MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖZEL YETENEK SINAVLARINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ; SİSTEMATİK DERLEME ÇALIŞMASI *

Nacakçı Z., Dalkıran E., Ece A. S. (2016). Müzik eğitimi anabilim dalı özel yetenek sınavlarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri; sistematik derleme çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(İpekyolu Özel Sayısı), 2368-2381. Geliş Tarihi: 31/10/2016 Kabul Tarihi: 04/11/2016 MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖZEL YETENEK SINAVLARINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ; SİSTEMATİK DERLEME ÇALIŞMASI * Zeki NACAKCI ** Esra DALKIRAN *** Ahmet Serkan ECE **** ÖZET Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlar öğrencilerini, birbirinden bağımsız biçimde, belli bir standardı olmayan ve aynı zamanda birçok farklı değişken ile farklı uygulamalar içeren özel yetenek sınavları ile seçerek almaktadır. Bu sınav sistemine, ÖSYM nin Öğrenci Yerleştirme Seçme Puanı formülü dışında etkisi ve katkısı olmadığı düşünüldüğünde, özel yetenek sınavları birçok belirsizliği ve tartışmayı içerisinde barındırmaktadır. Bahsedilenlerden yola çıkarak bu araştırma, Yükseköğretime geçiş sınavlarından biri olan müzik öğretmenliği yetenek sınavında karşılaşılan sorunları tespit etmek ve bu sorunlara yönelik olarak güncel çözüm önerileri sunmak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, 2005 2015 yılları arasında müzik eğitimi ABD özel yetenek sınavlarına yönelik yapılan akademik çalışmalar taranarak gerek sınavların uygulanmasındaki standardizasyon, gerek ÖSYM katsayı sorunları ve puan dağılımlarının yarattığı dengesiz aday yerleşimleri sistematik derleme yöntemiyle incelenmiştir. Araştırma sonucunda özel yetenek sınavlarının uygulanmasındaki aksaklık ve eksiklikler tespit edilmiş, çözüme yönelik öneriler getirilmiştir. Anahtar Sözcükler: Müzik, Özel Yetenek Sınavı, Sistematik Derleme, Yüksek Öğretim PROBLEMS AND SOLUTIONS OF THE MUSIC TEACHER EDUCATION PROGRAM SPECIAL APTITUDE TEST IN HIGHER EDUCATION; A SYSTEMATIC LITERATURE REVIEW ABSTRACT Music Teacher Education Programs that train music teachers select and accept the candidates through special talent exams including many different variables and practices, which is independent from each other and in which there are no certain standards. Along with it, the Student Selection and Placement Centre (OSYM) had no effect on the special aptitude tests other than determining a controversial formula and coefficient. Hence, this research was conducted to identify problems in the Music Teacher Program Special Aptitude Test as one of the exams for applying higher education and to provide updated recommendations for solutions to these problems. For this purpose, both the standardization in the implementation of the exam and unbalanced candidate settlements owing to OSYM as well as the coefficient problems and the distribution of scores were investigated by a systematic review through reviewing Music Teacher Education Program Special Aptitude Test between 2005-2015. At the end of the study, deficiencies and shortcomings of the implementation of the special aptitude test and the recommendations for solutions were raised. Key words: Music, Special Aptitude Test, Systematic Review, Higher Education * Bu araştırmada elde edilen bulguların tamamı 6-8 Mayıs 2016 tarihleri arasında düzenlenen MÜZED Uluslararası 2. İpek Yolu Müzik Konferansı, Bolu/Türkiye adlı kongrede sözlü bildiri olarak sunulmuştur. ** Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Müzik Eğitimi ABD, znacakci@gmail.com *** Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Müzik Eğitimi ABD, edalkiran15@gmail.com **** Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Müzik Eğitimi ABD, eceserkan@gmail.com 2368

Zeki NACAKÇI, Esra DALKIRAN, Ahmet Serkan ECE 1.GİRİŞ Son yıllarda kronikleşmiş sorunlar hakkında yapılan araştırmalar, daha çok kanıta dayalı birçok bilimsel araştırmadan temel alan görüşlerin analiz edildiği yöntemlere dayanmaktadır. Özellikle sağlık alanında sıklıkla kullanılan Meta Analiz, Sistematik Derleme Yöntemi bu araştırma yöntemleri içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu bağlamda, araştırmanın temel problemi olduğu düşünülen müzik öğretmeni yetiştiren kurumların öğrenci alım sınavlarında yaşanan sorunlarının kronik bir hal aldığı bu konuya ilişkin yapılan birçok çalışmadan anlaşılmaktadır. Müzik öğretmeni yetiştirme sürecinin önemli bir basamağı olan bu probleme yönelik yapılan çalışmaların sistematik derleme yöntemi ile analiz edilerek gündeme getirilmesinin, sorunun çözümüne katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Sistematik derleme, bir probleme çözüm oluşturmak için, o alanda yayınlanmış tüm çalışmaların kapsamlı bir biçimde taranarak, çeşitli dâhil etme ve dışlama kriterleri kullanarak hangi çalışmaların derlemeye alınacağının belirlenmesi, derlemeye dâhil edilen