Şekil 2.22: Doğu Akdeniz, Ege Denizi, Balkan Yarımadası. Ölçek ~ 1:4.500.000 [2] 2 25
Şekil 2.23: Orta Akdeniz (İtalya, Adriyatik Denizi, Kuzey Afrika Kıyıları). Ölçek ~ 1:4.500.000 [2] 2 26
Şekil 2.24: Batı Akdeniz (Korsika ve Sardunya Adaları nın doğusundan batıda İberik Yarımadası nın tümü). Ölçek ~ 1:4.500.000 [2] 2 27
Şekil 2.25: Batı Avrupa Kıyıları, Büyük Britanya Adaları. Ölçek ~ 1:4.500.000 [2] 2 28
Şekil 2.26: Ege Denizi, Marmara Denizi, Yunanistan ve Batı Anadolu Kıyıları. Ölçek ~ 1:3.000.000 [2] 2 29
Şekil 2.27: Tüm Yeryuvarı. Ölçek ~ 1:80.000.000 [2] 2 30
2.3 Modern Türk Haritacılığı 1895: Türk subaylar ve Fransız harita uzmanlarından oluşan Taksim-i Arazi Komisyonu, Baz ve Nirengi esasına dayanan modern haritacılık çalışmaları yapmak üzere teşkilatlanmıştır. Bu tarih Modern Türk Haritacılığının başladığı tarih olarak benimsenmektedir. İlk modern çalışmalar Vardar havzasında küçük çapta Kadastro ölçüsü yapılarak başlamıştır. 1896: Türk subaylar ve Fransız harita uzmanları Eskişehir de baz çekmişler, bir noktada azimut ve yerçekimi ölçmüşler, baza dayalı 1:50.000 ölçeğinde Eskişehir ve Ağapınar paftalarının nirengi ve topografik bütünlemesi, 1:10:000 ölçekli Eskişehir planı yapmışlardır. Hesaplamalar 1880 Clark elipsoidi üstünde yapılmıştır. 1900: İzmir ve Aliağa limanlarının hidrografik haritaları ve İzmir in 1:500 ölçekli planı yapılmıştır. 1900: İngiliz haritaları Osmanlıca olarak Kasımpaşa daki Deniz Matbaasında bakır üstüne kazınarak basılmıştır. 1903: Basra Körfezinin hidrografik haritası yapılmıştır. 1909: Fransa da haritacılık eğitimi gören Ahmet Şevki (Ölçer) Türkiye'ye döndükten sonra Harita Komisyonu kurmuştur. Bu komisyon daha sonra Osmanlı Genel Kurmayının Harita Şubesi olmuştur. 1909: Türk hidrografisi için Mesaha-i Bahriye ve Seyrisefain Dairesi kurulmuştur. 1909: Ayasofya kupesinden geçen meridyenin Paris gözlem evinden olan boylam farkı 26 38 44 olarak belirlenmiştir. 44 g dan geçen paralel, Rumeli ve Anadolu için ortalama paralel olarak kabul edilmiştir. 1909: 1:25.000 ölçekli haritaların yapımına Bakırköy paftası ile başlanmıştır. Baz çekilmiştir. Astronomik rasat ve enlem tayini yapılmıştır. 12 paftalık nirengi döşenmiş ve 10 pafta tamamlanmıştır. 1909: İstanbul da ilk kadastro çalışmaları başlamış ancak Balkan Harbi nedeniyle yarıda kalmıştır. 1911: Edirne Karaağaç da ikinci baz çekilmiş ve 12 paftalık nirengi döşenmiştir. Bir baz da Adapazar ında ölçülmüştür. 1911: Genelkurmay Dairesi Harita Şubesine bağlı bir Harita Çizim Okulu açılmasına karar verilmiştir. Bu amaçla, 1911 tarihinde Harita Çizim Okulu Talimatı hazırlanarak yürürlüğe konulmuştur. Ancak bu okul, Harita Alım ve Çizim Okulu (Harita Ahz-u Tersim Okulu) adı altında, 1916 yılında öğretim ve eğitime başlayabilmiştir [14]. 1911-1929: İstikşaf haritaları olarak bilinen 1:200.000 ölçekli topografik haritalar yapılmıştır. Başlangıç meridyeni olarak Ayasofya nın kubbesindeki aleminden geçen meridyen olarak seçilmiş, Bonne projeksiyon yöntemi kullanılmış ve Clark elipsoidi 2 31
