Türkiye'nin Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planının Üniter Devlet Yapısında Olan Fransa nın Eylem Planı ile Karşılaştırarak Uygulamadaki Gecikmeye Çözüm Üretmek Özet: Devlet Planlama Teşkilatı nın koordinasyonunda 2006 2010 döneminde Bilgi Toplumu kapsamında stratejik amaç ve hedeflere ulaşılmasını için 111 faaliyet ve projelerden oluşturulan Eylem Planının 2009 itibariyle ancak %10 u tamamlanabilmiştir. Bu gecikmeye çözüm üretmek amacıyla 2009 yazında hazırlanan E- Devlet ve Bilgi Toplumu Kanun Tasarısı Taslağında yapısal e-dönüşüm perspektifiyle ele alınmayıp uygulamadaki gecikmenin yönetişim sorunu ve kamu direnişi olarak kabul edilip güçlü, yetkili ve merkezi bir yönetim yapısıyla çözüm sağlanacağı varsayılmaktadır. Türkiye gibi üniter devlet yapısına sahip Fransa nın Eylem Planı, e-government stratejisi ve uygulamada geldikleri noktalar incelenerek Türkiye uygulamalarındaki yapısal eksiklerin göreceli belirlenmesi amaçlanmaktadır. Anahtar Sözcükler: Bilgi Toplumu Stratejisi, Eylem Planı, 1. Giriş Bugüne kadar e-dönüşüm amaçlı yapılan çalışmalar ve gelinen sonuç EK 1 e-dönüşüm Türkiye tarihçesinde görüldüğü gibi, vatandaş odaklı hizmet dönüşümü, vatandaş, işletme ve kamu yönetimi (devlet) olmak üzere üç gruba bağlı servislerin tahsis edilmesi olarak belirtilmiştir ( EK 1 :e- Dönüşüm Türkiye Tarihçesi ve DPT Eylemi, Figür 3 Kamu Yönetiminde Modernizasyon). Bu yapının dönüşümü için gereken 119 eylem belirlenmiş 2006 yılında konsolide edilerek 111 eylem olarak işleme alınmıştır, EK 2: e-dönüşüm EYLEM LİSTESİ (1 Mayıs 2006), EK 3: e-dönüşüm DURUM RAPORU (2008). e-dönüşüm Türkiye uygulamasında izlenen yol; 111 eylem DPT bünyesinde kurulan Bilgi Toplumu Daire Başkanlığı tarafından açıklanıp, sorumlu ve ilgili kurumlar belirlenip Eylem Planı oluşturularak kurumlar arasında eylemlerin icraatı koordine edilmiştir. Ancak, bu 111 eylemin 2006 2009 yılları arasında sadece %10 kadarının tamamlandığı görülmektedir. Bunun temel sebepleri şunlardır: 1. Merkezi ve bölgesel kamu kurum ve kuruluşların entegre edilip tüm verilerin eş zamanlı online erişilebileceği ulusal entegre altyapı sisteminin planlanmamıştır (Fransa da Ulusal İdari altyapı, güçlü ve dayatıcı merkezi idare, 22 bölge, 100 idari vilayet ve 36.000 köy ve kasabadan oluşmaktadır), 2. E-Dönüşüm Türkiye ulusal entegre sistem yapısı, kullanılacak standartlar belirlenmeden, tekrarlanan veri ve işlemlerin envanterinin tespit edilmeden (metadata, verilerin katalokları oluşturulmadan) sadece Eylem lerin tanımlanarak icraatlar e-dönüşüm faaliyeti olarak kabul edilmiştir. Bu tanımlanan eylemler e- hükümek altyapısının parçasını teşkil eden building-block yapı taşları olup, asıl hizmet verecek faaliyetler kullanıcı odaklı eservisler olarak tanımlanmamıştır (Fransa 140 eylem ve 300 eservis tanımlayarak e- Dönüşüm faaliyetlerini koordine etmekte, gelişmeleri online uygulanan eservislerin başarılı icraatı ile ölçmektedir), 3. Capgemini 2004 Ekim tarihli Avrupa Komisyonu için hazırladığı 5. Ölçüm Raporunda Avrupa nın nasıl ilerlediğini Online Kamu Servislerinin Mevcudiyetini aşağıdaki 20 online servisin çalışmasıyla ölçerek belirlemiştir; (www.epractice.eu/en/library/281469), Citizens Income Taxes Job Search Social Security Benefits2 Personal Documents3 Car Registration Application for Building Permission Declaration to the Police Public Libraries Birth and Marriage Certificates Public Services Businesses Social Contribution for Employees Corporate Tax VAT Registration of a New Company Submission of Data to the Statistical Office Custom Declaration Environment-related Permits Public Procurement ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 1/22
