İÇİNDEKİLER Önsöz 3 Teşekkür 7 Kısaltmalar 15 Konferans Programı 17 Açış Konuşmaları 21 Şaban DİŞLİ 21 İTO Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Ali ŞAHİN 24 Adalet Bakanı I. OTURUM MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİME İLİŞKİN ULUSAL DÜZENLEMELER Oturum Başkanı: Prof. Dr. Turgut KALPSÜZ ICC Türkiye Milli Komitesi Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Turgut KALPSUZ (Oturum Başkanı) 29 Dr. Rabih Ali NASSER Brezilya'da Tahkimle İlgili Son Gelişmeler 31 I. Giriş 31 II. Hukukî Belirsizlik 32 III. Kilometre Taşları 34 1. Yeni ve Tahkime Olumlu Yaklaşan Bir Mevzuatın Uygulanması 34 2. Tahkime Olumlu Yaklaşan İçtihat 37 IV. Ticari Tahkimin Kullanılmasındaki Hızh Artış 41 V. Sonuç 42 Prof. Dr. Turgut KALPSÜZ (Oturum Başkanı) 42 Profesör Frederic BACHAND Uluslararası Tahkimle İlgili Tartışmalı Meselelere Kanada Perspektifinden Bir Bakış 43
10 II. OTURUM MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE ÖZELLİKLİ KONULAR Oturum Başkanı: Prof. Dr. Ünal TEKINALP Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Komisyon Başkanı Prof. Dr. Ünal TEKÎNALP (Oturum Başkanı) 57 Hon. Prof. Dr. Andreas REINER Hakemin Bağımsız ve/veya Tarafsız Olmadığının veya İfşa Yükümlülüğünü Yerine Getirmediğinin Sonradan Tespit Edilmesinin Verilen Hakem Kararlarına Etkisi 58 I. Giriş 58 II. Karşılaştırmalı Bir Genel Değerlendirme 63 1. Amerika Birleşik Devletleri 63 2. Avusturya 65 3. Almanya 66 4. İsviçre 67 5. Fransa 67 6. Türkiye 68 III. En Doğru Yeknesak Yaklaşıma Yönelik Arayış 69 A. Hiçbir Hukuki Korumanın Sağlanmaması Kabul Edilemez 69 B. Hakem Kararına İtiraza ve/veya Tenfizinin Önlenmesine İlişkin Talebin Özel Koşullara Bağlanması? 69 1. Aşağıdaki Durumlarda Hakem Kararı İptal Edilmeli ve Tenfiz Talebi Reddedilmeli midir? 69 2. Hakemin Bağımsız Olmamasının Davanın Neticesine Fiilen (veya Büyük İhtimalle) Etkide Bulunmuş Olması Gerekli Midir? 71 3. Hakemin Menfaat Çatışmasını Biliyor Olması, Bilmek Durumunda Olması veya Bilmiyor Olmasının Herhangi Bir Önemi Var mıdır? 72 4. Tenfîze Karşı Çıkma / Karara İtiraz Konusunda Herhangi Bir Zamanaşımı Süresi Var mıdır/ Olmalı mıdır? <3 5. Taraflardan Birinin Hakem Kararma İtiraz Etmek/ Tenfize Karşı Çıkmak İçin Dayanabileceği Nedenler Nelerdir?...'...! ' 74 C. Sorumlulukla İlgili Meseleler 77 IV Sonuç "8
11 Prof. Dr. Ünal TEKİNALP (Oturum Başkanı) 78 Adjunct Prof. Pedro J. MARTINEZ-FRAGA Tahkim Müessesesi ve Birleşik Devletler Müesseseyi Tahkimi: Hükümdarlık, Mahkeme veya Yasa Koyucu Olmaksın De Facto Bir Yargı Sisteminin Gelişimi 79 I. İzleyici ve Görünüş: Bilinen Manada Tahkimin Birleşik Devletlerde Başlangıcı 80 II. A. Güncel Tarihi Dönem 80 B. Birleşik Krallık'ın Amerikan Tahkim Uygulamasına Mirası 84 C. Amerikanın Geçmişte Kalan Yanlış Algılamaları 87 Tahkimin Birleşik Devletlerdeki Bir Hukuki Müessese Olarak Yatay ve Düşey Ayrışması 93 III. Kelsen Paradigmasi ve Yeni Lex Mercatoria 97 İV: Sonuç 99 III. OTURUM YABANCI HAKEM KARARLARININ TENFİZİ Oturum Başkanı: Prof. Dr. Ergin