European Union / Instrument For Pre- Accession Assistance (IPA) Energy Sector Technical Assistance Project Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti Sanayi Odaları / KOBİ ler için EĞİTİM I-6 ESCO konsepti proje tasarımı, finansmanı, uygulanması ve işletilmesinde yenilikçi bir yöntem Adana Sanayi Odası / 23.06.2016 ESKI - 1 -
Enerji verimliliği farkındalık çalışmaları 1980 lerde başladı 1991,1994,1999 ve 2001 krizleri firmaları etkiledi İlk ESCO kurulumu 2004 yılında gerçekleşti Enerji Verimliliği Kanunu 2007 de yürürlüğe girdi BEP Yönetmeliği 2009 da yürürlüğe girdi Temel amaç ESCO firmalarının oluşumu ve gelişimi idi 2012-2023 Enerji Verimliliği Strateji Belgesi %10-20 Toplam enerji tüketimi azaltılması Türkiye de EVD firmaları ESCO olarak görülüyor! - 2 - S1.8
Türkiye deki Mevcut Yapı YEGM - 3 - S1.8
EVD Firmaların Mevcut Sorumlulukları Enerji Etüt Hizmetleri Enerji Danışmanlık Hizmetleri Enerji Verimliliği Projelendirme Hizmetleri Enerji Yönetim Sistemi Danışmanlığı Enerji Yöneticisi Eğitimleri - 4 - S1.8
ESCO Firmalarının İlave Sorumlulukları Enerji Verimlilik / Tasarruf / Geri Kazanım Projelerinin Tasarım ve Uygulaması Enerji Üretim ve Tedariği Proje Finansmanı Performans Garantisi Risk Yönetimi - 5 - S1.8
- 6 - S1.8 Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti
- 7 - S1.8 Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti
Kanun ve Yönetmeliklerde EVD lerin çalışma alanı ikiye ayrılmıştır Sanayi: Demir/Çelik, Kimya/Petrokimya, Taş/Toprak Maden, Kağıt, Tekstil, Gıda, Ulaşım; Bina: Konut, Ticari. EVD firmaları Sanayi ve/veya Bina yetkilendirmesi yaptırabilirler. - 8 - S1.8
Yetkilendirme için Ön Koşullar Sanayi Tecrübesi Uzman > 10 yıl Sertifikalı > 5 yıl Bina Tecrübesi Uzman > 5 yıl Sertifikalı > 3 yıl Sektör Uzmanlık (*) Uzman Personel (Adet) Sertifikalı Personel (Adet) Toplam Personel (Adet) Sanayi Alt Sektör 1 Mühendis (1) Mühendis (3) Mühendis (4) Alt Sektör 2 Mühendis (2) Mühendis (5) Mühendis (7) Alt Sektör 3 Mühendis (3) Mühendis (7) Mühendis (10) Alt Sektör 4 Mühendis (4) Mühendis (9) Mühendis (13) Alt Sektör 5 Mühendis (5) Mühendis (11) Mühendis (16) Alt Sektör 6 Mühendis (6) Mühendis (13) Mühendis (19) Bina Alt Sektör 1 Mühendis (1) Mühendis (2) Mühendis (3) Alt Sektör 2 Mühendis (2) Mühendis (4) Mühendis (6) - 9 - S1.8
- YEGM tarafından yetkili 35 firma bulunmaktadır - Toplam 110 Sertifikalı mühendis çalışmaktadır - Firmaların çoğu BİNA sektöründe yetkili - SANAYİ sektöründe yetkili firmalar genellikle Demir&Çelik ve Taş,Toprak & Maden alanında uzmandır. - 10 - S1.8
20 18 16 14 12 18 EVD Firmalarının Coğrafi Dağılımı 10 8 6 4 2 5 2 4 1 2 3 0 Ankara İstanbul Bursa Kocaeli Kayseri Antalya İzmir - 11 - S1.8
- EVD ve ESCO Firmalarının Ana Görevleri - Enerji Danışmanlığı ve Yönetimi - Enerji Verimliliğini Artırıcı Ürün ve Sistem Pazarlaması - Enerji Etüt Hizmetleri - Modernizasyon - Otomasyon - Karbon Yönetimi - Yerinde Üretim Sistem Çözümleri - Anahtar Teslim Sistem Çözümleri - 12 - S1.8
«KAZAN KAZAN» Modeli Yatırımcılar için; Finansal kaynak temini ortadan kalkar, Proje risk faktörleri ortadan kalkar, Konfor şartları ve enerji performansı iyileşirken maliyetler düşer, Performans Garantisi. Verimlilik artırıcı, maliyet azaltıcı ve herkesin kazandığı proje uygulama yöntemidir.
