Dün, Bugün, Yar n
ZAMAN GEÇ YOR Zaman Dilimleri nsanlar yaflad klar zaman üçe ay rm fllar. 1. Geçmifl zaman dün 2. fiimdiki zaman bugün 3. Gelecek zaman yar n Zaman dilimlerinden geçmifli hat rlar z. fiimdiki zaman yaflar z. Gelece imizin nas l olaca n bilemeyiz. Ancak tahmin ederiz. Örne in; okuma yazma bilmiyorduk. fiimdi ise biliyoruz. Gelecekte de birçok kitap okuyarak yeni bilgilere ulaflaca m z tahmin edebiliriz. Küçükken bindi iniz bisikletinizi seversiniz. Ama bugün ona binemezsiniz veya bisikletiniz eskimifltir. Annenizin eve ald koltuk tak m, baban z n arabas ilk al nd günkü gibi mi? Bunlar de iflime u ramad m? 252
DE fi M Do ada her fley de iflime u rar. A açlar de iflir. Hayvanlar de iflir. Eflyalar de iflir. 253
K yafetlerde De iflim Çocuk k yafetleri Erkek k yafetleri Kad n k yafetleri K yafetlerimizde Atatürk ün önderli inde de iflimler olmufltur. 254
TEST 8 Çoktan Seçmeli Afla daki seçeneklerden do ru olan n iflaretleyiniz. 1. Hangi ifade bir çocu un dünü ile ilgilidir? A. lk do um günü hediyemi hat rl yorum. B. Ben de bisiklete binmeyi ö reniyorum. C. Boyum uzun, niye Mehmet Okur gibi olmayay m? 2. Hangi ifade bir çocu un gelece i ile ilgilidir? A. Bugün okulda resim yapt k. B. leride doktor olmak istiyorum. C. Bebekken çok a larm fl m. 3. Hangi görselde bir a aç için dünü kavram n kullanabiliriz? A. B. C. 4. 1 2 3 Yukar daki üç görsel, dün, bugün, gelecek s ras na göre hangi seçenekte do ru verilmifltir? A. 1-2 - 3 B. 1-3 - 2 C. 3-1 - 2 255
Do ru - Yanl fl Afla da verilen ifadelerin do ru olan na (D), yanl fl olan na (Y) harfi koyunuz. ( ) 1. Dünün efl kavram gelecektir. ( ) 2. nsanlar yaflad klar zaman üçe ay rm fllard r. ( ) 3. Do ada baz canl lar de iflime u ramaz. ( ) 4. K yafetlerimiz Atatürk ün önderli inde de iflime u ram flt r. ( ) 5. Atatürk de bir zamanlar çocuk olmufl. Tamamlama Afla daki noktal yerlere uygun sözcükleri bularak cümleyi tamamlay n z. 1. Ali... ö retmen olmak istiyor. 2. Ö retmenimiz de... yaramazl k yapm flt r. 3. Babam... berbere trafl olmaya gitti. 4. Atatürk... flehrinde do du. 5. Eskiden fes giyen erkekler,... flapka giymektedir. 256
BAYRAMLAR nsanlar, ülkelerinin ve inançlar n n özel günlerinde bayram yaparlar. Bizim de bayram günlerimiz vard r. Bayramlar iki gruba ayr l r. A. Millî Bayramlar 19 May s Atatürk ü Anma Gençlik ve Spor Bayram Her 19 May s günü kutlan r. Liselerde okuyan a abeylerimiz ve ablalar m z spor gösterileri yaparlar. 19 May s 1919 günü Atatürk, Samsun a ç karak Kurtulufl Savafl n bafllatm flt r. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayram Her 23 Nisan günü, bizim bayram m zd r. O gün anaokulu ve ilkö retim okulu ö rencileri çeflitli gösteriler yaparlar. Baflka ülkelerin ö rencileri de ülkemize gelir. Atatürk, bu günü çocuklara bayram olarak arma an etmifltir. Zafer Bayram Her 30 A ustos günü Zafer Bayram kutlan r. Kara, deniz ve hava askerlerimiz gösteri yaparlar. 30 A ustos günü Dumlup nar da düflmanlar kesin olarak yenilmifller ve daha sonra yurdumuzu terk etmifllerdir. Bu nedenle 30 A ustos günü Zafer Bayram olarak kutlan r. 257
