25 Eylül 2013 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 28776 YÖNETMELİK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından: TEKERLEKLİ TARIM VEYA ORMAN TRAKTÖRLERİNİN BAZI AKSAMLARI VE KARAKTERİSTİKLERİ İLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ (2009/144/AT) NDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 1-21/12/2012 tarihli ve 28504 Mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Bazı Aksamları ve Karakteristikleri ile ilgili Tip Onayı Yönetmeliğinin (2009/144/AT) 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. b) Avrupa Birliğinin 2010/52/EU, 2010/62/EU ve 2013/8/EU sayılı düzenlemesi ile değişik 2009/144/EC sayılı direktifine paralel olarak, MADDE 2 - Aynı Yönetmeliğin Ek-IV ünün 1.1, 2.7, 3.1, 3.3.1, 4.2, 5.1.3, 5.1.4 ve 6 maddeleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve 3.4.1 maddesine aşağıdaki satır eklenmiştir. 1.1. Traktör ile çekilen araç arasındaki mekanik bağlantı, traktör ile çekilen araçlar arasındaki mekanik bağlantıyı sağlamak için traktöre ve çekilen araca takılı aksamlardır. Bu Yönetmelik sadece traktörler için mekanik bağlantı aksamlarını kapsar. Traktörler için mekanik bağlantı aksamlarının çeşitli tiplerinden aşağıda belirtilenler arasında temel bir ayrım yapılır. Çatal tip (bakınız; İlave 1 Şekil 1 ve Şekil 2), Mafsalsız çatal bağlantılar (bakınız; İlave 1 Şekil 1d), Çeki kancası (bakınız; Şekil 1 ISO 6489-1:2001'de Çeki kancası boyutları ), Traktör çeki çubuğu (bakınız; İlave 1 Şekil 3), Bilyeli tip (bakınız; İlave 1 Şekil 4), Pin (piton) tip (bakınız; İlave 1 Şekil 5). 2.7. Çene, çeki çubuğu halkalarının, bağlantı parçasının boylamsal ekseni çevresinde 30 ile 150 Nm arasında bir sabit fren momenti ile sağa veya sola doğru en az 90 dönmesine imkan vermelidir. Çeki kancası, mafsalsız çatal bağlantı, bilye tipi bağlantı ve pin tip bağlantı parçası, çeki kancası halkasının, bağlantı parçasının boylamsal ekseni çevresinde sağa veya sola doğru en az 20 dönmesine imkan vermelidir. 3.1. Boyutlar Traktör üzerindeki mekanik bağlantı aksamlarının boyutları İlave 1, Şekil 1 ila Şekil 5'e ve Tablo 1'e uygun olmalıdır. 3.3.1. Maksimum statik düşey yük imalatçı tarafından belirtilir. Ancak, maksimum değerin 4.000 kg'ı aşmayacağı bilyeli tip bağlantı hariç olmak üzere, bu yük 3.000 kg'ı geçmemelidir. 4.2. Her bir mekanik bağlantı aksamının tipi için başvuru aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte yapılmalıdır. - Bağlantı tertibatının ölçekli çizimleri (üç kopya). Bu çizimler özellikle gerekli boyutları ayrıntılı olarak göstermeli ve tertibatın montajına yönelik ölçümlere yer vermelidir. - Yapı tipini ve kullanılan malzemeyi belirterek bağlantı tertibatına ilişkin kısa bir teknik açıklaması, - Dinamik deneye ilişkin olarak İlave 2 de atıfta bulunulan D değeri veya statik teste ilişkin olarak İlave 3 te atıfta bulunulan teknik açıdan müsaade edilebilir maksimum yüklü römork kütlesinin 1,5 katına tekabül eden T değeri (ton cinsinden çekilebilir kütle) ve S bağlantı noktasındaki (kg cinsinden ifade edilen) maksimum düşey yük beyanı, - Teknik servis tarafından istenilen bir veya daha fazla numune tertibatı. 5.1.3. Dayanım İlave 2 ye uygun olarak (dinamik deney) kontrol edilen durumda; D: müsaade edilebilir değeri (kn), S: statik düşey yük değeri (kg) 5.1.4. Dayanım İlave 3 uygun olarak kontrol edildiği durumda (statik deney); T: çekilebilir kütlesi (ton), S: bağlantı noktası üzerindeki düşey yük (kg) 6. Kullanım Talimatları Tüm mekanik bağlantı parçaları ile birlikte imalatçının kullanım talimatları sunulmalıdır. Bu talimatlar, aksamın AT tip onaylı numarasını ve bağlantı üzerinde hangi testin yapıldığına bağlı olarak D (kn) veya T (ton) değerlerini de içermelidir. m t, m 1t, m a ve m la kütleleri kg cinsinden ifade edilmektedir. MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin Ek-IV ün İlave 1 inde yer alan Şekil 1c den sonra gelmek üzere aşağıdaki Şekil 1d ve Tablo 1; Şekil 3 ten sonra gelmek üzere aşağıdaki Şekil 4 ve Şekil 5 eklenmiştir.
