İNTEGRATİF TIP DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE OLGU SUNUMU / CASE REPORT Ülkü Sarpkaya 1, Hasan Karaağaç 1, Hasan Doğan 1 1 Bilimsel Proloterapi Derneği, Denizli GRADE 4 GONARTROZ: OLGU SUNUMU Özet Giriş: Osteoartrit, yavaş ilerleyen, ileri yaşlarda görülen, patolojik olarak eklem kıkırdağının fokal dejenerasyonu, subkondral kemik kalınlaşması (osteofit), marjinal osteokondral aşırı büyüme ve eklem deformitesi sonucu tekrarlayan ağrı dönemleri olan, hareket kısıtlılığı yaratan bir kronik eklem hastalığıdır. Proloterapi etki mekanizması teorileri, osteoartritin oluşmasında, geçirilmiş ve tam iyileşmemiş travmalar sonrası yavaş yavaş eklem stabilitesinin ve tensegritinin bozulduğunu ve zamanla perfüzyonun bozulduğunu iddia etmektedir (4). Statik stabilizatörler olan ligamentlerin fonksiyonel veya anatomik olarak görev yapamamaları sonrası eklemde artroz gelişmektedir. Olgu: Ameliyat kararı verilen hastanın onamı alınarak proloterapi uygulandı. Uygulama sonuçları, klinik ve radyolojik olarak olarak takip edildi. Hasta aynı radyoloji uzmanı tarafından kalça ve diz MR`ları çekildi. Proloterapi uygulaması, aynı hastanede çalışan proloterapi eğitimini tamamlamış olan fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı tarafından uygulandı. Radyolojik ve klinik sonuçlar ortopedi ve travmatoloji uzmanı olan 3. bir hekim tarafından değerlendirilip, kaleme alındı. Klinik takip için 5 semptom puanlanarak tedavi öncesi ve tedavi sonrası karşılaştırıldı. Tedavi sonrası son değerlendirmede 6 seans proloterapi sonrası hasta rahat yürüyebiliyor, gece rahat uyuyor ve merdiven inerken hafif ağrı hissediyordu. Tartışma: Proloterapi, grade 4 gonartroz tanısı konulan, fizik tedaviden fayda görmeyen ve total diz protezi önerilen hastalar için önemli bir tedavi seçeneğidir. Yan etki ve komplikasyon oranları düşüktür. Hastanın yaşam kalitesini arttıran ve bazı hastalarda ameliyat ihtiyacını ortadan kaldıran bir metoddur. Ameliyata giden yol kaçınılmaz olsa bile proloterapi ile bu seçenek ertelenmekte ve hastanın daha ağrısız ve aktif bir hayat sürmesine neden olmaktadır. Integr Tıp Derg. 2016;4(1):32-37. Anahtar kelimeler: Gonatroz, tedavi, proloterapi
GRADE 4 GONARTHROSIS: CASE REPORT Abstract Introduction: Osteoarthritis (OA) is a slowly progressive, common in the elderly, focal degeneration of pathological articular cartilage, subchondral bone thickening (osteophytes) with the marginal osteochondral overgrowth and joint deformities. OA is a chronic joint disease with recurrent pain periods as a result of limitation of motion. Prolotherapy claims affected perfusion, joint stability and tensegrity in formation of the osteoarthritis (4) When the static stabilizers and ligaments can not do their functional or anatomic tasks, arthritis develops in the joint. Case: A patient was a candidate for surgery but she underwent prolotherapy with informed consent. The results, were followed clinically and radiologically. Patient`s hip and knee magnetic resonance imaging (MR) were evaluated by the same radiologist. Prolotherapy sessions were applied by a specialist in physical medicine and rehabilitation who has completed a full program prolotherapy education. Radiological and clinical results showed with 5 symptoms of pre-scored for clinical follow-up before treatment and after treatment were compared by an orthopedist. The final assessment was 6 sessions after the first treatment and the patient was able to walk comfortably. The