Hücre Biyoloji Laboratuarı 2014-2015 Güz dönemi Alıştırma Soruları (Dr.Selcen Çelik Konular: ph ve tamponlar, hücre kültür tekniği, mikrometrik ölçüm ph ve Tamponlar 1. ph sı 8.2 olan 500 ml. 20mM Tris/HCl tamponunu nasıl hazırlarsınız? (Tris MA= 121.4g/mol (Tris pka=8.3 2. 50mM Tris/HCl ve 5mM EDTA içeren ph sı 7.5 olan 1 litrelik TE tamponunu nasıl hazırlarsınız? (Tris MA= 121.4g/mol (EDTA MA= 372.24 g/mol 3. Bir asetik asit çözeltisinin hidrojen iyon [H + ] derişimi 1x10-6 M ise, bu çözeltinin asitlik ve bazlık derecesi nedir? Hücre Kültür Tekniği 1. Hücre kültürü tanımını açıklayınız ve hücre kültürünü yapmaktaki 5 amacı yazınız. 2. Hücre kültür ortamında bulunması gereken 4 şartı yazarak, bulunma amaçlarını kısaca açıklayınız. 3. Hücrelerin tutunma ihtiyacına göre kültür çeşitlerini yazarak, çeşitler için hücre örneği veriniz. Bu hücre kültürlerinin nasıl pasajlandığını bir cümleyle yazınız. 4. Aşağıdakilerden hangisi hücre kültürünün dezavantajlarından biri değildir? a. Kontaminasyona hassasiyet b. Donanımlı personel gerekliliği c. Hücrelerin farklılaşma ve kararsızlık potansiyeli d. Hücrelerin bulunduğu ortamın kontrol edilebilmesi e. Elde edilen ürün miktarının çok olmaması 5. Aşağıdakilerden hangisinde hücre kültür aşamalarının sırası doğru verilmiştir? a. Dondurulan hücreleri çözme / Besiyeri hazırlama, filtreleme ve sıcak suda ısıtma / Hücreleri dondurma / Hücreleri pasajlama / Hücre kültür flaskı kullanarak kültür oluşturma / Hücreleri büyütme b. Besiyeri hazırlama, filtreleme ve ısıtma / Hücre kültür flaskı kullanarak kültür oluşturma / Hücreleri büyütme / Hücreleri pasajlama / Azot tankında stoklama veya kullanıma devam etme c. Azot tankında stoklama / Hücreleri büyütme / Besiyeri hazırlama, filtreleme ve sıcak suda ısıtma / Hücre kültür flaskı kullanarak kültür oluşturma / Dondurulan hücreleri çözme d. Hücreleri pasajlama / Besiyeri hazırlama, filtreleme ve ısıtma / Azot tankında stoklama veya kullanıma devam etme / Dondurulan hücreleri çözme / Hücreleri büyütme e. Hücreleri büyütme / Besiyeri hazırlama, filtreleme ve sıcak suda ısıtma / Hücre kültür flaskı kullanarak kültür oluşturma / Hücreleri pasajlama / Azot tankında stoklama veya kullanıma devam etme
6. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a. Primer eksplant (doku kültürü: Bir doku parçasının bir substrata bağlanarak Mikrometrik Ölçüm büyümesi ile oluşturulan kültürlerdir. Bir dereceye kadar histolojik karakter gösterirler. b. Primer (ilk, öncü kültür: Canlıdan alınarak direkt kültür edilen hücrelerin oluşturduğu hücrelerdir. c. Hücre kültürü, canlının bir bütün olarak incelenmesi zor olduğundan ve örneğin yeni ilaç denenmesi için direk canlıları kullanılamadığından, canlının bütününü değil de hücrelerinin incelenerek bütün organizma hakkında fikir verir. d. Hücre kültürü yapmak için etik kurul iznine gerek vardır. e. Hücrelerin dondurulması sırasında kullanılan DMSO kristal formu oluşturarak hücrelerin ölmeden yavaş yavaş donmasını sağlar. 