Türk Dil Kurumu Sözlüğü Temel kavramlar-1 Girişimci/Girişim 1. Üretim için bir işe girişen, kalkışan kimse, müteşebbis. 2. Ticaret, endüstri vb. alanlarda sermaye koyarak girişimde bulunan kimse, müteşebbis. 1. Bir işe girişmek, bir işi ilk olarak teklif etmek Teşebbüs 2. Sağlam bir niyetle bir işe başlamak 3. El ile yapışıp bırakmamak Bir işe girişme, teşebbüs Temel kavramlar- 2 Girişimci/Girişim Temel kavramlar-3 Girişimci/Girişim 60 mt ye tüpsüz dalmak? Kuzey Kutup noktasına gitmek? Dünyanın en uzun etli ekmeğini yapmak? GİRİŞİM Mal ve/veya hizmet üretmeye yönelik yatırım yapmak için işe girişmek Girişimcilik semineri düzenlemek? Temel kavramlar-3 Girişimci/Girişim GİRİŞİMCİ Bilinenleri en iyi yapan ve hünerlerine aklını da katan, olağan ve olağan dışı koşullarda işgücü ve sermaye kaynaklarını verimli bir biçimde kullanacak önlemleri düşünen, analiz eden, planlayan, yürürlüğe koyan, uygulayan ve sonuçlarını denetleyebilen kişi girişimcidir Girişimciler, sürekli olarak piyasaları izleyen ve bunun sonucunda talep boşlukları yakalayan, yeni talepler yaratan, talepteki değişmeleri zamanında fark ederek gerekli uyumu sağlayan, kaynakları toplayıp yatırımları gerçekleştiren, rekabetten kaçmayan, riske girmekten kaçmayan ve sorumluluk üstlenmekten çekinmeyen, atak ve yaratıcı kişilerdir Genel Ekonomi Açısından Temel kavramlar-4 Yatırım Bir ülkenin milli gelirini oluşturan faktörlerden biridir. Belli bir dönem içinde üretilen ve ithal edilen mallardan tüketilmeyerek veya ihraç edilmeyerek gelecek döneme aktarılan kısımdır. İşletmeler Açısından Nakdi değerlerin üretim amacıyla binalar, makineler gibi tesis mallarına ve nakit değerlere dönüşümüdür. Yatırım, gelecek dönemlerde kazanç getireceği umulan bir aktif karşılığında bir dönemin gelirinden vazgeçme sürecidir. Bir artı değer yaratmak için katlanılan maliyetlerin tümü yatırımdır.
Yatırım yapan, Temel kavramlar-5 Yatırımcı Yatırımın mali yükünü üstlenen, Bu nedenle kar beklentisi olan, Latince Karşılığı: Innovatus Temel kavramlar- 6 Yenilikçilik (innovation) Toplumsal, kültürel ve idari ortamda yeni yöntemlerin kullanılmaya başlanması. İngilizce Karşılığı: Innovation Yeni ve farklı sonuç (Webster) Kişi/lerdir Gerçek Kişiler Tüzel Kişiler İnovasyon : Yenileşim Değişen koşullara uyabilmek için toplumsal, kültürel ve yönetimsel ortamlarda yeni yöntemlerin kullanılmaya başlanması, inovasyon. (TDK) Yenilikçilik Neden Önemlidir? Temel kavramlar- 7 Yenilikçilik (innovation) Ekonominin İki Dinamiği; Girişimcilik, Yenilikçilik. Girişimci Kimdir? Girişimci imci, toplumun gereksinim duyduğu ürünler üreterek, hizmetler sunarak, ya da ticaret yaparak, maddi-manevi kazanç sağlamayı hedefleyen, Girişimci Kimdir? bu amaçla kendi işini kurmak için harekete geçen ve iş fikrini gerçekleştirmek için araştırma, planlama, örgütlenme, ve koordinasyon çalışmaları yapan, sonuçta gerekli bilgi-beceri, işyeri, eleman, makine-ekipman v.b. işletme girdileri ile finansman kaynaklarını bir araya getirerek kendi işini kuran kişidir. Girişimci Kimdir? Pazardaki boşlukları doldurabilen, Risk üstlenebilen, Kaynakları (3M) bir araya getirebilen kişidir.
GİRİŞİMCİLİK Girişimcilik mevcut veya yeni bir kurumda; Risk üstlenerek, Yaratıcılık ve/veya yenilikçilik ile, Yönetim (planlama, kontrol, degerlendirme) fonksiyonlarının ekonomik bir faaliyet için geliştirilme sürecidir. Girişimci Kategorileri Yeni Girişimci / Kurulu İşletme Sektör Ölçek Özel Hedef Grupları Niçin Girişimci Olunur? Zorunluluklarla İlgili Nedenler Aile işlerini devam ettirme zorunluluğu Ücretli iş bulma olanağının kısıtlılığı Pratik Nedenler Gerekli geliri kazanmanın bir yolu Emeklilik dönemini dolduracak faaliyetler Ek bir gelir ihtiyacı Boş zamanları değerlendirme çabası Aileye gelecekte bir iş alanı bırakma isteği Niçin Girişimci Olunur? Kişisel Yapıyla İlgili Nedenler Başkaları için çalışmama isteği Bağımsız bir çalışma ortamı ve sürelere sahip olma arzusu Emir altında çalışmama isteği Kendi geleceğine kendi karar ve çabaları ile şekil verme isteği Kişisel tatmin, yaratıcılığı geliştirme çabası Hedeflenen farklı bir sosyal statüye ulaşma çabası Girişimcinin Özellikleri Girişimci kar amacı güder, ancak zarar riskinin de sahibidir. Girişimci işinin patronudur, ancak işini yaparken hem çalışan hem patron olmak zorundadır. Girişimcinin hedefleyeceği gelir, işinin sermaye yapısına bağlıdır. İşin kuruluş ve ayakta durma dönemlerinde girişimci önce işini devam ettirmek zorundadır. Kendi kazancı sonra gelir. Her girişim, işin ölçeğinden bağımsız olarak iş hayatında önemli bir yer tutar. Hangi ölçekte olursa olsun iş kuran girişimci özel ve kamu sektöründe bir çok ilişkiye girer. Girişimcinin Özellikleri Girişimci kendi işini kurarken belirli düzeyde bilgi ve deneyim sahibi olmalıdır. Sahip olunan bilgi ve deneyimler kendi işini yürütürken hızla artar. Girişimci için kendine güven büyük bir silahtır. İş hayatının içinde bu güven giderek artar. Girişimci kendi işini kurma sürecine girdiğinde aynı zamanda birçok farklı alanda olup biteni izleyen etkili bir vatandaş olur. Girişimcilik sürekli bir özelliktir. İş kurmak girişimcilik özelliklerinin sürekli kullanılmasını gerektiren bir başlangıçtır.