araştırmalarda yer alan bulguların sentez edilmesidir (Burns ve Grove, 2007; Centre for Reviews and Dissemination [CRD], 2008; Higgins ve Green, 2011; akt. Karaçam, 2013). Sistematik derleme çalışmaları, daha çok sağlık alanında yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak Sistematik derleme çalışmaları, analiz yönteminin güçlü yönlerinin kuvvetli olması nedeniyle son yıllarda diğer bilim dalları ve disiplinler arasında giderek yaygınlaşmaya başlamış, bu yöntem kullanılarak yapılan bilimsel yayınların sayısında artış olmuştur. Sistematik derleme; alanında uzman kişiler tarafından elde edilebilir en iyi araştırma kanıtını belirlemek için benzer yöntemler ile yapılmış çok sayıdaki araştırmanın yapılandırılmış ve kapsamlı bir sentezidir (Karaçam, 2013). Bilindiği üzere, Ülkemizde Müzik öğretmeni yetiştiren, her sene aktif olarak öğrenci alımı yapan Eğitim Fakültelerine bağlı yirmiden fazla Müzik Eğitimi Anabilim Dalı bulunmaktadır. Müzik öğretmeni yetiştiren bu Müzik Eğitimi Anabilim dalları, öğrencilerini, birbirinden bağımsız belli standarttı olmayan birçok farklı değişken ve uygulamalar içeren (ismine özel yetenek sınavı denilen?) sınavlar ile seçip almaktadır. Bu sınav sistemine, ÖSYM nin Öğrenci Yerleştirme Seçme Puanı formülü dışında etkisi ve katkısı olmadığı düşünüldüğünde sistem, birçok belirsizliği ve tartışmayı içerisinde barındırmaktadır. Bu sorundan rahatsız olan müzik eğitimcileri ve akademisyenler problemi makale, bildiri veya farklı bilimsel yayımlarla gündeme getirmişlerdir. Ancak sınav sisteminde yaşanan problemler halen devam etmekte ve kronik bir hal almaktadır. Gelinen süreç, bu sorunların tespit ve çözümüne yönelik alanda yapılmış bilimsel çalışmaları, analiz edip değerlendirerek gelecekte bu alanda yapılacak adımlara yol gösterecek sistematik bir derleme çalışmasının yapılmasının gereğini ön plana çıkarmaktadır. Buradan hareketle temellenen bu araştırma, müzik öğretmenliği seçme sınavlarında yaşanan sorunları Sınavların Uygulanmasındaki Standardizasyon ve ÖSYM Etkisi gibi iki ana başlık altında incelemiş, bu başlıklar içerisinden gelişen problemlere cevap aramıştır. 2369

Müzik eğitimi anabilim dalı özel yetenek sınavlarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri 1.2. Araştırmanın Amacı Bu araştırma, Yükseköğretime geçiş sınavlarından biri olan Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Özel Yetenek Sınavında karşılaşılan sorunları, sistematik derleme yöntemi ile belirlemek ve bu sorunlara yönelik güncel çözüm önerileri sunmak amacıyla yapılmıştır. Bu maksatla aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır. 1- Üniversitelere göre farklılık gösteren, Müzik Eğitimi ABD Özel Yetenek Sınavlarına başvuru koşullarında istenen (ÖSS / YGS) asgari puandaki farklılıklar nelerdir? 2- Özel Yetenek Sınavlarının takvimi ve aşamaları nelerdir? 3- Özel Yetenek Sınavlarına YGS ve AOBP larının etkisi nasıldır? 4- Özel Yetenek Sınav içeriği nasıl düzenlenmektedir? 5- Özel Yetenek Sınavı yerleştirme puanını etkileyen faktörler nedir? 2. YÖNTEM Bu araştırmada, yükseköğretimde müzik öğretmeni yetiştiren kurumlara öğrenci yerleştirmede kullanılan özel yetenek sınavları ile ilgili detaylı verilere ulaşıp sentez yapılmasına olanak sağlayan Sistematik Derleme Çalışması yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem eğitim araştırmalarında alan yazındaki önemli bağlantıları ve biçimleri ortaya çıkararak gelecekteki araştırmalara ve uygulamalara rehberlik etmek amacıyla kullanılmaktadır (Minner, Levuy ve Century, 2010, akt; Baran ve Bilici, 2015). Bu bağlamda çalışmada üç aşamalı bir yöntem izlemiştir: Veri seçme ölçütlerinin belirlenmesi, Tarama yöntemi ve süreci Analiz süreci 2.1. Veri (makale / bildiri) seçme ölçütlerinin belirlenmesi Bu aşamada seçilen makale veya bildirilerde; 2005-2015 tarihleri arasında ulusal/uluslararası hakemli bir dergide veya kongre kitabında yayımlanmış olması, Özgün nitelikli bir çalışma olması, Çalışmanın Eğitim Fakültesi GSEB Müzik Eğitimi ABD özel Yetenek sınavlarına yönelik olması, Bu çalışmadaki araştırma sorularından en az birine veri olabilmesi gibi özellikler aranmıştır. Araştırmada kongre özet bildirileri, kitap ve tezler çalışma kapsamına dahil edilmemiştir. 2.2. Tarama yöntemi ve süreci Araştırma yönteminin ikinci aşamasında, internet veri tabanlarında ve Google Akademik arama motorunda (özel yetenek sınavları, müzik sınavları, özel yetenek sınavlarındaki sorunlar, vb.) anahtar kelimeler ile sorgulama yapılmıştır. Daha sonra sorgu sonuçları analiz edilmek üzere tablolaştırılarak veri bankası oluşturulmuştur. 2370

