Soğuk algınlığı ve Grip Dr. Hayati DEMİRASLAN ENFEKSİYON HASTALİKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ
Anlatım planı 1. Giriş 2. Etken 3. Neden önemli 4. Bulaş 5. Klinik 6. Komplikasyonlar 7.Tanı 8. Tedavi 9. Korunma ve kontrol
Soğuk algınlığı Birçok viral patojen tarafından oluşturulan üst solunum yolu enfeksiyonudur Hafif seyirli ve kendini sınırlar Ekonomik kayıp ve verimlilikte azalmaya neden olur
Soğuk algınlığı Semptomlar İnkübasyon Etken Patogenez Epidemiyoloji Korunma ve tedavi Boğaz ağrısı, burun akıntısı, baş ağrısı, öksürük 1-3 gün Rhinovirüsler ve diğerleri Solunum epiteline tutunur, yakın hücrelere yayılır. Siliyer aktivite azalır, hücre dökülür. İnflamatuvar hücreler artar, mukus artışı olur. Antikor üretimi ile enfeksiyon düzelir. Enfekte damlacıkların solunması Kirlenmiş parmaklarla burun ve göze mukus bulaşı El yıkama Soğuk algınlığı olandan kaçınma
Burundan uzaklık
ETKENLER Virüs grubu Olguların % Rhinovirüsler 40-50 Coronavirüs 10-15 Parainfluenza* 5 RSV 5 İnfluenza* 25-30 Adenovirüs* 5-10 Metapnömovirüs 5 Diğer: entrovirüsler ve bocavirüs Turner RB. The common cold. In: Principles of Infectious Diseases, 2009, 809-13.
Solunum yolu örneklerinden izole edilen etkenler * N = 127,986
Klinik İnkübasyon genelde 1-3 gün Burun akıntısı sık tablo 1-2 hafta sürer
Tedavi Semptomatik Yatak istirahati Pleconaril Enterovirüs ve rhinovirüsler dahil Picornavirus ailesine etkili Viral kapsid yüzey proteini VP1 e bağlanır 3x400mg 5 gün INF alfa 2b
Erciyes Dağı
GRİP Influenza virüsü tarafından oluşturulan, ani olarak 39 C üzerinde ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi Boğaz ağrısı, burun akıntısı, öksürük, başağrısı belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığıdır.
ETKEN İnfluenza virüsü, Orthomyxoviridae ailesindendir. Üç farklı tipi vardır: A, B ve C. A insan, domuz, at, deniz memelileri ve kanatlılarda, B sadece insanlarda, C insan ve domuzlarda hastalık yapar.
https://expertconsult.inkling.com/read/cohen-infectious-diseases-4e/chapter-172/figure-172-1
İnfluenza pandemileri YIL GLİKOPROTEİN PANDEMİNİN ADI 1889-1890 H2N2 1900-1903 H3N8 1918-1919 H1N1 İspanyol Gribi 1957-1958 H2N2 Asya Gribi 1968-1969 H3N2 Hong Kong Gribi 1977-1978 H1N1 Rusya Gribi 1997-1999 H5N1 Avian (kuş gribi) 2009-2010 H1N1 Domuz gribi (6,250ex)
BULAŞ 1.Damlacık yoluyla bulaşır (öksürük, aksırık) 2.Temas yoluyla a) Direk temas b) İndirek temas Bulaştırıcılık, semptomların başlamasından hemen önce başlar ve 5-10 gün sürer
KLİNİK Bir-iki günlük kuluçka döneminden sonra tablonun birden bire ortaya çıkışı tipiktir. Hasta genellikle hastalığın başladığı saati ifade edebilir. titremeyle yükselen ateş, frontal/retroorbital baş ağrısı, miyalji (en fazla ekstremitelerde ve sırtta), halsizlik, iştahsızlık, gözlerde yanma, fotofobi ve göz hareketleriyle ağrı en sık görülen semptomlardır. Başlangıçta hafif, hastalık ilerledikçe ağırlaşan kuru öksürük, öksürüğe bağlı göğüs ağrısı ve dispne ortaya çıkar. Komplikasyon gelişmediği taktirde tablo 3-4 gün sürer
