Bu Rapor, 17/3/2006 tarihli ve 26111 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik in 11 inci maddesi gereğince hazırlanmıştır.
önsöz Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Türkiye nin her yıl biraz daha büyümesi, insanlarımızın refah seviyesinin sürekli olarak yükselmesi için koyduğumuz hedeflere yürümeye devam ediyoruz. Büyük hedeflerimiz var. Ekonomimizi, dünyanın en gelişmiş on ekonomisi arasında görmek istiyoruz, bu yolda büyük bir çaba gösteriyoruz. Kazanımlarımızın korunması ve gelişmenin devamlılığı için mevcut istikrarın korunması en önemli şarttır. Vatandaşlarımızı aynı hedef doğrultusunda birleşmiş, bütünleşmiş görmek bizi mutlu ediyor. Bu sinerjiyi ülkemizin geleceği için en büyük teminatımız olarak görüyoruz.
Bir başka büyük hedefimiz, hem bölgemizde, hem de dünyada barışın ve istikrarın sağlanmasına azami katkı sağlamaktır. Bilindiği üzere Türkiye, yürüttüğü aktif diplomasinin bir neticesi olarak 2009-2010 dönemi için BM Güvenlik Konseyi üyeliğine seçildi. Yine bu alandaki yoğun gayretlerimizle Kafkasya dan Ortadoğu ya, Avrupa dan Afrika ya ve okyanus ötesine uzanan geniş bir yelpazede Türkiye güçlü dostluklara, sağlam diplomatik ilişkilere sahip oldu. Bütün bu gelişmeler, uluslararası alanda ülkemize duyulan güvenin açık bir göstergesidir. Medeniyetleri yakınlaştırmak, toplumları kaynaştırmak ve başta terörizm olmak üzere dünya barışı ve güvenliğine yönelik tehditlerle mücadele için diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğimiz bundan sonra da sürecektir. Bu çerçevede AB ye tam üyelik yolunda da kararlı adımlarla ilerliyoruz. AB ye katılım sürecini Türkiye nin siyasal, ekonomik, sosyal ve yasal standartlarını yükselten bir yeniden yapılanma imkânı olarak görüyor ve değerlendiriyoruz. Geleceğin dünyasına şimdiden uyum sağlamak için de önemli uğraşlar veriyoruz. Çok önemli gördüğümüz e-dönüşüm Türkiye projesi büyük oranda hayata geçirilmiş durumdadır. Tüm kamu kurumlarının internet üzerinden sundukları hizmetlere tek bir internet adresinden ulaşılmasına imkân sağlayan e-devlet Kapısı uygulaması hizmete açılmıştır. Bürokrasinin azaltılması, şeffaflığın sağlanması, devlete duyulan güvenin güçlendirilmesi ve verimliliğin artırılması amacıyla daha fazla kamu hizmetinin elektronik ortamda sunulmasına yönelik adımlarımızı daha da hızlandırma azmindeyiz. Devlet, millete hizmet için vardır anlayışının devlet kurumlarımızın her kademesinde benimsenmesini çok önemsiyoruz. Vatandaşlarımızı karar alma süreçlerine çok daha etkili biçimde dâhil etmek, kamunun her türlü işlemlerini vatandaşlarımızın bilgi ve denetimine daha çok açmayı hedefliyoruz. Değişim ve dönüşümün hayatın her alanına yayılarak devamında ısrarlıyız, bu yöndeki her türlü çabanın da destekçisi olacağız. Koyduğumuz bütün hedefleri milletimize verilmiş sözler olarak görüyor, sözlerimize sadakatle bağlı kalıyoruz. Attığımız her adımı da açık ve net olarak milletimizin bilgisine sunuyoruz. Şeffaflığa dayalı yönetim anlayışımızın somut bir göstergesi olarak, kamu idarelerimiz faaliyetlerini performanslarının izlenmesine imkân verecek şekilde periyodik olarak beyan ediyorlar. Bu kapsamda hazırlanan Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu da Başbakanlık merkez teşkilatı olarak geçmiş bir yılda gerçekleştirdiğimiz çalışmaların hesabını içermektedir. Milletimizin şaşmaz iradesiyle Türkiye nin değişme ve gelişme yolundaki dinamizm ve atılım istikrarını koruyacağına inancım tamdır.
sunuş Etik değerlerin hakîm kılındığı, vatandaşların refahını artırmayı gözeten, onların hayatını kolaylaştırmayı esas alan, sonuç alıcı ve uyumlu bir kamu idaresine ulaşma doğrultusunda ilerliyoruz. Şeffaflık, hesap verebilirlik, etkililik ve verimlilik ilkelerini söylemden eyleme geçiriyoruz. Katılımcılığın ve saydamlığın geliştirilerek Devlete güvenin artırılmasını hedefliyoruz.
İdarî basitleştirme çalışmaları neticesinde vatandaş, iş dünyası ve kamu yönetimi üzerinde yük oluşturan idarî süreç ve düzenlemelerin rasyonelleştirilmesi yolunda önemli mesafe aldık, bu çalışmalara devam edeceğiz. e-devlet alanında somut, proje odaklı ve sonuç alıcı çalışmalar yürütüyoruz. Kamu idareleri tarafından sunulan tüm hizmetlerin kapsandığı kamu hizmetleri envanterini oluşturuyoruz. Bilişim teknolojilerinden de olabildiğince yararlanarak vatandaşların kamu hizmetlerine kolay ve hızlı bir şekilde erişebilmelerini sağlıyoruz. Bu kapsamda, Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER), Resmî Gazete Bilgi Sistemi ve Mevzuat Bilgi Sistemi yararlanıcılara sunduğumuz başlıca hizmetlerdir. Karar verme süreçlerini, bilgiye dayanan ve sistematik bir temelde destekleyen düzenleyici etki analizinin geliştirilmesine çalışıyoruz. Bu amaca yönelik olarak yürüttüğümüz projelerle kamu kesiminin bu alandaki kapasitesinin artırılmasına ve farkındalık düzeyinin yükseltilmesine katkı sağlanmıştır. İnsan haklarına ilişkin bilinç düzeyinin yükseltilmesi yolunda verimli bir yıl geçirdik. Bu konuda, kamu kesimi ile sivil toplum diyalogunun tesis edilmesi amacıyla çalışmalar yürütüyoruz. Bu alanda düzenlenen çeşitli toplantılar, ortak eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri ile önemli mesafe katedilmiştir. Bilgiye ve belgeye erişimde demokrasi ve açıklık kavramlarının ön plana çıktığı son dönemde arşivler, sadece eski belgelerin saklandığı ve tarihi araştırmalar yapılan yerler olmanın ötesinde, kamu yönetiminde bilgi edinme hakkı ve haber alma özgürlüğünün temelini oluşturmaktadır. Önemine binaen, Devlet arşivlerimizi korumak ve geliştirmek için çalışıyor, yararlanıcı memnuniyetini esas alan bir yaklaşımla arşivlerimizin erişilebilirlik ve kullanılabilirlik düzeyini artırmaya gayret ediyoruz. Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporunu ilgili taraflara ve kamuoyuna takdim ediyoruz. Efkan ALA Müsteşar
içindekiler I- GENEL BİLGİLER A- VİZYON VE MİSYON... 1 B- YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR... 2 C- İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER... 3 1-Tarihçe... 3 2-Fizikî Yapı...4 3-Örgüt Yapısı... 5 4-Bilgi ve Teknoloji Kaynakları... 7 5-Beşerî Kaynaklar...10 6-Başbakanlık Tarafından Sunulan Hizmetler...16 a) Ana Hizmet Birimleri...16 b) Danışma ve Denetim Birimleri...20 c) Yardımcı Hizmet Birimleri...21 7-Yönetim ve İç Kontrol Sistemi...22 II- AMAÇ VE HEDEFLER...23 A- TEMEL İLKELER...24 B- AMAÇ VE HEDEFLER...25 C- POLİTİKA VE ÖNCELİKLER...26 III- FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER...28 A- MALÎ BİLGİLER...29 1-Bütçe Uygulama Sonuçları...29 2-Temel Malî Tablolara İlişkin Açıklamalar...33 3-Malî Denetim Sonuçları...34
B- PERFORMANS BİLGİLERİ...35 1- Faaliyet ve Proje Bilgileri...35 a) Ana Hizmet Birimleri...35 b) Danışma ve Denetim Birimleri...57 c) Yardımcı Hizmet Birimleri...63 2- Performans Sonuçları Tablosu...70 3- Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi...70 4- Performans Bilgi Sisteminin Değerlendirilmesi...70 IV- KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ...71 A- ÜSTÜNLÜKLER...71 B- ZAYIFLIKLAR...71 C- DEĞERLENDİRME...72 V- TEDBİRLER...73 EK-1 İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI...74 EK-2 MALÎ HİZMETLER BİRİM YÖNETİCİSİNİN BEYANI...75
