çindekiler 8 Kapak Kimya sektöründe otomasyon uygulamalar 42 Pazarlama Olumsuz bir yönünüzü kabullenmek müflterinin zihnine girmenin önemli bir flifresidir Reklam ndeksi 4 Halefflan Sümen Proses endüstrisinin 2008 2009 foto raf 6 Endüstride letiflim / Recep Akbayrak Bu süreç çok riskli Haber 12 Endress+Hauser Grubu, kurucusunun yas n tutuyor 14 Proses tecrübesi ve derin ürün bilgisi farkl laflt r yor 16 Endress+Hauser ve Knick, s v analiz cihazlar konusunda iflbirli ine gitti 16 Perpa ya dördüz gökdelen yap lacak 18 Yeni yat r mlar n OSB ler içinde yap lmas sanayi kaynakl çevre kirlili ini ortadan kald racak 20 Endress+Hauser tank envanter kontrol sistemleri semineri verdi 20 Gelece in CEO lar reklama yat r m yapacak 22 Ç MSA ya ifl ve iflçi güvenli i ödülü 24 Biz en parlak insanlar ifle al yoruz 24 Intel dijital dünyana beni dahil et projesini tan tt 26 MEGA Endüstri Kontrol Sistemleri petrol dolum terminalleri otomasy onunda uzman çözümler sunuyor 28 Asco Numatics yeni y lda yeni vizyonu ve logosu ile hizmet sunuyor 28 EPLAN Art k Türkiye de kendi ofisinde 30 TÜB TAK UEKAE ortakl nda elektronik kimlik kart çal flmalar sürüyor 30 Giriflimcinin baflar s rr 31 IBM Türk, novasyon Merkezi ni hizmete açt 31 Teflvik için 29 flirket kuyru a girdi, Ar-Ge ye 1.5 milyar YTL yat racak 32 fiirketler yeni yönetim metodlar na yöneliyor Röportaj 34 Nel Elektronik, sviçre nin yüksek teknolojisini proses endüstrisiyle buluflturuyor 36 Haks z rekabet flartlar, etik ticaret yapanlar n rekabet gücünü k r yor 38 En de erli varl m z markam z 40 Kendini yenilemeyen imalatç lar daha zor günler bekliyor Pazarlama 42 Olumsuz bir yönünüzü kabullenmek müflterinin zihnine girmenin önemli bir flifresidir Teknik Makale 44 Bir ölçüm sistemini oluflturmak 44 Enda EI 7412 46 Alarm ve anormal olay yönetiminde, Emerson Process Management stratejileri 48 Ba l nem ve s cakl k transmiteri 48 Geliflmifl kontrol cihazlar 48 Flexi-Drive hollow shaftlarda kesin kavrama sa lamak 49 Kepware in LinkMaster ürünü ka t fabrikas ndaki problemi çözdü 50 Hitachi den yeni SJ700 serisi yüksek güçlü AC sürücü 50 EUC serisi üniversal kontrol cihazlar 52 Kömürle çal flan bir kazanda fazla oksijen miktar n n izlenmesi 53 Control Techniques in ak ll pompa kontrolü sürücü sistemi 53 Elis Flonet manyetik debimetreler 54 Pnömatik tafl mada karfl lafl lan sorunlar ve çözüm yollar n n araflt r lmas Bölüm 2 ABB ELEKTR K...1 DAL...51 DELTA VANA...37 ENDRESS HAUSER...3 EMERSON...Ön Kapak çi HABER ORTAK...41 HACH LANGE...17 DEAL MAK NA...13 JUMO...7 KARYA ELEKTR K...25 KAZAK STAN...Arka Kapak çi KROHNE ENELSAN...5 NEL ELEKTRON K...15 ÖZSAMUR ELEKTRON K...23 P.C.S...Arka Kapak SAFMAK...56 SEW EURODRIVE...45 SIEMENS...19 S MTEK...29 S SPA...11 SMS TORK...33 TESLA...21 OCAK AYI DERG LER Dergiler Y ll k Periyot S.T. Otomasyon 12 Say S.T. Proses Otomasyonu 6 Say S.T. Vinç ve Kald rma Üniteleri 6 Say S.T. Makina 12 Say S.T. Sac flleme Teknolojileri 6 Say S.T. Elektrik-Enerji 6 Say Derginin Ad : SEKTÖREL TANITIM PROSES OTOMASYONU Say : 2009/01 Ocak 2009 Alternatif Yay nc l k Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. fiti. Ad na mtiyaz Sahibi: Recep Akbayrak Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul info@alternatifyayincilik.com / info@sektoreltanitim.com Genel Yay n Yönetmeni Halefflan Sümen Sorumlu Yaz flleri Müdürü Gülcan Arzuhal Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul Haber Merkezi Murat Tan k Reklam Grubu Eflref Y ld r m Gamze Tepe Vildan Ekren Esra Adal Grafik Alternatif Grafik Atölyesi Bilgi fllem Dilek Y ld r m U ur Y lmaz Semin Ya yapan Ercan Arzuhal Yönetim Yeri Adresi: Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul Tel.: +90 212 220 96 88 Fax: +90 212 222 79 63 Yay n Türü: Yerel, Süreli, ki Ayda Bir Yay mlan r Bask Has Matbaac l k 100. Y l Mah. MASS T Matbaac lar Sitesi 3. Cad. 199/A Ba c lar / stanbul Tel.: +90 212 629 02 49 2
3
halefflan sümen sumenh@alternatifyayincilik.com Proses endüstrisinin 2008 2009 foto raf Ölümlerin nedeni ister havaland rma yetersizli i, ister baca kirlili i, ister tam yanmama, ister delik ba lant borusu olsun, ne fark eder? Ders almak için, daha ne yaflasayd k? Onlarca flofben, yüzlerce soba ve nihayetinde bir o kadar kombi ve do- al gaz zehirlenmeleri yetmez mi? Bilimden, bilimin ö rettiklerinden ve ak ldan bu kadar uzak, daha ne kadar durabiliriz? Suçlu ar yorsak ki art k aramak zorunday z; kendimize, seçti imiz yöneticilere, mevcut uygulamalara, egemen k l nmak istenen kültüre ve bize dayat - lan piyasa uygulamalar na bakmam z gerekmez mi? Kimya Mühendisleri Odas 2 Ocak 2009 tarihli duyurusundan... K imya, ilaç, yiyecek-içecek, petrolgaz, selüloz-ka t, gübre, sa l k-güzellik ürünleri üreticileri 2008 y l nda tedarik zinciri yönetimi konusu ile ilgilenmeyi yap lacak ifller listesinin üst s ralar na yerlefltirmifllerdi. Tedarik zinciri yönetimi yeni ürün gelifltirme, yeni ürünün nas l üretilece i ve pazara hangi kanallar üzerinden sunulaca konular ndaki kararlar n verilmesi