BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ BİLGİ NOTU ARALIK 2014 Maliye Bakanlığı 15/01/2015 tarihinde 2014 yılı ayına ilişkin Aylık Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu nu yayımladı. 2014 yılı ayında geçen yılın aynı ayına göre; Bütçe gelirleri % 18,8 artarak 38.860 milyon TL, Bütçe giderleri % 0,4 artarak 50.187 milyon TL olmuştur. 2013 yılının ayında 17.301 milyon TL açık veren bütçe, 2014 yılının aynı ayında 11.326 milyon TL açık vermiştir. 2013 yılının ayında 15.320 milyon TL açık veren faiz dışı denge, 2014 yılının aynı ayında 9.879 milyon TL açık vermiştir. Faiz hariç giderler % 1,5 artarak 48.739 milyon TL ye yükselirken, faiz giderleri % 27,0 azalarak 1.447 milyon TL ye gerilemiştir. Vergi gelirleri % 14,9 artarak 30.776 milyon TL ye yükselmiştir. 2014 yılı döneminde geçen yılın aynı dönemine göre; Bütçe gelirleri % 9,3 artarak 425.758 milyon TL, Bütçe giderleri % 9,8 artarak 448.424 milyon TL olmuştur. 2013 yılının döneminde 18.543 milyon TL açık veren bütçe, 2014 yılının aynı döneminde 22.666 milyon TL açık vermiştir. 2013 yılının döneminde 31.443 milyon TL olan faiz dışı fazla, 2014 yılının aynı döneminde 27.242 milyon TL ye gerilemiştir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
Faiz hariç giderler % 11,2 artarak 398.517 milyon TL ye yükselirken, faiz giderleri % 0,2 azalarak 49.907 milyon TL ye gerilemiştir. Vergi gelirleri % 8,1 artarak 352.437 milyon TL ye yükselmiştir. Bütçe Dengesi 2014 yılının ayında geçen yılın aynı ayına göre bütçe giderleri % 0,4 artışla 50.187 milyon TL ye, bütçe gelirleri % 18,8 artışla 38.860 milyon TL ye yükselmiştir. Böylece 2013 yılı ayında 17.301 milyon TL açık veren merkezi yönetim bütçesi, 2014 yılının aynı ayında 11.326 milyon TL açık vermiştir. 2013 yılının ayında 15.320 milyon TL açık veren faiz dışı denge, 2014 yılının aynı ayında 9.879 milyon TL açık vermiştir (Tablo 1, Grafik 1). Tablo 1. Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri Bütçe Giderleri 50.001 50.187 0,4 408.225 448.424 9,8 Faiz Hariç Giderler 48.019 48.739 1,5 358.239 398.517 11,2 Faiz Giderleri 1.981 1.447-27,0 49.986 49.907-0,2 Bütçe Gelirleri 32.699 38.860 18,8 389.682 425.758 9,3 Vergi Gelirleri 26.791 30.776 14,9 326.169 352.437 8,1 Bütçe Dengesi -17.301-11.326-34,5-18.543-22.666 22,2 Faiz Dışı Denge -15.320-9.879-35,5 31.443 27.242-13,4 2014 yılının döneminde geçen yılın aynı dönemine göre bütçe giderleri % 9,8 artışla 448.424 milyon TL ye, bütçe gelirleri % 9,3 artışla 425.758 milyon TL ye yükselmiştir. Böylece 2013 yılının döneminde 18.543 milyon TL açık veren merkezi yönetim bütçesi, 2014 yılının aynı döneminde 22.666 milyon TL açık vermiştir. Faiz dışı fazla 27.242 milyon TL düzeyinde gerçekleşmiştir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2
Grafik 1. Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (Milyon TL) 475.000 425.000 375.000 325.000 408.225 358.239 389.682 326.169 448.424 398.517 425.758 352.437 275.000 225.000 175.000 125.000 75.000 25.000-25.000 49.986 49.907 31.443 27.242 2013-18.543 2014-22.666 Bütçe Giderleri Faiz Hariç Giderler Faiz Giderleri Bütçe Gelirleri Vergi Gelirleri Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge Bütçe Giderleri 2014 yılının ayında bütçe giderleri, bir önceki yılın aynı ayına göre % 0,4 artışla 50.187 milyon TL olmuştur. Faiz hariç giderler % 1,5 artışla 48.739 milyon TL ye, bunun alt kalemleri olan personel giderleri % 13,7 artışla 7.130 milyon TL ye, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri % 11,2 artışla 1.711 milyon TL ye, mal ve hizmet alım giderleri % 2,4 artışla 8.694 milyon TL ye, cari transferler % 4,0 artışla 15.198 milyon TL ye, sermaye transferleri % 16,2 artışla 2.383 milyon TL ye, borç verme giderleri % 25,7 artışla 1.596 milyon TL ye yükselirken, sermaye giderleri % 12,8 azalışla 12.027 milyon TL ye gerilemiştir. Faiz giderleri % 27,0 azalarak 1.447 milyon TL olmuştur (Tablo 2). İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
