T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşler Dares Başkanlığı SA YI : B.08.0.SDB.0.ll.00.00/ KONU: Beslenme Dostu Okullar Projes 10. 03.2010 00747... VALİLİGİNE (İl Mll Eğtm Müdürlüğü) İlg: a)bakanlığımız le Sağlık Bakanlığı arasında 21.01.2010 tarhnde mzalanan "Beslenme Dostu Okullar Projes" şbrlğ Protokolü, b) Sağlık Bakanlığının 15.12.2009 tarh ve B.l0.0.TSH.0.12.00.06/36370 sayılı yazısı Bakanlığımıza bağlı okul önces, lk ve ortaöğretm okullarında eğtm gören öğrenclern sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam konularında teşvk edlmes, bu konuda yapılan y uygulamaların desteklenmes amacıyla lg (a) protokol mzalanmıştır. Söz konusu protokol çerçevesnde yürütülecek ş ve şlemlerle lgl Sağlık Bakanlığının lg (b) yazısı ve ekler yazımız eknde gönderlmektedr. Beslenme Dostu Okullar Projes çalışmalarının ekte gönderlen yazı, form ve ş akış planı doğrultusunda yürütülmes sırasında gerekl kolaylığın sağlanması hususunda; Blglernz ve gereğn rca ederm. M.~~AN Bakan a. Dare Başkanı EK: 7 Sayfa DAGITIM Gereğ: 81 İl Vallğne Blg: Sağlık Bakanlığına (Temel Sağ.Hz.Gn.Md.) Sağlık İşler Dares Başkanlığı M.E. B. Beşevler kaınpusu J-Blok / ANKARA Tel: (0312213 1816-213 1682)/4133802-4133798/Şb.Md.H.POlA T Fax: (0312 222 63 71) E-mal: sdm'nıeb.>!ov.tr http://www.sdb.nıeb.gov.tr
/ Her gün aüzenf fzrjd T.C. SAÖLIK BAKANLIGI Temel Sağlık Hzmetler Genel Müdürlüğü a/(jvte yapınız Sayı Konu : B.lO.O.TSH.0.12.00.06/..3 b 3 7-0 : "Beslenme Dostu Okullar Projes" MİLLİ EGİTİM BAKANLIGINA (Sağlık İşler Dares Başkanlığı) İlg: 26. ı ı.2008 tarh ve 3924 sayılı resm yazınız. Koruyucu sağlık hzmetler kapsamında, okullarda sağlıklı beslenme, obeztenn önlenmes ve hareketl yaşam konularında duyarlılığın arttırılması ve bu konuda yapılan y uygulamaların desteklenmes amacıyla, Bakanlığınız le şbrlğ çersnde başarı le uygulanacağını düşündüğümüz "Beslenme Dostu Okullar Projes"ne at Makam Onayı Ek'te yer almaktadır. İlg yazınızda Bakanlığınız lgl brmlernn görüşü alınarak uygun görülen "Beslenme Dostu Okullar Değerlendrme Formu"nun da dahlolduğu "Beslenme Dostu Okullar Projes"nn Makam Onayı'nın eknde bulunan İş Akışı'na göre İl Mll Eğtm Müdürlükler aracılığıyla okullara duyurularak yürütülmes hususunda gereğn ve blglernz rca ederm. Dr. Seraceddn ÇOM Bakana. Genel Müdür V. Ek: Makam Onayı (.. 9.-: sayfa) Salh~~;~~r.o~(~LRşfF]'tllıWo..,. _*002869