Enrolment in Higher Education Announcement of Moving Health-related Services 2 The service social security benefits is measured on the basis of the following sub-services: unemployment benefits, child allowances, medical costs and student grants 3 The service personal documents is measured on the basis of the following sub-services: passports and driver s licence 4. Tanımlanan 111 Eylem ehükümet icraatında gerekli yapı taşıları olmasından dolayı hedeflenen ölçülebilir (kantatif) değerler tespit edilmemiş ve edönüşümün neresinde olduğumuzu da belirlenememiştir, 5. Entegre ulusal bir altyapı yerine farklı sistemlerin (adalet, sosyal güvenlik, sağlık gibi) kendi alanlarında sayısal ortama geçerek kendi hizmet/servislerini online vermek üzere eylem planlarını bağımsız uygulamaya başlamış özellikle vatandaş odaklı hizmetler son kullanıcı perspektifinden entegre olamadan kurum içinde online hizmet verilmek üzere koordine edilmiştir. 2. e-dönüşüm Türkiye Elektronik Altyapı Önerisi Kamu hizmet ve servislerinin vatandaş ve işletmelerin ihtiyaçlarına göre (kullanıcı odaklı) biçimlendirilerek sağlanması, enformasyonun (verinin) kamu ve hükümet birimleri arasında kesintisiz akışıyla gerçekleştirilmelidir. Kesintisiz enformasyon ve veri akışı merkezi ve bölgesel kamu kurum kuruluş ve hükümet birimleri arasında eş güdümlü Bilgi ve İletişim Teknolojileri sistemleri kurularak birbirleri arasında interoperability 1 sağlanmasıyla başarılır. Sistemler arasında eş güdümlü operasyonun başarılması için öncelikle kamu ve hükümet in temel prensipler ve teknik şartnamelerin düzenlenerek web-bazlı ortak platform oluşturulması gerekmektedir; Eş Güdümlü Elektronik Kamu Yönetimi (EGELKA). EGELKA entegre sisteme bağlanacak merkezi bölgesel kamu kurum kuruluş ve hükümet birimlerinin web-bazlı bağlanması için gereken prensipleri ve ön şartları tanımlar. EGELKA ya entegre olacak tüm birimlerin bu ön şartlara ve prensiplere uyması mecburidir. Birimler arsında eş güdümlü enformasyon ve veri akışı sorumluluğu EGELKA tarafından üstlenilerek, merkezi bölgesel kamu kurum kuruluş ve hükümet birimlerinin kullanıcı odaklı servisler icraatı kapsamında kendi sorumluluk alanlarına odaklanarak katma değerli operasyon ve hizmet/servis vermeleri sağlanır. Her bir birim kendi sorumluluğu dahilinde verimli ve etkim olmak için gerekli enformasyon ve veri gereksinimini ve işlemini tayin eder. EGELKA nın itici gücü Internet ve World Wide Web teknik şartnamelerinin tüm merkezi bölgesel kamu kurum kuruluş ve hükümet birimlerinin sistemlerine adapte etmesiyle sağlanır. 1 interoperability - (computer science) the ability to exchange and use information (usually in a large heterogeneous network made up of several local area networks) ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 2/22
Mevcut merkezi ve bölgesel kamu kurum ve kuruluşların enformasyon ve veriler kullanıcı odaklı servislerde kullanılmak amacıyla, tekrarı önlemek, güncelliği sağlamak ve referans teşkil etmek amacıyla mevcut envanterleri varlıklar olarak 5 temel sınıfta veri kataloğu oluşturmak amacıyla (METADATA) toplanmalıdır. Tüm merkezi ve bölgesel kamu kurum ve kuruluşlar, kendi aralarındaki, vatandaş ve işletmelere yönelik hizmetleri ve servisleri 5 sınıfta toplanan enformasyon ve verileri kullanarak icra ederler Gerçek-Kişi Odaklı Veriler Tüzel-Kişi Odaklı Veriler VERGİ Odaklı Veriler Taşınabilen Odaklı Veriler Taşınamayan Odaklı Veriler Sosyal- Güvenlik Adalet Emniyet Askerlik Eğitim Vb. Ticari Sanayi İşletme Vb. Gerçek Tüzel Bölgesel Taşınır Taşınmaz Vb. Ticari Sanayi Gümrük Vb. Tapu Kadastro Arazi Mesken Enerji Orman Vb. Figür 1 e-dönüşüm Türkiye Enformasyon (Veri) Sınıflandırma Modeli Önerilen e-dönüşüm Altyapı Eylem Planı 1. Mevcut 111 hedefle bütünleşik kamu (kamu kuruluşları arasında kullanılan servisler) vatandaş ve işletme odaklı servislerin tanımlanması gerekmektedir (Fransa 140 hedef ve 300 ün üzerinde servis tanımlamıştır). Yeni kullanıcı odaklı servisler oluşturulmasında gözetilecek optimizasyon kriterleri: Kısa tanımı; Hizmetin/servisin desteklediği icraatın yapması gereken prensipleri; Hizmetin/servisin kullanım alanı ve nasıl kullanılacağının örnekleri; Hizmetin/servisin icraatına göre sınıflandırılması/gruplandırılması; Diğer hizmetlerle/servislerle ilişkilendirilmesi; Etki alanının mimarisi. 