MUSTAFA KEMAL İN SAMSUN A ÇIKIŞI VE ULUSAL KONGRELER İÇİNDEKİLER Milli Mücadele Dönemi Mustafa Kemal Paşa nın Samsun a Çıkışı Ve Hazırlık Faaliyetleri Havza Genelgesi, Amasya Genelgesi ve Erzurum Kongresi Sivas Kongresi Balıkesir Kongresi Alaşehir Kongresi BAYBURT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ HEDEFLER ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ Bu ünitede amaçlanan kazanımlar; Milli Mücadelenin hazırlık safhasını ve teşkilatlanma aşamasını kavrayacaksınız Ulusal Kongrelerin Milli Mücadele açısından önemini kavrayacaksınız ÜNİTE 8
1. Mustafa Kemal in Samsun a Çıkışı (19 Mayıs 1919) Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde Pontus Rum Cemiyeti nin çalışmaları sonucunda bölgedeki Rum halkı karışıklıklar çıkarıyor ve olayın sorumlusu olarak da Türk halkı gösteriliyordu. Bu durum karşısında İngilizler, Osmanlı Hükümeti ne bölgede güvenliğin sağlanmasını; aksi takdirde, bölgeyi işgal edeceklerini bildirdiler. Rumların da zaten beklentisi, bölgenin İngilizler tarafından işgal edilerek Rumların işlerinin kolaylaştırılmasıydı. Bölgede güvenliğin sağlanması için İstanbul yönetimi IX. Ordu Müfettişi olarak Mustafa Kemal i görevlendirdi. Mustafa Kemal bölgede hareket edebilmek için IX. Ordu Bölgesindeki sivil makamlara da emir verme yetkisini aldı. Mustafa Kemal in Görevi: Görev bölgesindeki orduları terhis etmek Asayiş ve güvenliği sağlamak Halkın elindeki silah ve cephaneyi toplamak Halka silah ve cephane dağıtan kuruluşları ortadan kaldırmak Samsun a Çıkışın Önemi: Mustafa Kemal Millî Mücadeleyi başlattı Mustafa Kemal Ya istiklal! Ya ölüm! parolasını benimsedi. Kurtuluşun ulusal olacağı vurgulandı. 2. Havza Genelgesi (28 Mayıs 1919) Samsun bölgesini, İngiliz ve Rumların varlığından dolayı, Millî Mücadele çalışmalarının başlaması için uygun görmeyen Mustafa Kemal; Samsun dan Havza ya hareket etti. Anadolu daki komutanlarla da irtibat kurarak orduların terhis edilmemesini sağlamaya çalışan Mustafa Kemal; Havza da, Millî bilincin uyanması ve itilaf devletlerinin Türk halkının tepkisini görmesi için İzmir in işgalini protesto eden bir miting düzenledi. Bu tür mitinglerin tüm yurtta da yapılmasını istedi. Mustafa Kemal yurdun çeşitli yerlerinde başlayan halk heyecanını ortak bir çizgi üzerinde birleştirmek istiyor ve ferdi bilinçten ulusal bilince ulaşılmasını istiyordu. NOT: 1-Mustafa Kemal İzmir in işgalini halkın uyarılması ve birleştirilmesi için kullanmak istemiştir. 2-Mustafa Kemal in isteği üzerine bundan sonra mitingler düzenlenmesi, Mustafa Kemal in lider olarak benimseneceğini göstermektedir. 3. Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919) Mustafa Kemal Paşa, 21 22 Haziran gecesi, emir subayı Cevat Abbas a, tarihe Amasya Genelgesi olarak geçecek belgeyi kaleme aldırıyor ve aralarında Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Rauf (Orbay), Refet (Bele) Beyler ve karargâhta bulunan kurulun da yer aldığı toplam 22 kişinin imzasıyla tüm askerî ve sivil makamlara şifreli olarak yayımlatıyordu. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 2
