Ad Soyadı: No: Tarih: 10. Sınıf II. Dönem Biyoloji Dersi 1. Yazılı Sınavı 1) Modern genetik veya biyoteknoloji çalışmalarına 4 örnek veriniz. İstediğiniz birini açıklayınız. (10p) 2) Diploit bir erkek canlının 5 karakterli genotipi AaRrHhFfMM şeklinde belirtilmiştir. A) Buna göre genler bağımsızken kaç çeşit gamet oluşur.? (3p) B) Genler bağımsızken ArHfM gametinin oluşma olasılığı nedir? (3p) 3) C) Bireyin AaRrHh karakterleri AARrHh erkek bireyle çarprazlanırsa AARRhh bireyi oluşma olasılığı? (4p) a) Yukarıdaki soyağacındaki numaralandırılmış bireylerin renk körlüğüne dair genotiplerini üzerlerine yazınız. (5p) b) Yukarıdaki soyağacına göre 1. ve 2. döllerdeki erkek çocukların renk körü olması hangi numaralara bağlıdır? (5p) c) Bu karakter bakımından anne hastaysa Erkek bireyler hasta olur, babanın kalıtımı ise erkeklerin hasta olmasını etkilemez. Bunun nedenini açıklayınız. (4p) 4) Aşağıda verilen hangi özellikler kalıtsaldır belirtiniz ve yanlarına adaptasyon, modifikasyon veya mutasyondan hangi birinden olduğunu yazınız. (6x2=12p) A) Van kedisinin gözlerinin birbirinden farklı renkte olması B) Bir ağacın daha çok ışık alan üst yapraklarının alt yapraklarından küçük olması C) Arı larvalarının farklı besinlerle beslenmelerine bağlı olarak kraliçe ya da işçi arı olarak gelişmesi D) Karanlık ortamda tutulan bitkinin açık renkli olması. E) Ortanca bitkisinin yetiştiği toprağın asitliğine göre çiçek renginin değişmesi F) Bukalemunun renk değiştirebilme özelliği 5) Aşağıdaki şemalara göre nasıl bir olay gerçekleşmiştir? İkisinin farkı nedir? Size göre hangisi daha tehlikelidir? Bunun nedenini açıklayınız? (=5p) 6) Aşağıda Kromozom yapısındaki değişikler gösterilmiştir. Bu değişiklerin yanına isimlerini ve nasıl gerçekleştiğini yazınız. (3x2=6p)
7) X: Aynı karaktere ait birbirinden farklı fenotipteki iki bireyin çaprazlanması sonucu oluşan yavrunun fenotipinin ebeveynlerinin fenotipinin arasında bir görünüme sahiptir. Y: Bir karakterin kalıtımından sorumlu iki alelin bir arada bulunduğu zaman her birinin etkisini fenotipte göstermesidir. Z: Bir karakterin kalıtımından sorumlu ikiden fazla sayıda alel olmasıdır M: Homozigot çekinik bireyin, homozigot çekinik bireyle çarprazlanması.. Yukarıda verilen X, Y ve Z kavramlarının karşılarına nelerin tanımları olduğunu yazınız. (Eksik baskınlık, Eş baskınlık, Çok alellilik, kendileşme, kontrol çarplazlama, pleitropi) (2x4=8p) 8) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları doğru şıkkı seçerek cevaplayınız. (5x3=15) 1. Turner sendromlu birey; I. 22+X II. 22+XX III. 22+Y IV. 22+0 Gametlerinden hangilerinin döllenmesiyle oluşabilir? A. I ve II B. II ve III C. I ve IV D. II ve IV E. III ve IV 2. AaBbDd x AABbdd genotipli bireylerin çaprazlanması sonucu oluşacak bireylerden AbD fenotipli olanların oranı kaçtır? 4. İnsanda MN kan grubundan sorumlu genlerde eş baskınlık görülür. I. MM X MM II. NN X NN III. MN X MN IV. MN X MM V. NN X MN Buna göre verilen çaprazlamaların hangilerinde eş baskın fenotipin görülme oranı %50 olur? A) I, II ve III B) II, III ve IV C) III, IV ve V D) II, III, IV ve V E) I, II, III, IV ve V 5. A. 1/4 B. 1/2. 