Týp Dili ve Türkçe Üzerine Öðrenci Görüþleri



Benzer belgeler
Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi

2006 cilt 15 sayý

Türkiye de Mezuniyet Öncesi ve/veya Sonrasý Psikiyatri Eðitimi ve Hizmeti Veren Kurumlarýn Özellikleri

Dr. Sarp Üner*, Dr. Þevkat Bahar Özvarýþ**, Sevgi Turan***, Umut Arýöz***, Dr. Orhan Odabaþý****, Dr. Melih Elçin****, Dr. Ýskender Sayek***** Giriþ

Larson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi,

Erciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi

Kayseri il merkezinde çalýþan hekimlerin hasta haklarý konusundaki bilgi düzeyleri

Sunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi

BAZI ÖZELLÝKLERÝ ÝLE ÇALIÞMA KOÞULLARI VE BU KOÞULLARA ÝLÝÞKÝN GÖRÜÞLERÝ ANKARA'DA ÇALIÞAN TRAFÝK POLÝSLERÝNÝN. Özet. Abstract



Tıp Öğrencisi Bakış Açısıyla Latince Terminoloji

.:: TÇÝD - Tüm Çeviri Ýþletmeleri Derneði ::.

Dr. Emel Ege**, Msc. Sermin Timur***, Msc. Handan Zincir**** yeterince hizmet götürülemeyen kesimdir

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve

ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU.

1. Nüfusun Yaþ Gruplarýna Daðýlýmý


Halkla Ýliþkiler ve Cinsiyet


Birinci Basamakta Çalýþan Saðlýk Personelinin Aile Hekimliði Mevzuatýnda Yer Alan Bazý Konularý Benimseme Durumu

Hemþirelerin atýlganlýk düzeyleri

Mardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý

Kadýnlarýn Pap smear yaptýrma durumlarý ile bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi

ÖÐRETMENLERÝN YENÝ ÝLKÖÐRETÝM MATEMATÝK PROGRAMINA ÝLÝÞKÝN GÖRÜÞLERÝ

TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor

2 - Konuþmayý Yazýya Dökme

Süleyman Demirel Üniversitesi Týp Fakültesi Öðretim Üyelerinin Týp eðitimi ile ilgili düþünce ve uygulamalarý

MALÝYE DERGÝSÝ ÝÇÝNDEKÝLER MALÝYE DERGÝSÝ. Ocak - Haziran 2008 Sayý 154

Yeni Teknolojiler ve Halkla Ýliþkiler: Halkla Ýliþkiler Alanýnda Internet Kullanýmý Üzerine Bir Araþtýrma

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum

Özay Çelen (*), Turgut Karaalp (*), Sýdýka Kaya (**), Cesim Demir (*), Abdulkadir Teke (*), Ali Akdeniz (*)

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar

ÝLKÖÐRETÝM OKULU ÖÐRETMENLERÝNÝN ÖRGÜTSEL DEÐERLERE ÝLÝÞKÝN GÖRÜÞLERÝ

Dr. Hakan Altýntaþ*, Dr. Funda Sevencan**, Dr. Tuðba Aslan***, Dr. Murat Cinel***, Dr. Engin Çelik***, Dr. Fatih Onurdað***

Simge Özer Pýnarbaþý


ÝÞ KAZASI NÝTELÝÐÝNDEKÝ TRAFÝK KAZALARI *

3. KENT VE SAÐLIK SEMPOZYUMU EÞÝTSÝZLÝKLER KAÇINILMAZ MIDIR?

Üniversite Öðrencileri Güvenli Cinselliði Nasýl Algýlýyor? How Do The University Students Perceive Safer Sex?

GÝRÝÞ. Bu anlamda, özellikle az geliþmiþ toplumlarda sanayi çaðýndan bilgi

Türk Tabipleri Birliði Yöneticilerinde Sigara Ýçme Alýþkanlýðý

Genel Bakýþ 7 Proje nin ABC si 9 Proje Önerisi Nasýl Hazýrlanýr?

3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? AA BÖLÜM

2007/82 Nolu SGK GENELGESÝ(Fatura Bedellerinin Ödenmesinde Karþýlaþýlan Sorunlar) Cuma, 26 Ekim 2007


T.C YARGITAY 9. HUKUK DAÝRESÝ Esas No : 2005 / Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI

ünite1 Sosyal Bilgiler Verilenlerden kaçý sosyal bilimler arasýnda yer alýr? A. 6 B. 5 C. 4 D. 3

Öðrenci ve Eðitimcilerin Hemþirelik Biliþimine Ýliþkin Tutum ve Yeterlikleri

25 Mart 2007 Kol Toplantýsý

Kafkas Üniversitesi öðrencilerinde tüberküloz bilinç ve bilgi düzeyi

Kümeler II. KÜMELER. Çözüm A. TANIM. rnek Çözüm B. KÜMELERÝN GÖSTERÝLMESÝ. rnek rnek rnek Sýnýf / Sayý..

ÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI

Dr. Meltem Çiçeklioðlu*, Dr. Esin Ceber Ege**, Dr. Meral Türk Soyer*, Hem. Sündüz Çýmat***

Dövize Endeksli Kredilerde KKDF

Dr. Sevim Buzlu*, Nihal Bostancý**, Derya Özbaþ***, Sevil Yýlmaz****

Konular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10

2003 ten 2009 a saðlýkta dönüþüm þiddet le sürüyor

Süleyman Demirel Üniversitesi hastanesinde yatan hastalarýn bakým veren intörn hemþireler hakkýnda memnuniyetlerinin incelenmesi


GPE Birinci Basamakta Bilgisayar Kullanýmý Eðitim Modülü'nün ve Eðitici Ekibin Geliþimi

DENEME Bu testte 40 soru bulunmaktadýr. 2. Bu testteki sorular matematiksel iliþkilerden yararlanma gücünü ölçmeye yöneliktir.

Fiskomar. Baþarý Hikayesi

Zihin Özürlü Çocuklarýn Okuma Yazma Öðrenmeleri ve Özel Eðitim Öðretmenleri: Yarý Yapýlandýrýlmýþ Görüþme Araþtýrmasý

ݺletmelerin Rekabet Gücünün Artýrýlmasý. Dýºa Açýlmalarýna Mali Destek Programý

Yükseköðretimin Finansmaný ve Finansman Yöntemlerinin Algýlanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaþ Görüþleri..64 Doç.Dr.

BÝRÝNCÝ BASAMAK SAÐLIK HÝZMETLERÝ: Sorun mu? Çözüm mü?

Hemþirelerin Genel Ruhsal Durumlarýnýn Ýncelenmesi

Rapor edilen iðne batma yaralanmalarýnýn %56 sý güvenlikli ürünler kullanýlarak önlenebilir den fazla patojen bulaþabilir.

A Ç I K L A M A L A R

Sýtký Orak*, Hikmet Orhan**, Özlem Aðýrman***, Burcu Özgürce***

Halkla Ýliþkilerin Halktan Uzak Dili

Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý

OKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008


TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Açýldý TOHAV'ýn mülteci ve sýðýnmacýlara yönelik devam ettirdiði çalýþmalar kapsamýnda açtýðý SURUÇ MÜLTECÝ DANIÞM

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn

Yaz Kur'an Kurslarýnda Kur Sistemi ve Kur'an Kursu Öðreticilerinin Bu Sisteme Bakýþý

Ovacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz!

Erciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi


Konya da gebe kadýnlarýn sigara içme konusundaki tutum ve davranýþlarý

2010 ÖNCESÝ ve SONRASI SAÐLIK EMEKLÝLÝK SÝSTEMÝNÝN KIYASLI ANALÝZÝ 1

Hemþirelik Hizmetlerinden Memnuniyetin Deðerlendirilmesi; Jinekoloji Servisi Örneði

Amblem-Logotayp Kurumsal Kimlik Uygulamalarý Kurumsal Kimlik

ARAÞTIRMA 1. Þevkinaz Doðan Konak*, Ayþe Dericioðullarý**, Gürsel Kýlýnç***

Depresyon, Pratisyen Hekimler ve Depresyon Eðitimi

KAYSERÝ ÝL MERKEZÝNDEKÝ HEKÝMLERÝN VE TIP ÖÐRENCÝLERÝNÝN SÝGARA ÝÇME DURUMLARI VE SÝGARA KONUSUNDAKÝ TUTUMLARI

ünite 3. Ýlkokullarla ilgili aþaðýdakilerden hangisi yapýlýr? Vatan ve ulus sevgisinin yerdir. 1. Okulun açýlýþ töreninde aþaðýdakilerden

Manyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon

Ýnternet teknoloji ve iletiþim

Birinci Basamakta Sürekli Eðitimin Geliþtirilmesi: Deneyim Paylaþýmý

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler 1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve

7. ÝTHÝB KUMAÞ TASARIM YARIÞMASI 2012

ADIYAMAN ÜNÝVERSÝTESÝ KURUMSAL KÝMLÝK KILAVUZU ADIYAMAN ÜNÝVERSÝTESÝ 2006


Tablo 3 SAÐLIK BAKANLIÐI EÐÝTÝM VE ARAÞTIRMA HASTANELERÝNE ALINACAK ASÝSTAN SAYILARI ADANA ANKARA

ÝÞ GÜVENLÝÐÝ KONUSUNDA BÝLGÝ-TUTUM VE DAVRANIÞLARININ DEÐERLENDÝRÝLMESÝ *

BASIN DUYURUSU ( ) 2002 Öðrenci Seçme Sýnavý (ÖSS) Yerleþtirme Sonuçlarý

BASIN AÇIKLAMALARI TMMOB EMO ADANA ÞUBESÝ 12. DÖNEM ÇALIÞMA RAPORU BASIN AÇIKLAMALARI

Transkript:

ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Týp Dili ve Türkçe Üzerine Öðrenci Görüþleri Student opinions on Medical Language and the Turkish Language Hüseyin Fatih Sevinç M.D. Erciyes University Medical Faculty hfatihsevinc@yahoo.com Mustafa Karacagil Prof., M.D. Department of Urology, Erciyes University Medical Faculty mkaracagil@erciyes.edu.tr Özet Amaç: Erciyes Üniversitesi Týp Fakültesi 2006-2007 eðitim-öðretim yýlýndaki bütün öðrencilerinin Türkçe ve Týp dilinin güncel sorunlarýna bakýþ açýsýnýn saptanmasý amaçlanmýþtýr. Gereç ve Yöntemler: Çalýþmamýza Erciyes Üniversitesi Týp Fakültesindeki 1120 öðrencinin 804 ü (%71,8) katýlmýþtýr. Anket, öðrencinin kiþilik bilgilerini, Türkçenin sorunlarýyla, bilim diliyle ve týp diliyle ilgili bakýþ açýlarýný araþtýrmak için hazýrlanmýþ çoktan seçmeli toplam 45 sorudan oluþmaktadýr. Bulgular: Araþtýrmaya katýlan öðrencilerin neredeyse tamamýna yakýný (%90,2) Türkçe dilinin kirlenmekte olduðunu ifade etmiþtir. Erciyes Üniversitesi Týp Fakültesinde hazýrlýk sýnýfý okuyan öðrencilerin %73,9 u Týp Fakültesindeki hazýrlýk sýnýfýný gerekli görmemektedir. Öðrencilerin %64,6 sý Türkiye de týp alanýnda kullanýlan dille ilgili sorun olduðunu belirtmektedirler. Sonuç: Türkçe dilinde karþýlýðý olan yabancý sözcüklerin konuþma, yazý ve bilim dilinde kullanýlmasý bilimin daha iyi öðretilmesine ve Türkiye de biliminin daha da geliþmesinine katký saðlayacaktýr. Anahtar Sözcükler: Eðitim Dili; Týp Eðitimi. Submitted : January 04, 2008 Revised : February 05, 2008 Accepted : March 12, 2008 Abstract Purpose: This survey is to determine students opinion about daily problems of the Turkish language and the Medical language at Erciyes University Medical Faculty during 2006-2007 educational term. Material and Methods: Among 1120 students of Erciyes University Medical Faculty, 804 students (%71,8) were included in this survey. This survey included information related to the research personality, problems of the Turkish language, opinions on the scientific language and medical language and included 45 multiple choice questions. Results: Most of the students (%90,2) declared that there is an erosion in the Turkish language; 73,9 % of students that attended to the preperatory class at Erciyes University Medical Faculty think that the preperatory class is unnecessary. Among the students, %64,6 declared that there is a matter on language that is used medical school department. Conclusion: The substitution of the foreign words with Turkish synonyms during writing and scientific communication will contribute to better medical education and the scientific development. Key Words: Language; Medical Education. Corresponding Author: Hüseyin Fatih Sevinç Medical Student, Stage VI Erciyes University Medical Faculty Kayseri,Turkey Telephone: +90-555 687 62 96 E- mail: hfatihsevinc@yahoo.com 250