NOMER Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuk Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ergin NOMER (Oturum Başkanı) 100 Adjuntct Prof. C. Ryan REETZ ABD'de Hakem Kararlarının Tenfizi ve İptallerinin Talep Edilmesi 101 I. Giriş 101 II. Hakem Kararlarının Tenfizine İlişkin Kanuni ve Uluslararası Anlaşmalara Dayalı Hukuki Çerçeve 104 III. "Yerel" ve "Uluslararası" Hakem Kararlarının Gözden Geçirilmesi 106 IV. Kararın Verildiği Yargı Çevresinde İptal Edilmiş Olan Yabancı Hakem Kararlarının Durumu 107 V. Gözden Geçirme Ölçütünü Değiştiren Anlaşmaların Tenfizi 109 VI. Ara Kararların ve Kısmi Kararların Tenfizi 111 VII. Tenfız Başvuruları ve Forum Non Conveniens Doktrini 112 VIII. Sonuç 114
12 Prof. Dr. Ergin NOMER (Oturum Başkanı) 115 Prof. Dr. Nuray EKŞİ Yargıtay Kararlarında Yabancı Hakem Kararlarının New York Konvansiyonuna Göre Tenfizine İlişkin Bazı Sorunlar 116 I. Yabancı Hakem Kararlarının Tenfızine İlişkin Mevzuat ve Antlaşmalar 116 II. Yargıtay Kararlarında Yabancı Hakem Kararlarının New York Konvansiyonuna Göre Tenfızine İlişkin Bazı Sorunlar 120 1. Hakem Kararının Kamu Düzenine veya Genel Ahlâka Aykırı Olması 120 2. Taraflarca Yürürlükteki Türk Kanunlarına Yapılan Atfın Maddî ve Usul Hukukunu Birlikte Kapsayıp Kapsamadığı Sorunu 127 3. Tahkim Anlaşması Yapma Konusunda Temsilcinin Özel Yetkisinin Yokluğunun Yabancı Hakem Kararının Tenfızine Etkisi 132 4. Hakem Yargılaması Sırasında Usulüne Uygun Tebligatın Yapılmamış Olması 140 5. Hakem Kararma Konu Olan Uyuşmazlığın Türk Hukukuna Göre Tahkim Yoluyla Çözümünün Mümkün Olmaması 143 IV. OTURUM YATIRIM VE DTÖ UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ Oturum Başkanı: Prof. Dr. Martin SCHAUER Viyana Üniversitesi, Medeni Hukuk Enstitüsü Prof. Dr. Martin SCHAUER (Oturum Başkanı) 150 Domenico Di PIETRO Enerji Şartı Antlaşması: Genel Değerlendirme I 51 I. Giriş 151 II. Enerji Şartı Antlaşmasının Yabancı Yatırımlara İlişkin Bölümü 153 III. Antlaşmanın Yatırım Maddelerinin Genel Değerlendirmesi 154 1. Yatırımın Tanımı 154 2. Yabancı Yatırımcılara Yönelik Genel Uygulamalar 155 3. Ayırım Yapmama 156 4. Kamulaştırma 156
5. Siyasi İstikrarsızlık Nedeniyle Meydana Gelen Zararlar 157 6. Ödemelerin Transferi 157 7. Şemsiye Klozu 158 8. Halafıyet ve Devir 158 9. Uygulama Alanından Kaynaklanan Diğer Konular 159 IV. Antlaşmanın Geçici Süreli Olarak Uygulanması 159 V. Uyuşmazlıkların Çözümü 161 Prof. Dr. Martin SCHAUER (Oturum Başkanı) 161 Dr. Müslüm YILMAZ Dünya Ticaret Örgütü'nde Hukuki Uyuşmazlıkların Çözümünün Özel Taraflara Etkisine Bir Örnek: ABD ile Türkiye Arasındaki Pirinç İthalatına İlişkin Dava (Turkey-Rice) 164 I. Giriş 164 II. DTÖ'de Görülen Davalardaki Aktörler 166 A. Özel Tarafların Uyuşmazlığın Erken Aşamalarındaki Katılımı 166 B. Özel Tarafların Ülkelerini DTÖ Panelleri veya Temyiz Organı Önünde Temsil Eden Delegasyonlarda Yer Almaları 168 C. Amicus Curiae Dilekçeleri 169 III. Turkey-Rice Davası 170 IV. Sonuç 175 Kapanış Konuşmaları 177 Prof. Dr. Turgut KALPSÜZ 177 Prof. Dr. Nuray EKŞİ 182 13