Amasya Genelgesinin Maddeleri: Yurdun bütünlüğü, ulusun bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul daki hükümet üzerine aldığı sorumluluğun gereklerini yerine getirememektedir. Bu durum ulusumuzu yok olmuş gibi gösteriyor. Ulusun bağımsızlığını yine ulusun kesin kararı ve direnişi kurtaracaktır. Ulusun durumunu ve davranışını göz önünde tutmak ve haklarını dile getirip bütün dünyaya duyurmak için her türlü etkiden ve denetimden kurtulmuş ulusal bir kurulun varlığı çok gereklidir. Anadolu nun her yönden güvenli yeri olan Sivas ta ulusal bir kongrenin tez elden toplanması kararlaştırılmıştır. Bunun için bütün illerin her sancağından, halkın güvenini kazanmış üç delegenin olabildiğince çabuk yetişmek üzere yola çıkarılması gerekmektedir. Herhangi bir kötü durumla karşılaşılabileceği düşünülerek, bu iş ulusal bir sır gibi tutulmalıdır. Delegeler gereken yerlere kimliklerini gizleyerek gelmelidir. Doğu illeri adına 10 Temmuzda Erzurum da bir kurultay toplanacaktır. O güne değin öteki il delegeleri de Sivas a ulaşabilirlerse Erzurum kongresinin delegeleri de Sivas ta yapılacak toplantıya katılmak üzere yola çıkarlar. Mustafa Kemal Paşa bu genelge ile İstanbul un buyruğundan çıktığını ve savaşı başlattığını resmen açıklamış oluyordu. Artık savaşın gerekçesi ve yöntemi açıklanmış, ulusal bir kuruldan söz edilerek gelecekte kurulacak olan TBMM nin ilk ipuçları verilmişti. Amasya Genelgesi Ulusal Kurtuluş Savaşının ilk önemli belgesidir. Genelge ile padişaha karşı çıkılmış ulusal egemenlik ilkesi ortaya konmuştur. Bir tür ihtilâl bildirgesi olan bu genelge, doğal olarak İstanbul da da büyük bir tepkiye yol açacaktır. Nitekim Hükümet 23 Haziranda İçişleri Bakanının imzasıyla bir karşı genelge yayımlamış ve Mustafa Kemal Paşa nın görevden alındığını, hiçbir resmî görevinin kalmadığını ve emirlerine uyulmaması gerektiğini açıklamıştı. 25 Haziranda Amasya dan ayrılan Mustafa Kemal Paşa ise, genelgeden ancak 27 Haziranda vardığı Sivas ta haberdar olacaktı. Amasya Genelgesinin Önemi: Kurtuluş Savaşının gereği ( Ülkenin bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir.); amacı (Vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlık ve egemenliğinin sağlanması) ve yöntemi (Mücadeleyi halk yapacaktır.) ortaya konmuştur. İşgalciler ve İstanbul hükûmetine bir tepkidir. Millî mücadelenin programını açıklamıştır. Türk inkılabının ihtilal safhası başlamıştır. Kurtuluşun tek elden yürütülmesi için ortam hazırlanmaya çalışılmıştır. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 3
4. Erzurum Kongresi (23 Temmuz 1919) Mustafa Kemal Paşa, 28 Haziranda Sivas tan ayrılarak 3 Temmuzda Erzurum a ulaştı. Ne var ki 10 Temmuzda toplanması kararlaştırılan kongre, hazırlıklar tamamlanmadığı için ertelenmiş ve ancak 23 Temmuzda toplanabilmişti. Bu arada Mustafa Kemal Paşa da geri dönmesi yolunda İstanbul dan yapılan sürekli baskılar karşısında 8-9 Temmuz gecesi tüm resmî görevleriyle birlikte askerlik mesleğinden de istifa ettiğini açıkladı. İstifasını Söylev de şöyle dile getirmektedir: O günden sonra resmî görev ve yetkiden ayrılmış olarak, yalnız ulusun sevgisine, şefkat ve cömertliğine güvenerek, onun bitmez verim ve güç kaynağından esin ve güç alarak vicdan görevimizi yapmaya devam ettik. Ancak, bu istifaya karşın halk ve ordu komutanları onu bağrına basmış ve Mustafa Kemal Paşa, Erzurum merkez temsilcileri Cevat (Dursunoğlu) ve Binbaşı Kâzım Beylerin çekilmeleriyle Rauf Bey ile birlikte kongreye katılabilmişti. Mustafa Kemal Paşa nın ilk günde başkan seçilerek yönettiği ve 14 gün süren kongrede alınan kararlar şunlardı: Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez. - Bu madde Sivas Kongresi ve Misak-ı Millî kararlarının da ilk maddesidir. - Bölgesel amaçlı olarak toplanan kongre bütünü ilgilendiren karar almıştır. - Bütün bölücülere tepki gösterilmiştir. Her türlü yabancı müdahalesine karşı millet, birlik olarak kendisini müdafaa edecektir. Vatanın ve istiklalin muhafaza ve teminine İstanbul Hükûmeti