X ışın tüpü Yapısı X ışın oluşumu X ışın özellikleri Öğrenim hedefleri X ışınının madde ile etkileşimi Tanıda kullanımı ile ilgili özellikleri Ranforsatörlerin yapısı Röntgen filminin yapısı ve film banyosu
Wilhelm Conrad Röntgen (1895 X ışının keşfi, 1901 Nobel fizik ödülü)
20. yy mucizesi X-Işınlarının Keşfi ve Röntgenogram
Temel Gereksinimler
X-Işın tüpü X-ışın tüpü Uygun intensite (akım=mas) ve enerjide (kvp) akım ile istenilen miktar ve kalitede (penetran) x ışını üretir Cam Tüp Anot /Katot Yağ tabakası Haube Kurşun koruyucu Metal kılıf Pencere (5 cm 2 )
Haube Radyasyon: Yayılan X ışınlarını izotropik olarak absorbe eder Kaçak: 1 m de <100 mr/h (FDA) Yararlı ışınlar pencereden çıkar Elektrik: Yüksek voltaj kabloları izolasyonu Isı: (tüp tipine göre) Yağ dolu (hem izolatör hem ısı emici) Soğutma fanları Aktif ısı dağıtıcı (su veya yağ kullanabilir)
Cam kılıf Vakumu sağlar: Tüp içinde gereksiz elektron akımını engeller Gazın genleşmesi tüpü kırabilir Gaz oluşursa tüp yetersiz ışın üretir Pyrex Cam: Yüksek ısıya dayanıklı İnce pencere (~5 cm 2 ) yararlı ışın çıkışını sağlar Yüksek kapasiteli tüplerde metal kılıf olabilir
Katot Tüpün negatif ucu Filaman 2 mm çapta, 1-2 cm uzunlukta %98 W + %2 Th alaşımı tel sargı (TE kalitesini arttırır) Foküsleyici başlık Elektronları ince bir demet şeklinde anoda odaklayan Mo fincan Termoiyonik emisyon
Anot Tüpün pozitif tarafı W-Re (9:1) plak Yüksek erime noktası ve atom numarası Mamografi: Mo veya Rh Anot, ısı kapasitesini arttırmak için döner hale getirilerek hedef alanı büyütülecek şekilde disk haline getirilir ve yüzeyi genişletilir
Anodun yapısı
Anodun başına gelenler
Isı kapasitesi Isı birimi (HU): Anotta depolanan enerjinin (ısı) birimi HU = kvp x ma x sn (tek-faz) HU = kvp x ma x sn x 1.35 (3-faz) HU enerji birimi = güç (I x V) x zaman HU tüpten geçen total elektrik enerjisini hesaplar ve çoğu (>99%) ısı şeklinde sonlanır Hangisi iyi?: Tek ekpojur tüplerde en yüksek olanı Seri ekspojur için total süre Anodun soğutulma kapasitesi (floroskopi)
Tüp akım şeması
Enerji dönüşümü
X ışın tüpleri doğru akımla çalışır. Şehir ceryahı (alternatif akım) yüksek voltaj jeneratörleri (100 kvp-1000 ma) ile Doğru akıma çevrilir (Rektifikasyon) Voltajı yükseltilir Enerji
X ışın tüpleri doğru akımla çalışır. Şehir ceryahı (alternatif akım) yüksek voltaj jeneratörleri (100 kvp-1000 ma) ile Doğru akıma çevrilir (Rektifikasyon) Voltajı ve frekansı yükseltilir Enerji
AEC
X ışın oluşumu Katot tarafı Termoiyonik emisyon Anot tarafı Karakteristik radyasyon Frenleme radyasyonu Efektif fokal spot Topuk etkisi
Termoiyonik emisyon Flaman akım verilerek ısıtılır (2200ºC) Filamandan ayrılan elektronlar elektron bulutu oluştururlar Elektron bulutu potansiyel farkı ile hızlandırılır Foküsleme başlığı ile hedef anota (Fokal spot) odaklanır
Termoiyonik emisyon Filaman akımı (FA): Flamana uygulanan 10 V, 4 A akım flamandaki yüksek direnç nedeniyle 2200 C ısıya neden olur. Uzay yükü ısısı üzerinde, filaman akımındaki küçük artışlar tüp akımında (ma) büyük artışlara neden olur 10 V da filaman akımında yapılan %2,5 luk artış (4,1 den 4,2 A), tüp akımında %23 lük (325 den 410 ma) artışa neden olur. Tüp akımı (ma) 400 300 200 100 UY limiti 4.2 A 4.1 A Tüp voltajı (kv) 0 20 40 60 80 100 120
Termoiyonik emisyon Uzay yükü: Filaman çevresindeki termoiyonik emisyona bağlı elektron bulutu Elektron bulutu daha fazla termoiyonik emisyonu engeller (elektrostatik itme) >1000 ma tüp üretimini engeller Yüksek FA ve düşük kvp uzay yükünü sınırlar Katot tarafındaki tüm mobil elektronlar anoda yönlendirilince satürasyon oluşur.
