1. Bölüm SOSYAL GÜVENLİĞİN GENEL ESASLARI 1. SOSYAL GÜVENLİĞİN TANIMI, ÖDEVLERİ VE ARAÇLARI... 3 I. Tanım... 3 II. Ödevleri...4 III. Araçları...7 2. SOSYAL RİSKLER VE TÜRLERİ... 7 I. Genel Olarak...7 II. Mesleki Riskler...8 III. Fizyolojik Riskler...8 IV. Sosyo-Ekonomik Riskler... 9 3. SOSYAL GÜVENLİK TEKNİKLERİ VE TARİHİ GELİŞME...10 I. Bireysel Teknikler... 10 II. Kollektif Teknikler... 11 1. Yardım... 11 2. Yardımlaşma sandıkları...11 3. işverenin sorumluluğu... 12 4. Özel Sigortalar...13 5. Sosyal Sigortalar... 14 6. Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmetler... 15 7. islamda Sosyal Güvenlik... 17 4. ULUSLARARASI SOSYAL GÜVENLİK... 20 I. Yabancı Ülkelerde Sosyal Güvenlik...21 1. Almanyaq...21 2. Birleşik Krallık... 23 a) Genel Olarak...23 b) Beveridge Raporu...24 c) Son gelişmeler... 26 3. Amerika Birleşik Devletleri...27 4. İsveç...29 5. Yeni Zelanda...31 6. Fransa...33 7. Diğer ülkelerde...33 II. Uluslararası Sosyal Güvenlik Çalışmaları... 34 1. Çok Taraflı Andlaşmalar... 34 a) Atlantik Paktı...34 b) Filadelfiya Bildirgesi... 34
c) İnsan Haklan Evrensel Bildirgesi...34 d) Sosyal Güvenliğin Asgari Normlarına ilişkin 102 Sayılı Çalışma Sözleşmesi... 34 e) Uluslararası Nakliyat İşlerinde Çalışan işçilerin Sosyal Güvenliğine İlişkin Avrupa Sözleşmesi...36 f) Avrupa Ekomomik Topluluğu Andlaşması... 36 g) Avrupa Sosyal Şartı...38 h) Vatandaşlarla Vatandaş Olmayan Kimselere Sosyal Güvenlik Konusunda Eşit işlem Yapılması Hakkında Sözleşme... 38 ı) Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi...39 2. İki Taratlı Andlaşmalar... 40 5. SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNİN TEMEL NİTELİKLERİ... 41 I. Sosyal Sigortalar, Sosyal Yardımlar ve Sosyal Hizmetlere Dayanır...41 II. Kapsama Alınan Risk Sayısı Artmaktadır...42 III. Herkesi Kapsamına Almaya Çalışmaktadır... 43 IV. Yönetimde Birlik Sağlanmasına Çalışılmaktadır... 43 V. Finansmanına işçiler, işverenler ve Devlet Katılır... 45 6. SOSYAL GÜVENLİĞİN EKONOMİK VE DEMOGRAFİK YAPI İLE İLİŞKİSİ...46 I. Ekonomik Yapı ile ilişkisi...47 II. Demografik Yapı ile İlişkisi...49 2. Bölüm TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ 7. SİSTEMİMİZİN ANA ÖZELLİKLERİ... 51 8. TARİHSEL GELİŞİM...56 I. Osmanlı imparatorluğu'nda... 56 II. TBMM Hükümeti Devrinde... 58 III. Cumhuriyetin ilânından Sonra...58 IV. 1961 Anayasasından Sonra...60 V. 1982 Anayasasından Sonra... 61 9. SOSYAL GÜVENLİK VE ANAYASA... 62 I. Anayasanın Sosyal Güvenlikle Doğrudan ilgili Hükümleri... 63 II. Anayasanın Diğer Hükümleri...64 10. İLGİLİNİN KATKISI BULUNMAYAN SOSYAL GÜVENLİK REJİMLERİ... 64 11. SOSYAL YARDIMLAR...68 I. Tanım...68 II. Tazminat Karakteri Taşıyan Sosyal Yardımlar... 68 1. Muhtaç asker ailelerine yardım...69 2. Vatan hizmetinde bulunmuş İstiklal Madalyası sahiplerine yardım...69
