PLANLAMA ESASLARI
5.PLANLAMA ESASLARI 5.1.Santral Planlaması 5.2.Transmisyon Planlaması 5.3.Erişim Şebekesi Planlaması 5.3.1.Planların Temini 5.3.2.Planların Türk Telekom Standartlarına Uyarlanması 5.3.3.İstatiki Bilgilerin Toplanması 5.3.4.Planların Hazırlanması 5.3.4.1.Spot Planların Hazırlanması 5.3.4.2.Rekor Planların Hazırlanması 5.3.4.2.1.Prensipal Kablo Rekorlarının Hazırlanması 5.3.4.2.2.Lokal Kablo Rekorlarının Hazırlanması 5.3.4.2.3.Yeraltı Boru (Kanal) Rekor Planlarının Hazırlanması 5.3.4.2.4.Gaz Kontrol Rekor Planı 5.3.4.2.5.Detay Rekor Planları 5.3.4.2.5.1.Repartitör Rekor Planlarının Hazırlanması 5.3.4.2.5.2.Kablo Ek Odası ve 0 Menhol Rekor Planı Hazırlanması 5.3.4.2.6.Altyapı Planlarının Hazırlanması 5.3.4.2.6.1.Kablo Anahtar Rekor Planı Hazırlanması 5.3.4.2.6.2.Yeraltı Boru (Kanal) Anahtar Rekor Planlarının Hazırlanması 5.3.4.2.7.Kablo-Yeraltı Şematik Rekor Planlarının Hazırlanması 5.3.4.3.Rekor Planlarının Tertibi, İçeriği ve Teslimi 5.3.4.3.1.Rekor Planlarının Tertibi 5.3.4.4.Spot ve Rekor Plan Dosyalarının Muhteviyatı 5.3.4.4.1.Spot Planları Dosyası 5.3.4.4.2.Yeraltı Plan Dosyaları 5.3.4.4.3.Kablo Plan Dosyaları 5.3.5.Tahminlerin Yapılması 5.3.5.1.Kullanılan Tahmin Metotları 5.3.5.2.Tahmin Metotlarının Uygulanması 5.3.6.Santral Yerinin Tespiti ve Hizmet Alanının Belirlenmesi 5.3.7.Sistem Seçimi 5.3.8.Yatırım Programının Hazırlanması ve Onaylanması 5.3.9.Yıllık Yatırım Programının İzlenmesi
5. PLANLAMA ESASLARI Planlama, herhangi bir işin minimum işgücü ile istenilen standartlarda, uygun teknikte en ekonomik şekilde organize edilerek zamanında yapılması için öngörülen tahmin çalışmalarıdır. 5.1. Santral Planlaması Santral yeri olarak tespit edilen yerleşim alanı için sosyoekonomik, coğrafik, kültürel ve nüfus yoğunluğuna göre verilecek servis hizmetleri ve santral tip, hat kapasitesi ile tandem özelliği dikkate alınarak yapılan planlamadır. 5.2. Transmisyon Planlaması Ulusal transmisyon planlamasına göre herhangi bir yerleşim bölgesinde kurulacak santral kapasitesine bağlı olarak kablolu(f/o), R/L ve uydu(idr) alternatifli transmisyon ortamları için kanal kapasiteleri, link ve fiber lif sayılarının santral trank kapasitesine göre belirlenmesidir. 5.3. Erişim Şebekesi Planlaması Lokal santral kapasitesine uygun olarak santral merkezi ile abone arasındaki iletişimi sağlayacak yeterli kapasite ve esnek yapıdaki optimum erişim sisteminin belirlenmesidir. Uygun Erişim Tekniğinin Belirlenmesi; Erişim şebekesinin oluşturulmasında ve kullanılacak tekniklerin seçiminde; Konut ihtiyacındaki artış, nüfus ve buna bağlı haberleşme servislerinde öngörülen abone tahminleri, coğrafik yapı, mevcut telefon trafiği ile internet trafiğindeki artışlar ve maliyetler dikkate alınır. Dünya genelindeki bu artış eğilimlerine göre bir erişim şebekesi için belirlenmesi gereken makro hedefler aşağıda belirtilmektedir. Erişim şebekesi yüksek hızda veri iletimini sağlayacak şeffaf bir yapıda oluşturulmalıdır. Veri hızını sınırlayıcı teçhizatın erişim şebekesinde kullanımı çok sınırlı tutulmalıdır. Erişim şebekesinde kullanılacak sistemler belirlenirken; veri hızının abone ihtiyaçlarına göre seçiminde aşağıda belirtilen ihtiyaç grupları dikkate alınmalıdır. Abone kategorileri Büyük iş organizasyonları Küçük işletmeler Geniş bant ihtiyacı olan ev aboneleri Dar bant ihtiyacı olan ev aboneleri Servis talepleri Çok yüksek veri hızında 24 saat bağlantı isterler. 8-24 saat / gün zaman diliminde ve yüksek hızlarda bağlantı isterler 3-24 saat / gün zaman diliminde yüksek hızda ancak düşük ücretli bağlantı isterler 1-3 saat/gün zaman diliminde nispeten yüksek hızda ancak düşük ücretli bağlantı isterler. Bazı hizmetler için gereken hızlar aşağıda tablo halinde verilmektedir. Hizmet Çeşitleri Bakır kablo üzerinden tek kanal TV yayını Video on demand (Ismarlama Video) Video konferans İnternet (Yüksek hızlı bağlantı) LAN servisleri Servis talepleri 6 Mb/s aboneye doğru (sıkıştırma teknikleri ile azaltılabilir.) 6 Mb/s aboneye doğru, 100 Kb/s santrala doğru 128 kb/s aboneye doğru, 320 Kb/s santrala doğru 1,5 Mb/s aboneye doğru, 64 Kb/s santrala doğru 3 Mb/s aboneye doğru, 1,5 Mb/s santrala doğru