Girişimcinin Özellikleri Girişimci kendi işini kurarken tüm ön hazırlık ve programlardan öncelikle kendini sorumlu hissetmelidir. Girişimci kimlerden hangi alanlarda yararlanacağını planlamalıdır. Girişimci belirlediği iş fikrinin uygulanabilirliğine önce kendisi inanmalı, gerektiğinde diğer kişileri (aile, ortak, finansör v.b) ikna edebilmelidir. Girişimci iş fikrine inanmalı, bu işi kurmak için yoğun bir zaman ve para harcamaya yetecek motivasyona sahip olmalıdır. Girişimci kendi işini kurmanın getireceği avantajları isterken, zorluklarını değerlendirmeli ve hazırlıklı olmalıdır. Girişimcinin Özellikleri Kendine güvenen, Risk alabilen, Hızlı düşünen, Belirsizlik altında karar alabilen, Farklılıkları görebilen, yenilikçi Kararlı ve azimli, Güçlü sezgilere sahip, İyi gözlem yapabilen, Çok yönlü, Yüksek hayal gücüne sahip, İnsan kaynaklarını yönetebilen Kişidir. Gereken özellikler Güçlü bir başarılı olma isteği, Mücadelecilik ve azim, Sorumluluk ve risk alabilme arzu ve yeteneği, İnisiyatif sahibi olmak, karar alma ve uygulama yeteneği, Liderlik ve hedefleri için başkalarına yön gösterebilmek, Yaratıcılık, fırsatları sezebilme yeteneği, Planlı çalışma ve araştırma yeteneği, Başkalarıyla çalışabilmek ve onlara güvenebilmek, ilişki içerisinde olduğu kişilere güven verebilmek, Eksikliğini, sınırlarını bilmek ve tavsiyelerden yararlanabilmek, Zor şartlarda ağır çalışmalara hazır olmak, Kendini geliştirme arzusu, Girişimcilik Neden Önemlidir? 1. Klasik üretim faktörleri olan emek, sermaye ve tabiat faktörlerine girişimcilik de dahil olmuştur. 2. İstihdam yaratılmasına ve büyümeye katkıda bulunur, 3. Mal ve hizmet üretimi artar, 4. Toplumsal refah ve fayda yaratır, 5. Kişisel potansiyeli açığa çıkarır, 6. Tüketici için seçenek bulabilme fırsatını yaratır. Avantajları İzlemek yerine liderlik yapmak Fikirlerinizi uygulama şansı Yaratıcılığa açık Yüksek kazanç beklentisi Bağımsız çalışmak İş ortamını kontrol altında tutmak Emirler verebilmek Kendi İşinin Sahibi Olmak Zorlukları Uzun ve düzensiz çalışma saatleri Geniş sorumluluklar Risk almak Gelirin düzensizliği Daima finansmanla uğraşma zorunluluğu Zaman kısıtı Sürekli öğrenme gereği İşleri delege edememe İdari ve bürokratik işler Başarının çalışanlara da bağlı olması AB de Girişimcilik-1 European Charter for Small Enterprises (Avrupa KOBİ bildirgesi) Girişimciliğin geliştirilmesi için mesleki eğitime önem verilmelidir. Piyasaya giriş önündeki engeller kaldırılmalı ve yeni iş alanlarının kurulması özendirilmelidir. Bürokrasi ve kırtasiyecilik azaltılmalıdır. İnsan kaynaklarına daha fazla önem verilmeli; yaşam boyu eğitim, bilgi ve beceri kazandırma programları uygulanmalıdır. Devlet ve işletmeler arasındaki işlemlerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi sağlanılmalıdır. E-devlet yönünde adımlar atılmalıdır.
Lizbon Stratejisi AB de Girişimcilik-2 Dünyanın rekabet gücü en yüksek ve dinamik bilgi güdümlü ekonomisini, daha iyi iş imkanları ve sosyal kaynaşma ve sürdürülebilir ekonomik büyüme kapasitesine sahip olacak şekilde oluşturmak stratejisidir. Müteşebbislerde, müteşebbislik ruhu ve risk almanın teşvik edilmesi Etkin inovasyon ve araştırma politikası, risk sermayesi ile desteklenmiş dinamik bir müteşebbis yaratma ortamının inşa edilmesi Müteşebbislerin yurtiçi ve yurtdışı pazarlara erişerek ürünlerini satma imkânlarının oluşturulmasının sağlanması. AB de Girişimcilik-3 Green Paper-Entrepreneurship in Europe (Yeşil Belge) 1. Neden az sayıda kişi işyeri açıyor? 2. Neden az sayıda Avrupalı işletme gelişiyor veya bu gelişme mütevazi ölçülerde? Girişimciliğin teşvik edilmesi konusunda 3 konu üstünde çalışılması gerekmektedir: Birey (Motivasyon) İşletme-Şirket (Destekleyici iş ortamı koşulları gereklidir) Toplum (Girişimcilik faaliyeti için girişimcilerin toplumda olumlu olarak takdir edilmesine ihtiyaç vardır) AB de Girişimcilik Politikası Daha fazla insanın girişimci olmasının teşviki, Girişimciliğin kültürel olarak çocukluktan yerleşmesini sağlama, Gelişme ve rekabet için girişimciliğin teşviki, İdari ve mevzuat altyapısının girişimciler için kolaylaştırılması, Finansman akışının geliştirilmesi. AB de Girişimcilik Vizyonu Girişimcilik AB de; Sadece istihdam yaratma, rekabet ve gelişmenin bir aracı olarak görülmemektedir, Aynı zamanda kişisel gelişme ve sosyal problemlerin çözümünde de etkin rol oynadığı düşünülmektedir. AB de Girişimcilik Politikası AB de Girişimcilik Politikası 1. Girişimciliğin Teşviki; Girişimciliğin Teşviki, özellikle bilgi ekonomisinde, Inovasyon ve değişimin teşviki, İç pazardan daha fazla pay alınması, Rekabet ve sürdürülebilir kalkınma. Genişlemenin KOBİ ler üzerindeki etkileri üzerine haberdarlık yaratma, Girişimciliğin gelişmesini AB gündeminde tutma, edevlet ve eiş in KOBİ lerde kullanımını yaygınlaştırma.
