BÖLÜM 8 B- SUNU PROGRAMI 1. MICROSOFT POWERPOINT NEDİR? Microsoft Office Paketi ile birlikte kullanıcıya sunulan Powerpoint Programı, etkileşimli sunular (Presentation) hazırlamaya yarayan metin tabanlı programdır. Herhangi yeni bir ürün hakkında bilgi vermek, bir tanıtım hazırlamak vb. gibi işlemler için kullanılır. Powerpoint programı ufak yada büyük kitlelere bir sunum hazırlamak amacı ile de kullanılır. Powerpoint kullanılarak hazırlanan işlere sunu, her bir sunu sayfasına da slayt ismi verilir. Sunu sayfaları slayt düzeninde hazırlanırlar. Hazırlanan bu slaytlar ekranda, projeksiyon aracılığı ile büyük toplantı veya seminer salonlarında izlenebileceği gibi yazıcı aracılığı ile çıktıları da alınabilir. 2. POWERPOINT PROGRAMININ BAŞLATILMASI Powerpoint programı Başlat menüsü içindeki Programlar sekmesi üzerinde bulunan Microsoft Powerpoint komutu üzerine Mouse ile tıklanılarak başlatılır. Şekil 2.1. Powerpoint Programının Kullanılması 46
3. POWERPOINT PROGRAMI 3.1. Menüler ve Araç Çubukları Powerpoint Programı çalıştırıldığında ekrana Şekil 3.1.1. deki görüntü gelir. Başlık Çubuğu Dikey Cetvel Menü Çubuğu Araç Çubukları Yatay Cetvel Sunu Görüntüleri Durum Çubuğu Biçim Çubuğu Varsayılan Dil Şablon ve Sunu Açma Menüsü Kontrol Düğmeleri Şekil 3.1.1. Menüler ve Araç Çubukları Başlık Çubuğu: Microsoft Powerpoint te birden fazla belge açılabilir. Bunlar ayrı ayrı pencerelerde farklı birer sayfa olarak görüntülenirler. Kullanım esnasında hangi Powerpoint sayfası açıksa o pencere aktiftir ve onun adı bu başlık çubuğunda görüntülenir. Menü Çubuğu: Seçeneklere fare ile tıklanıldığında aşağı doğru yeni seçenekler çıkan hemen hemen tüm Powerpoint programı komutlarını ve ayarlarını içeren bir menüdür. 47
Araç Çubuğu: Diğer Windows Office programlarında olduğu gibi yapılan işleri biçimlendirme, kaydetme, yazdırma gibi işlemlerin yapılmasına imkan sağlayan muhtelif araç çubukları simgelerinin bulunduğu alandır. Buradaki simgelerle oluşturulan doküman üzerinde değişiklikler yapmak bazı özellikler eklemek mümkündür. Biçimlendirme çubuğu da bir çeşit araç çubuğudur. Araç çubuğunda bulunan simgelerin yaptığı işi yapan aynı işlemler menü başlıkları altında da bulunur. Bu simgelerin araç çubuğunda da olması sık kullanılan işlemlerin araç çubuğundan tıklanarak veya seçilerek daha kolay ve kısa sürede yapılmasını sağlamak içindir. Örneğin; kes işlemi araç çubuğunda bulunan Kes simgesi kullanılarak yapılabileceği gibi düzen menüsü altında bulunan kes alt menüsü kullanılarak da yapılabilir. Biçimlendirme Çubuğu: Powerpoint, Araç Çubuklarına ek olarak Veritabanı Çubuğu, Tablo ve Çerçeve Çubuğu, Web Çubuğu gibi birçok farklı alanda görev yapılabilmesine imkan sağlayan biçimlendirme çubuklarına sahiptir. Bunlarla istenilen şekilde özelleştirilebilir. Yani bu çubuklar içine istenilen menü maddeleri veya komutları ekleme imkanı bulunur. Bu çubuklar, yoğun olarak yapılan işe uygun menü maddelerine kolay ulaşılmasını sağlar. Kontrol Düğmeleri: Powerpoint penceresini kapatmak, kullanılan ekranın tüm masaüstünü kaplamasını sağlamak, pencereyi eski büyüklüğüne geri getirmek veya pencereyi Windows Görev Çubuğun da simge haline getirerek ekranda görüntülenmemesini sağlamak için kullanılan düğmelerdir. Durum Çubuğu: Powerpoint sunularını tasarlarken ve tasarladıktan sonra yapılan ve yapılmış işler hakkında kısa bilgilerin verildiği çubuktur. Varsayılan Dil: Kullanıcının o an için belirlemiş olduğu geçerli dil durum çubuğu üzerinde gösterilmektedir. Bunun üzeri tıklanarak dili değiştirmek için dil seçim menüsüne ulaşılabilir. 48
