T. C. ADALET BAKANLIĞI Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü

T. C. ADALET BAKANLIĞI Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Denetimli Serbestlik ve Yardım Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanlığı ÇOCUK ADALET SİSTEMİ VE SUÇ MAĞDURLARINA YÖNELİK HİZMETLER 11-15 MAYIS 2009 KUZEY İRLANDA ÇALIŞMA ZİYARETİ RAPORU HAZİRAN, 2009 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM KUZEY İRLANDA ÇOCUK ADALET SİSTEMİ I- Giriş İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM KUZEY İRLANDA ÇOCUK ADALET SİSTEMİ I- Giriş... 4 II- Kuzey İrlanda Gençlik AdaletSistemi... 5 A- Polis Teşkilatı ve Genç.. 8 B- Savcılık Birimi... 8 C- Gençlik Mahkemeleri... 9 D- Gençlik Konferans Hizmetleri... 10 E- Öncelikli Suç Ekibi Projesi... 10 F- Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurumu... 11 G- Kuzey İrlanda Genç Gözetim Kurumu.. 12 H- Gençlere Yönelik Kurumlar Arası İşbirliği... 12 1- Çocuk Hizmetleri Birimi... 12 2- Madde Bağımlılığı Tedavisi.. 13 3- Genç Yönlendirme Birimi... 14 4- Radar Projesi... 14 5- STK ların Önemi ve Gençlerin İstihdamı. 15 III- Elektronik İzleme... 16 IV- Sonuç ve Değerlendirme... 16 V- Ek: Çalışma Ziyaretinden Fotoğraflar.. 17 İKİNCİ BÖLÜM KUZEY İRLANDA SUÇ MAĞDURLARINA YÖNELİK HİZMETLER I- Giriş. 20 II-Genel Bilgiler.. A- Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Sisteminin Geçmişi.. B- Kuzey İrlanda da Suç... C- Kuzey İrlanda Ceza Adalet Sistemi.. 1- Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurulu... 2- Gençlik Adalet Kurumu.. 3- Kuzey İrlanda Mahkeme Servisi... 4- Kuzey İrlanda Savcılık Servisi 5- Kuzey İrlanda Polis Servisi... 6- Kuzey İrlanda Gözetim ve Denetim Birimi/Heyeti... III- Kuzey İrlanda Mağdur ve Tanık Stratejileri... IV- Kuzey İrlanda Mağdur Müdahaleleri. 2

V- Mağdur / Ceza Adalet Kurumu... VI- Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurulu nda Mağdur.. VII- Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurulu nda Mağdur Hizmetleri... VIII- Kuzey İrlanda Mağdur Destek Kurumu.. IX- Kuzey İrlanda Tazminat Kurumu... X- Kuzey İrlanda Ceza Adalet Sistemi Gözetim ve İzleme Kurumu.. XI- Sonuç ve Değerlendirme... 3

BİRİNCİ BÖLÜM KUZEY İRLANDA ÇOCUK ADALET SİSTEMİ Giriş Çalışma grubunda Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Destek Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanı Burhanettin ESER, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi Muzaffer BAYRAM, Denetimli Serbestlik ve Yardım Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanlığı Uzmanları Psikolog Nalan PEKER ve Sosyal Çalışmacı Işıl KILIÇ KOÇ, Amasya Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Şube Müdürü Hüseyin GÜNGÖR ve Erzurum Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Uzmanı Sosyolog Metin TÜRKMEN yer almıştır. Çalışma ziyareti programının birinci günü saat 10:00 da Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Hizmetleri Genel Müdürlük binasında Gençlik Adalet Kurumu Genel Müdürü Bill LOCKHART, Denetimli Serbestlik Hizmetleri Genel Müdürü Brian McCAUGHEY ve Ceza Adalet Kurulu Başkanı Carol MOORE nin karşılamaları ve açılış konuşmaları ile başlamıştır. Kendileri tarafından Kuzey İrlanda ceza adalet sistemi, çocuk adalet sistemi ve denetimli serbestlik hizmetleri hakkında genel bilgiler aktarılmıştır. Denetimli serbestlik görevlisi Lisa MAGINNIS tarafından Kuzey İrlanda ve Belfast şehri hakkında önemli bilgiler verildikten sonra Gençlik Adalet Kurumuna ziyarete gidilmiştir. Gençlik Adalet Kurumunda Kurumun Eski Başkanı David WEIR tarafından Kuzey İrlanda Gençlik Adalet Sistemi açıklanmıştır. Gençlere Yönelik Konferans Hizmetleri Görevlisi Linda SAYERS konferans hizmetleri, Yvonne ADAIR Öncelikli Suç ekibi Projesi, John BOURKE hüküm öncesi raporlar hakkında bilgiler vermiştir. Birinci gün Konferans Hizmeti Birimi ziyareti ile sonlandırılmıştır. İkinci gün; Çocuk Adalet Merkezi, başka bir deyişle çocuk ceza infaz kurumu ziyaret edilmiştir. Kurum Müdürü Jim BEGLEY eşliğinde ceza infaz kurumunun tamamı görülmüş, kendisi tarafından kurumda verilen hizmetler hakkında bilgi aktarılmıştır. Daha sonra gençlere yönelik uyuşturucu ve alkol programları ile projeleri hakkında bilgi almak üzere Gençlik Toplum Hizmetleri Birimi ziyaret edilmiş, Birim Sorumlusu Michelle JANES ten konu ile ilgili bilgi edinilmiştir. Üçüncü gün; gençlere yönelik hizmetlerde kurumlar arası işbirliği çalışmaları konusunda bilgi almak üzere Çocuk Hizmetleri Kurulu Birimi ziyaret edilmiştir. Konu ile ilgili bilgi Çocuk Hizmetleri Kurulu Başkanı Ann HARDY ve Kurulun Adalet Hizmetleri Görevlisi Michael HEANEY tarafından aktarılmıştır. Daha sonra Genç Adalet Kurumunun Gençleri Yönlendirme Birimine ziyarete gidilmiştir. Birim sorumlusu Anita McCLURG ve 4

