 2. Bu Tüzük kapsamında finanse edilen Topluluk faaliyetleri için, 2988/95 sayılı Tüzüğün (Euratom, AT) 1(2). maddesinde atıfta bulunulan usulsüzlük kavramı; Topluluk hukukunun ve sözleşme yükümlülüklerinin, işletmeci tarafından, gerekçelendirilmemiş gider yoluyla Toplulukların genel bütçesine ya da işletmeciler tarafından yönetilen bütçeye halel getirecek etki doğuran fiil ya da ihmal neticesinde ihlali anlamına gelir. 3. Yararlanıcılar ile yapılan anlaşmalar, Komisyon ve Sayıştay a, Topluluk fonlarından yararlanan tüm yüklenici ve alt yüklenicileri belge bazında ve yerinde denetim yetkisi verir. Ayrıca bu anlaşmalar, Komisyon u, 2185/96 sayılı Tüzüğün (Euratom, AT) usul hukuku hükümleri uyarınca, yerinde kontrol ve teftiş ile açık olarak yetkilendirir. 4. Yardımın uygulanmasından doğan tüm sözleşmeler, Komisyon ve Sayıştay ın haklarını, 3. paragrafta belirtildiği şekilde sözleşmelerin uygulandığı dönem süresince ve sonrasında da güvence altına alır. Madde 9 İhale ve sözleşmelere katılım 1. Bu Tüzük tarafından finanse edilen ihale veya hibe sözleşmelerine katılım: -Avrupa Birliği Üye Devletlerinin tüm gerçek veya tüzel kişilerine, -Avrupa Ekonomik Alanı Üye Ülkelerinin vatandaşı olan ya da yasal olarak ikamet eden tüm gerçek veya tüzel kişilere, -Avrupa Birliği ne katılacak Aday Ülkelerin vatandaşı olan ya da yasal olarak ikamet eden tüm gerçek veya tüzel kişilere açıktır. 2. Bu Tüzük tarafından finanse edilen ihale veya hibe sözleşmelerine katılım, birinci paragrafta atıfta bulunulan ülkeler dışında kalan diğer herhangi bir ülkenin vatandaşına ya da bu ülkelerde yasal olarak ikamet eden tüm gerçek veya tüzel kişilere, bu ülkelerin dış yardımlarına karşılıklı erişim sağlanması halinde açıktır. 3. Bu Tüzük tarafından finanse edilen ihale veya hibe sözleşmelerine katılım uluslararası kuruluşlara açıktır. 4. Bu Tüzük tarafından finanse edilen bir sözleşme kapsamında alımı yapılan tüm mal ve malzemeler, Topluluğun gümrük alanı, söz konusu bölgeler ya da birinci ve ikinci paragraflarda belirtilen ülkeler menşeli olmalıdır. 5. Komisyon, uygun olan ve yerinde talep edilen durumlarda ve durum bazında, diğer ülkelerden gerçek ve tüzel kişilerin katılımına veya farklı menşeli mal ve malzemelerin kullanımına izin verebilir. 5 RG L 312, 23.12.1995, s. 1. 6 RG L 292, 15.11.1996, s. 2. 7 RG L 136, 31.05.1999, s. 1. 4
Madde 10 Raporlama Komisyon, her yıl, Avrupa Parlamentosu ve Konsey e, bu araç altındaki Topluluk yardımının uygulanmasına ilişkin rapor gönderir. Rapor, yıl boyunca finanse edilen faaliyetlere ve denetim sonuçlarına ilişkin bilgileri içerir ve yardımın uygulanmasında elde edilen neticelerin değerlendirmesini verir. Madde 11 Anlaşma Sağlanması Durumu Kıbrıs sorununun kapsamlı bir çözüme kavuşturulması halinde, Konsey, Komisyon un teklifi üzerine, bu Tüzüğe yapılacak gerekli uyarlamalara oybirliği ile karar verir. Madde 12 Yürürlüğe Giriş Bu Tüzük, Avrupa Birliği Resmi Gazetesi nde yayımlanmasını takip eden üçüncü günde yürürlüğe girer. Bu Tüzük Üye Devletlerde bütünüyle bağlayıcıdır ve doğrudan uygulanır. Brüksel de hazırlanmıştır, 27 Şubat 2006. Konsey adına Başkan U. PLASSNIK 5