3/4 D. 3/8 E. 1/8 3. Orak hücre anemi hastalığı çekinik genlerle taşınır. Buna göre bir toplumda ; I. AAxAa II. AaxAa III. AAxaa IV. Aaxaa Gibi evliliklerden hangisinde orak hücre anemili bireyler doğar? A) I ve II B) II ve IV C) II ve III D) Yalnız II E) I, II ve IV 9) Aşağıda X ve Y kromozomları üzerinde verilmiş özelliklerin kalıtımı ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangileri, doğru veya yanlıştır yazınız. (5x2=10) A. Homolog segmentlerde bulunan karakterlerin erkek ve dişide bulunma olasılığı eşittir. B. Balık pullu ve kulak kılı karakterleri sadece erkek bireylerde gözlenir. C. Kırmızı yeşil renk körlüğü, erkek bireylerde ortaya çıkmaz. D. Erkek bireyler hemofili genini sadece annelerinden alır. E. Yapışık parmaklı babanın erkek çocukları da aynı karaktere sahip olur. 10) Aşağıda verilen cümlelerin başına doğru ise D ya da yanlış ise Y yazınız. (5x2=10) 1.( )DNA parmak izi yönteminin güvenilirliğinin yüksek olması, DNA nın bazı bölgelerindeki baz dizilimlerinin bireye özgü olmasından kaynaklanır. 2.( ) Kümes hayvanlarından WW tavuğun, WZ horozun kromozom gösterimidir. 3.( )Renk körü bir annenin erkek çocuklarının hepsi renk körü olur. 4.( )Akraba evliliği hastalıkların evlatlarda çıkma oranını azaltır. 5.( ) Biri anneden diğeri babadan gelen ve aynı karaktere etki eden genlere homolog kromozomlar denir.
D/Y 11) 12) 13) BAŞARILAR 14)
10. Sınıf II. Dönem Biyoloji Dersi 1. Yazılı Sınavı 15) Modern genetik veya biyoteknoloji çalışmalarına 5 örnek veriniz. İstediğiniz birini açıklayınız. 16) Diploit bir erkek canlının 5 karakterli genotipi AaRrHhFfMM şeklinde belirtilmiştir. A) Buna göre genler bağımsızken kaç çeşit gamet oluşur.? B) Genler bağımsızken ArHfM gametinin oluşma olasılığı nedir? C) Bireyin AaRrHh karakterleri AARrHh erkek bireyle çarprazlanırsa AARRhh bireyi oluşma olasılığı? 17) a) Yukarıdaki soyağacındaki numaralandırılmış bireylerin renk körlüğüne dair genotiplerini üzerlerine yazınız. b) Yukarıdaki soyağacına göre 1. ve 2. döllerdeki erkek çocukların renk körü olması hangi numaralara bağlıdır? 1 ve 3 c) bu karakter bakımından anne hastaysa Erkek bireyler hasta olur, babanın kalıtımı ise erkeklerin hasta olmasını etkilemez. Bunun nedenini açıklayınız. 18) Aşağıda verilen hangi özellikler kalıtsaldır belirtiniz ve yanlarına adaptasyon, modifikasyon veya mutasyondan hangi birinden olduğunu yazınız. A) Van kedisinin gözlerinin birbirinden farklı renkte olması B) Bir ağacın daha çok ışık alan üst yapraklarının alt yapraklarından küçük olması C) Arı larvalarının farklı besinlerle beslenmelerine bağlı olarak kraliçe ya da işçi arı olarak gelişmesi D) Karanlık ortamda tutulan bitkinin açık renkli olması. E) Ortanca bitkisinin yetiştiği toprağın asitliğine göre çiçek renginin değişmesi F) Bukalemunun renk değiştirebilme özelliği 19) Aşağıdaki şemalara göre nasıl bir olay gerçekleşmiştir? İkisinin farkı nedir? Size göre hangisi daha tehlikelidir? Bunun nedenini açıklayınız? 20) Aşağıda Kromozom yapısındaki değişikler gösterilmiştir. Bu değişiklerin yanına isimlerini ve nasıl gerçekleştiğini yazınız.