İleride ses, veri ve görüntü sinyallerinin sayısal ortamda tek bir bakır devre, fiber veya kablosuz sistemler üzerinden aboneye ulaştırılacağı göz önüne alınmalıdır. Gerek işletme güvenliği gerekse elektromanyetik etkilere karşı korumalı olan bir erişim altyapısı oluşturulmalıdır. Bakır kablolu erişimin uygulanması halinde: -Yapılan santral yeri planlamasında abone yoğunluğu nedeniyle daha kısa mesafede ayrı bir santral kurulması durumları hariç, abone potansiyeli ne olursa olsun santrale olan tesis tel mesafesi 4 km.ye kadar olan, -Abone potansiyeli en fazla 200 olabilecek yerleşim yerlerinden santrale olan tesis tel mesafesi 4-5 km arasında olan, -Abone potansiyeli en fazla 150 olabilecek yerleşim yerlerinden santrale olan tesis tel mesafesi 5-7 km arasında olan, -Abone potansiyeli en fazla 50 olabilecek yerleşim yerlerinden santrale olan tesis tel mesafesi 7-10 km arasında olan, yerlerin o santralin hizmet hudutlarına dahil edilmesi ve bakır kablolu erişim şebekesi ile santrale irtibatlandırılması ekonomik olmaktadır. Abone yoğunluğu ve veri talebinin az olduğu santral merkezine uzak dağınık bölgelerde, bakır kablolu erişim, FES veya KTS erişimi için karşılaştırma yapılmalı ve ekonomik olan çözüm tercih edilmelidir. Şehir banliyölerinde geniş bantlı servis ihtiyacı olmayan sahalarda sayısal hat çoklayıcıları kullanılabilir. Metropolitan sahaların merkezlerinde bölgesel olarak meydana gelen talep yoğunlaşmaları veya yüksek veri hızı ihtiyaçları, FTTC uygulaması kapsamındaki FES kullanılarak çözülmelidir. Banliyö sahalarında abone yoğunluğu fazla olan ve transmisyon yönünden santrale uzak noktalarda FES tercih edilmelidir. Arsa temini ve bina yapımı ile işletme zorlukları dikkate alınarak çok santralli yapıdan kaçınılmalıdır. Kurulu bulunan santral binasının max. santral kapasitesine göre hizmet sınırı genişletilerek SDH ring topolojisinde (konfigürasyonunda) FES uygulaması yapılarak erişim şebekesi oluşturulmalıdır. Santrale yakın olan ve mevcut bakır devre altyapısı bulunan sahalardaki veri haberleşmesi ihtiyaçları xdsl tekniği ile çözümlenmelidir. Kablolu ve kablosuz erişim tekniklerinin uygulanamadığı ve abone yoğunluğu az olan yerleşim bölgelerinde uydu erişim tekniği çok sınırlı olarak uygulanmalıdır. Coğrafik olarak ulaşımı çok zor olan veya kablolu erişim tekniklerinin kullanılmasının ekonomik olmadığı kırsal alanlarda KTS sistemi kullanılabilir. Mevcut bakır iletkenli erişim şebekesi bulunan kırsal alanlarda kapasite artırımına ihtiyaç duyulduğu zaman transmisyonun izin verdiği ölçüde sayısal hat çoklayıcıları veya hat konsantratörleri gibi aktif erişim teknikleri kullanılmalıdır. Gerek günümüz gerekse gelecekteki yeni servis ihtiyaçlarının mevcut altyapıyı değiştirmeksizin sadece teçhizat değişimi yapılarak karşılanabileceği bir erişim altyapısı oluşturulması planlamacıların ana hedefi olmalıdır. 5.3.1. Planların Temini Erişim şebekesi planlamasında, yerleşim alanlarına ait ihtiyaç duyulacak; - Metropolitan sahaya ait altyapı ve imar planları, Büyükşehir ve İlçe Belediye Başkanlıklarından, - İl kapsamındaki hali hazır planlar, İller Bankasından, - Hali hazır ve imar planları bulunmayan yerlerin planları, Kadastro Müdürlüklerinden, - Uzak mesafe planları; Karayolları, Demiryolları, BOTAŞ, TEDAŞ v.b. gibi kurumlardan, - Metropolitan saha dışında bulunan toplu konutlara ait yerleşim planları, Bayındırlık ve İskan Bakanlığından,