Ön Çalışma Tasarım Proje Yönetimi & Uygulama Bakım&İşletme Walkthrough Detaylı Analiz Uygulama Garantili Tasarruf Niyet Mektubu Sözleşme Ölçüm ve Onaylama
Walkthrough (Ön İnceleme) Proje fırsatları için saha ziyareti Proje potansiyelini belirleme Ön bilgi toplama Niyet Mektubu
Detaylı Analiz ve Projelendirme Yatırım odaklı etüt gerçekleştirilmesi Toplanan verilerin analizi Uygulama projesinin oluşturulması Tasarruf/Kazanç miktarının belirlenmesi Proje bedelinin belirlenmesi Performans Anlaşması
Uygulama Finansman seçimi/tedariği Ekipman/Sistem tedariği Proje yönetimi Projenin sahada anahtar teslim uygulaması Geçici Kabul
Ölçme ve Doğrulama Bağımsız / Online ölçüm ve izleme IPMVP (Uluslararası Performans Ölçümü ve Doğrulama Protokolü) Uygulama sonrası sağlanan tasarruf/kazancın teyidi Faturalama
Genel anlamda, enerji etüdü (detaylı ön inceleme) tesis yönetimi tarafından tesisteki BÜTÜN enerji tasarruf imkanlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. ESCO tarafından gerçekleştirilen bir etüt çalışmasında ESCO enerji tasarrufu fırsatları EPC sözleşmesindekilerle değişiklik gösterebilir. - 19 - S1.8
Özel mülk (bina / tesis) ileriyi görebilmeyi öngörmelidir Önemli enerji tasarruf potansiyeli Enerji tasarrufu projelerinin tahmini geri ödeme sürelerinin uygun olması Yasal engellerinin olmaması Mülk sahibi EPC ile sözleşme imzalama hakkına sahiptir (yani uzun vadeli sözleşme) Enerji tüketimi (ve enerji tasarrufu) ölçme ve doğrulama ile mümkün olur - 20 - S1.8
Ön inceleme sonucunda Öneri yapılarak bina / tesis için EPC projesi için uygunluğu belirlenir ve Ön değerlendirme sonucu potansiyel enerji tasarrufu Veri toplama ve değerlendirme Tesis hakkında temel bilgi ve operasyon bilgileri Enerji tüketim verisi en az son 3 yılın aylık değerlerini kapsayacak(tercihen, kanıt belgesi, örneğin fatura bilgisi), enerji ödemeleri ve ilgili payments for energy and ilgili maliyet, ısı fiyat yapısı) Enerji dağıtım sözleşmesi, enerji yönetimi, vb - 21 - S1.8
Yerinde Ziyaret Enerji atık veya verimsizliklerin belirlenmesi ve enerji tasarrufu önlemlerinin verilen teklif ile uyumu Uygulama maliyetleri ve tasarrufla ilgili hızlı tahminler (basit geri ödeme süresi) Sonuç: Enerji tasarrufu potansiyeli değerlendirilir Kamu Kesimi : Basit geri ödeme süresi < 8 yıl Özel Müşteriler: Basit geri ödeme süresi < 4 yıl EPC hakkında bir ön karar - 22 - S1.8
Mühendislik disiplini sayesinde enerji kullanımını etkileyen başka faktörleri azaltmayı amaçlayarak enerji maliyet tasarrufu sağlar. Tasarruflar: kaçak enerji kullanımı olarak tanımlanabilir Bağımsız Ölçme ve Doğrulama (M&V) Fazla tahmini tasarruf iddiaları etkisini ve hesap hatalarını ortadan kaldırır Standart IPMVP veya benzer methodoloji kullanılanılabilir IPMVP (Uluslararası Performans Ölçümü ve Doğrulama Protokolü ) uluslararası yaygın bir yöntemdir IPMVP: bu çerçevede enerji tasarrufu standart yatırım derecesi değerlendirilir IPMVP ya bağlı değerlendirme kalifiye CMVP tarafından yürütülür. - 23 - S1.8