Zeki NACAKÇI, Esra DALKIRAN, Ahmet Serkan ECE Tarama süreci sonunda araştırmada kullanılmak üzere 22 makale 11 tam metni yayımlanmış bildiriye ulaşılmıştır. 33 akademik çalışmadan oluşan analiz veri bankası araştırmacılar tarafından bir kez daha inceledikten sonra 12 bilimsel çalışma, analiz sürecindeki araştırma sorularına uygun veriler içermemesi nedeniyle veri bankasından çıkarılmıştır. Toplam 21 akademik çalışma analiz edilmek üzere araştırmaya dahil edilmiştir. 2.3.Analiz Süreci Üçüncü aşamada araştırmacılar tarafından oluşturulan analiz tablosunda araştırmaya veri oluşturan çalışmalar, benzerlik ve farklılıkları irdelenmiş, araştırma soruları da dikkate alınarak sınıflandırılarak analiz edilmiştir. Araştırmaya kapsamında derlenen çalışmalar tablo 1 de gösterilmiştir. Tablo 1. Araştırma Kapsamında Sistematik Derlemeye Dahil Edilen Çalışmalar NO YIL ÇALIŞMA BAŞLIĞI YAZAR TÜR 1 2005 2 2006 3 2006 4 2006 5 2006 6 2006 7 2006 8 2007 9 2008 10 2008 Müzik Öğretmenliği Özel Yetenek Seçme Sınavının Çok-Yüzeyli Rasch Modeli ile Analizi Özel Yetenek Sınavlarında ÖSS Puanı İle Yetenek Puanları (İşitme Alanı, Ses Alanı, Çalgı Alanı) Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalları Özel Yetenek Sınavlarında ÖSS Ve Ağırlıklı Orta Öğretim Başarı Puanlarının Yerleştirme Puanına Etkisi Özel Yetenek Sınavlarında ÖSS & AOÖB Puanlarının Yerleştirme Puanları İçerisindeki Yeri Ve Adayların ÖSS Puanları İle Akademik Ortalamaları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi (AİBÜ Örneği) Eğitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalları na Özel Yetenek Sınavları İle Öğrenci Alımına Yönelik Eleştirel Yaklaşımlı Bir Değerlendirme Türkiye de Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Yapılan Giriş Yetenek Sınavlarında Adayların Ses Kapasitelerini Değerlendirme Kıstasları Üzerine Bir Çalışma Üniversitelerdeki Güzel Sanatlar Eğitim Programları Giriş Sınavı Sonuçlarının Değerlendirilmesi (Dumlupınar Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Örneği) Özel Yetenek Sınavlarında Yerleştirmeye Esas Olan Puan Ve Katsayıların Alan Ve Alan Dışından Gelen Adaylara Yansıması Müzik Özel Yetenek Seçme Sınavı nın Puanlayıcılar Arası Güvenilirlik Çalışması Müziksel Algılama (İşitme, Okuma, Yazma) Ses Ve Çalgı Yeteneği arasındaki İlişkilerin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi H. Atılgan S. Ece, N. Sazak A. Atak Yayla Bildiri S. Ece N. Sazak Bildiri M. Apaydın Bildiri S. Otacıoğlu Bildiri L. Altınkurt S. Ece S. Ece S. Kaplan S. Ece S. Kaplan 2371

Müzik eğitimi anabilim dalı özel yetenek sınavlarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri 11 2011 12 2011 13 2012 14 2012 15 2012 16 2013 17 2013 18 2013 19 2013 20 2013 21 2013 Müzik Öğretmeni Adaylarının Müzik Yeteneğine İlişkin Özyeterlik Algıları Özel Yetenek Sınavı Başarıları Ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişki Öğretmenlik Programlarına Özel Yetenek Sınavları İle Öğrenci Seçiminde Karşılaşılan Sorunlar Ve Çözüm Önerileri Ortaöğretimden Yüksek Öğretime Geçişte Özel Yetenek Sınavları Ve Kullanılan Puan/Katsayıların Yerleştirmeye Etkisi Müzik Öğretmenliği Programları Kapsamında Özel Yetenek Sınavlarının Karşılaştırılarak İncelenmesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Özel Yetenek Sınavını Kazanan Öğrencilerin Ezgi İşitme Ve Ritim İşitme Boyutu Başarı Düzeylerinin İncelenmesi Müzik öğretmenliği programı özel yetenek sınavlarında YGS puanları ile müzik alanı puanları arasındaki ilişkilerin incelenmesi Müzik Öğretmenliği Özel Yetenek Sınavlarının Sınıflama Doğruluğunun İncelenmesi Güzel Sanatlar Fakülteleri, Müzik Bölümleri Özel Yetenek Sınavlarına Giren Adayların, Sınavda Sorulan Soru Tiplerine Göre, Başarı Durumlarının Değerlendirilmesi Müzik Öğretmeni Aday Adaylarının Sürekli- Durumluk Kaygı Düzeyleri Ve Müzik Özel Yetenek Sınavı Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Müzik Öğretmenliği Özel Yetenek Sınavlarının Sınıflama Doğruluğunun İncelenmesi Özel Yetenek Sınavlarında AOBP ve YGS Puanlarının Yerleştirme Puanları İçerisindeki Dağılımının İncelenmesi D. Piji Küçük H. Atar, M. Yılmaz A.S. Ece P. A. Kumova, R. E. Demirbatır G.C. Yüksel, S. Tufan T. Sağer O. Zahal E. Gürpınar Bildiri H. Atar A. Ayhan T. Yokuş, H. Yokuş Ş.G Kalaycıoğlu Atar, H.,Y, Sayın, A., Atar, B H Arapgirlioğlu, K. D. Tankız 3. BULGULAR Bu bölümde sistematik derleme çalışmasından elde edilen bulgular, araştırma sorularını içeren beş başlık altında sunulmuştur. 3.1. Müzik Eğitimi ABD Özel Yetenek Sınavlarına başvuru koşullarında istenen (ÖSS / YGS) asgari puanındaki farklılıklar nelerdir? Araştırmanın bu sorusuna incelenen çalışmalardan yapılan analizlere göre, ülkemizdeki tüm Müzik Eğitimi ABD ları, özel yetenek sınav başvurusunda istenen puan türlerini ÖSYM nin belirlediği asgari koşulları dikkate alarak üniversitelerinin ilgili fakültenin yönetim kurulu kararıyla belirlemektedir. Buna göre, Özel Yetenek Sınavlarına başvuruda ÖSYM nin yapmış olduğu YGS sınavındaki puan türlerinin herhangi birinden 140 220 aralığında puan almış olmak şartı aranmaktadır. Bir başka ifadeyle Özel Yetenek sınavına başvuru puanları üniversiteden üniversiteye farklılık göstermektedir. Bu farklılıklar beraberinde, müzik öğretmeni adaylarının sürece girişlerinde bir standart olmamasını getirmektedir. Dolayısıyla süreç sonunda ortaya çıkan ürün olan müzik öğretmeninde de belli bir standart beklenmesi çok da gerçekçi bir anlayış olmayacaktır. 2372