ile ilgili yeni yönetim modeli. Firmalar bir yandan müflterilerin hangi ürünleri sat n alacaklar n öngörüp üretmek, di er yandan da bu ürünleri do ru miktarda, do ru koflullarda (kalite, fiyat, maliyet, tamamlay c ürünler, zaman ), do ru yerlerde bulundurmak zorundalar. Bu konudaki kararlar hem müflteri tatminini etkilemekte hem de karl l. Her üründen çok say daki sat fl noktas nda yüksek miktarlarda bulundurmak müflteri hizmet düzeyini yükseltmekte, ancak maliyetleri de artt rmakta. Depolama, nakliye ve envanter giderleri büyümekte. Bu maliyetleri k sman n yolu daha az sat fl noktas, daha az stok miktar. Ancak böyle yap nca müflterilere yok satma durumu ortaya ç k yor. Bu da k sa vadede kar, uzun vadede ise müflteri kayb anlam na geliyor. Sakal b y k hikayesi. Ortay bulmak gerekiyor. Firmalar için önemli olan mallar n müflteriye eriflim maliyetleri. Bu maliyetler üretim, da t m ve sat fl kalemlerinden olufluyor. Hem ucuza üretmek, hem ucuza da tmak hem de sat fl noktas nda en k sa süre beklemesini sa lamak zorundalar. Mala elbette en az çaba ile sat labilir olma özelli i eklenmeli. fiirketlerin bu bütünsel yap içinde arzulad klar baflar l sonuçlar alabilmeleri için kendi satmak istedi i mallar de il, müflterinin almak istedi i mallar uygun kalite düzeyinde üretip do ru reklam kampanyalar ile desteklemeleri gerekiyor. Siparifllerinin karfl lanma sürelerini k saltmalar gerekiyor. Bunun için baz operasyonlar yan sanayilere (uzak do- udakiler de olabilir) aktarmak, da t m ve envanter maliyetlerini düflürecek lojistik partnerler bulmak gibi aray fllar da var elbette. Proses endüstrisinde büyük resim bu flekilde görünüyor. Tedarik zinciri yönetimi anlay fl iflletmenin d fl na da bakan bir anlay fl olmakla beraber içini de ihmal etmiyor. Proses endüstrisinde mallar n müflteriye eriflim maliyetleri içinde imalat maliyetleri % 40 dolaylar nda. Bu alanda önemli potansiyel sa layan araçlardan biri üretim çizelgeleme. Çizelgeleme sayesinde fabrikalar fazla mesailerden kurtuluyorlar. Envanter tutma maliyetleri azal yor, depo gereksinimleri düflüyor. malat maliyetlerini düflürmek için elbette DCS, enstrümantasyon, kurumsal varl k yönetimi kültürlerine vak f olmaya, RFID gibi izleme teknolojilerine, verimli iç lojistik sistemlerine gereksinim bulunuyor. Bütün bunlar için günceli izleyen iyi yetiflmifl insan kaynaklar olmazsa olmaz. Alternatif Yay nc l k olarak 2009 hedefimizi proses ve otomasyon endüstrilerindeki çal flanlara katk da bulunmak olarak belirledik. 2009 baflar ya beraberce yürüdü ümüz y l olsun. yazar n tüm köfle yaz lar da 4
5
endüstride iletiflim recep akbayrak recep@alternatifyayincilik.com Bu süreç çok riskli T üm sektörleri etkisi alt na alan global ekonomik krizin nas l afl laca hemen her platformda tart fl l yor. Gerek konunun uzmanlar, gerekse reel sektör temsilcileri çeflitli aç klamalarla çözüm önerileri sunuyor. çlerinde herkesin birleflti i tek çözüm, yeni yat r mlar yap lmal Peki ama kim yapacak bu yat r mlar? Yeni yat r mlara ihtiyaç duyan en önemli sektörlerden biri de proses sektörü. Bu sektörün çözüm ortaklar (ufak tefek iflleri bir kenara b rak rsak) ancak müflteri adaylar n n yat r m yapmas yla ifl alabilir ve varl n sürdürebilirler. Her firman n da ifl yapmadan varl n sürdürebilece- i s n rl bir zaman vard r. Gücü nispetinde standart giderlerini karfl lar, bu güç tükenince de yi ama bu kimin sorunu? Hiç kimse proses sektörünün ürün ve hizmet tedarikini sa layan firmalar n kurtarmak için yeni yat r m yapamayaca na göre bu ifl kime düflüyor? Tabi ki sektörün çözüm ortaklar na! Müflteri gibi düflünmek Ancak burada kastetti im, kendi iflini gelifltirmek için müflterini yeni yat r ma ikna etmek de il. Bu zaten mümkün de il ama mümkün olsa bile kazan=kazan iliflkisi kurulmadan hiçbir fley sürdürülebilir olmaz. yazar n tüm köfle yaz lar Burada ilk yap lmas gereken ifl, müflterin gibi düflünmek. Yani önce müflterilerimize kazand racak modeli bulmam z gerekiyor. Asl nda bu o kadar da zor de- il. Çünkü bu dönemde sektöründe kal - c olmak isteyenlerin ilk ihtiyac olan fley düflük maliyetle, yüksek fayda üretebilmek. Bu fayda modeli sektörüne ve firmas na göre de iflkenlik gösterece i için bunu örneklemek istemiyorum ama en kaba tabiriyle, yüksek performansl ürün isteyene ona göre çözüm, ekonomik maliyetli ürün isteyene de farkl çözümler sunulabilir. Ama tekrar ediyorum, düflük maliyetle yüksek fayda üretme modeli kesinlikle de iflkenlik gösteren bir konudur ve en do ru model kendini müflterinin yerine koymakla bulunur. Ben bekliyorum diyenlere Her fleye ra men, Ben kriz ortam nda hiçbir fley yapmam, krizin geçmesini bekliyorum diyenler varsa bana göre kendi sonlar n bekliyorlar. Çünkü kendi ifline yat r m yapmayanlar n, baflkas ndan çözüm beklemesi hayalcilikten baflka bir fley de ildir. Gelece i belirsiz bir fleyi beklemek için üste para harcamaktansa, tüm imkanlar n kaybetmeden önce sektör de ifltirmek daha mant kl olabilir! Sayg lar mla. da 6