patient were sleeping well and doesn t feel any pain while coming down the stairs. Discussion: Application of the prolotherapy in patients diagnosed with grade 4 knee osteoarthritis is an important treatment option. Side effects are minimal. It seems to have no complications. Prolotherapy increases the patient's quality of life, delays the surgery and causes the patient to take a more active and painless life. Turk J Integr Med. 2016;4(1):32-37. Keywords: Gonatrosis, treatment, prolotherapy Grade 4 gonartroz: Olgu sunumu. Integr Tıp Derg. 2016;4(1):32-37. Yazışma Adresi: Dr.Hasan Karaağaç, Feritpaşa Mah., İfa Sokak., no:3/a 42130 Denizli Türkiye E posta: hasan_karaagac@hotmail.com Kabul Tarihi: 30 Mayıs 2016 33
Giriş: Osteoartrit, yavaş ilerleyen, ileri yaşlarda görülen, patolojik olarak eklem kıkırdağının fokal dejenerasyonu, subkondral kemik kalınlaşması (osteofit), marjinal osteokondral aşırı büyüme ve eklem deformitesi sonucu tekrarlayan ağrı dönemleri olan, hareket kısıtlılığı yaratan bir kronik eklem hastalığıdır. Epidemiyolojik taramalar erişkinlerin %37 sinde osteoartrite ait radyolojik kanıtlara rastlandığından bahsetmektedir (1). Kadınlarda daha sık görülmektedir. Yaş ortalaması arttıkça koksartroz ve gonartroz vakalarına daha sık rastlanmaktadır (2). Önemli oranda erişkin insanın sosyal hayatını, yaşam kalitesini kısıtlamaktadır. Cerrahi işlemler doku bütünlüğü, yara iyileşmesi, rehabilitasyon ve hasta posturu açısından önemli sorunlara neden olmaktadır. Bu nedenle, yan etkisi az olan, rejeneratif tıbbi müdahalelerin önemi daha da artmaktadır. Proloterapi, osteoartritin oluşmasında, geçirilmiş ve tam iyileşmemiş travmalar sonrası yavaş yavaş eklem stabilitesinin ve tensegritinin bozulduğunu ve zamanla perfüzyonun bozulduğunu iddia etmektedir (4). Statik stabilizatörler olan ligamentlerin fonksiyonel veya anatomik olarak görev yapamamaları sonrası eklemde artroz gelişmektedir (3,4). İnstabil olan ligamentin kemiğe yapışma yerlerine (enthesis) verilecek bir uyarı ve irritan solüsyonla, lokal ve kontrol edilebilir bir inflamasyon yaratarak, yarım kalan iyileşme süreci yeniden tetiklenmektedir (5). Salgılanan kollajen sentezi ve doku iyileşmesi ile, 3 hafta sonra ligamentöz stabilite oluşması beklenmektedir (6). Olgular ve yöntemler: 72 yaşlarında, ev hanımı, her iki diz ağrısı olan ve yürürken şiddetlenen, merdiven inip çıkamayan, gece diz ağrısı uykudan uyandıran ve günlük yaşamını idame ettiremeyen bir hasta dahil edildi. Ameliyat kararı verilen hastanın onamı alınarak proloterapi uygulandı. Uygulama sonuçları, klinik ve radyolojik olarak olarak takip edildi. Hasta aynı radyoloji uzmanı tarafından kalça ve diz MR`ları çekildi. Proloterapi uygulaması, aynı hastanede çalışan proloterapi eğitimini tamamlamış olan bir fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı tarafından uygulandı. Radyolojik ve klinik sonuçlar ortopedi ve travmatoloji uzmanı olan 3. bir hekim tarafından değerlendirilip kaleme alındı. Klinik takip için aşağıda sıralanan 5 semptom puanlanarak tedavi öncesi ve tedavi sonrası karşılaştırıldı. Klinik Bulguları: 1-Eklemi ROM, ( < 30 derece olan hastaya 0 puan verildi, 30-90 derece arası, olan hastaya 10 puan verildi. >90 derece diz açıklığına ulaşabilenlere 20 tam puan verildi) 2-Merdiven çıkabilme yeteneği, (Merdiven çıkamayanlara 0 puan, ağrılı olarak çıkabilenlere 10 puan, ağrısız ve normal çıkabilenlere 20 puan verildi.) 34