Tablo 2. Bütçe Giderleri Bütçe Giderleri 50.001 50.187 0,4 408.225 448.424 9,8 Faiz Hariç Giderler 48.019 48.739 1,5 358.239 398.517 11,2 Personel Giderleri 6.272 7.130 13,7 96.235 110.370 14,7 SGK Devlet Primi Giderleri 1.538 1.711 11,2 16.306 18.926 16,1 Mal ve Hizmet Alım Giderleri 8.493 8.694 2,4 36.386 40.691 11,8 Cari Transferler 14.609 15.198 4,0 148.743 162.327 9,1 Sermaye Giderleri 13.787 12.027-12,8 43.767 48.001 9,7 Sermaye Transferleri 2.051 2.383 16,2 7.666 7.683 0,2 Borç Verme 1.269 1.596 25,7 9.135 10.518 15,1 Yedek Ödenekler 0 0-0 0 - Faiz Giderleri 1.981 1.447-27,0 49.986 49.907-0,2 2014 yılı döneminde bütçe giderleri bir önceki yılın aynı dönemine göre % 9,8 artışla 448.424 milyon TL olmuştur. Faiz hariç giderler % 11,2 artışla 398.517 milyon TL ye, bunun alt kalemleri olan personel giderleri % 14,7 artışla 110.370 milyon TL ye, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri % 16,1 artışla 18.926 milyon TL ye, mal ve hizmet alım giderleri % 11,8 artışla 40.691 milyon TL ye, cari transferler % 9,1 artışla 162.327 milyon TL ye, sermaye giderleri % 9,7 artışla 48.001 milyon TL ye, sermaye transferleri % 0,2 artışla 7.683 milyon TL ye, borç verme giderleri % 15,1 artışla 10.518 milyon TL ye yükselmiştir. Faiz giderleri % 0,2 azalarak 49.907 milyon TL olmuştur. Bütçe Gelirleri 2014 yılının ayında bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre % 18,8 artışla 38.860 milyon TL olmuştur. Vergi gelirleri % 14,9 artışla 30.776 milyon TL ye, vergi dışı diğer gelirler % 88,6 artışla 6.003 milyon TL ye yükselmiştir. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri % 25,6 azalışla 1.874 milyon TL ye gerilerken, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri % 0,7 artışla 206 milyon TL ye yükselmiştir (Tablo 3). İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
Tablo 3. Bütçe Gelirleri Bütçe Gelirleri 32.699 38.860 18,8 389.682 425.758 9,3 Genel Bütçe Gelirleri 29.974 36.779 22,7 375.564 409.191 9,0 Vergi Gelirleri 26.791 30.776 14,9 326.169 352.437 8,1 Vergi Dışı Diğer Gelirler 3.184 6.003 88,6 49.395 56.754 14,9 Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gelirleri 2.520 1.874-25,6 11.445 13.419 17,3 Düzen. ve Denet. Kurum. Gelirleri 205 206 0,7 2.673 3.148 17,8 2014 yılının döneminde bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre % 9,3 artışla 425.758 milyon TL olmuştur. Aynı dönemde vergi gelirleri % 8,1 artışla 352.437 milyon TL, vergi dışı diğer gelirler % 14,9 artışla 56.754 milyon TL ye yükselmiştir. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri % 17,3 artışla 13.419 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri % 17,8 artışla 3.148 milyon TL olmuştur. 2014 yılının ayında bir önceki yılın aynı ayına göre gelir vergisi % 17,1, kurumlar vergisi % 24,9, dahilde alınan katma değer vergisi % 14,3, özel tüketim vergisi % 16,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi % 23,2, ithalde alınan katma değer vergisi % 4,6, damga vergisi % 13,6, harçlar % 25,7 artmıştır (Tablo 4, Grafik 2). 2014 yılının döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi % 15,9, kurumlar vergisi % 11,4, dahilde alınan katma değer vergisi % 0,3, özel tüketim vergisi % 6,6, banka ve sigorta muameleleri vergisi % 21,5, ithalde alınan katma değer vergisi % 2,6, damga vergisi % 9,6, harçlar % 11,9 artış göstermiştir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5
Tablo 4. Vergi Gelirleri Gelir Vergisi 5.947 6.964 17,1 63.761 73.899 15,9 Kurumlar Vergisi 622 777 24,9 28.988 32.304 11,4 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi 2.351 2.688 14,3 37.995 38.121 0,3 Özel Tüketim Vergisi 7.594 8.872 16,8 85.462 91.074 6,6 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 484 597 23,2 6.160 7.486 21,5 İthalde Alınan Katma Değer Vergisi 6.207 6.490 4,6 62.727 64.388 2,6 Damga Vergisi 956 1.086 13,6 9.416 10.324 9,6 Harçlar 1.390 1.748 25,7 12.948 14.482 11,9 Diğer 1.238 1.555 25,6 18.712 20.357 8,8 Genel Bütçe Vergi Gelirleri Toplamı 26.791 30.776 14,9 326.169 352.437 8,1 Grafik 2. Vergi Gelirleri (Milyon TL) 95.000 90.000 85.000 80.000 75.000 70.000 65.000 60.000 55.000 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 91.074 85.462 73.899 63.761 62.727 64.388 37.995 38.121 32.304 28.988 18.712 20.357 12.948 14.482 6.160 9.416 7.486 10.324 2013 2014 Gelir Vergisi Kurumlar Vergisi Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi Özel Tüketim Vergisi Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi İthalde Alınan Katma Değer Vergisi Damga Vergisi Harçlar Diğer Bu konuyla ilgili ayrıntılı verilere www.maliye.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 6