3. Görevleri nedeniyle yaralanan yahut ölen bazı kamu görevlilerine yardım... 70 4. Yabancı ülkelerde Türk Kültürüne hizmet eden öğretmenlere yardım...70 III. Koruma Karakteri Taşıyan Sosyal Yardımlar... 71 1. Genel olarak...71 2. Kimsesiz, muhtaç yaşlılara yardım...71 3. Fakir ve muhtaç vatandaşlara yardım... 74 12. SOSYAL HİZMETLER...77 I. Tanım ve Amaç... 77 li. Sosyal Hizmetlerin Yürütülmesi...78 1. Genel olarak...78 2. 2828 sayılı Kanundan önceki dönem... 79 3. 2828 sk.nu Yürütmekle Görevli Teşkilat... 80 a) Sosyal Hizmetler Danışma Kurulu... 80 b) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu...80 III. Sosyal Hizmet Programları...81 1. 2828 sayılı kanun çerçevesindeki Sosyal Hizmetler... 81 a) Korunmaya muhtaç çocuklara hizmet... 81 b) Muhtaç sakatlara hizmet...84 c) Muhtaç yaşlılara hizmet... 84 2. Diğer Sosyal Hizmetler...85 a) Sağlık hizmetleri...85 b) Konut yardımı...88 13. ÖZEL SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI... 91 I. Ek Sosyal Güvenlik Sağlayan Kurumlar... 92 1. Ordu Yardımlaşma Kurumu...92 2. Amele Birliği...93 3. Diğer Kurumlar...93 II. Sandıklar...94 3. Bölüm SOSYAL SİGORTALAR 14. SOSYAL SİGORTALAR HUKUKUNUN KAYNAKLARI... 99 I. iç Hukuk Kaynaklan...99 II. Dış Hukuk Kaynakları... 101 15. SOSYAL SİGORTALARIN HUKUK SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ...101 I. Kamu Hukukuna Dahildir... 102 II. Sosyal Sigortalar iş Hukuku ilişkisi... 103 III. Sosyal Sigorta - Özel Sigorta ilişkisi... 104 16. SOSYAL SİGORTALAR KURUMU... 106
I. Kurumun Yönetim Yapısı... 106 1. Genel Müdürlük Örgütü...106 2. Yönetim Kurulu...108 3. Genel Kurul... 109 4. Kurumun Denetimi... 109 II. Mali Bünyesi...1 -\ 1 1. Kurumun gelirleri...111 2. Giderleri ve uyulması gerekli prensipler...111 III. Hukuki Bünyesi... ) -j3 17. SOSYAL SİGORTALARIN TEMEL İLKE VE ÖZELLİKLERİ...114 I. Sosyal Sigortaları Biçimlendiren Temel ilkeler...114 1. Sosyal koruma ilkesi... 115 2. Dayanışma ilkesi... 115 3. Sosyal denkleştirme ilkesi... 115 4. Tamamlayıcılık ilkesinin sınırlı olması...115 II. Sosyal Sigortarın Özellikleri... 115 1. Sosyal Sigorta ilişkisi Kurar...116 a) Genel olarak... 116 b) Sigortalılık Süresi...116 2. Zorunluluk Esasına Dayanır...118 a) Kural..... b) istisnaları... 119 aa) isteğe bağlı sigorta...119 bb) Topluluk sigortası...122 cc) TBMM üyesi seçilme... 123 dd) Sendika yöneticisi seçilme...123 ee) Belediye başkanı seçilme... 123 ff) Tarımda süreksiz çalışma... 124 gg) El halıcılığı dokuma işi yapanlar... 125 3. Hizmet Akdiyle Çalışanları İlgilendirir...126 4. Bazı Sigorta Kollarını Kapsamına Almamıştır... 126 5. Uygulanmasını Özerk Bir Kurum Sağlar... 127 6. Sosyal Sigortalar Uygulamasında Devletin Mali Desteği Yoktur... 128 7. Uyuşmazlıklara iş Mahkemeleri Bakar...128 18. SOSYAL SİGORTALARIN FİNANSMANI... 129 I. Genel Olarak...130 II. Finansman Yöntemleri...132 1. Biriktirme (kapitalizasyon) yöntemi...132 2. Dağıtım yöntemi... 132 3. Türkiye'deki sistem...133 4. Türkiye'deki sistemin bugünkü durumu... 135 III. Primler...141