4. SUNU HAZIRLAMA Şekil 4.1. Yeni Sunu Hazırlama Powerpoint programı çalıştırıldıktan sonra ekrana gelen pencerenin sağ tarafında bulunan menüler yardımıyla yeni bir sunu hazırlanmaya başlanır. Sunu hazırlama işlemine boş bir sunu ile başlanabileceği gibi şablondan yada Otomatik İçerik Sihirbazı ndan yararlanılarak da başlanabilir. Boş bir sunu ile hazırlama işlemine başlamak için sağ taraftaki menüden Boş Sunu tıklanır. Boş sunu seçildikten sonra yine sağ tarafta bulunan ekrana gelecek olan hazır şablonlardan birini seçilir veya ekrandaki slayt üzerinde istenilen düzenlemeler yapılarak sunular hazırlanır. 49
Şekil 4.2. Hazır Şablonlar Eğer hiçbir değişiklik yapılmazsa Şekil 4.2. deki ekran ile karşılaşılır. Bu ekran başlık slaytı olarak adlandırılır ve bu Powerpoint sunusunun ilk slaytıdır. Başlık eklemek için tıklatın bölümüne tıklanılarak eklenmesi istenilen başlık bu alana yazılır(şekil 4.3.). Burada Boş sunu seçeneği seçilmiş olmasına rağmen Başlık olarak hangi alanın kullanılacağı konusunda Powerpoint programı kullanıcıya yardımcı olur. Başlık alanında yazı tipi, yazı büyüklüğü ve başlığın ekranda hangi konumda olacağı program tarafından hazır olarak ekrana gelir. Bu kullanıcıya büyük kolaylık sağlar. 50
4.1. Slayt lara Artalan Eklemek Şekil 4.3. Slayta Başlık Eklemek Slaytalara artalanlar eklenilerek slaytların görünümleri daha etkili kılınabilir. Bir slayta artalan eklemek için Biçim menüsünden Arka Plan seçilmelidir. Şekil 4.1.1.deki Arka Plan iletişim kutusunda bulunan açılır Arka Plan Dolgusu İletişim Kutusu tıklanarak slayta arka plan rengi yada dolgusu eklenebilir. Arka Plan Dolgusu İletişim Kutusu Şekil 4.1.1. Arka Plan Eklemek 51
Açılır Arka Plan Dolgusu İletişim Kutusu tıklandığında açılan menüden bir renk seçilerek slayta arka plan rengi belirlenir yada Dolgu Efektleri sekmesine tıklanılarak Dolgu Efektleri İletişim Kutusunun açılması sağlanabilir. Şekil 4.1.2. Dolgu Efektleri İletişim Kutusu Dolgu Efektleri İletişim Kutusu bünyesinde Gradyan, Doku, Desen ve Resim olmak üzere dört sekme bulunmaktadır. Gradyan : Gradyan sekmesi seçilerek slayta, farklı gölgelendirme efektlerinden oluşan arka planlar eklenebilir. Doku : Doku sekmesi seçilerek Powerpoint programında hazır bulunan artalanlar arka plan olarak kullanılabilir. 52
Desen : Desen sekmesi kullanılarak çizgi yada kare desenlerden oluşan arka planlar slaytlarda kullanılabilir. Resim : Resim sekmesi tıklandığında ise daha önce kaydedilmiş herhangi bir resim slayta arka plan olarak atanabilir. Bu sekmelerden herhangi biri ile yapılan düzenlemelerden sonra, yapılan düzenlemelerin sadece geçerli slayt için mi yoksa tüm slaytlar için mi geçerli olacağını belirleyebilmek için yeniden Arka Plan İletişim Kutusuna otomatik olarak dönülür. Burada Uygula düğmesine tıklanır ise düzenlemeler sadece geçerli slaytta uygulanır, Tümüne Uygula düğmesi tıklanır ise düzenlemeler tüm slaytlarda etkin olur. Düzenlemeler Tüm Slaytlara Uygulanır Sadece Geçerli Slayta Uygulanır Şekil 4.1.3. Arka Planın Slayt / Slaytlara Uygulanması 4.2. Sunuya Yeni Slayt Eklemek Başlık için ilk slayt oluşturulduktan sonra sunuya konu ile ilgili yeni bir slaytlar eklenir. Sunuya yeni bir slayt eklemek için, Ekle menüsünden Yeni Slayt sekmesi tıklanır ve bu işlemden sonra ekrana Şekil 4.2.1. deki görüntü gelir. Burada Powerpoint programını kullanım amacına uygun olarak hazırlanması gereken her bir slayt eklenerek hazırlanır. Buradaki en önemli nokta her sunumdaki yeni bir ekran için sunuya yeni bir slaytın eklenmesi gerektiğidir. 53