sivil polis memuru Christine TOTTEN tarafından çeşitli kurumlar tarafından hakkında bilgi gönderilen çocukların hangi kurumlara ne şekilde yönlendirildiği hakkında bilgi alınmıştır. Dördüncü gün; gençlere yönelik çalışmalar yürüten bir sivil toplum kuruluşuna ziyaret düzenlenmiştir. Burada sivil toplum kuruluşunun personeli Paul McKINSTREY ve Drew DOHERTY tarafından gençliğe müdahale konuları ve uygulamalardan örnekler aktarılmıştır. Daha sonra sivil toplum kuruluşlarının adalet sistemindeki rolü, özellikle eski hükümlülerin istihdamı ve yeniden topluma kazandırılmaları konusunda başka bir sivil toplum kuruluşu ziyaret edilmiştir. Bu ziyarette Kuruluş Başkanı Olwen LYNER ve personel Billy CLARKE tarafından bilgi aktarılmıştır. Beşinci gün ise; gençlik mahkemelerinin adalet sistemindeki rolü ve gençlerin yargılanması hakkında bilgi almak üzere Gençlik Mahkemesine ve Kraliyet Adalet Mahkemelerine ziyaret düzenlenmiştir. Bu ziyaretlerde Hâkimler Jim McMANNUS ve Traver LONG bilgi aktarmış ve çalışma grubuna eşlik etmişlerdir. Daha sonra elektronik izleme konusunda da bilgi alınmıştır. Çalışma ziyareti, David WEIR ve çalışma grubunun genel değerlendirme toplantısı ile sonlandırılmıştır. II. Kuzey İrlanda Gençlik Adalet Sistemi Kuzey İrlanda da gençlik adalet sisteminin şu anki hali 2003 yılında kurulmuştur. Bu sistemde; gençler, aileler ve mağdurlar ile çalışılmaktadır. Sistem genç insanların yeniden suç işleme olasılıklarını azaltmayı ve toplumda güveni sağlamayı amaçlamaktadır. Kuzey İrlanda da cezai sorumluluk yaşı 10 dur. Ciddi suç işleyen ve topluma ciddi zarar veren çocuklar gözetim altında tutulmakla birlikte bir genç için hapis cezası en son çare olarak kullanılmaktadır. Kuzey İrlanda nüfusu 1.7 milyondur ve 18 yaşın altındaki birey sayısı 450 bindir. Bu çocuklardan 12-17 yaş aralığında olanların sayısı 200 bindir. Kuzey İrlanda da bir yılda ortalama 12 bin çocuk suç işlemektedir ve bu olayların 1400 ü mahkemeye intikal etmektedir. Sonuç olarak 50-60 çocuk Kuzey İrlanda da gözetim altında/ tutuklu/ kapalı bir kurumda tutulmaktadır. Kuzey İrlanda Gençlik Adalet Kurumu, infaz öncesi süreçte (suçu önleme), infaz sürecinde ve suçluları ıslah edip topluma kazandırma aşamalarında çeşitli kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde çalışmakla birlikte, bu kurumların temel amaç ve hedeflerinin aynı olduğu görülmektedir. Gençlik Adalet Kurumu, bünyesinde pek çok birim barındırarak verdiği hizmetlerin kalitesini artırmaktadır. Temel amaçlar, adalet sistemine olan güvenin artmasını sağlamak, 5

toplumda suça karşı korkuyu engellemek, suç oranlarının en aza indirgenmesini sağlamak, suçun topluma verdiği zararları azaltmak, sistemi modernleştirmek ve bu modernleşmeyi sağlayıcı reformları yapmaktır. Gençlik Adalet Kurumu aşağıdaki kurumlarla işbirliği içinde çalışmaktadır: Kuzey İrlanda Mahkeme Hizmeti (Northern Ireland Court Service) Kuzey İrlanda Polis Teşkilatı (Police Service of Northern Ireland) Savcılık Hizmetleri (Public Prosecution Service) Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurumu (Northern Ireland Probation Board) Kuzey İrlanda Ceza İnfaz Kurumları Birimi (Northern Ireland Prison Service) Kuzey İrlanda Çocuk Adalet Sistemi ve Çocuk Şeması aşağıda yer almaktadır: SUÇA SÜRÜRKLENEN ÇOCUK POLİS SAVCI YARGILANSIN YARGILANMASIN HÜKÜM ÖNCESİ RAPOR MAHKEME ÖNLEYİCİ HİZMETLERE YÖNLENDİRME SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ TUTUKLAMA RİSK DEĞERLENDİRMESİ PLAN ÇOCUKLARA YÖNELİK HİZMETLER CEZA İNFAZ KURUMU PERSONELİ TOPLUM İÇİNDE GÖZETİM VE DENETİM RİSK DEĞERLENDİRMESİ PLAN ÇOCUK AİLE OKUL İŞ SOSYAL ÇEVRE HİZMETLERİ SİVİL TOPLUM 6 KURULUŞLARI GENÇ KONFERANS SİSTEMİ SUÇ RAPORU PLAN ÇOCUK AİLE OKUL İŞ SOSYAL ÇEVRE HİZMETLERİ SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI

Organizasyon şeması aşağıda yer almaktadır: Kuzey İrlanda Mahkeme Hizmeti (Court Service) Kuzey İrlanda Polis Teşkilatı (Police Service of Northern Ireland) Savcılık Hizmetleri (Public Prosecution Service) Kuzey İrlanda Gençlik Adalet Kurumu (Youth Justice Agency) Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurumu (Northern Ireland Probation Board) Kuzey İrlanda Ceza İnfaz Kurumları Birimi (Northern Ireland Prison Service) Toplum Hizmetleri Başkanlığı (Community Services) Gözetim/İnfaz Hizmetleri (Custodil Services) Gençlik Konferans Hizmeti (Youth Conference Service) Proje Koordinatörlüğü Yardımcı Hizmetler İstatistik Finans İnsan Kaynakları Planlama & İletişim 7

