PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFONU VE FAKS NUMARALARI NUROL ENERJİ ÜRETİM VE PAZARLAMA A.Ş. Arjantin Caddesi No:7 G.O.P/Ankara Tel : (312) 455 1880 Faks: (312) 455 1885 PROJENİN ADI BABADERE ELEKTRİK SANTRALI, DERİN DENİZ DEŞARJI, KÜL DEPOLAMA SAHASI VE LİMANI PROJESİ PROJENİN BEDELİ 1.600.000.000 $ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) Çanakkale İli, Ayvalık İlçesi, Babadere Mevkii Koor. Sırası : Sağa, Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM, D.O.M. : 33 Ölçek Fak. : 6 derecelik Santral ÇED Alanı PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE Nokta No. Y X 1 425689,814 4384289,252 2 425817,814 4384165,252 3 426006,814 4384278,252 4 426167,814 4384456,252 5 426324,814 4384438,252 6 426316,814 4383769,252 7 426393,814 4382987,252 8 426353,814 4382679,252 9 426694,814 4382193,252 10 426992,814 4381914,252 11 427174,814 4381636,252 12 427132,64 4381577,425 13 426941,792 4381606,136 14 426610,114 4381632,237 15 426091,155 4381695,864 16 425605,689 4381754,749 17 425325,493 4381779,422 18 425136,049 4382122,339 i
19 424862,675 4382245,438 20 424683,894 4382388,224 21 424611,798 4382415,252 22 424487,1 4382551,14 23 424330,43 4382582,314 24 424196,556 4382564,249 25 424050,814 4382370,252 26 423894,814 4382381,252 27 423748,814 4382441,252 28 423645,572 4382780,676 29 424105,532 4383119,085 30 424396,978 4383340,087 31 424500,814 4383451,252 32 424935,814 4383708,252 33 425273,814 4383922,252 34 425568,814 4384144,252 Kül Depolama Sahası Nokta No. Y X K/1 427181,001 4383612,178 K/2 427417,001 4383632,178 K/3 427576,001 4383577,178 K/4 427619,001 4383450,178 K/5 427589,001 4383278,178 K/6 427494,001 4383143,178 K/7 427399,001 4383004,178 K/8 427280,001 4382851,178 K/9 427179,001 4382784,178 K/10 427050,001 4382732,178 K/11 426911,001 4382716,178 K/12 426616,001 4383002,178 K/13 426386,001 4382819,178 K/14 426415,001 4382986,178 ii
Liman Nokta No. Y X M/1 424965,185 4383742,938 M/2 424919,625 4383805,93 M/3 424265,812 4384781,835 M/4 424840,076 4385234,712 M/5 424877,23 4385187,599 M/6 424325,428 4384754,228 M/7 424951,324 4383830,357 M/8 424999,422 4383763,311 Koor. Sırası : Enlem, Boylam Datum : WGS 84 Türü : Coğrafi Santral ÇED Alanı Nokta No. ENLEM:BOYLAM 1 39.60343884:26.13395980 2 39.60233279:26.13546446 3 39.60336721:26.13765301 4 39.60498477 :26.13950827 5 39.60483614 :26.14133884 6 39.59880819:26.14132011 7 39.59176949:26.14230375 8 39.58899116:26.14187220 9 39.58464186:26.14589665 10 39.58215369:26.14939716 11 39.57966457:26.15154675 12 39.57913098: 26.15106220 13 39.57937340:26.14883707 14 39.57958020:26.14497257 15 39.58010882:26.13892342 16 39.58059731:26.13326466 17 39.58079522:26.12999962 18 39.58386814:26.12775522 19 39.58495324:26.12455828 20 39.58622395:26.12246042 21 39.58646111:26.12161788 22 39.58767438:26.12015044 23 39.58794141:26.11832262 24 39.58776681:26.11676586 iii
25 39.58600612:26.11509109 26 39.58609137:26.11327342 27 39.58661895:26.11156654 28 39.58966772:26.11032530 29 39.59275744:26.11564242 30 39.59477430:26.11901103 31 39.59578499:26.12020754 32 39.59813863:26.12524412 33 39.60009620:26.12915623 34 39.60212198:26.13256686 Kül Depolama Sahası Nokta No. ENLEM:BOYLAM K/1 39.59746700:26.15140161 K/2 39.59766723:26.15414780 K/3 39.59718518:26.15600549 K/4 39.59604462:26.15652013 K/5 39.59449247:26.15618957 K/6 39.59326816:26.15509806 K/7 39.59200780:26.15400702 K/8 39.59061927: 26.15263808 K/9 39.59000705:26.15146935 K/10 39.58952759:26.14997295 K/11 39.58937158:26.14835615 K/12 39.59192303:26.14488940 K/13 39.59025457:26.14223144 K/14 39.59176163:26.14255058 Liman Nokta No. ENLEM:BOYLAM M/1 39.59845371:26.12558224 M/2 39.59901723:26.12504452 M/3 39.60775185:26.11731868 M/4 39.61188258:26.12395588 M/5 39.61146139:26.12439400 M/6 39.60750840:26.11801620 M/7 39.59924008:26.12541091 M/8 39.59864025:26.12597865 iv