şekil, grafik ve tablolar listesi Şekil 1 Başbakanlık Merkez Teşkilatı Organizasyon Şeması...6 Şekil 2 Başbakanlık Veri İletişim Altyapısı...7 Grafik 1Bilişim Sistemi Alt Yapısı...8 Grafik 2 Bilgisayar ve Çevre Birimleri...8 Grafik 3 Personelin Unvanlara ve Görevlere Göre Dağılımı...12 Grafik 4 Kadrolu ve Sözleşmeli Personelin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı...13 Grafik 5 Kadrolu ve Sözleşmeli Personelin Hizmet Süresine Göre Dağılımı...14 Grafik 6 Kadrolu ve Sözleşmeli Personelin Cinsiyete Göre Dağılımı...14 Grafik 7 Kadrolu ve Sözleşmeli Personelin Eğitim Durumuna Göre Dağılımı...15 Grafik 8 Başbakanlık İnternet Sayfalarına Erişim Sayıları...54 Grafik 9 Teftiş Kurulu Raporlarının Dağılımı...57 Grafik 10 Akaryakıt Tüketimi...64 Grafik 11 Elektrik, Su ve Doğalgaz Tüketimi...64 Grafik 12 Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna Yapılan Başvuruların Dağılımı...68
Tablo 1 Başbakanlık Taşınmazlarına İlişkin Bilgiler...4 Tablo 2 Başbakanlık İnternet Portallarından Sunulan Hizmetler...9 Tablo 3 Personel Statüleri ve Sayıları...10 Tablo 4 Personelin Birimler Bazında Unvanlarına ve Görevlerine Göre Dağılımı... 11 Tablo 5 Personelin Görevden Ayrılma Nedenleri...15 Tablo 6 Başbakanlık 2008 Yılı Bütçesi - Gider Türlerine Göre (YTL)... 29 Tablo 7 Başbakanlık 2008 Yılı Bütçesi - Fonksiyonel Bazda Dağılım (YTL)...30 Tablo 8 Başbakanlık 2008 Yılı Bütçesi - Birimler İtibarıyla Ödenek ve Harcama (YTL)...31 Tablo 9 Transfer Tertiplerinden Yardım Alan İdareler ve Yardım Tutarları (YTL)... 33 Tablo 10 Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü İş ve İşlemleri...35 Tablo 11 Konularına Göre İmzaya Açılan Kararnameler...36 Tablo 12 Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 37 Tablo 13 Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü İş ve İşlemleri...38 Tablo 14 Kamu Görevlileri Etik Kuruluna Yapılan Başvuruların Dağılımı... 39 Tablo 15 Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 40 Tablo 16 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Gen.Müd. Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 42 Tablo 17 Osmanlı Arşivleri Tasnif ve Katalog Çalışmaları... 43 Tablo 18 Cumhuriyet Dönemi Arşivleri Tasnif ve Katalog Çalışmaları... 43 Tablo 19 Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 45 Tablo 20 Türkiye Acil Durum Yönetimi Gen.Müd. Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)...46 Tablo 21 Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 47 Tablo 22 Dış İlişkiler Başkanlığı Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 49 Tablo 23 Ekonomik ve Malî İşler Başkanlığı Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 50 Tablo 24 Sosyal ve Kültürel İşler Başkanlığı Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)...51 Tablo 25 İdareyi Geliştirme Başkanlığı Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 52 Tablo 26 Bilgi İşlem Başkanlığı Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 54 Tablo 27 İnsan Haklarına İlişkin Bireysel Başvuruların Dağılımı... 56 Tablo 28 İnsan Hakları Başkanlığı Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 56 Tablo 29 Teftiş Kurulu Başkanlığı Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)...58 Tablo 30 Strateji Geliştirme Başkanlığı Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 60 Tablo 31 Hukuk Müşavirliğince Takip Edilen Konuların Dağılımı...61 Tablo 32 Başbakanlıkla İlgili Dava Konuları...61 Tablo 33 Hukuk Müşavirliği Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)...61 Tablo 34 Basın Müşavirliği Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 62 Tablo 35 Başbakanlık Genel Evrak Hacmi... 63 Tablo 36 Başbakanlıkta Kullanılan Taşıtların Mülkiyet Durumuna Göre Dağılımı... 63 Tablo 37 Başbakanlığa Tahsisli Lojmanlar... 65 Tablo 38 İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 65 Tablo 39 BİMER Aracılığıyla Yapılan Başvuruların Dağılımı... 66 Tablo 40 BİMER Kapsamındaki Başvuruların İşlem Süresi... 67 Tablo 41 Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)...68 Tablo 42 Savunma Sekreterliği Ödenek ve Harcama Bilgileri (YTL)... 69
genel bilgiler A B C VİZYON VE MİSYON YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER
genel bilgiler / vizyon ve misyon A VİZYON VE MİSYON VİZYONUMUZ Kamu idarelerinin koordinasyonunda daha etkili, Türkiye nin yeniden yapılanma sürecine önderlik eden, toplumun tam güvenine sahip, AB üyesi ülkelerdeki eşdeğerleri arasında örnek bir kurum olmaktır. MİSYONUMUZ Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve hukuk devleti ilkeleri çerçevesinde, Başbakan ve Bakanlar Kuruluna hükûmetin genel siyasetinin yürütülmesinde her türlü desteği sunmak, bakanlıklar arasında etkili bir işbirliği ve koordinasyon sağlamak ve Devlet teşkilatının düzenli bir şekilde işlemesine önderlik etmektir. Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 1
genel bilgiler / yetki, görev ve sorumluluklar B YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR Başbakanlık merkez teşkilatı; ana hizmet birimleri, danışma ve denetim birimleri ile yardımcı hizmet birimlerinden oluşur. Başbakanlığın, 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunda belirtilen görevleri şunlardır: a) Bakanlıklar arasında işbirliğini sağlamak, Hükûmetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetmek, Anayasa ve kanunlarla verilen hizmetleri yerine getirmek maksadıyla gerekli tedbirleri almak, b) Devlet teşkilatının düzenli ve müessir bir şekilde işlemesini temin edecek prensipleri tespit etmek, Hükûmet programı ve kalkınma planları ile yıllık programların uygulanmasını takip etmek, c) Kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik ve karar tekliflerinin Anayasaya ve diğer mevzuata uygunluğunu incelemek ve Yasama Organı ile olan münasebetleri yürütmek, ç) Mevzuat hazırlama usûl ve esasları ile ilgili ilkeleri tespit etmek ve geliştirmek, yürürlükte bulunan mevzuatın sicillerini tutmak, kodlamak, tek metin haline getirmek, bilgi işlem sistemi içinde takip etmek ve yayınlamak, d) İdarede etkinliğin sağlanması, görevlerin tam ve verimli bir şekilde zamanında yerine getirilmesi, idarî usûl ve işlemlerin basitleştirilmesi, Devlet teşkilatının düzenlenmesi için gerekli olan sistem ve prensiplerin geliştirilmesini ve uygulanmasını sağlamak, e) Devlet teşkilatındaki teftiş ve denetim sistemini geliştirmek, uygulanmasını takip etmek, gerektiğinde teftiş ve denetim yapmak, f) Türk Devlet ve millet hayatını ilgilendiren tarihî, hukukî, idarî, ekonomik, ilmî doküman ve belgeleri toplamak, değerlendirmek ve düzenlemek, film, mikrofilm gibi ileri teknikleri uygulayarak arşiv malzemesini tek nüsha olmaktan kurtarmak, bunların tahribini önleyecek arşiv laboratuvarı kurmak, milletlerarası arşivcilik ile ilgili hareketleri takip etmek, önemli arşiv malzemesini yurt ve dünya bilim çevrelerine sunmak, g) Ülke güvenliğini etkileyecek ölçekteki deprem, heyelan, kaya düşmesi, yangın, kaza, meteorolojik afet, nükleer ve kimyasal madde kazaları ve göç hareketleri ile ilgili acil durum yönetiminin ülke düzeyinde etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli önlemleri almak ve acil durum yönetimi gerektiren olayların vukuundan önce alınacak önlemler, olay sırasında yapılacak arama, kurtarma ve yardım faaliyetleri ve olay sonrasında gerçekleştirilecek iyileştirme çalışmalarını yürüten idareler arasında koordinasyonu sağlamak, ğ) İç güvenlik, dış güvenlik ve terörle mücadele konusunda görevli idareler arasında koordinasyonu sağlamak.