Cumhuriyet Bayram Her 29 Ekim günü, Cumhuriyet Bayram kutlan r. Cumhuriyet Bayram törenlerine tüm Türk vatandafllar kat l r. Çünkü 29 Ekim 1923 günü Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulmufltur. lk cumhurbaflkan m z da Atatürk olmufltur. B. Dinî Bayramlar fieker Bayram Her ramazan ay nda Müslümanlar bir ay oruç tutarlar. Ramazan ay bitince üç gün bayram yaparlar. Bu bayrama, fieker Bayram veya Ramazan Bayram denir. Bayram ve ramazan süresince yoksullara yard m edilir. Aç insanlar doyurulur. Yafll lar ziyaret edilir. Kurban Bayram Her y l Müslümanlar yoksullara et da tmak ve yard m etmek için bayram yaparlar. Bu bayram dört gün sürer. Aile büyükleri ziyaret edilir. Dinî bayramlarda darg nlar bar fl r. Küçükler büyüklerin ellerini öperler. Büyükler de küçüklere hediye ve harçl k verirler. 258
TEST 9 Çoktan Seçmeli Afla daki seçeneklerden do ru olan n iflaretleyiniz. 1. Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayram kutlama tarihi hangisinde do ru verilmifltir? A. 23 May s B. 23 Mart C. 23 Nisan 2. Her 29 Ekim günü niçin bayram yap yoruz? A. Zafer kazand m z için B. Atatürk cumhurbaflkan oldu u için C. Cumhuriyet yönetimi ilân edildi i için 3. Hangi görsel için Zafer Bayram kutlan yor. diyebiliriz? A. B. C. 4. Hangi görsel için Dinî bayram kutlamas yap l yor. diyebiliriz? A. B. C. 5. Atatürk, cumhuriyeti kimlere emanet etmifltir? A. ö retmenlere B. askerlere C. gençli e 259
DÜNYA DÖNÜYOR Dünya m z Dünya n n flekli yuvarlakt r. Portakala veya topa benzetebiliriz. Dünya n n üzerinde karalar ve denizler vard r. Denizler daha çoktur. Uzayda, insan n yaflad bilinen tek gök cismi Dünya d r. Günefl Dünya ya s ve fl k veren büyük gök cismidir. fiekli yuvarlakt r. Uzay Dünya, Ay, Günefl ve bütün gök cisimlerinin içinde bulundu u sonsuz bofllu a uzay denir. nsanlar uzay, teleskoplarla, astronotlarla, uzay araçlar ile tan maya çal flmaktad rlar. 260
Gece ve Gündüz Dünya hem kendi etraf nda hem de Günefl in etraf nda döner. Kendi etraf nda dönmesinden gece ile gündüz meydana gelir. Dünya n n bir taraf gece ise di er taraf gündüzdür. Günefl in etraf nda dönmesinden mevsimler meydana gelir. lkbahar, yaz, sonbahar, k fl. Dünya kendi etraf ndaki dönüflünü 24 saatte tamamlar. Dünya, Günefl in etraf ndaki dönüflünü bir y lda tamamlar. Gece Gökyüzü Bulutsuz bir havada gece gökyüzüne bakt m zda binlerce y ld z görürüz. Gece gökyüzünde büyük olarak görülen gök cismi Ay d r. Ay, Dünya m za yak n oldu u için büyük görünür. Uzayda, Dünya ve Ay dan çok daha büyük gök cisimleri de vard r. Gökyüzü, teleskop denilen araçlarla gözlenir. 261
MEVS MLER Bir y lda dört mevsim vard r. Do a her mevsimde de iflime u rar. Sonbahar Eylül - Ekim - Kas m Sonbaharda havalar so ur. Ya murlar bafllar. Tatil yörelerinde yaflayanlar evlerine döner. Okullar aç l r. Göçmen kufllar göç eder. Baz a açlar yapraklar n döker. Çiftçiler ekin ekerler. K fl Aral k - Ocak - fiubat Havalar iyice so ur. Kar ya ar. Yeni y la gireriz. Baz hayvanlar k fl uykusuna yatar. Okullarda ara tatili olur. 262
lkbahar Mart - Nisan - May s Havalar s nmaya bafllar. A açlar n çiçek ve yapraklar açar. Baz hayvanlar k fl uykusundan uyan r. Göçmen kufllar döner. Adeta do a uykudan uyan r. Yaz Haziran - Temmuz - A ustos Havalar iyice s n r. A açlar meyve vermeye bafllar. Bu daylar biçilir. Okullar yaz tatiline girer. nsanlar yazl klara giderler. 263