Termik Santral 17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (05.04.2013 Tarih ve 28609 Sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Ek-1 Listesi Madde 2- Termik güç santralleri: a) Toplam ısıl gücü 300 MWt (Megawatt termal) ve daha fazla olan termik güç santralları ile diğer yakma sistemleri kapsamında yer almaktadır. Kül Depolama Sahası PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) 17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (30.06.2011 Tarih ve 27980 Sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Ek-1 Listesi Madde 28. Bent ç) Atık barajları ve/veya atık havuzları kapsamında yer almaktadır.) Deniz Yapıları (Rıhtım, Koruma Mendireği) 17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (30.06.2011 Tarih ve 27980 Sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Ek-1 Listesi Madde 10 bent b) 1.350 DWT ve üzeri ağırlıktaki deniz araçlarının yanaşabileceği ticari amaçlı liman, iskele ve rıhtımlar (güneşlenme ve sportif amaçlı iskeleler hariç), kapsamında yer almaktadır. ÇED BAŞVURU DOSYASINI HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI ÇED BAŞVURU DOSYASINI HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI YETERLİK BELGESİ NOSU, TARİHİ ENERJİ ÇEVRE YATIRIMLARI ve DANIŞMANLIĞI LTD.ŞTİ. MAHATMA GANDİ CAD. NO:92/2 06680 G.O.P. /ANKARA TEL : (312) 447 26 22 FAKS : (312) 446 38 10 70 12.10.2011 ÇED BAŞVURU DOSYASI HAZIRLANIŞ TARİHİ (GÜN, AY, YIL) 19.09.2013 v
İ Ç İ N D E K İ L E R KISALTMALAR...viii BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ... 1 I.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği... 1 I.2 Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması... 8 I.3 Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon ve benzeri)... 9 I.4 Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi... 13 BÖLÜM II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 15 II.1 Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler... 15 BÖLÜM III. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ... 18 III.1 Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava, (Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari Ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (Ek V deki Duyarlı Yöreler Listesi De Dikkate Alınarak) Ve Yukarıdaki Faktörlerin Birbiri Arasındaki İlişkileri De İçerecek Şekilde Açıklanması... 18 BÖLÜM IV. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 32 IV.1 Önerilen Projenin Aşağıdaki Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin Tanıtımı (Bu Tanım Kısa, Orta, Uzun Vadeli, Sürekli, Geçici ve Olumlu Olumsuz Etkileri İçermelidir.)... 32 IV.1.a Proje İçin Kullanılacak Alan... 32 IV.1.b Doğal Kaynakların Kullanımı... 32 IV.1.c Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Şartlar ile Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması Ve Atıkların Minimizasyonu... 33 IV.2 Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı... 43 IV.3 Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı... 43 BÖLÜM V. HALKIN KATILIMI... 46 V.1 Projeden Etkilenmesi Muhtemel Halkın Belirlenmesi ve Halkın Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler... 46 V.2 Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar... 46 V.3 Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler... 46 BÖLÜM VI. YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ... 47 NOTLAR VE KAYNAKLAR... 53 EKLER... 55 vi
TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1 Çanakkale ili yerleşim yerlerine göre nüfus dağılımı, 2012 ADNKS... 18 Tablo 2 Çanakkale İlçelerine göre nüfus dağılımı, 2012 ADNKS... 18 Tablo 3 Çanakkale İli arazi kullanım durumlarına göre dağılımı... 22 Tablo 4 Babadere Elektrik Santrali, Derin Deniz Deşarjı, Kül Depolama Sahası ve Limanı Projesi Toplam Su ihtiyacı... 34 Tablo 5 Tipik Evsel Nitelikli Atık Su Kirleticileri ve Ortalama Konsantrasyonları... 35 Tablo 6 Evsel Nitelikli Atık Su İçerisindeki Kirletici Yükleri... 35 Tablo 7 Babadere Elektrik Santrali, Derin Deniz Deşarjı, Kül Depolama Sahası ve Limanı Projesi Oluşması Beklenen Evsel Nitelikli Katı Atık Miktarı... 