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler C İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER 1 Tarihçe Osmanlı Dönemi Eski adıyla Başvekâletin kökeni Sadrazamlık (Sadaret) kurumuna dayanmaktadır. Sadrazam, padişahın mutlak vekili idi. Tanzimat Döneminde merkezîleşmeyi sağlamak ve idarî yapıyı modernleştirmek amacıyla kurulan nezaretler, Sadrazamlık kurumunun da gözden geçirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. 1838 de çıkarılan bir Hatt-ı Hümayun ile Sadrazamlık makamı nezaretler arasında koordinasyon işlevi görecek şekilde ve daha ziyade simgesel bir makam olarak Başvekâlet e dönüştürülmüştür. I. ve II. Meşrutiyet dönemlerinde Sadaret kurumu eski gücünü kaybetmiş ve Heyet-i Vükela nın (Bakanlar Kurulu) başı bazen Başvekil bazen de Sadrazam olarak adlandırılmıştır. Cumhuriyet Dönemi İlk Meclis yasama yetkisinin yanı sıra yürütme yetkisine de sahipti. Bu dönemde Meclis Başkanı aynı zamanda İcra Vekilleri Heyeti Reisi sıfatıyla Hükûmet Başkanı olarak da görev yapmıştır. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte Anayasada yapılan değişiklikle ihdas edilen Başvekil unvanı, 1945 yılında Başbakan olarak değiştirilmiştir. 1929 da yayımlanan Devlet Memurları Maaşatının Tevhit ve Teadülüne Dair Kanun Başbakanlık teşkilatı hakkında bilgi içeren ilk kanundur. Başbakanlığın o tarihteki kadro adedi 52 dir. 1933 yılında kabul edilen Başvekâlet Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun Başbakanlık teşkilatına dair ilk kanundur. Bu dönemdeki kadro sayısı 34 olan Başbakanlık merkez teşkilatı; Kararlar, Yazı İşleri, Neşriyat, Evrak ve Hazine-i Evrak, Daire ve Levazım, Muamelat ve Hususi Kalem Müdürlüklerinden oluşmuştur. 1937 yılında kabul edilen Başvekâlet Teşkilatı Hakkında Kanun ile Başbakanlık merkez teşkilatı kadro sayısı 49 a çıkarılmış, mevcut birimlerden bazıları birleştirilmiş, Sicil Müdürlüğü kurulmuş ve Müsteşar Muavinliği kadrosu ihdas edilmiştir. 1943 tarihli Başvekâlet Teşkilatı Hakkında Kanun ile de teşkilat kadrolarının yeniden düzenlenmesi ve takviye edilmesi amacıyla hizmet birimlerinin bazıları genel müdürlük haline getirilerek kadro sayısı 92 ye çıkarılmıştır. 1954 tarihli ve 6390 sayılı Kanunla Başbakanlık teşkilat yapısı yeniden düzenlenmiştir. Kanunun genel gerekçesinde Başbakanlık kadrolarında uzun süredir önemli bir değişiklik yapılmadığı ifade edilmiş ve kadro sayısı 177 ye çıkarılmıştır. 1955-1981 yılları arasında Başbakanlık merkez teşkilatı birimlerinin teşkili veya kaldırılması konusunda yapılan değişiklik ve ilaveler çoğunlukla idarî kararlarla gerçekleştirilmiştir. 1955 yılına kadar Başbakanlık teşkilatının genel yapısında önemli bir değişiklik olmamıştır. Bu döneme kadar ana hatlarıyla kanun tasarıları, kararnameler ve Resmî Gazete ile ilgili iş ve işlemler, arşivleme, personel yönetimi ve destek hizmetlerine ilişkin görevler yürütülmüştür. 1955 ve sonraki dönemde çok sayıda idarî kararla; Başbakanlığa ekonomik, malî, sosyal ve kültürel konular, insan hakları, güvenlik gibi alanlarda koordinasyon görev ve yetkisi verilmiş; buna paralel olarakda kadro ve birim sayısı artırılmıştır. Altmışlı yıllardaki bu dönüşümün nedenlerinden birisinin uygulanan sosyal devlet ve kalkınma politikaları neticesinde kamu hizmetlerinin artması olduğu söylenebilir. 27/2/1982 tarihli ve 8/4334 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Bakanlıkların Yeniden Düzenlenmesi ve Çalışma Esasları ile Başbakanlık merkez teşkilatında da önemli değişiklikler yapılmıştır. 8/6/1984 tarihli ve 203 sayılı Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 10/10/1984 tarihinde 3056 sayılı Kanun olarak kabul edilmiştir. Adı geçen Kanun ile Başbakanlık birimleri ana hizmet, danışma ve denetim ve yardımcı birimler olarak gruplandırılmış, sorumluluk ve yetki sınırları açıkça tanımlanmış ve Başbakanlığın koordinasyon işlevi güçlendirilmiştir. 3056 sayılı Kanunu tadil eden birçok kanunla da Başbakanlık teşkilatı bugünkü yapısına kavuşmuştur. Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 2 3
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler 2 Fizikî Yapı Başbakanlık, merkez ve bir kısmı İstanbul da bulunan on üç ek binada hizmet vermektedir. Hizmet binalarının dağınık olması muhtelif sorunlar doğurmaktadır. Başbakanlığa ait binalar ve bu binalarda yerleşik birimler ve makamlar aşağıdadır: Mülkiyet Durumu Cinsi Adedi Yüz Ölçümü (m 2 ) Tapuda Başbakanlık Adına Tescilli Olanlar Başbakanlığa Tahsis Edilen veya Kiralananlar Tablo 1: Başbakanlık Taşınmazlarına İlişkin Bilgiler Taşınmazın Hizmet Binası Kamu Konutu Otopark Hizmet Binası Kamu Konutu Depo Atölye Klinik 4 465 1 7 175 4 1 1 158.039,5 56.526 12.562 21.497 22.914 32.907 22.200 829 Başbakanlık Merkez Bina: Başbakan Makamı, Devlet Bakanları, Müsteşarlık, Müsteşar Yardımcıları, Başbakan Başmüşavirleri, Teftiş Kurulu Başkanlığı, Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü, Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü, Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü, Bakanlar Kurulu Sekreterliği, Dış İlişkiler Başkanlığı, Ekonomik ve Malî İşler Başkanlığı, Bilgi İşlem Başkanlığı, İdareyi Geliştirme Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği, İdarîve Malî İşler Dairesi Başkanlığı, Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı, Basın Müşavirliği, Koruma Müdürlüğü Başbakanlık Yeni Bina: Başbakan Makamı, Müsteşarlık, Başbakan Başmüşavirleri, Teftiş Kurulu Başkanlığı (diğer birimler), Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü, Askeri Başdanışmanlık, Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Tanıtma Fonu Sekreterliği Meşrutiyet Caddesi Ek Binası: İdareyi Geliştirme Başkanlığı (diğer birimler), Sosyal ve Kültürel İşler Başkanlığı, Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu Sekreterliği, Kıbrıs İşleri Müşavirliği, Savunma Sekreterliği ve Başbakanlık Müşavirleri Osmanlı Arşivi Ek Binaları (İstanbul): Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Merkez Bina, Vilayet bahçesindeki bina ve depolar, Sultanahmet, Süleymaniye ve İkitelli Depoları Ergazi Ek Binası: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Gülözü Sokak Ek Binası: Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi: Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü (diğer birimler) Başbakanlık Resmî Konutu Başbakanlık Ofisi (Musahiban Ek Binası, İstanbul) Sağlık Ünitesi Ek Binası Kapalı Otopark ve İşletme Binası Söğütözü Tamir Atölyesi Yüksel Caddesi Ek Binası: İnsan Hakları Başkanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı ve Başbakanlık Müşavirleri Yenimahalle Ek Binası: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler 3 Örgüt Yapısı Başbakanlık teşkilatı, merkez teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşlardan meydana gelir. Başbakan, Bakanlar Kurulunun Başkanı, Bakanlıkların ve Başbakanlık teşkilatının en üst amiridir. Bakanların görevlerinin Anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirilmesini gözetir ve düzeltici önlemleri alır. Başbakanlık Müsteşarı, Başbakanlık teşkilatının Başbakandan sonraki üst amiridir. 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu gereğince Müsteşar, Başbakanlığın üst yöneticisidir. Başbakanlıkta beş müsteşar yardımcısı kadrosu mevcuttur. Merkez teşkilatının organizasyon şeması Şekil 1 de gösterilmiştir. Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 4 5