AB de Girişimcilik Politikası 2. İnovasyon ve değişimin teşviki; KOBİ lerin KOBİ lerin özellikle 6FP ye katılımı ve inovasyonun teşviki, 3. İç Pazardan daha fazla pay alınması; Küreselleşme, eekonomi, EURO, Genişleme, Yeni teknolojiler v.b gibi kavramlara uyum sağlamaları için önlemler alınması, AB de Girişimcilik Politikası 4. Rekabet ve Sürdürülebilir Kalkınmanın Teşviki Girişimcilik politikası ve diğer politikalar (bölgesel kalkınma, sanayi, inovasyon, istihdam, iç pazar) arasında ilişkinin uluslararası rekabet gücü için bütünleştirilmesi, 5. Ayrıca sürdürülebilir üretimin teşviki. Önce Küçük Düşün (Think Small First) İlkesi 1. AB küçük ölçeklileri daha iyi dinlemelidir. 2. Üye ülkeler en iyi deneyimlerini daha hızlı paylaşmalıdır. 3. Eğitim ve öğretim girişimcilik için önemlidir. 4. Aday ülkelerde girişimcilik kültürü oluşturulmalıdır. 5. KOBİ ler Topluluk prog. temelinde yer almalıdır. Önce Küçük Düşün Şartının İlkeleri 1. Girişimcilik için Eğitim ve Öğretim 2. Daha Ucuz ve Hızlı Startup desteği 3. İş Kurma için Basitleştirilmiş Mevzuat 4. Becerilerin Bulunabilirliğini Artırma 5. Internet Erişiminin İyileştirilmesi ve Kolaylaştırılması Önce Küçük Düşün Şartının İlkeleri 6. Tek Pazar Dışında Çalışma İmkanlarını Artırma 7. Vergi Sistemleri ve İdari Mevzuatı Kolaylaştırma 8. Küçük Girişimcilerin Teknolojik Kapasitesini Güçlendirme 9. Başarılı eiş Modelleri ve Üst Seviye İş Destek Hizmetlerini Geliştirme 10. AB düzeyinde ve ülke düzeyinde işletmelerin daha güçlü temsili. İşletme Türü AB de KOBİ Tanımı İşçi Sayısı < Toplam Bilanço ya da Yıllık Ciro (Euro) Bilanço (Milyon) Yıllık Ciro (Milyon) ORTA 250 43 50 KÜÇÜK 50 10 10 ÇOK KÜÇÜK 10 2 2 (*) Ayrıca bağımsızlık şartı bulunmaktadır.
AB de KOBİ ler İşletme Sayısı (x1000) İstihdam (x1000) Kriterler Mikro Küçük Orta Toplam Genel Toplam İstihdam (İşletme Başına) Ciro (1000 ) (İşletme Başına) Katma Değer (1000 ) (İşletme Başına) 17820 1260 180 19270 19310 55040 24280 18100 97420 139710 3 19 98 5 7 440 3610 25680 890 1550 120 1180 8860 280 540 Türkiye de Girişimcilik-1 1911-1913 Yaklaşık %90 gıda ürünleri ve hammaddeler (Birincil ürünler) 1915 Sanayi sayımı; 22 devlet 242 özel kuruluş. 74 şirket gıda, 55 şirket dokuma sektöründe. 1923 İzmir İktisat Kongresi; ihtiyaçların yerli üretimler karşılanması, sanayi şirketlerinde sermayenin %75 inin Türklerin elinde olması, şirketlere ilişkin kuralların günün şartlarına uygun hale getirilmesi. 1927 Teşvik-i Sanayi Kanunu, sanayi işletmeleri sayısı 65.245 Türkiye de Girişimcilik-2 Girişimci Olmak Neden? 1963 Planlı dönemin başlangıcı. 1965 İşçi şirketlerinin kurulmaya başlaması 1963-1979 1, 2 ve 3 Plan Dönemleri Dışa karşı korumacı politikalar, Düzensizde olsa küçük işletmelerde artış, Eski teknoloji, ölçek ekonomisi sorunları, Faiz oranlarında, krizlere bağlı dalgalanmalar 1997 Çok ortaklı, halka açık şirket modeli Prim, teşvik kredileri, bölgesel politikalar ve teşvikler, K.Ö.Y. uygulamaları Girişimci Olmak Neden değil? Girişimci Olmak Engeller?
Girişimci Olmak Ortam Girişimci Olmak Ortam (IMF Verileriyle Türkiye) Genel Ülke Altyapısı Ekonomik-mali altyapı o enflasyon o kurlar o faiz oranları genel seviyesi o vergi oranları Teknolojik altyapı o ar-ge o patent Hukuki, bürokratik altyapı Kamunun bakış açısı o teşvik sistemleri o yeni enstrümanların geliştirilmesi Sosyolojik Altyapı İnsan kaynakları Sosyal, kültürel ve politik altyapı İşlem Sayısı 6 İşlem Süresi İşe Başlama 6 gün Sıra 43. Lisans Vergi Ödemeleri Toplam vergi yükü Karın %45,1 Sıra 54. 25 188 gün 128. Sicil İşlemleri 6 6 31. Girişimci Olmak Ortam (IMF Verileriyle Türkiye) Ücretli Çalışmak: Vergi Ödemeleri Toplam vergi yükü Karın %45,1 Sıra 54. İstihdam İstihdam zorluğu indeksi (0-100) 56 İşten çıkarma zorluğu indeksi (0-100) 30 Ücret dışı maliyetler Sıra 136. Ücretin %22 si Avantajları Belirlenmiş sınırlı sorumluluklar Düzenli gelir Düzenli ve belirli çalışma saatleri Daha belirli bir gelecek Az risk Sınırlı kontrol görevi Zorlukları Emirleri uygulama zorunluluğu Yeteneklerin kolayca anlaşılmaması Sabit ücret Sınırlı sorumluluk/sınırlı yetki Yeni fikirleri kolaylıkla uygulayamama İşverene bağımlılık Girişimcinin İhtiyaçları İş fikri - Girişimcinin piyasada, kendi bilgi ve deneyimine ya da kaynaklarına uygun bir konuyu iş fırsatı olarak tanımlaması gerekir. Girişimcilik Nitelikleri - İş fikrini gerçekleştirmek için girişimcilik özelliklerine ve en önemlisi kendine güvene ve işin gerektirdiği uğraşı vermek için motivasyona sahip olması gerekir. Yönetim Bilgi ve Becerileri - İşin gerektirdiği teknik ve işlevsel yöneticilik becerilerini kazanması, geliştirmesi ya da bu özelliklere sahip kişileri örgütlemesi gerekir. Kaynaklar - İşin kurulması için gerekli insan, bilgi, ürün ve hizmetin sağlanması için girdi olarak gerekli tüm kaynaklara ulaşması gerekir.(finansman, bilgi-beceri, işyeri, işgücü, makine-ekipman, malzeme, zaman) Girişimcilerin Karşılaştıkları Sorunlar 1. İşin kuruluş aşaması öncesinde yetersiz araştırma ve hazırlıklardan kaynaklanan sorunlar, 2. Hazırlık ve kuruluş aşamalarında öngörülmeyen sorunlar, 3. Kurulan iş sisteminin yetersizliğinden kaynaklanan sorunlar, 4. Zor koşullar ve zaman darlığı nedeniyle doğru iş kararlarının alınamamasından kaynaklanan sorunlar,