2. EGELKA, merkezi ve bölgesel kamu kurum kuruluş ve hükümet birimlerinin enformasyon ve verileri kabul edilen Standart da açık kaynak kodlu yazılım kullanımı ile e-dönüşüm altyapısı oluşturulacak entegre sisteme ait kamu kurum ve kuruluş birimlerinin birbirleriyle bağlandığı elektronik ortamda iletişim güvenliğinin sağlandığı ortak bir platform oluşturulmalıdır, 3. Kamu, vatandaş ve işletme odaklı hizmet/servisler, merkezi ve bölgesel kamu kurum ve kuruluşları tarafından, standart Protokoller aracılığıyla e-dönüşüm altyapısına entegre edilmelidir, 4. Söz konusu Protokoller in EGELKA platformu üzerinde icra edilen hizmet/servislerde kullanılmasını sağlayan kuralların oluşturulması gerekmektedir. ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 3/22
Devletin modernizasyonu, etkili ve verimli yönetişimi için gerekli merkezi ve bölgesel kamu kurum ve kuruluşların kamu icraası ve vatandaş/işletme odaklı hizmet/servis performansının entegre altyapısı aşağıda şemada gösterilmiştir. İCRA MALİ İşler ve KAMU Yönetimi KULLANICI: Vatandaş İşletme 7. Soru PORTAL 1.İcraatın başlatılası 12.Cevap 6.İcraatın Takibi 2.Onay KAMU YÖNETİŞİM PLATFORMU EGELKA EŞ GÜDÜMLÜ ELEKTRONİK KAMU İDARESİ 3.Karar 4.Kayıt ve/veya araştırma 5.Kayıt onayı ve/veya ilgili veri temini ENFORMASYON (Metadata) - Ulusal - Bölgesel - Yerel 8. Platform a gönder 11.Yerel veri ve cevabın derlenmesi Hizmet/Servis PLATFORMU 10. İlgili verinin derlenmesi 9. Veri araştırması Figür 2 E-Dönüşüm Türkiye Altyapı Modeli ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 4/22
3. Yetkilendirme ve Yasal Uygulamalar - Kamuda mecvut verilerin ilgili yasal sorumlu kurumlardan etkin ve verimli kullanım amacıyla temin edilerek Kamu Hizmetinden Yararlananlar ve Kamu İdareleri Arasında ve Kamu İdarelerinin Kendi Aralarında Elektronik İletişim amaçlı yönetilmesi Kararname ile yapılmalıdır. Bu kararnamenin de Yasal Basitleştirme Kanununa dayanması gerekecektir. Ayrıca kamu birimlerini ve genel yönetişimi kapsayan ayrı ve genel bir düzenleme de gerekecektir (Türkiye gibi üniter devlet yapısına sahip Fransa bu aşamalardan geçerek Kamu İcraasının Elektronik ortamda yapılanmasında birinci aşamayı tamamlayıp servislerin uygulanmasını gereketiren ikinci aşama ADELE projesinde ilerlemektedir EK 4: FRANSA ÖRNEĞİ e-government Uygulaması). - Bu modernizasyon ve yeniden yapılandırmayı gereken kamu politikalarının yenilenmesi ve kalitesinin artmasıyla ilgili düzenlemeleri onaylama yetkisi Cumhurbaşkanının başkanlığında tüm bakanlardan oluşacak bir Konsey tarafından onaylanmalı ve yürütülmelidir. Ayrıca yapılanmayı sağlayacak ve fiilen çalışacak kurumlar da Konsey tarafından yetkilendirilmelidir. - Bu anlayışın uygulanmadığı, yani kaynakların kontrol edilerek planlamanın yapılmadığı ve harcamaların da bu planlar dahilinde kontrol edilmediği hükümet yönetimlerinde Uluslararası Doğrudan Yatırım - FDI büyük risk görerek ülkemize yatırım yapmaktan kaçınacaktır. 