Ana Hizmet Birimleri Dan şma ve Denetim Birimleri Başbakan Yard mc Hizmet Birimleri Teftiş Kurulu Başkanl ğ Bas n Müşavirliği Özel Kalem Müdürlüğü Başbakan Müşavirleri Başbakanl k Müşavirleri Müsteşar Özel Kalem Müdürlüğü Müsteşar Yard mc s Müsteşar Yard mc s Müsteşar Yard mc s Müsteşar Yard mc s Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü Sosyal ve Kültürel İşler Başkanl ğ Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Md. Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği İnsan Haklar Başkanl ğ Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü Mevzuat Geliştirme ve Yay n Genel Müdürlüğü Bakanlar Kurulu Sekreterliği Strateji Geliştirme Başkanl ğ Ekonomik ve Mali İşler Başkanl ğ Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Halkla İlişkiler Dairesi Başkanl ğ İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanl ğ Savunma Sekreterliği Şekil 1: Başbakanlık Merkez Teşkilatı Organizasyon Şeması 31/12/2008 tarihindeki durumu göstermektedir. Birimlerin bağlı bulunduğu Müsteşar Yardımcılıklarında yıl içinde değişiklik olabilmektedir. Müsteşar Yard mc s D ş İlişkiler Başkanl ğ İdareyi Geliştirme Başkanl ğ Bilgi İşlem Başkanl ğ
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler 4 Bilgi ve Teknoloji Kaynakları Başbakanlıkta, gerek kurum içinde gerekse hizmetlerin arzında bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı sistemli olarak geliştirilmektedir. Merkez teşkilatında, veri iletişim altyapısı, sunucu bilgisayar sistemleri, kişisel bilgisayarlar ile diğer çevre birimlerinin kullanımında güvenlik, verimlilik ve süreklilik ilkeleri gözetilmektedir. Yazılım ihtiyaçlarının tamamına yakını kurum içinde geliştirilen projelerle karşılanmaktadır. Bilişim sistemleri altyapısı, bilgisayar ve çevre birimleri ile Başbakanlık internet portalına ve e-devlet hizmetlerine ilişkin bilgiler sırasıyla Şekil 2, Grafik 1 ve 2 ile Tablo 2 de gösterilmiştir. Şekil 2: Başbakanlık Veri İletişim Alt Yapısı Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 6 7
Veri Tabanı 6 2008 Yedekleme Sistemi 6 2007 Yerel Veri Tabanı Sunucusu İnternet Veri Tabanı Sunucusu 4 4 3 3 e-posta Sunucusu 2 3 Yerel Ağ Sunucusu 18 19 İnternet Sunucusu 6 6 Modem 22 18 Switch 70 85 Router 11 11 Virüs Önleme Sistemi Firewall 4 4 4 4 Grafik 1: Bilişim Sistemi Alt Yapısı Masaüstü Bilgisayar Dizüstü Bilgisayar 191 153 1.573 1.296 2008 2007 Yazıcı 704 558 Tarayıcı Fotokopi Makinesi Projeksiyon Cihazı Faks 51 38 131 87 56 121 93 Grafik 2: Bilgisayar ve Çevre Birimleri
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler Hizmet Başbakanlık İnternet Portalı Mevzuat Bilgi Sistemi Resmî Gazete Bilgi Sistemi Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) Devlet Arşivleri İnternet Portalı Başbakanlık Basın Merkezi (BBM) Kamu Görevlileri Etik Kurulu Açıklama Statik ve dinamik içeriğin yanı sıra etkileşimli elektronik hizmetlerin de sunulduğu internet portalıdır. Kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik ve tebliğlerin güncel metinlerinin, kanunların mülga hükümleri ile Resmî Gazete de yayımlanmış tüm milletlerarası antlaşma ve sözleşme fihristlerinin yer aldığı, Başbakanlık internet portalından erişilebilen sistemdir. Resmî Gazete Başbakanlık internet portalından günlük olarak yayınlanmaktadır. Vatandaş ile devlet arasındaki iletişim tüm kanallar (telefon, faks, e-posta, mektup veya şahsen) kullanılarak sağlanmaktadır. Müracaatların takibi internet üzerinden veya telefonla yapılabilmektedir. Teşkilat bilgileri, araştırma hizmetleri, kurumsal hizmetler, sergiler, yayınlar, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi arşiv materyallerine ait kataloglar, Ermeni konusu ile ilgili arşiv belgeleri, ferman ve beratlar, elektronik belge yönetimi standartları, monograf, tebliğ, makale ve haber veri tabanları ile diğer arşiv bilgi hizmetleri yer almaktadır. Başbakanlık Basın Merkezinden yapılan açıklamalar, Başbakanın Ulusa Sesleniş konuşmaları ile Hükûmet açıklamalarının metinleri yer almaktadır. Kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken davranış ilkeleri belirtilmektedir. İnternet Adresi www.basbakanlik.gov.tr www.basbakanlik.gov.tr mevzuat.basbakanlik.gov.tr www.basbakanlik.gov.tr rega.basbakanlik.gov.tr www.basbakanlik.gov.tr www.basbakanlik.gov.tr www.devletarsivleri.gov.tr www.basbakanlik.gov.tr www.bbm.gov.tr www.etik.gov.tr www.kamuetik.gov.tr www.etikkurul.gov.tr www.kgek.gov.tr www.etikkurulu.gov.tr İnsan Hakları Başkanlığı Devlet Bakanlığı Bilgi Edinme Kurulu Basımevi Türkiye de insan hakları konusunda yapılan çalışmalar sunulmaktadır. Devlet Bakanı Prof. Dr. Mustafa Said YAZICIOĞLU için hazırlanan internet sayfaları Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu internet sayfaları Basımevi Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü internet sayfaları www.insanhaklari.gov.tr www.ihb.gov.tr www.humanrights.gov.tr www.ihk.gov.tr www.vatandas.gov.tr www.devlet.gov.tr www.bedk.gov.tr www.bbasimevi.gov.tr Tablo 2: Başbakanlık İnternet Portallarından Sunulan Hizmetler Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 8 9
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler 5 Beşerî Kaynaklar 2008 yılı sonu itibarıyla Başbakanlık merkez teşkilatına tahsis edilmiş olan 1.908 adet kadronun 1.442 adedi dolu, 466 adedi ise boş durumdadır. Tahsis edilen kadronun %75,5 i kullanılmıştır. Başbakanlık merkez teşkilatı, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcılıkları ile Devlet Bakanlıklarında görev alan kadrolu, sözleşmeli ve geçici personelin yıllar itibarıyla sayılarına ilişkin bilgiler Tablo 3 te gösterilmiştir. Yıl Kadrolu Personel Sayısı Sözleşmeli Personel Sayısı Geçici Personel Sayısı Toplam Personel Sayısı 2004 2005 2006 2007 2008 1.518 1.468 1.485 1.424 1.442 436 445 450 459 447 365 327 288 274 288 2.319 2.240 2.223 2.157 2.177 Tablo 3: Personel Statüleri ve Sayıları 2004-2008 döneminde toplam personel sayısı %6,1 oranında; kadrolu ve geçici personel sayıları sırasıyla %5 ve %21oranında azalmıştır. Sözleşmeli personel sayısı ise %2,5 artmıştır. Başbakanlık personelinin görev yerleri itibarıyla statülerine göre dağılımı Tablo 4 te gösterilmiştir.
