TRAVMA DIŞI PEDİATRİK ABDOMİNAL ACİLLER Meltem Ceyhan Bilgici OMÜ Radyoloji Anabilim Dalı Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı
AMAÇ Akut batın ile acil servise gelen çocuk hastalarda, sık görülen patolojilerin; - radyolojik görünümlerini tanımlayabilmek - ayırıcı tanısını yapabilmek - tanı modalitelerinin kullanım algoritmasını oluşturabilmek
AKUT BATIN Akut başlayan karın ağrısı Çocukluk çağında yaygın Tedavi cerrahi ya da medikal
Çocuklarda akut karın ağrısı Gastrointestinal Cerrahi Apandisit İnvajinasyon İnce barsak obstruksiyonları Adezyonlar İnkarsere herni Volvulus Meckel Divertikülü Cerrahi olmayan Gastroenterit İleit Crohn hastalığı Henoch Schönlein purpurası Mezenterik adenit Epiploik apandajitis Peritonit Konstipasyon Paralitik ileus nedenleri Genitoüriner Üriner sistem enfeksiyonları Ürolitiazis Üreteropelvik bileşke obstruksiyonları Over kistleri Over torsiyonu Hidrometrokolpos Biliopancreatik Kolesistit Kolelitiazis Koledok kisti Pankreatit Ekstraabdominal Toraks: pnömoni, plevral efüzyon Kas iskelet: diskit Sistemik: endokrinolojik (Diyabet,hipotiroidizm), Porfiri
PATOLOJİLER Akut Apandisit Mezenterik Lenfadenit İnvajinasyon Midgut Volvulus Meckel Divertiküliti Diğer (Hepatobilier Hastalıklar, Renal Patolojiler, Over Patolojileri)
Akut Apandisit Çocukluk çağında en sık cerrahi gerektiren akut patoloji En sık 5-15 yaşlarında Klinik her zaman çok tipik değildir - Çocukların %50 den fazlasında (özellikle küçük çocuklarda) gezici ağrı, iştahsızlık, rebaund hassasiyet İZLENMEZ - Ağrı lokalizasyonu belirgin değildir
Akut Apandisit Direkt grafi: Apendikolit (%5-15) Serbest hava-nadir Psoas kas gölgesi silinmesi Sağa konkav skolyoz (ağrı) Apendiksde hava Sağ alt kadranda sentinel luplar
US: Tanıda en iyi görüntüleme yöntemi Çapı>6 mm Non-komprese Lümeni sıvı dolu Kör sonlanan tubuler Apendikolit Periçekal sıvı, koleksiyon, abse Periapendiküler yağlı doku yoğunluğunda artış Periçekal lenf nodları Doppler de vaskülarite artışı Sonografik Mc Burney (+) Akut Apandisit
Akut Apandisit Ancak; Normal apendiks US ile görülebilir Perforasyonda apendiks görülemeyebilir (hastanın genel durumu kısa bir süre için daha iyi olur)
8y, E
USG de Apandisit ile Karışabilen Durumlar
Apandiksin lenfoid hiperplazisi Viral enfeksiyonlara sekonder apendiks duvarında lenfoid hiperplazi Çapı artabilir Lümeni sıvı dolu apandisite benzeyebilir AT: Santral mukozal çizgi mevcudiyeti
14y, E Apendiksin lenfoid hiperplazisi
10y, K Kistik fibrozis Mukoid apandiks
BT: Akut Apandisit Arada kalınan vakalarda (RADYASYON!!!) Komplikasyonların gösterilmesi Periapendikal yağda inflamatuar değişiklikler Bulgular 1. Distandü apendiks 2. Apendisyel duvar kalınlaşması ve kontrast tutulumu 3. Apendikolit 4. Periapendiküler yoğunluk artışı 5. Komşu barsak duvarında kalınlaşma 6. Serbest sıvı, flegmon ya da abse
3y, E
14y, E
MR -Ultrafast 3T MR -İntraabdominal yağ dokusunun az olduğu, özellikle küçük çocuklarda -Johnson,AJR, 2014;44:605-612 -Moore, Pediatr Radiol. 2012 42:1056-63. -Moore, Clinical Radiology, 2015;42:881-889 -Herliczek,AJR,2013;200:969 -Orth,Radiology,2014;272:233. -Bayraktutan,J Magn Reson Imaging 2014;39:1518-24 -Thieme,Eur Radiol (2014) 24:630 637 -Aspelund, Pediatrics. (2014); 133:586-93. -Koning, Pediatr Radiol (2014) 44:948 955
6y, K
Mezenterik Lenfadenit Sıklıkla viral enfeksiyona bağlı Mezenterik lenfadenomegali -sağ alt kadran -üzüm salkımı şeklinde (3 ya da daha fazla kısa aksı 5 mm üstünde-10mm yi geçmeyen, küme yapmış) Apendiks normal - Ölçüm yapma, sadece üzüm salkımı görünümüne bak!!!! Terminal ileumda, jejenumda eşlik eden mukozal duvar kalınlaşması (%33) İnce barsaklarda peristaltizmde artma ve sıvı içeriğinde artma Hassasiyet, çevre mezenterde inflamasyon, Dopplerde lenf nodunda kanlanma artışı