Girişimcinin İhtiyaç Duyduğu Bilgiler Teknik ve İşlevsel Bilgiler Teknik ve işlevsel bilgiler Planlama bilgileri Yönetim bilgileri Ürün Tasarımı Makine Ekipman İhtiyacı Malzeme Yönetimi Proje Planlama ve Kontrol Pazarlama Satış Personel Yönetimi İdari İşler Finansman Yönetimi Planlama Bilgileri Yönetim Bilgileri İş hacminin tahmin edilmesi Fırsatların ve olası sorunların belirlenmesi İşin gelişme eğiliminin tahmin edilmesi İşin genel stratejisinin belirlenmesi Hedeflerin belirlenmesi Gerçekleşen sonuçların izlenmesi Planlanan ile gerçekleşenlerin karşılaştırılması Planlanan gelir-gider ile gerçekleşen gelir-giderin karşılaştırılması Liderlik İletişim Müşavirlik Görüşme-pazarlıktoplantı Eleman alma Personel yetiştirme Personel değerlendirme, yönlendirme, ödüllendirme Teşvik Katılım Sorun çözme Fırsatların yakalanması Krizlerle başa çıkma Zaman yönetimi Karar verme Girişimci Olmak Aşamalar Girişimci Olmak Aşamalar Özkaynak Finansmanının Aşamaları Çekirdek Erken Aşama Genişleme Halka Arz Sermaye Piyasaları, Bankalar Başlangıç Gelişme Faaliyet Girişimci, aile, arkadaşlar, iş melekleri, kamu kaynakları Girişim Sermayesi Fonları Ara Aşama 3. Aşama Fikir aşaması Araştırma Şirket kurma Başabaş 2. Aşama 1. Aşama Ölüm Vadisi
Girişimci Olmak Aşamalar Girişimcilik Süreci Uygun makro koşullar İdari engellerin azaltılması Pazar Fırsatları GİRİŞİMCİ Yeni işler İş geliştirme hizmetleri -Danışmanlık -Eğitim -Bilgilendirme -İş Geliştirme Merkezi -Finansman -Diğer + - Strengths (Güçlü Yönler) Weaknesses (Zayıf Yönler) İçsel Unsurlar İŞ KURMA SÜRECİ Opportunities (Fırsatlar) Threats (Tehditler) Dışsal Unsurlar MOTİVASYON YAPILABİLİRL RLİK ARAŞTIRMASI İŞ FİKRİ İŞ PLANI Girişimcinin İş Kurma Sürecindeki Temel Adımları ÇALIŞMA PROGRAMI İŞİ KURMAK ÖN DEĞERLENDİRME RME İŞİ GELİŞTİRMEK 1. Motivasyon Girişimcinin Motivasyon Kaynakları : Kendi kendinin patronu olma, başkalarından emir alarak çalışmama isteği, Mevcut iş seçeneklerinin verdiği maddi-manevi kazanımlardan daha fazlasına ulaşma isteği, Kendi geleceğini kendi karar ve çabaları ile şekillendirme isteği, Kendi işini kurmak dışında hayatını kazanma seçeneklerinin sınırlı olması, Emekli v.b gruplarda olduğu gibi iş kurarak daha çok manevi tatmin sağlama çabası, Bağımsız ya da esnek bir iş ortamına sahip olmak İş fırsatlarını değerlendirme isteği,
Geçmiş deneyim, Bilgi ve beceriler Piyasadaki fırsatlar 2. Başarılı İş Fikri 3. Çalışma Programı İş fikrinin belirlenmesinden, işin kurulması, ürün ve hizmetlerin ilk müşterilere ulaştırılmasına kadar geçen tüm süreçte yer alan araştırmalar, planlamalar ve uygulamalar eksiksiz ve gerektiği kapsamda yapılmalıdır. Girişimcinin bunu başarabilmesi için iş kurma sürecinin tamamını içeren bir çalışma programı yapması ve süreç boyunca bu programı geliştirmesi gereklidir. Karlılık, Sürdürülebilirlik Karlılık, Sürdürülebilirlik Ekonomik Dalgalanmalara Ekonomik Dalgalanmalara Dayanıklılık Yok Dayanıklılık Yok Firmalar Düşük Firmalar Düşük Kapasitede Çalışıyor Kapasitede Çalışıyor Kredi Temininde Kredi Temininde Güçlükler Var Güçlükler Var Girişimci Olmak Konu Bulmak İşletme Sermayeleri İşletme Sermayeleri Yetersiz Yetersiz Rekabet Gücü Rekabet Gücü Yetersiz Yetersiz Teminat Teminat Vermede Vermede Güçlükler Var Güçlükler Var Markalaşma Yok, Markalaşma Yok, Ürün Kaliteleri Ürün Kaliteleri Yetersiz Yetersiz Üretim Maliyetleri Üretim Maliyetleri Yüksek Yüksek Profesyonel Profesyonel Danışmanlık Danışmanlık Alınmıyor Alınmıyor Firma Ölçekleri Firma Ölçekleri Küçük Küçük Öz kaynaklar Öz kaynaklar Yetersiz Yetersiz Aile Şirket Yapısı Aile Şirket Yapısı Girişimci Olmak Konu Bulmak 4. İş Fikrinin Öndeğerlendirmesi İş fikirlerinin yapılabilirliğini araştırmak uzun süreli ve yoğun kapsamlı bir çalışmadır. Girişimciler iş fikirlerini, yapılabilirlik araştırması detayında incelemeye almadan önce, genel özellikleri çerçevesinde kurulmalarına engel bir faktör olup olmadığını araştırmalıdırlar. İş kurma sürecinde ön değerlendirme çalışması doğru bir seçime dayanmayan iş fikirleri için girişimcinin detaylı yapılabilirlik araştırması sürecinde zaman kaybetmesini engeller. Ayrıca birden fazla iş fikrinin hangisinin uygulanacağının belirlenmesi amacıyla da ön değerlendirme çalışması yapılır ve iş fikrini teke indirir.