AKCİĞER KOMPLİKASYONLARI a) Primer Viral Pnömoni: Tipik influenza olarak başlar fakat öksürük, dispne ve siyanoz giderek ağırlaşır. Mortalite çok yüksektir. b) Sekonder Bakteriyel Pnömoni: İnfluenza bulguları geriledikten sonra yeniden ateş yükselmesi ile ortaya çıkar. H.influenzae, S.pneumoniae ve S.aureus en sık saptanan etkenlerdir. Mortalitesi primer viral pnömoniden daha düşüktür. c) Krup sendromu d) Kronik akciğer hastalıklarının alevlenmesi
AKCİĞER DIŞI KOMPLİKASYONLAR Myokardit, perikardit ve kalp tamponadı GB send., transvers myelit, ensefalit, polinörit Miyozit (myoglobinüri ve CPK yüksekliği) Parotit Otit sinüzit
TANI 1. Virüs İzolasyonu: Boğaz ve burun sürüntülerinden, boğaz çalkantı suyundan veya balgamdan izole edilebilir. Tanıda en güvenilir yöntemdir. 2. Viral antijenlerin saptanması: Solunum sekresyonlarından Duyarlılık %40-80, özgüllük %85-100 dir. Duyarlılık hastalığın ilk günlerinde daha yüksektir. 3. PCR 4. Serolojik Tanı: Genellikle epidemiyolojik çalışmalar için kullanılır.
TEDAVİ Destek tedavisi: Komplike olmamış vakalarda sadece semptomatik tedavi. Antiviral tedavi: 1. Amantadin, 2. Rimantadin, 3. Zanamivir, 4. Oseltamivir İlk 48 saatten sonra başlanan tedavinin yararı gösterilememiş olup, maksimum etki için ilk 24 saatte başlanmalıdır.
KORUNMA VE KONTROL 1. Standart önlemler el hijyeni, eldiven, gözlük, önlük, çevre bakımı, hasta malzemeleri
KORUNMA VE KONTROL 2. Damlacık yolu önlemler tek oda, gözlük, maske, yakın temastan kaçınma 3. Temas önlemleri eldiven, önlük giyilmesi, tek kulanımlık malzeme kullanımı
KORUNMA VE KONTROL -AŞI Virüste sürekli antijenik değişimler yaşandığı için her yıl yeni aşı üretilmektedir ve korunmanın sürekliliği için her yıl eylül-aralık ayları arasında aşı yapılması gerekir. Aşılar trivalandır (2 tane tip A, 1 tane tip B). İçerik her yıl değişir.
Ağır grip riski olan kişiler 6ay-5 yaş 50 yaş; Astım, KOAH, kalp hastalığı, böbrek, karaciğer, nörolojik, hematolojik hast, Diyabet immunsüpresyon (HIV ) Gebe veya gebe kalacaklar 6 ay 18 yaş aspirin kullanması gerekenler Bakım evlerinde kalanlar Obezler (BMI 40). https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/65/rr/rr6505a1.htm
Özellik Başlangıç Ateş Miyalji Artralji Kuru öksürük Baş ağrısı Influenza Ani Sık Sık ve ağır Sık ve ağır Sık ve ağır Sık ve ağır Soğuk algınlığı Yavaş Sık değil Sık değil Sık değil Hafif-orta Hafif ve sık değil
Özellik Halsizlik Burun tıkanık Hapşırma Boğaz ağrısı Influenza Daha sık, 2-3 hf sürer Arada Arada Arada Soğuk algınlığı Hafif ve kısa süreli Sık Sık Sık
Erciyes Dağı