3-Yürüme mesafesi, (<100 metre yürüyebilene 0 puan verildi. 100-500 metre arası yürüyebilene 10 puan verildi. > 500 metre yürüyebilene tam puan olan 20 verildi.) 4-Ağrısız uyku (Ağrıdan dolayı uyuyamayana 0 puan, ağrıdan dolayı ara ara uyananlara 10 puan, uykusu rahat olup ağrı sebebiyle uyku sorunu olmayanlara 20 puan verildi.) 5-Şişkinlik (Dizde patella üst ucundan, kalçada trokanter major ve minörü birleştiren çizgiden ölçüm yapıldı)( eklem bölgesinde > 3 cm şişkinlik olana 0 puan, 1-3 cm şişkinlik olana 10 puan, hiç şişkinlik olmayana 20 puan verildi.) Tedavi öncesi ve sonrası Uygulanan Tedavi: Grade 4 gonartroz tanısı ile tedaviye başlanan hastaya medial kolateral ligament, pes anserinus, medial parapatellar retinakulum, distal femur kondili eklem kapsulu yapışma yerine, tibia platoları transvers meniskal ligamnetlere, iliotibial traktusun tibia lateral kondiline yapışma yerine, lateral kolateral ligamentin fibula başına ve femur lateral distal kondiline yapışma yerine, %15 dextroz +%0.02 lidokain karışımı her noktaya 0.5-1 cc olmak üzere bir dize en fazla 15 cc uygulama yapıldı. Bu seanslar 3 hafta arayla uygulandı. Diz eklem çevresine yapılan enjeksiyonlarda diz antiseptik solüsyonla boyandı. Steril örtüldü. Steril koşulanda paraartikuler enjeksiyonlar yapıldı. Uygulama öncesi ve sonrası hasta PO2 basıncı ve nabzı pulsosiloskopla takip edildi. Arteriyel kan basıncı ölçüldü. Vazovagal semptomlar konusunda oksijenizasyon ve benzeri önlemler alındı. Takibi: Tedavi sonrası son değerlendirme: 6 seans proloterapi sonrası hasta rahat yürüyebiliyor, gece rahat uyuyor ve merdiven inerken hafif ağrı hissediyordu. Radyolojinin yorumu: Dejeneratif artrit tanısı ile takip edilen hastada sol diz medial eklem mesafesinde daralma ve yaygın osteofit formasyonları izlenmektedir. Kontrol filminde medial eklem mesafesinin genişlediği ve osteodejeneratif değişikliklerin gerilediği saptanmıştır. 35
Gonartroz vakası (grade 4) tedavi öncesi radyolojik ve klinik durum Gonartroz vakası proloterapi uygulama sonrası eklemde görülen radyolojik değişiklikler ve değişen klinik değerleri Sonuçlar - Tartışma Proloterapi, grade 4 gonartroz tanısı konulan, fizik tedaviden fayda görmeyen ve total diz protezi önerilen hastalar için önemli bir tedavi seçeneğidir. Yan etkisi ve komplikasyon oranı düşüktür. Hastanın yaşam kalitesini arttıran ve bazı hastalarda ameliyat ihtiyacını ortadan kaldıran bir metoddur. Ameliyata giden yol kaçınılmaz olsa bile proloterapi ile bu seçenek ertelenmekte ve hastanın daha ağrısız ve aktif bir hayat sürmesine neden olmaktadır. 36
Kaynaklar 1. Felson DT, Epidemyology of osteoarthritis, İn: Brandt KD,Doherty M, Lohmander LS, eds: Osteoarthritis. Newyork: Oxford University Press,1998 2. Lawrence JS, Brenner JM, Bier F: Osteoarthrosis: Prevalence in population and relationship between symptoms and x-ray changes. Ann Rheum Dis 25:1-24 1966 3. Moskowitz I, Roland W: Osteoarthritis: diagnosis and medical management. 2nd ed. Pg 24, W.B.Saunders Company. 1992 4. Hackett GS, Hemwall GA, Montgomery GA: Ligament and Tendon Relaxation treated by Prolotherapy, Charles C.Thomas,Publisher- pg:11-14, 2008 5. Hackett GS, Hemwall GA, Montgomery GA: Ligament and Tendon Relaxation treated by Prolotherapy, Charles C.Thomas,Publisher, pg 51-53, 2008 6. Dogan H, Proloterapi: Etki mekanizması, İntertıp yayınevi, sayfa 5-9, 2013 7. Ravin MD,Cantieri DO,Pasquarello DO: Principles of Prolotherapy 1st ed, Layout and Design by bookends publication Design, Boulder, Colorado, pg-197-223, 2008 37