İş Fikri Öndeğerlendirme si 1. Girişimcinin sahip olduğu iş fikrinin/fikirlerinin uygulanmasında yerine getirilmesi mümkün olmayan bir yasal gereklilik, izin ya da ruhsat var mı? 2. İş fikrinin uygulanması ve başarılı bir işletmenin kurulması için zorunlu olan ve girişimci tarafından temini olanaklı olmayan özel bilgi, beceri, ustalık ve işgücü girdileri var mı? 3. Kurmak istediği işin genel çalışma şekli ve kendisinden talep edeceği çabalardan girişimcinin yerine getirmekte zorlanacağı noktalar var mı? İş Fikri Öndeğerlendirme si 4. İş fikrinin gerçekleştirilmesi için gerekli finansmanın yaklaşık büyüklüğü nedir? Girişimcinin ulaşabileceği potansiyel kaynaklar açısından gerekli finansman miktarı karşılanması olanaksız bir düzeyde midir? 5. Hedeflenen ürünlerin üretiminde gerekli olan teknik ve idari süreçlerin oluşturulması ve uygulanması girişimci için olanaksız mı? 6. Girişimcinin iş fikrinin temel başarı kriteri nedir? Girişimcinin kuracağı işin başarı şansına yönelik genel değerlendirmesi nedir? 5. İş Fikrinin Yapılabilirliği Girişimci iş kurma sürecinin başında, öncelikle kurmak istediği işin, Sektör İş fikri Ölçek DOĞRU Zaman Ortaklar Yer Müşteriler Makineler v.b. 5. İş Fikrinin Yapılabilirliği Girişimci gerekli özelliklere sahip mi? Seçeneklerin belirlemesi İş Modeli faktörlerine sahip olduğundan emin olmalıdır. Neler, ne zaman yapılacak? 6. İş Planını Hazırlamak Aktiviteler arası ilişkiler ve zamanlama İş kurma sürecinde rehber 7. İşi Kurmak İş kurma süreci detaylı aktivite planı İşin fiilen kurulması: İşyerini kiralama, Makine-ekipman ve malzeme satın alınması Yasal kuruluş işlemleri, Kredi işlemleri Personel temini, Deneme üretimi, vb.
8. İşletmeyi Geliştirmek Kurulan İşlerin Başarı Oranları Dünya da yeni kurulan işyerlerinin ilk 5 yıl içinde ayakta kalma oranı % 20 ile % 40 arasında gerçekleşmektedir. Kendi ayakları üzerinde durur hale gelir Gelişme başlar ve kullanılan lan kapasite yükselir İşletmeye yeni kapasiteler eklenir Ülkemizde de DİE tarafından imalat sanayinde 10 kişiden fazla istihdamı olan işyerleri bazında yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre ilk 5 yıl sonunda ayakta kalma oranı % 40 civarındadır. İşyerlerinin ölçeği küçüldükçe kapanma oranları Dünya da da ülkemizde de artmaktadır.
FİKRİ KRİ VE SINAİ SINAİ HAKLAR ÇIKIȘ IKIȘI VE ORTAK ÖZELLİ ZELLİKLERİ KLERİ FİKRİ HAKLAR, MATBAA VE ÇOĞALTMA İLE BİRLİKTE, SINAİ MÜLKİYET MAKİNELEŞME VE BUNA BAĞLI ENDÜSTRİYEL YAŞAMLA, ŞEHİR VE KENT YAŞAMI İLE HAYATIMIZI GİRMİŞTİR. Fikirler değil, fikir ürünleri korunmaktadır. HANGİ HAK OLURSA OLSUN, Bir biçim kazandırılmamış, ifade edilmemiş, bir ürün şeklinde somutlaşmamış fikirler için herhangi bir koruma söz konusu değildir.
Fikri Ürün sahibinin fikrini topluma açıklaması klaması karșı karșıllığında ığında kendisine tekelci bir hakkı hakkın tanı tanınması nması D ÜNYADA SINAİ SINAİ M ÜLK LKİİYET VE KORUNMASI DÜNYADA MÜLKİYET ÜLKEMİ LKEMİZDE SINAİ SINAİ MÜLKİ LKİYET VE KORUNMASI
Marka Nedir? Marka, bir teşebbüs tarafından sunulan mal ya da hizmetlerin diğer teşebbüslerinkinden ayırt edilebilmesini sağlayan işaretlerdir. Malları veya hizmetleri ayırmak için kullanılan ayırt edici kelimeler, harfler, rakamlar, çizimler, resimler, şekiller, renkler, logolar, etiketler veya bunların kombinasyonları marka olarak kabul edilebilir. MARKA Dunyada markalarla ilgili ilk düzenlemeleri hileciliği karșı korumayı amaçlayan uygulamaların yapıldığı İNGİLTERE VE ABD de görmekteyiz. ÜRETİM VE TİCARİ MARKALAR HAKKINDAKİ MEVZUAT 1857 YILINDA FRANSADA YÜRÜRLÜĞE GİREN MEVZUAT İLK UYGULAMADIR. ORTAÇAĞ AVRUPASINDA TACİRLERİN TİCARİ ALANLARIN SINIRLARINI GÖSTERMEK ÜZERE KULLANILAN İȘARETLER. AVRUPADA ESNAFLARIN, ÜRETTİĞİ MALLAR ÜZERİNDEKİ KULLANDIKLARI ÜRETİCİSİ, NİTELİĞİ, SANATKAR OLDUĞU ÜRÜNÜ GÖSTEREN İȘARETLER DÜNYADA İLK ÖRNEKLER ABD DE MARKA TESCİLİNİ ÖNGÖREN İLK MEVZUAT 1870 YLINDA YÜRÜRLÜĞE GİRMİȘTİR. DAHA ESKİLERE GİDİLERSE MISIRDA, ÇÖMLEKLER ÜZERİNDEKİ İȘARETLER, BAZI ARAÇ VE GEREÇLERİN USTALARININ BİRBİRİNDEN AYIRT ETMEYE YARAYAN İȘARETLERİ İLK MARKA ÖRNEKLERİ OLARAK GÖRMEKTEYİZ. TÜRKİYE DE 1871 tarihli alamet-i farika nizamnamesi ve 1879 tarihli ihtira beratı yasası ile bașlanmıștır. 20 Eylul 1871 tarihinde Osmanlı döneminde yürürlüğe giren ve incelemesiz marka tescilini esas alan Eșya-i Ticariyeye Mahsus Alamet-i Farikalara Dair Nizamname de, dünyadaki ilk marka koruması örnekleri arasındadır. Osmanlıdaki ilk uygulamadan sonra, 1874 yılında incelemesiz tescil esasına dayalı Alman Marka Kanunu yürürlüğe girmiștir. MARKA SEÇİMİNDE NELERE DİKKAT EDİLMEL LMELİ MARKANIZ, AYIRT EDİCİ Mİ? BAȘKA MARKALARA BENZİYOR MU? ÜRÜNLER İÇİN ÖZELLİK GÖSTERİYOR MU? TİCARET ALANINDA HERKES TARAFINDAN KULLANILIYOR MU? ÜRÜNLERİN N NİTELİĞİ KONUSUNDA YANILTICI MI? YETKİLİ MERCİLERDEN KULLANMA İZNİ ALINMAMIȘ İȘARETLERİ İÇERİYOR MU? TARİHİ, KÜLTÜREL DEĞERLER ERLER İÇERİYOR MU? SAHİBİ TARAFINDAN KULLANMA İZNİ VERİLMEMİȘ TANINMIȘ MARKA MI? DİNİ DEĞERLERİ VE SEMBOLLERİ İÇERİYOR MU? KAMU DÜZENİNE NE VE GENEL AHLAKA AYKIRI MI? Markaların n korunması Marka koruması esas olarak tescil yoluyla elde edilebilir. Bir markanın tescil