BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ BİLGİ NOTU EKİM 2016 Maliye Bakanlığı 15/11/2016 tarihinde 2016 yılı ayına ilişkin Aylık Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu nu yayımladı. 2016 yılı ayında geçen yılın aynı ayına göre; Bütçe gelirleri % 1,0 azalarak 43.365 milyon TL, Bütçe giderleri % 18,9 artarak 43.469 milyon TL olmuştur. Bütçe dengesi 104 milyon TL açık vermiştir. Faiz dışı denge % 71,6 azalarak 2.801 milyon TL fazla vermiştir. Faiz hariç giderler % 19,6 artarak 40.564 milyon TL ye, faiz giderleri % 10,2 artarak 2.906 milyon TL olmuştur. Vergi gelirleri % 2,8 artarak 36.061 milyon TL olmuştur. 2016 yılı Ocak- döneminde geçen yılın aynı dönemine göre; Bütçe gelirleri % 12,5 artarak 447.850 milyon TL, Bütçe giderleri % 13,8 artarak 459.990 milyon TL olmuştur. Bütçe dengesi 12.140 milyon TL açık vermiştir. Faiz dışı fazla % 21,2 azalarak 32.444 milyon TL olmuştur. Faiz hariç giderler % 16,4 artarak 415.407 milyon TL ye yükselirken, faiz giderleri % 5,9 azalarak 44.583 milyon TL ye gerilemiştir. Vergi gelirleri % 9,5 artarak 365.035 milyon TL olmuştur. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
Bütçe Dengesi 2016 yılının ayında geçen yılın aynı ayına göre bütçe giderleri % 18,9 artışla 43.469 milyon TL, bütçe gelirleri % 1,0 azalışla 43.365 milyon TL olmuştur. Böylece 2015 yılı ayında 7.235 milyon TL fazla veren merkezi yönetim bütçesi, bu yılın aynı ayında 104 milyon TL açık vermiştir. Faiz dışı denge ise % 71,6 azalışla 2.801 milyon TL fazla vermiştir (Tablo 1, Grafik 1). Tablo 1. Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri Ocak- Bütçe Giderleri 36.562 43.469 18,9 404.213 459.990 13,8 Faiz Hariç Giderler 33.925 40.564 19,6 356.811 415.407 16,4 Faiz Giderleri 2.637 2.906 10,2 47.403 44.583-5,9 Bütçe Gelirleri 43.797 43.365-1,0 397.986 447.850 12,5 Vergi Gelirleri 35.068 36.061 2,8 333.337 365.035 9,5 Bütçe Dengesi 7.235-104 -101,4-6.227-12.140 94,9 Faiz Dışı Denge 9.872 2.801-71,6 41.175 32.444-21,2 Grafik 1. Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (Milyon TL) 460.000 410.000 360.000 404.213 356.811 397.986 333.337 459.990 415.407 447.850 365.035 310.000 260.000 210.000 160.000 110.000 60.000 10.000-40.000 47.403 41.175 44.583-6.227-12.140 2015 Ocak- 2016 Ocak- 32.444 Bütçe Giderleri Faiz Hariç Giderler Faiz Giderleri Bütçe Gelirleri Vergi Gelirleri Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2
2016 yılının Ocak- döneminde geçen yılın aynı dönemine göre bütçe giderleri % 13,8 artışla 459.990 milyon TL ye, bütçe gelirleri % 12,5 artışla 447.850 milyon TL ye yükselmiştir. Böylece 2015 yılı Ocak- döneminde 6.227 milyon TL açık veren merkezi yönetim bütçesi, bu yılın aynı döneminde 12.140 milyon TL açık vermiştir. Faiz dışı fazla % 21,2 azalarak 32.444 milyon TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Bütçe Giderleri 2016 yılının ayında bütçe giderleri, bir önceki yılın aynı ayına göre % 18,9 artışla 43.469 milyon TL olmuştur. Faiz hariç giderler % 19,6 artışla 40.564 milyon TL ye, bunun alt kalemi olan, personel giderleri % 14,8 artışla 12.249 milyon TL ye, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri % 10,4 artışla 1.976 milyon TL ye, mal ve hizmet alım giderleri % 11,4 artışla 4.363 milyon TL ye, cari transferler % 27,0 artışla 15.336 milyon TL ye, sermaye giderleri % 38,8 artışla 5.506 milyon TL ye yükselmiştir. Aynı dönemde sermaye transferleri % 31,7 azalarak 650 milyon TL ye, borç verme giderleri % 13,2 azalarak 484 milyon TL ye gerilemiştir. Faiz giderleri ise % 10,2 artarak 2.906 milyon TL olmuştur (Tablo 2). Tablo 2. Bütçe Giderleri Ocak- Bütçe Giderleri 36.562 43.469 18,9 404.213 459.990 13,8 Faiz Hariç Giderler 33.925 40.564 19,6 356.811 415.407 16,4 Personel Giderleri 10.667 12.249 14,8 105.707 125.889 19,1 SGK Devlet Primi Giderleri 1.791 1.976 10,4 17.309 20.566 18,8 Mal ve Hizmet Alım Giderleri 3.916 4.363 11,4 32.296 37.931 17,4 Cari Transferler 12.077 15.336 27,0 150.860 182.801 21,2 Sermaye Giderleri 3.967 5.506 38,8 33.901 34.387 1,4 Sermaye Transferleri 951 650-31,7 6.504 4.865-25,2 Borç Verme 557 484-13,2 10.234 8.968-12,4 Yedek Ödenekler 0 0-0 0 - Faiz Giderleri 2.637 2.906 10,2 47.403 44.583-5,9 İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