1. Prim ödeme yöntemleri...141 a) Çok prim yöntemi... 141 b) Tek prim yöntemi...142 2. Hukuksal niteliği...142 3. Prim miktarlarının hesaplanması...143 a) Aylık kazancın hesaplanması... 143 aa) Hesaba dahil edilecek gelirler... 143 bb) Hesap dışında kalan gelirler...144 b) Günlük kazancın hesaplanması...145 c) Birden çok işyerinde çalışan sigortalının primlerinin hesabı...146 d) Primlerin hesabına esas alınacak kazancın sınırları...146 4. Prim oranları ve türleri... 147 a) işkazası ve meslek hastalığı pirimi... 147 b) Hastalık sigortası primi... 149 c) Analık sigortası primi...149 d) Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi... 149 e) Sosyal güvenlik destek primi... 149 5. Primlerin ödenmesi...149 6. Primlerin süresinde ödenmemesinin yaptırımı...149 7. Yersiz alman primlerin iadesi...153 III. Primlerin Kurumca Re'sen Tespiti (Ölçümleme)... 154 1. Genel olarak...154 2. Şartları... 156 3. işverenin itirazı...156 4. Sigorta müfettişi raporuna dayanan resen hesaplama...157 5. Cezai yaptırım...158 19. SOSYAL SİGORTALAR KANUNU'NUN KAPSAMI...158 I. Kişiler Açısından Sosyal Sigortalar Kanununun Kapsamı...159 1. Sigortalı kavramı...159 a) Genel olarak...159 aa) Hizmet akdiyle çalışanlar...160 bb) Koruma bekçileri...160 cc) Sigortalının yakınları... 160 dd) Sanatçılar... 162 ee) Genelev kadınları... 163 b) Kapsam dışında kalanlar... 163 aa) Tamamen kapsam dışında kalanlar... 164 bb) Kısmen kapsam dışında kalanlar... 1 70 c) SSKnda belirtilmemiş diğer kişilerin durumu...1 75 2. işveren ve işveren vekili kavramı...177 a) işveren...i 77 b) İşveren vekili...1 7^
3. Aracı... I 79 II. Sosyal Sigortalar Kanununun Yer İtibariyle Kapsamı...181 1. İşyeri...181 2. işyerinin bildirilmesi... 182 20. SOSYAL SİGORTALAR KANUNU NUN İŞVERENE YÜKLEDİĞİ ÖDEVLER...183 I. işyerini Bildirme Yükümlülüğü...183 II. Sigortalıları Bildirme Yükümlülğü...183 III. Sigortalılara Ait Belgenin işyerinde Asılması... 186 IV. Bildirgenin Verilmesi Yükümlülüğü...186 1. Primlerin tahukkuku için verilmesi gerekli bildirgeler... 186 a) Aylık sigorta primleri bildirgesi...186 b) Dört aylık sigorta primleri kadrosu... 187 2. Bildirgelerin verilmemesinin hukuki sonuçları...187 a) işçinin işverene karşı dava açması... 187 b) Kurumun belgeleri re'sen düzenleme yoluna gitmesi... 190 V. Defter T utma Saklama ve Gösterme Yükümlülüğü...190 VI. Primlerin Kesilip Ödenmesi Yükümlülüğü... 191 VII. iş Kazasını Bildirme Yükümlülüğü...191 VIII. ilk Sağlık Yardımı Yapma Yükümlülüğü...191 IX..Meslek Hastalığını Bildirme Yükümlülüğü...192 X. işçiye Sağlık Muayenesi için Belge Verme Yükümlülüğü...192 XI. işçiden Sağlık Raporu isteme Yükümlülüğü...193 XII. Aracıları Bildirme Yükümlülüğü... 194 XIII. ihaleleri Bildirme Yükümlülüğü...194 XIV. Ücretlerden Kesinti Yapılamayacağı... 194. 21. SOSYAL SİGORTALAR KANUNU'NUN SİGORTALIYA YÜKLEDİĞİ GÖREVLER...194 I. İş Kazasını Bildirme...195 II. Sağlık Tesislerine Başvurma...195 1. Kurum sağlık tesislerine başvurma...195 2. Özel sağlık tesislerine başvurma... 196 III. Hekim Tavsiyesine Uyma... 197 IV. Gebelik Halinde Muayene ve Tedavi Yaptırma... 197 V. Aylık Bağlandıktan Sonra Kontrol Muayanesi Yaptırma...198 VI. Sigorta Haklarını Zamanında Alma... 198 22. SOSYAL SİGORTALAR KANUNU'NUN KURUMA YÜKLEDİĞİ ÖDEVLER... 199 I. işyerini Kapsama Alma...199 II. Sağlık Tesisleri Kurma ve İşletme... 200 III. işyerini Denetleme...202 IV. Parasal Sigorta Yardımları Sağlamak...203 V. Sigortalılara Eşit İşlem Yapmak ve Dürüstlük Kuralına Uygun Davranmak... 203