1. Mikrometri nedir? Mikrometrik ölçüm için gerekli olanları ve ölçümdeki kullanım amaçlarını kısaca yazınız. 2. Kullandığınız mikroskopta 20x objektiften bakarken, mikrometrik okülerin 6 aralığının, mikrometrik objenin 19.çizgisine denk geldiğini görüyorsunuz. Ölçmek istediğiniz hücrenin boyu ise mikrometrik okülerin 14 aralığına denk geliyorsa, hücrenizin boyu kaç mm dir? 3. Bir S.cerevisiae hücresinin çapı 12 mikrondur. Okülerin 5 aralığı ise objenin 3 çizgisine denk gelmektedir. Bu durumda S.cerevisiae okülerin kaç aralığına denk gelmektedir? 4. Mikrometrik ölçüm ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a. Mikrometrik oküler ile mikrometrik obje birbirine denk getirilir ve objenin aralık uzunluğundan yola çıkarak okülerde ki bir aralığın boyu hesaplanır. b. Mikrometrik okülerde bir aralık 10 mikrona denk gelmektedir. c. Aralık sayısı çizgi sayısının 1 eksiğidir. d. Mikrometrik obje sabitken, mikrometrik oküler değişkendir. e. Mikroskopta ölçülen hücrenin boyu her objektifte aynıdır, değişen sadece mikrometrik okülerin gördüğünüz aralık sayısıdır. 5. Aşağıdakilerden hangisi mikrometrinin kullanım amaçları arasında sayılamaz? a. Mikroskopta görüntü alanında bir objenin boyunun hesaplanmasını sağlar. b. Deneysel araştırmalarda test edilen stres şartlarının hücrenin boyunda değişikliğe sebep olup olmadığının anlaşılmasını sağlar. c. Mikrometrik ölçüm biyolojik bilimlerin yanı sıra, örneğin tekstil gibi alanlarda kumaş materyallerinin yapısını aydınlatmada da kullanılır. d. Mikrometrik ölçüm DNA ve RNA moleküllerinin uzunluğunu ölçmek için de kullanılabilir. e. Farklı hücrelerin boyutlarının karşılaştırılmasında kullanılabilir.
Hücre Biyoloji Laboratuarı 2014-2015 Güz dönemi Alıştırma Sorular Cevap Anahtarı (Dr. Selcen Çelik Konular: ph ve tamponlar, hücre kültür tekniği, mikrometrik ölçüm ph ve Tamponlar CEVAP 1: 20mM = 0.02 M (M=m/MAxV 0.02 = m / 121.14 x 0.5 litre m = 1,211 gram Tris tartılır. ( ph = pka + log ([eşlenik baz] / [asit] ( 8.2 = 8.3 + log ([eşlenik baz] / [asit] log ([eşlenik baz] / [asit] = - 0.1 log ( [asit] / [eşlenik baz] = 0.1 [asit] / [eşlenik baz] = antilog 0.1 [asit] / [eşlenik baz] = 1.25 [asit] / (0.02 [asit] = 1.25 asit = 0.025 1.25 (asit 2.25 (asit = 0.025 asit = 0.01 M ( = 10 mm HCl ( kullanılarak ph sı 8.2 ye ( tamamlanır ve son hacmi 500 ml e ( tamamlanır. CEVAP 2: 50mM Tris = 0.05 M (M=m/MAxV 0.05 = m / 121.14 x 1 m = 6,057 gram Tris tartılır. ( 5mM EDTA = 0.005 M (M=m/MAxV 0.005 = m / 372.24 x 1 m = 1.861 gram EDTA tartılır. ( İkisi birlikte konduktan sonra bir miktar suda çözünür (, HCl kullanarak ph ı 7.5 a ( ayarlanır