KAYITLARDA YER ALDIĞI HÁLDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN EMTİANIN BİLDİRİMİ 6736 sayılı Kanunun 6/2 Maddesi ile bazı mükelleflere; kayıtlarında bulunduğu hâlde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarının bildirim yolu ile kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirme imkânı sağlanmıştır. 6736 sayılı Kanun için yayımlanan Genel Uygulama Tebliği ile uygulamaya açıklama getirilmiştir. 1- Kapsam Bu uygulamadan bütün Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri faydalanabilecektir. 2- Uygulama Mükellefler, kayıtlarında bulunduğu hâlde işletmelerinde yer almayan emtiaları için 30 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dâhil) fatura düzenleme ve vergisel yükümlülüklerini yerine getirme yoluyla kayıtlarını fiili duruma uygun hâle getirebilecektir. 3- Belge Düzeni Uygulama ile ilgili olarak düzenlenecek faturalarda alıcıya ilişkin bilgi yerine, Muhtelif Alıcılar (6736 sayılı Kanunun 6/2 maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir.) ibaresi yazılacaktır. 4- Satış Bedelinin Tespiti Faturada yer alacak bedel, söz konusu emtia ile aynı türden olan emtiaların gayri safi kar oranı dikkate alınarak tespit edilecektir. Emtiaların satış fiyatı ile maliyeti arasındaki fark gayri safi kar olarak tanımlanır. Gayri safi kar oranının yasal kayıtlardan tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınacaktır. 5- Vergisel Yükümlülükler ve Beyan Söz konusu emtialardan elde edilen satış hasılatı yıllık gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesaplanmasında dikkate alınacaktır. İşletmede bulunmayan emtiaya ilişkin düzenlenen faturada emtianın tabi olduğu oranda hesaplanacaktır. Bu kapsamda düzenlenen faturalar 1 No lu beyannamesinin Matrah kulakçığında 6736 Sayılı Kanunun (6/2-a) Maddesi Kapsamındaki Bildirim satırında beyan edilecektir.
6- Ek Beyanname Verme Zorunluluğu Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin beyanda bulunan mükellefler; 1 No lu beyannamesinde Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi satırında bir tutar bulunması hâlinde bu Tebliğ ekinde yer alan ek (Ek:21) beyanname vermek durumundadır. 1 No.lu beyannamesinde Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi satırında herhangi bir tutar bulunmadığı takdirde ek beyanname verilmeyecektir. Ayrıca taksitlendirme imkânından yararlanmayı tercih etmeyenlerin, ilgili dönem beyannamesinin Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi satırında yer alan tutarın tamamını tek seferde ödemeleri hâlinde, ek beyanname vermelerine gerek yoktur. Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin beyanlara yönelik olası hesaplama ve ödeme tablosu aşağıda yer almaktadır. İlgili Dönem Hesaplanan Toplamı 6736 sayılı Kanun (6/2-a) Hesaplanan İlgili Dönem İndirim Toplamı Ödenmesi Gereken 1 No.lu Beyannamesi Ödenecek (EK:21) Beyannamesi Ödenecek (Taksitli) 1. Durum 100.000 50.000 200.000 0 0 0 2. Durum 100.000 50.000 20.000 130.000 80.000 50.000 3. Durum 100.000 50.000 120.000 30.000 0 30.000 7- Beyannamesinin Ödenmesi Bu madde kapsamında ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere 3 eşit taksitte ödenebilir. Ödenecek nin Emtialar Üzerinden Hesaplanan Tutarından Yüksek Olması Ödenecek nin emtialar üzerinden hesaplanan yi aşması durumunda, aşan kısım ilgili dönem beyannamesinin ödeme süresi içerisinde ödenecektir. Emtialar üzerinden hesaplanan ye isabet eden kısım ise 3 eşit taksitte ödenebilecektir. Ödenecek nin Emtialar Üzerinden Hesaplanan Tutarından Düşük Olması Ödenecek nin emtialar üzerinden hesaplanan den daha düşük tutarda çıkması durumunda toplam ödenecek tutarı 3 eşit taksitte ödenebilecektir. Ancak talep edilmesi hâlinde taksitlendirilebilecek tutarın tek seferde ödenebilmesi de mümkün olacaktır.
8- Kayıtlarda Yer Aldığı Hâlde İşletmede Mevcut Olmayan Emtianın Bs Formu Karşısındaki Durumu Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia nedeniyle düzenlenen faturalar, BS formu vermek zorunda olan mükelleflerce, BS formu ile bildirilmek zorundadır. Söz konusu bildirim işlemi, BS formunun Soyadı/Adı Unvanı bölümüne Muhtelif Alıcılar (6736 sayılı Kanun Madde 6/2), Vergi Kimlik Numarası bölümüne (4444 444 444) yazılmak suretiyle yapılacaktır. 9- Uygulamanın Muhasebe Kayıtları Örnek 1- (Y) Limited Şirketi, kayıtlarında yer aldığı hâlde stoklarında mevcut olmayan emtialarını faturalandırarak kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmek istemektedir. Şirketin, ticaretini yaptığı genel oranda ye tabi olan (A) malının kayıtlarda bulunan ancak stoklarda yer almayan miktarı 20 ton olup kendi kayıtlarına göre bu malın birim maliyeti 15 TL/Kg ve gayrisafi karlılık oranı ise %10 dur. Birim Maliyet x (1+Gayrisafi Karlılık Oranı) = Fatura Satış Bedeli 15 TL/Kg x (1 + %10) = 16,50 TL/Kg Birim Satış Bedeli 16,50 TL/Kg x 20.000 Kg = 330.000 TL Toplam Satış Bedeli 330.000 TL x %18 = 59.400 TL Düzenlenen bu faturanın muhasebe kayıtlarına intikali aşağıdaki şekilde olacaktır. / 689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİD. VE ZAR. 389.400 TL (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider) 600 YURTİÇİ SATIŞLAR 330.000 TL (6736 sayılı Kanunun 6/2 maddesi) 391 HESAPLANAN 59.400 TL / Giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı: / 950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN 389.400 TL GİDERLER 951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN 389.400 TL GİDERLER ALACAKLI HESABI / Bu kayıtta yer alan 689 numaralı hesap yerine gerçek duruma uygun olması hâlinde diğer hesaplardan; kasa, bankalar, alınan çekler, alıcılar veya alacak senetleri hesaplarından biri kullanılabilecektir.
Örneğin, kayıtsız yapılan satış karşılığında alacak senedi alınmış olması hâlinde kayıt aşağıdaki şekilde olacaktır. / 121 ALACAK SENETLERİ 389.400 TL 600 YURTİÇİ SATIŞLAR 330.000 TL (6736 sayılı Kanunun 6/2 maddesi) 391 HESAPLANAN 59.400 TL /
21 No lu Tebliğ Eki