Zeki NACAKÇI, Esra DALKIRAN, Ahmet Serkan ECE Oysaki hem Mili Eğitim Bakanlığı hem de eğitim camiası yeni mezun müzik öğretmenlerinin, öğretmenlik formasyonu ve müzikal bakımdan belli bir standart ve donanımda olmasını beklemektedir. Bu sorun ÖSYM nin bir müzik öğretmeninden beklenen algı ve yeterlikleri dikkate alarak, özel yetenek sınavları başvuru puanlarını güncelleyip belli bir standartta oturtmasıyla çözülebilir. 3.2. Özel Yetenek Sınavlarının (ÖYS) takvimi ve aşamaları nelerdir? İncelenen çalışmalardan edinilen analizlere göre, Özel Yetenek Sınavları; üniversitelerin kendi belirledikleri bir takvim içerisinde ve yine kendi belirledikleri aşama ölçütlerine göre yapılmaktadır. Bu durum, sınavların tarihlerinde yine bir standart ve düzenin olmaması gibi aksaklıkları beraberinde getirmektedir. Örneğin sıklıkla karşılaşılan sorun, Müzik Eğitimi ABD Özel Yetenek Sınav tarihlerinin birbiri ile çakışması ve öğrencilerin aynı tarihe rastlayan sınavlar için bir tercih yapma zorunluluğu ve/veya, istedikleri/tercih ettikleri üniversitelerin müzik yetenek sınavların girememe/yetişememe gibi sorunlarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Müzik özel yetenek sınavlarının aşamalarında karşılaşılan bir başka sorun, yapılan sınavlardaki aşamaların gerek isim, gerekse o aşamadaki sınav tür ve sorularının, birbirinden farklı içerik ve ölçme değerlendirme yaklaşımları göstermesidir. Yine incelenen yayınlarda bu farklılığın neden kaynaklandığı tam olarak açıklanamamaktadır. Yine incelenen çalışmaların %19 u, Müzik Öğretmenliği Programlarında yapılan sınavların salt yeteneği ölçmekten çok; dikte, müziksel çalma-söyleme gibi temel bilgi ve beceriler gerektiren uygulamaları da ölçtüğü, bu kapsamdaki ilgili sınavların müziksel yeteneği ölçmediği daha çok müziksel başarıyı ölçtüğünü iddia etmektedir. İrdelenip analiz edilen çalışmalarda, Müzik sınavını oluşturan alanlar incelendiğinde pozitif yönde en yüksek düzeyde ilişkinin Müziksel Çalma alanı puanları ile Müziksel Söyleme alanı puanları arasında olduğu bulunmuştur. Bilindiği üzere iki aşamalı sınavlarda birinci aşamayı geçemeyen öğrencilerin çalma ve söyleme alanı puanları bulunmamaktadır. Buna göre, iki aşamalı sınavlarda, birçok öğrenci birbiriyle pozitif ilişkili bu iki önemli boyut irdelenmeden elenmiş olacak, ve bu da özel yetenek sınavlarının kapsam geçerliliğini düşürecektir. Üniversitelerin Müzik Eğitimi ABD Özel Yetenek Sınavı ağırlıklarının dağılımına göre, 6 üniversitenin (%26) 1.Aşama sınavı 2. Aşama sınavına etki etmemekte, 1 üniversitenin (%4,5) sınavı tek aşamalı yapılmakta, diğer 16 üniversitenin (%69) Özel Yetenek Sınavları iki aşamada yürütülmektedir. Üniversitelerde Özel Yetenek Sınavı 2. Aşama puan ağırlıkları; müziksel işitme alanı %10-80, çalgı alanı %10-40, ses alanı %15-30 oranlarında dağılım göstermektedir. Bununla birlikte 4 üniversite (%18) 2. Aşama sınavında müziksel işitme alanına yer vermemektedir. Bu durum ÖYS bakımından üniversiteler arasında oldukça farklı uygulamalar yapıldığını göstermektedir (2012, Kumova ve Demirbatır). Özel Yetenek Sınavlarının uygulanmasındaki bu farklıklar, yine iyi bir müzik öğretmeninden beklenen öğretmenlik formasyonu ve müzikal yeterlilik gibi çıktılara ulaşılmasını güçleştirecektir. Eğer sınavların uygulanmasında farklı gerekliliklerden dolayı bir aşamalılık yapılacaksa, bu aşamalar farklı disiplinleri içerisinde barındırmalı ve farklı boyutları ölçmelidir. Örneğin birinci aşamada yetenek ölçülüyorsa ikinci aşamada beceri belki de üçüncü aşamada pedagojik temel ve psikoloji irdelenmelidir. 2373

Müzik eğitimi anabilim dalı özel yetenek sınavlarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri 3.3. Özel Yetenek Sınavlarına YGS ve AOBP larının etkisi nasıldır. Yapılan analizlerde en çok araştırılan ve değinilen konunun Özel Yetenek Sınav puanlarının, yerleştirme puanları içerisindeki dağılım ve sınav sonucuna etkileri olmuştur. Araştırmalardaki genel ortalamaya göre, Özel Yetenek Sınavlarında öğrencilerin ilgili programa yerleştirme puanları içerisinde katkı oranları aşağıda verilmiştir. Buna göre; En büyük pay % 40 75 ile YGS puanıdır. onu sırası ile % 25-35 ile yapılan özel yetenek sınav puanları, % 9-20 ile adayın ağırlıklı orta öğretim başarı puanı oluşturmaktadır. 2004-2009 yılları arasında uygulanmakta olan katsayılar ile 2010 yılında ilk kez uygulanmaya başlayan katsayıların yerleştirme puanları üzerindeki yüzdelik ağırlıkları karşılaştırıldığında, özel yetenek sınavlarının (ÖYS) ağırlığının bir önceki katsayılara göre arttığı, AOBP nin alandan gelen adaylar için yerleştirme puanları üzerindeki ağırlığının aynı kalırken, alan dışından gelenler için ağırlığının arttığı, YGS puanlarının ise daha önceki yıllara göre yerleştirme puanları üzerindeki ağırlığının azaldığı görülmüştür. 