4. Özetle: AB içinde E-government ve Enformasyon Toplumu uygulamalarında başarılı olan ülkeler incelendiğinde e- Dönüşümün eş zamanda üç bölümde gerçekleştirildiği gözlenmektedir: 1. Bölüm ) Merkezi ve bölgesel kamu kurum ve kuruluşların birbirleriyle eş güdümlü çalışacakları Bilgi ve İletişim Teknolojileri altyapısı oluşturularak, MERNİS örneğinde olduğu gibi, tüm verilerin tanımlanıp endekslendiği ve birden fazla yerde bulunan ve sahiplenilen verinin bir yerde toplanarak tek sahibinin tanımlanması sağlanmalıdır. (MERNİS; Kimlik numaraları aracılığıyla, kamu ve özel kesim bilişim projeleri arası kişi bilgileri alışverişinin, kişilerin biricik tanımlandığı bir alt yapı üzerinde çevrimiçi (on-line) yürütülmesini sağlamak ve Kimlik bilgilerini kamu kurum ve kuruluşları ile kamu hizmeti veren kurumlarla paylaşarak hizmet akışını hızlandırmak, güvenilir hale getirmek ve vatandaşlarımızın hizmetlerini kolay, hızlı ve güvenilir olarak almasını sağlamak 2 amacıyla hizmet vermektedir EK 5 : Mernis Projesinin Tarihçesi ) 2. Bölüm ) Bu altyapıda eş güdümlülüğün ve güvenliğin tam sağlandığı ve icraatı engelleyen eksikliklerin giderilmesi için belirlenen 111 eylemi tamamlayıcı kamu, vatandaş ve özel sektör odaklı tüm merkezi ve bölgesel kamu kurum ve kuruluşlara ait e-servislerin tanımlanması gerekmektedir (Örneğin, Fransa da 140 eylem ve eş zamanlı 300 den fazla e-servis tanımlanmıştır). 3. Bölüm ) E-Servislerin entegre olduğu altyapıda WEB üzerinden kamu kuruluşları vatandaşlar ve özel sektör hizmetlerinin verdiği BİT yapısının, tüm vatandaşların alım gücünde ve erişebileceği en yakın noktaya kadar uzanan Enformasyon Toplumu (Bilgi Toplumu) kriterlerinin ve ölçülebilir stratejilerinin belirlenerek eylem planının uygulanması sağlanmıştır. Nüfus ve vatandaşlık hizmetlerinin web üzerinden online verildiği MERNİS projesi maddi sıkıntılardan dolayı uzun sürmekle birlikte başarılı birşekilde gerçekleştirilmiştir. Çok daha kapsamlı ve tüm merkezi ve bölgesel kamu kurum ve kuruluşlarla eş güdümlü çalışmaya dayanacak e-dönüşüm projesinin de benzeri bir yöntem ve yönetimle projelendirilmesi gerektiği görüşündeyiz. Bu projelendirmede, değişik kamu kurum ve kuruluşa ait verilerin tanımlanarak tek ve biricik sahiplerinin oluşturulması, mevcut idari yapı ve yetki alanlarının sınırlarına bağlı olarak engel teşkil edecektir. Bu engellerin giderilmesi için genel ve hukuki düzenlemeler yapılması gerekmektedir. 2 http://tr.wikipedia.org/wiki/mernis ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 5/22
EKLER: EK 1 :e-dönüşüm Türkiye Tarihçesi ve DPT Eylemi EK 2: e-dönüşüm EYLEM LİSTESİ (1 Mayıs 2006) EK 3: e-dönüşüm DURUM RAPORU (2008) EK 4: FRANSA ÖRNEĞİ e-government Uygulaması EK 5 : Mernis Projesinin Tarihçesi ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 6/22
EK 1 :e-dönüşüm Türkiye Tarihçesi ve DPT Eylemi BİLGİ TOPLUMU STRATEJİSİ ve Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Kurulumu Eylemi Sunumu 28 Kasım 2006 AB Bilgi Toplumu Stratejisi LİZBON STRATEJİSİ (23 Mart 2000) Stratejik Hedef: Avrupa nın gelecek 10 yılda dünyadaki en rekabetçi ve dinamik bilgi tabanlı ekonomisi haline gelmesi. eavrupa 2002 Eylem Planı (19-20 Haziran 2000, Fieria) Türkiye dahil aday ülkeler için eavrupa+ (2003 hedefi ile) eavrupa 2005 Eylem Planı (21-22 Haziran 2002-2005), Türkiye de Bilgi Toplumuna Yönelik Çalışmalar Dünya Bankası (1993): Türkiye, Bilişim ve Ekonomik Modernizasyon Ulaştırma Bakanlığı-TÜBİTAK (1999): TUENA Türkiye Ulusal Enformasyon Altyapısı Ana Planı DTM (1998-2002): eticaret Koordinasyon Kurulu Başbakanlık (1998-2002): KAMU-NET Başbakanlık (2001-2002): e-türkiye Girişimi Türkiye Bilişim Şurası (2002, 2004) DPT-Bilgi Toplumu Dairesi (2003-...): e-dönüşüm Türkiye Projesi e-dönüşüm Türkiye Projesi Acil Eylem Planında yer aldı 2003/12 Sayılı Başbakanlık Genelgesi ile o Amaçlar belirlendi o DPT Bilgi Toplumu Dairesi görevlendirildi o Danışma Kurulu kuruldu e- Türkiye Çalışma Grupları devam etti 2003-2004 Kısa Dönem Eylem Planı (KDEP) hazırlandı 2003/48 Sayılı Başbakanlık Genelgesi ile o İcra Kurulu kuruldu o Kısa