muktedir olamadığı takdirde; gayeyi temin için Anadolu da geçici bir hükûmet kurulacaktır. Hükûmeti Millî kongre seçecektir. Kongre toplantı halinde değilse; bu işi temsil heyeti yapacaktır. - İlk defa geçici hükûmetten bahsedildi. - İlk defa açıkça yeni bir devletten bahsedildi. Kuva-yı Millîye yi âmil, irade-i Millîyeyi hâkim kılmak esastır. ilk defa millet iradesinden açıkça bahsedildi. Hıristiyan azınlığa siyasi hâkimiyetimizi zedeleyici ve sosyal dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilemez. Manda ve himaye kabul edilemez. - Bağımsızlığın koşulsuz olarak sağlanacağı vurgulanmıştır. - Mandacılığa ilk defa tepki gösterilmiştir. Millî meclisin derhal toplanmasına ve hükûmet işlerinin meclisin denetimi altında yürütülmesine çalışılacaktır. - ilk defa Meclis-i Mebusan ın toplanması istenmiştir. - Tutarsız davranışlar içinde olan Damat Ferit Paşa hükûmeti kontrol altına alınmaya çalışılmıştır. Ulusal irade padişah ve halifeyi de kurtaracaktır. Mustafa Kemal birlik ve beraberliğin devamı için böyle bir kararı da kongrede almıştır. Milletimiz insani ve asri gayeleri tebcil; sınai ve iktisadi hal ve ihtiyacımızı takdir eder. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 4
- Dışarıdan gelebilecek yardımların insani amaçlarla olması durumunda kabul edilebileceği vurgulanmıştır. Kongrenin Önemi: Erzurum Kongresi toplanış amacı ve katılımı yönüyle bölgeseldir. Fakat Mustafa Kemal kongreye katıldığı için kongrede ulusal kararlar da alınmıştır. İstanbul un muhalefetine karşı toplandığından ve aldığı karalardan dolayı ihtilalci bir kongredir. Tam bağımsızlık ve Millî egemenlik fikirleri açıkça vurgulandı. Mustafa Kemal başkanlığında, dokuz kişiden oluşan ve Doğu illerini temsil eden temsil heyeti kuruldu. İlk defa ulusal sınırlardan bahsedildi. Doğu Anadolu daki cemiyetler ve Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Millîye Cemiyeti, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk-ı Millîye Cemiyetinin çatısı altında birleştirildi. Azınlık haklarına ilk defa tepki gösterildi. Sivil bir vatandaş olan Mustafa Kemal in, kongreye ve temsil heyetine başkan seçilmesi, Mustafa Kemal in yetki problemini ortadan kaldırdı. İstanbul hükûmeti Mustafa Kemal, Rauf Orbay ve Refet Bele için tutuklama kararı çıkardı. (30 Temmuz 1919) 9 Ağustos 1919 da ise Mustafa Kemal askerlikten ihraç edildi. Ulusal güçlerin birleştirilmesi için ilk adım atıldı. Ermenilere karşı takip edilecek yol belirlendi. Bağımsızlık, dış politika ilkesi olarak benimsendi. Sivas Kongresi ve Misak-ı Millî Kararlarına zemin hazırlandı. Not: Mustafa Kemal ilk defa sivil bir vatandaş olarak Erzurum Kongresinde görev almıştır. Erzurum Kongresinde dış işlerle de ilgili kararlar alınması, kongrenin meclis gibi hareket ettiğini gösterir. Kongreye 56 delege katıldı. İstanbul un baskıları sonucunda Elazığ valisi Ali Galip Elazığ, Mardin ve Diyarbakır delegelerinin kongreye katılmasını engelledi. 5. Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919) Sivas Kongresi ile ilgili duyuru daha Amasya Genelgesi sırasında yapılmış olduğu için bu kongre herkes tarafından duyulmuş ve çok daha etkili tedbirler alınmıştı. İstanbul Hükümeti Tahkik Heyetleri göndererek kongreyi engellemeye çalışıyordu. Gerek Elazığ valisi Ali Galip aracılığı ile gerekse Malatya Mutasarrıfı ve bölgedeki İngiliz binbaşısı aracılığıyla kongreyi engellemeye yönelik girişimler sonuçsuz kaldı. Her türlü engellemeye ve bazı temsilcilerin gelememesine karşın, Sivas Kongresi 4 Eylül 1919 da toplanmıştır. Gerçekten de, işgaller, Sivas ın güvensiz olduğuna dair söylentiler, parasızlık, İstanbul Hükümetinin tehditleri gibi etkenlerden dolayı, kongreye katılan delege Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 5