- Bölgenin coğrafik durumunu gösteren planlar, Harita Genel Müdürlüğünden, - Varsa ihtiyaç duyulan diğer planlar, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından, temin edilir. 5.3.2. Planların Türk Telekom Standartlarına Uyarlanması Temin edilen planlar tüm detaylardan (kurumlara ait semboller v.b) arındırılarak Türk Telekom standart planı haline dönüştürülür. Spot rekor ve detay planlar birinci sınıf aydınger üzerine çini mürekkebi ile çizilir ya da plotter vasıtası ile çizilerek çıktı alınır. Planların numaralandırılması: Planlar ait olduğu mahale göre pafta numaraları ile aşağıdaki gibi numaralandırılır. ÖRNEK 1: En alt detay plan anahtarının gösterimi KR KS a b a B a b a B I II I II d c d C d c d C 59 a b a B a b a B IV III IV III d c d C d c d C a b a B a b a B I II I II 58 d c d C d c d C a b a B a b a B IV III IV IIII d c d C d c d C 58 KR II b : 1/1000 ölçeğinde yukarıdaki taralı bölgeyi sembolize eder. ÖRNEK 2: En alt detay planların birbiriyle çakıştırılmasının gösterimi. KR B KS II I C d 59 B a 58 III II ıv d C d c B 59 KS IV-a: 1/1000 ölçekli planların diğer planlarla çakıştırılması. 5.3.3. İstatistiki Bilgilerin Toplanması Envanterde bulunan ve telekomünikasyon planlamasına esas teşkil edecek her türlü bilginin güncelleştirilerek düzenlenmesidir. İstatistiki bilgiler elektronik ve/veya manüel olarak Ek:PL-1 deki forma işlenir. İstatistiki bilgilerin toplanmasında; - Gerçekçi bir erişim şebekesi planlamasının yapılması, - Mevcut erişim şebekesine ait büyüklüklerin tespiti ve takibi, - Mevcut altyapı eksikliklerinin tespiti, gibi hedefler esas alınır.
5.3.4 Planların Hazırlanması Kayıt altındaki bilgiler kullanılarak ve saha çalışması yapılarak aşağıdaki planlar bilgisayar ortamında hazırlanır. - Spot plan - Prensipal kablo rekor planı - Lokal kablo rekor planı - Fiber optik kablo rekor planı - Yeraltı boru (kanal) rekor planı - Gaz kontrol rekor planı - Detay planlar Bilgisayar ortamında yapılamayan proje çalışmalarında bunlara ilave olarak şematik plan ile 1/5000 ölçekli kablo ve yer altı anahtar plan hazırlanır. Bilgisayar ortamında anahtar ve şematik planlar yukarıdaki mevcut planlar üzerinden elde edilebilir. 5.3.4.1 Spot Planların Hazırlanması Erişim Şebekesi tesisi için arazi üzerindeki mevcut yapılaşmanın ve gerekli bütün bilgilerin arazide yerinde görülerek, sembol tanım ve işaretler kullanılarak spot plan üzerine 1/1000 ölçekli olarak çizilmesi işidir. EK:PL-2 deki örneğe uygun olarak hazırlanacak spot plan üzerinde; - Cadde ve sokak isimleri - Santral yeri ve sınırları - Ada ve parsel durumları - Yapılara ait kapı numarası ve isimler - Her parsele isabet eden yapı ve yapılaşmakta olan binaların konumu - Her türlü yapı bünyesindeki kat sayısı, daire sayısı, işyeri (Büro, market, v.b), banka, okul, cami gibi kurum ve kuruluşların yer, isim ve sayısı - Bulvar, demiryolu, yüksek gerilim, dere, köprü, tarihi eser v.b gibi üst yapı tesisleri - Türk Telekom`a ait bina ve arsalar - Saha dolabı yeri numarası, kapasitesi ve sınırları - Dağıtım kutusu yer ve numaraları - Ankastre yerleri - Her pafta üzerinde antet gibi bilgiler bulunur. 5.3.4.2 Rekor Planların Hazırlanması Rekor, mevcut erişim şebekesi bilgilerinin kayıt altına alınmasıdır. Kayıt altındaki yukarıdaki bilgiler kullanılarak aşağıdaki rekor planlar hazırlanır. - Prensipal kablo - Lokal kablo - Fiber Kablo - Yeraltı boru - Gaz kontrol - Detay - Anahtar - Şematik 5.3.4.2.1 Prensipal ve F/O Kablo Rekorlarının Hazırlanması 1/1000 ölçekli hazırlanacak prensipal kablo rekor planlarında EK:PL 3 deki örneğe uygun olarak aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir. - Cadde ve sokak isimleri - Santral yeri ve sınırı, - Ada ve parselasyon durumu, - Binaların konumu,
- Kablo adı, cinsi, kapasitesi, mesafesi ( ekler arası mesafe ) ve aldığı füzler, - Kablo güzergahında kabloların çekiliş durumu ( blokta, direkte, yeraltı olarak ), - Dağıtım kutu ve terminallerin yerleri ( bina içi, bina dışı, direkte ) kapasiteleri ve santrale olan mesafesi, füz no.su ve aldığı devreler, - Repartitörden çıkan merkez saha kablolarının ilk dağıtım noktasına kadar olan kısmının gösterimi (dağıtım kısmı lokal rekor planında gösterilir), - Direkler, yeri ve gösterimi, - Ekler, yeri ve gösterimi, - Yedek devrelerin yerleri, kapasiteleri ve füz no.ları, - Saha dolabı, şebekede kullanılan konsantratör, sayısal hat çoklayıcı gibi aktif sistemlerin yerleri kapasiteleri ve santrale olan mesafeleri, aldığı devre numarası - Topraklamalar, - Özel kablo - Kazser v.b. kabloların kapasitesi, ek yerleri ve mesafesi (1/1000 ölçek şartı aranmaz.), - Her bir pafta üzerine antet, - 1/1000 ölçekli hazırlanacak Fiber optik kablo rekor planlarında ise EK:PL 14 deki örneğe uygun olarak yukarıdaki bilgilerden F/O ile ilgili olanların bulunması gerekir. 