4. Bölüm SOSYAL SİGORTALAR KANUNU'NUN RİSKLER AÇISINDAN KAPSAMI (SOSYAL SİGORTA TÜRLERİ) 23. İŞ KAZALARI İLE MESLEK HASTALIKLARI SİGORTASI... 205 I. Genel Olarak... 206 II. iş Kazası... 206 1. Tanımı...206 2. Unsurları... 207 a) Sigortalı olma... 207 b) Kazaya uğrama...207 c) Uygun illiyet bağı bulunmalı... 209 d) Sigortalının bedence veya ruhça bir zarara uğraması...212 III. Meslek Hastalığı... 2io 1. Tanımı... 213 2. Unsurları... 213 a) Sigortalı olma...... 213 b) Hastalık veya sakatlığın yürütülen işin sonucu olarak ortaya çıkması... 214 c) Uzun bir zaman parçası içinde meydana gelmesi... 214 d) Hastalığın tüzüğe ekli listede yer alması... 214 e) Hastalığın hekim raporu ile saptanması... 216 f) Sigortalının bedence veya ruhça bir zarara uğraması...217 IV. iş Kazası ve Meslek Hastalığı Yardımları... 217 1. Sağlık yardımları...217 a) Türleri... 217 b) Sağlık yardımlarının başlangıcı ve devam süresi...218 2. Parasal yardımlar... 218 a) Sigortalıya yapılacak ödemeler...218 b) Ölen sigortalının geride kalanlarına yapılan ödemeler... 222 24. HASTALIK SİGORTASI...225 I. Genel Olarak... 225 II. Hastalık Sigortası Yardımlarından Yararlanma Koşulları...226 1. Hastalanma...226 2. Hastalanan kişinin sigortalı veya sigortalının yakını veya sosyal sigorta mevzuatı hükümlerine göre gelir almakta olması...227 3. Belli bir süre prim ödemiş olma...228 4. Kuruma başvurma...229 III. Hastalık Sigortası Yardımları...229 1. Sigortalıya yapılacak yardımlar...230 a) Sağlık yardımları... 230 b) Para yardımları (geçici iş göremezlik ödeneği)...233 2. Sigortalılık niteliğini yitirenlere yapılacak yardımlar... 235
3. Sigortalının eş ve çocuklarına yapılacak yardımlar... 235 4. Sigortalının ana ve babasına yapılacak yardımlar...235 5. Kurumdan gelir ve aylık almakta olanlara yapılacak yardımlar... 236 25. ANALIK SİGORTASI...236 I. Genel Olarak... 236 II. Analık Sigortası Yardımlarından Yararlanma Şartları...237 1. Analık durumunun ortaya çıkması...237 2. Ananın sigortalı veya sigortalı erkeğin karısı olması... 237 3. Belli bir süre prim ödenmiş olması...237 4. Kuruma başvurma...239 II. Analık Sigortası Yardımları... 239 1. Sigortalılık ilişkisi devam ederken yapılacak yardımlar...239 a) Sağlık yardımları...239 b) Parasal yardımlar... 240 2. Sigortalılık ilişkisi sona erdikten sonra yapılacak yardımlar...241 26. MALÛLLÜK SİGORTASI... 242 I. Genel Olarak... 242 II. Yararlanabilme Koşulları...242 1. Sakatlığın meydana gelmesi... 242 a) Sebebi ne olursa olsun çalışma gücünün en az 2/3 ünün kaybedilmesi...242 b) Sebebi iş kazası veya meslek hastalığı olduğu takdirde meslekte kazanma gücünün en az % 60 inin yitirilmiş olması... 242 c) Çalışma gücünün en az 2/3 ünü yitirmemekle beraber çalışabilir durumda olmadığının tespit edilmesi... 243 2. Belli bir süre sigortalı olma...245 3. Sigortalının belli bir süre prim ödemiş olması... 246 4. Kuruma başvurma...246 III. Yardımlar...247 1. Malûllük aylığı...247 a) Miktarı...247 b) Aylığın başlangıcı... 248 c) Değişen sağlık durumuna göre aylığın artırılması, azaltılması veya kesilmesi...248 d) Aylığın diğer aylıklarla birleşmesi... 249 e) Çalışmaya başlama nedeniyle aylığın kesilmesi...249 2. Sağlık yardımları...250 3. Rehabilitasyona tabi tutma...250 4. Sosyal yardım zammı... 250 27. YAŞLILIK SİGORTASI... 251 I. Genel Olarak... 251 II. Yararlanma Koşulları... 252