A. Polis Teşkilatı ve Genç Bugün 50-60 olan gözetim altında bulunan genç sayısı, 20 yıl öncesinde 500 olmakla birlikte son mevzuat değişikliği sayesinde gençleri mahkemeler ve gözetim kurumlarından uzaklaştırmak için büyük çaba harcanmaktadır. Yeni mevzuat ile birlikte en etkili sistemde polise önemli görevler verilmiştir. Şöyle ki, polis teşkilatı uyarı ve ihtar gibi iki önemli yetkiye sahiptirler. Polis teşkilatında genç vazgeçirme görevlisi diye adlandırılan özel bir birim bulunmaktadır. Suç işlenmesi hâlinde genç ile görüşülmekte, yapılan sorgu sonucunda suçun ciddiyetine ve sıklığına göre genç yargılanacak mı, uyarılacak mı ya da ihtar mı verilecek karar verilmektedir. İlk suçta ve genelde hafif suçlarda gence uyarı yapılır ama bu uyarı suç kayıtlarına geçmemektedir. İkinci defa yaptığı taktirde verilen ihtar kayıtlara yansımaktadır. Yapılan uyarı ve ihtarlar sayesinde çok az sayıda genç yeniden suç işlemektedir. Polis sadece uyarı ve ihtar tavsiyesinde bulunmakla birlikte kararı veren savcıdır. B. Savcılık Birimi Son yıllarda gençlerin antisosyal davranışları ile ilgili endişeler yer almaktadır. Bu davranışların suç niteliği taşıyıp taşımadığı değerlendirilerek savcılık tarafından mahkemeye gönderilmektedir. Başka bir deyişle, savcılık birimi suç olarak gördükleri dosyaları Gençlik Mahkemesine iletmektedir. C. Gençlik Mahkemeleri Gençlik mahkemeleri çocuğun davranışına en uygun cezayı vermeyi hedeflemektedir. Mahkemelerin bir çocuk hakkında verebilecekleri 3 çeşit karar seçeneği vardır: 1. Tutuklama (6 aydan 2 yıla kadar) 2. Denetim 3. Gençlik Konferansı (Bu mağdurla bir araya gelmek için ikinci şanstır.) Gençlik mahkemeleri bir hâkim, 2 yardımcı olmak üzere 3 kişilik heyetten oluşmaktadır. Heyet oy çokluğu ile karar almaktadır. Hakimin dışındaki diğer iki üyenin hukukçu olma zorunluluğu olamamakla birlikte, üyelerden biri bayan olmak zorundadır. Adam öldürme suçu dışındaki birçok davaya gençlik mahkemeleri bakmaktadır. Bu suçlar kişiye karşı işlenen ağır bir saldırı, cinsel saldırı, mala zarar verme, hırsızlık, kavga gibi suçlardan oluşmaktadır. 8

Yargılamanın temelinde, çocuğun öncelikle suçunu kabul etmiş olması gerekmektedir. Çocuğun suçunu kabul etmemesi mahkemenin bitim sürecini etkilemektedir. Suçun niteliğine göre ceza miktarı değişmekle birlikte çocuğun 1 yıl içinde olumlu gelişme göstermesi koşuluyla yükümlülüğü ortadan kaldırabilir. Mahkemede görülmekte olan davaların yarısı gençlik konferans sistemine katılma yükümlülüğü ile ilgilidir. Gençlik konferans sistemince düzenlenen bir plana uymayan kişi tekrar mahkemeye iade edilebilmektedir. Mahkeme böyle bir durumda 4 hafta içinde karar vermek zorundadır. Mahkeme; verdiği karara uygun davranmayan çocuğa tekrar kural koyar, kurala uymayan çocuk ceza infaz kurumuna gönderilir. Mahkeme heyeti verdiği kararlarda %20 oranında inisiyatif kullanabilir. Mahkeme çocuğu, gençlik konferans sistemi dışında genç adalet sistemine de verebilmektedir. Bu durumda çocuk 3 yıl süreyle gözetim ve denetim altında bulunur. Genç adalet sistemi içindeki memur tarafından 3 yıl süreyle gözetim ve denetim altında tutulan çocukla ilgili bir plan doğrultusunda sivil toplum örgütleri ile birlikte bir takım programlara tabi tutulur. Çocuğun kendisine verilen yükümlülüklere uyarıya rağmen uymaması ya da sürekli suç işlemesi durumunda çocuk, ceza infaz kurumuna gönderilebilmektedir. Hapis cezası en son çare olarak düşünülmektedir. Çocuklara; mahkeme tarafından yüklenen yükümlülüklerin temel amacı; çocuğun davranışlarında değişiklik yaratarak çocuğu topluma kazandırmaktır. Kuzey İrlanda adalet sisteminde bir çocuğun hapis cezası ile cezalandırılması için ya ağır bir suç işlemiş olması ya da bu suçu birkaç kere işlemiş olması gerekmektedir. Mahkemede yargılanan çocuklar suçlarını %60 oranında kabul ederler ve suçun kabul edildiği durumlarda mahkeme tanık dinlemez. 3. Gençlik Konferans Hizmetleri Gençlik konferans hizmetleri Kuzey İrlanda da yeni geliştirilmiş bir sistem olup henüz 1 aylık bir geçmişi bulunmaktadır. 2 yıllık deneme süresi sonucunda hizmetlerin sonuçları yeniden değerlendirilerek çalışmalara devam edilmesi düşünülmektedir. Konferans hizmeti süreci, hafif suç işleyen bir gencin gençlik mahkemesi tarafından konferans hizmeti birimine sevk edilmesi ile başlamaktadır. Genç, konferans sistemine geldiğinde gencin suçunu kabul etmesi sağlanmaktadır. Eğer rıza gösterirse mağdurla iletişime geçilmekte ve mağdurlarla karşılaşmaktadırlar. Genç ve mağdur suçun nedenleri ile ilgili tartışabilmekte, mağdurun ihtiyaçları tespit edilmektedir. Genç ve mağduru buluşturmanın temel nedeni, gencin neyi yanlış yaptığını anlaması içindir. 9

Konferans hizmetlerinde mağdurun görüşmeye dahil olması zorunlu değildir. Mağdur görüşmeye biri ile gelebilir veya aynalı camın arkasında gence görünmeden de konferansı takip edebilir. Konferans sürecinde; genç, konferans hizmetleri birimi görevlisi, polis memuru ve 18 yaşın üstünde bir yetişkin yer almaktadır. Genç hikayesini anlatır. Mağdur eğer katılır ise, nasıl zarar gördüğünü anlatır. Genç ile ilgili hazırlanan plan ve program savcılık birimine gönderilir. Genç verdiği sözleri yerine getirmek ve hazırlanılan plan ve programa uymakla yükümlüdür, aksi hâlde tekrar konferansa davet edilebilmekte, mağdur ile görüştürülebilmektedir. Daha sonra mahkemeye sevk edilen gencin çalışmaları yoğunlaştırılabilir. Daha fazla müdahale veya eğitim programı altına alınabilir. Ücretsiz çalıştırma, tedavi olma yükümlülüğü de bu birimin yönlendirici hizmetleri arasında yer almaktadır. Gençlerle görüşme haftada 1-2 defa olmaktadır. Amaç bu genç insanın çevresi, ailesi, okulu ile işbirliği içinde çalışmaktır. Ailede bir problem söz konusu olduğunda aile ile görüşme yapılabilmektedir. Konferanslar 6 ay ile 1 yıl arasında değişen sürelerde olabilmektedir. 4. Öncelikli Suç Ekibi Projesi Kuzey İrlanda Genç Adalet Kurumunda ciddi suçlu ve mükerrir suçlu gençler ile çalışmalar yürütülmesini sağlayan bir proje geliştirilmiştir. Proje kapsamında örneğin; araba hırsızlığı, aşırı şiddet, cinsel suç işleyen gençler ile yoğun müdahale çalışmaları yürütülmektedir. Eğer gençlerin yeniden suç işleme olasılıkları düşük ise cezaları toplum içinde çektirilmeye devam edilmekte ve denetim altında müdahaleler uygulanmaktadır. Proje ile amaçlanan genci sosyal destek döngüsü içerisine almaktır. Gencin ailesi ve diğer sosyal ağları ile birlikte çalışarak yaptıkları davranışların telafisini öğretmek ve genci tedavi etmektir. Bu aşamada değerlendirme çalışmaları müdahaleden de önemlidir. Denetimli serbestlik görevlilerinin ve genç adalet kurumu görevlilerinin değerlendirmelerini birleştirerek yüksek riskliler ile çalışmak hedeflenmektedir. Projenin sonunda bu çalışmaların sonuçları değerlendirilecektir. 5. Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurumu Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik sisteminde; 10