Radyografik kaliteyi ve tüpün ısı kapasitesini arttırmak ve ömrünü uzatmak için elektronlar anotta belli bir alana odaklanır (fokal spot) Fokal Spot
Efektif fokal spot Anottaki belli bir alana (fokal spot) çarpan elektronlar yarattığı X ışını demeti ise efektif fokal spotu oluşturur Çizgi-fokus prensibi ile anota açı (7-18 ) verilerek fokal spotun izdüşümü olan efektif fokal spot küçültülebilir
Topuk Etkisi (Heel effect) Anot açılanması nedeniyle X-ışınlarının şiddetinin katot tarafında, anot tarafına göre daha fazla olmasıdır. Film-fokus mesafesinin artması ile azalır. Aynı film-fokus mesafesinde küçük filmlerde büyüklere göre daha azdır.
X-Işınlarının Oluşumu Elektronların anota (Fokal spot) çarpması sonucu: Isı (%99,8) X-Işınları (%0,2) Karakteristik radyasyon Frenleme radyasyonu
Karakteristik Radyasyon
Frenleme (Bremsstrahlung) Radyasyonu
Frenleme Foton enerjisi başlangıçtaki elektron enerjisi kadardır Hedefin Z 2 kadar oluşma olasılığı var >100 kvp de ışın demetinin %85 ni oluşturur Enerji arttıkça spektrumun açısı dikleşir X ışın enerjisi heterojendir Karakteristik Foton enerjisi iki yörünge arasındaki bağlanma enerjisi farkına eşittir Hedefin Z 2 kadar oluşma olasılığı var 70 kvp altında oluşmaz 100 kvp de ise X-ışın demetinin %15 ni oluşturur Oluşan X ışını monoenerjetiktir
X-Işın Miktarı (Kantite) Işın demetindeki fotonların sayısı ile enerjilerinin çarpımıdır. Röntgen*/dk ile ölçülür. Işın demetinin şiddetini belirleyen faktörler X-ışını tüpünün akım şiddeti (mas) X-ışını tüpünün gerilimi (kvp) Hedef anot materyali Filtrasyon Tüp voltajının dalga şekli Mesafe (Ters ilişki) **1 Röntgen, 1 santimetre küp havada 2.08x10 9 iyon çifti oluşmasına yol açabilen radyasyon şiddetidir.
X-Işın Kalitesi X ışınının maddeden geçebilme özelliği Yarılanma değeri: X ışınının sayısal değerini yarıya indirecek emilimi sağlayan kalınlık 80 kvp için 1 mm Cu, 3-5 mm Al, 4-8 cm YD X-ışın kalitesine etki eden faktörler: X-ışın tüpünün gerilimi (kvp) Filtrasyon Hedef anot materyali X-ışın sınırlandırıcıları
X-Işın spektrumunu etkileyen faktörler Spektrumun şekli ve pozisyonu kvp, mas, filtrasyon, hedef materyali ve voltaj dalga formuna göre değişiklik gösterir Spekturmun amplitüdü arttıkça daha yüksek x-ışın intensitesi ( ışın miktarı) elde edilir. Spekturm enerji aksı boyunca sağa doğru kaydıkça daha fazla nüfuz edilebilirlik (ışın kalitesi) elde edilir.