Sağ!{çı'n Sağtfj Süt çn. Sayı : B. 10.0.TSH.0. 12.00.06/ ~ bje-...9 Konu: Beslenme Dostu Okullar T.C. SAGLIK BAKANLIGI Temel Sağlık Hzmetler Genel Müdürlüğü BAKANLIK MAKAMINA çocuğun kşlğ özellkle okul çağlarında şekllenmekte ve yetşkn çağdak davranışları üzernde etkl olacak alışkanlıkların ednlmes yne bu yıllara dayanmaktadır. Bu nedenle, okul çnde sağlıklı beslenme ve hareketl yaşamın teşvk edlmes amacıyla bu konuda yapılan uygulama ve faalyetler le eğtmenlern sergledğ örnek davranışlar, çocuk ve gençlermzn sağlıklı yaşam alışkanlıklarını kazanınalarında temel roloynamaktadır. Koruyucu sağlık hzmetler kapsamında, okullarda sağlıklı beslenme, obeztenn önlenmes ve hareketl yaşam konularında duyarlılığın arttırılması ve bu konuda yapılan y uygulamaların desteklenmes amacıyla, Mll Eğtm Bakanlığı le şbrlğ çersnde tüm okulların, belrlenen krterler doğrultusunda denetlenmes, 100 puan üzernden 90 ve üzer puan alan okulların "Beslenme Dostu Okul" sertfkası le ödüllendrlmes düşünülmektedr. r Konu le lgl hzmetlern Ek'de yer alan "Beslenme Dostu Okul İş Akışı"na göre yürütülmes hususunu takdr ve tensplernze arz ederm. EK: "Beslenme Dostu Okul" uygulaması ş akışı '.'.., )eqqflt7ı;~ "--~Dr. Serac~~bOM Genel Müdür V. Uygun görüşle arz ederm. '""'.../.../2009 '-'~~ Prof. Dr. Adnan ÇINAL Müsteşar Yardımcısı :;; LT7... ~ /2009 Prof. Dr. Nhat TOSUN Bakan a. Müsteşar
.! EK "BESLENME DOSTU OKUL" İş AKışı I-Konu İl Mll Eğtm Müdürlüğü kanalı le okullara "Beslenme Dostu Okullar Denetm Formu" (EK 1 ve Ek 2) ve "Başvuru Formu" (EK 3) le brlkte duyurulur. 2- Başvurular "Beslenme Dostu Okullar Denetm Formu"ndak blgler dkkate alınarak İl Mll Eğtm Müdürlüğü kanalı le İl Sağlık Müdürlüğüne yapılır. 3- Başvuru yapan okullar, İl Sağlık Müdürlüğü Gıda ve Çevre Kontrol Şube Müdürü ve/veya personel le İl Mll Eğtm Müdürlüğünden kşer yetklnn katılımı le oluşturulacak denetm ekb tarafından okulların açık olduğu dönemde denetm forınuna göre denetlenr ve denetm raporu düzenlenr. 4- Yapılan denetm sonucunda tam gün okulların değerlendrmes IOO puan üzernden, çft tedrsatlı eğtm veren okulların değerlendrlmes 80 puan üzernden yapılacaktır. 100 puan üzernden 90; 80 puan üzernden 72 ve üzer puan alan okulların denetm raporları, okul lstes (okulların adı, lçes, adres, telefonu, aldığı puan, yemekhanes olup olma:dığı) le brlkte "Sertfka" düzenlemek üzere Bakanlığımıza gönderlr. 5- Bakan1ığımızca "Beslenme Dostu Okul Sertfkası" (EK 4) hazırlanarak İl Sağlık Müdürlüğüne gönderlr. 6- Bakanlığırnızca düzenlenen sertfka İl Sağlık Müdürlüğü ve İl Mll Eğtm Müdürlüğü tarafından söz konusu okullara teslm edlr. 7- Düzenlenen sertfka üç yıl geçerldr. 8- Sertfka almaya hak kazanan okullar her eğtm-öğretm yılında en az 1 kez denetlenr; "Beslenme Dostu Okul" şartlarının devamlılığını sağlayamayanlardan verlen sertfka ger alınır. 9- Bakanlığımızca "Beslenıne Dostu Okul Sertfkası" verlen okulların lstes belrl peryotlarla Mll Eğtm Bakanlığına gönderlr.