Týp Dili ve Türkçe Üzerine Öðrenci Görüþleri Giriþ Ýletilemeyen düþünce ya da bilgi, düþünce ve bilgi sayýlamaz. Bilimsel düþünce ya da bilgi herhangi bir biçimde iletilirken, anlaþýlabilir, yazýlýp okunabilir, öðretilebilir olmalýdýr. Dil olmadan hiçbiri gerçekleþemez, hepsinin niteliði dile dayanýr. Dil düþünceyi yalnýzca taþýyan ve ileten bir araç olmayýp, düþünceyi yeniden yapýlandýran, onu tamamlayan temel bir iþlevsel yapýdýr (1). Baþkasýnýn diliyle düþünmeye çalýþmak, doðrudan o baþkasýnýn düþünce çerçevesini ve altyapýsýný benimsemek anlamýna gelir. Baðýmsýz düþünce, baðýmsýz dil olmadan olmaz (2). Bireylerin en açýk ve akýcý olarak kendi dillerinde düþünebildikleri, duygularýný ortaya koyduklarý ve bu açýklýðýn ifadelerine yansýdýðýnýn bilinmesi önemlidir (3). Türk dili üzerinde yapýlmýþ olan bilimsel çalýþmalar, Türkçe nin biçim özellikleri, yapýsý dolayýsýyla deðiþik kavramlarýn anlatýmýna, yeni ve yabancý kavramlarýn karþýlanmasýna çok elveriþli bir dil olduðunu göstermektedir. Buna karþýn, bilim dilinde, özellikle Týp alanýnda yabancý sözcük ve terim kullanma merakýnýn oldukça yaygýn biçimde sürmekte olduðu da bir gerçektir. Son yýllarda, yayýnlanmýþ týp dergilerinde Türkçe düþünme, anlatma ve yazmaya yeterince önem verilmediði görülebilir. (1). 1987-2001 arasýnda yayýmlanan Pediatrik Cerrahi Dergisi nin 15 cildi (33 dergi) dil yönünden incelenerek yapýlan bir çalýþma, tüm dergiler için doðru olmasa da, týp alanýnda kullanýlan dilin büyük ölçüde kirli ve yozlaþmýþ olduðunu ortaya koymaktadýr. Bu çalýþmada deðerlendirilen 302 yazý baþlýðýndaki yabancý sözcük oraný %47,69; yazýda metin içindeki yabancý sözcük oraný % 48 olarak bulunmuþtur, 269 yazýnýn Türkçe anahtar sözcüklerinin %62 sinin ve 15 Türkçe özetin sözcüklerinin %28 inin Ýngilizce sözcükler olduðu belirlenmiþtir (4). Geliþmiþ ülkeler geliþmekte olan ülkelere, teknoloji, bilim ve sanatsal alanda ürettiði geliþim ve deðiþimi tanýtým terimleriyle kendi dillerini etkin kýlarlar. Günümüzde, bu söz konusu etkileme Ýngilizce yle belirgin olarak yapýlmaktadýr. Ýngilizce kelimelerin dilimize girip yerleþmelerine engel olmak için yeni çýkan týbbî terimlerin karþýlýklarýný kýsa sürede ve devamlý olarak bulmak ve yayýnlamak gereði açýkça ortaya çýkmaktadýr. Ýngilizce kelimelerin kullanýlmasý bu gün bilim dili çerçevesinin dýþýna taþýp toplumun her düzeyinde Türkçe nin kirlenmesine yol açmaktadýr (5). Türkiye de týp eðitiminin geçmiþi ve geleceði deðiþik toplantýlarda her yönden ele alýnmakta ve tartýþýlmaktadýr. Ancak týp dilinin ne olmasý gerektiði, tartýþma bölümleri dýþýnda gündeme gelmemektedir. Bu toplantýlarda sunulmak üzere hazýrlanan týbbî terminoloji ile ilgili araþtýrma sayýsý da tespit edildiði kadarý ile oldukça azdýr (3,6). Ayný zamanda týp dili konusunda belki de en çok görüþlerinin alýnmasý gereken kesim týp öðrencileri olmasýna raðmen týp öðrencilerinin bu konudaki görüþlerinin sorgulandýðý araþtýrma sayýsý oldukça azdýr. Bu çalýþmada, Erciyes Üniversitesi Týp Fakültesi 2006-2007 eðitim-öðretim yýlýndaki bütün öðrencilerinin Türkçe ve Týp dilinin güncel sorunlarýna bakýþ açýsýný belirlemeyi amaçladýk. Gereç ve Yöntemler Bu araþtýrma Erciyes Üniversitesi Týp Fakültesi (EÜTF) Etik Kurulunun 06.03.2007 tarihinde 01/125 karar numaralý onayý ile gerçekleþtirilen ve EÜTF 2006-2007 eðitimöðretim yýlýndaki bütün öðrenciler üzerinde anket yöntemi ile yapýlmýþ tanýmlayýcý tipte bir çalýþmadýr. Anket formlarý Mart 2007-Mayýs 2007 tarihleri arasýnda ders aralarýnda, çeþitli derslerin baþlangýç ve sonlarýnda öðrencilere daðýtýlmýþtýr. Öðrencilere anket formlarý daðýtýlýrken anketin amacý anlatýlmýþtýr, sonrasýnda öðrenciler anket formlarýný kendileri doldurmuþlardýr. Yanýtlarýn güvenirliðini artýrmak amacýyla öðrencilerden isim, soyadý ve numaralarýný yazmamalarý istenilmiþtir. Bu yolla düþüncelerini baský altýnda kalmadan, daha açýk bir þekilde ifade edebilmeleri amaçlanmýþtýr Çalýþmamýza Erciyes Üniversitesi Týp Fakültesindeki 1120 öðrencinin 804 ü (%71,8) katýlmýþtýr. Katýlýmcýlarýn 84 ü Dönem I, 89 u Dönem II, 107 si Dönem III, 205 i Dönem IV, 178 i Dönem V, 141 i Dönem VI öðrencisi olup 345 i (%43,2) kadýn, 454 ü (%56,8) ise erkektir (5 kiþi cinsiyetini belirtmemiþtir) ve yaþ ortalamasý 22,5 tir (25 kiþi yaþýný belirtmemiþtir). Anket, öðrencinin kiþilik bilgilerini, Türkçenin sorunlarýyla, bilim diliyle ve Týp diliyle ilgili bakýþ açýlarýný araþtýrmak için hazýrlanmýþ çoktan seçmeli toplam 45 sorudan oluþmaktadýr. Veriler, bilgisayarda SPSS 13.0 programýyla deðerlendirilmiþ ve istatistiksel analizler için ki-kare testi kullanýlmýþtýr. Bulgular 251