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler Birim Şb. Md. ve Üstü Yönetici Personel Müşavirler* Başb. Uzm. ve Uzm. Yrd. Baş Müfettiş, Müf.,Müf. Yrd. Hukuk Müşaviri Öz. Kl. Md., Araştırmacı, BHİM Personel İdari Personeli Destek Hizmetleri Sözleşmeli Personel Personel G eçici Toplam Müsteşarlık Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü 2 9 Ana Hizmet Birimleri Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü 3 34 Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü 11 17 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü 9 23 Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü 24 2 Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü 11 2 7 Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü 4 16 Dış İlişkiler Başkanlığı 6 5 Ekonomik ve Malî İşler Başkanlığı 3 1 8 Sosyal ve Kültürel İşler Başkanlığı 6 1 4 İdareyi Geliştirme Başkanlığı 2 18 Bilgi İşlem Başkanlığı İnsan Hakları Başkanlığı 5 11 Danışma ve Denetim Birimleri Teftiş Kurulu Başkanlığı 3 38 Strateji Geliştirme Başkanlığı 4 9 Başbakan Müşavirleri ve Başbakanlık Müşavirleri 72 Hukuk Müşavirliği 1 Basın Müşavirliği Kıbrıs, Askeri ve Dışişleri Başmüşavirliği 1 2 Yardımcı Hizmet Birimleri Bakanlar Kurulu Sekreterliği İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı Savunma Sekreterliği Devlet Bakanlığı Özel Kalem Müdürlükleri Tanıtma Fonu Sek. ve Küç. Muzır Neş. Kor. Krl. Sek. Kozmik Büro Müdürlüğü Basımevi Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü Diğer Kurumlarda Görevli Personel 2008 Toplam 2 9 7 2 3 Diğer Birimler 2 1 5 3 124 4 94 1 5 4 166 1 1 40 1 3 1 2 13 2 22 36 5 21 10 23 4 3 7 2 5 2 1 8 2 8 3 7 5 5 15 3 13 188 4 8 8 28 19 156 15 5 1 1 8 3 14 1 11 4 6 9 2 2 1 85 16 66 37 3 2 20 31 566 1 60 161 5 12 3 242 420 24 3 447 14 31 3 6 2 5 10 2 3 1 1 9 3 8 10 2 17 15 2 58 2 83 1 288 20 84 54 83 64 693 49 30 22 16 25 35 42 35 52 19 96 28 26 20 10 319 43 75 127 7 2 37 64 2.177 * Başbakan Başmüşavirleri, Başbakan Müşavirleri, Başbakanlık Müşavirleri Tablo 4: Personelin Birimler Bazında Unvanlarına ve Görevlerine Göre Dağılımı Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 10 11
Başbakanlık personelinin %66 sı kadrolu, %21 i sözleşmeli ve %13 ü geçici statüde görev yapmaktadır. Toplam personelin %53 ü ana hizmet, %11 i danışma ve denetim, %26 sı yardımcı hizmet birimlerinde; %10 u da Başbakanlık ve Müsteşarlık Özel Kalem Müdürlükleri ile diğer birimlerde ve başka kurumlarda çalışmaktadır. Personelin unvan ve görevlere göre dağılımı Grafik 3 te gösterilmiştir. Geçici Sözleşmeli 288 274 288 447 459 450 2008 2007 2006 Destek 170 242 249 İdarî 566 539 716 BHİM-Öz.Kl.Md. -Arş. 188 180 197 Uzman Yrd. Uzman Müşavir Yönetici 68 73 48 98 96 105 116 113 97 164 174 152 Grafik 3: Personelin Unvanlara ve Görevlere Göre Dağılımı Kadrolu ve sözleşmeli personelin yaş gruplarına göre dağılımı Grafik 4 te gösterilmiştir. Toplam personelin yaklaşık yarısı 41-50 yaş aralığındadır. 30 yaşın altında bulunan personelin çoğunluğunu Başbakanlık uzman ve uzman yardımcıları oluşturmaktadır.
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler 60+ 51-60 44 46 41 274 274 275 2008 2007 2006 41-50 987 986 983 31-40 435 433 491 26-30 120 119 107 18-25 29 25 38 Grafik 4: Kadrolu ve Sözleşmeli Personelin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Personelin hizmet yıllarına göre sayısal ve oransal dağılımı Grafik 5 te gösterilmiştir. On yıldan fazla kamu hizmeti tecrübesi olan kadrolu ve sözleşmeli personelin toplam personel içindeki oranı yaklaşık %80 dir. Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 12 13
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler 124 %6 156 %8 187 %10 628 %33 2006 404 %21 658 %35 2007 365 %20 698 %37 2008 361 %19 779 %40 704 %37 643 %34 Hizmet Süresi 0-10 11-20 21-30 30+ Grafik 5: Kadrolu ve Sözleşmeli Personelin Hizmet Süresine Göre Dağılımı Personelin cinsiyete göre dağılımı Grafik 6 da gösterilmiştir. 429 %22 411 %21 403 %21 2006 2007 2008 1.506 %78 1.472 %79 1.486 %79 Erkek Grafik 6: Kadrolu ve Sözleşmeli Personelin Cinsiyete Göre Dağılımı Kadrolu ve sözleşmeli personelin 2008 yılı sonu itibarıyla eğitim durumu Grafik 7 de gösterilmiştir.