EKI. T.C SACLIK BAKANLıCı TEMEL SACLIK HİzMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜCÜ - TAM GÜN OKULLAR İcİN "BESLENME DOSTU OKULLAR" DENETİM FORMU.: AP VP A. YÖNETİM FAALİYETLERİ (25 puan) L. Yönetm tarafından, sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam konusunda zlenecek sağlıklı yaşam bçmlern destekleyc, 3 yeterl ve dengel beslenme ve hareketl yaşamı teşvk edc br program (hedefler, yıl ç yapılacak aktvte ve faalyetler vb.) hazırlanmıştır. 2. Yapılacak aktvtelern sağlıklı yürütülmes ve zlenmes amacıyla öğrenc temslcler, veller, öğretmenler, okul 2 yönetcler ve yemek hzmet sunan tedarkçlern de katılımının sağlandığı br "Beslenme ve Hareketl Yaşam Ekb" bulunmaktadır. 3. Öğrenclern boylklo ölçümler rutn aralıklarla (yılda 2 kez) yapılmakta ve rsk grubunda (çok zayıf ve şşman 5 öğrencler ektek tabloya göre değerlendrlecektr) olan öğrenclern veller le görüşmelerblglendrme faalyetler yapılarak sağlık kuruluşlarına yönlendrlmektedr. 4. Ok-ul kantn/yemek hzmetlernde sağlıklı uygulamaları teşvk edc çalışmalar yürütülmektedr. 3 5. Okul çevresnde hzmet veren yyecek/çecek satışı yapan yerlern denetlenmes ve kontrolü çn rutn aralıklarla lgl 2 kurumlardan (Tarım İl Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü) destek alınmaktadır. 6. Okul ç sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam le lgl yapılan tüm aktvtelerdek uygulamalar yönetmn bu konuda 2 belrledğ poltkalara ve programa uyumludur. 7. Ok-ulun "Beyaz Bayrak" sertfkası bulunmaktadır, 5 8. Öğrenclern evden getrdkler beslenme çantalarının çerkler Sağlık Bakanlığının yayımlamış olduğu ve İl Mll Eğtm 3 Müdürlüğünün okullara dağıtmış olduğu haftalık beslenme programına göre hazırlatılmakta ve öğretmenler tarafından beslenme cantalarırun çerkler her gün kontrol edlmektedr. B. EGİTİM FAALİYETLERİ (18 Duan) 1. Eğtm faalyetlern yürütmek amacıyla uygun eğtm materyaller (afş, poster, broşür vb.) k-ullanılmaktadır. (Eğtm 2 materyallerne (Beslenme Blg Sers, afşler, posterler, Türkye'ye Özgü Beslenme Rehber vb.) Sağlık Bakanlığının '<, nternet stesnden ulaşılablr*.) 2. Öğrenc, öğretmen ve vellere yönelk hatırlatıcı posterler, afşler doğru mesajları çermekte ve okul ç uygun yerlerde 2 serglenrnektedr. 3. Eğtm faalyetlernn yürütülmesnde ve eğtm kadrosunun blglernn güncellenmesrıde lgl uzmanlardan (dyetsyen, 2 gıda mühends, halk sağlığı uzmanları vb. ) kuruınıkuruluşlardan destek alınmaktadır. 4. Sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam konularında ulusal/uluslararası zün/haftalar etkn olarak kutlanmaktadır. 5. Sağlıklı beslenme ve hareketl yaşamı teşvk edc blg yarışması, resm yarışması, şenlk vb. okul ç etknlkler 2 düzenlenmektedr. 6. Vel\ere yönelk sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam konularında blglendrme çalışmaları (semnerler, konferanslar vb.) yürütülmektedr. 7. Sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam konularında sınıf çnde münazara ortamı yaratılmakta, akran eğtmnden 3 yararlanılarak öğrenclern brbrlern eğtmelerne ve beslenme konularını brlkte tartışmalarına zemn hazırlanmaktadır. 8. Beden eğtm dersne aktf katılım sağlanmaktadır. 2 9. Çeştl spor dallarında (basketbol, voleybol, futbol, folklor vb.) takımlar bulunmaktadır ve lgl uzmanlar eşlğnde rutn 3 aralıklarla antrenman yapılmaktadır, C. FİzİKİ KOŞULLAR (17 puan) ı. Okul bahçes oyun oynama, koşma gb faalyetlere uygun olarak düzenlenmştr. 2 2. Beslenme ve hareketl yaşam konularında sınıf çlernde ve kordorlarda aktvte panosu bulunmaktadır, 2 3. Yemek yeme alanlarına yakın mesafede el yıkama amaçlı yeterl sayıda lavabo ve ekpman bulunmaktadır. 3 4. Okul çnde uygun alanlarda sağlıklı çme suyu olanakları bulunmaktadır. 5 5. Su deposu vardır ve temzlğ rutn aralıklara yapılmaktadır. 3 6. Okulun uygun donanımjekpmana sahp br spor salonu bulunmaktadır ve alan olarak yeterldr. 2 D. KANTİN HİZMETLERİ (20 puan) 1. Kantn çalışanlarına güvenl gıda üretm ve sağlıklı beslenme konusunda lgl kurum ve kuruluşlardan (Tarım İl 1 Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü vb.) destek alınarak veya uzman br personel le hzmet ç eğtmler düzenlenmektedr. 2. Süt, ayran, yoğurt vb. çecekler ve taze sıkılmış meyve ve sebze suyu satışı yapılmaktadır. 4 3. Tane le meyve ve sebze satışı yapılmaktadır. 4 4. Yetersz ve dengesz beslenmeye neden olablecek gıda maddelernn (kızartınalar, gazlı çecekler, kolalı çecekler vb.) 5 satışı yapılmamaktadır. 5. Yetersz ve dengesz beslenmeye neden olablecek gıda maddelernn (kızartmalar, gazlı çecekler, kolalı çecekler vb.) tüketmn özendrc reklam, promosyon, tanıtım amaçlı afş, poster, broşür bulunmamaktadır. 6. Kantn hzmetler 17 Nsan 2007 tarhl ve 1008 sayılı (2007/33 genelge nolu) genelgede belrtldğ üzere Okul 5 Müdürünün kends veya görevlendreceğ br Müdür Yardımcısı başkanlığında kurulacak br komsyon tarafından ayda en az br kez genelge eknde bulunan "Okul Kantn Denetm Formu" kullanılarak derıetlenmektedr. E. YEMEKHANE HİZMETLERİ (20 puan) L. Yemekhane hzmet satın alınan frmanın Tarım ve Köyşler Bakanlığından üretm zn bulunmaktadır, 5 2. Yemekhane hzmetler yönetm tarafından rutn aralıklarla denetlerımekte ve gerekl hallerde Tarım İl Müdürlüğünden 5 destek alınmaktadır, 3. Öğle yemeklern yemek çn öğrenclern sosyal htyaçlarını karşılar ntelkte rahat, yemek yemeye uygun br ortam 2 hazırlanmış ve yemek yemek çn uygun br süre (en az 30 dakka) ayrılmıştır. 4. Yemek hzmetlernde çalışanlara güvenl gıda üretm ve sağlıklı beslenme konusunda lgl kurum ve k-uruluşlardan 3 (Tarım İl Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü vb.) destek alınarak hzmet ç eğtmler düzenlenmektedr. 5. Menüler Sağlık Bakanlığı'nın yayımladığı menü modeller örnek alınarak hazırlanmaktadır, 5 TOPLAMPUAN 100 * www.saglk.gov.tr, w\\'w.beslenme.sa~lık.~ov.tr TARİH İl Sağlık Müdürlüğü İl Mll Eğtm Müdürlüğü İl Mll Eğtm Müdürlüğü İl Sağlık Müdürlüğü Okul Yönetcs