5.3.4.2.2 Lokal Kablo Rekorlarının Hazırlanması 1/1000 ölçekli hazırlanacak lokal kablo rekor planlarında EK:PL-4 deki örneğe uygun olarak aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir. - Cadde ve sokak isimleri - Santral yeri ve sınırları - Ada ve parsel durumları - Yapılara ait kapı numaraları - Türk Telekom a ait bina ve arsalar - Direk yerleri, lente ve payandalar - Kablo adı, cinsi, kapasitesi, mesafesi (ekler arası), aldığı devre adı, topraklama noktaları v.b. - Dağıtım kutusu ve terminal yerleri (Bina içi, bina dışı, direk), kapasiteleri, adları, saha dolaplarına olan mesafeleri, aldığı devre numarası - Ek yerleri - Yedek devre yerleri ve numarası - Kablo güzergahında kabloların çekiliş durumu (blokta, direkte, yeraltı olarak) - Erişim şebekesinde kullanılan Konsantratör, FES, F/O Access Multiplexer, Sayısal Hat Çoklayıcı (Pair-Gain), gibi aktif şebeke elemanlarının yerleri, numaraları, tipi, kapasiteleri, hizmet sınırları ve santrale olan mesafeleri - Saha dolabının yeri, numarası, kapasitesi ve hizmet sınırları, - Merkez saha kablolarının prensipal rekor planda gösterilmeyen dağıtım kısmının gösterimi, - Paratonerli kutular ile kutu topraklamaları - Her bir pafta üzerine antet 5.3.4.2.3 Yeraltı Boru (Kanal) Rekor Planlarının Hazırlanması 1/1000 ölçekli hazırlanacak yeraltı boru (kanal) rekor planlarında EK: PL-5 deki örneğe uygun olarak aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir. - Cadde ve sokak isimleri - Santral yeri ve sınırları - Ada ve parsel durumları - Yapılara ait kapı numaraları - Türk Telekom a ait bina ve arsalar - Menhol ve ek odası yerleri, tipleri, mesafeleri (kapak merkezinden kapak merkezine) - Yeraltı boru güzergahının toplam göz sayısı ve cinsi (HDPE, Göz Çoklayıcı v.b)
- Göz detayları - Kabloların hangi gözden geçtiğinin gösterilmesi - Saha dolabı yeri numarası, kapasitesi ve sınırları - Menhol ve ek odası diyagramları (EK:PL-8d ve 8e deki örneğe uygun) - Her bir pafta üzerine antetler, 5.3.4.2.4. Gaz Kontrol Rekor Planı 1/1000 ölçekli hazırlanacak gaz kontrol rekor planlarında EK: PL-6' ya uygun olarak aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir. (Her müstakil kablo için ayrı bir şematik çizilir.) - Cadde ve sokak isimleri - Santral yeri ve sınırları - Yeraltı kablo ve güzergahı (600 Per dahil 1800 pere kadar hava boşluklu kablo güzergahları) - Besleme ve kontrol supap yer ve mesafeleri - Supaplar arası mesafeler - Kontaktör veya transduser yer ve mesafeleri - Kablo tıkama yerleri - Gaz besleme ve alarm panosu yeri - Cadde ve sokak isimleri - Saha dolabı ve fider yerleri - Her bir pafta üzerine antetler, 5.3.4.2.5. Detay Rekor Planları 5.3.4.2.5.1. Repartitör Rekor Planlarının Hazırlanması Hazırlanacak repartitör rekor planlarında EK:PL 7`ye uygun olarak aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir. - Repartitör çatısı üzerinde bulunan dizi tip ve füz no.ları - Repartitör çatı tipi (6x900, 6x600, ADÇA ) - Kabloların repartitörden aldığı füzlere göre beslendiği merkez saha, saha dolabı, yedek isimleri - Kablo adı ve kapasitesi - Repartitör çatısı gelişme yönleri - Jonksiyon ve özel kablolar - Jonksiyon kablolarının karşı merkez adları ve füzleri - Kabloların varsa hangi proje sahasını beslediği - Repartitör kablo çıkış delik detayı - Aktif sistem odası - Her bir pafta üzerine antetler, 5.3.4.2.5.2. Kablo Ek Odası ve 0 Menhol Rekor Planı Hazırlanması Hazırlanacak kablo ek odası rekor planlarında, EK:PL-8'e uygun olarak, aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir. - Kablo ek odası raklama ve repartitör çıkış planı (EK:PL-8a,b) - Kablo ek odasından "0" menhole geçiş planı(ek:pl-8c) - 0 menhol detay planı (EK:PL-8d) - 0 menhole doğru göz tıkama bilgileri - Her bir pafta üzerine antetler, 5.3.4.2.6. Anahtar Rekor Planı Hazırlanması Bilgisayar ortamında yapılamayan proje çalışmalarında 1/5000 ölçekli kablo ve yer altı anahtar planı ayrı ayrı hazırlanır.