kapak Kimya sektöründe otomasyon uygulamalar Kimya sektörümüz geliflmifl ülkelerinkine k yasla daha düflük oranda otomasyon çözümleri kullan yor. Ancak bu alandaki uygulama eksikli i, sermaye yetersizli inden çok, otomasyon çözümlerinin potansiyel yararlar n yeterince anlamam fl olmam zdan kaynaklan yor. Otomasyon çözümleri, kimya sektöründe; daha verimli bir fabrika, daha kaliteli ürünler, daha üretken iflgücü, daha emniyetli bir ortam, daha az enerji kullan m, daha h zl üretim, daha geliflmifl bir kay t tutma, daha düflük bak m maliyetleri, daha az hammadde kullan m, daha az fire, daha esnek ve daha güvenilir bir tesis ve sonuçta rekabet gücü daha yüksek bir firma vaat ediyor. Bu say m zda kimya sektöründe otomasyon uygulamas örneklerini inceliyoruz. T ürkiye kimya sektörü geliflmifl ülkelerinkine k yasla daha düflük oranda otomasyon çözümleri kullanmakta. Gerek sektörün temel otomasyon sistemi olan DCS lerin say lar nda, gerekse kullan lan I/O ve enstrüman say lar nda bir hayli geride oldu umuz istatistiklerle olmasa bile ilgili herkesin gözlemiyle do rulanmakta. Bu alandaki uygulama eksikli i sermaye yetersizli inden çok otomasyon çözümlerinin potansiyel yararlar n yeterince anlamam fl olmam zdan kaynaklanmakta. Otomasyon çözümleri kimya sektöründe flu yararlar sa lamakta; - Daha verimli bir fabrika - Daha kaliteli ürünler - Daha üretken iflgücü - Daha emniyetli bir ortam - Daha az enerji kullan m - Daha h zl üretim - Daha geliflmifl bir kay t tutma - Bir üründen di erine daha h zl geçifl - Daha k sa tepki süresi - Daha düflük bak m maliyetleri - Daha az hammadde kullan m - Daha az fire - Daha esnek ve daha güvenilir bir tesis ve - Rekabet gücü daha yüksek bir firma. Sektörün önünü açma misyonuna katk da bulunma arzumuza de er vererek birikimlerini bizimle paylaflan firmalar m za ve sayg de er çal flanlara içtenlikle teflekkürü borç biliriz. 2009 y l nda daha fazla otomasyon projesi dileklerimizle... 8
kapak Kimya sektöründe güvenlik tanklarda taflma korumas Selen Ak ll Kimya& laç Endüstri Yöneticisi Endress Hauser Elektronik San. ve Tic. A.fi. selen.akilli@tr.endress.com Kimya sektörü zorlu proses koflullar - n n en s k görüldü ü üretim alanlar ndan biridir. Kimyasal üretimi yap lan tesislerde genellikle patlay c ortamlar ve korozif maddeler bulunmaktad r. Bunlar çevre ve iflçi sa l için tehlike oluflturduklar gibi proses dizayn n ve tabii ki enstrümantasyonu da zorlu hale getirmektedir. Proseste kullan lan ölçüm ve kontrol cihazlar n n patlama korumalar n n olmas ve performanslar n n korozyondan etkilenmemesi için dayan kl malzemelerden yap lmalar gerekir. Kimya tesislerinde güvenlik anlam nda büyük rol oynayan bir di- er konu ise cihazlar n SIL (Safety Integrity Level) düzenlemelerine uygunlu udur; yani prosesin özellikleri göz önünde bulundurularak o noktadaki, insan ve çevreyi tehdit eden riskleri kabul edilebilir bir seviyeye indirebilme özellikleridir. Resim 1: Bir kimya tesisinde depolama tanklar Resim 2: Ölçüm sensörü ve seviye limit anahtar Geçmiflte birçok büyük kazan n ve patlamalar n meydana geldi i kimya sektöründe, güvenlik için al nan en önemli önlemlerden biri tanklara monte edilen bir cihaz arac l yla yüksek seviye alarm alarak taflmalar engellemektir (Resim1). Günümüzde bu uygulamalarda en çok kullan - lan cihazlardan biri de Endress+Hauser firmas n n gelifltirip 1966 da patentini alm fl oldu u çatal tip titreflimli seviye switch idir. Belli bir frekansta (rezonans frekans ) titrefltirilen cihaz s v ile temas etti inde frekans nda bir azalma olur ve böylece limit anahtar harekete geçer. Resim 2 de bu ölçüm sisteminde yer alan sensör (Liquiphant) ve PFM ç k fll seviye limit anahtar (Nivotester) görülebilmektedir. Prosesin riskli noktalar nda kullan lan cihazlar n belli sürelerde kontrol amaçl testlere tabi tutulmalar gerekir. Liquiphant, kendini sürekli test etme özelli i ile, çal fl r durumda iken, çatallar üzerinde oluflan birikmeleri veya korozyonu tespit edebilmektedir. Bu bilgiyi de normal operasyonu süresince çal flt frekans aral n n d fl na ç kt nda hata alarm vererek kullan c ya iletmektedir. Örne in çatallar üzerinde fazla bir birikme oldu unda cihaz n titreflim frekans düflmekte veya korozyon olmas durumunda frekans artmaktad r. Afla da bu durumlar n grafiksel gösterimi bulunmaktad r. Resim 3 te anlat lan özelli i sayesinde, sadece belli aral klarda Liquiphant n kendini test etme fonksiyonu kontrol edilmektedir. Bu kontrol s ras nda çatallar n kaplanm fl hali, kaplanmam fl hali ve korozyon etkileri simüle edilerek Nivotester üzerinde bulunan LED ler arac l yla cihaz n tepkileri gözlemlenmektedir. Bu kontrol prosedürü, taflma korumas uygulamalar için Alman ve Amerikan Otoriteleri taraf ndan sertifikaland r lm flt r. Ayr ca Liquiphant + Nivotester sistemi SIL2/SIL3 uygulamalar nda kullan lmak için gereken sertifikalara sahiptir. Bu yaz da bahsedilen taflma korumas haricinde kimyasal proseslerde s cakl k, bas nç, ak fl gibi farkl kontrol parametreleri bulunmaktad r. Önemli olan prosesin ve kontrol sisteminin güvenilir dizayn edilmesidir. En ufak bir ölçüm hatas n n bile çok büyük zararlara yol açabildi i kimya tesislerinde, cihazlar n dayan kl ve yüksek özellikte olmalar flartt r. Bu konuda üreticilerin ve tedarikçilerin gösterecekleri hassasiyet ile kazalar büyük ölçüde önlenmifl olacak ve üretim daha verimli hale gelecektir. Unutulmamal d r ki yaln zca güvenilir bir tesis ekonomiktir. Resim 3 9