EK 2. T.C SACLIK BAKANLICI TEMEL SACLIK HİzMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜCÜ YARıM GÜN OKULLAR İcİN "BESLENME DOSTU OKULLAR" DENETİM FORMU AP IYP A. YÖNETİM FAALİYETLERİ (25 Duan) 1. Yönetm tarafından, sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam konusunda zlenecek sağlıklı yaşam bçmlern destekleyc, yeterl ve dengel beslenme ve hareketl yaşamı teşvk edc br prograrn (hedefler, yıl ç yapılacak aktvte ve 3 faalyetler vb.) hazırlanmıştır. 2. Yapılacak aktvtelern sağlıklı yürütülmes ve zlenmes amacıyla öğrenc temslcler, veller, öğretmenler, okul 2 yönetcler ve yemek hzmet sunan tedarkçlern de katılımının sağlandığı br "Beslenme ve Hareketl Yaşam Ekb" bulunmaktadır. 3. Öğrenclern boylklo ölçümler rutn aralıklarla (yılda 2 kez) yapılmakta ve rsk grubunda (çok zayıf ve şşman 5 öğrencler ektek tabloya göre değerlendrlecektr) olan öğrenclern veller le görüşmelerblglendrme faalyetler yapılarak sağlık kuruluşlarına yönlendrlmektedr. 4. Okul kantrı/yemek hzmetlernde sağlıklı uygulamaları teşvk edc çalışmalar yürütülmektedr. 3 5. Okul çevresnde hzmet veren yyecek/çecek satışı yapan yerlern denetlenmes ve kontrolü çn rutn aralıklarla lgl 2 kurumlardan (Tarım İl Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü) destek alınmaktadır. 6. Okul ç sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam le lgl yapılan tüm aktvtelerdek uygulamalar yönetmn bu konuda 2 belrledğ poltkalara ve programa uyumludur. 7. Okulun "Beyaz Bayrak" sertfkası bulunmaktadır. 5 8. Öğrenclern evden getrdkler beslenme çantalarının çerkler Sağlık Bakanlığının yayımlamış olduğu ve İl Mll 3 Eğtm Müdürlüğünün okullara dağıtmış olduğu haftalık beslenme programına göre hazırlatılmakta ve öğretmenler tarafından beslenme çantalarının çerkler her gün kontrol edlmektedr. "'-B. EGİTİM FAALİYETLERİ (18 Duan) ı. Eğtm faalyetlern yürütmek amacıyla uygun eğtm materyaller (afş, poster, broşür vb.) kullanılmaktadır. (Eğtm 2 materyallerne (Beslenme Blg Sers, afşler, posterler, Türkye'ye Özgü Beslenme Rehber vb.) Sağlık Bakanlığının nternet stesnden ulaşılablr*) 2. Öğrenc, öğretmen ve vellere yönelk hatırlatıcı posterler, afşler doğru mesajları çermekte ve okul ç uygun yerlerde 2 serglenmektedr. 3. Eğtm faalyetlernn yürütülmesnde ve eğtm kadrosunun blglernn güncellenmesnde lgl uzmanlardan 2 (dyetsyen, gıda mühends, halk sağlığı uzmanları vb. ) kurum/kuruluşlardan destek alınmaktadır. 4. Sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam konularında ulusal/uluslararası günjhafta1ar etkn olarak kutlanmaktadır. 1 5. Sağlıklı beslenme ve hareketl yaşamı teşvk edc blg yarışması, resm yarışması, şenlk vb. okul ç etknlkler 2 düzenlenmektedr. 6. Vellere yönelk sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam konularında blglendrme çalışmaları (semnerler, konferanslar 1 vb.) yürütülmektedr. 7. Sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam konularında sınıf çnde münazara ortamı yaratılmakta, akran eğtmnden 3 yararlanılarak öğrenclern brbrlern eğtmelerne ve beslenme konularını brlkte tartışmalarına zemn hazırlanmaktadır. 