5.3.4.2.6.1. Kablo Anahtar Rekor Planı Hazırlanması Hazırlanacak 1/5000 ölçeğindeki kablo anahtar rekor planlarında EK:PL-9 daki örneğe uygun olarak aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir. - Santral yeri ile santral ve saha dolabı sınırları, varsa proje adı numarası ve sınırları - Anahtar planına uygun pafta numaraları - Prensipal kabloların (yeraltı, havai, kazser) güzergahı - Saha dolabı, FES ve F/O Access Multiplexer sistemlerinin numaraları, yerleri, kapasiteleri ve sınırları - Semt, bulvar ana cadde ve önemli sokak isimleri - Her bir pafta üzerine antetler 5.3.4.2.6.2. Yeraltı Boru (Kanal) Anahtar Rekor Planlarının Hazırlanması Hazırlanacak 1/5000 ölçeğindeki yeraltı boru anahtar rekor planlarında EK:PL-10 a uygun olarak aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir. - Anahtar planına uygun pafta numaraları (Sağ alt köşede) - Saha dolabı, FES ve Access Multiplexer sistemlerinin numaraları, yerleri, kapasiteleri ve sınırları - Cadde ve sokak isimleri - Santral yeri ile santral ve saha dolabı sınırları - Proje sahalarının isimleri, numaraları ve sınırları - Her bir pafta üzerine antetler, 5.3.4.2.7 Kablo - Yeraltı Şematik Rekor Planlarının Hazırlanması Bilgisayar ortamında yapılamayan proje çalışmalarında kablo ve yeraltı şematik rekor planı hazırlanır. Bakır kablo, F/O kablo ve kablolu TV şematik planlarında aşağıdaki bilgiler bulunur. - Saha dolabı, FES ve F/O Access Multiplexer sistemlerinin kapasitesi, santrale mesafesi ve detayı, Prensipal kabloların cinsi, kapasitesi, mesafesi (kablo kapasitesinin değiştiği noktalar arası mesafe) aldığı devreler, paralellik durumları ve parçalı füzler, - Kablo güzergahı ( havai, yeraltı olarak ), - Prensipal kablo çekilen yeraltı güzergahlarındaki menholler ve menhol numaraları ile hangi gözden hangi kablonun çekildiği, - Yedek devrelerin yerleri ile ek noktaları ve füz numaraları, - Santral yeri, - Topraklamalar, - Bulvar, mevki, cadde ve sokak isimleri, - Her bir pafta üzerine antetler, 5.3.4.3. Rekor Planlarının Tertibi, İçeriği Ve Teslimi 5.3.4.3.1. Rekor Planlarının Tertibi - Rekor plan sahasının ismi ( yerleşim yerinin ismi, proje nevi ), - Rekor planı yapan personelin adı, - Tanzim tarihi, - Ozalit çekilmiş rekor ve detay planlar DIN normuna uygun bir şekilde katlanır, - Rekor ve detay planlar ya delik yerleri iki taraftan özel bir bant ile takviye edildikten sonra doğrudan klasöre geçirilir ya da özel kapaklı bir dosya içine konarak klasöre takılır. 5.3.4.4. Spot ve Rekor Plan Dosyalarının Muhteviyatı 5.3.4.4.1. Spot Planları Dosyası - Ön kapak ( Plan dosyasının adı ) - İmar planları ( Temin edildiği şekilde bir nüsha ) - Spot planları
5.3.4.4.2.Yeraltı Plan Dosyaları - Ön Kapak - Yeraltı anahtar planı - Özel imalat detay planları - Menhol diyagramları - Yeraltı rekor planları 5.3.4.4.3. Kablo Plan Dosyaları - Ön kapak - Kablo anahtar planı - Kablo şematik planı ( yeraltı şematik ile beraber ) - Repartitör ve kablo ek odası planları - Saha dolabı detayları - Lokal kablo planları - 5.3.5. Tahminlerin Yapılması Tahmin, yerleşim birimlerinin ihtiyaç duyduğu her türlü servis ve altyapı gereksinimlerinin sağlanması için bölgenin coğrafik, sosyo-ekonomik, kültürel, ulaşım ve diğer alt-üst yapı bilgileri ile mevcut telekomünikasyon altyapısının güncellenmiş istatistiki bilgileri kullanılarak yapılır. Mevcut istatistiki bilgiler ve abone potansiyeli dikkate alınarak; - Bina (Tipi, alanı, mülkiyeti) - Santral (Tipi, kapasitesi, trank sayısı, işaretleşmesi, sunduğu servisler (ISDN, IN v.b) - Transmisyon (Fiber optik kablo ve teçhizat kapasitesi, R/L, IDR) - Erişim Şebekesi (Bakır kablolu, KTS, FES, SHÇ) bilgileri kullanılarak yatırım büyüklükleri tespit edilir. Yapılacak etüt çalışması ve yukarıda açıklanan bilgiler doğrultusunda EK:PL-11 de verilen form doldurularak Telekomünikasyon büyüklükleri ve finansman durumları ile ilgili kısa orta ve uzun vadeli tahminler çıkartılır. 