ÇOCUĞUM OKULA BAŞLIYOR CEVAT ÜNÜGÜR İLKOKULU Okul Tel: 0222 340 20 21 FİLİZ YILMAZ 1/B SINIF ÖĞRETMENİ KALEM NASIL TUTULUR?
Sayın Veli ;Çocuğunuz bu yıl 1. Sınıfa başlıyor. Heyecanlı olduğunuzu biliyorum. İnanın ben de sizler kadar heyecanlıyım. Bu yıl meslekte 11. Yılım ve 6. defa 1. Sınıf okutuyorum. En çok hangi sınıfı seviyorsun diye sorsalar, bütün sınıf öğretmenleri 1. Sınıf cevabını verir. Çünkü emeğinin karşılığını, minicik eli olan yumurcaklardan almak bu dünyadaki en büyük mutluluktur. Onlar okudukça biz dünyayı kurtarmış gibi seviniriz. Her veli toplantısında sık sık tekrar edeceğim cümleler vardır. Bunların başında gelen, başarının saç ayağına bağlı olduğudur. Veli öğretmen öğrenci işbirliği. Bunlardan biri üstüne düşen görevi yerine getirmezse ya da aksatırsa sonuç ne sizi, ne beni, ne de çocuğunuzu mutlu eder. Daha çok veli toplantısı yapacağız ve söylemek istediklerimi yüz yüze anlatmayı tercih ederim. Bu yüzden mutlaka veli toplantılarına katılın Aşağıdaki makalede Türk ve yabancı çocuk psikologlarının 1. Sınıf çocuğuna dair araştırmalarından bölümler bulacaksınız. Ben tekrar okuyacağım. Size yol göstermesi amacıyla sık sık okumanızı tavsiye ediyorum. Kendi deneyimlerimi veli toplantılarında, okul çıkışlarında yapacağımız veli görüşmelerinde ve yapacağım ev ziyaretlerinde paylaşacağım. İlk öğrencilerimle ve velilerimle hala görüşen biriyim. Biz büyük bir aileyiz. Sizler aileme yeni katılıyorsunuz. Emin olun ki bu birlikteliğimiz 4 yıl sürmeyecek. Beraber geleceğe güzel insanlar yetiştirelim. Saygılarımla Filiz YILMAZ 1.SINIF ÇOCUKLARI NASILDIR? Birçok yönden anaokulu öğrencilerinin büyümüş versiyonlarıdır. Fakat onlardan farklı yönleri de vardır. Öğrenmeye İsteklidirler: Yeni bir şey öğrendikleri zaman çok heyecanlanırlar. Her şeyle ilgilidirler, meraklıdırlar, enerjik ve sürprizlerle doludurlar. Daha önceki deneyimlerinden öğrendikleri bilgi parçalarını birleştirerek problemlerini çözmeyi öğrenirler ve kendi fikirlerini geliştirirler. Denemeye isteklidirler: 1. sınıf çocuğu hala her şeyi yapabileceğine inanır, bu yüzden risk almaktan çekinmez. Sınıfta çok fazla yaratıcılık ve dışavurum görürüz. Yaptıklarını sergilemekten çok hoşlanırlar. Bu yüzden yüreklendirmek yaratıcılıklarını ateşlemesi açısından çok yararlıdır. Memnun etmek isterler: Daha bağımsız ve dışadönük olmalarına rağmen 1. sınıf öğrencileri ailelerini ve öğretmenlerini memnun etmek isterler. Kendinden beklenenleri duymak hoşlarına gider. Yaptıklarını fark etmenizi ve onaylamanızı isterler. Okulda ise öğretmenlerine saygı duyarlar, hatta artık sizden çok onun sözünü dinlerler. Bu çocuğunuzun için yararlıdır, çünkü uyumuna yardımcı olur. Suçlama oyunu: 1. sınıfta en çok uğraşmanız gereken konulardan birisi de birbirlerini suçlamalarıdır. Çocuklar artık kuralların farkındadırlar ve dikkatle kimlerin uymadıklarını izlerler. Birbirlerini çok fazla şikayet etme eğilimindedirler. Ayrıca küçük yalanlar yaygındır, çünkü hala gerçekle fanteziyi ayırt edemezler. Yoğun Duygular: Karmaşa yaygındır, çünkü 1. sınıfta çocuklar çok hassastırlar. Biri onlara gülerse, arkadaşı olmak istemediğini söylerse, veya isim takarsa hemen kırılırlar. Bunun herkesin başına geldiği konusunda çok deneyimsizdirler. Duygularını gizleyemezler. İncindiklerinde ağlarlar, kızdıklarında vururlar, dişlerini gıcırdatırlar, tırnaklarını yerler, Kaygılılarsa altlarını ıslatabilirler.1.sınıf çocuğunun yaşamında birçok şey birlikte yaşanır. Bu yüzden stresleriyle baş etme konusunda çoğu zaman başarısızlardır. Tutarlık yardımcı olur; çocuğunuz bir an kendinden beklenmeyecek olgunluk gösterirse, ya da birden ağlamaya başlarsa şaşırmayın. Bu yaşta çok normaldir. Tutarlı davranarak, çocuğa destek olmak adapte olmasını kolaylaştırır.1. sınıftaki çocuklar bir sonraki adımın ne olacağını bildiklerinde
