SYSTEMA UROGENITALE Doç. Dr. Ercan TANYELİ İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı
SYSTEMA UROGENITALE ORGANA URINARIA ORGANA GENITALIA ORGANA GENITALIA MASCULINA (INTERNA-EXTERNA) ORGANA GENITALIA FEMININA (INTERNA-EXTERNA)
Üriner Organlar (Organa Urinaria) Böbrekler (ren) Pelvis renalis ve ureter Vesica urinaria Urethra (erkek - kadın)
BÖBREKLER Sağ böbrek: T12 L3 Sol böbrek: T11 L2 Uzunluk: 10 12cm Genişlik: 5 6cm Kalınlık: 2-3cm
Sağ böbrek T 12 -L 3, sol böbrek T 11 -L 2 düzeyinde yer alır. (Arkadan görünüm)
Böbrek ve böbreküstü bezinin damarlanması. (Önden görünüm)
Sol v.renalis e v.testicularis (ovarica) dökülmektedir. Sağ v. testicularis ise VCI a dökülmektedir. Bu nedenle sol v.testicularis içi basıncı daha yüksektir. Bu durum VARİKOSEL e zemin hazırlar
Bölümleri: Cortex renalis Medulla renalis Hilumrenale Sinusrenalis Papillarenalis Columna renalis * Hilum da; önde v.renalis, ortada a.renalis ve arkada pelvis renalis yer almaktadır.
Böbreği Çevreleyen Katmanlar Capsula fibrosa Capsula adiposa (perirenal yağ dokusu) Fascia renalis Corpus adiposum pararenale (pararenal yağ dokusu)
Cortex renalis idrarın hazırlanması ile ilgili yapıları içerir Medulla renalis idrarın pelvis renalis e iletilmesi ile ilgili yapıları içerir (pyramis renalis) Calyces renalis major Calyces renalis minor
Sağ böbrek ön yüz komşuluğu Sol böbrek ön yüz komşuluğu Gl.suprarenalis Hepar Pars descendens duodeni Flexura coli dextra Intestinum tenue VCI Gaster Gl.suprarenalis Lien Cauda pancreatis Flexura coli sinistra Intestinum tenue
Böbreğin komşulukları VCI Gl. suprarenalis Pankreas Duodenum Aorta
Böbreklerin arka yüz komşulukları Diaphragma 12.costa(sol 11-12) N.subcostalis M.psoas major M.quadratus lumborum M.transversus abdominis N.iliohypogastricus N.ilioinguinalis
URETER Ureter in Bölümleri: Pars abdominalis Pars pelvica Pars intramuralis Uzunluk: ~25cm Çap: ~0,5cm 1. darlık: pelvis renalis ile birleşim 2. darlık: pelvis minor e girdiği yer (vasailiacaçaprazlaşması) 3. darlık: intramural parça(en dar bölümüdür)
Ureter in kadında cervix uteri nin 1.5 cm. lateralinde a.uterina ile çaprazlaşması önemlidir. Ureter erkekte mesane yakınlarında ductus deferens tarafından çaprazlanır.
VESICA URINARIA (Mesane) Mesane nin bölümleri: Fundus Cervix Apex Mesane nin yüzleri: Facies superior Facies inferolateralis(anterola teralis) Facies posterior
Vesica Urinaria (Mesane) Boşken pelvis minor içindedir. Ortalama hacim 250 ml. Zorlama ile 500 ml hacme ulaşabilir.
Trigone Ostium ureteris Ostium urethra internum Plica interureterica M.detrusor vesicae M.sphincter vesicae
Tunica muscularis (M. detrusor vesicae) Symphysis pubica ile mesane arasındaki aralığa spatium prevesicale (Retzius aralığı) adı verilir.
Vesica urinaria nın komşuluğu Fundus vesicae (arka-alt bölge) : vagina ön yüzü, ureter son parçaları : rectum, ductus deferens, vesicula seminalis Üst yüzü kadında uterus, erkekte colon sigmoideum la komşudur.
Vesica Urinaria (Mesane) Cervix vesicae ostium urethra internum tarafından delinir. prostat, pelvik fasya ile komşudur Cervix vesicae; lig. puboprostaticum ile önde, lig. rectovesicale ile arkada fikse edilir. lig. pubovesicale öne fikse eder lig. rectovesicale arkaya fikse eder.