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler Profesör Doçent 3 3 3 3 6 5 2008 2007 2006 Doktora 20 21 19 Y. Lisans 95 87 72 Lisans 996 945 961 Ön Lisans 242 262 270 Lise 420 439 473 Ortaokul İlkokul 24 26 26 86 94 106 Grafik 7: Kadrolu ve Sözleşmeli Personelin Eğitim Durumuna Göre Dağılımı 2008 yılında Başbakanlıktan ayrılan 99 kadrolu personelin ayrılma nedenleri Tablo 5 te belirtilmiştir. Yıl Naklen Atama İstifa Emeklilik Ölüm İşten Çıkarılma Toplam 2006 29 6 42-1 78 2007 59 22 52 1-134 2008 35 6 55 3-99 Tablo 5: Personelin Görevden Ayrılma Nedenleri Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 14 15
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler 6 Başbakanlık Tarafından Sunulan Hizmetler a) Ana Hizmet Birimleri i) Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü Genel Müdürlük; idareler arasında koordinasyon sağlayarak; akanlıklarca hazırlanan kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik ve kararname taslaklarını Anayasaya, kanunlara, genel hukuk kurallarına, kalkınma plan ve programları ile Hükûmet programına uygunluk açısından inceler, Bakanlar Kurulunda görüşülecek duruma getirir ve yürürlüğe konuluncaya kadar takip eder. Kanun teklifleri hakkında Hükûmet görüşünü belirleyerek TBMM ye sunar. Genel Müdürlük bu görevleri; 3056 sayılı Kanunla, 17/2/2006 tarihli ve 26083 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Mevzuat Hazırlama Usûl ve Esasları Hakkında Yönetmelik ve 18/6/2003 tarihli ve P.2003/6 sayılı Bakanlar Kurulunun Çalışma Usûlüne İlişkin Esaslar a göre yerine getirmektedir. Söz konusu Yönetmelikte kanun ve kanun hükmünde kararname taslakları hakkında Düzenleyici Etki Analizi (DEA) yapılması zorunluluğu getirilmiştir. ii) Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü Genel Müdürlük, Devlet teşkilatının düzenli bir şekilde işlemesini sağlayıcı prensipleri tespit etmek, direktifler vermek, önlemler almak ve koordinasyonu tesis etmek görevi çerçevesinde Başbakanlık genelgelerini hazırlamakta, bunların Anayasaya ve mevzuata uygunluk denetimini yapmakta ve üst politika metinleri ile paralelliğini sağlamaktadır. Hükûmetlerin kurulmasına, bakanların birbirine vekâlet etmesine ve görevden alınmasına ait Başbakanlık tezkereleri hazırlanmaktadır. TBMM üyelerinin yasama dokunulmazlıklarının kaldırılması, bağlı ve ilgili kuruluşların Başbakanlık veya diğer bakanlıklarla ilgilendirilmesine ilişkin kararların hazırlanması, onaya sunulması ve yayımlanması görevleri yerine getirilmektedir. Üst kademe kamu yöneticilerinin sicil özetleri ve biyografilerinin tutulması, atanmalarında müşterek karar gerekli olanların atama işlemlerinin mevzuata uygunluğunun incelenmesi, kararların hazırlanması, onaya sunulması ve yayımlanması sağlanmaktadır. Kamu Görevlileri Etik Kurulunun sekretarya hizmetleri ile 2933 sayılı Madalya ve Nişanlar Kanunu çerçevesinde Devlet madalya ve nişanlarının verilmesi işlemleri yürütülmektedir. Başbakanlık merkez teşkilatı ile Devlet Bakanlıklarında görev yapan personelin tüm personel işlemleri de Genel Müdürlük tarafından yerine getirilmektedir.
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler iii) Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü Genel Müdürlük; Resmî Gazete nin hazırlanarak yayımlanması, kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmeliklerden oluşan Mevzuat Külliyatının güncellenerek basım ve dağıtımının yapılması, Osmanlı döneminden bu yana yayımlanmakta olan ve içeriğini mevzuatın yayımlandıkları günkü metinleri ile bazı yargı kararlarının oluşturduğu Düstur un yayımlanması ve Resmî Gazete de yayımlanmış mevzuata erişimi kolaylaştıran basılı fihristin hazırlanması hizmetlerini yürütmektedir. Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulanlar dışında kalan yönetmelikleri Anayasaya, kanunlara, genel hukuk kurallarına, kalkınma plan ve programları ile Hükûmet programına uygunluğu açısından incelemekte ve yayımlamaktadır. Resmî Gazete ve Fihristinin eş zamanlı olarak ve Mevzuat Külliyatının Mevzuat Bilgi Sistemi adıyla internette yayımlanması ile hizmetler çeşitlendirilmekte ve hizmetlerin daha fazla yararlanıcıya ulaştırılması sağlanmaktadır. iv)devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Genel Müdürlük, devlet arşivlerinde bulunan zengin materyali araştırmacıların hizmetine sunmak, Osmanlı Coğrafyasında yer almış 30 dan fazla ülkenin tarihini aydınlatmak, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi belgelerini tanıtmak ve gelecek nesillere intikal ettirmek amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir. Genel Müdürlük idarelere arşivcilik hususunda rehberlik, eğitim ve saklama süreli standart dosya planına ilişkin hizmetler sunmaktadır. Kamu idareleri ile özel şahısların elinde bulunan arşiv materyallerini tespit etme, toplama, gerektiğinde satın alma, bunların tamir ve restorasyonunu yapma, modern tekniklerle tasnif ederek belgelere kimlik kazandırma, depolama, yıpranmalarını önleme, tercüme etme veya ettirme, yayımlama, tanıtma ve muhafaza etme ile saklama planları gereğince muhafazasına lüzum kalmayan belgelerin imha edilmesi hizmetlerini yerine getirmektedir. Arşiv malzemesinin kopyalarını çıkararak devamlılığını sağlamakta ve bunları küçük hacimli hâle dönüştürmek için fotokopi, film, mikrofilm ve diğer ileri teknikleri uygulamaktadır. Gerek kataloglar gerekse belgeler elektronik ortama aktarılarak kullanıma sunulmaktadır. v) Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü Genel Müdürlüğün görevleri; etkili bir acil durum yönetimi gerçekleştirmek amacıyla kamu idarelerinde acil durum yönetimi merkezlerinin kurulmasını sağlamak, acil durum yönetimi gerektirecek olayların önlenmesi ve zararların azaltılması için kamu idarelerince önlemler alınmasını, kısa ve uzun vadeli planların hazırlanmasını ve bilgi bankalarının kurulmasını izlemek ve değerlendirmek, acil durum hâllerinde kamu ve özel sektöre ait her türlü taşıt, araç ve gereçlerden yararlanılmasını sağlamak ve yardım sağlayan kamu, özel ve gönüllü kuruluşları teşvik edici düzenlemeler yapmak ve koordine etmektir. Genel Müdürlük, ülke güvenliğini etkileyecek ölçekteki tabii afetler (deprem, sel baskını, çığ düşmesi, toprak kayması ve kaya düşmesi), büyük ölçekteki kazalar, diğer meteorolojik afetler, büyük yangınlar, nükleer ve kimyasal madde kazaları, iltica ve büyük nüfus hareketleri ve benzerleri ile ilgili acil durum yönetiminin ulusal ve uluslararası düzeyde etkili bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli önlemlerin alınmasını sağlamaktadır. Bu tür olayların vukuundan önce alınacak önlemler ile olay sırasında yapılacak arama-kurtarma ve insani yardım faaliyetleri ve olay sonrasında gerçekleştirilecek iyileştirme çalışmalarını yürüten kamu idareleri ile sivil toplum kuruluşları arasında koordinasyonu sağlamaktadır. Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 16 17
