TÜRKĐYE NĐN ENERJĐ ARZ POLĐTĐKALARI Selahattin HAKMAN TÜSĐAD Enerji Çalışma Grubu Üyesi Sabancı Holding Enerji Grup Başkanı
Enerji Arz ve Talebi 6000 (Mtoe) 5000 4000 3000 2000 1000 0 1980 2000 2006 2015 2030 Kömür Petrol Gaz Nükleer Hidro Biyokütle ve Atık Diğer Yenilenebilir Uluslararası Enerji Ajansı beklentileri: 25 yıl içerisinde dünya enerji tüketiminde % 60 artış Türkiye enerji tüketiminde ise dünya ortalamasının üzerinde artış
Türkiye Enerji Kaynakları Türkiye Enerji Tüketiminin Kaynaklara Göre Dağılımı 29% 10% 33% 28% Petrol Kömür Doğalgaz Yenilenebilir 2013 yılında doğal gazın % 37 pay ile petrolü geçmesi beklenmektedir.
Petrol Türkiye de 37,3 milyon ton bilinen üretilebilir rezerv; 31 milyon ton yıllık petrol ürünü tüketimi. Rafinerilerimizde işlenen miktar: 25,5 milyon ton; Đşlenen miktarın sadece 2,2 milyon tonu yerli üretim.
Türkiye: Petrol Net Đthalatçısı Türkiye nin Petrol Üretimi ve Tüketimi Bin Varil/gün Tüketim Net Đthalat Üretim Yıl
Petrol Mevzuatı Kısıtlı arama faaliyetleri: Potansiyel kara alanlarımızın %80 inde, Denizlerimizin ise %99 unda henüz hiçbir arama faaliyeti yürütülmemiştir. Dünyada bir yılda 20.000 den fazla kuyu açılırken Türkiye Cumhuriyeti tarihinde 3.326 kuyu açıldı Türk Petrol Kanunu nun düzenlenmesi Yerli ve yabancı özel şirketlerin de arama faaliyetlerine katkıda bulunması
Doğal Gaz Türkiye de 8 milyar m³ üretilebilir doğal gaz rezervi, 36 milyar m³ doğal gaz tüketimi. 2015 yılında 60 milyar m 3 ün üzerinde tüketim beklentisi
Türkiye: Doğal Gaz Net Đthalatçısı Türkiye nin Doğalgaz Üretimi ve Tüketimi Bin Varil/gün Tüketim Net Đthalat Üretim Yıl
Doğal Gaz Đthalatı Cezayir 11% Nijerya 3% Spot 1% Azerbaycan 12% Đran 11% Rusya 62% 2008 Đthalatı: 37,9 milyar m 3
Türkiye Doğal Gaz Sözleşmeleri Önümüzdeki 5 yıl içinde sona erecek sözleşmeler: 2012: Gazexport-Rusya Federasyonu (6 milyar m³) 2014: Sonatrach-Cezayir (4 milyar m³) Doğal gaz açığı riski; Artması beklenen iç talep sonucu 2012-2013 yıllarından itibaren arz riski Sektörün serbestleşmesi için fırsat: Bu sözleşmelerin yeterli bilgi, deneyim ve finansal gücü olan özel sektör şirketleri tarafından yenilenmesi Yeni ithalat sözleşmelerinin özel sektör şirketleri tarafından yapılması
Türkiye nin Transit Ülke Rolü Kaynak ülkelerinin çeşitlendirilmesi Türkiye nin Ortadoğu, Kafkasya ve Rusya ya yakınlığı Güzergah çeşitlendirilmesi Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan doğal gaz krizleri
Türkiye: Enerji Koridoru
Uluslararası Projeler - Petrol Tamamlanmış uluslararası projeler Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Kerkük-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Planlama aşamasında olan projeler Samsun-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı
Uluslararası Projeler Doğal Gaz Tamamlanmış uluslararası projeler Mavi Akım Doğal Gaz Boru Hattı Baku-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı Türkiye-Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı Đran-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Planlama aşamasında olan projeler Doğu Avrupa Gaz Ringi Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi
Uluslararası Projeler - Nabucco AB ile ortak hedef: Enerji arz güvenliği Doğu-Batı Enerji Koridoru: Nabucco Projesi AB nin Kaynak/Güzergah Çeşitlendirmesi Türkiye nin Enerji Koridoru Perspektifi
Enerji Arz Güvenliği Diğer birincil enerji kaynakları: Yerli kaynaklar Yenilenebilir enerji kaynakları Nükleer enerji Enerji verimliliği
Elektrik Türkiye; 42.000 MW lık kurulu güç kapasitesi, Yıllık 198 milyar kwh elektrik tüketimi Bölgede elektrik ticareti yapılması ve elektrik arzının dengelenmesi açısından önemli konum
UCTE Avrupa Elektrik Đletimi Koordinasyon Birliği Türkiye nin UCTE ye dahil olması ile, Yedek kapasitenin ortak kullanılarak yeni üretim tesislerinden tasarruf edilmesi, Arızalar sonucu oluşan üretim kayıplarında kesintilerin asgari seviyeye indirilmesi, Ülkeler arası elektrik ticaretinin artırılması, Maliyeti en düşük tesislerin çalıştırılmasıyla ortak işletme tasarrufu sağlanması, AB nin Yenilenebilir Enerji hedeflerine katkı
Türkiye Elektrik Piyasası- Öneriler Dengeleme ve uzlaştırma sistemi (2006) Arz güvenliğini sağlayacak yatırımlar için; Fiyatın maliyetlere dayalı olarak arz-talep dengesine göre oluştuğu bir piyasanın tesis edilmesi Öngörülebilir yatırım ortamı için gün öncesi ve vadeli işlemler piyasaları ile ikili anlaşmalar piyasa modeli
Enerji Yatırımları Küresel finans krizinin enerji yatırımlarına etkisi Arz güvenliği için elverişli bir yatırım ortamı ihtiyacı Liberal bir enerji piyasası Enerji yatırımlarının hızlanması Türkiye nin AB müzakere sürecine katkı Enerji faslında katılım müzakerelerinin yakın zamanda açılması
TEŞEKKÜRLER