Vesica Urinaria (Mesane) İNNERVASYON Sempatik (T 11 L 2 ) Detrusoru inhibe eder Sfinkteri kasar Parasempatik (S 2, S 3, S 4 ) Detrusoru kasar Sfinkteri inhibe eder miksiyon
Vesica Urinaria (Mesane) ARTERLER A. vesicalis sup. a. iliaca int A. vesicalis inf. a. iliaca int. A. obturatoria, a. rectalis med., a. uterina, a. vaginalis
Vesica Urinaria (Mesane) VENLER Plexus venosus vesicalis v. iliaca int. Spatium retropubicum Spatium prevesicale SANTORINI VEN PLEKSUSU
Kadın Üreme Organları (Organa Genitalia Feminina) 1. Kadın iç üreme organları (organa genitalia feminina interna) Ovarium Tuba uterina Uterus Vagina
Kadın İç Üreme Organları: Ovarium Badem şeklinde, 3 x 1,5 x 1 cm ölçülerindedir Aorta abdominalis in dalı a.ovarica ile kanlanır Fossa ovarica ya yerleşmiştir Erkekteki testisin homolog organıdır Plexus pampiniformis ten venöz drenajı başlar Sağ v.ovarica v.cava inferior a Sol v.ovarica v.renalis sinistra ya drene olur
Ovariumun bağları - Mesovarium Lig. latum uteri arkası - Lig. ovarii proprium uterus yan duvarı - Lig. suspensorium ovarii pelvis duvarı
Kadın İç Üreme Organları: Tuba uterina (salpinx) 10-12 cm uzunluk 1 cm çap Infundibulum 20-30 adet fimbria içerir Ampulla Fertilizasyon un oluştuğu bölümdür Isthmus Pars uterina Uterus duvarı içinde yer alır ostium abdominale ostium uterinum
Kadın İç Üreme Organları: Uterus Bölümleri: Corpus uteri: genişlemiş 2/3 lük parça Cervix uteri: silindirik yapılı alt 1/3 lük parça Isthmus uteri Fundus uteri Katları: Perimetrium, myometrium, endometrium
Kadın İç Üreme Organları: Uterus Rektum ve mesane arasında yer alır Armut biçimindedir Antefleksiyon anteversiyon Doğum yapmış olanlarda ölçüler biraz büyür Hamilelikte çok fazla büyüyüp genişler Cervix yakınlarında a.uterina ile ureter çaprazı önemlidir
Kadın İç Üreme Organları: Uterus Bağları: Lig.latum uteri: Lig.teres uteri: uterus labium majus deri altı Lig.tranversum uteri (lig.cardinale): cervix uteri pelvis yan duvarları arasında. En güçlü! Lig.pubocervicale Lig.uterosacrale Mesovarium Mesosalpinx M.levator ani ve ürogenital diyafragma A.uterina (a.iliaca interna), a.ovarica
Rectum Cervix uteri Lig. cardinale Vesica urinaria
Kadın İç Üreme Organları: Vagina Muskulomembranöz yapı 7-9 cm uzunlukta Seks organı, doğum kanalı alt parçası Menstrüasyon kanının atıldığı yol Paries anterior posterior Arka duvar ön duvardan 1 cm uzundur Mesane arkasında, rektum önündedir Vagina ekseni ile uterus ekseni arasında 90 o lik açı bulunur (anteversiyon açısı)
Kadın İç Üreme Organları: Vagina Ostium vagina Hymen (kızlık zarı) Kanlanması A.iliaca interna nın dalı olan a.vaginalis ile kanlanır. A.uterina A.pudenda interna A.rectalis media rr.vaginales
Kadın İç Üreme Organları: Vagina Fornix vaginae: anterior, posterior, lateral Excavatio rectouterina (Douglas çıkmazı) Rugae vaginales Asit ortam M.pubovaginalis M.bulbospongiosus M.tranversus perinei profundus Vagina alt duvarını çevreler. Sfinkterik bir etki söz konusudur.
2. Kadın dış üreme organları (organa genitalia feminina externa) Mons pubis Labia majora Labia minora Clitoris Bulbus vestibuli Gll. vestibulares (major ve minor)
Kadındaki vulva yapılarının erkekteki karşılıkları Labia majora scrotum homologudur Clitoris penis homologudur Bulbus vestibuli bulbus penis ve corpus spongiosum penis homologudur Gl. vestibularis major Gl. bulbourethralis homologudur