5.3.5.1. Kullanılan Tahmin Metotları Nüfus ve abone tahmin hesaplamalarında; - Abone yoğunluğu ile fert başına düşen milli gelir arasındaki korelasyon metodu - En küçük kareler metodu (parabolik, yarı logaritmik ve doğrusal artım metodu) kullanılır (EK:PL-12). 5.3.5.2. Tahmin Metotlarının Uygulanması Geçmişe ait en az 5 yıllık bir zaman aralığında (yıl sayısı tek rakamlı 5, 7, 9 gibi) yıllar itibarıyla gerçekleşen nüfus ve abone sayıları esas alınarak en küçük kareler metoduna ait parabolik, doğrusal artım ve yarı logaritmik yöntemler kullanılarak en az hata veren metot seçilir. Seçilen bu metoda göre ileriye dönük yıllar için nüfus ve abone sayısı tahmin edilir. Ayrıca geçmişe ait aynı dönemleri içine alan zaman aralığında gerçekleşen abone sayılarına bağlı olarak ve ülke nüfus sayısından yararlanarak telefon yoğunluğu değerleri bulunur. Mevcut verilerdeki en son yıla ait telefon yoğunluğu değeri esas alınarak ve ülke genelindeki nüfus sayısından yararlanarak ileriye dönük yıllar için milli gelire göre abone sayısı tahmini yapılır. En küçük kareler metodu ve milli gelire göre bulunan tahmini değerlere korelasyon metodu uygulanarak ortalama değerler tespit edilir. Böylece istenilen zaman aralığı için abone sayısı tahmini yapılmış olur.(ek:pl-12)
5.3.6. Santral Yerinin Tespiti ve Hizmet Alanının Belirlenmesi Yerleşim birimlerinin yapılaşma ve imar durumları gözönüne alınarak tespit edilecek en uygun merkezi nokta bulunur. Yerleşim yerine uygun tip bina ve hizmet kapasitesi ile buna bağlı transmisyon ve erişim şebekesi hizmet sınırları belirlenir (5.3 maddesinde belirtilen kriterler de dikkate alınmalıdır). Santral yeri ve sahası belirlenirken aşağıdaki işlemler yapılır. 1/1000 ölçeğinde hazırlanmış olan spot planları hektarlara bölünür. (10x10 ölçeğinde) Hektarlara düşen mevcut ev ve işyeri sayıları toplamı hektarlar üzerine yazılır. 1/1000 ölçekli imar planları hektarlara bölünür. İmar uygulama sonuçlarına göre (yaklaşık 30 yıl) hektara düşen gelecekte oluşması muhtemel konut + işyeri sayıları hektarlar üzerine yazılır. Hazırlanmış olan 1/1000 ölçekli bu planlardaki mevcut şebeke değerleri santral hizmet sınırını kapsayan 1/5000 ölçekli plan üzerine aktarılır. Hektar üzerine aktarılan mevcut ve gelecekteki değerlerin yatay ve dikey eksende ayrı ayrı kümülatif toplamları yapılarak yatay ve dikey eksende sahanın mevcut ve gelecek değerlere ait abone ağırlık merkezleri tespit edilir. Bunun sonucunda plan üzerinde iki nokta bulunur; (Mevcut + istekli) noktası Gelecekteki (mevcut + istekli) noktası Tespit edilen bu iki noktanın gösterdiği doğrunun ağırlık merkezi, etüdü yapılan sahanın teorik santral yerini gösterir.(ek:pl-13) Planlama yapılırken teorik santral noktası, saha 30 yıl içinde nasıl bir seyir izleyerek nihai kapasitesine ulaşacağı tahmin ediliyorsa buna uygun olarak gelecekte ulaşılacak noktaya veya mevcuda daha yakın bölgede seçilir. Şehir İmar durumu, inşaat olanakları ve nihai santral kapasitesi dikkate alınarak tespit edilen bu teorik merkez yakınında bina, arsa temini ve şebeke yatırımları yönünden uygun santral yeri tespiti yapılır. Santral yeri etüdü ve teknik raporun onaylanmasını müteakip arsa alım çalışmalarına başlanılır. 5.3.7. Sistem Seçimi Erişim Teknikleri bölümünde ve yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak santral, transmisyon ve erişim şebekesi sistemlerinden en uygun olanı belirlenir. Bu tespite dayanarak, yapılacak yatırımların ne zaman, hangi kapasitede ve ne şekilde uygulanacağına dair rapor düzenlenir. 5.3.8. Yatırım Programının Hazırlanması ve Onaylanması Yapılan planlama çalışmaları değerlendirilerek, yatırım kalemleri büyüklükleri, finansmanı, işin tamamlanma süresi ve öncelikleri belirlenerek elde edilecek sonuçlar ayrıntılı olarak iş programında gösterilir. Elde edilen bu sonuçlar, onaylandıktan sonra proje çizim hazırlıklarına başlanılır. 5.3.9. Yıllık Yatırım Programının İzlenmesi Yatırımın izlenmesinde aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur; Yatırım kalemleri arasındaki koordinasyonun sağlanıp sağlanamadığı, İş programı uygulamasında aksamalar olup olmadığı, Diğer kurum ve kuruluşlardan kaynaklanan program aksaklığının olup olmadığı, İş programının başlangıcından bitişine kadar öngörülen sürelerde işin gerçekleşme durumu,