X-Işın spektrumunu etkileyen Tüp akım şiddeti (ma) arttıkça spektrumun amplitüdü artar. Akım şiddeti ile üretilen X-ışın miktarı (kantite) doğru orantlıdır. Kantite : ma 2 kat artınca, X ışın miktarı da 2 kat artar. faktörler
X-Işın spektrumunu etkileyen kvp arttıkça spektrumun amplitüdü artar, sağa kayar Kantite : %15 artış, kantiteyi 2 kat Kalite : Elektron enerjisi için geçirgenlik (Yarılanma değeri ) faktörler
X-Işın spektrumunu etkileyen Filtrasyon arttıkça amplitüd azalır, sağa kayar. Kantite : Düşük enerjili ışınlar elimine edilir. Kalite : Yüksek enerjili ışınlar geçer. faktörler
X-Işın spektrumunu etkileyen Hedefin atom numarası arttıkça spektrumun amplitüdü artar, sağa kayar, karakterisitik yüksek enerji çizgileri oluşur. X ışınının λ, enerji, Kantite Kalite faktörler
X-Işın spektrumunu etkileyen Akım tek fazdan üç faza dönünce, spektrumun amplitüdü artar, sağa kayar % 12 kazanç Kalite Kantite faktörler
Başımızın derdi: Düşük enerjili X-ışınları Düşük enerjili < 15-20 kev Görüntü oluşumuna etkisi çok az çünkü hastadan geçip filme ulaşacak gücü yok Hastada fazladan enerji depolatır (radyasyon dozunu arttırır) İlk birkaç cm içinde tümü absorbe olur Filtrasyon ile ana ışın demeti içindekiler temizlenebilir (hasta dozu azalır) Filtrasyon polikromatik X ışın demetinin ortalama enerjisini yükseltir
Filtrasyon düzeyleri Yapısal ( ~1 mm): Hedef Cam tüp Yağ (varsa) Kurşun kılıf penceresi Kolimatör aynası Eklenmiş: Genelde Al Bazen Cu+Al
Filtrasyonun etkisi 18 cm kalınlığında fantom çalışması 60 kvp ışın Al filtrasyon (mm) Deri dozu (mrem) Dozdaki azalma (%) 0 2380 --- 0,5 1850 22 1 1270 47 3 465 80 kvp değeri Gerekli filtrasyon (mm Al) 50 altında 0.5 mm 50-70 arası 1.5 mm 70 üzeri 2.5 mm
Farklı X-ışın kullanımları Kristalografi Tanısal Radyoloji Güvenlik Dedektörleri Kullanım Potansiyel Hedef Kaynak ~ FE 40 kv 60 kv Cu Mo Tüp 8 kev 17 kev Mamografi 26-30 kv Rh/Mo Tüp 20 kev Diş 60 kv W Tüp 30 kev Konvansiyonel 50-140 kv W Tüp 40 kev BT 80-140 kv W Tüp 60 kev Havaalanı 80-160 kv W Tüp 80 kev Gümrük 450 kv 20 MV W Tüp LA 150 kev 9MeV Yapısal analiz 150-450 kv W Tüp 100 kev Radyoterapi 10-25 MV W/Diğer LA 3-10 MeV
Elektromanyetik Radyo radyasyon dalgaları Noniyonizan λ 10-7 m FE < 12eV Mikrodalgalar Kızılötesi ışınlar Görünür ışık Morötesi ışık Ultraviyole EMR İyonizan λ 10-7 m FE > 12eV Elektromanyetik Partiküler X ışınları Gama ışınları Alfa partikülleri Elektron (β) partiklülleri Nötron, Proton, Mezon ve Ağır İyonlar
EMR Özellikleri Fotonlardan oluşan enerji dalgalarıdır Kütleleri ve ağırlıkları yoktur Hızları 300.000 km/sn (ışık hızı) Boşlukta düz çizgi şeklinde yayılırlar Enerjileri boşlukta mesafenin karesi ile ters orantılı azalır Geçtikleri ortama f ile doğru orantılı, λ ile ters orantılı enerji aktarır Dokuları geçer (Penetrasyon), geçerken intensiteleri azalır (Absorpsiyon+saçılma)
X-Işınlarının Özellikleri Elde edilişlerinden dolayı heterojen yapıdadırlar λ = 0.001-10 Å olup gözle görülmezler Enerjileri 1.2 KeV-12.4 MeV Yüksüz olup manyetik alanda sapmazlar Çeşitli maddelerle kimyasal etkileşime girerler Biyolojik etkilere sahiptirler İyonizan etkiye sahiptirler Fotoğrafik özelliği vardır Luminesans özellik taşır
X-Işınlarının obje ile etkileşimi Absorpsiyon X-ışınlarının şiddeti Görüntü oluşumu için dokular arasında absorbsiyon farklılıkları olmalıdır X ışın enerjisi arttıkça absorpsiyon Transmisyon X-ışın enerjisi (KALİTE) ile orantılıdır Saçılma