Hüseyin Fatih Sevinç, Mustafa Karacagil Araþtýrmaya katýlan öðrencilerin 699 u (%86,9) hazýrlýk sýnýfý okurken, 105 i (%13,1) okumamýþtýr. 571 öðrenci (%71,0) eðitim hayatý boyunca bir defa hazýrlýk sýnýfý okurken, (56 sý ortaokul ve üniversitede, 72 si lise ve üniversitede) 128 i (%15,9) iki defa okumuþtur. Öðrencilerden 173 ü (%21,6) yabancý dil bilgilerini çok iyi ve iyi, 420 si (%52,5) orta, 207 si (%25,9) düþük ve yetersiz olarak deðerlendirmiþtir. Týp fakültesinde hazýrlýk sýnýfý okuyanlarýn %73,9 u týp fakültesindeki hazýrlýk sýnýfýný gerekli görmediðini, %20,3 ü gerekli gördüðünü, %5,8 i de fikrinin olmadýðýný belirtmiþtir. (X 2 =71.435; serbestlik derecesi=2; p< 0.05) Türkçenin her alanýnda kullanýlan yabancý kelimelerin dilimizde sorun oluþturduðunu düþünenler %72,9 (n=584), sorun oluþturmadýðýný düþünenler %24,2 (n=194), fikir beyan etmeyenler ise %2,9 dur (n=23). Ayrýca dilimizde kirlenme olduðunu düþünenler %90,2 (n=725), kirlenmenin olmadýðýný düþünenler %7,8 (n=63), fikir beyan etmeyenler ise %2,0 dýr (n=16). Dilimizde kirlenmenin olduðunu düþünen öðrencilere, kirlenmenin boyutu sorulduðunda öðrencilerin %69,9 u çok fazla ve fazla, %26,1 i orta, %4,0 ý az olarak belirtmiþtir. Öðrencilere dilimizi kullanýrken ne kadar özen gösterdikleri sorulduðunda 363 ü (%45,1) çok iyi ve iyi, 361 i (%44,9) orta, 80 i (%9,9) yetersiz ve çok yetersiz olarak nitelendirmiþlerdir. Ýlkokuldan üniversiteye kadar verilen Türkçe eðitimini nasýl deðerlendirdikleri sorulduðunda 213 (%25,5) öðrenci çok iyi ve iyi, öðrencilerin 336 sý (%42,3) orta, 256 sý (%32,2) yetersiz ve çok yetersiz olarak deðerlendirdiði saptandý. Soru Evet Hayýr Fikri Yok Sayý % Sayý % Sayý % Sizce yabancý dil öðretimi ile yabancý dille eðitim karýþtýrýlýyor mu? 541 67,3 170 21,1 93 11,5 Yabancý dil öðretimi gerekli midir? 719 89,4 74 9,2 11 1,4 Yabancý dille eðitim gerekli midir? Geliþmiþ ülkelerin geliþmekte olan ülkelere dilleriyle birlikte kültürlerini de ihraç ettiklerine inanýyor musunuz? Psikolojik savaþ unsuru olarak dilin kullanýldýðýný düþünüyor musunuz? Ýngilizce nin evrensel bir dil olduðunu düþünüyor musunuz? Ýngilizce yi bilim dili olma konusunda yeterli görüyor musunuz? Türkçe yi bilim dili olma konusunda yeterli görüyor musunuz? Týp fakültesinde yabancý dille eðitim yapýlmasýný ister misiniz? Türk Dil Kurumunun sözcük ve terim türetme çalýþmalarýný takip ediyor musunuz? 185 23,0 572 71,1 47 5,8 724 90,0 51 6,3 29 3,6 677 84,2 88 10,9 39 4,8 514 63,9 266 33,1 24 3,0 205 25,5 465 57,8 134 16,7 220 27,4 456 56,7 128 15,9 128 15,9 647 80,5 29 3,6 98 12,1 669 83,2 37 4,6 Türkiye deki bilim dilinin yabancý dillerin etkisi altýnda kaldýðýný düþünen 735 (%91,4) öðrencinin %64,4 ü Týp dilinin birkaç dilden kelimelerle karýþýk bir þekilde olmasýnýn eðitimi olumsuz yönde etkilediðini, %26,0 ý etkilemediðini, %9,7 si de fikrinin olmadýðýný belirtmiþtir. (X 2 =31,275; serbestlik derecesi=4; p< 0.05). 252