ve hacim 1 litreye ( tamamlanır. CEVAP 3: [H + ] = 1x10-6 M ph = - log H + ph = - log (10-6 ( asitlik derecesi ph = 6 (, bazlık derecesi poh = 8 dir. ( Hücre Kültür Tekniği CEVAP 1: Hücre kültürü, canlı hücrelerin ait oldukları organizma dışında laboratuar ortamında (in vitro kültüre edilmesidir. ( Hücre kültürünün amaçları (Herhangi 5 i kabul edilecektir: 1. Nükleik asit ve protein izolasyonları, mikroskobik inceleme gibi birçok deneysel araştırmanın kaynağı olan biyolojik materyali sağlama, ( 2. Virüslerin incelenmesi, (
3. Aşı geliştirilmesi, ( 4. Organ (doku yenilenme, ( 5. Gen tedavilerinin geliştirilmesi, ( 6. Kanserlere karşı ilaç geliştirme ( CEVAP 2: (Herhangi 4 ü kabul edilecektir 1. Sıcaklık ( : Canlının doğal yaşamında ihtiyacı olan sıcaklığı sağlamak içindir. ( 2. O 2 / CO 2 ( : Canlının oksijen ve varsa karbondioksit ihtiyacını karşılamak içindir. ( 3. Besinler ( : Hücrelerin besin ihtiyacını karşılamak için besiyerinde bulunur. ( 4. Büyüme faktörleri ( : Hücrelerin büyümesi için gerekli faktörleri içeren serumdur. ( 5. Ortam ph sı ( : Hücrelerin ihtiyacına göre ayarlanmalıdır. ( 6. Antibiyotik ( : Hücre kültürünün kontamine olmasını engellemek için ( besiyerine eklenebilir. CEVAP 3: 1. Yapışan hücre kültürü ( (örn bağ dokusu, fibroblast hücreleri ( : bulundukları yüzeye tutunma bağımlılığı olan hücreler kültür edildikleri flasklara (yapışmalarını sağlayan yüzeye sahip yapışarak tek tabaka (monolayer halinde büyürler (. Pasajlama sırasında bir enzim veya mekanik kuvvet yardımıyla yüzeyden koparılarak, besiyeri içinde santrifüj edilir ve yeni flasklara aktarılır (. 2. Süspanse hücre kültürü ( (örnek kan hücreleri ( : tutunma bağımlılıkları olmadığı için kültür flaskına yapışmadan büyürler ( besiyeri içinde santrifüj edilir ve yeni flasklara aktarılır (. CEVAP 4: D şıkkı ( CEVAP 5: B şıkkı ( CEVAP 6: D şıkkı ( Mikrometrik Ölçüm. Pasajlama sırasında CEVAP 1: Mikrometri, mikroskop kullanarak görüntü alanındaki bir objenin boyutlarını belirlemek için kullanılan yöntemdir. ( Mikrometrik ölçüm için: mikrometrik oküler ( ve mikrometrik obje ( kullanılır. Mikrometrik objenin aralıkları sabit olup (10 mikron (, aralık uzunluğu bilinmeyen ve değişken olan mikrometrik okülerin aralık uzunluğunu belirlemek ( için kullanılır. CEVAP 2: (obje aralık sayısı x 10 / oküler aralık sayısı = okülerin 1 aralığının uzunluğu ( çizgi sayısı 1 = aralık sayısı (19-1=18 ( 18x10 / 6 = 20 mikron okülerin bir aralığının uzunluğu (
14 x 20 = 280 mikron ( 1 mm = 1000 mikron ise 280 mikron = 0.28 mm dir ( CEVAP 3: (obje aralık sayısı x 10 / oküler aralık sayısı = okülerin 1 aralığının uzunluğu ( çizgi sayısı 1 = aralık sayısı (3-1=2 ( 2x10/5 = 4 mikron okülerin bir aralığının uzunluğu ( 12 / 4 = 3 aralığa denk gelmektedir. ( CEVAP 4: B şıkkı ( CEVAP 5: D şıkkı (