2010 yılında özel yetenek gerektiren eğitim programı için uygulanan puan türleri ve bu puanlara ait katsayılar da, daha önceki yıllarda olduğu gibi yine adayların yerleştirme puan sıralamalarını oldukça etkilemektedir. Özellikle adaylar YGS ve AOBP deki yüksek puanlarla, programların yaptığı yetenek sınavlarında (ÖYS) düşük puan alsalar bile üst sıralara yükselmekte, yetenek puanlarına göre sıralamada üst sıralarda olan adayların önlerine geçebilmektedirler. Örneğin; ÖYSP si 100 üzerinden 81.40 olan ve yetenek puanına göre sıralamada 1. sıraya yerleşen öğrenci ÖSS puanı 191.olması nedeniyle YP ye göre, 79 kişi geriye düşerek 39.yedek olmuştur. Bunun tam tersi ÖYSP si 100 puan üzerinden 54.22 olan ve yetenek puanına göre sıralamada 152. sıraya yerleşen öğrenci ise ÖSS puanı 224 olması nedeniyle yerleştirme puanına göre 114 kişi öne geçerek 38. yedek sıraya yükselmiştir. Bu durum adına Özel Yetenek Sınavı denilen bu sınava karşı çelişkili bir düşünsel yapıyı beraberinde getirmektedir (2006b, Ece ve Sazak). 3.4. Özel Yetenek Sınav içeriği nasıl düzenlenmektedir? Özel yetenek sınavları alt bileşenleri arasındaki ilişkiler farklı değişkenler açısından bir çok araştırmada irdelenmiştir. Buna göre, sınav aşamaları birbiriyle çok fazla benzerlik göstermekte, özel yetenek sınavlarının alt bileşenleri olan Müziksel İşitme, Çalgı Alanı ve Ses Alanı sınavlarının sonuçları arasında düşük düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmektedir. Yapılan çalışmaların çoğunda, Müziksel İşitme-Yazma alanı puanları ile Müziksel Çalma ve Müziksel Söyleme alanı puanları arasında anlamlı ilişki olmadığı, Müziksel Çalma ile Müziksel Söyleme Alanı puanları arasında anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Yerleştirme puanları ile en düşük düzeyde ilişkinin Müziksel Söyleme alanı puanlarında olduğu görülmüştür. 2374

Zeki NACAKÇI, Esra DALKIRAN, Ahmet Serkan ECE Bu araştırma için incelenen çalışmalar içinde yer almasa da, bu başlık altında irdelenmesi gereken en önemli konulardan biri de, özel yetenek sınavlarında iki ses, üç ses, dört ses işitme/ayırt etme aşamasında sorulan aralıkların madde güçlüklerinin ortaya konmasıdır. Soruların hangi sıra ile sorulması gerektiği ve bu sıranın hangi aralıklardan oluşması gerektiğinin ortaya konulması, özel yetenek sınavlarının işitme aşamasının (çeşitli bölümlerde eleme aşamasının) önemli bir parçasıdır. Bu durum hem soruların/aralıkların başarı oranlarını hem de seçiciliğini açıklayacaktır. Madde güçlük indeksleri ile ilgili olarak, Ece, Kilmen ve Ömür tarafından 975 öğrenciden elde edilen veriler doğrultusunda yapılan bir araştırma da (2013), müzik özel yetenek sınavlarında en zor sorunun küçük yedili (m7); en kolay sorunun ise büyük üçlü (M3) olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte yine aynı araştırma da, adaylara soruların, motivasyonlarının düşmemesi ve gerçek performanslarını yansıtabilmeleri açısından kolaydan zora doğru, diğer bir deyişle M3, m3, P5, m2, +4/-5 (triton) ve m7 şeklinde sorulması önerilmektedir. Üç sesli akorlarla ilgili olarak yine aynı araştırmada, ayırıcılığı en yüksek soruların 6/4 şeklinde çevrim akorların olduğu, ayırt ediciliği en düşük maddeler ise 5/3 tür şeklinde şifrelenmiş akorlar olduğu ifade edilmektedir. Yapılan analizlerde sınavların giderek Özel Yetenek değil Özel Becerilerin belirlendiği sınav olduğuna, Sınavın adı ve mantığı özel yetenek sınavı olmasına karşın, hiçbir Programda, Müzik Öğretmeni Adayında aranması ve bulunması gereken yeteneklerin ölçülmediğine yönelik eleştirel yaklaşımların varlığı da son derece önemlidir. Farklı bir eleştiride de, Adayın sınav başarı puanlarının hesaplanmasında ses eğitimi puanının % 20 gibi bir ağırlığı olduğu göz önüne alınırsa MİOY alanı ve Çalgı eğitimi alanlarından yüksek puan alan adayların ses eğitimi puanlarının olmaması bile sınav sonucunu değiştirmeyecek ve aday sınav sonucu olarak başarılı sayılacaktır. Bu durumda sınav sistemi, sesini kullanmasına gerek olmayan bir müzik öğretmeni modelinin yolunu açabilecektir. 3.5.Özel Yetenek Sınavı yerleştirme puanını etkileyen faktörler nedir? Yine araştırmalara göre, farklı ve önemli bir sorun da, sınav soruları ve içeriğinin Müzik Eğitimi ABD larına göre farklılık göstermesidir. Örneğin bir öğrenci birçok yerde sınava girmekte bunlardan bazılarını kazanmakta bazılarında ise yedeğe dahi girememektedir. Tabi ki bu tespitte öğrencinin performansında yaşanabilecek değişiklikler göz ardı edilmemelidir. Ayrıca Öğrencilerin geldikleri alan farklılıkları veya cinsiyet değişkenine göre sınav kaygısı yaşadıkları belirlenmiştir. Ancak aynı öğrencinin birçok yerdeki sınav puanlarının birbirinden çok farklı olması da önemsenmesi gereken bir durumdur. Bu sınavlara ilişkin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının oldukça az sayıda olduğu tespit edilmiştir. Bu konuda sınavın içeriği, puanlama yöntemi ve puanlayıcılar arası güvenirlik konularında araştırmalar yapılması gerekmektedir. 2375

