TÜRKİYE'DE MAHKEME YÖNETİM SİSTEMİNİN DESTEKLENMESİ PROJESİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE'DE MAHKEME YÖNETİM SİSTEMİNİN DESTEKLENMESİ PROJESİ"

Ata Şanlı
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TÜRKİYE'DE MAHKEME YÖNETİM SİSTEMİNİN DESTEKLENMESİ PROJESİ Söz Konusu proje mali yılı proje tekliflerinin sunulmasının ardından AB Komisyonu tarafından, Personel Genel Müdürlüğü tarafından sunulan İlk Derece Mahkemelerinde Çalışan Personelin Eğitimi konulu projenin 2006 Mali İşbirliği Programlaması kapsamına alınabileceği düşünülmüş ancak söz konusu projenin, 2007 yılında faaliyetleri sona erecek olan, Yargının Modernizasyonu projesinin devamı niteliğinde, daha kapsamlı bir şemsiye projenin alt başlığı olarak yer almasının daha uygun olacağı ifade edilmiştir. Komisyonun bu teklif üzerine çalışmalara başlanmış, İlgili tüm Bakanlık birimlerinin görüşleri alınarak projenin genel içeriği, yaklaşık bütçesi ve diğer ilgili konular belirlenmiştir. Bu kapsamda projenin Yargının Modernizasyonu Projesi gibi farklı alanlarda hedeflere sahip olması yerine özel olarak mahkeme yönetimi konusunu hedeflemesinin düşünüldüğü ve proje kapsamında yer alan çalışmaların bu kapsamda belirlendiği, AB üye ülkelerindeki en iyi uygulamaların örnek alınmasının, Adalet Akademisinin Projeye dahil edilmesinin beklendiği görülmüştür. Bakanlığımız içerisinde proje faaliyetlerinde katkıları beklenen:

sona erecek olan, Yargının Modernizasyonu projesinin devamı niteliğinde, daha kapsamlı bir şemsiye projenin alt başlığı olarak yer almasının daha uygun olacağı ifade edilmiştir.

2 - Personel Genel Müdürlüğü, - Kanunlar Genel Müdürlüğü, - Strateji Geliştirme Başkanlığı, - Bilgi İşlem Daire Başkanlığı, - Eğitim Dairesi Başkanlığı, - Adalet Akademisi yetkilileriyle faaliyetlerin başlamasından önce projenin hedef plan, amaç ve beklentileri konusunda toplantılar düzenlenerek kurum içi koordinasyonun en iyi seviyede gerçekleştirilmesine yönelik adımlar atılmıştır. Projenin Amacı Projenin temel amacı, Avrupa Birliğindeki en iyi uygulamalar göz önünde bulundurularak yargının mevcut iş yükünü azaltacak, yargılama süreci içerisinde yer alan bürokratik işlemlerin tekrarlanmasını, iş yükünün artmasını, yargılama süresinin uzamasını önleyecek, kişilerin yargıya yaptıkları başvurularda daha etkin sonuçlar almalarını sağlayacak bir mahkeme yönetim sisteminin ve bu sisteminin işlemesini sağlayacak teknik alt yapının kurulması ayrıca söz konusu sistemi etkin ve süratli bir şekilde sürdürebilecek donanıma sahip bir personel kadrosunun eğitilmesinin sağlanmasıdır. Proje 2006 mali yılı kapsamında teklif edilmiştir. Proje fişi Avrupa Birliği Genel Sekreterliği ve Avrupa Birliği Komisyonu tarafından 2006 mali yılı programında TR nolu proje olarak uygulanması kabul edilmiştir. Proje bütçesi 3.3. Milyon olup Avrupa Konseyi ile doğrudan sözleşme yolu ile yapılması öngörülmüştür. Proje çeşitli aşamalardan oluşmaktadır. Bunlar: -İhtiyaç analizi, -Stratejik planlama, ve -Uygulama aşamalarıdır.