14 üst düzey müdür, 28 bölge müdürü, 172 denetimli serbestlik görevlisi, 32 denetimli serbestlik saha çalışanı, 28 denetimli serbestlik yardımcı personeli, 56 operasyonel idari destek personeli, 47 özel hizmetler personeli olmak üzere toplam 377 personele sahiptir. Ayrıca bu sistemde; her yıl ortalama 150 bin saat ücretsiz çalışma cezası infaz edilmekte, 5.750 hüküm öncesi rapor hazırlanmakta ve 4.040 kişiye danışmanlık/rehberlik hizmeti verilmektedir. Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Sisteminin görevleri, Mahkemelerin karar verme sürecini kolaylaştırmak için ön değerlendirmeler ve risk değerlendirmeleri yaparak çeşitli raporlar hazırlamak, Toplum içerisinde suçluları denetlemek ve gözetlemek bu sayede toplumdaki yeniden suç işleme olasılığı oranlarını düşürmek, Çeşitli hizmetler sağlayarak ceza infaz kurumlarına destek sağlamaktır. Kuzey İrlanda denetimli serbestlik hizmetlerinde hüküm öncesi raporlar büyük önem taşımaktadır. Hüküm öncesi raporlar 5 bölümden oluşmakta ve birey hakkında her türlü konuyu içermektedir. Raporun giriş kısmında; isim, adres, polis kayıtları ve her türlü bilgi kaynakları yer almaktadır. Sosyal durum bölümünde; aile koşulları, eğitim durumu, ailenin maddi durumu, okul hayatı, akıl sağlığı ve çocuğun hayatındaki önemli olan bütün sosyal faktörler bulunmaktadır. Suçun analizi bölümünde; suç olayını tanımlanmakta, daha önceki suçlar, mahkemenin ya da hâkimin bu konuya nasıl yaklaşması düşünüldüğü aktarılmaktadır. Mağdur bölümünde; mağdurlara karşı olan zarar verme riski değerlendirilmektedir. Mağdur ve diğer insanlar için güvenlik alanı nasıl oluşturulur konusuna değinilmektedir. Özet bölümününde; diğer bölümler özetlenmekte ve mahkemeye tavsiyelerde bulunulmaktadır. Hüküm öncesi rapor sayesinde; gencin yeniden suç işleme olasılığının nasıl önüne geçilebileceği ortaya çıkmaktadır. 6. Kuzey İrlanda Genç Gözetim Kurumu Kuzey İrlanda da son çare olarak kapalı kurumda barındırılmasına karar verilen çocuklar mahkeme kararı ile gözetim kurumuna alınmaktadırlar. Gençler kuruma ilk geldiklerinde risk değerlendirmeleri yapılmaktadır. 11

Kurumda kalan gençler hiçbir suretle kurumda kalmalarından ötürü dezavantajlı duruma düşmemektedirler. Dışarıdaki çocukların her türlü imkanlarından kurum içinde yararlanabilmektedirler. Örneğin kurumda bir okul bulunmaktadır ve bu okulda gençler Kuzey İrlanda eğitim programına göre eğitim görmektedirler. Gencin mahkemeden tutuklanarak kuruma gelmesi ile birlikte çocukla ilgili iyileştirme programları başlatılmaktadır. Çocuğa eğitim sistemi içinde eğiticiler tarafından çeşitli eğitimler verilmektedir. Haftalık 25 saatlik ders programının 20 saati okul ortamında geçirilir 5 saati ise çocuğun faaliyetlerini arttırmaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Ayrıca gençlerin özel problemine göre müdahale programları ve meslek edindirme çalışmaları uygulanmaktadır. Seramik çalışmaları, mutfak işleri becerilerini geliştirme çalışmaları, müzik çalışmaları, spor faaliyetlerinin yanı sıra eğitim dışındaki saatlerde çocukların ulaşabileceği kapalı yüzme havuzu, halı saha, müzik odası, tamir odası, mutfak gibi bölümler de kurumda yer almaktadır. 7. Gençlere Yönelik Kurumlar Arası İşbirliği 1. Çocuk Hizmetleri Birimi Kuzey İrlanda da çocuk ve gençlere verilen hizmetlerin planlanması, uygulanması, izlenmesi ve denetlenmesi birçok kurum ile birlikte bir eylem planı çerçevesinde yerine getirilmektedir. Bu eylem planında yer alan hedeflerden bir bölümü de çocuk adalet sistemini içermektedir. Eylem planının uygulanması ve izlenmesini denetleme görevi Çocuk Hizmetleri Birimine verilmiştir. Çocuk Hizmetleri Birimi 1998 yılında Çocuk Kanunu ile kurulmuştur. Çocuk Hizmetleri Birimi 68 Sivil toplum örgütünden oluşmaktadır. Eylem planı çerçevesinde birçok sivil toplum ve kamu kuruluşları çocuğun yüksek yararı etrafında birleşerek hizmetleri yerine getirirler. Her sivil toplum kuruluşunun ortak görev paylaşımları bulunmaktadır. Çocukla ilgili verilecek hizmetlerin planlamasını yapan kişi aynı zamanda hükumete karşıda sorumludur. Planda yer alan sivil toplum ve kamu kuruluşlarının amaç ve hedefleri tanımlı ve yazılıdır. Her sivil toplum kuruluşu bu amaç ve hedefler doğrultusunda korunmaya, desteklenmeye muhtaç ve suça sürüklenen çocukların topluma yeniden dönüşümünü amaçlamaktadırlar. 2. Madde Bağımlılığı Tedavisi 12