Müzik eğitimi anabilim dalı özel yetenek sınavlarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri 4.SONUÇ ve ÖNERİLER Araştırmada Özel Yetenek Sınavlarına başvururken herhangi bir standart puan olmadığı görülmüştür. Buna göre başvuru puanının ÖSYM tarafından belirlenmesi bu boyuttaki birçok belirsizliği ortadan kaldıracaktır. Özel Yetenek Sınavlarının uygulama tarihleri arasında üniversiteler arasında hiçbir uyumun gözetilmediği görülmüştür. Kurumlar sınav takvimini daha çok merkeziyetçi bakış açısıyla belirlemektedir. Buna göre bölgesel sınav sisteminin hayata geçirilmesi, tarihlerin ÖSYM tarafından kendi lisans sınav takvimi programına alınması, sınav jürilerinin ÖSYM tarafından oluşturulan bir havuz içerisinden belirlenmesi gerekmektedir. Özel Yetenek Sınavlarına YGS ve AOBP larının etkisinin sınav sonucuna çok fazla etki yaptığı görülmüştür. Buna göre, YGS ve AOBP puanları yeniden gözden geçirilmelidir. Araştırma sonucunda ortaya çıkan puan hesaplamalarındaki dengesiz dağılımlar, sınav içeriğinin ve uygulamasının nasıl olması gerektiği, sınavda karşılaşılabilecek olası sorunların tespiti vb. durumlar, mutlaka uzmanlardan oluşan bir kurul tarafından yeniden değerlendirilmeli ve belli bir sınav sistemi önerilmelidir. Sonuç olarak ÖSYM özel yetenek haricindeki tüm lisans yerleştirme sınavlarına, ülke çapında bir standart getirmiş ve öğrenciler bu güvenle ve bilinçle sınavlara hazırlanmaktadır. ÖSYM, bu güven duygusunun getirdiği sorumlulukla, Müzik Öğretmeni yetiştiren kurumların sınavlarını da kendi bünyesine alarak, diğer lisans yerleştirmelere benzer şekilde belli standartlar içerisinde bu sınavların yapılmasını sağlamalıdır. Bir başka öneri olarak da, şu anda genel olarak uygulanmakta olan sınav içeriği ve ölçme yöntemleriyle müzik öğretmeni seçme sınavı olarak yapılan Özel Yetenek Sınavı Sınav isminin Müziksel Bilgi ve Beceri Sınavı olarak değiştirilmesi daha uygun olacaktır. KAYNAKÇA Altınkurt, L.(2006). Üniversitelerdeki Güzel Sanatlar Eğitimi Programları Giriş Sınavı Sonuçlarının Değerlendirilmesi (Dumlupınar Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Örneği). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı :15. Apaydın, M. (2006). Eğitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalları na Özel Yetenek Sınavları İle Öğrenci Alımı na Yönelik Eleştirel Yaklaşımlı Bir Değerlendirme, Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, 26-28 Nisan 2006, Pamukkale Ünv. Eğt. Fak. Denizli. Arapgirlioğlu, H. Tankız, K. D. (2013). Özel Yetenek Sınavlarında AOBP ve YGS Puanlarının Yerleştirme Puanları İçerisindeki Dağılımının İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 28(2), 14-26 Atar, H. Y. ve Yılmaz, M. (2011). Öğretmenlik programlarına özel yetenek sınavları ile öğrenci seçiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Atar, H., Y., Sayın, A., Atar, B.(2013). Müzik Öğretmenliği Özel Yetenek Sınavlarının Sınıflama Doğruluğunun İncelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1-11. 2376

Zeki NACAKÇI, Esra DALKIRAN, Ahmet Serkan ECE Atılgan, H. (2005). Müzik Öğretmenliği Özel Yetenek Seçme Sınavının Çok-Yüzeyli Rasch Modeli ile Analizi (İnönü Üniversitesi Örneği), Eurasian Journal of Educational Research, Anı Yayıncılık Ayhan, A. (2013). Güzel Sanatlar Fakülteleri, Müzik Bölümleri Özel Yetenek Sınavlarına Giren Adayların, Sınavda Sorulan Soru Tiplerine Göre, Başarı Durumlarının Değerlendirilmesi, The Journal of Academic Social Science Studies, cilt 6, sayı 1, 327-350 Baran, E., Bilici, S.C. (2015). Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) Üzerine Alanyazın I ncelemesi: Türkiye Örneg i. Hacettepe Üniversitesi Eg itim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 30(1): 15-32 Ece, A. Serkan ve Sazak, N. (2006a). Özel Yetenek Sınavları nda ÖSS Puanı ile Yetenek Puanları, (İşitme Alanı, Ses Alanı, Çalgı Alanı) Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 133-144. Ece,A.S., Sazak, N.(2006b). Özel Yetenek Sınavlarında ÖSS & AOÖB Puanlarının Yerleştirme Puanları İçerisindeki Yeri Ve Adayların ÖSS Puanları İle Akademik Ortalamaları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi (AİBÜ Örneği).Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi Kitabı, 26-28 Nisan 2006, Pamukkale Ünv. Eğt. Fak. Denizli. Ece, A. S (2007). Özel Yetenek Sınavlarında Yerleştirmeye Esas Olan Puan ve Katsayıların Alan ve Alan Dışından Gelen Adaylara Yansıması (Karşılaştırmalı Durum Saptaması). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (13), 121-132 Ece, A. S., ve Kaplan S. (2008). Müziksel Algılama (İşitme, Okuma, Yazma) Ses ve Çalgı, Yeteneği arasındaki İlişkilerin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:16 No:1, 285-296 Ece,A.S ve Kaplan, S. (2008). Müzik Özel Yetenek Seçme Sınavının Puanlayıcılar Arası Güvenirlik Çalışması. Milli Eğitim, sayı:177, s,36, Kış. Ece, S. (2012). Ortaöğretimden Yüksek Öğretime Geçişte Özel Yetenek Sınavları Ve Kullanılan Puan/Katsayıların Yerleştirmeye Etkisi, Uluslararası Yüksek Öğretim Kongresi Kitabı, Yeni Yönelişler ve Sorunlar, 27-29 Mayıs, İstanbul. Ece, A.S., Kilmen, S.