Sayfa No :1 / 5 1. KLİNİK DIŞI NUMUNELER 1.1. Tüm numunelerin üstünde etiket bilgileri eksiksiz olmalıdır. 1.1.1. Resmi numunelerin üzerinde, İzleme Noktası Kodu ile birlikte CBS numarası ve/veya barkodu bulunmalıdır. 1.1.2. Özel Numunelerin üzerinde numune alınan yer, saat ve tarih bilgileri bulunmalıdır. 1.2. Numune kabı tam ağzına kadar doldurulmamalı, üstte bir parmak boşluk kalacak şekilde numune alınmalıdır, (LAL numunesi hariç). 1.3. Numune kabul evrakları Numuneye ait analiz talep formu ve/veya resmi yazı/tutanakta, numunenin alındığı tarih ve saat, geliş amacı ve istenilen analizler (ilgili yönetmelik madde ve/veya tablo numarası ile) mutlaka belirtilmelidir. Bunların herhangi birisinin belirtilmediği durumlarda numuneler reddedilir. 1.4. İstisnai haller Aşağıda belirtilen durumlarda numuneler Numune Kabul Kriterlerinde verilen şartlar dışında da, raporda bu durumun belirtilmesi şartı ile kabul edilebilir. 1.4.1. Salgın veya benzeri olağanüstü durumlarda, 1.4.2. Bir kez daha numuneye ulaşılması mümkün olmayan durumlarda. 1.5. Mikrobiyolojik Analiz İçin Gönderilen Numuneler: Steril olmayan, kırık-çatlak, ve/veya sızdırma yapan şişelere ait numuneler reddedilir. Tüm su çeşitleri için kullanılacak şişeler, bu amaç için üretilmiş steril plastik (PP, PE) veya cam şişeler olmalıdır. Numune şişeleri sızdırmaz özellikte olmalıdır. Kapak bütünlüğü bozulmuş şişelere ait numuneler reddedilir. Orijinal ambalajında gönderildiği belirtilen numunelerin kapak bütünlüğü korunmuş olmalıdır. Sodyum tiyosülfatsız şişelerde gönderilen klorlanmış numuneler reddedilir. Klorlanan veya klorlu olduğundan şüphe edilen tüm su çeşitleri, sodyum tiyosülfatlı şişelere alınmalı ve sodyum tiyosülfat oranı şişe üzerinden izlenebilmelidir. Klor kalıntısı bulunan doğal kaynak suları, içme suları ve doğal mineralli sular, bu durumun laboratuvarda saptanması durumunda reddedilir. (ÇSDB Su Sanitasyonu kapsamındaki çalışmalarda uygulanabilir. Bu durumda numuneyi alan personel numune alım noktasında aktif klor ölçümü yapmalı ve ilgili tutanakta belirtmelidir. Özel numnelerde bu kriter uygulanmaz. Şartlı kabul yapılır.) Yeterli miktarda gönderilmeyen numuneler reddedilir veya numune sahibi bilgilendirilerek istediği parametreler çalışılabilir. Numune miktarı istenen parametrelerin çalışılması için yeterli olmalı ve buna uygun yeterli büyüklük ve/veya sayıda şişeler kullanılmalıdır. Numune cinsine göre numune miktarları tabloda verilmiştir. Birbirine bulaş olduğu tespit edilen numuneler reddedilir. Tüm su numuneleri alındıktan sonra güneş ışınlarından korunarak ve birbirlerine bulaş olmasını engelleyecek önlemler alınarak saklanmalı ve taşınmalıdır.
Sayfa No :2 / 5 Belirtilen sürede gönderilmeyen numuneler reddedilir. Tüm su numuneleri en kısa zamanda laboratuvara ulaştırılmalıdır. Bu süre numunenin alındığı saatten itibaren, kendi sıcaklığında muhafaza edilmesi halinde en fazla 6 saattir. Numune cinsine göre süreler tabloda belirtilmiştir. (Numune sahibi ile görüşülerek şartlı kabul yapılabilir. Durum analiz raporuna yansıtılır.) Bir kısmı bile donmuş olduğu tespit edilen numuneler reddedilir. Numunelerin donmaması için uygun sayıda buz aküsü kullanılmalı ve numunelerin buz aküleri ile teması engellenmelidir. Soğuk zincir 5 C (±3 C) aralığı olarak kabul edilmektedir. Bu sıcaklık aralığının sağlanması için gerekli önlemler alınarak numuneler gönderilmelidir. Ambalajlanmış suların kullanıldığı sebillerden alınan sular, kaynak suyu veya doğal mineralli su olarak kabul edilir. Numune miktarı istenen parametrelerin çalışılması için yeterli olmalıdır. Tablo 1 de numune cinsine göre numune miktarları verilmiştir. yeterli miktarda gönderilmeyen numuneler reddedilir veya müşteri bilgilendirilerek müşterinin istediği parametreler çalışılabilir. 1.6. Kimyasal Analiz İçin Gönderilen Numuneler Zarar görmüş, kırık-çatlak ve sızdırma yapan numune kaplarında gelen numuneler reddedilir. Numune kapları suyun kimyasal yapısını değiştirmeyecek nitelikte, bu amaç için üretilmiş temiz, plastik (PP, PE) veya cam kaplarda olmalıdır. Kimyasal maddelerle steril edilmiş kaplarda gelen numuneler kabul edilmez. Yeterli miktarda gönderilmeyen numuneler reddedilir veya numune sahibi bilgilendirilerek istediği parametreler çalışılabilir. Numuneler istenen parametrelerin çalışılması için yeterli miktarda olmalıdır. Numune cinsine göre numune miktarları tabloda verilmiştir. Tüm su numuneleri alındıktan sonra güneş ışınlarından korunarak taşınmalıdır ve en kısa zamanda laboratuvara ulaştırılmalıdır. Numune cinsine göre asgari süreler tabloda belirtilmiştir. Tüm kimyasal su numuneleri şeffaf, içindeki suyun renk, bulanıklık özellikleri görülebilen şişelerde olmalıdır.