Şekil 4.2.1. Yeni Slayt Görünümü 4.3. Slaytlara Resim Ekleme Daha önceden kaydedilmiş bir resmi dosyadan eklemek için Ekle menüsünden Resim seçilerek açılan menüden Dosyadan sekmesi tıklanır. Açılan Resim Ekle Diyalog Kutusundan daha önceden kaydedilmiş olan resim bulunulan dosyanın içinden seçilerek Tamam düğmesi tıklanır. Böylece slayta resim eklenmiş olur. 54
Şekil 4.3.1. Resim Ekleme Şekil 4.3.2. Resim Ekle Diyalog Kutusu 55
Resim eklendikten sonra resim mouse ile istenilen yere taşınabilir, boyutları istenilen oranda değiştirilebilir. Şekil 4.3.3. Dosyadan Resim Eklendikten Sonra Slayt Görüntüsü Slaytlara resim eklemenin bir diğer yolu ise yine Ekle menüsünden Resim alt menüsü tıklanarak açılan menüden ( Şekil 4.3.1. ) Küçük Resim sekmesinin tıklanmasıdır. Bu işlemler yapıldıktan sonra ekranın sağ kısmında yer alan menüden Ara düğmesine tıklanır. Bu sayede Powerpoint programında hazır bulunan küçük resimlerin bir listesi ekrana gelir ve bu listeden kolayca resim eklenebilir. Şekil 4.3.4. Küçük Resim Arama 56
Şekil 4.3.5. Küçük Resim Arama Sonucu Ara düğmesi tıklandıktan sonra ekrana gelen resimlerden istenilen tıklanarak resim slayta eklenir. Slayta eklenen resim mouse yardımıyla slayt içerisinde istenilen yere taşınabilir veya yeniden boyutlandırılabilir. Şekil 4.3.6. Slayta Küçük Resim Eklendikten Sonraki Ekran Görüntüsü 57
4.4. Slaytlara Dosyadan Film ve Ses Ekleme Powerpoint slaytlarına daha önceden hazırlanmış film ve ses dosyaları eklenebilir. Eklenebilecek film dosyalarının uzantısı, AVI, CDA, AIF, MOV veya MPG, ses dosyalarının uzantısı ise MID, RMI yada WAV olmalıdır. Film dosyası eklemek için Ekle menüsünden Film ve Sesler alt menüsü seçilerek açılan menüden Dosyadan Film sekmesi tıklanır. Şekil 4.4.1. Dosyadan Film Ekleme Dosyadan ses eklemek için de aynı menü altında bulunan Dosyadan Ses sekmesi tıklanır. 5. SLAYTLAR ARASINDA GEÇİŞ Hazırlanan slaytlarda düzenleme yapılabilmek için önce düzenleme yapılacak slaytın seçilmesi gerekmektedir. Ekranın sol tarafında bulunan menüden slayt seçilebileceği gibi, ekranın sağ alt köşesinde bulunan önceki slayt ve sonraki slayt ( Şekil 5.1 ) düğmecikleri kullanılarak da slayt seçimi yapılabilir. Aynı şekilde bu düğmeciklerin hemen üzerinde bulunan kaydırma çubuğu sayesinde de slaytlar arasında geçiş sağlanarak düzenlemeler yapılabilir. 58
Slaytlar arasındaki geçiş seçenekler içinden en kolayı ekranın sol tarafında bulunan ve slaytların küçültülmüş hallerinin sıralı bir şekilde bulunduğu menüyü kullanmaktır (Şekil 5.1.). İstenilen slaytın kolayca bulunabilmesi sayesinde düzenlenecek olan slayta hızlı bir erişim sağlanır. Kaydırma Çubuğu Geçiş Düğmecikleri Şekil 5.1. Slaytlar Arasında Geçiş 6. SLAYT GEÇİŞLERİNİ AYARLAMA Slaytların ekrana gelirken ve giderken ortaya çıkardıkları görsel efektlere Slayt geçişi denir. Hazırlanan sunu için slayt tasarımları tamamlandıktan sonra her slayt için geçiş ayarları ve canlandırma ayarları yapılarak sunumun etkisinin arttırılması mümkündür. Slayt geçişlerinin ayarlanması için Slayt Gösterisi menüsü altında bulunan Slayt Geçişi alt menüsü tıklanır ve ekranın sağ tarafında Slayt Gösterisi menüsü açılır. Bu menüde slayt geçişleri ile ilgili ayarlamalar yapılır ve sadece geçerli slayta mı yoksa tüm slaytlara mı uygulanacağı belirlenir(şekil 6.1). 59
Şekil 6.1. Slayt Geçiş Ayarları 60