35 Tablo 8 Babadere Elektrik Santrali, Derin Deniz Deşarjı, Kül Depolama Sahası ve Limanı Projesi Toplam Su ihtiyacı... 39 Tablo 9 Evsel Nitelikli Atık Su İçerisindeki Kirletici Yükleri... 40 Tablo 10 Babadere Elektrik Santrali, Derin Deniz Deşarjı, Kül Depolama Sahası ve Limanı Projesi Oluşması Beklenen Evsel Nitelikli Katı Atık Miktarı... 40 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1 Proses Akım Şeması... 3 Şekil 2 Babadere elektrik santrali, Derin Deniz Deşarjı, Kül Depolama Sahası ve Limanı Uydu Görüntüsü -1... 16 Şekil 3 Babadere elektrik santrali, Derin Deniz Deşarjı, Kül Depolama Sahası ve Limanı Uydu Görüntüsü... 17 Şekil 4 Türkiye Fitocoğrafya Bölgeleri (Davis P.H, Harper P.C. and Hege, I.C. (eds.), 1971. Plant Life of South-West Asia. The Botanical Society of Edinburgh)... 19 Şekil 5 Proje alanı ve yakın çevresinin vejetasyon formasyonları... 20 Şekil 6 Proje sahasının korunan alanlar uydu haritası... 21 Şekil 7 Proje sahasının çevresinde yer alan dereler... 21 Şekil 8 Proje alanını gösteren toprak haritası... 22 Şekil 9 Proje alanının ormanlık durumunu gösterir uydu haritası... 24 Şekil 10 Çanakkale İli Deprem Haritası... 30 vii
KISALTMALAR binde SAN. TİC. A.Ş. Bkz. ÇED ÇGDYY SKHKY HKDYY BYTY BGD ha km m m 2 Sanayi Ticaret Anonim Şirketi Bakınız Çevresel Etki Değerlendirmesi Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği Bacagazı Desülfürizasyon hektar kilometre metre metrekare m³ metreküp mm no. ort. PM sn. T.C. vb. TM milimetre numara Ortalama Partikül Madde saniye Türkiye Cumhuriyeti ve benzeri Trafo Merkezi viii
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ I.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği PROJE KONUSU YATIRIMIN TANIMI NUROL ENERJİ ÜRETİM VE PAZARLAMA A.Ş. tarafından Çanakkale İli, Ayvacık İlçesi, Babadere Mevkii sınırları içerisinde toplam kurulu gücü 1634 MWm / 1600 MWe /3.686,7 MWt kurulu gücünde Babadere Elektrik Santrali, Derin Deniz Deşarjı, Kül Depolama Sahası ve Limanı projesi tesis edilmesi ve işletilmesi planlanmaktadır. Projeye ilişkin yer bulduru haritası ekte verilmiştir (Bkz. Ek-1). Babadere Elektrik Santrali; 17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (30.06.2011 Tarih ve 27980 Sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Ek-1 Listesi Madde 2) Termik Güç Santralleri Bent a) Toplam ısıl gücü 300 MWt (Megawatt termal) ve daha fazla olan termik güç santralları ile diğer yakma sistemleri kapsamında Çevresel Etki Değerlendirilmeye alınmıştır. Termik santraller; katı, sıvı ve gaz halindeki yakıtlarda var olan termal potansiyel enerjiyi ısı enerjisine, ısı enerjisini hareket (kinetik) enerjisine, hareket enerjisini de elektrik enerjisine dönüştüren tesislerdir. Kısaca termik santraller termal potansiyel enerjinin elektrik enerjisine dönüştüğü tesislerdir. Santralde yakıt olarak kömür kullanılması planlanmaktadır. Kömür, dünyada en yaygın şekilde bulunan, güvenilir, aynı zamanda düşük maliyetlerle elde edilen temiz bir fosil yakıttır. Dünyada mevcut kömür rezervleri oldukça önem arz etmektedir. Kömür, dünyada 50 den fazla ülkede üretilmektedir. Kömür rezervleri, diğer fosil yakıtlar gibi (petrol ve doğalgaz) dünyanın belli bir bölümünde değil, tüm dünyada yaygın bir şekilde bulunmaktadır. Ayrıca kömür kullanımı, depolanması ve nakliyesi açısından en emniyetli fosil yakıtıdır. Kullanımı, depolanması ve nakliyesi açısından yatırım maliyetleri diğer enerji kaynaklarına göre daha azdır. Endüstriyel ve diğer alanlarda elektrik enerjisinin rekabetçi fiyatlarla ve güvenilir olarak temini açısından kömürün dünyada yaygın şekilde bulunuşu ve birçok ülke tarafından üretilebilir oluşu tedarikte güvenirliği sağlamaktadır. Proje kapsamında kullanılacak olan kömürün ithal edilmesi planlanmaktadır. İthal edilecek kömür, yük gemileri kullanılarak deniz yolu ile santral sahasının batısında Ege Denizi kıyısına proje kapsamında yapılması planlanan limana getirilecek ve santral sahasına konveyörler ve/veya karayolu vasıtası ile nakledilecektir. Tesis için ithal edilmesi düşünülen kömürün temin edilebileceği başlıca bölgeler; Rusya başta olmak üzere Güney Amerika ve Güney Afrika vs. ülkeleridir. 1