kendilerini daha rahat hissederler. Bu yüzden sene başında öğretmenler çocuklara neden okulda olduklarını, öğrenmek için nasıl davranmaları gerektiğini anlatırlar. 1.SINIF ÇOCUĞU NELERİ BİLMELİ? 1. Sınıfların neleri bilmesi gerektiği konusunda bir standart yoktur. Ama yüksek özsaygı ve öğrenmeye karşı tutumun olumlu olduğu bir sınıfta öğretmenlerin işi de daha kolaydır. Eğer çocuğunuz okumaya hazırsa; bu okuması gerektiği anlamına gelmez, fakat alfabedeki çeşitli harfleri tanıyabilmelidir. Harflerin bir araya gelerek kelimeleri oluşturduğunu bilmelidir. Okumanın soldan sağa doğru olduğunu anlamalıdır. Zamanların farkındaysa: Saymayı ( en az 20 ye kadar ),yazılı harfleri tanıyabilmeyi ( en az 10 a kadar ) ve bir harfin diğerinden büyük ya da küçük olduğunu anlamayı bilir. Bazı çocuklar çok basit toplama ya da çıkarma işlemlerini de yapabilirler. Odaklanma yeteneği: Artık çocuk sadece oturmamalıdır. Söylenenlere odaklanabilmelidir, tartışmalara katılabilmelidir, yönergeleri izleyebilmelidir.1. sınıfın başlangıcında çocukların dikkat süresi genelde 5 10 dakika arasıdır. Çocuğunuz dikkatini ne kadar toplayabilirse,1.sınıf o kadar kolaylaşacaktır. Akademik beklentiler yüksek olsa da, yetenek ve davranışlarda bireysel farklılıklar ön plana çıkacaktır. Odak noktası performans değil, ilerleme olmalıdır. 1. SINIFIN EN ÖNEMLİ KONULARI OKUMA Birçok anne babanın 1. sınıf başında ilgilerinin en yoğun olduğu konu okumadır. Eğer bir çocuk 1. sınıfı okumadan bitirirse, bu onun daha sonraki eğitim hayatında bir handikap olacaktır. Bunun anlamı çocuklar okumayı aynı seviyede öğrenmeli demek değildir. Anasınıfında olduğu gibi 1.sınıfta da normal gelişim oldukça geniş bir dağılım gösterir. Fakat çocukların çoğunluğu 1.sınıfa okumaya hazır olarak başlarlar. Çocuğunuzun hangi seviyede olduğu değil, ne kadar ilerlediği önemlidir. Okumaya öğrenme çok kişisel bir gelişim sürecidir. Okumayı erken öğrenme çok büyük bir okul başarısı değildir. Eğer çocuğunuz okumada ilerlemekte kaydetmiyorsa hemen panik olmayın. Her çocuğun farklı yollarla, farklı metotlarla okuma öğrendiğini,bireysel farklılıkların önemli olduğunu unutmayın. Ayrıca okuma problemlerinin görsel, hafızayla ilgili problemlerden, düşük motivasyondan, başarısızlık korkusundan kaynaklanabiliyor olabileceğini göz önünde bulundurun. Böyle bir durumda mutlaka öğretmeniyle konuşun. Onun yaklaşımını ve beklentilerini öğrenin.( Eğer çocuğunuza uymuyorsa ekstra yardım isteyin.)öğretmen sınıf içinde farklı stratejiler kullanmaya başlayabilir. Ayrıca sizde çocuğunuza sıkça kitap okuyarak, kitap okuma uğraşısını zevkle yerine getiren bir model oluşturun. Fakat hiçbir zaman zorlayıcı olmayın. YAZMA1.Sınıfta diğer önemli bir konu ise, yazmadır. Birçok öğretmen çocuğun ilk günlerde yazdığı herhangi bir şeye kelimelerin ilk harfi bile olsa önem verir. Yıl içinde çocuklar harflerle çalışmada, harflerin seslerinde, kelimelerde ilerleme kaydederler. Daha uzun ve daha tamamlanmış cümleler yazabilirler. Yazım kuralları tamamen göz ardı edilmez, hatalar düzeltilir, fakat yaratıcı yazı ödevlerinde ilk odak yazım kuralları değildir. Çünkü bu durum yaratıcılığı engeller. Önemli olan bir şeyi düşünme ve onun yazmaya çalışmadır. Yazma öncesinde çocuğa yardımcı olabilecek bazı etkinlikler şunlardır; çizim ve resim yapma konusunda çocuğu destekleme, boyama alıştırmaları