Şekil 1d- Mafsalsız çatal bağlantı ISO 6489-5:2011 e uygun olmalıdır. Tablo 1- Römorkun veya uygulanacak çapraz bağlantıların şekil ve boyutları Düşey yük S (kg) D değeri D (kn) Şekil D ± 0,5 Boyut (mm) A B 1 000 35 w 18 50 40 2 000 90 x 28 70 55 3 000 120 y 43 100 80 3 000 120 z 50 110 95
Şekil 4- Bilyeli tip bağlantı ISO 24347:2005'e uygun olmalıdır.
Şekil 5- Pin tip bağlantı ISO 6489-4:2004'e uygun olmalıdır. MADDE 4 - Aynı Yönetmeliğin Ek-IV ün İlave 2 sinde yer alan madde 2 ve madde 3.2 aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 2- Deney Kriteri Aracın boylamasına eksenindeki yatay kuvvet bileşenleri, dikey kuvvet bileşenleri ile birlikte, deney yüklerinin esasını oluşturur.
İkincil derecede önemli oluncaya kadar aracın boylamasına eksenine dik açıda yatay kuvvet bileşenleri ve aynı zamanda momentler dikkate alınmamalıdır. Aracın boylamasına eksenindeki, yatay kuvvet bileşenleri matematiksel olarak oluşturulmuş temsili bir D değeri ile gösterilir. Aşağıdaki denklem mekanik bağlantıya uygulanır. D = M g. M T. M R + M t R Burada: M T : Traktörün teknik olarak izin verilen toplam kütlesi, M R : Çekilen aracın teknik olarak izin verilen toplam kütlesi, g: 9,81 m/s 2 Traktör izine dik açıdaki düşey kuvvet bileşeni S statik düşey yükü (kg) ile ifade edilir. M T ve M R teknik açıdan müsaade edilebilir kütleleri, imalatçı tarafından ton cinsinden belirtilir. 3.2. Deney Kuvvetleri Deney kuvveti, yatay ve düşey deney bileşenlerinden geometrisi bakımdan aşağıdaki formülle ifade edilir. Buna göre; 2 2 F = F h + Fv Değişken kuvvet durumunda F h = ± 0,6 D (kn), veya Artan kuvvet (çekme veya basınç) durumunda F h = ±1,0 D (kn), Fv = g 1,5 S/1000 (kn cinsinden ifade edilen değer) S = statik çeki kancası yükü (kg cinsinden ifade edilen, traktör izi üzerindeki yük) anlamına gelmektedir. MADDE 5 - Aynı Yönetmeliğin Ek-IV ün İlave 3 ünde yer alan madde 1.5 aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 1.5. Bu İlavedeki madde 1.4.2 de belirtilen deneyden önce, imalatçı tarafından belirtilen müsaade edilen maksimum düşey kuvvetin (dan cinsinden, g*s/10 a eşit) üç katı olan bir başlangıç yükünün, 500 dan lık bir başlangıç yükü ile başlayarak giderek artacak şekilde bağlantı tertibatının referans merkezine uygulandığı bir deney yapılmalıdır. Deney esnasında, bağlantı tertibatının deformasyonu, oluşan maksimum elastik deformasyonun % 10 unu geçmemelidir. Kontrol, düşey kuvvetin (dan cinsinden, g*s/10'a eşit) kaldırılmasından ve 500 dan'lık başlangıç yüküne dönülmesinden sonra gerçekleştirilir. MADDE 6 - Aynı Yönetmeliğin Ek-IV ünde yer alan İlave 4 ün son kısmına aşağıdaki ifade eklenmiştir. AT aksam tip onay işaretine örnek Yukarıda gösterilen AT aksam tip onayı işaretini taşıyan bağlantı parçası, Almanya'da (e1) 38-363 numarası ile AT aksam tip onayı verilen ve üzerinde bir statik dayanım testi (S) gerçekleştirilen bir tertibattır. MADDE 7 - Aynı Yönetmeliğin Ek IV ünde yer alan İlave 5 in başlığı ile 2, 5.1 ve 5.2 nci maddeleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Herhangi Bir Tip Bağlantı Tertibatının (Çatal Tip, Mafsalsız Çatal Bağlantılar, Çeki Kancası, Traktör Çeki
Çubuğu, Bilyeli Tip ve Pin Tip) Dayanımı ve Boyutları ve Bağlantı Noktası Üzerindeki Düşey Yüküne İlişkin Olarak AT Aksam Tip Onayının Verilmesi, Reddi, Geri Çekilmesi veya Kapsam Genişletmesine İlişkin Bildirim 2. Bağlantı tertibatının tipi (Çatal tip, mafsalsız çatal bağlantılar, çeki kancası, traktör çeki çubuğu, bilyeli tip, pin tip) (2) '5.1. Dinamik deney: D değeri: (kn) (S) bağlantı noktası üzerindeki düşey yük:..(kg) 5.2. Statik test: T çekilebilir kütlesi: (ton) (S) bağlantı noktası üzerindeki düşey yük:.(kg) MADDE 8 - Aynı Yönetmeliğin Ek-IV ün İlave 7 sinde yer alan 9 uncu madde aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 9. Bağlantı noktası üzerindeki müsaade edilebilir statik düşey yük:...(kg) MADDE 9 - Bu Yönetmelik 1/4/2014 tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 10 - Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür. Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete nin Tarihi Sayısı 21/12/2012 28504 (Mükerrer)