Týp Dili ve Türkçe Üzerine Öðrenci Görüþleri Tablo-II. Týp dilinin birbirine karýþmýþ, birkaç dilden oluþmasýnýn nedenlerine yönelik düþüncelerin daðýlýmý* Sayý (%) Bir kere sözcükler yerleþtikten sonra bunlarý deðiþtirmenin çok zor oluþu Týbbýn büyük bir hýzla geliþmesi sonucu ortaya çýkan pek çok yeni terime zamanýnda karþýlýk bulunmamasý Türkçe karþýlýðý olan sözcükleri kullanma gereksinimi bilincinin zayýflýðý Yabancý sözcük kullanma tutkusu * Soruya bir öðrenci birden fazla cevap verebilmiþtir. 429 53,4 419 52,1 250 31,1 187 23,3 Türkiye de týp alanýnda kullanýlan dille ilgili sorunun varlýðý sorulduðunda öðrencilerin 519 u (%64,6) sorun var derken, 194 ü (%24,1) sorunun olmadýðýný, 91 i ise (%11,3) fikrinin olmadýðýný belirtmiþlerdir. Tablo-III. Türkiye de týp alanýnda kullanýlan dille ilgili sorunun nasýl çözülebileceðine yönelik önerilerin daðýlýmý* Sayý (%) Türkçe karþýlýðý olan yabancý terimlerin kesinlikle Türkçe karþýlýklarý kullanýlmalý Bütün eðitimcilere ve öðrencilere anadil duyarlýlýðý ve bilinci yerleþtirilmeli Týp eðitimi ve öðretimi anadilde yapýlmalý YÖK ve TDK de birlikte kurullar kurulup, bu kurullar dünyadaki yeni geliþen terimleri yakýndan izleyip, bu terimlere karþýlýklar bulmalý Türkçe karþýlýðý olmayan yabancý terimlere Türkçe karþýlýk bulunmasý için yoðun çaba gösterilmeli 291 56,1 277 53,4 228 44,0 217 41,9 174 33,6 *Soruya bir öðrenci birden fazla cevap verebilmiþtir. Yüzdeler Türkiye de týp alanýnda kullanýlan dille ilgili sorun olduðunu düþünen 519 öðrenci üzerinden alýnmýþtýr. Tartýþma Öðrencilerin büyük bir kýsmý (%86,9) uzun ve zor uðraþlar sonucunda týp fakültesini kazanýncaya kadar eðitim hayatlarýnýn en azýndan bir yýlýný neredeyse sadece Ýngilizce dersinin olduðu hazýrlýk sýnýfý okuyarak geçirmiþlerdir. Daha dikkat çekici olaný ise öðrencilerin %15,9 unun hazýrlýk sýnýfýný iki defa okumasýdýr. Öðrencilerin sadece %21,6 sýnýn yabancý dil bilgilerini çok iyi ve iyi þeklinde ifade etmeleri Türkiye de verilen Ýngilizce eðitimin yeterli olmadýðýný göstermektedir. Týp fakültesinde Ýngilizce hazýrlýk sýnýfý okuyan öðrencilerin %73,9 u týp fakültesindeki hazýrlýk sýnýfýný gereksiz görmektedir. Bunun sebebi, uzun bir süreç olan týp eðitiminin hazýrlýk sýnýfýyla birlikte bir sene daha uzamasý ve aldýklarý Ýngilizce eðitimin týp eðitimlerinde öðrencilere bekledikleri faydayý saðlamamasý olabilir. Hazýrlýk sýnýfýný kaldýrýp, ilk üç sene haftalýk iki saat olan týbbi Ýngilizce derslerinin artýrýlmasý hekime çok daha fazla fayda saðlayabilir. Böylece geleceðin hekimlerine sadece Ýngilizce öðretmek için harcanan bir yýl, týp eðitimi için çok daha iyi bir þekilde deðerlendirilebilir. Öðrencilerin %72,9 unun yabancý kelimelerin dilimizde sorun oluþturduðunu düþünmesi, %90,2 sinin dilimizde kirlenme olduðunu ifade etmesi, ayrýca bu kirlenmenin boyutunu %69,9 u çok fazla ve fazla, %26,1 i orta olarak deðerlendirmesi týp eðitimi sýrasýnda yabancý kelimele kullanýmýnýn olumsuzluðunu vurgulamaktadýr. Her ne kadar öðrencilerin %45,1 i çok iyi ve iyi düzeyde, %44,9 u orta düzeyde Türkçe kullanmaya özen gösterdiklerini ifade etseler de bunun yeterli olmadýðýný düþünmekteyiz. Türk Dil Kurumunu (TDK) öðrencilerin ancak %12,2 sinin takip etmesi Türkçe ile ne kadar ilgilenildiðinin göstergesidir. TDK nýn çalýþmalarýný topluma daha iyi aktarmasý ve özellikle gençlerin ilgisini çekecek faaliyetlerde bulunmasýnýn Türkçe kullanmada gösterilen özeni daha da artýracaðý kanýsýndayýz. 253