kapak Sülfürik asit konsantrasyon otomasyonu için Anton Paar SPRn GOLD ultrasonik transdüzer ölçümü gereklidir. Halim Kalkan Elektrik Mühendisi / Genel Yönetim Kalkan Bilimsel Cihazlar Ltd.fiti info@kalkan-bilimsel.com 1. ÖZET O n-line yo unluk ve ses h z ölçümleri sülfürik asit üretim iflleminin önemli safhalar nda % w/w H 2 SO 4 ün do ru olarak belirlenmesinde kullan l r. SPRn ses h z transdüzeri ve mpds 2000V3 kombinasyonu, sülfürik asit konsantrasyonu ölçümüne ek olarak otomasyon prosesi için 0/4 20 ma analog ç k fllar, RS232 ve RS 485 dijital ç k fllar ve L/LL H/HH limit de erleri için serbestçe kullan labilecek röle kontaktlar sa lar. Sistem ayr ca Anton PAAR n çok geliflmifl data toplama program DAVIS ile entegre edilebilir. 2. SUNUfi (referans [i], [ii]) Sülfürik asit kimya endüstrisinde çok önemli bir hammaddedir ve afla da say lan birçok farkl kimyasal ifllemlerde kullan l r: Gübre üretimi Fosforik asit ve hidroflorik asit üretimi Sülfonatlar n ve sülfatlar n üretimi için sentezler (boyalar [tekstil boyalar gibi], yumuflat c lar, yüzey aktif maddeler, patlay c lar, fiberler, eczac l k ürünleri, plastikler vb.) Sentetik ipek ve viskon üretimi Titanyum oksit üretimi (boya endüstrisi) Sodyum sülfat (cam endüstrisi ve deterjan üretimi) ve alüminyum sülfat üretimi Akü asitleri Kurutucular Çelik endüstrisindeki temizleme banyolar Sülfürik asidin kimyasal formülü H 2 SO 4 dür. % 100 sülfürik asit renksiz, kokusuz ve ya ms bir s v d r ve çok güçlü bir higroskopik (nem çeken) yap ya sahiptir. Sülfürik asit su ile herhangi bir oranda kar flt r labilir fakat suland rma ifllemi son derece dikkatle yap lmal d r çünkü bu ifllem s ras nda büyük miktarda s ortaya ç kar. Sülfürik asit ve özellikle oleum temas etti i her tür dokuyu ve kumafl çok çabuk harap eder. Bugün sülfürik asidin üretimi için en önemli endüstriyel ifllem çift kontakt ifllemi olarak adland r l r. H 2 SO 4 sülfür trioksidin (S0 3 ) konsantre sülfürik asitte çözülmesi ve bunu takiben arzu edilen konsantrasyonun elde edilmesi için su ile seyreltilmesi yoluyla üretilir. H 2 SO 4 üretiminin ve seyreltme iflleminin kontrol edilmesi için sülfürik asit konsantrasyonunun on-line olarak fiekil 2. SPRn ses h z transdüzeri 3. SÜLFÜR K AS T KONSANTRASYONU- NUN BEL RLENMES Sulu sülfürik asit solüsyonunun konsantrasyonu % w/w H 2 SO 4 olarak belirtilir. fiekil.1, 40 C s cakl ktaki sülfürik asit için yo- unluk/konsantrasyon ve ses h z /konsantrasyon iliflkisini gösterir. 20 C s cakl k için diyagram daha küçük ölçüm aral hariç ayn - d r (%20 serbest SO 3 içerikli oleum 20 C de kat durumdad r H 2 SO 4 ün hesaplanmas nda % 0 ila % 90 w/w aras nda yo unluk ölçümü kullan l r, çünkü yo unlu un asit konsantrasyonunda dik ve hemen hemen lineer bir ba ml - l vard r. % 90 ila 100 w/w aral nda konsantrasyondaki de iflmede yo unlu un çok az de iflmesine karfl l k ses h z çok etkilendi inden ve lineer de iflti inden H 2 SO 4 konsantrasyonunun bu aral kta belirlenmesi için ses h z (sesin yay lma h z ) kullan lmal d r. % 0 ila 25 serbest SO 3 aral ndaki oleum içinde H 2 SO 4 konsantrasyonunun hesaplanmas için ayn flekilde yo- unluk ölçümü kullan lmal d r. Avusturya orjinli Anton Paar firmas H 2 SO 4 ve oleumun yo unluk ve ses h z n n ölçümü için laboratuar ve on-line ölçüm cihazlar üretmektedir. 4. ÖLÇÜM PRENS B 4.1 Alt n kaplamal SPRn ses h z transdüzeri Ses h z fiekil.3 de gösterildi i gibi bir SPRn ses h z transdüzeri ile ölçülür. SPRn nin aktif parçalar bir ultrasonik verici al c ve s - cakl k sensörüdür. Elektronik devreler ultrasonik sinyallerin örnek içindeki yay lma süresini ölçer. Al c ve verici aras ndaki mesafenin ve yay lma süresinin bilinmesiyle ses h z hesaplanabilir. Ses h z s cakl a oldukça ba- ml oldu undan, transdüzerin içine bir s cakl k sensörü konulmufltur. Ses h z ve s cakl k bilgileri ölçülen ses h z n n konsantrasyon birimine dönüfltürülmesi için bir de erlendirme ünitesine aktar l r. SPRn L alt n kaplamal transdüzerde ultrasonik çatal 40 μm kal nl nda gözeneksiz bir alt n katman ile kapl d r. Transdüzerin hat üzerine ba lant s bir PVDF T ba lant parças ile gerçeklefltirilebilir. (bkz. fiekil 4) 4.2 H2SO4 konsantrasyonun on-line olarak belirlemesi % 90 ila 100 w/w aras ndaki H 2 SO 4 konsantrasyonu ölçümü için alt n kaplamal bir SPRn ses h z transdüzeri kullan l r. Alt n kaplamal SPRn transdüzeri standart ba lant parçalar (DIN 2633, DN40 PN16) kullan larak hatt n içine yerlefltirilir. Transdüzerin örnek ile temas eden tüm parçalar sülfürik asit korozyonundan korumak için alt n ile kaplanm flt r. Yo unluk veya ses h z ve s cakl k bilgileri iki kablo ile mpds 2000V3 de erlendirme ünitesine aktar l r. Ayn fiekil 4. Alt n kaplamal SPRn transdüzeri sentetik T-parças ile birlikte kablo transdüzere gerekli güç kayna n sa lar ve herhangi bir uzunlukta olabilir. 