Dönem Eylem Planı Hayata Geçirildi 24/03/2005 tarihli ve 2005/05 sayılı YPK Kararı yla 2005 Eylem Planı hayata geçirildi 11/07/2006 tarihli ve 2006/38 sayılı YPK Kararı yla 2006-2010 Bilgi Toplumu Stratejisi ve eki Eylem Planı hayata geçirildi e-dönüşüm Türkiye Projesinin Amaçları Bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) politikaları ve mevzuatının AB müktesebatına uyumlu hale getirilmesi eavrupa+ eylem planının ülkemize uyarlanması Vatandaşın kamu karar alma sürecine katılımının geliştirilmesi Kamu idaresinin şeffaf ve hesap verebilir hale getirilmesine katkıda bulunulması BİT kullanımıyla kamu hizmetlerinin etkin sunumu BİT kullanımının yaygınlaştırılması Kamu BİT projelerinin etkin koordinasyonu Bu ilkeler ışığında özel sektöre yol gösterilmesi 2003-2004 Kısa Dönem Eylem Planı (KDEP) 2003/48 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile hayata geçirildi e-dönüşüm Türkiye İcra Kurulu kuruldu e-dönüşüm için acil ihtiyaçlar belirlendi: o Güvenli altyapının tesisi o Rehber ilkelerin ve standartların belirlenmesi o Bilgi paylaşımı ve birlikte çalışabilirliğin sağlanması ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 7/22
o Kullanıcı odaklılık o Bilgilendirme ve bilinçlendirme Strateji eksikliğinde, uygulanan/devam eden projeleri 2005 Eylem Planı 26/03/2005 tarihli ve 2005/5 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile hayata geçirildi Uygulama odaklı KDEP sürecinde bitirilemeyen eylemler yer aldı Kısa zamanda bitirilebilecek ama toplumda fark yaratacak eylemler Eylem 36 - TUCBS oluşturmaya yönelik altyapı hazırlık çalışmaları 2006-2010 Bilgi Toplumu Stratejisi ve eki Eylem Planı 11/07/2006 tarihli ve 2006/38 sayılı YPK Kararı yla 2006-2010 Bilgi Toplumu Stratejisi ve eki Eylem Planı hayata geçirildi. 28/07/2006 tarihli ve 26242 sayılı Resmi Gazete de yayımlandı. BT Stratejisi 7 stratejik öncelik ekseninden oluşmaktadır. Stratejiyi hayat geçirmek üzere öncelikleri, başlama tarihleri ve ilgili eylemleri belirlenmiş 111 eylem tasarlanmıştır. 2006-2010 Bilgi Toplumu Stratejisi 1. Sosyal Dönüşüm Herkes için bilgi ve iletişim teknolojileri fırsatı 2. Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin İş Dünyasına Nüfuzu İşletmelere bilgi ve iletişim teknolojileri yoluyla rekabet avantajı 3. Vatandaş Odaklı Hizmet Dönüşümü Yüksek standartlarda kamu hizmeti sunumu 4. Kamu Yönetiminde Modernizasyon Bilgi ve iletişim teknolojileriyle desteklenen kamu yönetimi reformu 5. Küresel Rekabetçi Bilgi Teknolojileri Sektörü Uluslararası oyuncu bilgi teknolojileri sektörü 6. Rekabetçi, Yaygın ve Ucuz İletişim Altyapı ve Hizmetleri Toplumun her kesimine yüksek kalitede ve ucuz genişbant erişim imkanı 7. Ar-Ge ve Yenilikçiliğin Geliştirilmesi Küresel pazarın taleplerine uygun yeni ürün ve hizmetler ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 8/22
2006-2010 2010 Bilgi Toplumu Stratejisi Figür 3 Kamu Yönetiminde Modernizasyon Ortak Teknoloji Hizmetleri ve Altyapı:...coğrafi bilgi sunum platformu gibi ortak altyapıların kurulması yoluyla kurumlararası işbirliği desteklenecek, mükerrer yatırımlar engellenerek tasarruf imkanları yaratılacaktır. Veri ve Bilgi Yönetimi: Veri sahipliği belirlenerek veri ve bilgilerin sayısal ortamda tutulması teşvik edilecek ve kamu kurumlarının iş süreçlerinde ihtiyaç duydukları veri ve bilgilere erişimlerini sağlamak üzere, belirlenmiş yetki sınırları dahilinde, güvenli ve etkin bilgi paylaşımını mümkün kılacak temel yapılar hayata geçirilerek mükerrerlik ortadan kaldırılacak ve veri bütünlüğü sağlanacaktır. 75 Numaralı Eylem: CBS Altyapısı Kurulumu Kamu kurum ve kuruluşlarının sorumlu oldukları coğrafi bilgileri ortak altyapı üzerinden kullanıcılara sunmaları amacıyla bir portal oluşturulacaktır. Coğrafi verilere ilişkin içerik ve değişim standardları belirlenecektir. 