2016 yılının Ocak- döneminde bütçe giderleri, bir önceki yılın aynı dönemine göre % 13,8 artışla 459.990 milyon TL olmuştur. Faiz hariç giderler % 16,4 artışla 415.407 milyon TL ye, bunun alt kalemi olan personel giderleri % 19,1 artışla 125.889 milyon TL ye, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri % 18,8 artışla 20.566 milyon TL ye, mal ve hizmet alım giderleri % 17,4 artışla 37.387 milyon TL ye, cari transferler % 21,2 artışla 182.801 milyon TL ye, sermaye giderleri % 1,4 artışla 34.387 milyon TL ye yükselmiştir (Tablo 2). Aynı dönemde sermaye transferleri % 25,2 azalışla 4.865 milyon TL ye, borç verme giderleri % 12,4 azalışla 8.968 milyon TL ye gerilemiştir. Faiz giderleri de % 5,9 azalarak 44.583 milyon TL olmuştur. Bütçe Gelirleri 2016 yılının ayında bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre % 1,0 azalışla 43.365 milyon TL olmuştur. Vergi gelirleri % 2,8 artışla 36.061 milyon TL ye yükselmiş, vergi dışı diğer gelirler % 23,6 azalışla 5.588 milyon TL ye gerilemiştir. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri % 19,0 artışla 1.508 milyon TL, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri % 44,0 artarak 208 milyon TL olmuştur (Tablo 3). Tablo 3. Bütçe Gelirleri Ocak- Bütçe Gelirleri 43.797 43.365-1,0 397.986 447.850 12,5 Genel Bütçe Gelirleri 42.385 41.649-1,7 382.812 431.028 12,6 Vergi Gelirleri 35.068 36.061 2,8 333.337 365.035 9,5 Vergi Dışı Diğer Gelirler 7.317 5.588-23,6 49.475 65.993 33,4 Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gelirleri 1.267 1.508 19,0 12.022 13.263 10,3 Düzen. ve Denet. Kurum. Gelirleri 145 208 44,0 3.151 3.559 12,9 İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
2016 yılının Ocak- döneminde bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine % 12,5 artışla 447.850 milyon TL olmuştur. Vergi gelirleri % 9,5 artışla 365.035 milyon TL ye, vergi dışı diğer gelirler % 33,4 artışla 65.993 milyon TL ye yükselmiştir. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri % 10,3 artışla 13.263 milyon TL ye, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri % 12,9 artışla 3.559 milyon TL ye yükselmiştir. 2016 yılının ayında bir önceki yılın aynı ayına göre gelir vergisi % 9,2, kurumlar vergisi % 10,5, özel tüketim vergisi % 24,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi % 12,8, damga vergisi % 9,7, harçlar % 18,1 artmış, dahilde alınan katma değer vergisi % 27,3, ithalde alınan katma değer vergisi % 10,1 azalmıştır (Tablo 4, Grafik 2). Tablo 4. Vergi Gelirleri Ocak- Gelir Vergisi 8.167 8.917 9,2 70.109 78.338 11,7 Kurumlar Vergisi 189 209 10,5 24.676 31.203 26,5 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi 5.879 4.277-27,3 40.332 42.841 6,2 Özel Tüketim Vergisi 8.690 10.793 24,2 86.100 96.457 12,0 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 1.005 1.134 12,8 7.687 9.239 20,2 İthalde Alınan Katma Değer Vergisi 7.276 6.539-10,1 60.689 59.998-1,1 Damga Vergisi 965 1.058 9,7 9.817 10.810 10,1 Harçlar 1.248 1.474 18,1 13.707 14.268 4,1 Diğer 1.647 1.658 0,7 20.221 21.881 8,2 Genel Bütçe Vergi Gelirleri Toplamı 35.068 36.061 2,8 333.337 365.035 9,5 2016 yılı Ocak- döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi % 11,7, kurumlar vergisi % 26,5, dahilde alınan katma değer vergisi % 6,2, özel tüketim vergisi % 12,0, banka ve sigorta muameleleri vergisi % 20,2, damga vergisi % 10,1 ve harçlar % 4,1 artış, ithalde alınan katma değer vergisi % 1,1 azalış göstermiştir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5
Grafik 2. Vergi Gelirleri TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (Milyon TL) 110.000 100.000 90.000 80.000 70.000 60.000 70.109 86.100 78.338 96.457 60.689 59.998 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 40.332 42.841 31.203 24.676 21.881 20.221 13.707 14.268 7.687 9.817 9.239 10.810 2015 Ocak- 2016 Ocak- Gelir Vergisi Kurumlar Vergisi Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi Özel Tüketim Vergisi Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi İthalde Alınan Katma Değer Vergisi Damga Vergisi Harçlar Diğer Bu konuyla ilgili ayrıntılı verilere www.maliye.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 6