Genç adalet sistemi içerisinde olan bir kişiye mahkeme tarafından alkol ve madde bağımlılığı tedavisi yükümlülüğü verilmesi durumunda bu hizmet sivil toplum kuruluşları tarafından yerine getirilmektedir. Alkol ve madde bağımlılığı tedavisi hem gence hem de aileye rehberlik hizmeti olarak verilmektedir. Kişi 6 ay ile 9 ay arasında bu programa dahil edilir. Bu programda kişinin uyumlu olması halinde süre yönünden uzatılabilir. Kişi bu programlara uymuyorsa mahkemeye iade edilir. Mahkeme kişiyi sert bir şekilde uyararak programa devam etme zorunluluğu getirir. Eğer çocuk bağımlılığa devam eder ve tekrar suç işlerse cezasını ceza infaz kurumunda çeker. 3. Genç Yönlendirme Birimi İlk kez bir suça karışan gençlere Genç Yönlendirme Birimi hizmet vermektedir. Genç yönlendirme birimine gelen bir gencin bilgisi çeşitli kurum temsilcileri ile birlikte değerlendirilerek çocuğun ailesi ile temasa geçilmektedir. Başka bir deyişle, üniformalı polislerden veya sivil toplum kuruluşlarından bu birime yönlendirilen risk altındaki gencin durumu ailesinin rızası da alınarak birimde gerçekleştirilen aylık toplantılarda değerlendirilmektedir. Eğer gencin ailesi rıza göstermezse genç, toplantı gündemine alınamamaktadır. Birime konu olan genç ile ilgili bir risk değerlendirmesi yapılmaktadır. Risk değerlendirmesi sonucu çocuğa 15 servis tarafından erken müdahale hizmetleri sunulmaktadır. Ayrıca suç işleyen çocuğun mahkeme tarafından yargılanıp yargılanmamasına ilişkin bu kuruldan mutlaka bir tavsiye raporu istenir ancak bununla ilgili son kararı savcılık verir. Çocuğa sunulan programların temel amacı, çocuğun suç işleme riskini azaltarak daha büyük bir suç işlemesini önlemektir. Çocukla ilgili olarak suçun niteliğine bağlı olarak polis tarafından önce ihtar yapılır. İhtar, 1 yıl polis kayıtlarında kalır. Çocuk suç işlemeye devam ederse yazılı olarak polis tarafından uyarı yapılır ve uyarı polis kayıtlarında 2 yıl kalır. Genç konferans sistemine dahil olan bir çocuğun bu suçu iki buçuk yıl sicil kayıtlarında kalır. Önleyici müdahalenin bir şekli olan ve polis tarafından yapılan ihtar ve uyarı sonucu suç işleme oranı son yıllarda azalmaktadır. 4. Kamu Hizmeti Projesi (Radar Projesi) Proje, II. Dünya Savaşında hizmet veren radar üssünün bakım ve temizliği ile ilgili olarak ortaya çıkmış ve bugün kamuya yaralı hizmet cezası verilen kişilerin burada çalıştırılmasıdır. Bu çalıştırma yaptırımı sivil toplum örgütünce yaptırılmaktadır. Kamuya yaralı çalıştırma cezasını alan bir kişiye grup terapisi uygulanarak bir yandan verilen ceza 13

infaz edilirken diğer yandan grup çalışması ile birlikte kişinin pozitif düşünmesi sağlanmakta, kişi üzerinde davranışsal değişiklik yaratılmaktadır. Kamuya yararlı çalıştırmada uygulanan programın temel amacı; samimi ilişki, yüz yüze görüşme, rehberlik ve bunun sonucu olarak da olumlu davranış değişikliği ve tekrar topluma dönüşümün sağlanmasıdır. 5. Gençliğe Müdahale/ Gençleri Yönlendirme Birimi Gençleri Yönlendirme Birimi, 1990 yılında suç işleme riski olan ya da suç işlemiş çocukların sosyal aktivitelerini güçlendirmek amacı ile kurulmuş bir sivil toplum örgütü olup hâlen 8 asil ve 12 gönüllü çalışanı bulunmaktadır. Bu kuruluş; suç işleme riski olan, toplumda dışlanmış ve sokakta kalan gençler ile çalışmaktadır. Toplumdaki kurum ve kuruluşlar aracılığı ile ya da aileler aracılığı ile geçlere ulaşmaktadırlar. Ayrıca kendi rızası ile başvuran gençler çalışmalarda önceliklidirler çünkü bu gençlerin gençleri yönlendirme biriminden başka hiçbir destekleri bulunmamaktadır. Kendi rızası ile başvuran gençlerle çalışmalara başlamadan önce bir aile formu doldurularak ailelerinden izin almaktalar. Gençleri Yönlendirme Biriminde; dağcılık, müzik, tiyatro, disk jokeylik gibi sosyal aktivitelere yönelik eğitimler verilmekte olup bu sayede gençlerle olan iletişimler güçlendirilmektedir. Gençleri Yönlendirme Biriminin çalışmalarında önem verdiği durum, gencin sergilediği suç davranışından ziyade çocuğun bu kuruluşla kurduğu iletişimdir. Çalışmalarında çocuk ne kadar kötü bir davranış sergilemiş olursa olsun çocuğa saygı ile yaklaşmak ilkesini benimsenmektedir. 6. STK ların Önemi ve Gençlerin İstihdamı Kuzey İrlanda da ceza adalet sistemine giren gençlere eğitim ve iş sağlama konusunda çalışan bir kuruluş (NIACRO) yer almaktadır. Bu kuruluş 1969 yılında hizmet vermeye başlamıştır. Bu kuruluşta toplam 90 kişi görev yapmaktadır. Genç adalet sisteminde bulunan ortalama 15-17 yaşlarındaki gençler bu kuruluşa sevk edilirler. Bu gençler ya mahkeme ya da ceza infaz kurumu ortamında bulunmuş olmaktadırlar. Gençlerin çoğu okulu bırakmış, okuma-yazma becerisinden yoksun, suç işleme geçmişine sahip, alkol-madde kullanımı, barınma sorunu olmalarından dolayı iş bulmada ve eğitime devam etmede sorunlar yaşamaktadırlar. Bu kuruluş sayesinde gençler müdahale programına alınarak, ilk önce ayrıntılı bir değerlendirmeden geçirilmektedirler. Okuma-yazma yeteneklerine, sayısal becerilerine, çalışma geçmişlerine ve eğitim durumlarına bakılarak eğitim ve iş ihtiyaçları çıkartılmaktadır. Birebir görüşmelerin sonucunda sosyal destek ağları kurularak gence en 14