Planlanan santralde kullanılacak olan teknoloji Süperkritik veya UltraSüperkritik kazan teknolojisidir. Kömürün kazanda yakılması sonucu elde edilecek yüksek ısı ile temin edilecek ve bir takım arıtma işlemleri sonrası saflaştırılan su, kritik basınçta yüksek sıcaklığa çıkarılacaktır. Kritik basınçta, sudan elde edilen yüksek basınç ve sıcaklıktaki buharın, türbinde mekanik enerjiye, jeneratörde de elektrik enerjisine dönüştürülmesi sağlanacaktır. Elektrik Santrali nden kaynaklanan baca gazının, atmosfere verilmeden önce emisyon şartlarını sağlamak amacı ile arıtılması gerekecektir. Santralde, yanma işlemi sonrasında oluşması muhtemel atık gazlar; partikül madde, NOx ve SO 2 dir. Yanma gazlarının giderilmesi için elektrostatik filtreler ve DESOX sistemi kullanılacaktır. NOx giderimi için Seçici Katalitik İndirme yöntemi içeren DENOX sistemi kullanılacaktır. Kazanda oluşan gazın içerisinde bulunan NOx un giderilmesi için Seçici Katalitik İndirgeme Reaktörüne yönlendirilen gaz yakma hava ön ısıtıcılarından geçmeden önce bez filtrelerden geçirilir ve partiküllerinin giderilmesi sağlanır. Fan aracılığıyla ısıtılan gaz, sağlanan bu itici kuvvet aracılığıyla Bacagazı Desülfürizasyon(BGD) ünitesine gönderilir. BGD ünitesi giriş ve çıkışında, tamamlama suyu, oksidasyon havası, kireçtaşı bulamacı ve alçı taşı ürünü içerir. BGD den geçen temiz, doymuş gaz daha sonra atmosfere verilir. Kireçtaşı, izin ve ruhsatlı malzeme ocaklarından, sistem için gerekli su ise deniz suyundan sağlanacaktır. Deniz suyu, korozyon vb. sorunların önlenmesi amacıyla, su hazırlama ve demineralizasyon gibi ünitelerden geçirilerek belirli fiziksel ve kimyasal özellikleri sağlayacak şekilde arıtılacaktır. Proses suyu ile ilgili detaylar ve proses suyu güzergahı hakkında ayrıntılı bilgi ÇED Raporu aşamasında verilecektir. Projeye ait proses akım şeması Şekil 1 de verilmiştir. 2
Şekil 1 Proses Akım Şeması 3
Şekil açıklamaları: 1) Soğutma suyu emme ve deşarj boruları 15) Kömür hunisi 2) Soğutma suyu pompası 16) Kömür pulvarizör 3) Üç fazlı İletim hattı 17) Buhar kazanı dolabı 4) Trafo 18) Dip külü hunisi 5) Elektrik jeneratörü 19) Yüksek ısıtıcı 6) Düşük basınçlı buhar türbini 20) Yanma havası fanı 7) Kazan besleme suyu pompası 21) Yeniden ısıtma 8) Yüzey kondansatörü 22) Yanma havası girişi 9) Orta basınçlı buhar türbini 23) Ekonomizer 10) Buhar kontrol vanası 24) Hava ön ısıtıcısı 11) Yüksek basınçlı buhar türbini 25) Çökeltme 12) Gaz giderici 26) Egzoz fanı 13) Besleme suyu ısıtıcısı 27) Baca gazı yığını 14) Kömür konveyörü Teknik detaylar sonradan değişebilir olup, ÇED süreci içerisinde son halini alacaktır. Faaliyet sonucu oluşacak kül ve alçı taşının ilgili yönetmelikler kapsamında analizi yapıldıktan sonra uygun olması durumda Çimento Fabrikalarına verilmesi düşünülmektedir. Ancak kötü durum senaryoları göz önüne alındığında (külün satılamaması, satılan işletmenin bakım/onarım veya arızaya girmesi durumunda) kül ve alçıtaşının depolanması durumu söz konusu olacaktır. Kül Depolama Alanı ile ilgili kapsamlı bilgi ÇED raporunda verilecektir. Babadere Elektrik Santrali elektriksel kurulu gücü 2x800 MWe ve mekanik gücü 2 x 817 MWm dir. Söz konusu proje ile yılda toplam 12.600 GWh (12.600.000.000 kwh/yıl) brüt elektrik enerjisi üretilmesi hedeflenmektedir. Tesisin ısıl gücünün 3.686,7 MWt olarak hesap edilmiştir. Isıl güç hesabı aşağıda verilmiştir: 4