esas alınmıştır. Ayrıca bu haritalardan faydalanarak Gauss-Krüger projeksiyon yönteminde 1:500.000 ve 1:800.000 lik Türkiye haritaları da tamamlanmıştır. 1912: Erzurum da bir baz daha ölçülmüştür. 1915: Alman uzman Kraye yardımı ile İstanbul un bir kısmının kadastrosu yapılmış ancak Birinci Dünya Harbi nedeniyle yarıda kalmıştır. 1921: Milli Savunma Bakanlığına bağlı Harita Dairesi kurulmuştur. 1923: Savaş durumu ve ateşkes nedeniyle, Harita Alım ve Çizim Okulunun İstanbul'da yönetimine olanak bulunmadığından ve gerçekte yeni hükümet, Ankara'da kurulmaya başladığından geçici bir süre kapatılmıştır [14]. 1925: Tapu Mülkiyeti Umumiyesi adı altında bugünkü Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünü kurulmuştur. 1925: Milli Savunma Bakanlığına bağlı Harita Genel Müdürlüğü kurulmuştur. 1925: Harita Alım ve Çizim Okulunun bir devamı olarak, Harita Yüksek Okulu adı ile tekrar bir okul açılmıştır [14]. 1929: Harita Yüksek Okulu, yetiştirdiği eleman sayısının yeterli görülmesi üzerine kapatılmıştır [14]. 1929: Harita Genel Müdürlüğünde, haritacılık bilgilerini kazandırma ve araştırma için çeşitli kurslar açılması yoluna gidilmiştir. Birliklerde çeşitli sınıflardan istekli olan subaylardan sınavla seçilenler, 14 aylık bir staj süresinin sonunda Harita Sınıfına geçirilmişlerdir. 1930: Harita Genel Müdürlüğü İstikşaf Haritaları nı tamamladıktan sonra 1:25.000 ölçekli topografik haritaların yapımına enternasyonel elipsoid ve Gauss-Krüger Projeksiyonu temel alınarak başlamıştır. 1938: İlk kez Harp Okuluna Harita Sınıfı için Askerî Liselerden sınavla öğrenci alınmıştır. 1940: Harp Okulundan mezun olan subaylar, iki yıl Topçu Okulunda öğrenim gördükten sonra Harita Okuluna gelmişlerdir [14]. 1946: Türkiye bir NATO ülkesi olunca zorunlu olarak UTM sistemine geçilmiştir. 1949: İlk mühendislik eğitim ve öğretimi İstanbul Teknik Okulu (Yıldız Teknik Üniversitesi) bünyesinde Harita ve Kadastro Mühendisliği (Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği, Harita Mühendisliği) Bölümünde başlamıştır. 1950: Deniz harita işlerini yürütmek üzere Seyir ve Hidrografi Dairesi kurulmuştur. Günümüzde, Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi olarak görevini sürdürmektedir. 2 32
1968: Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Harita Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 1969: İstanbul Teknik Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Geomatik Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 1969: Harita Okulunun adı MSB Harita Yüksek Teknik Okulu olarak değiştirilmiştir [14]. 1970: Harita Yüksek Teknik Okulu ilk defa üç yıllık öğretim programı uygulamaya başlamıştır [14]. 1971: MSB'lığına bağlı Harita Yüksek Teknik Okulu, Harp Okulu üzerine üç yıl öğretim süreli yüksekokul olarak Millî Eğitim Bakanlığınca tescil edilmiştir [14]. 1973: KDMMA (Konya Selçuk Üniversitesi) bünyesinde Harita ve Kadastro Mühendisliği (Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği, Harita Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 1977: Kara Harp Okulunda Harita Bölümü açılmıştır. 1982: Harita Genel Müdürlüğü, Harita Genel Komutanlığı na dönüştürülmüştür. 1983: Harita Yüksek Teknik Okulu, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu Harita Mühendisi subayları yetiştiren Kara Harp Okulu üzerine iki yıl öğretim süreli bir yüksekokul olarak bugünkü statüsünü almıştır [14]. 1994: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Harita Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 1995: Erciyes Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Harita Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 1997: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği (Harita Mühendisliği) Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır..: Afyon Kocatepe Üniversitesi Harita Mühendisliği Bölümünde eğitim-öğretime başlanmıştır. 2 33