5. ÖLÇÜM ARALI I S cakl k: 20 ila 50 C Konsantrasyon: % 90 ila 100 w/w H2SO4 6. DO RULUK Ses h z do rulu u H 2 SO 4 kons. do rulu u : 0.1 m/s : < % 0.05 w/w S cakl k etkileri cihaz n içinde bulunan s cakl k sensörü taraf ndan ölçülerek kompanze edilir. Toplam hata: Bütün ifllem flartlar nda pratikte meydana gelen de iflmeler, toplam % 0.01 w/w H 2 SO 4 lük bir hataya neden olur. 7. YARARLARI Anton Paar on-line transdüzerleri H 2 SO 4 ve oleumda oldukça yüksek do rulukta yo unluk ve ses h z ölçümünü garanti eder. SPRn transdüzeri ölçülen ses h z de erlerinin mpds 2000V3 de erlendirme ünitesi taraf ndan otomatik olarak % H 2 SO 4 de erlerine dönüfltürülmesine imkan tan r. H 2 SO 4 kalitesi üretim ifllemi s ras nda kesintisiz olarak temin edilir. Anton Paar ses h z transdüzerleri üretim ifllemi s ras nda özellikle ilgilenilen % 90 ila 100 konsantrasyon aral nda ölçüm yapma olana sa lar. Buna karfl l k bu aral kta %w/w H 2 SO 4 nin belirlenmesi için iletkenlik ölçümü kullan lamaz. Konsantre H 2 SO 4 ün seyreltilme ifllemi s ras nda H2SO4 konsantrasyonu gözlemlenebilir ve üretim rand - man artt r labilir. Anton Paar on-line transdüzerleri afla daki kurulufllarda baflar yla kullan lmaktad r: DONAU-CHEMIE AG, Avusturya CU-CHEMIE UETIKON; sviçre HAYS CHEMICALS, ngiltere BORREGAARD INDUSTRI- ES Ltd., Norveç Domo Caproleuna (Leuna, Almanya) BASF Ludwigshafen (Almanya) DOW Chemical (Amerika) Degussa (Knottingley, ngiltere) Lucite International ( ngiltere) ve daha birçok endüstriyel kurulufl... 8. Referanslar [i] Chem. unserer Zeit, 1982, 16, 149-159 [ii] Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, (4.), 21, 117-166 fiekil 1. Sülfürik asit ve oleumun 40 C s cakl ktaki yo unlu u ve ses h z fiekil 3. Alt n kaplamal SPRn fiekil 5. SPRn nin hat içi olarak montaj 10
haber Endress+Hauser Grubu, kurucusunun yas n tutuyor Endress+Hauser Grubu kurucusu Dr. Georg H Endress in yas n tutuyor. Grubun kurucusu, 85. yafl gününe birkaç hafta kala k sa ve fliddetli bir hastal k neticesinde 14 Aral k 2008 tarihinde, Arlesheim sviçre de vefat etti. Endress+Hauser, Dr. Endress in hayat na ve yapt ifllere iliflkin olarak afla daki beyanat verdi. GEORG H ENDRESS fl hayat n n çekirde ini Endress+Hauser Grubu nun kurulmas oluflturmufltur. Küçük bafllang çlarla geliflen Grup, dünya çap nda 8.300 çal flana sahip uluslararas bir endüstriyel otomasyon ve ölçüm flirketi haline gelmifltir. Georg H Endress kendisine yöneltilen niye bir müteflebbis oldunuz sorusuna bir keresinde flu cevab vermifltir: Kendime, aileme ve dünyaya baflar ya giden bir fikre sahip oldu umu kan tlamak istedim. Ve eflsiz mizah anlay fl ile flunlar eklemifltir: Üçüncü çocu umuzu beklerken kar m bireyler yapmam konusunda beni zorlad ; ve ben de bir giriflimci oldum. Georg Herbert Endress, 9 Ocak 1924 y l nda Almanya Freiburg da do mufltur. Babas burada bir fabrika yöneticisi idi. Yedi y l sonra aile, Georg H Endress in okula bafllad H rvatistan Zagrep e tafl nm flt r. E itimini daha sonra sviçre nin Basel kentinde tamamlam flt r. Zürih te mekanik üzerine staj yapm fl ve nihayet mühendislik e itimi alm flt r. sviçre de birçok flirkette çal flan Endress, yeni bir model elektronik seviye ölçüm cihaz üreten bir firmada çal flmak üzere ngiltere ye tafl nm flt r. ÖNGÖRÜLÜ VE KAR ZMAT K G R fi MC 1953 te genç sviçreli mühendis, deneyimli banker Ludwig Hauser ile birlikte Hauser KG flirketini kurmufltur. Almanya n n Lörrach kentindeki genç flirket, söz konusu yeni elektronik seviye ölçüm cihazlar n n da- t mc s yd. Birbirine z t bu iki karakter birbirlerini mükemmel biçimde tamaml yorlard : Endress in ileri görüfllülü ü ile Hauser in sa duyusu baflar n n temelini oluflturmufltur. 1956 y l nda kendilerine ait ilk ölçüm cihazlar n piyasaya sürmüfllerdir. Yeni pazarlar ve ifl alanlar ad m ad m aç l rken Georg H Endress, Avrupa d fl ndaki geliflme potansiyelini erken bir dönmede fark etmiflti. 1970 y l nda ABD ve Japonya daki ba l ortakl klar kurduktan sonra bunu 1980 lerde Çin e h zl bir geçifl izlemifltir. Georg H Endress, Ludwig Hauser in 1975 y l nda vefat ndan itibaren flirketi Endress ailesinin tek sahipli inde zeka ve enerji ile gelifltirdi. Karizmas ve etkili konuflma yetene i sayesinde kendi vizyonunu di erlerine flevk ile telkin ve adapte etmesinin yan s ra, alanlar nda kendinden daha iyi olan insanlar n kat l m n sa lam flt r. Silah arkadafllar onun güvenilir, sad k gerekti- inde sert ama daima adil bir patron oldu- unu bilirdi. Sayg yla belirtilen GHE takma ad, her zaman alçakgönüllü ve eriflilebilir oldu unu hat rlat rd. Bir defas nda; Popülerlik benim tarz m de il. Birisinin s rt m s vazlay p ne kadar müthifl birisi oldu umu söylemesindense, ne kadar iyi bir flirkete ve mükemmel çal flanlara sahip oldu umu