EK : PL-1 PLANLAMA İÇİN GEREKLİ GENEL İSTATİSTİKİ BİLGİLER SIRA NO. 1 CİNSİ SANTRAL KAPASİTESİ (HAT) 2 ÇALIŞAN ABONE SAYISI (HAT) EV İŞYERİ xdsl 3 4 BOŞ KAPASİTE (HAT) BEKLEYEN TALEP (ADET) SANTRALDAN ŞEBEKEDEN TOPLAM 5 ABONE BAŞINA AYLIK ORTALAMA KONTÖR (ADET) MİKTARI MEVCUT SANTRAL SAHASI VEYA YENİ OLUŞTURULACAK SAHALARIN PLANLAMASI İÇİN GEREKLİ İLAVE BİLGİLER SIRA KAPASİTE ARIZALI BEKLEYEN DOLULUK YÜZDESİ SAHA DOLABI NO. ÇALIŞAN NO. PRENSİPAL LOKAL PRENSİPAL LOKAL PRENSİPAL LOKAL PRENSİPAL LOKAL
EK : PL -2
EK : PL -3
EK : PL -4
EK : PL - 5
EK : PL 6
EK : PL 7
EK : PL 8a
EK : PL 8b
EK : PL 8c
EK : PL 8d
EK : PL 8e
EK : PL -9
EK : PL - 10
EK:PL-11 ERİŞİM ŞEBEKESİ PLANLAMASINA YÖNELİK FİZİKİ BÜYÜKLÜKLER SAYISAL MEVCUT KISA VADEDE ORTA VADEDE UZUN VADEDE SANTRAL KAPASİTE ÖNGÖRÜLEN ÖNGÖRÜLEN ÖNGÖRÜLEN Santral hat kapasitesi (Nihai) Santral hat kapasitesi (Kurulu) Trunk ISDN BRI ISDN PRI Ankesör Prensibal hat (Bakır) kapasitesi Lokal hat (Bakır) kapasitesi Rijit hat (Bakır) kapasitesi F/O Access hat (Fiber Optik) kapasitesi FES hat (Fiber Optik) kapasitesi F/O kablo (Fiber) (Access) Km SHÇ hat (Bakır) kapasitesi Hat Konsantratörleri kapasitesi KTS hat (R/L) kapasitesi HDSL hat kapasitesi HDSL 2 hat kapasitesi SDSL hat kapasitesi ADSL G.LITE hat kapasitesi ADSL (Full-Rate) hat kapasitesi VDSL hat kapasitesi TES (4 Kanallı) hat kapasitesi TES (8 Kanallı) hat kapasitesi
EK:PL-12a PARABOLİK METOD YILLAR (N) X X 2 X 4 Y (X. Y) (X 2. Y) -3 9 81-2 4 16-1 1 1 0 0 0 0 0 +1 1 1 +2 4 16 +3 9 81 Σ 10 34 Σ ( x y ) = b. Σ x 2 b = Σ Y = N. a. Σ x 2 c Σ ( x 2 y ) = a Σ x 2 +c Σ x 4 a = c = Y = a + bx + c x 2 YILLAR (N) X Y Y' (Y - Y') (Y - Y) 2-3 -2-1 0 +1 +2 +3 Σ STANDART HATA Sy = Σ ( y - y' ) 2 = N X=En küçük kareler yöntemi ile Y' değerine erişebilmek için verilen yıllara ait katsayılar (ileriye dönük yıllara ait tahmin yapabilmek için Y=a+bx fonksiyonunda X yerine 4,5,6,..gibi katsayılar konulacaktır Y=Mevcut nüfus ve/veya abone potansiyeli (ileriye dönük tahmini de gösterir) Y'=Tahmin edilennüfus ve/veya abone potansiyeli N=tahmini yapılacak zaman aralığındaki yıl sayısı (örnek:5 yıllık zaman aralığı için N=5) a,b,c=yukarıdaki matematik fonksiyondaki sabit katsayılar
EK:PL-12b LOGARİTMİK METOD YILLAR (N) X Y LOG Y X LOG Y X 2-3 +9 Σ -2-1 0 +1 +2 +3 0-4 +1 0 +1 +4 +9 Σ (LOG. Y) = N. LOG. a Σ (x LOG Y) = LOG b. Σ x 2 Log a = Log b = Log Y = Log a + Log x YILLAR (N) X Y LOG Y -3-2 -1 0 +1 +2 +3 Y' (Y - Y') (Y-Y') 2 STANDART HATA Sy = Σ ( y - y' ) 2 N Sy = X=En küçük kareler yöntemi ile Y' değerine erişebilmek için verilen yıllara ait katsayılar (ileriye dönük yıllara ait tahmin yapabilmek için Y=a+bx fonksiyonunda X yerine 4,5,6,..gibi katsayılar konulacaktır Y=Mevcut nüfus ve/veya abone potansiyeli (ileriye dönük tahmini de gösterir) Y'=Tahmin edilennüfus ve/veya abone potansiyeli N=tahmini yapılacak zaman aralığındaki yıl sayısı (örnek:5 yıllık zaman aralığı için N=5) a,b=yukarıdaki matematik fonksiyondaki sabit katsayılar
EK:PL-12c DOĞRUSAL ARTIM METODU YILLAR (N) X Y Y' X Y X 2-3 - - Σ -2-1 0 +1 +2 +3 0 - - - - - - - - - - - - - - Σ y = N a Σ x y = b Σ x 2 a= b= Y = a + b.x YILLAR (N) X Y Y (Y - Y') (Y-Y') 2 Σ -3-2 -1 0 +1 +2 +3 0 STANDART HATA Sy = Σ ( y - y' ) 2 N Sy = X=En küçük kareler yöntemi ile Y' değerine erişebilmek için verilen yıllara ait katsayılar (ileriye dönük yıllara ait tahmin yapabilmek için Y=a+bx fonksiyonunda X yerine 4,5,6,..gibi katsayılar konulacaktır Y=Mevcut nüfus ve/veya abone potansiyeli (ileriye dönük tahmini de gösterir) Y'=Tahmin edilennüfus ve/veya abone potansiyeli N=tahmini yapılacak zaman aralığındaki yıl sayısı (örnek:5 yıllık zaman aralığı için N=5) a,b=yukarıdaki matematik fonksiyondaki sabit katsayılar
EK:PL-12d KORELASYON METODU YILLAR NÜFUS...İLİ EN KÜÇÜK MİLLİ GELİR YOĞUN. KARELER METODU ORTALAMA ( % ) METODU (M+İ) (M+İ)......... (M+İ) SANTRALİ SANTRALİ SANTRALİ 2000 MEVCUT DURUM 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 TAHMİN.....