Hüseyin Fatih Sevinç, Mustafa Karacagil Öðrencilerin sadece %27,4 ü Türkçe yi bilim dili konusunda yeterli görmektedir. Oysa Türkçe, Ýngilizce ye göre daha eski bir dildir. Ýngilizce ye ait ilk yazýlý belgeler 7.yüzyýla dönük olmasýna karþýn (7), Türkçe nin kökleri M.Ö. 3100-1800 yýllarý arasý yaþamýþ olan Sümerlere kadar uzanmaktadýr. Sümerce de tespit edilen 168 Türkçe kökenli sözcüðün varlýðýna dayanarak, Türkçe nin, halen yaþayan diller arasýnda en eski dil ve yaþýnýn 5000 yýl olduðu belirtilmektedir (8, 9). Ayrýca Türkçe ad ve eylem tabanlarý ile yapým iþlevli ekler kullanýlarak iki milyona yakýn (teorik olarak sonsuza kadar) sözcük üretmek mümkündür (7). Öðrencilerin %84,2 sinin psikolojik savaþ unsuru olarak dilin kullanýldýðýný düþünmesi ve %90,0 ýnýn geliþmiþ ülkelerin geliþmekte olan ülkelere dilleriyle birlikte kültürlerini de ihraç ettiklerine inanmasý, kültür emperyalizminin bir öðesi olarak yabancý dilin kullanýlabileceðini göstermektedir. Öðrencilerin % 91,4 üne göre Türkiye de bilim dili yabancý dillerin etkisi altýndadýr. Bu etkinin eðitimi olumsuz etkilediðini düþünenlerin oraný ise %64,4 dür. Olumsuz etkinin boyutunu öðrencilerin %50,6 sýnýn çok fazla ve fazla, %44,1 inin orta olarak deðerlendirmesi, týp eðitiminde dille ilgili bir sorun olduðunu düþündürmektedir. Öðrencilerin % 47,4 ü týbbi terminolojiyi öðrenmede zorluk çektiklerini belirtmiþlerdir. Benzer þekilde yapýlan çalýþmalarda, öðrencilerin terminoloji konusunda güçlük çektikleri ve çoðunluðunun týbbî terminolojiyi ders olarak almak istedikleri belirlenmiþtir. (3, 6). Yabancý kökenli sözcüklerin anlamlarýnýnýn tam olarak kavranmasýnýn güç olacaðý buna karþýn karþýlýðý olan Türkçe sözcüklerin daha kolayca öðrenilebileceði düþünülebilir. Bu durumun zorluðunu en çok öðretimi ve öðrenimi oldukça güç olan hekimlik alanýnda, kendilerini hiçbir þey çaðrýþtýrmayan, binlerce yabancý sözcüðü salt ses kalýplarý olarak bellemek için olaðanüstü çabalar gösteren týp öðrencileri çekmektedirler (10). Yurt dýþýnda yapýlan bir çalýþmada da Ýngilizce bilgisi iyi düzeydeki týp öðrencilerinin kendi dilinde Latince ya da Grekçe terimlerle hiç karþýlaþmamýþ olanlara oranla daha baþarýlý olduklarý bildirilmiþtir (3, 11). Týp öðrencilerinin mevcut sorununu gidermedeki en büyük görev öðretim üyelerine düþmektedir. Öðrencilerin derslerde týp terimlerinin Türkçe karþýlýklarýnýn kullanýlmasýna gösterilen özeni %37,8 oranýnda orta ve %56,9 oranýnda az ve yetersiz düzeyde olduðunu ifade etmeleri, yabancý kökenli sözcüklerin Türkçe karþýlýklarýnýn daha fazla kullanýlmasýna özen gösterilmesini gerekli kýlmaktadýr. Öðrencilerin %80,5 i týp fakültesinde yabancý dille eðitim yapýlmasýný istememektedirler. 1986-1987 yýlýndan beri yabancý dille eðitim veren Marmara Üniversitesi Týp Fakültesinde yapýlan araþtýrma sonuçlarýna göre öðretim elemanlarýnýn %67,5 i Ýngilizce ders anlatmanýn öðrenci katýlýmýný olumsuz etkilediðini ifade etmiþlerdir. Öðretim üyelerinin yarýdan fazlasý Ýngilizce nin öðrenci-hasta iletiþimini ve ders anlatma tekniklerini olumsuz etkilediðini düþünmektedir (12). Yabancý dille eðitim alan kiþi, kendi anadili ile düþünmeye alýþýk olduðu için anlatýlanlarý önce zihninde kendi diline çevirmekte, kendi ulusal diliyle düþündüklerini yabancý dille anlatmak zorunda olduðu için de ikinci bir çeviri yapmaktadýr. Bütün bunlar insan beynini yormakta ve zaman kaybýna neden olmaktadýr (13). Birinci Türk Saðlýk Eðitimi Þurasýnda belirtildiði gibi, týp eðitimi verecek bir kurum oluþturmanýn amacý, Ýngilizce konuþulan bir ülkede deðil, Türkiye de hekimlik yapacak hekimler yetiþtirmektir. Türk halkýna hizmet edecek bir hekimin önce kendi dilini iyi bilmesi gereklidir (3, 14). Her dilde baþka dillerden alýnma sözcüklerin bulunduðu, baþka toplumlarýn kavramlarýnýn var olduðu görülür. Çünkü baþka dillerle hiç iliþkisi olmamak demek, bir toplumun baþka toplumlarla hiç iliþkisi bulunmamasý demektir. Ancak bir dilde yabancýlaþma temel söz varlýðýna kadar indiðinde dilin pek çok kavramýnýn kendi öðeleriyle anlatýlmasýna, yeni kavramlarýn anlatým bulmasýna, eðitim ve öðretimin ulusal dil ile gerçekleþtirilmesine engel olur. Bir yayýlma halinde ve bazen kendi kural ve imlalarýyla Türk Týp diline girmekte olan yeni sözcüklerin Türkçeyi Ayrýca bir dille konuþup yazmak, o dili bilmek deðildir, önemli olan o dille düþünmek, üretmek, düþünsel bir alan yaratabilmektir (16). Sonuç olarak, sunulan araþtýrmanýn bulgularý, týp eðitiminde ulusal dil dýþýnda bir dilin yoðun olarak kullanýldýðýný ve öðrencilerin bundan olumsuz etkilendiklerini göstermektedir. Yabancý dille açýklanan kavramlarýnýn yerine zaten Türkçe karþýlýðý olan kavramlarla eðitim yapýlmasý, týp eðitiminde niteliði yükseltecektir. Teþekkür Anket yönetimi konusundaki yardýmlarý nedeni ile Yrd. Doç. Dr. Melis Naçar a, anketin hazýrlanmasýndaki yardýmlarý nedeni ile Okt. Lütfiye Güvenç e ve anketlerin basýmý nedeni ile Erciyes Üniversitesi Týp Fakültesi Dekanlýðýna teþekkür ederiz. 254