söylemesini tercih ederim diye belirtmifltir. BÖLGE KAVRAMI Ç N KALB VE RUHUYLA SAVAfiTI Georg H Endress iflteki baflar s n n, sosyal sorumluluk üstlenmesini gerektirdi ini düflünmekteydi. lgilendi i sorunlardan birisi flirket çal flanlar n n halen daha yar s n n görev ald Almanya-Fransa- sviçre aras ndaki Kuzey Ren bölgesinde iflbirli inin gerçeklefltirilmesiydi: Avrupa daki co rafik s n rlar n kald r lmas n zihinsel engellerin y k lmas izlemeliydi. Georg H Endress, canl bilimi alan nda bir a olan Bio-Vadi nisiyatifi nin yan s ra üç uluslu staj ve mühendislik meslek e itimlerinin öncüsü olmufltur. Endüstriyel iflkollar nda ekonomik bir birlik olan Wirtschaftsverband Industrieller Unternehmen Badens (WVIB) ve Regio-Gesellschaft Schwarzwald Oberrhein da etkin bir kiflilikti. Tüm bu kurumlar kendisini Onursal Baflkan olarak atam fllard r. Say s z di er payeler yan nda Georg H Endress, 1984 y l nda 1. S n f Federal Hizmet Niflan ile ödüllendirilmifltir. 1990 da Basel Üniversite si kendisine fahri doktorluk ünvan vermifltir. 1994 y l nda Freiburg Üniversitesi fahri senatörü olmufl ve Land Baden-Württemberg için hizmetlerinden ötürü madalya alm flt r. 2000 y l nda ise Frans z niflan Légion d Honneur madalyas ile ön plana ç km flt r. Frans z devleti taraf ndan verilen bu en büyük ödülü, uluslar aras anlay fla yapt katk lardan ve Alsas n ekonomik geliflimine yönelik hizmetlerinden ötürü kazanm flt r. Ayr ca Amerika Birleflik Devletleri Indianapolis flehrinin ve Almanya daki Maulburg Bölgesi nin onursal vatandafll na sahiptir. A LES VE VAKFI SAYES NDE HAYATININ fi SÜRDÜRÜLECEK Georg H Endress arkas nda iyi düzenlenmifl bir miras b rakt. fl hayat ndaki operasyonlardan, flirketler grubunun liderli ini ikinci o lu Klaus Endress e devretmek suretiyle 1995 y l ndan itibaren elini çekmiflti. Bununla beraber yine de Denetleme Kurulu üyesi olarak, ölümünden k sa bir süre öncesine kadar Endress+Hauser grubunun baflar l gelifliminde aktif bir rol oynam flt r. Çok önemli meslek yaflam ve gönüllü katk lar n n yan s ra, ailesi Georg H Endress için anahtar bir role sahip olmufltur. Alice Vogt ile 1946 y l nda evlenmifltir. Bu evlilikten sekiz çocuk meydana gelmifltir. Bugün flirkette, dört o lu ve bir k z aktif olarak görev almaktad r. Her birisinin Grup ta yüzde 12 hissesi bulunan çocuklar ve onlar n aileleri, Georg H. Endress in müteflebbis olarak iflini sürdüreceklerdir. Aile flirketi sözleflmesinde ikinci ve üçüncü kuflak aile üyeleri, sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk ilkelerine dayanan Endress+Hauser i bir aile flirketi olarak sürdürmeyi taahhüt etmifllerdir. Georg H Endress in Basel Bölgesine yönelik taahhütleri ve genç insanlar n teflvik edilmesine yönelik ba fllar, flirketin yüzde 4 lük hissesinden gelir sa layan hay r amaçl Georg H Endress Vakf taraf ndan sürdürülecektir. 12
13
haber Proses tecrübesi ve derin ürün bilgisi farkl laflt r yor Sahip olduklar proses tecrübesi ve ürünleri farkl sanayi kollar nda kullanmakla geliflen derin ürün bilgisinin kendilerini rakiplerinden farkl laflt rd n kaydeden ASP Otomasyon Ltd. fiti. Sat fl Müdürü Elektrik Yüksek Mühendisi Sad k fienol, Müflterilerimize yapt m z otomasyon projeleri sonras nda, DCS e itimi vererek teknik personelin seviyesini yükseltiyor, ard ndan 7gün/24saat servis hizmetinin verilmesi sayesinde yaflayabilecekleri sorunlarda yanlar nda olarak onlar n daha konforlu bir iflletme hayat na sahip olmas na yard m ediyoruz dedi. A rl kl olarak ABB markal AC ve DC sürücülerle demir çelik iflletmelerinde hadde otomasyonu (kangal ve tel çubuk) uygulamalar nda SCADA, upgrade projeleri gerçeklefltirdiklerini ve Kepware OPC ürünleriyle iflletmenin farkl tüm PLC/DCS, HMI ve analizör vb. sistemlerinin bilgilerinin bir ekrandan izlenmesiyle ilgili ciddi veri toplama (veri analiz) projeleri yapt klar n belirten ASP Otomasyon Ltd. fiti. Sat fl Müdürü Elektrik Yüksek Mühendisi Sad k fienol, sektöre sunduklar en yeni ürün ve hizmetlerle ilgili olarak; Kepware OPC ürünleri ve bunlar n PLC/DCS, SCDA, HMI sistemlerine uygulanmas en yeni çözümlerimiz. Bahsi geçen sistemler aras ndaki kronik haberleflme problemlerine kal c ve pratik çözümler sunmas en önemli avantaj. Ayr ca sistemdeki önemli bilgileri karar verme sürecinde kullanmak üzere ilgili raporlama sistemlerine aktarmas en belirgin farkl l klar n oluflturuyor dedi. PAZARIN ÇOK D NAM K OLMASI SÜREKL B R YAPILANMAYI GÜÇLEfiT R YOR Gündemlerinde, bu AC/DC sürücülerle OPC üzerinden haberleflmek ve bu sürücülerin kontrol sistemine entegrasyonunu kolaylaflt rmak gibi çal flmalar n oldu unu söyleyen fienol, Pazardaki hareketlili in çok dinamik olmas, bu alanda kararl ve sürekli bir yap lanmay güçlefltiriyor diyerek bunun sektörün iç ve d fl pazarlarda geliflmesini tehdit eden unsurlar n bafl nda geldi ini söyledi. fienol, Ancak dernek, birlik gibi örgütlenmelerin, sektörün de iflen pazar ve beklentilere h zl cevap üretme konusunda ciddi bir rolü oldu u tart - fl lmaz fleklinde konufltu. PROJE