sayısı beklenenin altında olmuştur. Bu kongre, doğu ve batı vilayetlerinin, Trakya nın yani bütün bir vatanın birliğinin, dirliğinin konuşulacağı bir platform olacaktı. Kongre, M. Kemal Paşa nın açış konuşmasıyla başladı. 38 üyeden oluşan kongrede Başkanlığa M. Kemal seçildi. 4 Eylül de başlayan kongre çalışmaları, 11 Eylül de tamamlandı. Sekiz gün süren müzakereler esnasında üzerinde en fazla tartışılan meselelerden biri manda ve himaye meselesi idi. Delegelerin önemli bir kısmı mandadan yana gözüküyor, fakat Amerika ya da İngiltere den birini tercih edemiyorlardı. Bu sorun Rauf Bey in; Amerika dan bir heyet gelerek memleketin halini görmelidir teklifi, bu husustaki tanışmalara son verdi. Çalışmalar sonunda Erzurum Kongresi kararları küçük değişikliklerle Sivas Kongresi nde de kabul edildi. Erzurum Kongresinde alınan kararlar bazı ifadeler genişletilerek aynen kabul edilmiştir. - Mondros imzalanırken elimizde bulunan sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez. - Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı millet topyekün kendisini savunacak ve direnecektir. - İstanbul hükümeti memleketi terk mecburiyetinde kalırsa vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü sağlayacak her türlü tedbir alınmıştır. - Vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü sağlamak, halifelik ve saltanat makamının korunması için Kuva-yı Milliye yi tek kuvvet ve milli iradeyi hâkim kılmak esastır. - Vatanın bütünlüğüne saygılı olmak kaydıyla teknik ve ekonomik yardımları kabul ederiz. - Azınlıklara imtiyazlar verilemez. Genel Teşkilatı idare ve alınan kararları yürütmek için kongre tarafından Temsil Heyeti seçilmiştir. Ülke yönetiminin ve merkezi yönetimin milli iradeye tabi olması gerekmektedir. Bunu sağlamak için Meclisi Mebusan ın derhal toplanması gerekmektedir. Cemiyetler, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adıyla birleştirilmiştir. İtilaf Devletleri Osmanlı devletinin bütünlüğü ve milletin bağımsızlığını zedeleyici emellerden vazgeçmeli ve adaletli davranmalıdır. Manda ve himaye kesinlikle reddedilmiştir. Sonuçları Bu kongrenin en önemli sonucu, Cemiyetlerin tek çatı altında birleştirilerek tüm kuvvetlerin tek elden sevk ve idaresi sağlanmıştır. Temsil Heyetinin üye sayısı 15 e çıkarılmış ve görev alanı tüm yurdu kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 6
Temsil Heyeti ilk yürütme kararını alarak Ali Fuat Paşa yı Batı Anadolu Kuva-yı Milliye komutanlığına atamıştır. Kongre hissiyatının ve kararlarının millete duyurulması amacıyla İrade-i Milliye adıyla gazete çıkarılmıştır. Kongrenin cesur kararlar alması Milli Mücadele azmini ve cesaretini artırmış, Mustafa Kemal Paşa milli bir lider olarak kabul edilmiştir. Kongre sonrası Damat Ferit hükümeti düşmüş yerine Ali Rıza Paşa hükümeti kurulmuştur. Milli Mücadele döneminde bu ulusal kongrelerin yanı sıra birçok yerde bölgesel amaçlı kongreler de düzenlenmiştir. 