ÜROGENİTAL SİSTEM (ÜRİNER SİSTEM VE GENİTAL SİSTEM)
BÖBREK (REN) Metabolizmanın artık ürünlerini kan plazmasından elimine etmek Elektrolit-sıvı dengesini sağlamak Erythropoietin salgılamak Renin salgılamak
YERİ Karın boşluğunda Retroperitoneal aralıkta T12- L3 vertebralar arasında bulunur. Sağ böbrek sola göre daha aşağıda Sağ böbreğin üst ucu 12.T vertebranın alt kenarı, sol böbreğin üst ucu 12.T vertebranın üst ucu hizasında Sağ böbreğin alt ucu 3.L vertebranın alt kenarı hizasında, sol böbreğinki ise 3.L vertebranın cisminin ortası hizasında Crista iliacaya uzaklıkları sağ böbrek 2,5-3cm, sol böbrek 4 cm
Boyutları -Uzunluğu 11cm -Genişliği 6 cm -Kalınlığı 3 cm Ortalama ağırlığı kadınlarda 135 gr erkeklerde 150 gr
Yüzler, kenarlar, uçlar Facies anterior Facies posterior Margo lateralis Margo medialis Extremitas superior Extremitas inferior
KOMŞULUKLARI Facies anterior komşulukları Sağ Böbrek -Gl. Suprarenalis - Karaciger sağ lobu - Flexura coli dextra - Pars desendens duodeni - İncebağırsaklar Sol Böbrek - Gl.Suprarenalis - Dalak - Mide - Cauda pancreatis - Flexura coli sinistra - Colon descendens - Jejenum
KOMŞULUKLARI Facies Posterior Her iki böbreğin üst yarısı diaphragma ile Sağ taraf diaphragma aracılığı ile 12. Costa ile Sol taraf diaphragma aracılığı ile 11. ve 12. Costa ile komşuluk yapar. Arka yüzün alt yarısı -M. Psoas -N.subcostalis -M.quadratus lumborum -N.iliohypogastricus -M.transversus abdominis -N.ilioinguinalis
KOMŞULUKLAR Margo lateralis, medialis Her iki böbrekte de dış kenarlar M.transversus abdominis ile komşudur. Sağ böbrekte medial kenar V.cava inferior ile sol böbrekte ise aorta abdominalis ile komşudur.
HILUM RENIS (Margo medialis) -Önde V.RENALİS -Arkasında A.RENALİS -En arkada PELVİS RENALİS Ayrıca SİNİRler ve LYMPHA damarları bulunur
KOMŞULUKLAR Extremitas superior, inferior Üst uçlar gl.suprarenalisler Alt uçlar m.psoas ve m.quadratus lumborum
Böbreği dıştan saran tabakalar İÇTEN DIŞA DOĞRU Capsula fibrosa Capsula adiposa Fascia renalis
CAPSULA FİBROSA :Elastikiyet yeteneği yoktur.hilum reniste yüzeyel ve derin yapraklara ayrılır.altında düz kas lifleri bulunan subfibröz tabaka vardır. CAPSULA ADİPOSA : Kişiye göre değişik miktarda yağ dokusu içerir.arka tarafta belirgin olan yağ dokusu Corpus Adiposum Perirenale adını alır.ön tarafta peritonla komşuluk yaptığı kısımda yağ dokusu bulunmaz
FASCIA RENALIS Subperitoneal fascianın devamıdır Margo lateraliste ön ve arka iki yaprağa ayrılır Ön yaprak fascia praerenalis...karşı taraf ile birleşir Arka yaprak fascia retro renalis...m.psoas, vertebralar ve discus intervertebralislere tutunur Üst uçta ön ve arka yaprak gl.suprarenalisi sardıktan sonra birleşir Alt uçta BİRLEŞMEZ!
SINUS RENALIS Hilum renisten böbreğe giren ve çıkan oluşumların tümü yerinden çıkarıldığında ortaya çıkan boşluktur -Papilla renales -Calices renales *calix minor *calix major -Pelvis renalis
BÖBREKLERİN YAPISI 1-CORTEX RENİS 2- MEDULLA RENİS * CORTEX RENİS nefrogen dokudan gelişmiştir corpusculum renalis(malphigi cisimciği) columna renalis (bertini kolonları) stria medullaris (ferrein uzantıları) Lobus corticalis Lobulus corticalis
*MEDULLA RENİS pyramides renales papilla renales area cribrosa Foramina papillarıa
NEFRON Corpusculum renalis ve idrar kanalcıklarından oluşur Corpusculum renalis -glomerulus -bowman kapsülü İdrar kanalcıkları -tubulus proximalis -henle kavsi -tubulus distalis -bağlayıcı parça
BÖBREĞİN DAMARLARI A.RENALİS... 5 segmental dal (1tanesi pelvis renalisin arkasından diğerleri önünden olmak üzere hilum renisten girer. a.segmentalis a.interlobaris a.arcuata a.recta a.interlobularis vasa afferentia - rami capsulares
BÖBREĞİN SİNİRLERİ Otonom sinir sistemi tarafından innerve edilir Sempatikler n.splanhnicus minor Parasempatikler n.vagus Plexus coeliacus aracılığı ile plexus renalis denilen sinir ağını oluşturarak böbreğe ulaşırlar
ÜRETER 25-30cm uzunluğunda, lümen genişliği 3 mm Karın ön duvarındaki iz düşümü planum trans pyloricum da orta çizginin 5 cm dış tarafındaki noktayı tuberculum pubicuma birleştiren çizgi
DARLIKLARI 1.darlık pelvis renalisin hemen başlangıcında 2.darlık linea terminalisi çaprazladığı yer 3.darlık vesica urıneria ya girdiği yer
Üreterin bölümleri Pars abdominalis ve Pars pelvica PARS ABDOMİNALİS M.psoas üzerinde seyreder Sağ üreteri önden çaprazlayan oluşumlar -pars decendens duodeni -a.v.testicularis -a.v.ileocolica -a.v.colica dextra -radix mesenteri
Sol üreteri önden çaprazlayan oluşumlar: -flexura duodenojejunalis -a.v.testicularis -a.v.colica sinistra -a.v.sigmoidea -mesocolon transversum Her iki üreteri arkadan çaprazlayan yapılar - N.genitofemoralis - A.iliaca communis
A.iliaca internaların önünde seyreder A.umblicalis,a.obturatoria ve n.obturatorius ile komşuluk yapar Erkeklerde ductus deferensi arkadan çaprazlar ve vesicula seminalisin dış tarafından mesaneye girer. Kadınlarda ovariumun arka kenarından ve tuba uterinanın arkasından geçer. A.uterinayı arkadan çaprazlar. Pars pelvica
(Pars intramuralis) Vesica urinerianın duvarında eğik olarak seyreder Ostium üreteriris ile vesica ürineriaya açılır
Üreterin damarları Pars abdominalisin -yukarı kısımları a.renalis -aşağı kısmları a.testicularis Pars pelvica a.vesicalis superior ve inferior Venleri arterlerini izleyerek v.cava inferior
Üreterin sinirleri Sempatikler T11-L2 Parasempatikler S2-4 Plexus renalis segmentlerden Plexus hypogastricus superior ve inferior aracılığı ile taşınır