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler vi) Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü Genel Müdürlük Başbakanlığın iç ve dış güvenlik ile terörle mücadele konusunda görevli kuruluşlarla ilişkilerini yürütmekte ve bu kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamaktadır. İç ve dış güvenlik ile terörle mücadeleyi ilgilendiren konularda inceleme, araştırma, toplantılar yapma ve yaptırma hizmetlerini ifa etmektedir. Görevleriyle ilgili konularda teşkil edilen kurulların sekretarya hizmetlerini yürütmektedir. Sıkıyönetim veya olağanüstü hâl ilan edilen bölgelerde, sıkıyönetim veya olağanüstü hâl ilanına esas olan konularda bilgileri derleme, değerlendirme ve bu hususlarda koordinasyonu sağlama görevlerini yerine getirmektedir. Ayrıca radyo ve televizyon kuruluşlarına ulusal güvenlik belgesi vermektedir. vii) Dış İlişkiler Başkanlığı Başkanlık uluslararası ilişkilerle ilgili konularda görevli ulusal veya uluslararası kuruluşlarla temas kurmakta ve bunlar arasındaki koordinasyonu sağlamaktadır. AB ile 3/10/2005 te müzakerelere başlanmasının ardından oluşturulan AB İzleme ve Yönlendirme Komitesinde müzakerelerin Başbakanlık bünyesindeki koordinasyonu Başkanlığa verilmiştir. OECD ve Başbakanlık ilişkilerinin ve yürütülen faaliyetlerin koordinasyonu sağlanmakta; Başbakanlık adına diğer bölgesel teşkilatlar ve yabancı devletlerle yürütülen ilişkiler kapsamında hizmetler sunulmaktadır. Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkındaki Yönetmelik uyarınca dış bursların sektörlere ve projelere dağılımıyla ve kurumlara tahsisiyle görevli Komisyon çalışmalarına Devlet Personel Başkanlığı ve DPT Müsteşarlığı ile birlikte Başbakanlık adına Dış İlişkiler Başkanlığı katılmaktadır. viii) Ekonomik ve Malî İşler Başkanlığı Başkanlık; bakanlıklar, kamu iktisadi teşebbüsleri, diğer kamu idareleri ve ilgili özel kuruluşlar arasında ekonomik ve malî işlerle ilgili belirli alanlarda koordinasyonu sağlamaktadır. Kamu idareleri tarafından Resmî Gazete de yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilen tebliğ taslaklarını üst hukuk normlarına ve genel hukuk kurallarına uygunluğu ile şekil ve usûl yönünden incelemektedir. Kamu harcamalarının disipline edilmesine yönelik yayımlanan tasarruf tedbirleri genelgelerinin uygulanmasını sağlamaktadır. Ayrıca Acil Destek Programı kapsamında gelen taleplerin değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması ile Yüksek Denetleme Kurulu raporlarının dağıtımı ve koordinasyonuyla ilgili iş ve işlemleri yürütmektedir. ix) Sosyal ve Kültürel İşler Başkanlığı Başkanlık; bilim, teknoloji, eğitim, kültür, sanat, spor, gençlik, turizm, basın, radyo, televizyon, tanıtım, sağlık, çalışma, sosyal güvenlik, sosyal yardımlar, mahalli idare hizmetleri, yurt dışı işçi sorunları gibi sosyal ve kültürel alanlarda yürütülen çalışmalar konusunda ilgili idareler arasında koordinasyon sağlamaktadır. Çanakkale Savaşlarını Anma Törenlerine ilişkin koordinatörlük görevi Başbakanlıkça üstlenilmiş olup sekretarya hizmetleri Başkanlıkça yürütülmektedir. Başkanlık, Ahilik Kültürü Haftası Kutlama Yönetmeliği gereğince Merkez Yürütme Kurulu üyesidir. Ayrıca 4688 sayılı Kanun uyarınca oluşturulan Kurum İdarî Kurulunun sekretarya hizmetlerini yürütmekte; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca alınan işkolu tespit kararlarının mevzuata uygunluğunu incelemektedir. Başkanlık, Ulusal AIDS Komisyonu üyesidir.
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler x) İdareyi Geliştirme Başkanlığı Başkanlık, kamu yönetiminin geliştirilmesi ve yeniden yapılandırılmasıyla ilgili politika ve tedbirlerin tespiti için inceleme ve araştırmalar yapmakta veya yaptırmakta, bunları değerlendirerek teklifler hazırlamakta ve kamu yönetiminin geliştirilmesiyle ilgili konularda koordinasyonu sağlamaktadır. Başkanlık, vatandaşlarca çok talep gören hizmet alanlarına öncelik verilmek suretiyle kırtasiyeciliğin ve gereksiz bürokrasinin azaltılması için çalışmalar yürütmekte, getirilen önerilere ilişkin mevzuat değişikliklerinin hazırlanmasında koordinasyon sağlayarak mevzuat düzenlemelerinin hazırlanmasına katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, Başkanlık, kaynakların etkili kullanımı ve maliyetleri düşürme projesi çerçevesinde sekretarya hizmeti sunmaktadır. xi) Bilgi İşlem Başkanlığı Proje ve yazılım geliştirme hizmetleri kapsamında Başbakanlık merkez teşkilatı birimleri ve devlet bakanlıkları özel kalem müdürlüklerinde ihtiyaç duyulan yazılımların geliştirilerek kullanıcı hizmetlerine sunulması ve idamesini sağlamaktadır. Sistem, iletişim altyapısı ve teknik destek hizmetleri vermektedir. xii) İnsan Hakları Başkanlığı Bilgilendirme, bilinçlendirme ve eğitim çalışmaları çerçevesinde Başkanlığa başvuran kişi veya kuruluşlara bilgi ve rehberlik desteği verilmektedir. İnsan haklarıyla ilgili yazılı ve görsel materyaller hazırlanmakta ve dağıtılmaktadır. Ayrıca vatandaşlara, sivil toplum kuruluşlarına ve kamu kurumlarına yönelik konferans, panel, seminer, hizmet içi eğitim gibi programlara destek sağlanmaktadır. Eğitim ve bilinçlendirme projeleri kapsamında uluslararası kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yapılmakta, bu kuruluşların Türkiye deki uygulamalar hakkında hazırladıkları raporlar izlenmekte, gerektiğinde bu raporlara katkı sağlanmakta, uluslararası heyetlere mevzuat ve uygulamalar konusunda bilgi verilmektedir. İnceleme ve araştırma faaliyetleri kapsamında bireysel insan hakları ihlal iddiası başvuruları incelenerek ilgili kuruluşlar nezdinde girişimde bulunulmaktadır. İl ve ilçe insan hakları kurullarının faaliyetleri takip edilmekte, değerlendirilmekte ve ilgili kuruluşlar arasında koordinasyon sağlanmaktadır. İnsan Hakları Üst Kurulu, İnsan Hakları Danışma Kurulu ve İnsan Hakları Eğitimi Ulusal Komitesine sekretarya hizmeti verilmektedir. Kurum personeline düzenli aralıklarla ve değişik seviyelerde bilgisayar eğitimleri verilmekte; Başbakanlık birimlerine bilişim alanında ihale ve teknik şartname hizmetleri sunulmaktadır. Ayrıca Başbakanlığı temsilen bilişim ile ilgili sergi, fuar vb. organizasyonlara katılmaktadır. Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 18 19