yapma, noktalardan oluşan şekilleri birleştirerek resim yapma, şekil tamamlama, karalama defterleri ve labirentli bulmacalardır. ARİTMETİK Okuma ve yazma yeterliliğinin kazanılmasında olduğu gibi, sayı kavramının yerleşmesi de çocuğun kendi gelişim hızına göre olacaktır. Doğal olarak, sayı saymayı öğrenirken okuma yazma ile olduğundan daha az ve seyrek sorun yaşanır. Pek çok durumda bu alanda yaşanan sorunların nedeni okul öncesi dönemde ana babaların çocuklarından çok fazla beklentilerinin olmasıdır. Çocuğunuz kendi gelişim hızına göre bir ilerleme kaydedecek, zamanla olgunlaşacaktır. Sayısal kavramları kavrama yetersizliğine öfkelenmeniz, onun kavrayış gücünü ilerletmeyecek, hatta tersine bir süre sonra okula başladığında bazı sorunlara yol açacaktır. Çocuğunuzun gelişim hızını da göz önünde bulundurarak, eğer uzun süreli bir öğrenme güçlüğü söz konusu ise, bu konuyu öğretmeni ve rehber öğretmeni ile görüşün, gerekirse bir uzmandan yardım alın. AKADEMİK OLMAYAN KONULAR : Bağımsızlık: Ona bebek gibi davranma zamanı bitmiştir. İlk haftadan sonra öğretmenler çocukların sınıfa yalnız gelmelerini isterler. Bu size zor gelebilir ama çocuğunuzun bağımsızlık duygusunu geliştirir. Çünkü bu da öğrenmek için önemli bir adımdır. Sorumluluk: 1.sınıflar kendi kendilerini idare etmeyi öğrenmek için çok zaman harcarlar. Paltolarını asmak, ayakkabılarını bağlamak, sınav kağıtlarına isimlerini yazmak ödevlerini zamanında bitirmek, vs. Bunlar önemsiz görünebilir, fakat sınıfı düzenlemede ve öğretimin başlamasında önemli bir faktördür. Ödevler :1.sınıf ödevleri kısa sürmelidir,1 sınıfta nitelikli sınıf çalışmaları yapmak daha yararlıdır. Ödevin asıl amacı sınıfta öğrenilenlerin tekrarıdır. İyi düzenlenmiş ödevler öğrencilerin başarısını artırır. Çünkü çocuğa sorumluluk ve öz disiplini de öğretir. Ana babaların ödev yaparken çocukla bir arada olması yararlıdır.( Müdahale etmeden ) Yardım etmenin en önemli yolları: Çocuğunuzda ödevler için kesin bir zaman belirleyin. Onunla oturun ve ne yapması gerektiğini sorun, eğer emin değilse yönergeyi birlikte okuyun. Çocuğunuz yönergeyi anlayınca, destek için yanında olduğunuzu ama ödevi tek başına yapması gerektiğini anlamasını sağlayın. Bitirince kontrol edin. Hata görürseniz, hemen düzeltmeyin. Yanına işaret koyun, tekrar denemesini isteyin. Eğer hala yanlış yapıyorsa,birlikte deneyin, ama onun için yapmayın. Devam ediyorsa öğretmene bir not yazarak çocuğun konuyu anlamadığını iletin. Ödevler bittikten sonra çocuğu ödüllendirin. En güzel ödül onaylamak ve övmektir. En sevdiği faaliyete izin vermek de başka bir ödüldür. Ödevler bittiğinde, eğitim araç ve gereçlerini çantasına koymasını sağlayın Bu sabahleyin okula giderken kolaylık sağlayacaktır. Güzel bir yıl dileğimizle. KAYNAK : La Forge,Ann I. What Really Happens in Schol,New: York:Hiperion,1999 Yavuzer,Haluk.Okul Çağı Çocuğu.İstanbul: Remzi Kitapevi,2000