Absorbsiyonu etkileyen faktörler Görüntülemede hastanın değişik noktalarındaki absorbsiyon farklılıkları hastaya ait kontrast farkını oluşturur. Buradaki temel etkileşim fotoelektrik etkidir. X ışın faktörleri Enejisi Doku faktörleri Dansite (g/cm 3 ) Atom numarası Elektron sayısı/gram A = h. Z 3. λ 3. K (Kalınlık). D (Yoğunluk)
Saçılma Saçılan radyasyon hasta hakkında yararlı bilgi taşımayan ve filmde bulanıklığa yol açan istenmeyen bir unsurdur. Saçılan radyasyonu etkileyen başlıca 3 faktör: kv ( saçılmayı azaltır ancak kv mas hastanın aldığı radyasyon dozu ) Kalınlık (Azaldıkça saçılan radyasyon azalır-kompresyon bantları) Alan (Alan küçüldükçe saçılan radyasyon azalır) Saçılma değişik şekillerde oluşabilir: Klasik (Koheran) saçılma Kompton saçılması (%50-90) Çift oluşumu Fotodisintegrasyon (Foto ayrışma)
Doku etkileşim tipleri Fotodisintegrasyon: > 7-10 MeV ışın gerektirir Çift oluşumu: > 1.02 MeV ışın gerektirir Klasik saçılma: Nadir Fotoelektrik etki Compton saçılması
Fotodisintegrasyon Çekirdek parçası Recoil
Çift oluşumu 0,51 MeV Annihilasyon 0,51 MeV
Klasik saçılma
Klasik saçılma Düşük enerjili foton (<10 kev) ile yüksek atom (Z) numaralı atom arasında olur Koherent etkidir, EMR ile etkileşen e - enerjiyi absorbe edip uyarılarak titreşir Foton daha sonra bu enerjiyi yayar Thomson saçılması: Tek e - ile Rayleigh saçılması: Tüm e - ile Dalga benzeri davranış Doz depolanmaz (non-iyonizan) Görüntüye etkisi yok Gökyüzünün gündüz mavi akşam üstü kızıl görünmesinin nedenidir
Fotoelektrik etki İç (K-shell) elektron ile etkileşim Son ürünler : Enerjetik fotoelektron KE = Ex - BE Karakteristik radyasyon İyonize atom Elektron ve karakteristik fotonlar tüm enerjilerini fotoelektrik etkide kaybeder
Fotoelektrik etki Dokuda: FE ~ 1/(x-ışın enerjisi, kev) 3 FE 30 kev 8 x FE 60 kev FE ~ (Atom Numarası, Z) 3 FE Kemik 8 x FE Yumuşak doku Z eff (Kemik) 14 Z eff (Doku) 7 Genelde: FE ~ 1/(E X-ışın E BE ) 3 E X-ışın > E BE %100 FE, E X-ışın < E BE %0 FE İyotun K-e - BE = 33 kev. Çok küçük miktar I çok fazla fotoelektrik etkiye neden olur.
Fotoelektrik etki Hava Kemik
Fotoelektrik etki < 30-35 kev de dokudaki baskın etkileşim şekli Dokuda olasılık (kev) 3 ile azalır, (Z) 3 ile artar Görüntü kalitesi için iyi: Doku kontrastını arttırır ve saçılmayı azaltır Doz için kötü: Etkileşim yerinde tüm enerji depolanır, hasta dozu artar Değişik kvp larda sınırlı FE etki tanısal olarak kullanılır Düşük kvp değerlerinde yetersiz penerasyon olsa da hasta dozu açısından bu kabul edilebilir sınırlardadır Düşük enerjili x ve γ ışınlarını absorbe etmek için Pb gibi yüksek atom numaralı metallerin kullanımını açıklar
Compton saçılması E X-ışın > BE Son ürünler Saçılmış X ışını Atık elektron İyonize atom
Compton saçılması Tanısal X ışın enerjilerinin (> 35 kv) ve RT uygulamalarının çoğunda baskın etkileşim şekli Olasılık kev azaldıkça azalır Z den bağımsızdır, doku ne olursa olsun absorbsiyon miktarı eşittir. Çarpışma bilardo topu ekisi: saçılma olasılığı en çok elektron derişimine (elektron dansitesi, e/cm 3 ) bağlıdır Görüntü kalitesi için kötü: Düşük yumuşak doku kontrastı ve daha fazla saçılmaya neden olur Hasta dozu için iyi: Enerjinin büyük bölümü dokudan uzaklaşır
Sonuç olarak Tanısal X-ışınları ile olan etkileşimlerin çoğu Compton saçılmasıdır Elektron dansitesine bağlıdır Elektron dansitesindeki farklılık dokunun fiziksel özelliklerinden kaynaklanır Düşük enerjide Fotoelektrik, yüksek enerjide ise Compton etki belirgindir Kontrast maddelerde yüksek atomik numara nedeniyle esas etkileşim olarak fotoelektrik etki gözlenir Doku dansitesindeki farklılık radyogramlarda oluşan görüntünün temel nedenidir. Dansite e/cm 3 ile ifade edilir ve dokunun içinden geçen X ışınını durdurma gücünü belirler.