Verim = % 43 Kömürün Alt Isıl Gücü: 6.000 kcal/kg-----6.400 kcal/kg Tesisin Tahmini Kapasitesi: 137,81 kg /s Tesisin Isıl Gücü = Tesisin Kapasitesi (kg/saat) * Kullanılacak Yakıtın Alt Isıl Gücü (kcal/kg) * 4,18 kj/kcal Tesisin Isıl Gücü = 137,81 kg /s * 6.000 kcal/kg * 4,18 kj/kcal Tesisin Isıl Gücü = 3.456.274,8 kj /s = 3.456.274,8 kw 3.456,3 MW Tesisin Isıl Gücü = 137,81 kg /s * 6.400 kcal/kg * 4,18 kj/kcal Tesisin Isıl Gücü = 3.686.693,1 kj /s = 3.686.693,1 kw 3.686,7 MW Termik Santralde üretilecek olan elektrik; 380 kv luk enerji iletim hattına beslenecek ve trafo merkezine bağlanarak dağıtım şebekeleri aracılığıyla kullanıma arz edilecektir. Enerji İletim Hattı bu rapor kapsamında değerlendirilmeyecek olup, ÇED yönetmeliği kapsamında ayrıca değerlendirilecektir. Aşağıda Projeyi oluşturan ve prosesin içinde yer alan sistem ve üniteler hakkında bilgiler verilmektedir: Su Hazırlama ve Arıtma Ünitesi Tesiste iki amaç için su kullanımı söz konusudur, bunlardan biri su buhar çevrimi suyu bir diğeri ise soğutma suyu olacaktır. Kullanılan suyun korozyona sebep olmasını engellemek için saflaştırma yapılacaktır. Ayrıca su hazırlama ve arıtma işlemleri kullanılacak su için gerekli olup, planlanan üniteler içerisinde demineralizasyon ünitesi bulunacaktır. Deniz Suyu Soğutma Sistemi Soğutma sistemi için kullanılacak suyun denizden tedarik edilmesi planlanmaktadır. Soğutma sistemi suyun tedarik edilmesi ve kullanılması için pompalama sistemleri ve su alma/verme yapıları bulunacaktır. Denizden alınacak olan su arıtmadan geçirildikten sonra tesisin diğer ihtiyaçlarını da karşılamak amacıyla kullanılacaktır. Kullanılan su tesis edilecek olan su deşarj hattı ile denize deşarj edilecektir. Sistemin tasarımına ait ayrıntılar ÇED raporu sürecinde verilecektir. Şalt ve Elektrik Sistemleri Tüm elektrik sistemleri, transformatörleri, şalt sahası ve sistemlerinin projelendirilmesi, ekipmanların seçimi, montajı, testleri, devreye alınması ve işletilmesi TSE ve TEİAŞ standartları, ilgili yönetmeliklere uygun gerçekleştirilecektir. Kontrol ve Kumanda Sistemleri Önerilen tesiste; türbin üniteleri, kazan, su buhar çevrimi, soğutma suyu sistemi, su tasfiyesi, baca emisyonlarının izlenmesi için ayrı kontrol sistemleri bulunacaktır. Merkezi 5
kontrol sistemi kapsamında ise, merkezi bir kontrol odası, bilgi işlem odası ve elektronik kumanda odası yer alacaktır. Kontrol ve kumanda sistemi; temel tesisi alanlarının tamamında, emniyetli başlangıç, eş zamanlılık, kapatma, acil eylem, kontrol ve gözlemi sağlamak, bütün tesisi alanlarının optimum ve verimli kullanımını sağlamak, tesisin tamamında kullanım hazırlığını en üst düzeye çıkarmak, maksimum düzeyde otomatik kontrolü devreye sokmak, tesis koşulları ile ilgili bilginin kapsamlı olarak kontrolü, depolanması ve sunumu için kolaylıklar sağlamak, sistem ve tesis performansı ile ilgili bilginin kapsamlı olarak test edilmesi ve sunulması için kolaylıklar sağlamak, merkezi kontrol odasında sistemin kontrol edilmesi ve gözden geçirilmesi olanaklarını merkezileştirmek, başlangıç ve kapanma ardışık zamanlarının en az düzeye indirilerek sistemdeki mekanik ve termal gerilimleri azaltmak gibi amaçlar için kurulacaktır. Yapılması planlanan projede kurulacak olan kontrol ve kumanda sisteminin kapsamında; tesis kontrol sistemi, tesisinin tamamı için entegre kontrol ve gözlem işlemlerinin merkezi kontrol odasından yürütülmesi, elektrik Santrali için kontrol, koruma ve gözlem sistemleri, buhar türbin jeneratörünün, kazanın, tesis dengesi, ortak servisler ve bütün yardımcı ekipmanın sisteme dahil edilmesi, acil kapatma sistemleri, sistemin emniyetli işlemesi için kapatma ve koruma, merkezi kontrol odası, tesis kontrol sistemi, alan ekipmanı, paketli kontrol sistemleri, alet kullanımı, aktive ediciler, motor kontrol merkezi ve bütün bağıntılı ekipman ve araçlar arasında veri iletişim ağlarının ortaklaştırılması, yük gönderim merkezinin ortaklaştırılması, kontrol ve alet sistemin kablolaştırılması, temel tesis ve yardımcılar için durum gözlemleme ekipmanı, üretilen elektrik ve yakıtın fiyat metrajı için uygun aletlerin doğru olarak saptanması, hava emisyonları gözlem ekipmanı, su emisyonları gözlem ekipmanı, yangın keşfi alarm sistemi, kesintisiz güç kaynakları, basınç, ısı, seviye ve akış ölçümleri, kontrol düğmeleri, transdüktör