Evren (Popülasyon) Araştırma kapsamına giren tüm elemanların oluşturduğu grup Araştırma sonuçlarının genelleneceği grup Evrendeğer (Parametre): Değişkenlerin evrendeki değerleri µ : Evren Ortalaması σ : Evren Standart Sapması Araştırmaya evrenin tümü dahil edilmişse Sayım Sayım araştırmaları çok güvenilir, fakat Ekonomik değil
Örneklem Evreni temsil etmek üzere evren içinden seçilen grup X : Örneklem Ortalaması s : Örneklem Standart Sapması Örneklemin evrenin temsil etmesi için Rastgele seçim yöntemi
İstatistik Örneklem verilerini kullanarak evren hakkında yorum yapma yöntemleri
Değişken Türleri Ölçme türlerine göre: Nitel, nicel değişkenler Kontrol Şekillerine göre: Bağımlı, bağımsız, kontrol değişkenleri Aldıkları değerlerin aralıklarına göre: Sürekli, süreksiz, yapay süreksiz değişkenler
Kontrol Şekillerine Göre: i. Bağımlı Değişken: Araştırmacının hedefindeki sonuç değişkeni (Y) Bağımsız değişkene göre değişimi araştırılan değişken Çoğunlukla niceldir ve manipüle edilemez. ii. Bağımsız Değişken: Sonuç üzerine etkisi araştırılan değişken (X) Manipüle edilebilir. Aktif Bağımsız ve Pasif Bağımsız iii. Kontrol Değişkenleri: Bağımsız değişken haricinde bağımlı değişken üzerinde etkili olabilecek değişkenler. Manipüle edilemez ve tüm katılımcılar için sabit tutulmalıdırlar. Denetlenemezlerse bağımlı değişkendeki değişimin bağımsız değişkendeki değişimden kaynaklandığı iddia edilemez.
Örnek Ortamdaki ışığın ve zeka seviyesinin okuma hızına etkisi Bağımsız Değişken: Bağımlı Değişken: Kontrol Değişkeni:
Aldıkları Değerlere Göre Değişken Türleri a. Süreksiz (Geçişsiz) Değişken: Sınırlı sayıda değer alıp iki değeri arasında ara değer alamaz. Öğrenci sayısı, zar, cinsiyet, ırk b. Sürekli (Geçişli) Değişken: İki değeri arasında sınırsız sayıda değer alabilir. Boy uzunluğu, yaş, kütle vs (Fiziksel nicelikler) Yapay Süreksiz Değişken: Gerçekte sürekli olmasına rağmen sınıflama yoluyla süreksiz hale getirilen değişkenlerdir. Boy uzunluğu < 160 cm => 1. Grup Boy uzunluğu 160 cm => 2. Grup
Zenon Paradoksları
İstatistikte Araştırma Yöntemleri Betimsel Araştırma: Mevcut durum herhangi bir etki altına alınmaksızın araştırılır. Bağımsız değişkenler doğal değerleri ile kullanılır. Deneysel Araştırma: Farklı koşulların sonuç üzerindeki etkisinin araştırılması için araştırmacı tarafından mevcut durum manipüle edilir. Bağımsız değişkenler önceden belirlenen çeşitli kategorilere ayrılabilir.
1. Betimsel (Tanımlayıcı) İstatistik: İstatistik Yöntemleri Veri setinin özelliklerini tanımlama yöntemleri Ortalama, Standart Sapma, Minimum ve Maksimum veri değerleri 2. Anlam Çıkarıcı(Çıkarsamalı) İstatistik: Örneklem verileri kullanılarak evren hakkında yorum yapmam için kullanılan yöntemler z, t, F testleri, Korelasyon ve Regresyon analizi
Ölçek Türleri 1. Sınıflama Ölçeği: Miktar bildiren bir ölçek değildir. Sadece değişkenleri kategorilere koymayı sağlar. 2. Sıralama Ölçeği Niteliklerin belli bir boyutta sıralanmasını gösterir. Ardarda gelen sıralara ait veriler arasındaki farklar eşit olmayabilir. 3. Eşit Aralık Ölçeği Sıralama ölçeğindeki aralıkların eşit hale getirilmişşeklidir. Sıfır noktası tanımlıdır ama mutlak yokluğu ifade etmez. 4. Eşit Oran Ölçeği En gelişmiş ölçek türüdür. Mutlak yokluğu ifade eden bir sıfır noktası vardır. Ölçüm sonucu değişkenin gerçek miktarını yansıtır.
Ölçekleri Dönüştürme Gelişmiş bir ölçek türü daha az gelişmiş ölçek türüne dönüştürülebilir. Eşit Oran => Eşit Aralık => Sıralama => Sınıflama Yarış Sonucu Derece Sporcu No 24 dk 55 s 2. 1308 27 dk 10 s 15 dk 59 s 3. 1. 1187 1124 Eşit Oran Sıralama Sınıflama
Likert Tipi Ölçekler İstatistik dersini seviyorum. 1.Kesinlikle Katılmıyorum 2.Katılmıyorum 3.Çekimser 4.Katılıyorum 5.Kesinlikle Katılıyorum Bu ölçekle ölçülen veriler hangi ölçek türüne uygun?
Örnek Aşağıdaki değişkenlerin hangi tür değişken olduğunu ve hangi ölçek türü ile ölçülebileceğini belirtiniz. Değişken Nitel/Nicel Sürekli/Süreksiz Ölçek Türü Cinsiyet Nitel Süreksiz Sınıflama TV Garanti Süresi Nicel Sürekli Oran Korku Düzeyi Nicel Süreksiz Sıralama Boy Uzunluğu Nicel Sürekli Oran Araba Rengi Nitel Süreksiz Sınıflama Aile Bireyi Sayısı Nicel Süreksiz Oran Plaka Kodu Nicel Süreksiz Sınıflama Oda Sıcaklığı Nicel Sürekli Aralık