Radyogramlardaki Beş Ana Yoğunluk Çok Radyolüsent Radyolüsent Ara Yoğunluk Radyoopak Çok Radyoopak Hava-Gaz Yağ Su-Yumuşak dokular Kals.-Kemik-Taş Metal-Kontrast mad.
Saçılan Radyasyonun Kontrolü Yararlı bilgi taşımayan, filmde bulanıklığa yol açarak film kontrastını azaltan olumsuzluk Saçılan radyasyonu azaltmak için: Işın sınırlayıcılar Apertura (açıklık) diyaframı Kon ve silindirler Kolimatörler Gridler (Saçılan radyasyonun filme ulaşmasını engeller) Hareketsiz Hareketli Hava aralığı (Air gap) tekniği
Gridler 1913 yılında Gustav Bucky İnce kurşun şeritler (50-80 ) ve arasına yerleştirilmiş X- ışınını geçirgen (Al veya plastik) maddeden oluşur Saçılan radyasyonun filme ulaşmasını (%80-90) engeller Emilim yüzdesi (%): T/T+D Grid oranı (R): h/d=8:1-12:1 Oran arttıkça saçılan radyasyonu önleme artar Grid frekansı: Kurşun şeritlerin sıklığı (24-60 çubuk/cm) h T D kvp Grid oranı Doz 70-80 6:1 x2 70-100 8:1 x3 80-120 12:1 x4 100-150 16:1 x5
Grid Çeşitleri Hareketsiz Lineer Foküslü Çapraz Hareketli (Potter-Bucky) Tek darbeli İleri-geri Osilasyonlu Frekansı 40 ın üzerinde
DR de kullanılan gridler Pb/Bi alaşımlı grid çubukları + plastik/karbon aralık dolgusu Al gridlere göre Geçirgenlik oranı %10 Ek radyasyon %25 Görüntü keskinliği %12 High transmission cellular (HTC) grid
Paralel grid
Foküslü ve çapraz gridler
Grid kazancı Grid yok 8:1 12:1
Off-focus
Off-level
Off-center
Ters grid
Hava Aralığı (Air Gap) Tekniği Obje ile film mesafesinin 10-15 cm kadar açılması şeklinde gerçekleştirilir. Saçılan radyasyonun filme ulaşma ihtimali 7:1 gride yakın oranda azaltılır. Magnifikasyon radyografisi ve toraks çekimlerinde kullanılabilir.
Görüntü Kaydedici (İmaj Reseptörü) Röntgen fimi (Kaset-Film-Ranforsatör) Floroskopi ekranı Görüntü plağı (CR) Detektörler (DR, DF)
Ranforsatör (Intensifying Screen) Filme ulaşan remnant radyasyonun etkisini arttırmak için kullanılır. X-ışını enerjisini görünür ışığa çevirerek etki gösterir. Baryum platinosiyanid W. Roentgen Kalsiyum Tungstat Edison 1972 Rare-earth (eser element) Gd, La, Yt, Eu- günümüzde tümü
Ranforsatör (Intensifying Screen) Baz ( 1000 ) Fosfora destek oluşturur Polyester yapısındadır Sağlam, neme dayanıklı, kimyasal olarak inaktif,esnek, Fosfor (150-300 ) X-ışınını görünür ışığa çeviren kristaller Koruyucu katman (10-20 ) Film
Film Emülsiyonu Film Emülsiyonu
Ranforsatör (Intensifying Screen)
Ranforsatör (Intensifying Screen)
Lüminesans Herhangi bir enerji verildiğinde görünür ışık üreten maddelere lüminesan maddeler, bu olaya da lüminesans adı verilir. En dış orbital elektronları yüksek enerjili duruma geçerler, eski konumlarına dönerken ışık fotonu üretirler (Elektron dönüşü 10-8 sn ) Floresans: yalnızca stimülasyon sırasında ışıma Fosforesans: enerji aktarımı kesildikten sonra da devam eden ışıma