ve transmitler, kontrol valfleri ve başlatıcılar, kapalı devre televizyon sistemi, istasyon girişinin kontrolü de bulunduğu entegre emniyet sistemi, tesis kontrol sistemi ve diğer bütün kontrol sistemlerinin tespit zamanını senkronize etmek için güç istasyonu saat sistemi bulunacaktır. Yardımcı Tesisler ve Diğer Yardımcı Sistem ve Ekipman Sistemde yardımcı ekipmanlar olarak : hava kompresörleri, soğutucular, ayrıştırıcılar, filtreler ve hava kurutucular bulunacaktır. Isıtma sistemleri, klima sistemi, havalandırma sistemi, yangın söndürme sistemi, servis havası sistemleri, telekomünikasyon ekipmanı, dizel yakıt acil durum jeneratör ünitesi, yardımcı kazan, vinçler ve mekanik atölye teçhizatları bulunacaktır. PROJE ÖMRÜ Proje kapsamında santralin; 30 aylık inşaat öncesi dönemi ve 66 aylık inşaat dönemi ile birlikte toplam yaklaşık 96 ayda tamamlanması beklenmektedir. 1634 MWm / 1600 MWe / 3.686,7 MWt kurulu gücüne sahip olacak santral, 817 MWm / 800 MWe gücünde iki üniteden oluşacaktır. Projenin ekonomik ömrü ise 49 yıl olarak belirlenmiştir. 6
PROJENİN HİZMET MAKSATLARI, ÖNEM VE GEREKLİLİĞİ Enerji üretimi için kullanılacak kaynak çeşitliliğinin artırılması, enerji politikamızın en önemli ilkelerinden biridir. Yerel kaynakların kullanımı, mümkün olduğu kadar desteklenmektedir. Türkiye de elektrik enerjisinin elde edilmesinde kullanılan temel yerel kaynaklar hidroelektrik enerji kaynakları ve fosil yakıtlardır. Diğer taraftan, Türkiye nin enerji sorununun giderilmesinde etken olacak önemli bir husus, emre amadeliği yüksek ve güvenilir baz yük santrallerine sahip olması şartıdır. Ülkemizde, enerji politikalarının ana hedefi, ihtiyacımız olan enerjinin zamanında, güvenilir, ucuz, kaliteli, temiz ve öngörülen kalkınma hızı ile sosyal gelişmeyi destekleyecek şekilde temin edilmesi olarak belirlenmiştir. Enerji üretiminde verimliliğin arttırılması, mümkün olduğu kadar, yerli kaynakların kullanımına öncelik verilmesi ve yerli kaynakların değerlendirilmesinin yanı sıra, daha temiz enerji kaynaklarının kullanılması ile kaynak çeşitliliğinin sağlanmasına da özen gösterilmesi, enerji politikalarımızın önemli prensiplerindendir. Bu kapsamda; elektrik enerjisi üretiminde ağırlıklı olarak hidrolik kaynaklar ve yerli linyitler kullanılması gerekmektedir. Türkiye nin yağış rejiminin zaman ve yer bakımından oldukça düzensiz olması ve meteorolojik koşullara bağlı olarak sık periyotlarla değişim göstermesi nedeniyle, hidrolik santraller enerji arzı güvenirliliği acısından belli ölçüde risk taşımaktadır. Elektrik üretiminde kömürün kullanımı, yatırımcıları çevre dostu ve verimliliği daha yüksek elektrik üreten teknolojiye yatırım yapmaya zorlamaktadır. Gelişmiş teknolojiler kullanımıyla, elektriğin birim üretimine karşılık daha az yakıt kullanımı ile gaz emisyonları ve diğer kirletici miktarları azaltılmaktadır. Teknolojik gelişmeler ve araştırmalar sonucu gelişmekte olan ülkelerdeki eski elektrik santrallarının verimliliği % 33 seviyesinde iken, modern teknoloji verimliliği % 43 seviyelerine çıkmış olup ilerleyen yıllarda bu verimin daha da arttırılması beklenmektedir. Yapılması planlanan projenin; ülkemizin kaynak çeşitliliğine yardımcı olacağı, doğal gaz kullanımını azaltacağı ve arz güvenliğine katkı sağlayacağı ön görülmektedir. Tesiste üretilecek elektrik enerjisi, Türkiye nin artan elektrik ihtiyacının karşılanmasında önemli bir rol oynayacaktır. Sağlanacak sürekli, güvenilir ve kaliteli elektrik, yabancı yatırımları Türkiye ye çekerek, ülkenin endüstriyel açıdan gelişmesine katkıda bulunacak; özel sektörde yeni iş alanları yaratılarak kişi başına düşen gelirin artmasında rol oynayacaktır. Ayrıca, yatırımın yapılacağı yörede ciddi istihdam ve gelişme sağlanacağından, proje sahasının bulunduğu yörenin yerel yönetimlerine kaynak girdisi sağlanmış olunacaktır. 7