Sayfa No :3 / 5 2. KLİNİK NUMUNELER 2.1. Tüm numuneler LBYS ye kayıtlı ve üzeri barkodlanmış olmalıdır. 2.2. Numuneler istenen analize uygun tüplere alınmış olmalıdır. 2.2.1. Biyokimya ve hormon analizleri: Sarı-turuncu kapaklı, jelli, 5-8 ml tüpler. 2.2.2. Hemogram ve talasemi analizleri: Mor kapaklı, EDTA lı, 3 ml tüpler. 2.2.3. Sedimantasyon analizleri: Siyah kapaklı tüpler. 2.3. Numuneler tüp üzerindeki çizgiye kadar doldurulmuş olmalıdır. 2.4. Sarı turuncu kapaklı jelli tüpler 3000 devirde, en az 5 dk santrifüj edilmiş olarak gönderilmelidir. 2.5. Hemogram ve sedimantasyon tüpleri pıhtı içermemelidir. 2.6. Numuneler soğuk zincirde (2-8 C) laboratuvara teslim edilmelidir.
Sayfa No :4 / 5 Mikrobiyolojik Su Numune Kabul Kriterleri Sıra No Numunenin Cinsi Analiz Türü İstenen Analiz Gerekli Miktar Taşıma Süresi İlgili Yönetmelik Kontrol İzleme Ek-2 Tablo A 500 ml 18 saat (Soğuk zincirde) 1 İçme-kullanma suyu Denetim izleme Ek-1 (a) 500 ml 18 saat (Soğuk zincirde) Tam Analiz Ek-1 (a) (c) 1 Litre 18 saat (Soğuk zincirde) İnsani Tüketim Amaçlı Sular 2 İçme Suyu / Doğal Kaynak Suyu Kontrol İzleme Piyasa Gözetim Ek-2 Tablo A Ek-2 Tablo A En az 1 Litrelik 12 saat (Soğuk zincirde)* 3 Doğal Mineralli Su Kontrol İzleme Madde 7. En az 2 Litrelik 12 saat - 4 C (±1 C) Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmelik 4 Kaplıca Suları Kontrol İzleme Ek-3 II 1 Litre 18 saat (Soğuk zincirde) Kaplıcalar Yönetmeliği 5 Havuz Suyu Ek-3 500 ml 12 saat (Soğuk zincirde) Yüzme Havuzlarının Tabi olacağı Sağlık Esasları ve Şartları 6 Yüzme Suları Ek Tablo (a) 1 Litre 24 saat - 4 C (±1 C) Yüzme Suları Yönetmeliği 7 Hemodiyaliz Suları Ek1 Tablo1 100 ml 18 saat (Soğuk zincirde) Su Arıtma Sistemi Yönergesi (*): 22 0 C de Toplam Koloni Sayımı ve/veya 37 0 C de Toplam Koloni Sayımı parametrelerinin çalışılması istenmediği durumlarda bu süre 18 saattir.
Sayfa No :5 / 5 Kimyasal Su Numune Kabul Kriterleri Sıra No Numunenin Cinsi Analiz Türü İstenen Analiz Gerekli Miktar Numune Kabının Özelliği İlgili Yönetmelik 1 İçme-kullanma suyu Kontrol İzleme Ek-2 Tablo A 1 x 1 veya 1,5 L Cam / PE / PP 2 İçme Suyu / Doğal Kaynak Suyu Kontrol İzleme Ek-2 Tablo A 1 x 1,5 L Cam / PE / PP veya İnsani Tüketim Amaçlı Sular 3 Doğal Mineralli Su Kontrol İzleme Madde 6, Ek-3 1 x 1,5 L Cam / PE / PP veya Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmelik 4 Kaplıca Suları Kontrol İzleme Ek-3 2 x 1 veya 1,5 L Cam / PE / PP Kaplıcalar Yönetmeliği 5 Havuz Suyu Ek-1 ve 2 1 x 1 veya 1,5 L Cam / PE / PP Yüzme Havuzlarının Tabi olacağı Sağlık Esasları ve Şartları 6 Hemodiyaliz Suları Ek1 Tablo2 2 x 1 veya 1,5 L Cam / PE / PP Su Arıtma Sistemi Yönergesi