uygun müdahale belirlenmektedir. Aile desteği, konaklama yardımı, alkol madde danışmanlığı, bireysel görüşmelerle birlikte işe yerleştirme gerçekleştirilmektedir. Genç işe alındığında gizli bir anlaşma yapılmaktadır. İş yerinde gencin suçlu olduğu bilinmemektedir. Genç, işe yerleştiren kuruluş ve işveren sözleşme imzalamaktadır. Ceza infaz kurumlarında bu kuruluştan personel görev yapmaktadır. Bu görevliler tarafından gençler, ceza infaz kurumlarından salıverilmeden önce haklarında salıverilme öncesi raporlar hazırlanır. Genç hakkında yazılan bu rapor doğrultusunda bir eylem planı oluşturulmaktadır. Ceza infaz kurumundan çıktığı andan itibaren bu planın uygulamasına geçilmektedir. Ceza infaz kurumundan tahliye olan bir kişinin iş bulma oranı %18 iken, yardım kuruluşunun programlarına dahil olan bir kişinin iş bulma oranı %30 dur. Suç işleyen bir gencin ikinci kez suç işleme riski %48 iken, genç adalet sisteminden gelerek programa dahil olan bir kişinin ikinci kez suç işleme riski %31 oranındadır. Genç adalet sisteminden gelerek sivil toplum örgütünün sistemine dahil olan bir kişiye uygulanan programların temel amacı, kişinin ikinci defa suç işleme riskini azaltmaktır. 2008 Nisan-2009 Mart arasında; genç istihdamı kuruluşu 180 gençle çalışmıştır. %63 üne eğitim ve işe yerleştirme yardımı yapılmış, %8 i ceza infaz kurumuna geri dönmüş, %4 ü örgün eğitimine geri dönmüş, %14 ü ise bu kuruluşla bağlantı kurmamıştır. III. Elektronik İzleme 2008 Tarihli Kuzey İrlanda Ceza Yargılaması Kanunu nda sokağa çıkma yasakları ve elektronik izleme tedbiri/yaptırımı yer almaktadır. Buna göre; mahkemeler tarafından kefaletle bırakılanlar, ceza infaz kurumlarından şartlı tahliye olanlar, haklarında gençlik konferansı kararı verilenler, çocuk adalet sistemine denetim altına alınma kararı ile gönderilenler bu tedbir altına alınabilmektedirler. Sokağa çıkma ve elektronik izleme tedbiri altındaki gence mahkeme tarafından koyulan ve yerine getirilmesi gereken yükümlülükleri ve uymak zorunda olduğu diğer koşulları açıkça belirtilir. Sokağa çıkma yasağı; bir kişinin açıkça belirtilen bir zaman aralığı içinde -ki bu zaman 2 saatten az veya 12 saatten fazla olamaz-, açıkça belirtilen bir yerde bulunma gerekliliğini ifade etmektedir. 15

Elektronik izleme ise; sokağa çıkma yasağına tabi olan bir şahıs için ayrıca bu sistemin kişiye uygulanmasını içerebilir. 14 günlük veya daha fazla bir dönemde kişiler elektronik olarak izlenebilmektedirler. IV. Sonuç ve Değerlendirme Kuzey İrlanda çocuk adalet sisteminde, kamuya yararlı çalıştırma, uyuşturucu ve alkol tedavisi, toplum içinde denetim gibi pek çok yükümlülüğün sivil toplum kuruluşları tarafından yerine getirildiği gözlenmiştir. Her sivil toplum kuruluşunun amaç ve hedefleri yazılı olarak belirlenmiştir. Hazırlanan bir plan ile birlikte belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda sivil toplum kuruluşlarınca hizmetler yerine getirilmektedir. Sivil toplum kuruluşlarının fazla olması; hizmet kalitesinde rekabeti getirmekte ve hizmetlerin daha etkin yürütülmesini sağlamaktadır. Ayrıca maddi kaynaklar açısından sivil toplum kuruluşları desteklenmekte ve kuruluşların çalışmaları titizlikle denetlenmektedir. Bizim Ülkemizde ise; sivil toplum kuruluşlarının bu görev ve misyonunu çeşitli kurum ve kuruluşlar üstlenmektedir. Fakat bu paydaş bu kurumlar arasında ortak bir işbirliği ve koordinasyon henüz yeterli ve istenilen seviyede değildir. Kuzey İrlanda çocuk adalet sisteminde, denetimli serbestlik sitemine dahil olan bir kişi ile ilgili olarak öncelikle suç riski değerlendirilmesi yapılmakta ihtiyaç ve hizmet verecek sivil toplum örgütleri belirlenmekte belirlenen ortak amaç ve hedefler doğrultusunda sivil toplum kuruluşlarınca kişiye bir takım programlar uygulanmaktadır. Uygulanan bu programlar sonucunda kişide davranışsal değişiklikler yaratılarak suç işleme riskleri azaltılmaktadır. Kuzey İrlanda da çocuk adalet sisteminde erken müdahale ve önleyici hizmetlerin önemi gözlenmiştir. Ülkemizde il ve ilçe çocuk koordinasyon kurullarının etkinliğinin artırılması, daha verimli ve planlı çalışmalar yürütülmesinin sağlanması sayesinde erken müdahale, önleme ve müdahale hizmetlerinin kalitesinin artırılacağı düşünülmektedir. Sonuç olarak, ülkemizdeki denetimli serbestlik sisteminde bulunan paydaş kurumlar ile ortak protokollerin yapılması, bu ortak protokoller doğrultusunda ortak amaç ve hedeflerin belirlenmesi ile toplumun korunmasına ve çocukların yeniden suç işleme ve başkalarına zarar verme risklerinin önüne geçilebileceği düşünülmektedir. İKİNCİ BÖLÜM 16