I.2 Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması Çanakkale İli, Ayvacık İlçesi, Babadere Mevkii sınırları içerisinde toplam kurulu gücü 1634 MWm / 1600 MWe kurulu gücünde olarak tesis edilmesi planlanan Babadere Elektrik Santrali, Derin Deniz Deşarjı, Kül Depolama Sahası ve Limanı projesinin enerji santral alanı yaklaşık 488 ha ve kül depolama sahasının alanı yaklaşık olarak 61 ha olarak belirlenmiştir. Kömüre dayalı termik santrallerdeki ana işlem; kömürde var olan kimyasal enerjinin elektrik enerjisine dönüştürülmesidir. Planlanan Elektrik Santrali nde kömürün kazanda yakılması sonucu elde edilecek yüksek ısı ile temin edilecek ve bir takım arıtma işlemleri sonrası saflaştırılan su, kritik basınçta yüksek sıcaklığa çıkarılacaktır. Kritik basınçta, sudan elde edilen yüksek basınç ve sıcaklıktaki buharın, türbinde mekanik enerjiye, jeneratörde de elektrik enerjisine dönüştürülmesi sağlanacaktır. Enerji Santralı içerisinde yapılacak faaliyet üniteleri aşağıdaki verilmiştir. Proje kapsamında yapılacak üniteler; - Buhar kazanı, - Buhar türbini, - Yoğunlaştırma ve besleme-ısıtma tesisatı, - Baca gazı temizleme ve emisyon gözleme, - Kömür depolama ve işleme tesisi, - Su alma ve soğutma suyu sistemi, - Su arıtma tesisi, - Trafo merkezi ve enerji nakil hatlarından oluşan elektriksel sistemler, - Kontrol sistemleri, - İdari ve yardımcı binalardır. İnşaat aşamasında kullanılacak olan malzeme santral sahası içerisinde yapılması planlanan beton santralinden karşılanacaktır. Beton santrali ile ilgili detaylar Özel Formatlı ÇED Raporu kapsamında verilecektir. 8
I.3 Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon ve benzeri) Söz konusu proje kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetten inşaat ve işletme aşamalarında sıvı atıklar, katı atıklar, emisyon, gürültü ve titreşim gibi çevresel etkiler beklenmekte olup, oluşacak etkiler aşağıda başlıklar halinde sıralanmıştır. İNŞAAT AŞAMASI Atıksu İnşaat aşamasında çalışan personelin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla içmekullanma suyu ve gerçekleştirilecek faaliyetler sırasında tozumanın engellenmesi amacıyla su kullanımı söz konusu olacaktır. Proje kapsamında çalışan personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksuların oluşumu söz konusu olacaktır. Katı Atıklar Evsel Nitelikli Katı Atıklar Proje kapsamında inşaat aşamasında çalışan personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıkların oluşumu söz konusu olacaktır. Ambalaj Atıkları Proje kapsamında inşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atıklar içerisinde cam, plastik şişe, naylon v.b gibi ambalaj atıklarının oluşumu söz konusu olacaktır. Hafriyat Toprağı Arazi hazırlama ve inşaat aşamasında; yapıların temelleri için kazı işlemi yapılacaktır. Kazı işlemlerinde toprak yüzeyinden öncelikle bitkisel toprak sıyrılacak olup, bu toprak geçici olarak depolanarak inşaat işlemlerinin tamamlanmasından sonra peyzaj amaçlı olarak kullanılacaktır. Proje kapsamında; mühendislik yapılarının inşası sırasında kazı fazlası malzeme açığa çıkması durumunda belirlenecek alanlarda depolanacak olup detaylı bilgi Özel Formatlı ÇED Raporu kapsamında verilecektir. 9
Tıbbi Atık Proje kapsamında inşaat aşamasında, tesiste çalışacak personelin sağlık sorunlarına müdahale etmek amacıyla tıbbi ekipman kullanımı durumunda tıbbi atık oluşumu söz konusu olacaktır. Ömrünü Tamamlamış Lastikler, Atık Pil ve Akümülatörler Sahada çalışacak iş makilerinden kaynaklı ömrünü tamamlamış lastikler ile atık pil ve akümülatörlerin oluşumu söz konusudur. Tehlikeli Atık Proje kapsamında; inşaat aşamasında yağ, yakıt, boş yağ tenekeleri, boya vb. kimyasallar ile bulaşan üstübü, eldiven, bez vb. her türlü malzeme, boya kapları, flouresan lambalar, elektrik kabloları v.b. oluşumu söz konusudur. Atık Yağ-Bitkisel Atık Yağ Projenin inşaat aşamasında çalışacak iş makinelerinin bakımı esnasında atık yağ oluşumu söz konusudur. Ancak; inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinin ve nakliye araçlarının her türlü yağ değişimi, bakım ve onarımı alana en yakın akaryakıt istasyonunda gerçekleştirilecektir. Proje konusu faaliyet kapsamında şantiye içerisinde yemekhane bulunması durumunda atık kızartma yağları oluşumu söz konusu olacaktır. Emisyon Söz konusu proje kapsamında, inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinin çalışmasından kaynaklı olarak egzoz emisyonu ve hafriyat çalışmaları sebebiyle toz emisyon oluşumu söz konusudur. Gürültü Söz konusu proje kapsamında, inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinin çalışmasından kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusudur. 10