IPMVP - Uluslararası Performans Ölçümü ve Doğrulama Protokolü Standart terimlerin tanımlanması ve enerji verimliliği önerilen en iyi uygulamalar standart terimleri ve enerji ve su verimliliği yatırımları artırmak için en iyi uygulamaları göstermektedir yönetimi ve yenilenebilir enerji projeleri talep Bütün belgeler EVO tarafından hazırlanır (Verimlilik Değerlendirme Örgütü, http://www.evo-world.org) Ulusal ölçme ve doğrulama standartı US ve birçok ülkede kabul edilmiş olup, 10 farklı dile tercüme edilmiştir Üç farklı ciltte yayınlanmış olup, IPMVP Cilt 1 Kavramlar ve Enerji ve Su Tasarrufu Belirlenmesi için secenekleri ile ilgilş cilt olup EPC projelerinin oluşturulmasıdır - 24 - S1.8
Enerji veya tasarruf taleplerinin belirlenmesi ölçülen enerji kullanımı veya tasarruf edilen sistemin önce ve sonra uygulamaları arasındaki farkla karşılaştırılır. Enerji Tasarrufu = Mevcut Enerji Kullanımı Tadilat Enerji Kullanımı ± Düzenleme " Düzenleme " terimi ile aynı koşullarda iki zaman diliminde enerji kullanımı ile meydana gelir. Ölçme ve doğrulama planının hazırlanması is uygun tasarrufun belirlenmesi ve doğrulama için esas merkezdir. - 25 - S1.8
İzleme raporu ESCO tarafından hazırlanır ve en az yılda bir kere yararlanıcıya teslim edilir İzleme raporu temel esaslara uyar ve tasarruf maliyet hesapları sözleşmede belirlenir IPMVP esas kuralları belirler ve ESCO lar için yavaş yavaş bir standart halini alır Raporların içeriği ekipman türleri ve uygulanacak enerji verimliliği ölçümlerinin endüstiryel tesisler ve /veya bina karışıklığı olarak farklılık gösterir (ısıtma, aydınlatma) Isıtma genelde iklim koşullarına göre yeniden hesaplanır (derece-gün dönüşümü kullanılır) Yararlanıcı yıllık M & V raporunu doğrulamak için genellikle danışman firma ile anlaşır - 26 - S1.8
ESCO sözleşme ile uyumlu enerji tasarrufu teknolojisi ürünleri monte eder Enerji tasarrufu teknolojisinin mülkiyeti yararlanıcıya aktarılır : A) Başarılı deneme süresinin tamamlanmasından sonra (genelde sözleşme periodunun ikinci yılında) B) Sözleşme süresinin sonunda (sözleşmenin feshinin tamamlanmasından önceki son ay) Enerji Tedarik Sözleşmeleri (ESC) sadece alternatif B de kullanılır Enerji Performans Sözleşmeleri (EPC) her iki alternatifte kullanılabilir fakat alternatif A nın daha yaygın kullanım alanı bulunmaktadır Alternatif A Avantajı: ESCO bankaya alacağı devreder ve muhasabe tutma yükünü kaldırır - 27 - S1.8
İşletme ve Bakım (O&M) düzenlemesi değişebilir ESP projeleri herzaman işletme ve bakım dahildir EPC projeleri, fakat işletme ve bakım süreçleri dahil etmek zorunluğu olmadan En başlarda İşletme ve Bakım (O&M) anlaşması çogu zaman EPC sözleşmenin bir parçasıydı(güvenli çözüm) Şimdilerde ESCO lar EPC ve O&M kombinasyonlarına çabalamıyorlar Genelde işletme ve bakım (O&M) yararlanıcı tarafından sağlanıyor, fakat bazı durumlarda işletme ve bakım bağımsız üçüncü partiler tarafından sağlanır - 28 - S1.8