KUZEY İRLANDA SUÇ MAĞDURLARINA YÖNELİK HİZMETLER I. Giriş Türk Denetimli Serbestlik Hizmetlerinde Çocuklar ve Mağdurlarla İlgili Çalışmaların Geliştirilmesi Eşleştirme Projesi kapsamında suç mağdurlarına yönelik hizmetlerin ve uygulama örneklerinin yerinde incelenmesi amacıyla, 11-15 Mayıs 2009 tarihleri arasında Kuzey İrlanda nın Belfast şehrine düzenlenen çalışma ziyareti, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler Daire Başkanlığı Tetkik Hâkimi Abdullah MURAT, Kanunlar Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi Mehmet ÖKMEN, Denetimli Serbestlik ve Yardım Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanlığı Koruma Kurulları Şube Müdürü Nilgün ESKİ ÖZDEMİR, Iğdır Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Şube Müdürü Resul Emrah BİLGİN, Ankara Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Uzmanı Sosyolog Fuat LÜLE ile Hatay Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Uzmanı Öğretmen Yusuf KILBOZ un içinde bulunduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilmiştir. Çalışma ziyareti programının birinci günü saat 10:00 da, Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurulu Merkezi nde (PBNI/ Probation Board For Northern Ireland) Gençlik Adalet Kurumu Müdürü Bill LOCKHART, Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurumu Müdürü Brian McCAUGHEY ve Kuzey İrlanda Ceza Adalet Kurulu Müdürü Carol MOORE un karşılamaları ve açılış konuşmaları ile başlamış; daha sonra Kuzey İrlanda ceza adalet sistemi, çocuk adalet sistemi ve denetimli serbestlik hizmetleri hakkında genel bilgiler aktarılmıştır. Denetimli serbestlik görevlisi Lisa MAGINNIS tarafından ise Kuzey İrlanda ve Belfast şehrinin tanıtımına ilişkin bir sunum yapılmıştır. Günün diğer yarısında ise, Brendan FULTON tarafından Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurulu nun geçmişi, Ceza Adalet Kurulu görevlisi Brendan O MAHONY tarafından mağdur-tanık stratejisi, Bölge Hâkimi Fiona BAGNALL tarafından ise Kuzey İrlanda mahkemeleri hakkında genel bilgiler ile mağdur ve tanıklar için mahkeme hizmetlerine ilişkin bilgiler verilerek, ziyaretin birinci günü sonlandırılmıştır. İkinci günün sabah oturumu yine Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurulu Merkezi nde 9:30 da başlamıştır. Bu oturumda, Hükümlü Salıverme - Mağdur Bilgilendirme Programı sorumlusu Jackie HAMİLTON tarafından cezaevi hizmetleri kasamında mağdurlarla yapılan çalışmalar ve Mağdur Bilgilendirme Planı, Mağdur Birimi Müdürü Christine HUNTER ile Mağdur İrtibat Görevlileri Carol DOUGAN ve Linda LAMB tarafından Kuzey İrlanda da suç, suç mağdurlarının ihtiyaçları, mağdur ve Kuzey İrlanda Ceza Adalet Kurumları nın rolü, Kuzey İrlanda da mağdur konuları, Mağdur Bilgilendirme Programı, mağdur müdahaleleri, mağdur bilgileri ve destek becerileri konularında ayrıntılı bilgiler verilmiştir. 17

İkinci gün öğleden sonraki oturumda ise Kuzey İrlanda Ceza Adalet Müfettişi Tony McGONIGLE tarafından Kriminal Adalet Sistemi nde mağdur-suçlu ilişkisi, adalet sisteminin izlenmesi ve gözetimi hakkında bilgiler verilmiştir. Bu bilgilerin sunulmasının ardından Bölge Savcılık Binası na gidilerek Kıdemli Savcı Una Mc CLEAN den tanık ve mağdur hizmetlerinde savcılığın rolü ve görevleri ile suçlu cezalandırma süreçleri hakkında bilgi alınmıştır. Daha sonra, Kuzey İrlanda Mahkeme Hizmetleri Birimi nin işleyişi, mağdurlara mahkeme sürecinde verilen hizmetler için yapılan uygulamaları ve fiziksel düzenlemeleri görmek ve bu konularda bilgi almak üzere Laganside Mahkemesi ziyaret edilmiştir. Müşteri Hizmetleri Müdürü Joan HYNES ile mahkeme görevlisi Alan DUNN eşliğinde mahkeme binası gezilerek, mağdur hizmetleri konusunda bilgi alınmıştır. Üçüncü gün, kamu hizmeti cezası infazının uygulamasını görmek üzere, Coleraine Bmlgesi nde bulunan bir at çiftliği ve binicilik kurumu (Riding For The Disabled) ziyaret edilmiştir. 5 yıldır gönüllü olarak faliyet gösteren ve yirmisi öğrenci olmak üzere toplam elli gönüllü çalışanı ile birlikte kamu hizmeti cezası alan hükümlülerin de çalıştırıldığı bu kurumda, özürlülere yönelik binicilik eğitiminin verildiği ve özellikle suç nedeniyle özürlü duruma gelen mağdurların durumuna ilişkin farkındalığın yaratılması amacıyla kamu hizmeti cezası alan hükümlülerin burada çalıştırıldığı bilgisi alınmıştır. Dördüncü gün, Kuzey İrlanda Mağdur Destek Kurumu (Victim Support) ziyaret edilmiş; Mağdur Destek Kurumu Başkanı Susan REİD tarafından, mağdurlarla ilk temasın kurulması, mağdur ihtiyaçlarının tespit edilmesi, mağdurların ihtiyaçlarının karşılanması ve hizmetlerin tamamlanmasını içeren mağdur hizmetlerine ilişkin tüm süreç hakkında bilgi verilmiştir. Öğleden sonra ise, kısa bir süre önce kapatılan ve müze olarak düzenlenen Crumlin Rd. Cezaevi bir rehber eşliğinde gezilmiştir. Ziyaretin beşinci ve son gününde, suçtan zarar gören mağdurların maddi zararlarına yönelik tazmin hizmetlerini yürüten Kuzey İrlanda Tazminat Kurumu na gidilmiş; kurumun hizmetlerine ilişkin bilgiler Tazminat Kurumu Müdürü Robert CRAWFORD tarafından aktarılmıştır. Bu bilgilendirmenin ardından, Kuzey İrlanda Polis Servisi Başmüfettişi Dedektif Gary MULLAN ve Alison CONROY tarafından, polis birimlerince mağdur ve tanıkların nasıl değerlendirildiğine, suça ve suçluya ilişkin delillerin toplanmasında ve bu süreçte mağdur ve tanık haklarının gözetilmesinde neler yapıldığına yönelik bilgiler alınmıştır. Kuzey İrlanda Denetimli serbestlik Kurulu Personel Dergisi Muhabiri Maureen HEANEY tarafından ise çalışma grubunun ziyaret ile ilgili görüşleri, mağdur hizmetlerine ilişkin değerlendirmeleri, edindikleri izlenimler vb. konulara ilişkin röportaj yapılmıştır. 18