ettirilmesi, özellikle aynı ya da karıştırılabilecek derecede benzer bir marka ile ihtilaf oluşması halinde daha güçlü koruma sağlayacaktır. Taklit daima taklit edilen markaya yarar. Marka olarak tescil edilecek kelime vb. ifadeler kullanılacak ürün ve hizmetten ne kadar uzaklaşırsa o kadar ayırt edicilik sağlar ve güçlü bir marka olur. TİCARET ÜNVANI VE MARKA İLİŞKİSİ Birçok kimse, ticaret unvanının ve ticari işletmenin ticaret sicilinde tescilinin, eşzamanlı olarak marka koruması anlamına geldiğini düşünmektedir. Bu çok yaygın bir yanlış algılamadır. Ticaret unvanları ve markalar arasındaki farkı anlamak önemlidir. Ticari unvan şirketinizin tam adıdır, örneğin Abc Kimya Sanayi Anonim Şirketi gibi ve bu şirketinizi tanımlar. Bu unvan genellikle şirketinizin yasal yapısını tanımlayan Ltd. Şti., A.Ş., ya da benzer kısaltmalarla biter. Marka ise, şirketinizin ürününü / ürünlerini farklı kılan işarettir. Bir şirket çok çeşitli markalara sahip olabilir. Örneğin, Abc Kimya Sanayi Anonim Şirketi piyasaya sürdüğü farklı ürünler için farklı markalar kullanabilir. Bu markalar ticaret unvanıyla aynı ibareden oluşabileceği gibi (Örn. ABC) ticaret unvanından tamamen farklı bir kelime de (Örn. XYZ) marka olarak kullanılabilir.
Marka tescilinin marka sahibine sağlad ladığı haklar nelerdir? Marka tescili, sahibine, markayı tek başına kullanma hakkı ve izinsiz kullanılmasını önleme yetkisi verir. Markanın tescil kapsamına giren aynı veya benzer mal veya hizmetlerle ilgili olarak karıştırılma ihtimali olan, tescilli markanın itibarından dolayı haksız avantaj elde edecek veya tescilli markanın ayırt edici karakterine zarar verecek nitelikteki herhangi bir işaretin izinsiz kullanımını önleme hakkı verir. Tescilli bir marka başkasına devir edilebilir, miras yolu ile intikal edebilir, kullanma hakkı lisans konusu olabilir, rehin verilebilir veya teminat olarak gösterilebilir. Tescil olmayan markalar, markaların tescili korunması hakkındaki yasalarla getirilen haklardan ve korumadan yararlanamazlar. TESCİLSİZ MARKALAR T.T.K HAKSIZ REKABET VE GENEL HÜKÜMLER İLE, TESCİLLİ MARKALAR DAHA AĞIR YAPTIRIMLAR VE GENİŞ KORUMA İÇEREN ÖZEL NİTELİKLİ 556 S. KHK HÜKÜMLERİNCE KORUNUR. Marka Tescilini Engelleyen Temel Sebepler (MUTLAK VE NİSBN SBİ RED SEBEBLERİ) Marka seçiminde markanın tescilinin engelleyen sebepleri dikkate almak önemlidir. Marka tescili için yapılan başvurular, aşağıdaki durumlarda mutlak nedenler olarak adlandırılan gerekçelerden dolayı reddedilir: Ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler, (KHK Md. 7/I-A) Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş veya daha önce tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar aynı olan işaretler,(khk M.d. 7/I-B) BENZER MARKALAR ÖRNEKLER VİYOLA/VİALA CEBEL / CEBELE YÖREM / EGE YÖREM BELGE / BELGELİ UZUN/OZON BENZER OLMAYAN MARKALAR ALDO/ARTO Tescili talep edilen mal ya da hizmetler için cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten işaretler, KHK Md. 7/I-C LABNE" sözcüğünün, özellikle Ortadoğu ülkelerinde çok bilinen iştah açıcı aperatif olarak tüketilen yoğurtlu bir peynir cinsi olduğu için red edilmiştir. DETERJANLAR için BEYAZ, "Multicanal" Sözcüğünün çok kanallı TV. veya radyo hattı anlamını ifade etmektedir. Bu birleşik kavramın, ilk sözcüğü "Multi" çokluğun yani KHK.nın 7/1-c maddesindeki "miktara" yönelik bir sözcük, ikincisi "Canal" ise TV veya radyo hattını belirten bir sözcüktür. İki markada bulunması gereken ve onu diğer markalardan farklılığını sağlayacak "ayırt edicilik" unsurunu taşımadığı gibi, yukarıda da değinildiği üzere sadece cins, çeşit ve miktar belirlemeye yönelik bu sözcüğün marka olarak tesciline 7/1-c maddesi de engel teşkil etmektedir. Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret ve adları münhasıran veya esas unsur olarak içeren markalar, KHK.Md. 7/I-D ÖRNEK : DOKTOR, AVUKAT, ECZANE gibi ibareler Tescili talep edilen ürünün doğal yapısından ortaya çıkan şeklini veya bir teknik sonucu elde etmek için zorunlu olan, kendine malın şeklini veya mala asli değerini veren işaretler, KHK Md. 7/I-e ÖRNEK : YUMURTA İÇİN Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya üretim yeri, coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltıcı nitelikteki markalar, KHK Md. 7/I-f ÖRNEK : GEMLİK, PENDİK, KONYA Ülke bayrakları, WIPO Uluslararası Bürosu'na korunması için iletilmiş olan ordu veya hanedanlık armaları, ülkelerin ve uluslararası kurumların damgaları ve amblemleri, Dini değerleri ve sembolleri içeren işaret ve adlandırmalar, HAÇ, TÜRBE RESMİ, PROTESTAN, Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı işaret ve adlandırmalar, MİLLET ( TEMİZLİK MALZEMELERİ İÇİN) MEBUSAN (ŞARAF İÇİN) İngiliz hukukunda ELHAMDÜLİLLAH anlamına gelen HALLELUJAH kelimesinin kadın giyimi için marka olamayacağına sorucuna varılmıştır. Marka koruma süreleri s ne kadardır? r? Enstitü tarafından tescil edilen markalar başvuru tarihinden itibaren 10 yıl süre ile korunur. 10'ar yıllık sürelerle yenilemek suretiyle koruma süresini sınırsız olarak uzatmak mümkündür. Tescil edildiği sınıfta 5 yıl kullanılmayan marka açılacak bir davada iptal edilebilir.