1) Eylem 49 : Adres Kayıt Sistemi 2) Eylem 53 : Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi 3) Eylem 55 : Tarım Bilgi Sisteminin Geliştirilmesi 4) Eylem 59 : Ulusal Ulaştırma Portalı 5) Eylem 66 : Yerel Hizmetlerde e- Dönüşüm 6) Eylem 71 : e-devlet Kapısı Hizmetlerinin Yaygınlaştırılması 7) Eylem 78 : Birlikte Çalışabilirlik Standartları ve Veri Paylaşımı Altyapısı 8) Eylem 81 : Kamuda Sayısal Bilginin Paylaşımı ve Tekrar Kullanımına Yönelik Esasların Belirlenmesi ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 9/22
DPT nin Beklentileri 2006 75 nolu eylemin başarıya ulaşması için kurum içi ve kurumlar arası çalışma metodolojisinin geliştirilmesi Uluslararası birlikte çalışabilirliğin sağlanması amacıyla ISO/TC 211 standartlarının benimsenmesi veya adapte edilmesi yoluyla ülkeye uyarlanması Kurumların birlikte çalışabilirliğinin sağlanması için veri sunucularında kullanılan yazılımların OpenGeospatial Konsorsiyumunun önerdiği gibi; özellikle katalog servisleri ve web servislerini desteklemesi ve sunucuya yönelik servisler için OGC spesifikasyonlarının kullanılması ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 10/22
EK 2: e-dönüşüm EYLEM LİSTESİ (1 Mayıs 2006) Eylem Planı 1 Mayıs 2006 tarihinde 114 Eylem ve 5 Yeni Eylem Önerisinden oluşan toplam 119 aktiviteden oluşmaktaydı. 2009 itibariyle e-dönüşüm toplam 111 Eylem olarak değerlendirilmektedir. Eylemler konularına göre gruplandırılıp, Eylemin Açıklama sı, eylemden Sorumlu (S) ve eylemle İlgili (İ) Kuruluşlar, ilgili olduğu Eylemler, Başlangıç Tarihi ve Süre olmak üzere DPT Bilgi Toplumu Dairesi tarafından planlanarak 2006 itibariyle sorumlu ve ilgili kuruluşların icraatları DPT tarafından koordine edildi. Tablo 1 DPT Eylem Listesi 2006 No EYLEM 1 Okullarda Bilgi Teknolojileri (BT) Altyapısı 2 Kamu İnternet Erişim Merkezleri (KİEM) 3 Bilgisayar ve İnternet Kampanyası 4 Okullarda Temel BİT Eğitimi 5 Yetişkinlere Temel Seviye BİT Kursları 6 BİT Eğitimi Sertifikasyonu 7 KİEM ler için İnsan Kaynağı Geliştirilmesi 8 Askerlik Hizmetinde Temel Seviye BİT Kursları 9 Kamu Çalışanlarına Temel Seviye BİT Kursları 10 İnternet Güvenliği 11 BİT ile Desteklenen Örgün Eğitim 11 BİT ile Desteklenen Örgün Eğitim 12 BİT ile Desteklenen Yaygın Eğitim 13 Televizyon ve İnternet İşbirliği 14 Türkçe Çeviri Arayüzü 15 Çevrimiçi Çevre İzinleri 16 Çevrimiçi Şirket İşlemleri 17 Patent ve Marka Tescil İşlemleri EYLEM KALDIRILDI 18 Dış Ticarette e-belge Kullanımı 19 Tek Nokta Bilgilendirme Portalı 20 Yabancı Yatırımcı Odaklı Promosyon Portalı 21 İmalat Dışı Sektörler için Destek Hizmetleri Verecek Kurum Geliştirilmesi 22 Sektörel Mesleki Eğitimler 23 Türkiye Turizm Portali 24 BİT Altyapı ve Yetkinlik Geliştirme Destekleri 25 İş Süreçlerinin Elektronik Ortama Entegrasyonu 26 Kırsal Kalkınmada BİT Kullanımı 27 e-ticaret Güvenlik Altyapısı 28 Kamu İnternet Siteleri Barındırma Hizmeti ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 11/22
29 Vatandaş Odaklı Hizmet Sunumu Uygulamaları 30 Hizmet Listesi ve Tanımlama Envanteri 31 Hizmet Dönüşümü Fizibilite Çalışması 32 İletişim ve Kanal Yönetimi Yetkinliği 33 Sağlık Bilgi Sisteminin Kurulması 34 Kan Bankası Veri Tabanı 35 Çevrimiçi Sağlık Hizmetleri 36 Teletıp Sistemleri 37 A 37 B Elektronik Yükseköğretim Kayıtları Elektronik Burs, Kredi ve Yurt Başvuruları 38 Entegre e-kütüphane Sistemi 39 Eğitim Portalı ve Bilgi Sistemi 40 e-sınav Uygulamaları 41 Adalet Hizmetlerine Daha Kolay Erişim 42 Elektronik Araç Trafik Tescil ve Ehliyet İşlemleri 43 Gümrük Denetimlerinin Etkinleştirilmesi 44 Ulusal Yargı Ağının Geliştirilmesi ve Adalet Hizmetlerine Erişim 45 Çevrimiçi Emniyet Rapor ve Sorgu İşlemleri 46 Sosyal Güvenlik Sistemleri Entegrasyonu 47 