1. Yaş şartı... 253 2. Belli bir süre sigortalı olma......257 a) Süreler... 257 b) itibarî hizmet süresi... 258 c) Sürenin başlangıcı...259 d) Askerlik borçlanması... 260 3. Belli bir süre prim ödemiş olma...263 4. Özel emeklilik seçenekleri...263 a) Madenlerin yer altı işlerinde çalışanların emeklilikleri...263 b) Malûlllük aylığından yararlanamayan sakatların emeklilikleri... 264 c) Erken yaşlananların emeklilikleri...264 d) ileri yaştakilere aylık bağlama... 265 5. işten ayrılma...266 6. Kuruma başvurma...267 III. Yaşlılık Sigortası Yardımları...268 1. Yaşlılık aylığı... 268 a) Hesaplanması...... 269 b) Başlangıcı... 270 c) Aylığın kesilmesi...271 d) Yaşlılık aylığı alıp işe devam etme...271 2. Süper emeklilik sorunu...273 a) Genel olarak...273 b) 3522 Sayılı Yasanın özel sandıklara etkisi...... 275 c) Son durum... 277 d) Üst gösterge tablosuna göre aylığın hesabı... 278 3. Toptan ödeme... 279 4. Sağlık yardımları...279 28. ÖLÜM SİGORTASI...280 I. Genel Olarak... 280 II. Ölüm Sigortası Yardımlarından Yararlanma Koşulları...280 1. Sigortalının ölümü...... 280 2. Belli bir süre sigortalı yahut Kurumla ilişkisi olma... 281 3. Belli bir süre prim ödemiş olma...281 4. Sigortalının hak sahipleri olma...281 5. Kuruma başvurma...282 III. Ölüm Sigortası Yardımları...282 1. Ölüm aylığı... 283 a) Aylığın hesaplanması... 283 b) Dul aylığı... 283 c) Yetim aylığı... 284 d) Eş ve çocuklara bağlanan aylığın sınırı... 285 e) Ana-baba aylığı... 286
f) Aylığın başlangıcı... 286 2. Toptan ödeme... 286 3. Cenaze giderlerinin ödenmesi... 287 29. SOSYAL SİGORTALAR KANUNUNUN KAPSAMA ALMADIĞI RİSKLER 287 I. İşsizlik Sigortası... 288 1. işsizlik...288 2. İşsizlik sigortası kavramı...289 3. Tarihi gelişimi... 290 4. Yararlanma Şartları...291 5. Sağlanan yararlar...291 6. İdari örgütlenme... 292 7. Finanasman... 292 8. işsizlik sigortasının yararları ve sakıncaları... 292 9. Ülkemizde işsizlik sigortası kurulması yolundaki çalışmalar... 293 10. Ülkemizde işsizlik sigortasının bugüne kadar kurulmamasının nedenleri... 293 11. Ülkemizde işsizlik sigortasının kurulmasının getireceği yararlar...294 12. İşsizlik sigortası kanun tasarısının özellikleri... 294 13. Tasarının genel değerlendirmesi...295 II. Aile Ödenekleri...296 1. Genel olarak...296 2. Ülkemizde durum...297 5. Bölüm ÖDEMELERİN ORTAK ESASLARI, KURUMUN RÜCU HAKKI VE GEÇMİŞ HİZMETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 30. SOSYAL SİGORTA ÖDEMELERİNİN ORTAK ESASLARI...299 I. Katsayı ve Gösterge Sistemi... 299 II. Ödenek ve Gelirlere Esas Tutulacak Kazanç...302 1. Günlük kazancı tesbiti...302 2. Günlük kazancın sınırlanması...303 3. Ödenek ve gelirlerin günlük kazancın alt sınırına göre artırılması... 305 III. Gelir ve Aylıkların Birleşmesi... 305 IV. Geçici İş Göremezlik Ödeneğinin Hesaplanması...306 1. iş kazası, meslek hastalığı ve hastalıkta... 306 2. Analıkta... 306 3. Tatillerde ödeme...306 4. Ödeneklerin birleşmesi...307 V. Aylıkların Alt Sınırı...307 VI. Ödemelerin Zamanı... 307 VII. Sağlık Durumunda Değişiklik...308 VIII. Ödenek ve Gelirlerin Azaltılması veya Verilmemesi...308