Projenin Amacı Projenin temel amacı, Avrupa Birliğindeki en iyi uygulamalar göz önünde bulundurularak yargının mevcut iş yükünü azaltacak, yargılama süreci içerisinde yer alan bürokratik işlemlerin

3 İhtiyaç analizi aşaması: Bu bölümde daha etkin ve hızlı bir yargılamanın temini için mevcut mahkeme yönetim sistemimiz ele alınıp, İş yükü, insan kaynakları, bütçe vb. açılarından incelenmiş ilgili mevzuat taranarak nasıl bir yol izlenmesi gerektiği ve bu alanda ne gibi yeni düzenlemelerin yapılması gerektiği hususunda bir sonuç raporu ve strateji belgesi hazırlanmıştır. Yerli ve yabancı ekipler tarafından Manavgat, Ankara, Bursa, Antalya, Çorlu ve Bodrum adliyelerine çalışma ziyaretleri yapılmış Bu adliyeler belirlenmesinde büyüklük, iş yoğunluğu, adliyenin yeni veya eski oluşu, fiziki imkanlar ve adli personel miktarı değerlendirildiğinde bu ziyaretlerin bir ölçüde Türkiye genelini yansıtacak olması esas alınmıştır. Yurt içindeki çalışmaların tamamlanmasının ardından mahkeme yönetimi alanında Avrupa daki en iyi uygulamaların yerinde görülmesi amacıyla Avursturya, Almanya, Fransa ve Hollanda ya 3 çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir.

4 Stratejik Planlama Aşaması: Analiz aşamasının ardından elde edilen sonuçlar bir rapor haline getirilerek mahkeme yönetim sistemindeki mevcut sorunlar ve çözüm önerileri ortaya konulmuştur.. Bir önceki aşamaya katılmış kişiler arasından seçilen bir çalışma gurubu en iyi uygulamalar temelinde, yeni mahkeme yönetim sistemine ilişkin bir strateji planı hazırlamıştır. Bu plan mahkemelerdeki; 1. Dava akış yönetimi 2. Mali yönetimi 3. İnsan kaynakları yönetimi 4. Mahkeme performans kriterleri 5. Teknoloji yönetimi Başlıklarını kapsamaktadır.

. Bir önceki aşamaya katılmış kişiler arasından seçilen bir çalışma gurubu en iyi uygulamalar temelinde, yeni mahkeme yönetim

5 Daha sonra hazırlanan raporlarda dile getirilen öneriler dikkate alınarak ; 1-Değişiklik gerektiren yasal mevzuatın belirlenmesi ve gerekli tasarı çalışmalarının yapılması,; 2- En iyi sonuç alınabilecek pilot mahkemelerin tespiti; 3- Pilot mahkemelerde görevli hedef grupların eğitimi; aşamalarının tamamlanmıştır. Uygulama aşaması: Bu bölümün ilk aşamasında iş yükleri, coğrafi konumları gibi çeşitli kriterlere göre belirlenen 5 adet pilot mahkemede önceki aşamalarda altyapısı oluşturulan yeni sistem uygulanacak; ortaya çıkan sonuçlar ara ve son değerlendirme raporları aracılığıyla 20 ay süreyle izlenecektir. Sonuçlar: Projeden beklenen sonuçları da şu şekilde özetlemek mümkündür: 1- Pilot mahkemelerdeki ortalama yargılama süresinin azaltılması; 2- Pilot mahkemelerin mevcut iş yükünün azaltılması; 3- Daha eğitimli bir kalem personelinin yetiştirilmesi;

Uygulama aşaması: Bu bölümün ilk aşamasında iş yükleri, coğrafi konumları gibi çeşitli kriterlere göre belirlenen 5 adet pilot mahkemede önceki aşamalarda altyapısı oluşturulan yeni sistem