EK:PL-12e MİLLİ GELİRE GÖRE TÜRKİYE ABONE POTANSİYEL TAHMİNİ... YILLAR 2000 TÜRKİYE GENELİ MİLLİ NÜFUS (N) (M + İ) (M + İ) GELİR (x 1000) YOĞUNLUK TELEFON SAYISI ($)... İLİNİN TÜRKİYE GENELİNE GÖRE M + İ VE YOĞUNLUĞU % (M+İ) (M+İ) SAYISI MEVCUT DURUM 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 TAHMİN EDİLEN DURUM 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 M=Mevcut İ =İstekli
20 mm Σ 1 Σ 2 - - - - - - - 10 10 10 Bu tablodan, 20 mm 1- Minimum Santral Açılış Hat Kapasitesi=1245, 250 250 30 30 30 30 30 30 680 680 2- Santral Nihai Hat Kapasitesi=10070, - - - - - - - - - - - 10 10 20 olması gerektiği anlaşılmaktadır. 70 70 80 80 30 110 80 30 30 30 30 30 670 1350 - - - - - - - - - - - - 10 10 10 10 40 60 Bulunan (M+İ) teorik değerinin x ve y mesafelerinin bulunması: 100 110 160 80 150 140-80 30 30 30 30 30 30 30 30 1060 2440 1- x mesafesinin hesaplanması: - - - - - - - - - - - - 10 10 10 10 40 100 a (Teorik Merkezin bulunduğu karenin kümülatif değeri)=705 b (Teorik Merkezin değeri)=1245/2=622,5 100 100 100 100 180 80 170 170 90 40 40 30 30 30 30 30 1320 3730 c (Teorik Merkezin bulunduğu x eksenindeki değeri)=130 - - - - - - - - - - - 10 10 10 10 40 140 d (Bir karenin kenar uzunluğu)=20 mm 100 100 120 170 60 160 140 80 40 40 30 30 30 30 30 1160 4890 (a-b)*d (705-622,5)*20 - - - G(M+İ) - - - - - - - - - 50 190 x = = =12,7 mm c 130 60 - - 60 80 80 40 40 30 30 30 30 30 510 5400 - - - 20-10 10 10 10 10 70 260 1- y mesafesinin hesaplanması: a (Teorik Merkezin bulunduğu karenin kümülatif değeri)=700 180 80 80 40 40 30 30 30 30 30 570 5970 b (Teorik Merkezin değeri)=1245/2=622,5 - - - 25-20 10 10 10 10 10 10 105 365 c (Teorik Merkezin bulunduğu y eksenindeki değeri)=170 d (Bir karenin kenar uzunluğu)=20 mm 100 120 110 80 80 40 40 30 30 30 30 30 720 6690 - - - 30 25 30 20 10 10 10 10 10 10 165 530 (a-b)*d (700-622,5)*20 y = = =9,1 mm 100 150 110 80 80 80 40 40 30 30 30 30 30 830 7520 c 170 - - - 30 30 30 20 10 10 10 10 10 10 170 700 M+İ 100 90 120 80 80 80 40 40 30 30 30 30 30 y 780 8300 - - 30 30 30 20 20 20 10 10 170 870 80 80 80 80 80 40 40 40 30 30 580 8880-30 20 30 10 10 10 20 10 10 150 1020 80 80 80 80 40 40 40 40 30 30 540 9420 15 15 15 20 10 10 10 10 10 10 125 1145 40 40 40 40 40 30 30 30 30 30 350 9770 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 100 1245 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 300 10070 x - - 25 25 55 80 140 140 110 130 90 90 120 80 80 80 Σ 1 200 380 750 1120 1180 890 1180 1050 800 510 510 420 360 240 240 240 - - 25 50 105 185 325 465 575 705 795 885 1005 1085 1165 1245 M+İ Σ 2 200 580 1330 2450 3630 4520 5700 6750 7550 8060 8570 8990 9350 9590 9830 10070 G(M+İ) EK : PL - 13