IX. Avans...;... 308 X. Sosyal Yardım Zammı...309 XI. Hakkın Düşmesi...311 XII. Haciz, Devir, Temlik Edilememe ve Vergi Bağışıklığı... 312 31. KURUMUN RÜCU HAKKI...312 I. iş Kazası ve Meslek Hastalıklarında...313 1. işverene rücu... 313 a) işverenin doğrudan doğruya sorumluluğu... 313 b) işverinin dolaylı sorumluluğu...314 2. Üçüncü kişiye rücu...315 II. Hastalık Sigortasında... 316 1. İşverene rücu...316 2. Üçüncü kişiye rücu...316 III. Özel Rücu Halleri...317 1. Sigortalıların bildirilmemesi nedeni ile... 317 2. iş kazasına uğrayan sigortalıya ilk sağlık yadımlarının yapılmaması nedeni ile... 318 3. iş kazasının vaktinde bildirilmemesi nedeni ile... 318 4. Meslek hastalığının bildirilmemesi nedeni ile... 319 5. Sağlık raporu olmadan veya rapora aykırı olarak çalıştırma nedeni ile... 319 6. Vizite kâğıdının eksik veya yanlış doldurulması nedeni ile... 320 IV. Kurumun Rücu Hakkının Hukuki Dayanağı... 321 1. Halefiyet...321 2. Halefiyet esasının sonuçları... 322 a) Zamanaşımı bakımından... 322 b) Talep konusu bakımından...322 c) Ceza mahkemesinin kusura ilişkin kararı karşısında iş mahkemesinin kararı...323 V. Sigortalı veya Hak Sahiplerinin Sigorta Yardımları ile Karşılanmayan Zararlarının Tazmini...324 32. HİZMETLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ VEYA BORÇLANMA YOLUYLA DEĞERLENDİRİLMESİ... 325 I. Hizmetlerin Birleştirilmesi...326 1. Değişik sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi... 327 a) Genel olarak...327 b) 2829 sayılı kanun hükümlerine göre...327 c) 991 sayılı Kanun hükümlerine göre... 330 2. Toptan ödemeyi iade edenlerin eski hizmetlerinin birleştirilmesi... 331 a) 899 saylılı Kanun hükümlerine göre... 331 b) 2167 sayılı Kanun hükümlerine göre... 332 c) 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre...333
3. Türk işçilerinin sosyal güvenlik sözleşmelerine göre yabancı ülkelerdeki hizmetlerinin birleştirilmesi... 333 a) Genel olarak... 333 b) Hizmetlerin birleştirilmesine ilişkin ortak esaslar... 334 II. Hizmet Borçlanması...335 1. Yurt içinde geçen hizmetlerin borçlanılması... 336 a) 1186 sayılı Kanun hükümlerine göre... 336 b) 1912 sayılı Kanun hükümlerine göre... 336 c) 2167 sayılı Kanun hükümlerine göre...337 û) Askerlikte geçen sürenin borçlanılması...337 e) Sanatçıların önceki hizmetlerinin borçlanılması...337 2. Yabancı ülkelerde geçen hizmetlerin borçlanılması...338 a) Yasadan yararlanabilecek kişiler... 339 b) Değerlendirilecek süreler... 340 c) Yasadan yararlanma şartları... 341 6. Bölüm BAĞIMSIZ ÇALIŞANLARIN SOSYAL GÜVENLİĞİ 33. BAĞIMSIZ ÇALIŞANLARIN SOSYAL GÜVENLİK HAKKININ GELİŞİMİ... 345 I. Tarihi Gelişme... 346 1. Dünyada...346 2. Osrnanlı imparatorluğunda ve Türkiyede... 