& Ömür, Ö.(2013).A Psychometric Analysis Of The Questions Related to The Measuring Of Auditory Skills in Musical Skills Examinations in Turkey. The Science And Education At The Beginning of The 21th Century In Turkey. Edit: Aleksandır Drujinin, Zdravka Kostova, Igor Sharuho, Emin Atasoy. St.Kliment Ohridski University Press. s:1072-1087.sofia. Karaçam, Z. (2013). Sistematik Derleme Metodolojisi: Sistematik Derleme Hazırlamak I çin Bir Rehber, DEUHYO ED,6 (1), 26-33 Kumova, P., A., Demirbatır, R. E. (2012). Müzik Öğretmenliği Programları Kapsamında Özel Yetenek Sınavlarının Karşılaştırılarak İncelenmesi. GEFAD / GUJGEF 32 (1): 103-127 Küçük, D.P. (2011). Müzik Öğretmeni Adaylarının Müzik Yeteneğine İlişkin Özyeterlik Algıları Özel Yetenek Sınavı Başarıları Ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Otacıoğlu, S. (2006). Türkiye de Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Yapılan Giriş Yetenek Sınavlarında Adayların Ses Kapasitelerini Değerlendirme Kıstasları Üzerine Bir Çalışma. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi Kitabı, 26-28 Nisan 2006, Pamukkale Ünv. Eğt. Fak. Denizli. 2377

Müzik eğitimi anabilim dalı özel yetenek sınavlarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, ÖSYM (2015). Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Kılavuzu. Ankara Sağer, T., Zahal, O., Gürpınar, E. (2013). Müzik öğretmenliği programı özel yetenek sınavlarında YGS puanları ile müzik alanı puanları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. International Journal of Human Sciences. 10(1), 541-554. Yayla, A.A (2006). Müzik Eğitimi Anabilim Dalları Özel Yetenek Sınavlarında ÖSS ve Ağırlıklı Orta Öğretim Başarı Puanlarının Yerleştirme Puanına Etkisi. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildiris Kitabıi, 26-28 Nisan 2006, Pamukkale Ünv. Eğt. Fak. Denizli. Yokuş, T., Yokuş, H. Kalaycıoğlu, Ş.G. (2012). Müzik Öğretmeni Aday Adaylarının Sürekli-Durumluk Kaygı Düzeyleri Ve Müzik Özel Yetenek Sınavı Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy, NWSA-Fine Arts, D0125, 8, (1), 153-163. Yüksel, Ç.G., Tufan, S. (2012). Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Özel Yetenek Sınavını Kazanan Öğrencilerin Ezgi İşitme Ve Ritim İşitme Boyutu Başarı Düzeylerinin İncelenmesi. İDİL Sanat ve Dil Dergisi, Cilt 1, Sayı 5. Sy. 379-393 2378

Zeki NACAKÇI, Esra DALKIRAN, Ahmet Serkan ECE 1. Introduction EXTENDED ABSTRACT Researches about chronic problems in recent years are based on the method of analysis of the views relying on evidence-based scientific research. Especially "Meta-Analysis," "Systematic Review Method" often used in the field of health has an important place in the research methods. In this context, as the main anticipated problem of the research, that the problems of the institutions which train music teachers receive a chronic state has been ultimately understood after many research studies on this subject. It is thought that raising the issue after the analysis through a systematic review of the research on this problem as the key step to train music teachers would contribute to the solution of the problem. This research investigates the problems experienced in music teacher selection test under the two main headings as "Implementation of Standardization Examination" and "OSYM Effect and then seeks to find the answers to the problems that derive from those headings. 1.1 The aim of the Study This study is conducted in order to identify the problems experienced in the Music Teacher Education Program as one of the transition to Higher Education through a systematic review and to provide updated recommendations for solutions to these problems. 2. Method In this research, 'Systematic Literature Review' method which enables us to synthesize the detailed data on the special aptitude test employed for selecting candidates by institutions which train music teachers in higher education programs is used. In this context, a three-step method is followed: Identification of data selection criteria, Reviewing method and process Analysis process To be used in the research, 22 articles and 11 full-text published proceedings were found out. After the analysis of the database consisting of 33 academic researches once again by the researchers, 12 scientific studies were removed from the database because it does not contain the appropriate data for the research questions. A total of 21 academic studies were included in the study to be analyzed. 3. Findings The findings from this systematic review studies were presented under the five headings and interpreted. 2379

