S ARAYIN BAHÇIVANLARI Çeviri: NURAY BARTOSCHEK Bir zamanlar krall kla yönetilen küçük bir ülkede yaflayan kral ve kraliçe vard. kisi de büyüleyici güzellikte bir flatoda yafl yorlard ve kendilerine ait bahçeleri vard. Krall n sorumluluklar öylesine çoktu ki, bahçelerinin bak m na yeterince zaman ay ramad klar için birer bahç van tutmaya karar verdiler. Duyurular yap ld ve baflvuruda bulunan iki aday kral ve kraliçenin huzuruna ç kt lar. Birinci aday iyi giyimi, parlak ayakkab lar, bak ml elleri ve mükemmel davran fllar olan çekici bir gençti. Kral ve kraliçenin huzurunda yerlere dek e ildi ve Karfl n za ç kmama izin verdi iniz için sayg lar m sunuyorum efendim. dedi. 139
BD TEMMUZ 2011 D 140 i er aday üstü bafl kirli, yafll bir adamd. Yaln zca bafl ndaki flapkay ç kartt ve bafl yla selam verdi. Kral yafll adama küçümsemeyle bakt ktan sonra genç adaya sorular sormaya bafllad. " fl anlay fl n z ö renmek istiyorum dedi. "Kral n bahçesi için ne gibi planlar n z var?" "Önce bahçenize bakaca m efendim" dedi genç adam. "Sonra en iyi planlar yapaca m. Bitti i zaman bir krala yak fl r güzellikte harika bir bahçeniz olacak." Kraliçeye konuflmak için yafll adam kalm flt. Kraliçe " fl anlay fl n z anlat r m s n z?" diye sordu. Yafll adam n söyleyecek çok sözü yoktu. "Elimden gelenin en iyisini yapar m efendim." dedi. Adam, kaba de ildi ama fazla söze gerek olmad na inan yor gibiydi. Kral ve kraliçe kendi aralar nda konuflarak karar vermek için iki adaya d flar da beklemelerini söylediler. Kral, "Ben genç olan be endim dedi kraliçeye. Kraliçe kral n seçiminden hoflnut "Seçimini ondan yana yapt na göre gerçekten be enmifl olmal s n, be endin mi?" diye sordu. Kral kendinden emin bir biçimde; "Neden be enmeyeyim ki?" dedi. "Be enmem için pek çok neden var. Kibar, sayg l, planlar bir kral n bahçesine uygun ve ifl anlay fl mükemmel!" Kraliçe gülümsedi "Do rusu genç adam benim pek ilgimi çekmedi" dedi. "Ben bahç van olarak yafll adam alabilirsem mutlu olaca m." ki aday içeri ça rarak kararlar n aç klad lar. Bir hafta sonra kral heyecanla ne gibi de ifliklikler oldu unu görmek için bahçesine giderken aniden karfl s na ç kan yafll bahç van n el arabas na çarpt. Yafll bahç van kral incitmifl olabilece ini umursamaks z n, içinde saks lar, çapalar, sulama bidonlar olan el arabas n iterek kraliçenin bahçesine do ru yürümeye devam etti. Kral öfkeyle "Ne kaba adam!" diye söylendi. Genç bahç van elinde bir bardak flarap, rahat bir sandalyede oturmufl, manzaraya bak yordu. Giysileri kusursuz, saç n n bir teli bile bozulmam flt. Kral n geldi ini görünce elindeki küçük aynay cebine koydu. Kral "Neden hiçbir fley yapm yorsun?" diye sordu. Genç bahç van, kra-
l n karfl s nda yerlere dek e ilerek "Yap yorum, elbette yap yorum kral hazretleri" dedi. yi bir zamanda ilk planlar m yap yorum. Bir fleyleri aceleye getirmeye gerek yok, henüz ilkbaharday z." Kral anlay flla bafl n sallad. "Hakl s n" dedi. " yi ifl, iyi plan gerektirir. Sen planlar na devam et."fiatoya dönerken kraliçenin bahçe duvar n n ötesinden topra kazan çapa seslerini duydu. Birkaç hafta sonra yine bahçesine bakmaya giderken bu kez s rt nda kocaman gübre çuvallar olan yafll bahç vanla çarp flt. Bahç van yaln zca "Özür dilerim" dedi ve yoluna devam etti. Kral kirlenen ceketini mendiliyle silerken "Büyük kabal k!" diye homurdand yafll bahç van n arkas ndan. Genç bahç van yine rahat sandalyesinde oturuyordu ama bu kez bafl nda modaya uygun bir flapka vard çünkü günefl çok yak c yd. Bahçe oldu u gibi duruyordu belki otlar biraz daha büyümüfltü. Kral "Neden hala hiçbir fley yapmad n?" dedi. "Yaz geldi ve sen bahçeyi oldu u gibi b rakt n. Genç bahç van "Ama efendim, ben çok çal flt m, buyurun isterseniz size çal flmalar m göstereyim" diyerek yerinden kalk p, sandalyesini krala verdi. Kral oturdu ve genç bahç van n sayfalarca çizdi i de iflik bahçe planlar na bakt. Do rusu bu denli BD TEMMUZ 2011 K ral "Neden hala hiçbir fley yapmad n?" dedi. Yaz geldi ve sen bahçeyi oldu u gibi b rakt n. Genç bahç van "Ama efendim, ben çok çal flt m, buyurun isterseniz size çal flmalar m göstereyim" diyerek yerinden kalk p, sandalyesini krala verdi. çok seçene in olmas onu mutland rm flt. Bahç van kendinden emin bir biçimde "E er bahçeye bir fleyler dikmifl