CEZAİ SORUMLULUKLAR ÖZEL DÜZENLEMELER VE GENEL OLARAK DA TÜRK TİCARET KANUNU NUN HAKSIZ REKABETİ DÜZENLEYEN HÜKÜMLERİNDEN YARARLANIR. MARKA HAKKI SAHİBİ 556 S. KHK HÜKÜMLERİNE İSTİNADEN MAHKEMEDEN BAZI İSTEMLERDE BULUNABİLİR. MARKA HAKKINDA TECAVÜZ FİİLLERİNİN DURDURULMASI DAVASI, TECAVÜZÜN GİDERİLMESİ DAVASI, TECAVÜZÜN ÖNLENMESİ DAVASI, TECAVÜZÜN TESPİTİ DAVASI, TAZMİNAT DAVALARI (MADDİ, MANEVİ, İTİBAR TAZMİNATI) DELİLLERİN TESPİTİ, ARAMA VE TOPLATMA KARARI ALINMASI İHTİYATİ TEDBİRLER. GÜMRÜKLERDE MALLARA EL KONULMASI. ÜRÜNLER ÜZERİNDE MÜLKİYET HAKKI TANINMASI, MARKALARIN SİLİNMESİ VE İMHASI, HÜKMÜN YAYIN YOLUYLA DUYURULMASI, Marka hakkına tecavüz halinde verilecek cezalar ișlem, fiil ve suça iștirak (katılma) ayrımına bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. KHK ya aykırı hareket edenler hakkında hapis cezası, ișyerinin kapatılması, ticaretten men edilmesi yaptırımları getirilerek uygulamada etkinliğin sağlanması amaçlanmıștır. (KHK m.61/a) MARKADAN DOĞAN HAKLARA TECAVÜZ HALİNDE VERİLECEK CEZALARIN ALT VE ÜST SINIRLARI AȘAĞIDAKİ GİBİDİR. BİR YILDAN DÖRT YILA KADAR HAPİS, 14 MİLYARDAN 46 MİLYAR LİRAYA KADAR PARA CEZASI, İȘYERLERİNİN BİR YILDAN AZ OLMAMAK ÜZERE KAPATILMASI, TECAVÜZ EDENLERİN BİR YILDAN AZ OLMAMAK ÜZERE TİCARETTEN MEN EDİLMELERİ, 1995-2007 YILLARI ARASI İLLERE GÖRE MARKA İSTATİSTİKLERİ 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 İSTANBUL 7194 8552 8729 7842 7348 10677 11459 16131 17365 20382 24011 27140 27325 ANKARA 865 1065 1266 1178 1324 2010 1531 2075 2142 2584 3552 3979 4018 İZMİR 890 1164 1010 1063 1653 1473 1139 1769 1761 2613 2996 3200 3037 BURSA 537 695 679 676 949 1063 969 1369 1248 1646 2502 2591 2347 ANTALYA 128 257 165 132 355 252 268 434 416 712 858 1411 1437 KONYA 372 377 553 396 616 681 441 696 735 1104 1567 1900 1359 DİĞER 2819 3742 3711 3318 6006 5000 4449 6004 6802 9450 13431 14491 13505 TOPLAM 12805 15852 16113 14605 18251 21156 20256 28478 30469 38491 48917 54712 53028 İLLERE GÖRE 2006YILI MARKA BAŞVURULARI İSTANBUL DİĞER 25% ANKARA KONYA 3% İZMİR İSTANBUL 51% ANTALYA BURSA 3% ANTALYA BURSA ANKARA KONYA 4% 8% DİĞER İZMİR 6% COĞRAF RAFİ İȘARET NEDİR? Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretlerdir. Coğrafi işaretler, menşe adı, mahreç işareti olarak ikiye ayrılmıştır. Bir ürünün Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, alan, bölge veya çok özel durumlarda ülkeden kaynaklanması Tüm veya esas nitelik veya özellikleri bu yöre, alan veya bölgeye özgü doğa ve beşeri unsurlardan kaynaklanması Üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinin tümüyle bu yöre, alan veya bölge sınırları içinde yapılması durumunda "menşe adını" belirtir. Bir Ürünün Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, alan, veya bölgeden kaynaklanması Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle bu yöre, alan veya bölge ile özdeşleşmiş olması Üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az birinin belirlenmiş yöre, alan veya bölge sınırları içinde yapılması, durumunda "mahreç işareti" göstergesini belirtir. A ENDÜSTR STRİYEL TASARIM NEDİR? 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamede endüstriyel tasarımı kavramı şu şeklide tanımlanmaktadır; Tasarım, bir ürünün tümü, veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü ifade eder.
Neden Tasarım? Sınırların kalktığı küresel rekabet ortamında, sektörde faaliyet gösteren diğer firmalarla yarışta öne çıkmak, müşteri beklentilerine cevap vermek ve memnuniyetini en üst seviyeye çıkarmak, ürün kalitesinin artırılması, etkin pazarlama faaliyetleri ile yapılabileceği gibi günümüz ekonomisinde tasarım yolu ile bu hedefe ulaşmış bir çok kuruluş bulunmaktadır. Yapılan araştırmalar, tüketici ürün tercihinde marka, kalite, fiyat gibi unsurların yanı sıra ürünlerin dış görünümünün de oldukça etkili olduğunu göstermektedir. Hatta çoğu zaman tüketiciye aynı kaliteyi sunan iki ürün arasında, dış görünüş ürün tercihinde en etkin rolü üstlenmektedir. Bu nedenle, yeni, sürekli değişim gösteren insan ihtiyaçlarına cevap verebilen, ergonomik ve estetik niteliğe sahip tasarımlar ortaya çıkarmak, fikir sahiplerine ekonomik anlamda gün geçtikçe artan kazanımlar sağlamaktadır. Tasarımımı Nasıl l Koruma Altına Alabilirim? Tasarımlar 1995 yılından bu yana 554 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde tescil edilerek koruma altına alınmaktadır. Tasarım tescili için, endüstriyel tasarım tescil başvuru formu nun doldurulması, öngörülen evraklar ile ilgili ücretin yatırılarak bizzat yada posta yolu ile veya 2008 itibariyle online olarak Enstitüye başvuruda bulunulması gerekmektedir. Tasarım m Tescili Süreci S Neleri İçerir? Ülkemizde endüstriyel tasarımların tescil süreci özet olarak şekli inceleme, endüstriyel tasarım siciline kayıt ve yayın, itirazlar ve belgelendirme olarak dört ana işlem sürecinden oluşmaktadır. Şekli İnceleme: Başvuru için gerekli evrakların başvuruda sunulup sunulmadığı, sunulmuş ise bu evrakların ilgili Yönetmelik maddelerinde açıkça ifade edilen nitelikte olup olmadığının incelenmesidir. Endüstriyel Tasarım Sicile Kayıt ve Yayımlama: Endüstriyel tasarım tescil başvuruları Endüstriyel Tasarım Siciline kaydedilmesi ve ilgili ilk Resmi Endüstriyel Tasarımlar Bülteninde yayınlanmasıdır. Tescile İtiraz: Yayınlanan tasarımlara, yenilik ve ayırt edici nitelik vasfına sahip olmadığı gerekçesiyle yada hak sahipliğine dayanarak ilân tarihinden itibaren altı ay içinde Enstitü nezdinde itiraz edilmesidir. İtiraz edilen tasarımın hak sahipliği ile, yenilik ve ayırt edici nitelik vasfına sahip olup olmadığı sunulan belgeler ışığında Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu tarafından incelenir. Belgelendirme: 6 aylık yasal itiraz süresi içerisinde endüstriyel tasarım tesciline ilişkin itirazda bulunulmaması yada yapılan itirazların reddedilmesi tasarım tescil belgesinin hazırlanmasıdır. 554 Sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca, bir tasarım tescil başvurusu başvuru aşamasında yenilik ve ayırt edici nitelik kriterlerine göre incelemeye tabi tutulmamaktadır. Endüstriyel tasarım tescil sistemi, itiraza dayalı incelemesiz bir sistemdir.