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler b) Danışma ve Denetim Birimleri i) Teftiş Kurulu Başkanlığı Başkanlık; tüm kamu idarelerinde, bunların iştirak ve ortaklıklarında, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında, vakıflarda, derneklerde, kooperatiflerde, her seviyedeki işçi ve işveren teşekküllerinde, gerektiğinde imtiyazlı şirketlerle özel kuruluşlarda da Başbakan adına her türlü teftiş, inceleme, ön inceleme, soruşturma ve araştırma işlemlerini yapmakta veya yaptırmaktadır. Ayrıca bütün kamu idareleriyle kamu iktisadi teşebbüslerinde teftişin etkili bir şekilde yürütülmesi hususunda genel prensipleri tespit etmektedir. Başkanlık; denetlenen kurumun daha kaliteli hizmet sunmasına, yolsuzlukların ve usûlsüzlüklerin asgariye indirilmesine yönelik öneriler getirmekte, iş, işlem ve yöntemlerin hukuka uygunluğunu ve yerindeliğini denetleyerek mevzuattan ve standartlardan muhtemel sapmaları belirlemekte, düzeltici adlî ve idarî önlemlerin alınması sürecini başlatıp takip etmektedir. Türkiye de Saydamlığın Artırılması ve Kamuda Etkin Yönetimin Geliştirilmesi Bakanlar Komisyonu nun saydamlık, yönetişim ve yolsuzlukla mücadele çalışmalarına teknik destek sağlanmakta ve sekretarya hizmetleri yürütülmektedir. Kurul ayrıca Avrupa Sahtecilikle Mücadele Ofisi nin (OLAF) muhatap kuruluşu olarak AB den sağlanan kaynaklarla ilgili soruşturmalarda koordinasyonu sağlamaktadır. ii) Strateji Geliştirme Başkanlığı Başkanlık, malî yönetim ve kontrol işlevleri kapsamında temel olarak bütçe yönetimi, ön malî kontrol, stratejik planlama ve performans programlama ile raporlama ve iç kontrol çalışmalarını yürütmektedir. Diğer yandan bilgi yönetimi ve kurumsal e-dönüşüm altyapısını oluşturma çalışmaları sürdürülmektedir. Başkanlığın, araştırma, geliştirme ve analiz işlevleri çerçevesinde, Başbakanlığın görev alanına giren konularda performans ve kalite ölçütleri geliştirmek, hizmetleri etkileyecek dış etkenleri incelemek, hizmetlerin etkililik ve tatmin düzeyini analiz etmek, kurum içi kapasite araştırmaları yapmak yoluyla hizmetlerin etkili, verimli ve ekonomik olarak sunulmasına destek olma sorumluluğu bulunmaktadır. iii) Hukuk Müşavirliği Müşavirlik; Başbakanlık lehine veya aleyhine açılan her türlü adlî ve idarî davaların takibini yapmakta, idarî davaların duruşmalarında ve keşiflerinde Başbakanlığı temsil etmekte, bakanlıklar, bağlı ve ilgili kuruluşlar ile Başbakanlık merkez teşkilatı birimleri tarafından sorulan hukukî sorulara ilişkin mütalaalar hazırlamakta ve 4483 sayılı Kanun kapsamında soruşturma dosyalarının raportörlüğünü yapmaktadır. Diğer yandan disiplin kurullarının sekretarya hizmetleri de Müşavirlik tarafından sunulmaktadır. 2443 sayılı Kanun kapsamında, Devlet Denetleme Kurulu Başkanlığı ile Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı arasında soruşturma dosyalarının intikaliyle ilgili işlemler Müşavirlik tarafından yerine getirilmektedir. Müşavirlik, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti aleyhine açılan uluslararası tahkim davalarının takibi konusunda ilgili bakanlıklarla birlikte çalışmakta ve Başbakana gıyabında hakaret eden şahıslarla ilgili soruşturma dosyalarına ilişkin işlemleri yürütmektedir. iv) Basın Müşavirliği Müşavirlik, Başbakanı ve Bakanlar Kurulunu iç ve dış basındaki gelişmelerden, özellikle ülke menfaatleri ve güvenliği konusundaki haber, yorum ve yayınlardan zamanında haberdar etmekte, gerçeklere uymayan yorum ve yayınlara karşı gerekli tavzih ve tekziplerin yapılması için yetkili makamlara tekliflerde bulunmaktadır. Başbakan, Başbakan yardımcıları ve Devlet bakanları ile Hükûmet sözcüsü olan Bakanın kamuoyuna duyurulmasını uygun gördüğü haber, bildiri, demeç, görüş ve kararları medya kuruluşlarına intikal ettirmektedir. Ayrıca Başbakanın basın toplantılarını düzenlemektedir.
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler c) Yardımcı Hizmet Birimleri i) İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı Başkanlık, Başbakanlığın bütününü ilgilendiren alım, satım, yapım, kiralama, kiraya verme, bakım-onarım ve benzeri idarî işlemleri yürütmektedir. Birimlerin satın almayla ilgili taleplerinin yerine getirilmesi, muhasebe kayıtlarının tutulması, lojmanlarla ilgili işlemlerin yürütülmesi, sosyal tesislerin yönetimi, sağlık hizmetleri, hizmet binalarının genel temizlik, ilaçlama, aydınlatma, ısıtma ve taşıma hizmetlerini sunmaktadır. ii) Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı Başkanlık; Hükûmet çalışmalarının kamuoyundaki tesirlerini değerlendirmek, vatandaşlardan Başbakanlığa gönderilen her türlü yazılı ihbar, şikâyet, teklif ve dilekleri değerlendirmek ve cevaplandırılması için gerekli işleri yapmak ve kamu görevleri hakkında vatandaşlara idarî danışma hizmeti vermek, bu konularda Başbakanlığa bağlı kuruluşlar ve bakanlıklar arasında koordinasyon sağlama hizmetlerini yürütmektedir. iii) Savunma Sekreterliği Sekreterlik, personele sivil savunma ve acil durumlara müdahale eğitimleri vermekte, ek binaların koruma ve güvenlik hizmetlerini yürütmekte ve seferberlik ve savaş hali durumlarında Başbakanlıkça uygulanacak planları hazırlamaktadır. Sekreterlik, hizmetine ihtiyaç duyulan personelin, askere sevk ve tehir işlemlerini yürütmekte olup Başbakanlık bağlı ve ilgili kuruluşlarının seferberlik ve savaş hâli kadro ve personel erteleme işlemlerini yapmakla yükümlüdür. iv) Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü Müdürlük, Başbakanın resmî ve özel yazışmalarını yürütmekte ve her türlü protokol ve tören işleri ile ziyaret, davet, karşılama, uğurlama, ağırlama, ulusal ve dinî bayramlarda ilgili hizmetleri yürütmektedir. 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun ile 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde vatandaşlarca şahsen, dilekçeyle veya Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) projesi çerçevesinde elektronik ortamda iletilen her türlü şikâyet, görüş ve önerileri değerlendirilmekte, ilgili idarelere yönlendirilmekte ve sonuçlandırılması için koordinasyon sağlanmaktadır. Başbakanlık 2008 Yılı Faaliyet Raporu 20 21
genel bilgiler / idareye ilişkin bilgiler 7 Yönetim ve İç Kontrol Sistemi Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamında Başbakanlıktaki tüm harcama birimleri malî karar ve işlemlerini bizzat gerçekleştirmiştir. Başbakanlık ve Müsteşarlık özel kalem müdürlüklerinin malî işlemleri ise 5018 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesi uyarınca İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülmüştür. İç kontrol alanında temel mevzuat düzenlemesi 26/12/2007 tarihli ve 26738 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Kamu İç Kontrol Standartları Tebliğidir. Tebliğde iç kontrol standartları belirlenmiş ve kamu idarelerine iç kontrol sisteminin geliştirilmesine ilişkin eylem planı hazırlama yükümlülüğü getirilmiştir. Bilahare eylem planı hazırlama konusunda karşılaşılan sorunlara çözüm getirmek ve ortak bir standart geliştirmek amacıyla Maliye Bakanlığının 4/2/2009 tarihli yazısı ve eki kamu iç kontrol standartları uyum eylem planı rehberi ile çalışmaların bitirilmesi için tanınan süre uzatılmıştır. Başbakanlıkta da 2008 yılında söz konusu eylem planına ilişkin ön taslak hazırlanmış olup çalışmalar 2009 yılı Haziran ayı sonuna kadar sonuçlandırılacaktır.