21) X: Aynı karaktere ait birbirinden farklı fenotipteki iki bireyin çaprazlanması sonucu oluşan yavrunun fenotipinin ebeveynlerinin fenotipinin arasında bir görünüme sahiptir. Y: Bir karakterin kalıtımından sorumlu iki alelin bir arada bulunduğu zaman her birinin etkisini fenotipte göstermesidir. Z: Bir karakterin kalıtımından sorumlu ikiden fazla sayıda alel olmasıdır M: Homozigot çekinik bireyin, homozigot çekinik bireyle çarprazlanması.. Yukarıda verilen X, Y ve Z kavramlarının karşılarına nelerin tanımları olduğunu yazınız. (Eksik baskınlık,eş baskınlık, Çok alellilik, kendileşme, kontrol çarplazlama, pleitropi) 22) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları doğru şıkkı seçerek cevaplayınız. 1. Turner sendromlu birey; I. 22+X II. 22+XX III. 22+Y IV. 22+0 Gametlerinden hangilerinin döllenmesiyle oluşabilir? A. I ve II B. II ve III C. I ve IV D. II ve IV E. III ve IV 2. AaBbDd x AABbdd genotipli bireylerin çaprazlanması sonucu oluşacak bireylerden AbD fenotipli olanların oranı kaçtır? 4. İnsanda MN kan grubundan sorumlu genlerde eş baskınlık görülür. I. MM X MM II. NN X NN III. MN X MN IV. MN X MM V. NN X MN Buna göre verilen çaprazlamaların hangilerinde eş baskın fenotipin görülme oranı %50 olur? A) I, II ve III B) II, III ve IV C) III, IV ve V D) II, III, IV ve V E) I, II, III, IV ve V 5. B. 1/4 B. 1/2. 3/4 D. 3/8 E. 1/8 3. Orak hücre anemi hastalığı çekinik genlerle taşınır. Buna göre bir toplumda ; I. AAxAa II. AaxAa III. AAxaa IV. Aaxaa Gibi evliliklerden hangisinde orak hücre anemili bireyler doğar? B) I ve II B) II ve IV C) II ve III D) Yalnız II E) I, II ve IV e 23) Aşağıda X ve Y kromozomları üzerinde verilmiş özelliklerin kalıtımı ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangileri, doğru veya yanlıştır yazınız. A. Homolog segmentlerde bulunan karakterlerin erkek ve dişide bulunma olasılığı eşittir. B. Balık pullu ve kulak kılı karakterleri sadece erkek bireylerde gözlenir. C. Y Kırmızı yeşil renk körlüğü, erkek bireylerde ortaya çıkmaz. D. Erkek bireyler hemofili genini sadece annelerinden alır. E. Yapışık parmaklı babanın erkek çocukları da aynı karaktere sahip olur. 24) Aşağıda verilen cümlelerin başına doğru ise D ya da yanlış ise Y yazınız, 1.( )DNA parmak izi yönteminin güvenilirliğinin yüksek olması, DNA nın bazı bölgelerindeki baz dizilimlerinin bireye özgü olmasından kaynaklanır. 2.( ) Kümes hayvanlarından WW tavuğun, WZ horozun kromozom gösterimidir. 3.( )Renk körü bir annenin erkek çocuklarının hepsi renk körü olur. 4.( )Akraba evliliği hastalıkların evlatlarda çıkma oranını azaltır. 5.( ) Biri anneden diğeri babadan gelen ve aynı karaktere etki eden genlere homolog kromozomlar denir.
D/Y 25) 26) 27) BAŞARILAR 28)