8. Beden eğtm dersne aktf katılım sağlanmaktadır. 2 9. Çeştl spor dallarında (basketbol, voleybol, futbol, folklor vb.) takımlar bulunmaktadır ve lgl uzmanlar eşlğnde rutn 3 aralıklarla antrenman yapılmaktadır. C. FİzİKİ KOŞULLAR (17 puan) 1. Okul bahçes oyun oynama, koşma gb faalyetlere uygun olarak düzenlenmştr. 2 2. Beslenme ve hareketl yaşam konularında sınıf çlernde ve kordorlarda aktvte panosu bulunmaktadır. 2 3. Yemek yeme alanlarına yakın mesafede el yıkama amaçlı yeterl sayıda lavabo ve ekpman bulunmaktadır. 3 4. Okul çnde uygun alanlarda sağlıklı çme suyu olanakları bulunmaktadır, 5 5. Su deposu vardır ve temzlğ rutn aralıklarla yapılmaktadır. 3 6. Okulun uygun donanım/ekpmana sahp br spor salonu bulunmaktadır ve alan olarak yeterldr. 2 D. KANTİN HİZMETLERİ (20 Duan) 1. Kantn çalışanlarına güvenl gıda üretm ve sağlıklı beslenme konusunda lgl kurum ve kuruluşlardan (Tarım İl 1 Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü vb.) destek alınarak veya uzman br personel le hzmet ç eğtmler düzenlenmektedr. 2. Süt, ayran, yoğurt vb. çecekler ve taze sıkılmış meyve ve sebze suyu satışı yapılmaktadır. 4 3. Tane le meyve ve sebze satışı yapılmaktadır. 4 4. Yetersz ve dengesz beslenmeye neden olablecek gıda maddelernn (kızartmalar, gazlı çecekler, kolalı çecekler vb.) 5 satışı yapılmamaktadır. 5. Yetersz ve dengesz beslenmeye neden olablecek gıda maddelernn (kızartmalar, gazlı çecekler, kolalı çecekler vb.) 1 tüketmn özendrc reklam, promosyon, tanıtım amaçlı afş, poster, broşür bulunmamaktadır. 6. Kantn hzmetler 17 Nsan 2007 tarhl ve 1008 sayılı (2007/33 genelge nolu) genelgede belrtldğ üzere Okul 5 Müdürünün kends veya görevlendreceğ br Müdür Yardımcısı başkanlığında kurulacak br komsyon tarafından ayda en az br kez genelge eknde bulunan "Okul Kantn Denetm Formu" kullanılarak denetlenrnektedr. TOPLAM PUAN ** *www.saglık.gov.tr.wıvw.beslenme.sa!!lık.!!ov.tr 80 ** Yarım gün okullardayemekhane hzmetler bulunmadığı durumlar çn değerlendrme 80 puan üzernden yapılacaktır. TARİH n Sağlık Müdürlüğü n Mll Eğtm Müdürlüğü İl Mll Eğtm Müdürlüğü n Sağlık Müdürlüğü Okul Yönetcs
Ek 3 "BESLENME DOSTU OKUL" BASVURU FORMU, BAŞVURUDA BULUNAN OKULUN: ADI: ACIK ADRESİ: > TELEFON NUMARASı: E-MAİL ADRESİ: KIZ ÖGRENCİ SAYısı: ERKEK ÖGRENCİ SAYısı: TOPLAM ÖGRENCİ SAYısı: ÖGRETMEN SAYısı: BEYAZ BAYRAK SERTİFİKASI VAR MI? KANTİNİ VAR MI? 1"\ YEMEKHANESİ VAR MI?
" ') EK: 4 BESLENME DOSTU OKUL SERTIFIKAST ) II II \, ~\ \':.GlTII16'-1tı rot -- \, ı-; " _ \t:~ ~.../.../.... OKULU Belge No:. Geçerllk süres: 3 yıl Sağlık Bak:anlığı ve Mll Eğtm Bakanlığı tarafından yapılan denetınde sağlıklı beslenme ve hareketl yaşam koşulları uygun bulunduğundan "BESLENME DOSTU OKUL SERTİFİKASI" almaya hak kazannııştır. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hzmetler Genel Müdürü Mll Eğtm Bakanlığı Sağlık İşler Dare Başkanı