Týp Dili ve Türkçe Üzerine Öðrenci Görüþleri Kaynaklar 1.Öztürk M.O. Bilimsel Yayýnlarda Dil. Saðlýk Bilimlerinde Sürekli Yayýncýlýk. 2. Ulusal Sempozyumu (28 Mayýs 2004-Ankara) <http://www.ulakbim.gov.tr/dokumanlar/sempozyum2/o ozturk> (15.01.2007) 2.Gökçora Ý.H. Yayýn Dili Olarak Türkçe. Saðlýk <http://www.ulakbim.gov.tr/dokumanlar/sempozyum2/i hgokcora> (15.01.2007) 3.Cankur NÞ. Týp Eðitiminde Dil: II Eðitim dilinde Türkçe nin yeri ve geleceði. Uludað Üniversitesi Týp Fakültesi Dergisi 2002; 28: 33-35. 4.Sander S.Yazdýðýmýz Dil. Pediatrik Cerrahi Dergisi 2003;17:6-11. 5.Berkmen Y. Bilim Dilinin Türkçeleþmesi. Türk Tanýsal ve Giriþimsel Radyoloji Dergisi 2003; 9:275-278. 6.Seber N, Erduran D, Söhmen T ve ark. Týp Öðrencilerinin týbbî terminoloji konusundaki düþünceleri. II. Ulusal Týp Eðitimi Kongresi. 2000 li Yýllarda Týp Eðitimi Bildiri Özet Kitabý. Ýzmir; 2001. s.162. 7.Gökçora Ý.H. Bilim Dili Olarak Türkçe. Bilim, Eðitim ve Düþünce Dergisi (Haziran,.2004) <http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=188> (15.01.2007). 8.Yurdakök M. Sümerce deki Türkçe Týbbi Sözcükler.Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Dergisi 2006;49:76-77. 9.Tuna O.N. Sümer ve Türk Dillerinin Tarihi Ýlgisi ile Türk Dili nin Yaþý Meselesi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayýnlarý No.561, 1990. 10.Atmaca N.S. Türk Dili Niçin Özleþtirilmelidir?, Saðlýk <http://www.ulakbim.gov.tr/dokumanlar/sempozyum2/n atmaca3>(15.01.2007). 11.Lucas P, Lenstrup M, Prinz J, Williamson D, Yip H, Tipoe G, Medical Education, 1997;31:81-86. 12.Sav A., Yeðen B.Ç., Fak A.S., Ýskit S.,Týp Eðitiminde Dil Tartýþmasý.(Haziran 2003)< http://www.universitetoplum.org/pdf/pdf.php?id=129> (29.06.2007). 13.Atmaca N.S. Yabancý Dilden Çeviri ve Türkçe. Saðlýk <http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tip/sempozyum 2/natmaca6.pdf>(15.01.2007) 14.Mezuniyet Öncesi Týp Eðitimi Grubu:Birinci Türk Saðlýk Eðitim Þurasý, Mezuniyet Öncesi Týp Eðitimi Grubu Raporu. Týp Eðitimi Bülteni2001;2:13-4 15.Atmaca N.S. Bilim Dili ve Türkçe. Saðlýk Bilimlerinde Sürekli Yayýncýlýk. 2. Ulusal Sempozyumu (28 Mayýs 2004- Ankara) <http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tip/sempozyum 2/natmaca1.pdf>(15.01.2007) 16.Atmaca N.S. Yeni Bilimsel ve Teknik Kavramlara Karþýlýk Türkçe Terimleri Kimler Nasýl Türetir?. Saðlýk http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tip/sempozyum2 /natmaca5.pdf (15.01.2007). 255