Ziyaret, Mağdur Birimi Müdürü Christine HUNTER ile çalışma grubu tarafından Gençlik Adalet Kurumu (Youth Justice Agency) binasında yapılan kapanış ve genel değerlendirme toplantısı ile tamamlanmıştır. II- Genel Bilgiler A- Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Sisteminin Geçmişi Kuzey İrlanda da denetimli serbestliğin ilk uygulamaları, Ortaçağdan 17. yy kadar suçlu, mağdur ve halkın temsilcilerinden oluşturulan bir kurulla başlamış, mağdurun içinde bulunduğu bu sistem, ilerleyen dönemlerde yerini İngilizlerin etkisiyle mağduru dışlayan bir adalet sistemine bırakmıştır. Yaşanan bazı gelişmelerle 20.yy başlarında denetimli serbestlik sistemi işlerlik kazanmaya ve Birleşik Krallık ta uygulanmaya başlamıştır. Yüz yılın ikinci yarısından sonra, suçluğun (özellikle cinsel suçlar, uyuşturucu kullanımı ve öldürme suçlarının) artması kilise tarafından büyük tepki toplanmıştır. Bu gelişmeler üzerine, bu suçlarla ilgili kilise tarafından ciddi çalışmalar yapılmaya başlanmış; kilise bu çalışmalarla mahkemelere girmişlerdir (bu çalışmalar özellikle Protestanlar arasında yaygınlaşmış ve bu çalışmaları yürütenlere mahkeme misyonerleri denilmiştir). Bu çalışmaların gittikçe güç kazanması sonucu, çalışmaları yürüten din adamları hâkimler tarafından tanınmaya ve kabul görmeye başlamıştır. Bu nedenlerle kilise görevlileri yıllarca denetimli serbestlik görevlileri gibi görülmüşlerdir. Tüm bu gelişmeler sonucu, 1914 yılından sonra hükümet bu çalışmalar için parasal kaynak aktarma kararı almış ve hükümet desteği alan kilise, mağdurların haklarını savunan sistemi kurmuşlar ve çeşitli merkezler (aşevi, sığınma evi ) açmışlardır. Protestanların başlattığı bu çalışmalara Katoliklerin katılması uzun zaman almış, süreç içinde Saint Paul (Katolik) Kilisesi bu işi üstlenerek insanları cesaretlendirmiştir. 1921 yılında İrlanda ikiye bölündüğünde her iki kilise de bu sıkıntılı dönemde ciddi çalışmalar yapmışlardır. Denetimli serbestlik ile ilgili asıl çalışmalar ise II. Dünya Savaşı ndan sonra başlamış; bu dönemden sonra denetimli serbestlik sistemi hükümetten alınıp bağımsız bir denetimli serbestlik birimi kurulmuştur. Daha sonraki dönemlerde sistemin içerisine birçok kurum girerek, hızlı bir değişim gerçekleşmiştir. Bu yeni birim her türlü ayrımcılıkla (cinsiyet, din, mezhep ) mücadele etmiş, çalışanlarının çoğu kısa sürede eğitimlerini tamamlayarak sisteme değişim ve yeni fikirler getirmişlerdir. 1960 lı yıllardan itibaren denetimli serbestlik görevlileri cezaevlerinde çalışmaya ve hükümlülerin topluma uyumunu kolaylaştırmaya başlamışlardır. Devam eden yıllarda ise yetişkinlerle ilgili çalışmalar gündeme girmiştir. Ancak, sistemin güçlendiği dönemde Protestan ve Katolikler arasındaki yaklaşık 25-30 yıl süren çatışmalar başlamış; 19

mahkemelerdeki davaların neredeyse tamamı Protestan ve Katolikler arasındaki çatışma, polis ve askerlerle ilgili davalara dönüşmüştür. Durum öyle bir hal almıştır ki; çalışanların kesinlikle taraf tutmaması gereken bir döneme girilmiş, yaşanan olaylar nedeni ile çalışanlar kendileri ile çalışmak istemeyen ve yardımlarını kabul etmeyen mağdurlarla çalışmamayı tercih etmişlerdir. Çatışmaların bitmesinin ardından Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Sistemi kendini bu durumdan kurtarmış ve gönüllü kuruluşlarla iletişim kurarak çalışmalarını yoğunlaştırmıştır. B-Kuzey İrlanda da Suç Kuzey İrlanda Suç Araştırması 2006 2007 verilerine göre nüfusu 1,7 milyon olan Kuzey İrlanda da suç mağduru olmuş kişilerin oranı % 14 tür. 16 24 yaşındaki erkekler, suç mağduriyeti konusunda daha fazla risk altındadır ve bu yaş aralığındaki kişilerin tüm mağdurlar içindeki oranı % 15 tir.18 30 yaş arasındaki kişilerin büyük bir bölümü ya suçlu ya da mağdur konumundadır. Bununla birlikte mağdur kişiler belli bir süre sonra suça karışabilmekte ve suçlu olarak ceza adalet sistemine dâhil olmaktadırlar. Kuzey İrlanda da cezaevi nüfusu günlük ortalama 1535 tir. Cezaevinden salıverildikten sonra denetim altına alınanların oranı % 70 tir. Kuzey İrlanda halkının % 73 ü suç oranının arttığını düşünmekte, % 44 ü Ceza Adalet Sistemine güvendiğini belirtmektedir. C- Kuzey İrlanda Ceza Adalet Sistemi: Kuzey İrlanda Ceza Adalet Sistemi nde temel amaç ceza ve adalet sistemine güveni artırmak, suçu engellemek ve azaltmaktır. Bu kasamda ceza adalet sisteminin herkese acık (tüm gruplara) olması sağlanmaya çalışılmaktadır. Kuzey İrlanda Ceza Adalet Sistemi ni yedi birim oluşturmaktadır: 1- Kuzey İrlanda Denetimli Serbestlik Kurulu (PBNI) 2- Gençlik Adalet Kurumu (YJA) 3- Kuzey İrlanda Cezaevi Servisi (NIPS) 4- Kuzey İrlanda Mahkeme ve Savcılık Servisi (NICtS/ PPS) 5- Kuzey İrlanda Polis Servisi (PSNI) 6- Kuzey İrlanda Ofisi (NIO) 7- Gözetim ve Denetim Heyeti Gençlik Adalet Kurumu ile Gözetim ve Denetim Heyeti Kuzey İrlanda Adalet Sistemi nin en kritik iki ayağını oluşturmaktadır. Bununla birlikte, halkın (gönüllü çalışanların) oluşturduğu temsilciler Kuzey İrlanda da Adalet Sistemi nin yönetilmesi ve strateji geliştirilmesine yardımcı olmaktadırlar. 20