1. EPC firması ekonomik açıdan verimli tasarruf saglar 2. EPC firması performans risklerini üstlenir 3. Tasarruflar EPC firması tarafından garanti edilir ve M&V tarafından belirlenir 4. EPC firması uzun vadeli enerji yönetimi kullanımını destekler 5. EPC firması ve müşteri arasında adil ve şeffaf uzun vadeli bir ilişki oluşur 6. EPC proje sürecinde yapılan bütün işlemler yasalara uygun bir bütünlük içersinde yürütülür 7. EPC firması müşterilerini EPC projenin finansmanı destekler 8. EPC firması EPC projelerinin uygunlaması için kalifiye eleman temin eder 9. EPC firması proje uygulamalarının tüm aşamasında yüksek kalite ve özenle üzerinde durur - 29 - S1.8
EPC firması tasarruf sözleşmesinde kararlaştırılan enerji seviyesini elde edeceğini garanti eder Eğer EPC firması proje sözleşmesinde belirtilen performans elde etmede başarısız olursa, EPC firması sözleşmede belirttiği tasarruf eksikliklerini telafi etmekle yükümlüdür Sözleşmede kararlaştıran tasarruf ve elde edilen tasarruf miktarı adil ve şeffaf bir şekilde M&V tarafından uygun methodolojiler (örneğin IPMVP) kullanılarak tespit edilir - 30 - S1.8
GARANTİLİ TASARRUF Kontrat Tipi Tasarruf Sağlandığında Tasarruf Sağlanamadığında Garantili Müşteri tasarruf edilen miktarın tamamını alır ve ESCO ya ödeme yapar ESCO müşteriye ödeme yapar Tasarruf Miktarı Aşıldığında Müşteri bütün ekstra tasarrufu alır
PAYLAŞIMLI TASARRUF Kontrat Tipi Tasarruf Sağlandığında Tasarruf Sağlanamadığında Paylaşımlı Müşteri ve ESCO tasarruf edilen miktarı paylaşırlar ESCO müşteriye ödeme yapar Tasarruf Miktarı Aşıldığında Ekstra tasarruf müşteri ve ESCO arasında paylaşılır
YATIRIMSIZ
YAP İŞLET (DEVRET) / PPA Bağımsız enerji üretim tesisleri Üretilen elektrik/ısı enerjisinin faturalanması İşletme, bakım ve performans sorumluluğu ESCO da
Risk YOK! Performans Garantisi VAR! Yatırım Bedeli YOK! İlk Günden Kazanç VAR!
Hiç yoktan iyidir! - Kanun ve Yönetmelikler mevcut - 30 un üzerinde aktif firma mevcut - Bazı kaynak ve destek programları mevcut - Zorunlu enerji etütleri mevcut - EKB zorunluluğu mevcut - Strateji belgeleri ve EV hedefleri mevcut - 37 - S1.8
Sermaye yetersizliği ESCO/EVD lerin Türkiye de karşılaştıkları birincil zorluk, yerel şirketlerin sermaye yetersizliklerinden dolayı pazar yapıcıları olarak hareket edememeleridir. Pazarda uluslararası yatırım için bu eylem ilgi çekmelidir. Yabancı sermaye olmadan pazar geliştirilemez. Sadece uluslararası kurumların destekleri (krediler, fonlar, tasarruflar vb.) yeterli değildir. - 38 - S1.8
Finansman ve Risk Yönetimi Türkiye deki şirketler risk yönetim araçlarını etkili şekilde kullanmamamaktadır. Finansal standartlar ve mali işlerle ile başa çıkmada problemleri vardır. Ek olarak, genel olarak şirketlerin mali bütçelerinde bankaların güvenini azaltan bazı problemleri bulunmaktadır. ESCO finansçıları, güçlü bilanço tablolarına ve ESCO lar 7-10 yıllık projeleri olan müşterilerin yükümlülüklerini taşıyabilecek güce sahip olmalıdırlar. Böylece, ESCO lar risk yönetimi görevlerini yerine getirmiş olurlar. - 39 - S1.8