Müzik eğitimi anabilim dalı özel yetenek sınavlarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri 3.1. What are the differences in the minimum score (the Transition to Higher Education Examination -ÖSS/YGS in Turkish-) required for application to the Music Teacher Education Program Special Aptitude Test on the desired application conditions? According to the analysis of the studies examined for this question of the research, all the Music Teacher Education Programs in our country determine the type of scores required for the application in the Special Aptitude Test through the related faculty s board decision of the university, taking into account the minimum requirements set by ÖSYM. Accordingly, that one must take any scores between 140-220 in any types of scores in YGS made by OSYM for the application to the Special Aptitude Test is required. In other words, the required score for the application to the Special Aptitude Test varies from university to university. 3.2. What is the timetable for the Special Aptitude Test and what are the stages? According to the analysis gained from the studies examined, special aptitude tests are set within their own schedule by each university and are also made according to its own set of criteria. This situation also brings such defects as the lack of a standard layout and a fixed order. For example, the most commonly encountered problem is that the date for Music Teacher Education Programs Special Aptitude Test coincides with one another, and the candidates are obliged to choose only one university, or the candidate students face with such problems that they cannot take/catch the Music Talent Exam that they have wanted/ preferred. 3.3. What is the impact of the YGS and AOBP on the Aptitude Test? In the analysis, the most researched and discussed issue is the distribution of the Special Aptitude Test scores among the placement exam scores and its impact on the results. According to the overall average in this research, the contribution rates in the scores of the students in placement-related programs in the Aptitude Test are given below. Given this; The largest share YGS score with 40% -75 the following- special aptitude test scores with 25% -35 primarily secondary school achievement scores (OBP in Turkish) of the candidates with 9% -20. In 2010, types of scores and coefficients of these scores that are used for applying education programs requiring special skills still greatly affect the ranking of placement scores of the candidates as in previous years. In particular, candidates with high scores in YGS and AOBP can rank to the top scores in the talent exam by institutions and can move to the front of the candidates who are at the top rank in the talent exam. 3.4. How the content of the Aptitude Test is organized? The relationship between the sub-areas of the Special Aptitude tests was examined in a lot of research in terms of different variables. Accordingly, the stages of the test show much resemblance to each other, and a significant relationship at low level was identified between the results of the Musical 2380

Zeki NACAKÇI, Esra DALKIRAN, Ahmet Serkan ECE Hearing Test and Sound Field Test and Musical Space Test as the sub-areas of a Special Aptitude Test. 4. Results and Recommendations In the research, it has been shown that there is no standard score to apply the Special Aptitude Test. Accordingly, that the reference scores need to be determined by the Student Selection and Placement Center (OSYM in Turkish) will eliminate many uncertainties in this size. It has been observed that there is no agreement in the date of the Special Aptitude Test Application among universities. Institutions determine the exam schedule with a more centralized point of view. For this reason, it is necessary to implement the regional examination system to have those dates included in the exam schedule in the undergraduate program by OSYM and to determine the exam jury from a jury pool generated by OSYM. Such cases as the uneven distribution in the calculation of scores according to the results of the study, how the content and applications of the test should be and the identification of potential problems need to be definitely re-evaluated by a panel consisting of experts; also a specific examination system should be recommended. As a result, OSYM has brought a standard to the placement tests in the undergraduate programs except the special talent tests across the country, and students are prepared for the exam with this confidence and awareness. OSYM with the responsibility brought by this confidence should ensure that these tests need to be employed within the frame of particular standards like in the other undergraduate placement tests, embodying the exam of the institutions which train music teachers. As another recommendation, it will be appropriate to replace the name of the Aptitude Test" which is currently used as the content and measurement methods to select music teacher candidates with "Musical Knowledge and Skills Test". 2381