Vatandaş Kart; Pilot Uygulama ve Yaygınlaştırma 48 Entegre İş Platformu 49 Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri 50 Adres Kayıt Sistemi 51 Çevrimiçi Emlak ve İnşaat İzinleri 52 e-askerlik Hizmetleri 53 e-vatandaşlık Hizmetleri 54 Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi 55 e-noter Hizmetleri 56 Tarım Bilgi Sisteminin Geliştirilmesi 57 Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi 58 Şirketler Bilgi Sistemi 59 Tüketici Bilgi Ağı 60 Ulusal Ulaştırma Portalı 61 Sınır Kapısında Vatandaşlara Yönelik Tek Pencere Uygulaması 62 Ulaştırma Talep Yönetimi Sistemi 63 Ulaştırma Sistemlerinde e-ödeme Standartları ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 12/22
64 A 64 B Veriye Dayalı Gelir Yönetimi Sistemleri Elektronik fatura ve defter uygulaması 65 Yerel Yönetim Performans Ölçümlemesi İçişleri Bakanlığınca 84 le birleştirilerek yeni bir eylem tasarlanacak 66 Yerel Hizmetlerde e-dönüşüm 67 Yerel e-demokrasi Programı 68 Kurumsal Yapının Güçlendirilmesi: - e-dönüşüm Türkiye İcra Kurulu - Bilgi Toplumu Genel Müdürlüğü - Dönüşüm Liderleri Kurulu - Başbakanlık-İdareyi Geliştirme Başkanlığı - İçişleri Bakanlığı-Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü - Danışma Kurulu - Kurumiçi Yapılanma 69 Kurumlar Arası Yapılanma: Bilgi Toplumu Genel Müdürlüğünün Örgütlenmesi - 68 no lu eylem altında birleştirilmiştir 70 Kurumlar Arası Yapılanma: Dönüşüm Liderleri Kurulunun Yapılanması - 68 no lu eylem altında birleştirilmiştir 71 Kurumlar Arası Yapılanma: Program Yönetim Ofisinin Örgütlenmesi- 68 no lu eylem altında birleştirilmiştir 72 Kurumsal Karne Uygulaması 73 Kamu Güvenli Ağı 74 e-kapı Hizmetlerinin Yaygınlaştırılması 75 Ortak Çağrı Merkezi 76 Ortak Hizmetlerin Oluşturulması 77 Kamuda Açık Kaynak Kodlu Yazılım Kullanımı 78 CBS Altyapısı Kurulumu 79 Bilgi Sistemleri Olağanüstü Durum Yönetimi Merkezi 80 Elektronik Kamu Satın Alma Sistemi 81 Kurumsal Kaynak Planlama ve Tedarik Otomasyonu 82 Birlikte Çalışabilirlik Standartları, Veri Sahipliği ve Ortak Veri Sözlüğünün Geliştirilmesi 83 TÜİK e Bildirim Standartları ve Elektronik Paylaşım 84 İl Envanteri Sisteminin Geliştirilmesi ve Karar Destek Sistemi - İçişleri Bakalığınca 64. Eylemle birleştirilmek üzere öneri geliştirilecek. 85 e-imza Kullanımının Artırılması 86 Elektronik İletişim Programı 87 Kamu Personel Mevzuatının Bilgi Toplumu Stratejisi Hedefleri Doğrultusunda Revizyonu 88 Proje ve Yetkinlik Envanteri 89 Proje Uygulama ve Geliştirme Yetkinliği 90 Kamu Yönetimi Bölümlerinde BİT ve e-devlet Eğitimleri - Eylemin çıkartılması öngörülmektedir. 91 Bilgi Güvenliği ile İlgili Yasal Düzenlemeler ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 13/22
92 Ulusal Bilgi Sistemleri Güvenlik Programı 93 Nitelikli İnsan Gücü Yetiştirme 94 Öğretim Üyesi Yetiştirme 95 Bilgi Teknolojileri Eğitim İçeriğinin Geliştirilmesi 96 Ara Eleman Yetiştirme 97 Girişimcilik Eğitimleri 98 Ön Finansman 99 Sektör Hukuksal Tanımları 100 BİT Sektör Birliği'nin Oluşturulması 101 Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde İhtisaslaşma 102 Bilişim Vadisi 103 Sektör İş Yetkinliklerinin Geliştirilmesi 104 Yazılım Kalite Sertifikasyonu Yaygınlaştırma 105 Bilgi Teknolojileri İhracat Destekleri 106 Dışa Açılımın Desteklenmesi 107 Kamu BİT Alımlarında Etkinlik Sağlayıcı Düzenlemeler 108 Hizmetlerde Rekabetin Tesisi 109 Altyapıda Rekabetin Tesisi 110 Yerleşik İşletmecinin Toptan ve Perakende Hizmetlerinin Ayrılması İle İlgili Fizibilite Çalışması 111 Data ve İnternet Hizmetlerinde Vergi İndirimi 112 Ortak 3G Altyapısının Teşvik Edilmesi 113 Toplulaştırılmış Kamu Geniş bant Alımı 114 Frekans Tahsihi ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 14/22