6. Balıkesir Kongresi (26 Temmuz 19l9) İzmir in Yunanlılar tarafından işgalinden sonra, bütün Ege Bölgesi nde yayılma istidadı gösteren Yunan işgal hareketine karşı Batı Anadolu Bölgemizin hamiyetperver insanları, hükümetin olaylar karşısında tepkisiz kalması üzerine bir takım teşebbüslerde bulundular. Hacım Muhittin Bey (Çarıklı) tarafından düzenlenen kongre 26 Temmuz 19l9 da Balıkesir de Hareket-i Milliye Kongresi adıyla Anadolu Türklerinin, yurtlarını Yunan işgalinden kurtarıncaya kadar savaşmaya karar verdikleri açıklanmıştır. Kongrede alınan kararlar: Kongre Millidir ve kongrenin amacı vatanın kurtarılmasıdır. Kongre hiçbir siyaseti partiye veya zümreye dayanmamaktadır, vatanseverlerden meydana gelmektedir. Kongre, Yunanlılara savaş ilân etmiş ve Yunanlılar memleketten çıkarılıncaya kadar savaşa devam etme kararını ilân etmiştir. Kongre, genel seferberlik ilân edip, askere alma kararını kabul etmiştir. Ayrıca halkın elinde bulunan silâhların toplanmasına, vatan görevlerine katılmayanların ana yurttan çıkarılıp, mümkün olursa Yunan tarafına gönderilmesine karar verilmiştir. 7. Alaşehir Kongresi (16-25 Ağustos 1919) Balıkesir Kongresi nde alınan kararları tekrarlamak ve örgütlenmeyi genişletip güçlendirmek için, 16-25 Ağustos 1919 da Alaşehir de Hacım Muhittin Bey in öncülüğünde 16 Ağustos 1919 da Milli bir kongre tertip edilmiştir. Muhittin Bey, bu kongre aracılığı ile Doğu Anadolu da kurulan Milli Teşkilâtla bütünleşmeye çalıştı. Alaşehir Kongresi ne Balıkesir, Manisa delegelerinden başka, Denizli, Aydın, Bursa, Afyon Karahisar ve Uşak delegeleri de katılmışlar. Kongre kararlarıyla da Yunan işgali reddedilmiş, Yunanlılar yurttan kovuluncaya kadar savaşa devam edilmesi, savaş sürdüğü müddetçe Yunanlılarla görüşmelerde bulunulmaması kararlaştırılmıştır. Ayrıca Milli Mücadelenin düzenli kuvvetlerle yapılacağı belirtilmiş, eşkıyalık ve çetecilik reddedilmiştir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 7
Özet 19 Mayıs 1919 tarihi, Türkiye Cumhuriyeti nin tarihindeki dönüm noktalarından biridir. Amasya genelgesi, Mondros Mütarekesi nden sonra İtilâf Devletlerinin işgallerine karşı Anadolu da bölgesel ve perakende başlayan direniş sürecinde ülke çapında merkezî örgütlenmeye duyulan ihtiyacı ilk kez dile getiren bir belgedir. Erzurum Kongresi doğu illerinin durumunu görüşmek üzere toplanmış olmasına karşın, aslında ulusun bütününü ilgilendiren kararlar almıştı. Türk Devrimi nin temel ilkesi olan Ulusal güçleri etken ve ulusal istenci egemen kılmak karara bağlanmıştır. Erzurum Kongresi, içerdiği hükümlerle Ulusal Ant a da temel oluşturmakta ve gerekirse geçici bir hükümetin kurulacağını bildirerek Amasya Genelgesi nin ihtilâlci karakterini de sürdürmekteydi. Tüm yurda, işgal gücü temsilcilerine ve ABD Başkanı Wilson a gönderilen bu kararlar, ulusal direnişi olduğu kadar onun lider kadrosunu da hukuksallaştırma ve siyasallaştırma rolü de oynayacaktı. Erzurum Kongresinde alınan kararlar Sivas Kongresinde tüm yurdu kapsayacak şekilde genişletilmiş ve Milli Mücadele'nin tek merkezde tolanması sağlanmıştır. Bu arada Yurdun çşitli yerlerinde başlayan direniş hareketleri daha teşkilstlı bir yapıya bürünmeye başlamış ve bölgesel amaçlı bir çok kongre toplanmaya başlamıştır. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 8
Ünite Değerlendirme Soruları 1. Amasya Genelgesinde aşağıdaki hükümlerin hangisi yer almaz? A) Vatanın bütünlüğü ve Milletin bağımsızlığı tehlikededir B) Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır C) İstanbul Hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir D) Sivas ta millî bir kongre toplanmalıdır E) İstanbul Hükümetiyle Millî teşkilatlar arasında herhangi bir sorun kalmamıştır. 