2y, E
9y, K
İnvajinasyon Fokal bir barsak segmentinin komşu barsak segmenti içine girmesi 6 ay - 3 yaş Çoğu idiopatik Tümör, Meckel divertiküliti, polip, duplikasyon kisti/altta yatan patoloji (%10) Eşlik eden mezenter LAP sık Sezonsal (ilkbahar sonu ve sonbaharda sık) Klasik triad: 1. Şiddetli karın ağrısı 2. Çilek jölesi kıvamında gaita 3. Ele gelen abdominal kitle
İnvajinasyon 4 tip: (ileo-kolik, ileo-ileo-kolik, kolo-kolik, ileoileal) En sık görülen ileo-kolik (%90) Kolo-kolik: yaşlı hastalarda Transient invajinasyon: İleo-ileal tip/viral mezenterik adenitler/enteritler predispozan/nonostruktif
İnvajinasyon Direkt grafi: Normal olabilir Yumuşak doku kitlesi, sıklıkla sağ üst kadranda İnce barsak obstrüksiyonu İntussusceptum görülebilir
US: Primer tanı tetkiki İnvajinasyon Bulgular: Hedef (target) Psödo-kidney (yalancı böbrek)
2 y, K önce sonra
BT; Endikasyonu yok İnvajinasyon Rastlantısal bulunabilir (Burkitt) İleri yaş çocuklarda uygulanabilir
İnvajinasyon TEDAVİ CERRAHİ OLMAYAN REDÜKSİYON (US veya skopi eşliğinde) İnvajinasyon (ileo-kolik) peritonit ve serbest hava varsa.. KONTRENDİKE Serbest sıvı varsa.. KONTRENDİKE DEĞİL Kullanılan: Hava Sıvı US eşliğinde salin solusyonu BAŞARI ŞANSININ DÜŞÜK olduğu durumlar; - Semptomların süresi 48 saat üstünde - Belirgin dehidratasyon - Hasta yaşı (3ay altı-5y üstü) - US de invajine barsak tabakaları arasında sıvı birikimleri, invajine segmentte mezenter lenf nodu varlığı - Dopplerde akım yokluğu (ödem/iskemi, nekroz)
2.5 y, E
Redüksiyon başarısı: -ödematöz ileoçekal valv görünür hale gelir -invajinasyon görünümü kaybolur -çekumdan ileuma sıvı geçişini görülür
2y, K
Malrotasyon/Midgut volvulus İntrauterin gelişim sırasında, barsak mezenterinin fiksasyonu ve rotasyonunun yetersiz olması (malfiksasyon ve malrotasyon) Kısa mezenter ile asılı olan ince barsakların SMA etrafında dönmesi sonucu obstruksiyon En sık hayatın ilk aylarında Safralı kusma ve ağrı
Malrotasyon/Midgut volvulus Üst GIS inceleme bulguları DJB aşağıda ve omurganın hemen sağında) (Normalde DJB omurganın solunda ve duo bulbus seviyesinde) Proksimal duodenal dilatasyon gaga şeklinde incelme Duodenum ve proksimal jejenumun mezenterik aksın etrafında dönerek oluşturduğu görünüm (tirbüşon görünümü) US/US-Doppler de; Mezenterik venlerin SMA çevresinde helezon şeklinde dolanması (girdap işareti) Duodenum ve midede sıvı (obstruksiyon)
1y, E
Meckel Divertiküliti Omfolomezenterik kanal kalıntısı İleumda antimezenterik tarafta ileoçekal valvden yaklaşık 50 cm proksimalde En sık görülen konjenital ince barsak anomalisi Olguların çoğu asemptomatik. %20 olgu komplikasyonlarla semptomatik Enfeksiyon/invajinasyon/barsak obstruksiyonu/perforasyon
Meckel Divertiküliti US: İnvajinasyona neden olmuşsa Enfekte olmuşsa US de kör uçlu, kalın cidarlı, lümeni sıvı-sıvı dolu ve non-komprese barsak segmenti (apandisite çok benzer)
1.5y,E
Diğer; İnflamatuar barsak hst (Crohn) Apandajitis epiploika/omental infakt Hepatobilier-pankreas hst (kolesistit/hepatit/komplike kist hidatik/pankreatit) Renal patolojiler (akut pyelonefrit ve akut UPJ obstrüksiyonu, taş) Ovaryen patolojiler (komplike over kistleri, over torsiyonu, tubooveryen abse)
17y, K, Chron hst
17y, K, Chron hst
17y, K, Chron hst
17y, K, Chron hst
17y, K, Chron hst
10y, E apendajitis epiploika
9y, E A. Pyelonefrit
Sağ üreter alt ucunda taş 14y, E
over torsiyonu 14y
alt lob pnömonisi 6y, E
SONUÇ Akut batın ile gelen çocuklarda temel amaç cerrahi-medikal tedavi ayrımını yapmaktır Primer radyolojik modalite US dir Her olguda radyolojik-klinik korelasyon aranmalıdır
Teşekkür ederim
31 NİSAN 2016 SAMSUN PEDİATRİK RADYOLOJİ SEMPOZYUMU