SONUNDA MÜfiTER LERE E T M VEREREK TEKN K PERSONEL N SEV YES N YÜKSELT YOR Sahip olduklar proses tecrübesi ve ürünleri farkl sanayi kollar nda kullanmakla geliflen derin ürün bilgisinin kendilerini rakiplerinden farkl laflt rd n kaydeden fienol, Müflterilerimize yapt m z otomasyon projeleri sonras nda, DCS e itimi vererek teknik personelin seviyesini yükseltiyor, ard ndan 7gün/24saat servis hizmetinin verilmesi sayesinde yaflayabilecekleri sorunlarda yanlar nda olarak onlar n daha konforlu bir iflletme hayat na sahip olmas - na yard mc oluyoruz.uzmanl k alan m za giren en son sistemleri ve geliflmeleri sürekli izleyerek, onlar n hizmetine ve kullan m na sunuyoruz dedi. KR Z SONRASINDAK HIZLI TEMPOYA HAZIRLANMALI ASP Otomasyon Ltd. fiti. Sat fl Müdürü Elektrik Yüksek Mühendisi Sad k fienol, Kriz zamanlar nda ilk olarak yat r m planlar n n ertelenmesi beklenen bir geliflmedir diyerek, Dolay s yla pazarda daralma ve zorunlu bak m faaliyetleri d fl nda yat - r m projelerinde bekle-gör politikas n n bask n olaca n ön görmek zor olmasa gerek fleklinde konufltu. fienol, krizden en az derecede etkilenmek için al nmas gereken tedbirlerle ilgili olarak ise, E itim ve zorunlu bak m faaliyetlerini art r c yönde çal flmalar yapmak, böylelikle kriz sonras ndaki h zl tempoya haz rl kl olmak gerekiyor dedi. fienol, ileriye dönük hedefleriyle ilgili, Kepware OPC ürünlerini sürücü ve yumuflak yol vericilerde uygulamas n yapmak ve OPC konusunda ülkemizde bilinirli i art rmak istiyoruz fleklinde konufltu. Endüstride Merak Etti iniz Konular çin Siz Zaman Harcamay n! Bize Sorun, Biz Araflt ral m... Konusuna göre ilgili dergimizde yay nlayal m, ayn dergiye sizi de 3 ay ücretsiz abone yaparak bilgilendirelim... e-posta: haber@alternatifyayincilik.com - Fax: 0212 222 79 63 Tel: 0212 220 96 88 14
haber Endress+Hauser ve Knick, s v analiz cihazlar konusunda iflbirli ine gitti Endress+Hauser ve Knick firmalar s v analiz cihazlar nda kullan lan indüktif ba lant sistemleri konusunda iflbirli i anlaflmas yapt lar. Anlaflmaya göre Endress+Hauser firmas n n buldu u ve patentini ald Memosens dijital iletiflim teknolojisi ortak kullan lacak ve gelifltirilecek. Memosens teknolojisini di er üreticilere açarak bu teknolojiden onlar n da faydalanmas konusunda geçti- imiz y l karar alan Endress+Hauser, bu karar çerçevesinde Knick firmas ile anlaflma yapt. ki firma birlikte yapt klar aç klama s ras nda bundan sonra da Memosens teknolojisini, sensör ve transmiter üreticilerinin kullan m na açmaya devam edeceklerini bildirdiler. Bu anlaflma sayesinde müflteriler Memosens uyumlu ürünleri sadece tek bir üreticiden de il, birden fazla üreticiden temin etme flans bulacaklar. Buna ilave olarak, iki firma, benzer indüktif ba lant sistemlerinde birlikte patent alma konusunda anlaflmaya vard lar ve yeni ortak Memosens logosunu kullanmaya karar verdiler. MEMOSENS TEKNOLOJ S NELER GET R YOR? Memosens teknolojisi ilk olarak ph ölçüm sistemleri ile bafllayan ve daha sonra çözünmüfl oksijen, bulan kl k, klor gibi di er s v analiz cihazlar nda da kullan lmaya bafllayan indüktif bir ba lant sistemidir ve sensör ile transmiter aras ndaki iletiflimi dijital hale getirmektedir. Bu sistem sayesinde sensör ve transmiter aras nda kullan lan özel kabloya gerek kalmamakta, basit bir data kablosu ile iletiflim sa lanmaktad r. Ayr ca sensör ile kablo ba lant s aras nda yaflanan nem ile ilgili problemleri tamamen ortadan kald ran bu sistemde, öncede sadece mv ileten sensör, içerisine yerlefltirilen bir çip yard m ile ak ll hale gelmifl ve proses ile ilgili tüm datalar saklayabilme özelli ine kavuflmufltur. Bu sayede sahada uzun zaman alan kalibrasyon ifllemlerinin laboratuarda çok daha k sa sürede ve hassas olarak gerçeklefltirilmesi mümkün olmufl ve bak m için harcanan zaman minimuma inmifltir. Ayr ca sensördeki çip sayesinde edinilen bilgilerle, kalibrasyon zamanlar daha hassas olarak tespit edilebilmekte ve sensör ömrü de buna ba l olarak uzamaktad r. Perpa ya dördüz gökdelen yap lacak Perpa Yönetim Kurulu Baflkan Mithat Yümlü, Perpa Ticaret Merkezi nin önündeki 23 dönümlük arsaya 41 er katl dört gökdelen infla edeceklerini aç klad. Gökdelenlerden ikisinin rezidans, birinin otel, di erinin de ofis olaca n belirten Yümlü, binalar n alt na da 58 bin metrekarelik al flverifl merkezi ve 10 bin araçl k otopark yapacaklar n söyledi. Perpa n n önündeki 23 dönümlük arsaya 200 milyon dolarl k yat r mla 41 er katl dört gökdelen infla edilecek. Gökdelenlerin alt na ise 58 bin metrekarelik al flverifl merkezi ve 10 bin araçl k otopark yap lacak. Konuyla ilgili aç klamalarda bulunan Perpa Yönetim Kurulu Baflkan Mithat Yümlü, infla edilecek gökdelenlerden ikisinin rezidans, birinin otel, di erinin de ofis olaca n belirterek, Perpa da 4 bin 700 firma faaliyet gösteriyor, 22 bin kifli çal fl yor ve her gün 40 bin ziyaretçi geliyor. D flar dan kimse gelmese bile yapaca m z al flverifl merkezinin 62 bin müflterisi haz r dedi. PROJEN N DE ER 1.2 M LYAR DOLARA ULAfiACAK