İŞLETME AŞAMASI Atıksu Evsel Nitelikli Atıksular Projenin işletme aşamasında; çalışacak personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksu oluşumu söz konusu olacaktır. Endüstriyel Nitelikli Atıksular Proje kapsamında prosesten kaynaklı atık su olumu söz konusu olacaktır. Proje kapsamında proseste; kazan blof suları (boiler blown down), yıkama atık suları, kömür hazırlama ve depolama sistemi drenaj atıksuları, BGD Ünitesi atıksuları, kum filtreleri geri yıkama atıksuları, rejenerasyon atıksuları, laboratuvar atıksuları tesiste kullanılacak pompa vb. ekipmanlardan kaynaklanacak yağlı suların oluşumu söz konusudur. Proje kapsamında oluşacak proses atıksuları için ise termik santral saha sınırları içerisinde endüstriyel atık su arıtma sistemi kurulacaktır. Atıklar Evsel Nitelikli Katı Atıklar Proje kapsamında çalışan personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıkların oluşumu söz konusu olacaktır. Ambalaj Atıkları Proje kapsamında inşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atıklar içerisinde cam, plastik şişe, naylon v.b gibi ambalaj atıklarının oluşumu söz konusu olacaktır. Tehlikeli Atıklar İşletme aşamasında iş makineleri ve ekipmanlardan kaynaklı atık yağ oluşumu söz konusudur. Tıbbi Atıklar Proje kapsamında inşaat aşamasında, tesiste çalışacak personelin sağlık sorunlarına müdahale etmek amacıyla tıbbi ekipman kullanımı durumunda tıbbi atık oluşumu söz konusu olacaktır. 11
Alçıtaşı ve Kül Kömürün yakılması işlemi sonucunda oluşan SO 2 gazının tutulması amacıyla kazan içerisinde sulu kireçtaşı ile SO 2 gazı absorbsiyonu sonucu alçıtaşı meydana gelecektir. Termik santrallerin işletmesi sırasında ortaya çıkan külün değerlendirilmesi hem ekonomi hem de çevre açısından oldukça önemli olup, faaliyet sonucu oluşacak kül ve alçı taşının ilgili yönetmelikler kapsamında analizi yapıldıktan sonra uygun olması durumda Çimento Fabrikalarına verilmesi düşünülmektedir. Ancak kötü durum senaryoları göz önüne alındığında külün depolanması durumu söz konusu olacaktır. Tesisin işletilmesi sırasında, yakma sonucunda oluşan kül ve alçıtaşı, 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik in EK 2 sine göre analiz edildikten sonra proje kapsamında tesis edilecek olan kül depolama sahasında depolanacaktır. Atık Yağlar: Proje kapsamında prosesten kaynaklanacak yağlı atıksuların yağ tutucuları ile tutulması sağlanarak sahada uygun yerde yapılacak olan atık alanında, sızdırmaz zemin üzerinde ayrı ayrı geçici depolanarak lisanslı firmalara verilecek ve bertarafı sağlanacaktır. Bitkisel Atık Yağlar: Proje kapsamında çalışacak personelin yemek ihtiyacı idari bina yanında tesis edilecek olan yemekhaneden karşılanacak olup, bitkisel atıkyağların oluşumu söz konusu olacaktır. Atık Pil ve Aküler: Santralde ömrünü tamamlamış atık pil ve akülerin oluşumu söz konusu olacaktır. Tıbbi Atıklar: Proje kapsamında inşaat aşamasında, tesiste çalışacak personelin sağlık sorunlarına müdahale etmek amacıyla tıbbi ekipman kullanımı durumunda tıbbi atık oluşumu söz konusu olacaktır. Gürültü Proje işletme aşamasında; santral, kazan, kompresör, türbin, konveyör bantlar, vinç vb. büyük boyutlu dönen makineler ile pompa, elektrik motoru, hava soğutucusu, gibi ünitelerden kaynaklı gürültü oluşumu söz konusu olacaktır. Tesiste bulanacak; türbin, jeneratör gibi ekipmanlar için gürültü ve vibrasyon önleme amaçlı gerekli ses yalıtımları yapılacaktır. 12