olsayd m flimdi onlar tekrar sökmek zorunda kalacakt m ve bu da hepimiz için zaman kayb olacakt dedi. Kral "Sesim biraz sert ç kt için özür dilerim" dedi. "Senin ifle bak fl n her zamanki gibi iyi. Böyle iyi çal flmaya devam et." fiatoya dönerken kraliçenin duvar n n ard ndan çimlerin biçilmekte oldu unu duyabiliyordu. Kral öylesine yo undu ki, haftalar n nas l geçti ini anlamad. Tekrar bahçesine gidecek zaman buldu unda yaz sona ermek üzereydi. Bahçesini mükemmel görünümde bulaca ndan emindi ama bahçeye geldi inde hiçbir de ifliklik olmad n görünce flafl rd. En küçük bir de ifliklik bile yoktu! Otlar tüm çiçek yataklar n kaplam fl, tavflanlar ve geyikler istediklerini yemifl, bal klar, küçük havuzu saran yosunlardan hava alamaz durumdayd lar. Kral öfkeyle "Bu kadar da fazla! Bahç van buraya gel!" diye ba rd. 141
BD TEMMUZ 2011 "Geliyorum efendim, geliyorum diye seslenen bahç van, koflarak geldi ve kral n karfl s nda sayg yla e ildi. "Sizi burada görmek ne büyük mutluluk efendim." 142 Kral n sesi öfkeden titriyordu. "Benim bahçemi bir harabeye çevirdin. Bana hemen aç klamada bulun!" diye ba rd. Genç adam elindeki k rm z kurdeleyle ba lanm fl, parflömen ka d n ciddiyetle açarken " flte kral bahçesinin plan." dedi gururla. "fiimdi izin verin aç klayay m " Kral öfkeyle ayaklar n yere vurarak "Hay r" dedi. "Hay r! Tek istedi im do ayla bafl bafla kalabilece- im, dinlenebilece im, huzurlu, güzel bir bahçeye sahip olmakt ve sen benim bahçemi bir harabeye dönüfltürdün. Senin harika planlar n daha fazla duymak istemiyorum. Seni art k burada görmek istemiyorum! Ben senin iyi bir ifl anlay fl n oldu una inan yordum ama senin çal flmay planlamad n görüyorum." Genç bahç van kulaklar na inanam yormufl gibi krala bakt ve "E er krallara yak fl r en iyi bahçeye sahip olmak istemediyseniz, bunu bafllang çta söylemeliydiniz." dedi. "fiimdi gidece im ve yeteneklerimin de erini daha iyi anlayacak birini bulaca m. Bana ifl anlay fl m n iyi olmad n söylemeniz inan lmaz bir fley! yi günler efendim." Genç bahç van bafl dik, yanaklar k zarm fl, gözleri düfl k r kl ndan yaflarm fl bir biçimde uzaklafl p gitti. Kral "Do ru." dedi. "Nas l bu denli aptal olabildim!" Duvar n ötesinde birinin çimleri biçti ini duyabiliyordu. Hüzünle harabeye dönmüfl kendi bahçesine bakt. Kraliçe "Neden benim bahçemde oturup biraz dinlenmiyorsun?" diye seslendi duvar n ötesinden. Kral iki duvar birbirine ba layan kap ya do ru yürüdü. Kap y yafll bahç van açt ve kral geçerken sayg yla bafl n e di. Kral gördü ü güzellik karfl s nda
büyülenmiflti. Kraliçenin bahçesinin her yan nda rengârenk çiçekler açm fl, a açlar meyvelerle doluydu. A açlar n dallar ndan afla ya çok güzel fenerler sark yordu. Etrafta kelebekler uçufluyordu. Bahçedeki yürüyüfl yolu tertemizdi. Mini havuz da k rm z ve beyaz renkli bal klar yüzüyordu. Çimenler k - sa ve yeflildi. Kraliçe "Harika bir çilek suyu içmek ister misin?" diyen kraliçe elindeki barda krala uzatt. Kral daha fazla dayanamayarak merakla sordu kraliçeye "Bahçeni nas l böylesine güzellefltirebildin?" Kraliçe kral yan tlamadan önce, ifline devam etmek için izin isteyen bahç van na gülümsedi ve "Bu bahçe bahç van - m n ifl anlay fl yla bu biçime geldi" dedi. "Onu ilk gördü üm anda iflinde iyi oldu unu anlam flt m." Kral "Ama nas l olur?" diye sordu."genç adam ondan daha iyi özelliklere sahipti. Bak ml yd, elleri, üstü bafl tertemizdi. Daha iyi yetifl- BD TEMMUZ 2011 tirildi i aç kça görülüyordu. Nas l bu denli yan labildim anlayam yorum!." Kraliçe güldü "Hayat m, yap lacak iflle ilgili olarak baflvuruda bulunanlarda ben yaln zca iki fleye bakt m; ellerine ve pantolonlar na." dedi. "Ellerine ve pantolonlar na m?" diye sordu kral flaflk nl k içinde. "Evet, yanl fl duymad n, ellerine ve pantolonlar na bakt m." dedi Kraliçe. "Diplomat de il, bahç van arad - m z an msat r m. Senin genç bahç van n ellerinde en küçük bir çizik bile yoktu, t rnaklar temiz ve bak ml yd. Yafll bahç van n ise t rnaklar n n alt siyaht ; en önemlisi de genç bahç van n çok oturmaktan pantolononun en çok arkas y pranm flt, yafll bahç van m n pantolonunun ise dizleri!" Kraliçe gülümseyerek "Evet, flimdi ne düflünüyorsun" diye sordu. Sence hangisinin ifl anlay fl daha iyi dersin?" nuraybarthoschek@butundunya.com.tr 143