2. Mustafa Kemal Paşa Türk Milletinden işgallere karşı tepki göstermesini, mitingler yapmasını ilk kez nerede istemiştir? A) Havza Bildirgesinde B) Amasya Genelgesinde C) Erzurum Kongresinde D) Sivas Kongresinde E) Amasya Görüşmelerinde 3. Aşağıdakilerden hangisi ile ilk kez azınlıklara ayrıcalık tanınamayacağı kararı alınmıştır? A) Havza Genelgesi B) Amasya Genelgesi C) Erzurum Kongresi D) Sivas Kongresi E) Lozan Antlaşması 4. Temsil Heyeti ilk ne zaman göreve başlamıştır? A) Amasya Genelgesiyle B) Erzurum Kongresiyle C) Sivas Kongresiyle D) Amasya Görüşmeleriyle E) Misak-ı Milliyle 5. Temsil Heyeti ile ilgili olarak verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Milli mücadelenin yürütme organıdır B) TBMM açılıncaya kadar çalışmıştır C) Erzurum Kongresinde kurulmuştur D) Paris Konferansında Milli mücadeleyi temsil etmiştir E) Sivas Kongresinde yetkileri genişletilmiştir 6. Mustafa Kemal in 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun a çıktığında aşağıdakilerden hangisi görevleri arasında değildi? A) Görev bölgesindeki orduları terhis etmek B) Asayiş ve güvenliği sağlamak C) Milli Mücadeleyi başlatmak D) Halkın elindeki silah ve cephaneyi toplamak E) Halka silah ve cephane dağıtan kuruluşları ortadan kaldırmak Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 9
7. I. Havza Bildirgesi II. Sivas Kongresi III. Amasya Genelgesi IV. Erzurum Kongresi V. Misak-ı Millî nin ilanı Yukarıdaki olayların kronolojik sırası aşağıdakilerden hangisidir? A) I, II, III, IV, V B) V, IV, III, II, I C) II, I, III, IV, V D) I, III, II, IV, V E) I, III, IV, II, V 8. I. Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir II. Milletin istiklalini milletim azim ve kararı kurtaracaktır III. Sivas'ta bir kongre toplanacak, bunun için her sancaktan kimlikleri gizli üç kişi seçilecektir Amasya genelgesinde alınan kararların özellikleri hangisinde doğru verilmiştir? I II III A) Amaç Yöntem Program B) Amaç Program Yöntem C) Program Amaç Yöntem D) Yöntem Program Amaç E) Yöntem Amaç Program 9. Aşağıdakilerden hangisi Erzurum Kongresinde alınan kararlardan biri değildir? A) Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez. B) Her türlü yabancı müdahalesine karşı millet, birlik olarak kendisini müdafaa edecektir. C) Vatanın ve istiklalin muhafaza ve teminine İstanbul Hükûmeti muktedir olamadığı takdirde; gayeyi temin için Anadolu da geçici bir hükûmet kurulacaktır. D) Sivas ta millî bir kongre toplanmalıdır E) Kuva-yı Millîye yi âmil, irade-i millîyeyi hâkim kılmak esastır. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 10
10. Sivas Kongresinde direniş cemiyetleri Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adıyla birleştirilmiştir. Bu karar aşağıdakilerden hangisine yol açmıştır? A) Silahlı direniş başlatılmıştır B) Kuvvetlerin tek elden sevk ve idaresi sağlanmıştır C) Güvenlik sorunu oluşmuştur D) İstanbul hükümeti yok sayılmıştır E) Milli Mücadelenin programı belirlenmiştir CEVAPLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 E A C B D C E A D B Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 11
YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK KAYNAKLAR DOĞAN, Orhan, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Ankara 2010. MÜJDECİ, Mustafa _ URHAL, Ömer, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Adalet Yay., Ankara 2010. NUTUK-Söylev, 3 Cilt, TTK Yay., Ankara. SELVİ, Haluk ve diğerleri, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Değişim Yay., İstanbul 2006. SONYEL, Salahi R., Mustafa Kemal Atatürk ve Kurtuluş Savaşı C. I, TTK, Ankara 2008. ŞENŞEKERCİ, Erkan; ŞAHİN, Hayrettin; ERSEVİNC, Mine; GÜLCAN, Yılmaz, Atatürk İlkeleri ve Devrim Tarihi I II, Uludağ Üniversitesi Yay., 2013. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 12