6 4- İdari kadronun niteliklerinin arttırılarak hâkim ve savcı sınıfının yargısal olmayan sorumlulukları konusunda daha etkin bir duruma getirilmesi. Projenin kendisinden beklenen sonuçları büyük ölçüde yerine getirmesi halinde; pilot mahkemelerdeki uygulamaların tüm adli sisteme yayılmasını sağlamak için daha büyük bütçeli ve daha geniş kapsamlı bir devam projesinin (Mahkeme Yönetim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (Strengthening Court Management System) hazırlanması söz konusu olacaktır. Proje belirlenen hedefler ve çalışma metodu konusunda da ciddi yaklaşım farklılıklarına sahiptir. Bu bağlamda uzun soluklu bir ihtiyaç analizi çalışması yapılmış farklı uygulamalarda en iyi Best Practice kabul edilen ülkelere, yabancı ve Türk uzmanlardan oluşan ekiplerle ziyaretler gerçekleştirilmiş ve bu uygulamalar aynı alanda içteki sorunlu uygulamalar ile birlikte incelenerek bir strateji hazırlanmıştır. Bu strateji çalışmasında da yine eldeki kaynaklarla azami çıktı elde etmek adına faaliyetler; Yasal düzenleme gerektirmeyen faaliyetler ve yasal düzenleme gerektiren faaliyetler olarak ikiye ayrılmış ve öncelikle birince kategorideki faaliyetler bizzat Bakanlığımızca farklı özellikleri nedeniyle tercih edilen beş pilot adliyede denenmeye başlamıştır. Bu faaliyetlerin sistemimiz açısından yenilik önerenleri başlıca şöyle sıralanabilir: Mevcut idari müdürler adliye müdürü olarak eğitilmiş bu yolla etkinlikleri arttırılarak ve başsavcıların birçok idari görevi bu kişilere devredilerek başsavcıların idari yüklerini azaltılmıştır. Mevzuatın izin verdiği ölçüde Başsavcılık ve Mahkemelerin bütçe ayrılmalarına yönelik çalışmalar yapılmıştır. Mahkeme ve savcılıklara şimdilik stajyer hâkimlerden oluşan adli yardımcılar tahsis edilerek yargılama hazırlık çalışmalarında yargıçların hukuk eğitimi almış kişilerce desteklenmesini sağlanmış ve bu yolla hem karar kalitesi hem de göreve yeni başlayacak hâkimlerin saha tecrübesi arttırılmıştır. Mevcut iş yüküne olumsuz tesir eden adliye koridor kalabalığının önlenmesi amacıyla ön büro ve danışma masaları kurulmuş duruşma dışındaki işlemlerin dava açmak dahil

bir devam projesinin (Mahkeme Yönetim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (Strengthening Court Management System) hazırlanması söz konusu olacaktır.

7 buralarda yapılması sağlanarak, hem yargıya başvuranların zaman kaybının önüne geçilmiş hem de hizmet verenlere daha etkin çalışabilecekleri bir çalışma ortamı tesis edilmiştir. Bu bağlamda yeni yapılan adliyelerde hâkim ve savcı odalarının yerleri ayrılmış ve bu kişilere doğrudan bu kişiler ile ilgili olmayan konularda erişim zorlaştırılmıştır.

8 5- Pilot adliyelerde çalışan ve hukuk eğitimi olmayan memurlar için görev tanımlarını içeren bir rehber hazırlanmış böylece bu kadro, usta çırak ilişkisi ile uzun bir zamanda öğrenecekleri sorumluluklarını ilk elden öğrenebilecekleri bir kaynağa kavuşturulmuştur. Bu rehber Bakanlığımız bilgi işlem dairesinin desteği ile on-line olarak da memurlarımızın kullanımına sunulacaktır. Ayrıca sıkça başvurulan yargı yollarına ilişkin olarak, ağdalı hukuk dilinden uzak ve vatandaşın rahatça anlayabileceği bilgi broşürleri hazırlanmış ve danışma masalarında adliyeye gelen herkesin ücretsiz olarak yararlanabileceği şekilde hizmete sunulmuştur.

Bu rehber Bakanlığımız bilgi işlem dairesinin desteği ile on-line olarak da memurlarımızın kullanımına sunulacaktır.

9 Broşürlerin adliye dışında ancak aynı kamu görevini farklı bir basamağını yürüten jandarma ve polis merkezlerinde de teşhiri konusundaki çalışmalar devam etmektedir.

10 6- Bu broşürler de on-line olarak Bakanlığımız web sitesinde hizmete sunulmuştur. Proje kapsamında yapılan çalışmalar bizzat projenin birlikte yürütüldüğü Avrupa Konseyi İnsan Hakları ve Hukuk İşleri Başkan tarafından heyecan ve gurur verici olarak nitelendirilmiştir.

Proje kapsamında yapılan çalışmalar bizzat projenin birlikte

Benzer belgeler

MAHKEME YÖNETİM SİSTEMİNE DESTEK PROJESİ HAKKINDA BİLGİ NOTU

T.C. ADALET BAKANLIĞI Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü MAHKEME YÖNETİM SİSTEMİNE DESTEK PROJESİ HAKKINDA BİLGİ NOTU Mart - 2008 A N K A R A Hazırlayan: Sinan YILMAZ Okan TAŞDELEN Projenin Adı : Mahkeme Yönetim