Uygulaması zor olan geniş kapsamlı yasal çerçeve (EV Kanunu) Türkiye deki EV kanun ve kuralları biraz geç yürürlüğe girmiştir. Yani denetim mekanizmaları henüz bir düzene koyulamamıştır. Ek olarak, firma yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde, uygulanması gereken cezalar hala belirsizdir. Hükümet, yükümlülüklerini yerine getiren veya getirmeyen şirketlerdeki denetim mekanizmasını güçlendirmelidir. Bu adımdan sonra, ceza ve ödül mekanizmaları aktive edilmelidir. - 40 - S1.8
EPC iyi örnek eksikliği EPC modeli, potansiyel EV yatırımcı şirketler tarafından bilinmemektedir. Ek olarak, ESCO ların EPC modeli uygulaması ile ilgili iyi bir örnekleri bulunmamaktadır. ESCO lar bankalarla işbirliği içinde olmalı ve beraber veya ayrı ayrı olarak şirketlere sunum yapmalıdır. Ek olarak enerji ve mali tasarrufları elde etmek için ESCO lar kalifiye personele sahip olmalı ve doğru hesaplamalar yapmalıdır. - 41 - S1.8
Projenin başarı garantisi Enerji tüketiminin uzun vadede azalması Projeyi başından sonuna tek bir tedarikçi uygular Tedarikçi ve müşteri aynı motivasyonu paylaşır Projenin enerji hizmet sağlayıcısı tarafından finanse edilebilme seçeneği Tüm ölçümler elde edilen tasarruflar sayesinde finanse edilir Binalarda gelişmiş konfor seviyesi CO 2 emisyonunda ciddi azalma Riskleri devretme - 42 - S1.8
EV Yönetmeliği nin (2012/27/EU) Türkiye de kabul edilmesiyle, diğerleri arasında: Her yıl Hükümet, sahip oldukları ve taban alanı olarak işgal ettikleri binalarda enerji verimliliği yenilemelerini % en az?? (AB de %3) oranında hayata geçirmelidir. Enerji dağıtıcıları veya perakende enerji satış şirketleri enerji verimliliği önlemleri uygulamaları vasıtasıyla müşterilere yılda %?? (AB de %1.5) oranında enerji tasarrufu sağlamalı veya diğer yollarla aynı tasarruf seviyesine ulaşılmasını sağlamalıdır. Bu önlemlerin uygulanmaları : Devlet bütçesi tarafından finanse edilemez (çok fazla), Bu nedenle, önemli özel sermaye kaldıracı yatırımı vazgeçilmezdir. ESCO lar bu büyük ve yeni EV pazarında daha baskın bir rol oynayabilir ve faydalanabilirler. Bankalar bu büyük EV pazarını tanımalıdır ve yeni programlar geliştirmelidir. Devlet, Kamu Sektöründe Enerji Performans Sözleşmesi için tüm gerekli mevzuatları geliştirmeli ve yer almalıdır; özel sektörde ESCO projelerinin altyapısı ve mevzuatlarını geliştirmelidir. - 43 - S1.8
Detaylı Enerji Verimliliği Yol Haritası oluşturulması Türk Enerji Ajansı nın kurulması Benchmarking ve veri tabanı geliştirilmesi Uzun vadeli ve düşük faizli kredi imkanları yaratılması Lokal bankaların eğitilerek EV uzmanları ile beraber çalışmasının sağlanması Etütlerin ve Hizmet bedellerinin standartlaştırılması EPC (Energy Performance Contract) modellerinin geliştirilmesi ESCO pazarının gelişiminin desteklenmesi Kamu sektöründe EPC uygulamaları için yönetmeliklerin geliştirilmesi Kurumsal Yapıların güçlendirilmesi Ölçüm, İzleme ve Doğrulama Firmalarının kurulup geliştirilmesi Rebound Etkisi(Tüketim artışı ile Geri tepme Etkisi) Muhasebesi Etiket ve Standartların Kullanılması - 44 - S1.8
EU / IPA Enerji Sektörü Teknik Yardım Projesi Enerji Verimliliği için Danışmanlık Hizmetleri Bu proje ESKI Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti Teşekkürler <Firma Adı> - 45 -