EK 3: e-dönüşüm DURUM RAPORU (2008) DPT, Bilgi Toplumu Dairesi Danışma Kurulu 12.02.2008 Toplantısı Sunumu Özeti e-dönüşüm Türkiye Projesi Acil Eylem Planı-Ocak 2003 KYR-22 no lu eylem 2003/12 sayılıbaşbakanlık Genelgesi -Şubat 2003 DPT nin görevlendirilmesi Bilgi Toplumu Dairesinin kuruluşu Eylem Planları Kısa Dönem Eylem Planı, KDEP (2003-2004) 2003/48 sayılı Başbakanlık Genelgesi (Aralık 2003) 73 Eylem 2005 Eylem Planı 2005/05 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı 50 Eylem e-dtr Projesinde Başarılar e-devlet: - Getirisi yüksek, kullanımıyoğun e-devlet hizmetlerine öncelik verildi. -Kamu BİT yatırım ödenekleri reelolarak 3 kat arttı. Başlıca Uygulamalar: e-beyanname, e-bildirge, Eczane Otomasyon, UYAP, GİMOP, POLNET, e- Konsolosluk, Dahilde işleme İzinleri, BİMER, SEÇSİS; Birlikte Çalışabilirlik ve Veri Paylaşımı: MERNİS-KPS, Adres Bilgi Sistemi ve e-devlet Ana Kapısı Rehber ve Kılavuzlar: Birlikte Çalışabilirlik Esasları Rehberi, Kamu İnternet Siteleri Kılavuzu, BİT Proje Hazırlama Kılavuzu, Elektronik Belge Yönetimi Referans Belgesi (TS13298) Yasal düzenlemeler: Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, Elektronik İmza Kanunu, Türk Ceza Kanunu-Bilişim Suçları, Evrensel Hizmet Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda Değişiklik, Kişisel Verilerin KorunmasıHakkında Kanun Tasarısı, Elektronik Haberleşme Kanunu Tasarısı, telekomünikasyon alanında ikincil mevzuat İdari düzenlemeler: e-dtricra Kurulu, Danışma Kurulu, e-devlet Kapısı(TÜRKSAT A.Ş.), Kamu Sertifikasyon Merkezi Eğitim ve insan kaynakları: Okullara genişbantinternet bağlantısı, bilgi teknolojisi sınıfları, müfredatın yenilenmesi, öğretmenlere bilgisayar kampanyası Teknik altyapı: İnternetin ve genişbantınyaygınlaşması e-ticaret: KOBİ leree-ticaret ve e-işdestekleri Dışticarette e-belge pilot uygulaması e-sağlık: Standartların belirlenmesi, aile hekimliği pilot uygulaması, Hastane Bilgi Sistemleri Bilgi Toplumu Stratejisi nin hazırlanmbilgi Toplumu Stratejisi ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 15/22
KDEP ve 2005 Eylem Planı1 no lu eylem: Katılımcıbir yaklaşım. Mevcut durum tespiti için veri toplama aşamasında; İlgili paydaşlar belirlendi (toplam 249 kurum/kuruluş). Kamu kurumlarına anket hazırlandı. Kişi ve kuruluşlarla görüşmeler (273 görüşme) ve 16 odak grup toplantısı yapıldı. Vatandaş Anketi (7 coğrafi bölgede 18 il, 1678 kişi) yapıldı. İşletme Anketi (312 işletme ile birebir görüşme) yapıldı. Atölye çalışması gerçekleştirildi. e-dönüşüm Türkiye Projesi Danışma Kurulu tarafından değerlendirildi. Kamu kurum ve kuruluşlarıile sivil toplum kuruluşlarının değerlendirmeleri alındı. 28 Temmuz 2006 da yürürlüğe girdi. (2006/38 sayılıypk Kararı) Dokuzuncu Kalkınma Planıve OVP yeentegre edildi. 2006-2010 dönemini kapsıyor. Bileşenleri: o Strateji o Eylem Planı(111 eylem) o Ölçümleme Dokümanı(TÜİK ile birlikte hazırlandı) o İletişim Stratejisi Eksenler: o Sosyal Dönüşüm o BİT in İşDünyasına Nüfuzu o VatandaşOdaklıHizmet Dönüşümü o Kamu Yönetiminde Modernizasyon o Küresel Rekabetçi Bilgi Teknolojileri Sektörü o Rekabetçi, Yaygın ve Ucuz İletişim Altyapıve Hizmetleri o Ar-Ge ve Yenilikçiliğin Geliştirilmes Stratejinin Temel Hedefleri Temel Göstergeler Mevcut (*) Hedef (2010) İnternet kullanıcı yoğunluğu (%) 14 51 Genişbant abone yoğunluğu (%) 2 12,5 Bilgisayar sahibi işletmeler (%) 61 95 Elektronik kanallar uzerinden sunulan hizmetler (%) - 70 Elektronik kanallardan gerçekleşen işlemler (%) - 33 Yıllık kamu cari giderlerinde sağlanacak tasarruf (%) - 9 BT sektörunun GSMH içindeki payı(%) 0,8 2,2 Genişbant altyapılarının yaygınlığı(nufus %) 75 95 Ar-Ge harcamalarının GSMH içindeki payı(%) 0,8 2 * Strateji hazırlık sürecinde mevcut veriler, 2004-2005 ARTEL/88-Türkiye Bilgi Toplu Stratejisinin Fransa ile karşılaştırılması.doc 16/22