Tasarım Tescili ile Korunan Nedir? Tasarım tescili ürünün görünüm özelliklerini koruma altına alan bir sistemdir. Bu sistem ile üretim yöntemi, ürünün kullanım amacı, fonksiyonel özellikler yada teknik faydalar koruma altına alınamaz. Biraz daha açık bir ifade ile tasarım tecilinde ürünün işlevi koruma kapsamına dahil edilmemektedir. Yüzyıllardan beri aynı işlevi yerine getirmek için kullanılan ürünler, farklı görsel özelliklere sahip olabilmekte ve bu sayede tasarım tescili ile korunabilmektedir. Bir başka ifadeyle tasarım tescili ile koruma altına alınan, ürünün kullanıcıya sağladığı fayda yada ürünün sahip olduğu fonksiyonel özelliği değil, ürüne has özgün tasarım özellikleridir. TASARIM HAKKININ KAPSAMI VE HAKKA TECAVÜZ Z SAYILAN FİİF İİLLER Gerçeğe aykırı kimlik bildiriminde Bulunmak Yanlıș ve yanıltıcı bildirim; Tasarımın koruma altında olduğunu belirten ișareti, ürün veya ambalaj üzerinden izinsiz olarak kaldırmak, hakkı olmadığı halde kendisini tasarım bașvurusu veya tasarım sahibi olarak göstermek; Bir yıldan iki yıla kadar hapis cezasına veya ondörtmilyar liradan yirmiyedimilyar liraya kadar adli para cezasına veya her ikisine. Hakkı olmadığı halde tasarım hakkı üzerinde tasarrufta bulunmak, korunan bir tasarımı olmadığı halde, bu izlenimi uyandıracak eylemlerde bulunmak;iki yıldan üç yıla kadar hapis cezası veya yirmiyedimilyar liradan kırkaltımilyar liraya kadar adli para cezasına veya her ikisine Tecavüz fillerinden birini ișlemek; İki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına veya yirmiyedimilyar liradan kırkaltımilyar liraya kadar adli para cezasına veya her ikisine, ayrıca ișyerlerinin bir yıldan az olmamak üzere kapatılmasına ve aynı süre ticaretten men edilmelerine, hükmolunur. Yukarıda sayılan suçlar, hizmetlerini yaptıkları sırada, bir ișletmenin çalıșanları tarafından doğrudan doğruya veya emir üzerine ișlenmișse çalıșanlar ve suçun ișlenmesine mani olmayan ișletme sahibi, müdür veya temsilcisi ve hangi unvan ve sıfatla olursa olsun ișletmeyi fiilen yöneten kiși de aynı surette cezalandırılır. Bir tüzel kișinin ișleri yürütülürken bu maddede sayılan suçlardan biri ișlenirse, tüzel kiși, masraflar ve para cezasından müteselsilen sorumlu olur. 1995-2007 YILLARI ARASI İLLERE GÖRE TASARIM İSTATİSTİKLERİ 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 İSTANBUL 1375 996 1071 945 802 997 1166 1865 2170 2499 2529 2794 ANKARA 43 145 206 130 156 193 177 307 291 405 394 570 BURSA 29 216 249 297 222 317 367 405 383 352 420 465 İZMİR 17 56 108 78 134 205 190 241 282 287 329 334 KAYSERİ 5 83 52 92 88 71 164 158 129 172 201 247 KONYA 3 10 30 42 42 73 55 60 67 82 115 154 DİĞER 20 139 245 242 253 338 430 572 655 728 937 959 TOPLAM 1492 1645 1961 1826 1697 2194 2549 3608 3977 4525 4925 5523 TASARIMLARIN İLLERE GÖRE 2007 YILI DAĞILIMI KONYA İSTANBUL 3% DİĞER KAYSERİ ANKARA 17% 5% İSTANBUL BURSA İZMİR 51% 6% İZMİR KAYSERİ ANKARA 10% BURSA KONYA 8% DİĞER a PATENT NEDİR? 551 s. KHK amacı buluş yapma faaliyetini özendirmek, buluşların sanayiye uygulanması ile teknik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesini sağlamak için buluşlara patent veya faydalı model belgesi vererek korumaktır. Tanım: Teknik alandaki yeni, buluş basamağını gerçekleştiren ve sanayiye uygulanabilir buluşlara verilen belge. Buluş: Teknik bir probleme teknik araçların kullanılması yoluyla getirilen çözüm. Bir buluş için buluş sahibine devlet tarafından verilen bir patent, Buluş sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini, kullanmasını veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkı vermektedir. Patentli bir buluş; tıpkı işle ilgili alınıp, satılabilen, kiralanıp, kiraya verilebilen diğer mallar gibi buluş sahibinin mülkiyeti haline gelir. Patentler alındıkları ülkeler için hak sahipliği doğurur. Bir bulușun un patent ile korunabilmesi için in tașı șıması gereken nitelikler Yenilik: Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluş yenidir. Tekniğin bilinen durumu; patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşur. Tekniğin bilinen durumunun aşılması: Buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunun aşıldığı kabul edilir. Sanayiye Uygulanabilir Olma: Buluş, tarım dahil sanayiinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte ise, sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir. Türkiye'de alınmış bir patent, sadece Türkiye içinde sahibine hak sağlamaktadır ve patentli ürünleri başkalarının Türkiye'ye ithal etmesi durumunda, hak sahibine ithali durdurma hakkı verir.