Otopark ihtiyac n karfl lamak için yer alt nda toplam 250 bin metrekarelik alanda 15 katl otopark yap laca n kaydeden Yümlü, Avrupa n n en büyük otopark na sahip Volkswagen fabrikas n n kapasitesi 7 bin. Biz onun rekorunu k rarak, 10 bin araç kapasiteli park yapaca z dedi. Yümlü, planlanan yat r m n 200 milyon dolara mal olaca n, 36 ay sürecek yap m aflamas ndan sonra projenin de erinin 1.2 milyar dolara ulaflaca n söyledi. Arsan n stanbul Büyükflehir Belediyesi ile Perpa yönetiminin ortak mal oldu unu belirten Yümlü, flu bilgileri verdi: Perpa Towers adl proje kat karfl l fleklinde ihale edilecek. haleyi kazanan firma dört gökdelenden ikisini ve al flverifl merkezinin yar s n alacak. Projenin di er yar s belediyeye ait olacak. Perpa yönetimi olarak biz de ticari otoparklar n sahibi olaca z. fiubat AYINDA TEKL FLER DE ERLEND R LECEK mar izinlerini ald klar n, avan projenin stanbul Büyükflehir Belediyesi taraf ndan onayland n belirten Yümlü, inflaat yüklenecek firmay bulmak için ihale açt klar n, yerli ve yabanc olmak üzere toplam 6 firman n ihale döküman ald n aç klad. fiubat ay nda teklifleri de erlendireceklerini kaydeden Yümlü, mart ay nda inflaata bafllayabileceklerini ifade etti. Yümlü, Sapphire den yüksek bir bina yapmak üzere yola ç kt klar n ancak uçak rotalar nedeniyle kat yüksekli inin s n rland n belirtti. KR Z B R fians Ekonomik kriz ortam nda yat r ma bafllamalar n n bir flans oldu unu vurgulayan Yümlü, Çünkü bu dönemde mal ve hizmetlerin fiyat düfltü. Bu da inflaat yüklenecek firma aç s ndan çok büyük bir avantaj. Kriz olmasayd bu proje flimdiki maliyetinden yüzde 40 daha pahal ya mal olurdu dedi. 16
haber Alia a Ticaret Odas Baflkan Adnan Saka: Yeni yat r mlar n OSB ler içinde yap lmas sanayi kaynakl çevre kirlili ini ortadan kald racak Türkiye de sanayi kaynakl çevre sorunlar n n yeni yat r mlar n organize sanayi bölgeleri içinde yap lmas yla çözümlenece ini söyleyen Alia a Ticaret Odas Baflkan Adnan Saka, Alia a n n çevre kirlili ine art k tahammülü yok. Biz, yat r mlar n sürdürülebilir kalk nma anlay fl yla çevrede yaflayanlara zarar vermeyecek flekilde yap lmas n istiyoruz dedi. Son 30 y lda Türkiye nin en büyük üç sanayi kentinden biri haline gelen Alia a da, sanayi planlamas yla yeni yat r mlar n bundan böyle OSB ler içinde yap lma sonucu sanayi kaynakl çevre kirlili i sorunlar n n ortadan kalkaca n belirten Baflkan Saka, Alia a n n sanayi kaynakl çevre kirlili i sorunlar yla y llard r karfl karfl ya bulundu unu hat rlatarak, Geçti imiz aylarda zmir Büyükflehir Belediyesi, Alia a Belediyesi, Çevre Bakanl, sanayi kurulufllar m z ve üniversitelerimizin katk - lar yla Alia a da genifl kat l ml bir toplant düzenlendi. Bu toplant da, Alia a n n mevcut sanayi yat r m kapasitesinin tespit edilerek, bundan sonraki yat r mlar n ne flekilde yap l p yap lamayaca n n bilimsel verilerle ortaya konmas karar al nd. Alia- a n n art k çevre kirlili ine tahammülü yok. Biz, yat r mlar n sürdürülebilir kalk nma anlay fl yla, yani çevreye, do aya ve o çevrede yaflayanlara zarar vermeyecek flekilde yap lmas n istiyoruz dedi. SÜRDÜRÜLEB L R KALKINMA ANLAYIfiINA SAH B Z Sanayi yat r mlar n n toplum için çok önemli oldu unu belirten ve sanayileflmeye körü körüne karfl ç kman n do ru olmad n savunan Saka, nsan ile do a aras nda denge kurarak, do al kaynaklar tüketmeden, gelecek kuflaklar n ihtiyaçlar - n n karfl lanmas na ve kalk nmas na olanak verecek flekilde bugünün ve gelece in yaflam n ve kalk nmas n programlamal y z. flte bu, sürdürülebilir kalk nma anlay fl d r. Bir bölgedeki yat r mlar n bu anlay fl çerçevesinde de erlendirilerek yap lmas sa lanmal d r. K sacas, modern dünya nas l yap yorsa biz de öyle yapmal y z diye konufltu. YATIRIMLAR OBS LERE YAPILMALI Türkiye de yat r mlar planlanmadan gelifligüzel yapmak yerine, art k her türlü çevresel önlemlerin al nd organize sanayi bölgelerine yap lmas gerekti ini kaydeden Saka, Alia a da, 400 fabrikan n kurulaca ve ülke ekonomisine dev bir üretim üssü haline dönüflecek ALOSB de Türkiye ekonomisinin gururu bir yat r m gerçeklefltiriyoruz. Bu yat r m, Türk insan n n neler yapabilece inin en somut göstergesidir. Burada kurulacak 400 tesis hiçbir flekilde çevreyi kirletmeyecek. Çünkü ar tmalar, filtre sistemleri ve di er çevre koruyucu önlemler ALOSB gibi yeni jenerasyon OSB lerde üst düzeyde. Alia a da bundan böyle yap lacak yeni yat r mlar n da belli bir plan dahilinde ALOSB içinde yap lmas bu bölgede çevresel sorunlar n giderek azalmas n sa layacakt r dedi. GÜZELL KLER M Z KORUYALIM Adnan Saka, Do al çevre bizim çevremizdir. Biz do ay korudukça do a da bizleri korur. Havaya, suya, topra a kar flan kimyasal art klar do ay etkiliyor. Bu art klar n ço almas insan sa l n bozuyor. Do al çevrenin güzelliklerini korumak hepimizin görevi. Soludu umuz havan n, içti imiz ve kulland m z sular n, bulundu umuz yerin temiz olmas n istiyorsak çevre kirlenmesine engel olal m. Sa l m za uygun bir çevrede yaflamak için do al çevremizi koruyal m dedi. 18