346 II. Uluslararası Hukukta Bağımsız Çalışanların Sosyal Güvenliği...347 34. BAĞ-KUR'UN YAPISI...349 I. Bağ-Kur'un Hukuki Yapısı...349 II. Bağ-Kur'un Yönetim Yapısı...349 1. Genel Müdürlük...350 2. Yönetim Kurulu... 350 3. Genel Kurul... 350 4. Personel durumu...351 III. Bağ-Kur'un Finansmanı (Mali Yapısı)...351 1. Kurumun gelirleri...351 2. Karşılıkların işletilmesi ve teknik bilonço... 352 3. Kurumun giderleri...352 4. Kurumun malları...353 5. Kurumun üçüncü kişilere riicuu...353 6. Primler... 354 35. BAĞ-KUR'UN KİŞİLER AÇISINDAN UYGULAMA ALANI... 354 I. Zorunlu Sigortalılık...355 1. Zorunlu sigortalı sayılanlar... 355 2. Sigortalı sayılmayanlar... 358
3. Zorunlu sigortalılığın başlangıcı...359 4. Gelir basamakları...360 a) Basamak seçimi...362 b) Basamak yükseltme...363 5. Zorunlu sigortalılığın sona ermesi... 364 II. isteğe Bağlı Sigortalılık... 365 1. Yararlanacak olanlar...365 2. Başlangıcı... 366 3. Gelir basamakları...366 4. Borçlanma...366 5. Sona erme... 368 36. PRİMLER...369 I. Prim Çeşitleri ve Oranlan...369 1. Giriş keseneği...369 2. Sigorta primi...369 3. Yükselme primi... 369 II. Primlerin Hesaplanması... 370 III. Primlerin Ödenmesi...370 IV. Primlerin Ödenmemesinin Yaptırımı...371 V. Primlerin iadesi...372 VI. isteğe Bağlı Sigortalılıkta Prim Ödeme...372 37. BAĞ-KUR'UN SOSYAL RİSKLER AÇISINDAN UYGULAMA ALANI (SİGORTA TÜRLERİ)... 373 I. Sağlık Sigortası...373 1. Genel olarak...373 2. Sağlık sigortasından yararlanacak olanlar... 374 3. Yararlanma koşulları...375 a) Bağ-Kur sigortalısı ya da sigortalının yakını olmak... 375 b) Prim ödemiş olmak... 375 c) Prim borcu olmamak... 376 4. Sağlık yardımlarının kapsamı ve süresi... 376 5. Sağlık kurumlan ve sağlık karnesi...377 II. Malûllük Sigortası... 378 1. Genel olarak... 378 2. Malûllük aylığına hak kazanma koşullan... 378 a) Malûl sayılma... 378 b) Beş yıl prim ödemiş olma...380 c) Yazılı istekte bulunma... 381 3. Malûllük aylığı... 381 a) Aylığın hesaplanması...381 b) Aylığın ödenmesi...381 c) Kontrol muayenesi ve aylığın kesilmesi...381
III. Yaşlılık Sigortası... ' iö^ 1. Genel olarak... 382 2. Yaşlılık aylığına hak kazanma koşullan... 382 a) Belli bir süre prim ödeme koşulu... 383 b) Yazılı talepte bulunma...384 c) Kuruma prim ve başka borcu bulunmama... 384 3. Yaşlılık aylığı... 385 a) Aylığın bağlanması...385 b) Aylığın ödenmesi...385 c) Aylığın kesilmesi...386 4. Toptan ödeme ve hizmet ihyası... 387 5. Askerlik borçlanması... 387 IV. ölüm Sigortası...388 1. Genel olarak...388 2. Ölüm aylığı... 389 a) Yararlanma koşulları... 389 b) Aylığın hesabı...389 c) Aylığın ödenmesi... 391 d) Aylığın sona ermesi... 391 3. Toptan ödeme... 392 4. Cenaze yardımı...392 V. Bağ-Kur'un Bugünkü Durumu ve Değerlendirmesi... 393 37. TARIMDA KENDİ HESABINA (BAĞIMSIZ) ÇALIŞANLARIN SOSYAL GÜVENLİĞİ... 394 I. Genel Olarak...394 il. Kapsam... 396 1. Sigortalı sayılanlar...396 2. Zorunlu sigortalılık ilkesi (kural)...396 3. isteğe bağlı sigortalılık (istisna)...396 4. Sigortalılığın sona ermesi...397 III. Sigorta Yardımları... 397 1. Malûllük sigortası...397 2. Yaşlılık sigortası... 398 3. Ölüm sigortası... 399 IV. Primler ve Borçlanma... 400 1. Primler... 400 2. Borçlanma...401