Screen Özellikleri X-ışını absorpsiyon etkinliği Conversion (Dönüştürme) etkinliği - %15-20 İntensifikasyon faktörü: IF=Screensiz ekspojur dozu / screenli ekspojur dozu Hız: İmaj reseptörünün radyasyon duyarlılığı (100, 200, 400, 800, 1000) Rezolüsyon: iki çizgiyi birbirinden ayırdedebilme özelliği (lp/mm) Hız 1/ Rezolüsyon Kalın fosfor, büyük kristal- yüksek hız Noise: görüntüde istenmeyen ancak engellenemeyen bozulma
Film %20 absorpsiyon
Film Film x 2x Dönüştürme etkinliği
Screen-film avantajları Hasta dozu Mesleki doz Tüp ısı oluşumu Tüp ekspojur zamanı Tüp ma kvp genişliği Radyografik kontrast Tüp ömrü
Röntgen filminin pozlandırılması
Latent görüntü oluşumu Işık fotonu Br elektronu tarafından emilir Elektron sensitivity speck de hapsolur Neg. elektron serbest Ag + iyonunu çeker Ag+ ve e - birleşerek doğal (siyah) Ag olur Eğer speck üzerinde >6-10 Ag 0 birikirse latent görüntü oluşur
Latent görüntü oluşumu Direkt ekspojur: 100 x-ışını x 0.05 absorbsiyon = 5 x-ışını 5 x-şını x 1 LIC/x-ışını = 5 LIC Screen: (0.4 Abs. Kat., 0.15 Dön. Fak.) 100 x-ışını x 0.4 absorption = 40 x-ışını 40 x-ışını x 50 kev/x-ışını = 2000 kev absorbe olan 2000 kev x 0.15 Dön. Fak = 300 kev 300 kev = 120,000 ışık photons (2.5 ev/photon) 120,000 ışık hf x 0.4 screen etkeni= 50,000 ışık hf 50,000 ışık hf x 1 LIC/100 ışık hf = 500 LICs
İşleme Islak (Film Banyosu) El Banyosu Otomatik Banyo Day-ışık Banyo Kuru (Dry) Sistem printerler
İndirgeme
İçerik Kimyasal madde Görevi Geliştirici ajan Fenidon-Hidrokinon İndirgeme Aktivatör Na karbonat Ortamı alkali yapar Sınırlayıcı (Tutucu) Na-K bromid Antifog Koruyucu Na sülfid Oksidasyonun kontrolü Çözücü Su Kimyasalların çözünmesi Sertleştirici Glutaraldehit Solüsyonun şişmesini önler İçerik Kimyasal madde Görevi Sabitleyici ajan (Temizleyici) Na-Amonyum tiosülfat (Hipo) Non-ekspoze gümüş halidi ortamdan uzaklaştırmak Aktivatör Asetik Asit Ortamı asidik yapar Setleştirici Potasyum alum Jelatinin sertleştirir Koruyucu Sodyum sülfid Kimyasal dengeyi sağlamak Çözücü Su Kimyasalların çözünmesi
Film Baskısı (Kuru Sistem=Dry)
Soru 1 Aşağıdakilerden hangisindeki artış X ışınının enerji spektrumunda sağa doğru kaymaya neden olmaz? a)kvp b)mas c)filtrasyon d)hedefin atom numarası e)akım faz sayısı
X ışını doku ile etkileştiğinde aşağıdakilerden hangisi olmaz? a)çift oluşumu: b)klasik saçılma c)fotoelektrik etki d)karakteristik radyasyon e)compton saçılması Soru 2
Soru 3 Radyografik kontrastı oluşturan temel etkileşim aşağıdakilerden hangisidir? a)çift oluşumu b)fotodisintegrasyon c)klasik saçılma d)fotoelektrik etki e)compton saçılması
Soru 4 Birinci banyoda ekspoze olmuş gümüş iyonunu indirgemeye neden olan madde hangisidir? a)na hipo süfit b)fenidon-hidrokinon c)potasyum alum d)sodyum sülfit e)asetik asit
Soru 5 Screen-film kombinasyonu kullanıldığında aşağıdakilerden hangisi azalmaz? a)hasta dozu b)mesleki doz c)tüp ısı oluşumu d)tüp ekspojur zamanı e)tüp kvp